SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
‫ـانێ‬‫ت‬‫دس‬‫ر‬‫کو‬‫ـا‬‫م‬‫ێ‬‫ر‬‫هە‬‫حکومەتا‬
-
‫ع‬
‫اق‬‫ر‬
‫ـی‬‫ت‬‫انس‬‫ز‬‫ـێن‬‫ن‬‫ڤەکولی‬‫و‬‫ـند‬‫ل‬‫ب‬‫خواندنا‬‫ارەتا‬‫ز‬‫وە‬
‫ـ‬‫ک‬‫ان‬‫ز‬
‫ۆ‬
‫ـ‬‫ه‬‫د‬‫یا‬
‫ۆ‬
‫ک‬
:‫ا‬‫ژ‬‫ـي‬‫ل‬‫کو‬
-
‫ـات‬‫ی‬‫بن‬‫ەدا‬‫و‬‫پەر‬
:‫بەشێ‬
-
‫ەردەی‬‫و‬‫پەر‬‫یا‬‫ر‬‫ابە‬‫ر‬
‫ي‬‫ر‬
‫انستی‬‫ز‬‫تا‬‫ر‬‫پو‬
‫تێک‬
‫چ‬
‫خەم‬‫ونا‬
‫ۆ‬
‫کی‬
‫ی‬
‫ن‬‫مەز‬‫ا‬
Idrees.hishyar
2023-2024
‫كى‬‫پيشه‬
‫كو‬‫دا‬‫مى‬‫رده‬‫سه‬‫دڤى‬‫دبنى‬‫توش‬‫تاك‬‫ونى‬‫و‬‫ر‬‫ده‬‫خوشين‬‫نه‬‫ين‬‫ر‬‫ت‬‫ر‬‫ترسيدا‬‫ژمه‬‫دانان‬‫دهيته‬‫موكى‬‫خه‬
‫خه‬‫ب‬‫ناتاكى‬‫ر‬‫ستك‬‫وهه‬‫وگيولى‬‫ونى‬‫و‬‫ر‬‫وده‬‫وميشكى‬‫ى‬‫سته‬‫جه‬‫ينا‬‫ر‬‫گوهو‬‫ب‬‫تيكچونيه‬‫كى‬‫ته‬‫حاله‬
‫هه‬‫يدادبيت‬‫په‬‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫ى‬‫هي‬‫وشه‬‫دا‬‫وى‬‫دخه‬‫وتيكچون‬‫وى‬‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫نگى‬‫ر‬‫گ‬‫مانا‬‫ونه‬‫بتنيبونى‬‫مى‬
‫ر‬
‫شى‬‫له‬ ‫جاالكيا‬‫بونا‬‫كيم‬‫سا‬‫ه‬‫و‬
،‫القت‬،‫(حقي‬
1955
)
/‫العالمية‬‫الصحية‬‫منظمه‬
CD10
‫وى‬‫نگيدانين‬‫ر‬‫گ‬‫بونا‬‫وكيم‬‫خوشى‬‫نه‬‫گيولى‬‫بونا‬‫كيم‬‫موكى‬‫خه‬
‫ر‬‫دهه‬‫يدادبن‬‫په‬‫وى‬ ‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫نيشانه‬‫ف‬‫ئه‬‫ن‬ ‫دبه‬‫مال‬‫ر‬‫نو‬‫سين‬‫كه‬‫ين‬‫ى‬‫خوشي‬‫نه‬‫دانا‬‫ست‬‫ده‬‫ژ‬‫و‬
‫يا‬‫وى‬‫ا‬‫ژ‬‫ي‬‫ر‬‫وى‬‫رجا‬‫ده‬‫موكى‬‫خه‬‫نوبا‬‫هندى‬‫ر‬‫به‬‫ژ‬‫بيت‬‫نافنجى‬‫يان‬‫بيت‬‫بهيز‬‫يا‬‫چى‬‫دا‬‫كى‬‫نوبه‬
‫ونه‬‫نيشانه‬‫ف‬‫وئه‬‫موكى‬‫خه‬‫ب‬‫بون‬‫توش‬‫مى‬‫ده‬‫سى‬‫كه‬‫ف‬‫لده‬‫دى‬‫كى‬‫مه‬‫ده‬‫بو‬‫كى‬‫مه‬‫ژده‬‫جياوازه‬
‫م‬
‫وهه‬‫تن‬‫دكه‬‫نبى‬‫زه‬‫ب‬‫ست‬‫هه‬‫م‬‫رده‬‫وهه‬‫بخوبونى‬‫ى‬‫ر‬‫باوه‬‫مانا‬‫ونه‬‫نى‬‫ر‬‫ك‬‫ر‬‫هز‬‫ر‬‫سه‬‫شيانا‬‫انا‬
‫كى‬‫وه‬‫خو‬‫دئيشاندنا‬‫وهزركرن‬‫هيزى‬‫مانا‬‫نه‬‫وام‬‫رده‬‫به‬‫ستيانا‬‫وا‬‫و‬‫ى‬‫نگي‬‫ر‬‫گ‬‫مانا‬‫نه‬‫ب‬‫ستكرن‬
‫ته‬‫عه‬‫سه‬‫يه‬‫پارجه‬‫پارجه‬‫وى‬‫ونفستنا‬‫خوهدان‬‫توشى‬‫سا‬‫ه‬‫ر‬‫و‬‫هه‬‫سا‬‫ه‬‫و‬‫ر‬‫هه‬‫كوشتنى‬‫(انتيحار)خو‬
‫نى‬‫ر‬‫خا‬‫ا‬‫ز‬‫حه‬‫دانا‬‫ست‬‫ژده‬‫ى‬‫هي‬‫شه‬‫مانا‬‫ونه‬‫فه‬‫ادبيته‬‫ر‬‫و‬‫دنفيت‬‫كى‬
،‫القت‬،‫(حقي‬
1955
)
‫م‬‫خه‬‫پيناسا‬
‫ۆ‬
‫كي‬
‫ن‬‫مەز‬‫یا‬
‫جوداكرن‬‫ودهيته‬‫دبنى‬‫توش‬‫تاكان‬‫ژ‬‫ك‬‫له‬‫گه‬‫كو‬‫ونى‬‫و‬‫ر‬‫ده‬‫خوشين‬‫نه‬‫ژ‬‫ئيك‬‫دانان‬‫دهيته‬‫موكى‬‫خه‬
.‫توند‬‫يا‬‫ى‬‫ار‬‫ز‬‫وبي‬‫م‬‫خه‬‫ب‬‫كرن‬‫ست‬‫هه‬
‫معنوى‬‫و‬‫ونى‬‫و‬‫ر‬‫ده‬‫كى‬‫ته‬‫حاله‬‫كو‬‫ى‬‫موكي‬‫خه‬‫هى‬‫تيگه‬‫نه‬‫ده‬‫كى‬‫نه‬‫ر‬‫ك‬‫فه‬‫و‬‫شر‬‫انايان‬‫ز‬‫ژ‬‫ك‬‫هنده‬
‫وهه‬‫هيزى‬‫بى‬‫ب‬‫كرن‬ ‫ست‬‫وهه‬‫هيفى‬‫دانا‬‫ست‬‫ده‬‫ژ‬‫و‬‫ونى‬‫و‬‫ر‬‫ده‬‫ستنا‬‫شكه‬‫ب‬‫كرن‬‫ست‬‫هه‬‫يداى‬‫ر‬‫گ‬
