2. Inleiding, aanleiding, focus en probleemstelling
• Nederland en het OGP
• Internationale blik als aanvulling
• Overheidstransparantie als focus
• Twee delen: een inventarisatie en een beleidsadvies, dus:
Welke beleidsadviezen zijn, op basis van een internationale inventarisatie van
beleid ter stimulering van overheidstransparantie, te geven voor de
Nederlandse Rijksoverheid?
3. Afbakening, bronnen en opzet
• De opdracht: vijf landen
• Bronmateriaal: Actieplannen en andere (beleids)kaders
• Opzet onderzoek:
- 1. Benchmarks
- 2. Open overheid in Nederland in het kort niet in presentatie
- 3. Open overheid in vijf landen: een inventarisatie
- Conclusie inventarisatie
- Beleidsadvies en mogelijk vervolgonderzoek
4. Benchmarks (1)
• Overheidstransparantie: containerbegrip en essentially contested concept
• Benchmarks die aan het thema raken
Open financiën, open data, openheid bedrijfsleven, integriteit openbaar bestuur,
transparante ontwikkelingshulp.
• Open financiën: Nederland mist op de Open Budget Index 2012:
International Budget Partnership, Open Budget Survey 2012: Open Budget Index 2012.
5. Benchmarks (2)
• Open data: Open Data Barometer (2015) en OUR Data Index (2014):
The World Wide Web Foundation, Open Data Barometer Global Report – Second Edition OECD, Government at a Glance 2015: OUR Data Index (2014).
(2015).
6. Benchmarks (3)
• Openheid bedrijfsleven, integriteit openbaar bestuur en transparante
ontwikkelingshulp:
World Economic Forum, The Global Competitiveness Report 2014–2015 (2014). Transparency International, Corruption Perceptions Index 2014. Publish What You Fund, ATI 2014.
7. Open overheid in vijf landen: een inventarisatie
• Denemarken, Verenigd Koninkrijk, Zweden, Duitsland en Estland
• Per land aandacht voor:
- relatie t.o.v. OGP
- focus en scope
- beoogde doelen van stimuleren transparante overheid
- aansprekende acties
- wettelijk kader
Conclusies
8. Conclusies inventarisatie: focus en scope
• Nederland heeft bredere scope dan meeste andere landen
• Het belang van openheid over besluitvormingsprocessen
• Open data: speerpunt in Denemarken, Verenigd Koninkrijk en Duitsland
• Duitsland en Zweden: transparante dienstverlening
• Zweden: focus op ontwikkelingshulp
9. Conclusies inventarisatie: beoogde doelen transparantie
• Democratische waarden (verantwoording en participatie) meest relevant
• Legitimiteit van en vertrouwen in overheidsapparaat (VK, Zweden, Duitsland)
• Verder: economische meerwaarde (innovatie, kostenbesparingen)
• Overeenkomsten met beoogde doelen Nederlandse overheid
• Denemarken: profijt voor private sector
10. Conclusies inventarisatie: wettelijke kaders
• Dikwijls verzoekgestuurd
• Duitsland: groot verschil tussen federaal en regionaal niveau
– Informationsfreiheitsgesetz vs.Hamburgisches Transparenzgesetz
• Zweden: cultuur van open overheid
– offenlighetsprincipen
• Europa: Verdrag van Tromsø (2009)
Algehele conclusie inventarisatie: veelal overeenkomsten op grote lijnen
11. Beleidsadvies (1)
• Vooral in de vorm van verkenningen en het onderzoeken van mogelijkheden
• Financiële transparantie: open contracting
- Verenigd Koninkrijk
- wijziging ARVODI
- online platform
• Open by design: ontwikkeling toolbox publieke diensten
- Estland
- richtlijnen, methoden en best practices
• Open data: mogelijkheden verkennen van een Open Data Instituut
- VK
- experts bij elkaar brengen
- advies, educatie, innovatie publiciteit!
- samenwerking tussen (semi-)publieke en private partners
12. Beleidsadvies (2)
• Transparantie in publiek-private sector: transacties en betrokken personen
openbaar
- Estland
- Transactiepartners koppelen aan bedrijvenregister
- Privacy?
• Transparante ontwikkelingshulp: meer gedetailleerde informatie ontsluiten
en aansluiting zoeken
- Zweden en VK
- informatie op projectniveau en resultaten
- openaid.nl
• Cultuur van open overheid: Transparantieadviesraden
- VK
- interdepartementaal vooruitbrengen open overheidsbeweging
• Wettelijk: ondertekening Verdrag van Tromsø
- Estland en Zweden
13. Beleidsadvies (3): het nieuwe Actieplan en vervolgonderzoek
• Beperkte scope en grondige uitwerking commitments
- Thematisch?
- Eigenaarschap
• Uitdragen Actieplan als kabinetsstuk
- AZ?
• Mogelijk vervolgonderzoek: verleg de grenzen!
