1. Marcin Boryczko
wnsmb@univ.gda.pl

2.  Etyka – nauka o moralności.
 2 aspekty etyki:
Ocenno – normatywny
Opisowy
 Moralność – konkretne relacje człowiek – inne
istoty

3.  Etyka normatywna – opisuje w jaki sposób
powinniśmy postępować
 Etyka opisowa – bada faktyczny sposób
postępowania w sferze moralnej
 Metaetyka – przedmiotem badań jest język
moralności

4.  Składają się na nią powinności przekazywane
w formie zasad czyli zakazów i nakazów
moralnych:
• Szanowanie samego siebie
• Szanowanie innych ludzi
• Szanowanie innych istot

5.  Jakie kryteria stosuje się przy ocenie moralnej
czyjegoś działania?
 Na czym polega moralna dobroć?
 Na czym polega moralna słuszność?
• Deontologizm – realizacja maksymy zgodnej z
prawem moralnym
• Konsekwencjalizm – pozytywne konsekwencje

6.  Bada faktyczny sposób postępowania w sferze
moralnej. Składają się z dwóch działów:
• Psychologia moralności – bada zależności
między życiem psychicznym człowieka i jego
życiem moralnym:
 Psychologia oceniania moralnego
 Psychologia postępowania

7. • Socjologia moralności – bada związki między
życiem społecznym a życiem moralnym
Czynniki determinujące charakter życie
moralnego:
Przyrost naturalny
Gęstość zaludnienia
Formacje społeczno – polityczne:
 Społeczeństwo industrialne/nowoczesne
 Społeczeństwo postindustrialne/ponowoczesne

8.  Szczególny typ namysłu nad etyką właściwą
 Charakterystyczne problemy metaetyki
 Nurty metaetyki:
• Naturalizm metaetyczny – oceny etyczne
posiadają wartość poznawczą
• Intuicjonizm – poznanie etyczne ma charakter
intuicyjny
• Emotywizm – sądy etyczne jako narzędzia
wyrażania emocji

9.  Geneza etyki, stanowiska:
• Hobbes – etyka jest efektem umowy
• Chrześcijaństwo – moralność to zgodność
między wolą człowieka i Boga
 Koncepcja egoizmu jako źródła moralności
 Indywidualizm – naukowe wyjaśnienie
zjawiska moralności

10. Tradycja indyjska
Tradycja chińska
Tradycja buddyjska
Tradycja islamska
Tradycja żydowska
Tradycja europejska

11.  Wczesna etyka indyjska (1500 – 800 p.n.e.)
 Etyka hinduizmu:
• Aśrama – cykl życia
• Dharma – obowiązek
• Karma – działanie
• Puruszarta – cel człowieka

12.  Etyka dżinizmu:
• Ahimsa
• Satja
• Astya
• Brahmacharya
• apigraha

13.  Etyka Gandhiego:
• Satya
• Ahimsa
• Satyagraha

14.  Początki islamu, działalność Mahometa:
• Rola objawienia
• Historia Adama
• Taqwa
• Ummah
• Zakat
• Dżihat
• Rola społeczności muzułmańskiej

15.  Stanowiska w zakresie etyki:
• Mutazylici – człowiek ma wolny wybór, rola
rozumu, zaprzeczenie „złośliwej” istocie Boga
• Tradycjonaliści – nie rozum a objawienie jest
źródłem oceny moralnej, ludzie nabywają
odpowiedzialności za swoje działania

16.  Czyny obowiązkowe
 Działania zalecane
 Działania dozwolone
 Działania, których się odradza
 Działania kategorycznie zakazane

17.  Al – Farabi
 Ibn Sina (Awicenna)
 Ibn Ruszd (Awerres)
 Sufizm