‫شيانا‬‫ونه‬‫نى‬‫ر‬‫خا‬‫ا‬‫ز‬‫حه‬‫دانا‬‫ست‬‫ژده‬‫ب‬‫ست‬‫هه‬‫دبيت‬‫دا‬‫تان‬‫حاله‬‫ك‬‫وهنده‬‫تى‬‫قيمه‬‫بى‬‫ب‬‫ستكرن‬
‫نفستنى‬
‫بينى‬‫پيش‬‫نه‬‫صادم‬‫يدانين‬‫و‬‫ر‬‫ك‬‫له‬‫گه‬‫بو‬‫كه‬‫رسفدانه‬‫به‬‫دبن‬‫سفك‬‫موكيا‬‫خه‬‫توشى‬‫تاكان‬‫يا‬‫ر‬‫اپت‬‫ر‬‫وبا‬
‫امبه‬‫ر‬‫به‬‫توند‬‫كا‬‫موكيه‬‫خه‬‫رسفدانا‬‫به‬‫ان‬‫و‬‫ژ‬‫كيم‬‫كا‬‫هژماره‬‫ر‬‫امبه‬‫ر‬‫به‬‫ول‬‫انه‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫يا‬‫دا‬‫ياناواند‬‫ژ‬‫د‬‫كرى‬
‫سه‬ ‫ستنى‬‫به‬‫پشت‬‫تاكان‬‫ف‬‫لده‬‫موكى‬‫خه‬‫نا‬‫ر‬‫ستنيشانك‬‫وده‬‫يدانى‬‫و‬‫ر‬‫فسى‬‫نه‬‫ر‬
‫رس‬‫به‬‫ر‬
‫وان‬‫فدانا‬
‫ى‬‫بار‬‫يده‬‫ز‬‫ونى‬‫و‬‫ر‬‫ده‬‫ين‬‫ر‬‫ته‬‫وفاك‬‫ى‬‫وبوماوه‬‫بايولوجى‬‫كى‬‫وه‬‫ر‬‫وجو‬‫ه‬‫ر‬‫جو‬‫ين‬‫ر‬‫ته‬‫فاك‬‫بوان‬‫ت‬‫دكه‬
‫كى‬‫ره‬‫ده‬‫ين‬‫ر‬‫ته‬‫فاك‬
)
،‫نوفل‬
2016
)
‫ونه‬‫بونى‬‫ى‬‫از‬‫ر‬‫نه‬‫ب‬‫ست‬‫وهه‬‫ت‬‫دكه‬‫ى‬‫پ‬‫ست‬ ‫هه‬‫خوش‬‫نه‬‫ياكوير‬‫مى‬‫خه‬‫كى‬‫ته‬‫حاله‬‫موكى‬‫وخه‬
‫نا‬‫ر‬‫ك‬‫ست‬‫وهه‬‫انه‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫جاالكين‬‫نا‬‫ر‬‫كارك‬‫شيانا‬
.‫رى‬‫هز‬‫يا‬‫ز‬‫والوا‬‫ى‬‫ار‬‫ز‬‫بي‬‫ب‬‫وام‬‫رده‬‫به‬
)
‫مخالفیە‬
،
2015
)
‫ێن‬‫ر‬‫ـتە‬‫ک‬‫فا‬
‫ـێ‬‫ـ‬‫ی‬‫خەموک‬‫نەخوشیا‬‫تێکچونا‬
١
-
:‫ی‬‫بوماوەی‬‫ێن‬‫ر‬‫تە‬‫فاک‬
-
‫نکە‬‫ر‬‫گ‬‫لەکێ‬‫و‬‫ر‬‫تەرە‬‫فاک‬‫ەئڤ‬
‫کەس‬‫کو‬
‫توش‬
‫ی‬
‫ێ‬‫خەموکی‬
‫ک‬.‫بیت‬
‫ویا‬‫و‬‫مێژ‬‫و‬
‫انێ‬‫ز‬‫خێ‬
‫گەلە‬‫و‬‫دکەت‬‫ێدە‬‫ز‬‫ێ‬‫خەموکی‬‫ب‬‫کەسی‬‫توشبونا‬‫ا‬‫ژ‬‫ێ‬‫ر‬
‫ك‬
‫ری‬‫جو‬‫ەئڤی‬‫بارەی‬‫ر‬‫دە‬‫ڤەکولین‬
‫کرن‬‫هاتینە‬
‫گەلە‬‫کەسێن‬‫ەئو‬‫دبێژن‬‫و‬
‫ك‬
‫یک‬‫ز‬‫نێ‬‫ێن‬‫ر‬‫کەسوکا‬‫یان‬‫باب‬‫و‬‫دایک‬‫وەکی‬‫بن‬‫ئێک‬‫یکی‬‫ز‬‫نێ‬
‫دبن‬‫ـێ‬‫ـ‬‫ی‬‫خەموک‬‫توشی‬‫پتری‬‫کەسە‬‫ەئڤ‬
،‫(نوفل‬
2016
)
٢
-
:‫ینگەهێ‬‫ژ‬‫ێن‬‫ر‬‫ـتە‬‫ک‬‫فا‬
-
‫ببن‬‫دەرڤە‬‫ژ‬‫ا‬‫ر‬‫فشا‬‫و‬‫ـێ‬‫ـ‬‫ی‬‫ژ‬‫تی‬‫و‬‫توند‬‫توشی‬‫نمونە‬‫بو‬
‫یشێ‬‫ر‬‫ائ‬‫وەکی‬
‫ن‬
‫تەنگە‬‫یا‬‫هەر‬‫کەسی‬‫بێهنا‬‫کو‬‫ەسا‬‫و‬‫هەر‬‫و‬،‫پێشەی‬‫و‬‫کومەالیەتی‬
‫گەلە‬
‫ك‬
‫ب‬‫ر‬‫دە‬‫ێنی‬‫ر‬‫نە‬‫ێن‬‫ر‬‫هز‬
‫خو‬‫ارەی‬
‫ی‬‫ژ‬‫ەئڤە‬‫کو‬‫یم‬‫ژ‬‫د‬‫ج‬‫بو‬‫ەئز‬‫ما‬‫یت‬‫ژ‬‫دبێ‬‫و‬‫دکەت‬
‫ك‬
‫هوکار‬‫ین‬‫ر‬‫ـت‬‫گ‬‫ن‬‫ر‬‫گ‬
‫بی‬‫ـێ‬‫ـ‬‫ی‬‫خەموک‬‫توشی‬‫کەس‬‫کو‬‫ە‬
‫ت‬
،‫(نوفل‬
2016
)
٣
-
:‫ونی‬‫و‬‫دەر‬‫ێن‬‫ر‬‫ـتە‬‫ک‬‫فا‬
-
‫هەلجونی‬‫ی‬‫هەستیار‬‫ێسا‬‫ر‬‫ست‬‫هەبونا‬
‫ژدەستدانا‬‫و‬‫نەخوش‬‫کاودانێت‬‫و‬
‫وی‬‫یکێ‬‫ز‬‫نێ‬‫کەسەکێ‬‫ژدەستدانا‬‫یان‬‫نێ‬‫ر‬‫ێک‬‫ژ‬‫حە‬
‫ب‬‫هەستکرن‬‫و‬‫وی‬‫ێ‬‫کار‬‫دانا‬‫ژدەست‬‫یان‬
‫ت‬
‫ـێ‬‫ـ‬‫ی‬‫ر‬‫اوانبا‬
،‫(نوفل‬
2016
)
٤
-
‫ت‬‫فاك‬
:‫کومەالیەتی‬‫ێن‬‫ر‬‫ە‬
-
‫هاڤێتنا‬‫ـ‬‫ه‬‫پشتگو‬
‫ب‬‫ر‬‫بکا‬‫تیژی‬‫و‬‫توند‬‫و‬ ‫ڤە‬‫بابان‬‫و‬‫دایک‬‫ـێ‬‫ـ‬‫ی‬‫ال‬‫ژ‬‫کان‬‫و‬‫ار‬‫ز‬
‫ینن‬
‫خو‬‫کێن‬‫و‬‫ار‬‫ز‬‫ی‬‫امبەر‬‫ر‬‫بە‬
‫بابان‬‫و‬‫دایک‬‫جودابونا‬‫ێک‬‫ژ‬‫یان‬
(
،‫نوفل‬
2016
)
‫بەالڤەبونا‬‫ا‬‫ژ‬‫ێ‬‫ر‬
‫تێکجونا‬
‫خەم‬‫نەخوشیا‬
‫ۆ‬
‫کی‬
‫ن‬‫مەز‬‫یا‬
(‫يكى‬‫ر‬‫م‬‫ئه‬‫ين‬‫تى‬‫ر‬‫ئيكگ‬‫ين‬‫وه‬‫ته‬‫نه‬
2,16
‫تره‬‫فه‬‫د‬‫ى‬‫ياهه‬‫ى‬‫سته‬‫جه‬‫موكيا‬‫خه‬‫نيشانين‬‫لكى‬‫)ژخه‬
،‫ن‬‫و‬‫واخر‬‫ينغ‬‫ر‬‫واندا(ك‬‫يانا‬‫ژ‬‫د‬‫نيشانكرى‬‫ست‬‫ده‬‫كا‬
259
)
‫يه‬‫دا‬‫يان‬‫انا‬‫ز‬‫ك‬‫وهنده‬
‫العالميه‬‫المنظمة‬‫دا‬‫ى‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫پاشه‬‫د‬‫بيت‬‫يده‬‫ز‬‫دى‬‫يژه‬‫ر‬‫ف‬‫ئه‬‫كو‬‫دياركرن‬
‫كى‬‫ساله‬‫ائستى‬‫ر‬‫سه‬‫جيهانى‬‫ب‬‫ى‬‫هه‬‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫یا‬‫موكى‬‫خه‬‫سان‬‫كه‬‫مليون‬‫كو‬‫للصحة‬
(cottroux/al
،
2002)
‫وساال‬‫يكى‬‫ر‬‫م‬‫ئه‬‫تى‬‫ر‬‫ئيكگ‬‫ين‬‫وه‬‫ته‬‫نه‬‫ل‬‫یە‬‫ئيكىێ‬‫خوشيا‬‫نه‬‫موكى‬‫خه‬
2006
‫هشته‬‫گه‬
60
‫كه‬‫مليون‬
‫رمان‬‫ژده‬‫سان‬
‫س‬‫كه‬‫مليار‬‫نيف‬‫يكى‬‫ز‬‫ني‬‫كو‬‫انن‬‫ز‬‫ب‬‫للصةشيان‬‫العالمية‬‫منظمة‬‫موكى‬‫خه‬‫ى‬‫دژ‬‫ان‬
‫دبيته‬‫موكى‬‫خه‬‫جيهانى‬‫ميا‬‫ساخله‬‫بينى‬‫وپيش‬‫كولين‬‫وفه‬‫يه‬‫هه‬‫موكى‬‫خه‬‫خوشيا‬‫نه‬‫دانه‬‫دجيهانى‬
‫ساال‬‫ل‬‫دا‬‫جيهانى‬‫د‬‫ى‬‫و‬‫دو‬‫خوشيا‬‫نه‬
2020
،‫(عبدالرحمان‬‫دلى‬‫خوشيا‬‫نه‬‫پشتى‬
2010
)
(‫هيته‬‫دگه‬‫دا‬‫يانى‬‫ژ‬‫مين‬‫ده‬‫ك‬‫دهنده‬‫ى‬‫موكي‬‫خه‬‫الڤبونا‬‫به‬
20
%
(‫و‬‫تان‬‫ائفره‬‫ف‬‫ده‬‫)ل‬
10
%
‫ده‬‫)ل‬
‫(عبدالفتاح‬‫ان‬‫ر‬‫كو‬‫ف‬
،
1997
)
‫ر‬‫هه‬
13,6
‫ژ‬
100
(‫ا‬‫ر‬‫دناڤبە‬‫وان‬‫ێ‬‫ی‬‫ژ‬‫کو‬‫يان‬‫سنيله‬‫ار‬‫ز‬‫ه‬
15
-
19
‫ل‬‫ساالنه‬‫ن‬‫دكه‬‫انتيحار‬‫خو‬‫ى‬‫)سالي‬
‫ر‬‫وهه‬.‫ى‬‫موكي‬‫خه‬‫ر‬‫به‬‫ژ‬‫يكا‬‫ر‬‫م‬‫ئه‬
3.6
‫ژ‬
100
‫سنيله‬‫كجانێن‬‫ار‬‫ز‬‫ه‬
15
-
19
‫خو‬‫يكا‬‫ر‬‫م‬‫ئه‬‫ل‬‫ساالنه‬
‫ى‬‫موكي‬‫خه‬‫ر‬‫به‬‫ژ‬‫ن‬‫انتيحاردكه‬
40
‫ژ‬
100
‫ئه‬‫ل‬‫ساالنه‬‫ژن‬‫دكو‬‫خو‬‫فه‬‫مرى‬‫عه‬‫ب‬‫ن‬‫ز‬‫مه‬‫سانين‬‫كه‬‫ار‬‫ز‬‫ه‬
. ‫ى‬‫موكي‬‫خه‬‫ر‬‫به‬‫ژ‬‫يكا‬‫ر‬‫م‬
(angold/al
،
2002)
‫نێ‬‫و‬‫تێکچو‬‫نا‬‫ر‬‫دەستنیشانک‬
Diagnosis
‫م‬‫خه‬‫نا‬‫و‬‫تيكچو‬
‫ۆ‬
‫ن‬‫ز‬‫مه‬‫كييا‬
‫سي‬‫كه‬‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫ێ‬‫خوار‬‫ل‬‫نيشانين‬‫ژ‬‫پتر‬‫يان‬‫پينچ‬‫دڤيت‬
‫وام‬‫رده‬‫به‬‫فتیان‬‫حه‬‫دو‬‫مي‬‫ده‬‫بو‬‫و‬‫ين‬‫هه‬
‫نيشانا‬‫ژ‬‫ئيك‬‫دڤيت‬‫كيمی‬‫ب‬.‫دا‬‫وي‬‫شيانين‬‫د‬‫ن‬‫ينا‬‫ر‬‫گوهو‬‫ي‬‫ر‬‫گه‬‫ئه‬‫ببنه‬‫و‬‫بن‬
•
‫و‬‫نزم‬‫كێ‬‫گيوله‬
‫ي‬‫ژ‬‫يان‬،‫خەمگين‬
•
.‫بيت‬‫لەزەتێ‬‫و‬‫خوشی‬‫ستادنا‬‫ژده‬
.‫بن‬‫يشكي‬‫ز‬‫پ‬‫خوشیێن‬‫نه‬‫چو‬‫نجامي‬‫ئه‬‫ر‬‫ژده‬‫نه‬‫تيكچونێ‬‫نيشانين‬ ‫دڤيت‬:‫تيبيني‬
١
‫دفيت‬.
‫هه‬‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫ان‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫مێ‬‫هه‬ ‫يكی‬‫ز‬‫ني‬‫(بيژه‬‫دا‬‫ێ‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫مين‬‫ده‬‫ييا‬‫ر‬‫اپت‬‫ر‬‫دبا‬‫يتو‬‫ر‬‫م‬‫و‬ ‫كيم‬‫گێولەکێ‬
‫و‬)‫(الحزن‬ ‫مگينێ‬‫خه‬‫ب‬‫ستكرن‬‫هه‬‫نه‬‫و‬‫نمو‬‫(بو‬‫كرن‬‫بهيته‬‫ي‬‫ژ‬‫ين‬‫ر‬‫ب‬‫ر‬‫دە‬‫دا‬‫وی‬‫تييا‬‫خويه‬‫و‬،)‫بيت‬
(‫پوسيده‬‫و‬‫ين‬‫ر‬‫گ‬‫ب‬‫كێ‬‫ييه‬‫و‬‫ر‬.)‫نێ‬‫و‬‫بيهيڤيبو‬‫ب‬‫يان‬‫ێ‬‫هيی‬‫ڤاال‬
Tearful
‫ێ‬‫الی‬‫ژ‬‫كو‬‫ی‬‫ي‬‫ميار‬‫خه‬‫و‬)
‫كه‬
.‫تيبينيكرن‬‫بهيته‬‫ڤه‬‫ر‬‫وبه‬‫ر‬‫و‬‫ده‬‫سين‬
.‫بيت‬‫ێ‬‫ياي‬‫ر‬‫ائ‬‫ێ‬‫ي‬‫وسنيالن‬‫ك‬‫و‬‫ار‬‫ز‬‫گيولێ‬ ‫چيدبيت‬:‫تيبينی‬
٢
‫چه‬‫ڤ‬‫(ئه‬‫بيت‬‫هه‬‫دا‬‫چاالكيان‬‫يا‬‫ر‬‫اپت‬‫ر‬‫با‬‫يان‬‫می‬‫دهه‬‫ێ‬‫خوشی‬‫و‬‫پيدان‬‫پيته‬ ‫ستدانا‬‫ژده‬‫دڤيت‬.
‫تيبينكرن‬‫بهيته‬‫يانژی‬‫ت‬‫بكه‬‫ژ‬‫ينێ‬‫ر‬‫ب‬‫ر‬‫ده‬‫بخو‬‫كەس‬‫مێ‬‫ده‬‫دبيت‬‫ديار‬‫دەمی‬‫وی‬‫نده‬
‫ژ‬
‫سه‬‫كه‬‫ێ‬‫الي‬
. ‫بيت‬‫هه‬‫ڤ‬‫ده‬‫نيشانه‬‫ف‬‫ئه‬‫ان‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫می‬‫هه‬‫يكی‬‫ز‬‫ني‬‫بيژه‬‫و‬،‫ێ‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫مين‬‫ده‬‫يا‬‫ر‬‫اپت‬‫ر‬‫وبا‬،)‫ديفه‬‫كين‬
٣
(‫دا‬‫شی‬‫ياله‬‫دكيشه‬‫ديار‬‫كا‬‫بونه‬‫يده‬‫ز‬‫يان‬)‫ت‬‫بكه‬‫رجيما‬‫چو‬‫س‬‫كه‬‫كو‬‫بي‬(‫شی‬‫له‬‫كێشا‬‫داهاتنا‬:
‫يا‬‫يژه‬‫ر‬‫ب‬‫دا‬‫كي‬‫يفه‬‫هه‬‫ي‬‫دماوه‬،‫نه‬‫و‬‫نمو‬‫بو‬
٥
٪
‫؜‬
‫له‬‫دكيشا‬‫ين‬‫ر‬‫گوهو‬
‫دهه‬‫بيژه‬.)‫ت‬‫يبده‬‫و‬‫ر‬‫ويدا‬‫شێ‬
‫کێشا‬:‫(تيبيني‬ .‫دبيت‬‫يدا‬‫په‬‫ف‬‫لده‬‫ادی‬‫ز‬"‫هييا‬‫"شه‬‫دلجونا‬‫بونا‬‫يده‬‫ز‬‫يان‬‫ن‬‫و‬‫بو‬‫كيم‬‫اندا‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫می‬
.)‫وان‬‫ى‬‫ژ‬‫ديف‬‫ل‬‫پيشبينكرێ‬‫ائستێ‬‫هته‬‫بگه‬‫بيت‬‫ت‬‫زەحمه‬‫ب‬‫دێ‬‫كان‬‫و‬‫ار‬‫ز‬‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫لەشی‬
٤
()‫وی‬‫بيخه‬،‫ان‬‫ر‬‫ز‬‫و‬ ‫(خه‬ ‫چڕی‬‫خەو‬‫دڤێت‬.
insomnia
‫نڤس‬‫يان‬)
‫ل‬‫اندا‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫می‬‫دهه‬‫بيژه‬‫يده‬‫ز‬‫تنا‬
‫بيت‬‫هه‬‫سی‬‫كه‬‫ف‬‫ده‬
٥
‫و‬‫سست‬(‫خاڤ‬‫و‬‫سست‬‫نلڤوكييەكا‬‫و‬‫دەر‬‫يان‬)‫ی‬‫فتار‬‫ره‬‫كا‬‫يانه‬‫ر‬‫ائ‬(‫يده‬‫ز‬‫نلڤوكييەكا‬‫و‬‫ر‬‫ده‬‫دڤيت‬.
‫ژ‬‫ينێ‬‫ر‬‫ب‬‫ر‬‫ده‬‫بخو‬‫و‬‫ئه‬‫بلي‬‫ژ‬(‫ببيت‬‫يدا‬‫په‬‫سی‬‫كه‬‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫دا‬‫اندا‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫دهەمی‬)‫ی‬‫فتار‬‫ره‬‫خاڤييا‬
‫ره‬‫يانا‬‫ر‬‫ائ‬‫و‬‫حەويانڤێنەکەفتن‬
‫ی‬‫فتار‬
Restlessness
‫ده‬‫سين‬‫كه‬‫ت‬‫بكه‬ ‫خو‬‫خاڤييا‬‫و‬‫سست‬‫يان‬
.)‫دكن‬‫ندي‬‫جه‬‫ڤ‬‫ئه‬‫تيبينييا‬‫ي‬‫ژ‬‫ر‬‫به‬‫و‬‫ر‬‫و‬
٦
‫بيت‬‫هه‬‫سی‬‫كه‬‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫دا‬‫اندا‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫می‬‫دهه‬‫بيژه‬‫هيزێ‬‫دانا‬‫ست‬ ‫ده‬‫و‬‫ستييان‬‫وه‬‫دڤيت‬.
٧
‫گونه‬‫ب‬‫ست‬‫هه‬‫ن‬‫ز‬‫مه‬‫كێ‬‫يه‬‫شيوه‬‫ب‬‫ی‬‫ژ‬‫يان‬.‫بوهايه‬‫بێ‬‫كێ‬‫ڤه‬‫و‬‫مر‬‫كو‬ ‫ت‬‫دكه‬‫ست‬‫هه‬‫س‬‫كه‬.
‫ل‬‫بيت‬‫همەکێ‬‫وه‬‫كی‬‫وه‬‫ی‬‫ژ‬‫چيدبيت‬‫(و‬‫بوها‬‫بي‬‫لويستين‬‫هه‬‫ك‬‫هنده‬‫وێ‬ ‫امبه‬‫ر‬‫به‬‫ت‬‫دكه‬‫ێ‬‫ي‬‫ر‬‫هبا‬
‫چنكو‬‫بيت‬‫وهندێ‬‫به‬‫ژ‬‫نه‬‫سته‬ ‫هه‬‫ف‬‫ئه‬‫دڤيت‬( ‫بيت‬‫هه‬‫س‬‫كه‬‫ف‬‫لده‬‫اندا‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫می‬‫دهه‬‫بيژه‬)‫ف‬‫ده‬
)‫خوشه‬‫نه‬‫ێ‬‫ي‬‫و‬‫ئه‬
٨
‫التر‬(‫تشتەکی‬‫و‬‫سه‬‫دانانا‬‫ر‬‫هز‬‫بير‬‫و‬‫هش‬‫يان‬‫نێ‬‫ر‬‫ك‬‫ر‬‫هز‬‫شیانێن‬‫كيمبونا‬.
‫شيانێ‬‫يان‬ )‫كيز‬
‫ياردانێ‬‫ر‬‫ب‬‫ن‬
(
indecisiveness
‫دهيته‬‫نده‬‫چه‬‫ف‬‫ئه‬(‫بيت‬‫هه‬‫ست‬‫كه‬‫ف‬‫ده‬‫ل‬‫دا‬‫اندا‬‫ژ‬‫و‬‫ر‬‫می‬‫دهه‬‫)بيژه‬
‫تيبينی‬‫وی‬‫ێ‬‫ر‬‫به‬‫و‬‫ر‬‫ده‬‫ل‬‫كەسين‬‫ی‬‫ژ‬‫يان‬،‫ت‬‫دكه‬‫ێ‬‫ژ‬‫ينێ‬‫ر‬‫ب‬‫ر‬‫ده‬‫خو‬‫ب‬‫كو‬‫مێ‬‫ده‬‫ل‬‫استكرن‬‫ر‬‫پشت‬
)‫دكن‬
٩
‫ب‬‫نه‬‫م‬‫ره‬‫مه‬(‫ت‬‫دكه‬‫نێ‬‫ر‬‫م‬‫ێن‬‫ر‬‫هز‬‫وام‬‫رده‬‫به‬‫شێوەکێ‬‫ب‬‫س‬‫كه‬.
‫لك‬‫به‬ )‫نێ‬‫ر‬‫ژم‬‫وييه‬‫ترسا‬‫يتنێ‬
‫ب‬‫و‬
‫يان‬‫بيت‬‫نه‬‫يان‬‫بيت‬‫هه‬‫دارشتی‬‫كا‬‫پالنه‬‫چيدبيت‬‫و‬‫ت‬‫دكه‬‫كوشتنێ‬‫خو‬‫ێن‬‫ر‬‫هز‬‫دوباره‬‫كێ‬‫نگه‬‫ره‬
.‫نوكه‬‫ي‬‫ر‬‫به‬‫بيت‬‫ر‬‫ك‬‫كوشتنێ‬ ‫خو‬‫پيكوال‬‫دا‬‫دبنيات‬‫ي‬‫ژ‬
B
‫ينە‬‫و‬‫بو‬‫يێن‬‫يان‬،‫هەبن‬‫نگياخو‬‫ر‬‫گ‬‫کلينيکيڤە‬‫ێ‬‫الي‬‫ژ‬‫کو‬‫فشارەکێ‬‫ێ‬‫ەئگەر‬‫ببنە‬‫نيشانە‬‫ەئڤ‬‫دڤێت‬.
‫ەئگ‬
.‫نگ‬‫ر‬‫گ‬‫ێ‬‫ي‬‫دی‬‫بياڤەکێ‬‫هەر‬‫و‬‫ی‬‫کار‬‫و‬‫جڤاکی‬‫يێن‬‫کەسی‬‫شيانێن‬‫د‬‫ديار‬‫نەکا‬‫و‬‫کێمبو‬‫ێ‬‫ەر‬
C
‫دی‬‫نەخوشييەکا‬‫هەر‬‫يان‬‫بن‬‫کەرەستان‬‫چ‬‫يێن‬‫فسيولوجی‬‫نێن‬‫ر‬‫تێک‬‫ر‬‫کا‬‫دەرەئنجامێن‬‫نە‬‫نيشان‬.
.‫يشکی‬‫ز‬‫پ‬‫يا‬
‫ێ‬‫پيڤەر‬:‫تێبينی‬
A
‫هەتا‬
C
‫بەالڤن‬‫ر‬‫دبە‬‫ن‬‫مەز‬‫خەموکييا‬‫کێن‬‫و‬‫زڤر‬،‫ن‬‫مەز‬‫خەمۆکييا‬‫کا‬‫و‬‫زڤر‬‫ژ‬‫پێکدئێن‬
‫رێ‬‫جو‬‫ی‬‫دوجەمسەر‬‫دتێکچونا‬
I
.
‫دەت‬‫دەست‬‫ژ‬‫نگ‬‫ر‬‫گ‬‫و‬‫ن‬‫مەز‬‫تشتەکێ‬‫ڤ‬‫و‬‫مر‬‫کو‬‫دەمێ‬‫ل‬‫ڤی‬‫ۆ‬‫مر‬‫بەرسڤدانا‬:‫تێبينی‬
“
‫تۆش‬‫يان‬
‫ی‬
‫ببيت‬‫مسيبەتەکێ‬
”
‫ژ‬‫تشتەکی‬‫دەستدانا‬‫ژ‬،‫ی‬‫اي‬‫ر‬‫دا‬‫انەکا‬‫ر‬‫وێ‬،‫خۆشتڤييەکی‬‫ژدەستدانا‬،‫نە‬‫و‬‫نمو‬‫(بۆ‬
‫يان‬،‫مەترسيدار‬‫يا‬‫يشکی‬‫ز‬‫پ‬‫نەخوشييەکا‬‫ی‬‫ژ‬‫يان‬،)‫(طبيعي‬‫ی‬‫اي‬‫ز‬‫خو‬‫يدانەکا‬‫و‬‫ر‬‫دەرەئنجامێ‬
‫ەئڤان‬‫امبەر‬‫ر‬‫بە‬‫بکەت‬‫ار‬‫و‬‫دژ‬‫خەمگينييەکا‬‫ب‬‫هەست‬‫کەس‬‫پەککەفتن)چێدبيت‬
‫ژ‬‫بێخەوی)يان‬،‫ان‬‫ر‬‫ز‬‫چری(خەو‬‫خەو‬،‫بکەت‬‫دا‬‫دەستدانێ‬‫ژ‬‫ەئوێ‬‫د‬‫ر‬‫هز‬‫بەردەوام‬،‫يدانان‬‫و‬‫ر‬
‫دەستدانا‬‫ژ‬‫يان‬،‫نێ‬‫ر‬‫خا‬‫ا‬‫ز‬‫حە‬‫دەستدانا‬
‫نيشانە‬‫ەئف‬‫کو‬‫يە‬‫گوتنێ‬‫ی‬‫ژهەژ‬.‫ببيت‬‫پەيدا‬‫دەف‬‫ل‬‫کێشێ‬
‫ێ‬‫پيڤەر‬‫د‬‫يێن‬
A
‫نيشانە‬‫ەئڤ‬‫ا‬‫ر‬‫دسەرهندێ‬.‫نن‬‫ز‬‫مە‬‫خەمۆکييا‬‫کا‬‫و‬‫زڤر‬‫نيشانێن‬‫وەکی‬‫و‬،‫هەيين‬‫دا‬
‫نگە‬‫ر‬‫گ‬‫بەلێ‬‫لێ‬،‫نگ‬‫ر‬‫گ‬‫تشتەکێ‬‫ژدەستدانا‬‫بۆ‬‫ژ‬‫بەالڤ‬‫ر‬‫بە‬‫بەرسڤدانەکا‬‫وەکو‬‫تن‬‫ر‬‫هەژما‬‫دهێنە‬
‫بەرسڤ‬‫دگەل‬‫ن‬‫مەز‬‫خەمۆکييا‬‫کا‬‫ۆ‬‫زڤر‬‫نا‬‫و‬‫هەبو‬
‫ی‬‫هشيار‬‫ب‬‫نگ‬‫ر‬‫گ‬‫تشتەکێ‬‫ژدەستدانا‬‫بۆ‬‫مال‬‫ر‬‫نۆ‬‫دانەکا‬
‫ی‬‫بەر‬‫ێ‬‫دەستدانێ(ەئر‬‫ژ‬‫ی‬‫بەر‬‫يا‬‫کەسی‬‫ويا‬‫و‬‫مێژ‬‫لسەر‬‫دمينتە‬‫ديماهيکێ‬‫ا‬‫ر‬‫يا‬‫ر‬‫ب‬،‫دەستنيشانکرن‬‫بهێتە‬
‫بەرچاڤ‬‫ی‬‫ێدەبار‬‫ز‬)!!‫ن؟‬‫و‬‫هەبو‬‫وی‬‫دەڤ‬‫ل‬‫ێ‬‫خەمۆکي‬‫کا‬‫و‬‫زڤر‬‫نيشانێن‬‫نگ‬‫ر‬‫گ‬‫تشتەکێ‬‫ژدەستدانا‬
‫تشتەک‬‫ژدەستدانا‬‫بۆ‬‫کەسی‬‫رێ‬‫کلتو‬‫تنا‬‫ر‬‫وەرگ‬
.‫نگ‬‫ر‬‫گ‬‫ێ‬
D
‫ينيا‬‫ر‬‫ف‬‫و‬‫شيز‬‫تێکچونا‬‫ڤێ‬‫و‬‫چو‬‫چوار‬‫د‬‫شروڤەکرن‬‫نەهێتە‬‫باشتر‬‫ن‬‫مەز‬‫خەمۆکييا‬‫کا‬‫و‬‫زڤر‬‫دڤێت‬.
‫يێن‬‫دی‬‫تێکچونێن‬‫يان‬،‫وەهمان‬‫تێکچونا‬‫ێ‬‫ينياي‬‫ر‬‫ف‬‫ۆ‬‫هەڤوێنەيياشيز‬‫نا‬‫و‬‫تێکچو‬‫ينيا‬‫ر‬‫ف‬‫ۆ‬‫شيز‬،‫گێولی‬
‫سايکۆتيکێ‬‫و‬‫ێ‬‫ينياي‬‫ر‬‫ف‬‫ۆ‬‫شيز‬‫يێن‬‫نەدەستنيشانکری‬‫و‬‫دەستنيشانکری‬
E
‫ت‬‫ان‬‫ر‬‫جا‬‫چو‬‫کەس‬‫دڤێت‬.
‫(مانيا‬‫سڤک‬‫شادمەندييا‬‫حالەتێ‬‫و‬‫ێ‬‫شادمەندي‬‫کا‬‫ۆ‬‫زڤر‬‫ۆشی‬
.‫بيت‬‫و‬‫سڤک)نەبو‬
‫ک‬‫ۆ‬‫زڤر‬‫ەئو‬‫و‬‫هەبن‬‫کەسی‬‫دەف‬‫ل‬‫سڤک‬‫شادمەندييا‬‫و‬‫ێ‬‫شادمەندي‬‫کێن‬‫و‬‫زڤر‬‫و‬‫هات‬‫هەکەر‬:‫تێبينی‬
‫د‬‫دڤێت‬،‫بن‬‫يشکی‬‫ز‬‫پ‬‫ێ‬‫ي‬‫دی‬‫حالەتەکێ‬‫و‬‫ەئگەر‬‫هەر‬‫يان‬،‫بن‬‫کەرەستەی‬‫ئينانا‬‫ر‬‫بکا‬‫دەرەئنجامێ‬‫ژ‬
‫نا‬‫ر‬‫دەستنيشانک‬‫سا‬‫و‬‫پر‬
).‫تن‬‫ر‬‫وەرگ‬‫نەهێنە‬‫بەرچاڤ‬‫ک‬‫ۆ‬‫زڤر‬‫ەئو‬‫دا‬‫ن‬‫مەز‬‫خەمۆکييا‬‫نا‬‫و‬‫تێکچو‬
(
dsm-
5
)
‫هەلسەن‬
‫خەم‬‫تێکچونا‬‫گاندنا‬
‫ۆ‬
‫ـێ‬‫ـ‬‫ی‬‫ک‬
‫هەڤپشکی‬
‫خەم‬‫تێکچونا‬‫یا‬
‫ۆ‬
‫ونی‬‫و‬‫دەر‬‫تێکچونێن‬‫هەندەک‬‫دگەل‬‫ـێ‬‫ـ‬‫ی‬‫ک‬
١
-
‫ى‬‫ماي‬‫و‬‫تر‬‫پشتى‬‫با‬‫ر‬‫كه‬‫نا‬‫و‬‫تيكجو‬
٢
-
‫گشتى‬‫قا‬‫له‬‫قه‬‫نا‬‫و‬‫تيكجو‬
٣
-
‫وام‬‫رده‬‫به‬‫موكيا‬‫خه‬‫نا‬‫و‬‫تيكجو‬
٤
-
‫واسواسى‬‫نا‬‫و‬‫تيكجو‬
(
dsm-5
)
‫ر‬
‫ێ‬
‫جار‬‫كين‬
‫خەم‬‫یا‬‫ر‬‫ەسە‬
‫ۆ‬
‫ن‬‫مەز‬‫کییا‬
١
-
/‫هى‬‫ينگه‬‫ژ‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬
‫بيت‬‫دوير‬‫ى‬‫كوي‬‫خوشى‬‫نه‬‫بو‬‫گونجاى‬‫كا‬‫هه‬‫ينگه‬‫ژ‬‫ديتنا‬‫ى‬‫ژ‬‫م‬‫ره‬‫مه‬
‫نه‬‫ل‬‫وه‬‫ى‬‫ي‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫رى‬‫جو‬‫فى‬‫ئه‬‫يكين‬‫ر‬‫ى‬‫خوشي‬‫نه‬‫ى‬‫ر‬‫گه‬‫ئه‬‫بيته‬‫وقف‬‫مه‬‫و‬ ‫ئه‬‫و‬‫فاشتنا‬‫ژگ‬
‫نديان‬‫يوه‬‫په‬‫نا‬‫ر‬‫ستك‬‫و‬‫در‬‫ين‬‫بكه‬‫وى‬‫يا‬‫ر‬‫يكا‬‫ر‬‫وها‬‫ت‬‫بكه‬‫ر‬‫كه‬‫دا‬‫ى‬‫فاالهي‬‫مى‬‫ده‬‫ل‬‫كو‬‫ين‬‫بكه‬‫خوشى‬
‫يته‬‫ر‬‫بزف‬‫كادى‬‫جاره‬‫داكو‬
‫كومه‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫هى‬‫ينگه‬‫ژ‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫سا‬‫ه‬‫و‬‫ر‬‫هه‬‫تى‬‫اليه‬‫كومه‬‫يا‬‫ياناخو‬‫ژ‬
‫نا‬‫ر‬‫وبلندك‬‫بونى‬‫هيفى‬‫ست‬‫هه‬‫داكو‬‫ترفيهى‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫وجاره‬‫ى‬‫كار‬‫ب‬‫ى‬‫ر‬‫سه‬‫وجاره‬‫يت‬‫ر‬‫دگ‬‫بخوفه‬‫ل‬
‫دا‬‫كوشتنى‬ ‫خو‬‫بيكوال‬‫تى‬‫دحاله‬‫جوناوى‬‫ديف‬‫بيت‬‫ست‬‫و‬‫در‬‫خوشى‬‫نه‬‫ف‬‫لده‬‫معنوياتان‬
)
،‫اوي‬‫و‬‫ز‬
2012
)
٢
-
‫سه‬‫جاره‬
/‫ىئ‬‫با‬‫هره‬‫كه‬‫يا‬‫ر‬
‫ساال‬‫ما‬‫و‬‫ر‬‫ل‬‫باىئ‬‫كاهره‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫ئينانا‬‫كار‬‫ب‬‫ستپيكا‬‫ده‬
1983
‫وده‬
‫تى‬‫تايبه‬‫ونى‬‫و‬‫ر‬‫ده‬‫خوشين‬‫نه‬‫كى‬‫ره‬‫سه‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫يكا‬‫ر‬‫بيته‬‫دا‬‫كر‬‫وى‬‫ئيخستنا‬‫پيس‬‫ب‬‫ست‬
‫وي‬‫دانانا‬‫باىئ‬‫كاهره‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫تيوا‬‫يت‬‫ر‬‫لگ‬‫ناوه‬‫عيالجى‬‫ين‬‫دى‬‫يكين‬‫ر‬‫كو‬‫ى‬‫موكي‬‫خه‬‫تين‬‫حاله‬
‫ر‬
‫ه‬
‫ده‬‫تى‬‫حاله‬‫نا‬‫ر‬‫ك‬‫باشتر‬‫ى‬‫ر‬‫گه‬‫ئه‬‫دبيته‬‫كو‬‫نى‬‫ده‬ ‫كاره‬‫كا‬‫وبه‬‫نه‬‫دى‬‫ى‬‫ر‬‫سه‬‫الين‬‫و‬‫ردو‬‫رهه‬‫سه‬‫كى‬
‫سه‬‫جاره‬‫ف‬‫ئه‬‫و‬‫نه‬‫ستيشانكرى‬‫ده‬‫ين‬‫سانيه‬‫ند‬‫جه‬‫بتنى‬‫ى‬‫ژ‬‫بى‬‫كاره‬‫مى‬‫وده‬‫خوشى‬‫نه‬‫ى‬‫ي‬‫ونى‬‫و‬‫ر‬
‫ف‬‫وئه‬ ‫موكى‬‫خه‬‫تى‬‫حاله‬‫نا‬‫ر‬‫باشك‬‫ى‬‫ر‬‫گه‬‫ئه‬‫دبيته‬‫كو‬‫دبيت‬‫دوباره‬‫ن‬‫ا‬‫ر‬‫جا‬‫جاند‬‫يه‬‫ر‬
‫باش‬
‫بونه‬
‫تا‬‫هه‬‫كى‬‫فتيه‬‫حه‬‫كى‬‫بوماوه‬
٣
‫نه‬‫فتيان‬ ‫حه‬
)
،‫اوي‬‫و‬‫ز‬
2012
)
٣
-
/‫ى‬‫موكي‬‫خه‬‫يا‬‫ى‬‫فتار‬‫ره‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬
‫به‬‫ژ‬‫بونى‬‫ر‬‫في‬‫ژ‬‫دبيت‬‫ست‬‫و‬‫در‬‫فى‬‫و‬‫مر‬‫ى‬‫فتار‬‫ره‬‫ى‬‫ماي‬‫بنه‬
‫ت‬‫كاردكه‬‫ى‬‫فتار‬‫ره‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫وجاره‬‫دى‬‫ين‬‫ر‬‫فتا‬‫ره‬‫ك‬‫هنده‬‫بونا‬‫ر‬‫في‬‫يكا‬‫ر‬‫ب‬‫ين‬‫ر‬‫بگوهو‬‫دشين‬‫رهندى‬
‫نه‬‫هيالنا‬‫نه‬‫ر‬‫سه‬
‫ره‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫ين‬‫نك‬‫ر‬‫گ‬‫يكين‬‫ر‬‫ژ‬‫و‬‫موكى‬‫خه‬‫كى‬‫وه‬‫ى‬‫خوشي‬‫نه‬‫ا‬‫ر‬‫فتا‬‫ره‬‫هيالنا‬
‫ى‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫ف‬‫ئه‬‫پيدفى‬‫اهينانين‬‫ر‬‫وا‬‫نا‬‫ر‬‫ك‬‫مى‬‫ده‬‫ينى‬‫ر‬‫ئه‬‫يا‬‫ر‬‫يكا‬‫ر‬‫وها‬‫جاالكى‬‫د‬‫ى‬‫پشكدار‬‫ى‬‫فتار‬
‫ناوى‬‫ر‬‫ك‬‫ر‬‫هز‬‫يخوداناوى‬‫ر‬‫به‬‫مى‬‫لده‬‫ت‬‫دكه‬‫نيشان‬‫ده‬‫وعواطف‬‫ست‬‫وهه‬‫فى‬‫و‬‫مر‬‫ا‬‫ر‬‫فتا‬‫ره‬‫ادبيت‬‫ر‬
‫ت‬‫يدانين‬‫و‬‫ر‬‫دوان‬
‫ره‬‫ينا‬‫ر‬‫هو‬‫ر‬‫گو‬‫ب‬‫ستنى‬ ‫به‬‫پشت‬‫ى‬‫ي‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫رى‬‫جو‬‫ف‬‫ئه‬‫رهندى‬‫به‬‫ژ‬‫دبيتى‬‫وش‬
.‫ديتناوان‬‫و‬‫ر‬‫وهز‬‫ى‬‫فتار‬
)
،‫اوي‬‫و‬‫ز‬
2012
)
٤
-
/‫ل‬‫كومه‬‫ب‬‫يت‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬
‫ده‬‫و‬‫دو‬‫بو‬‫كى‬‫مژميره‬‫ده‬‫دبن‬‫وام‬‫رده‬‫به‬‫عيالجى‬‫لسين‬‫جه‬‫ف‬‫ئه‬
‫ژ‬‫دهيت‬‫پيك‬‫ل‬‫كومه‬‫و‬‫وئه‬‫ان‬‫ر‬‫مژمي‬
8
-
10
‫نين‬‫ر‬‫ستنيشانك‬‫ژده‬‫خوشان‬‫نه‬
‫ده‬‫فسى‬‫نه‬‫يان‬‫جياواز‬
‫بون‬‫بخو‬‫ى‬‫ر‬‫وباوه‬‫جفاكى‬‫اين‬‫ز‬‫شاهره‬‫بونا‬‫ست‬‫و‬‫در‬‫ى‬‫ر‬‫گه‬‫ئه‬‫دبيته‬‫يه‬‫ر‬‫سه‬ ‫جاره‬‫ف‬‫ئه‬‫نى‬‫ر‬‫ستيشانك‬
‫كى‬‫وه‬‫ى‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫رى‬‫جو‬‫ف‬‫وئه‬‫خوشه‬‫نه‬‫ى‬‫ي‬‫وبتنى‬‫ئه‬‫كو‬‫ت‬‫ناكه‬‫ى‬‫پ‬‫ست‬‫هه‬‫خوشه‬‫نه‬‫و‬‫وئه‬
.‫و‬‫دو‬‫ايكو‬‫بو‬‫يه‬‫كى‬‫پالپشتيه‬
)
،‫اوي‬‫و‬‫ز‬
2012
)
٥
-
‫يا‬‫انى‬‫ز‬‫خي‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬
/‫ى‬‫موكي‬‫خه‬
‫يوه‬‫په‬‫د‬‫تاكه‬‫كى‬‫وه‬‫خوشى‬‫نه‬‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫جاره‬‫نگى‬‫ر‬‫گ‬‫ه‬‫ر‬‫جو‬‫ف‬‫ئه‬
‫تيگه‬‫بيت‬‫انيدا‬‫ز‬‫خي‬‫دناف‬‫دفيت‬‫بتنى‬‫ركرن‬‫سه‬ ‫جاره‬‫ناهيته‬‫خوش‬‫ونه‬‫دا‬‫انى‬‫ز‬‫وخي‬‫دا‬‫جفاكى‬‫ندين‬
‫تاكين‬‫ا‬‫ز‬‫داخا‬‫ر‬‫دختو‬‫دبيت‬‫ت‬‫كه‬‫خوشى‬‫نه‬‫ل‬‫نى‬‫ر‬‫تيك‬‫ر‬‫كا‬‫دى‬‫باش‬‫كى‬‫شيوه‬ ‫ب‬‫انى‬‫ز‬‫خي‬‫هشتنا‬
‫لسين‬ ‫جه‬‫د‬‫ت‬‫بكه‬‫ى‬‫ژ‬‫انى‬‫ز‬‫خي‬
‫يا‬‫ر‬‫سه‬‫دجاره‬‫ى‬‫هه‬‫ى‬‫ي‬‫ن‬‫ز‬‫مه‬‫كى‬‫ه‬‫ر‬‫و‬‫ده‬‫انى‬‫ز‬‫خي‬‫كو‬‫دا‬‫عيالجى‬
‫دا‬‫انى‬‫ز‬‫خي‬
)
،‫اوي‬‫و‬‫ز‬
2012
)
‫ێدەر‬‫ژ‬
1
-
(‫القت‬،‫حقي‬
1995
)
،
.‫تاب‬‫للك‬‫ية‬‫ر‬‫االسكند‬‫مركز‬،‫النفسي‬‫اب‬‫ر‬‫االضط‬
—
mayoclinicpress
2
-
‫اليد‬‫ر‬‫جي‬‫ودفيدسون‬‫وجون‬‫ونيل‬‫وشيرى‬‫جونسون‬‫وا‬‫ينغ‬‫ر‬‫ك‬
(2016)
‫النفس‬‫علم‬
‫ستيناد‬‫ا‬‫المرضى‬
.‫الخامس‬‫االحصاىئ‬‫و‬‫التشخيص‬‫دليل‬‫على‬
3
-
cottrauxJ(2004)Lestherapiescomportementateselcongnitivesmasson
paris
.
4
-
‫اسماعيل‬‫على‬‫عبدالرحمان‬
(2010)
،
‫وعوامل‬‫يه‬‫ر‬‫االنتشا‬‫المرجعى‬‫بحث‬‫العصر‬‫طاعون‬‫تيائب‬‫الك‬
‫القاهرة‬‫ه‬‫ر‬‫الخطو‬
‫االزهر‬‫جامعة‬
.
5
-
‫محمد‬‫عبدالفتاح‬
(1997)
،
‫اسة‬‫ر‬‫د‬
‫القرى‬‫احدى‬‫سكان‬‫لدى‬‫تائب‬‫االك‬‫اب‬‫ر‬‫اضط‬‫ئية‬‫وبا‬‫كلينيكه‬‫ا‬
.‫االزهر‬‫طب‬‫كلية‬‫القاهره‬‫ه‬‫ر‬‫منشو‬‫غير‬‫ه‬‫ر‬‫تو‬‫دك‬‫رساله‬‫ية‬‫ر‬‫المص‬
6
-
-
(‫عبدالقادر‬‫علی‬،‫محمد‬‫و‬‫احمد‬‫کوڤان‬،‫عبداللە‬:‫ان‬‫ر‬‫وەرگێ‬.‫یکی‬‫ر‬‫ەئم‬‫ێن‬‫ر‬‫دا‬‫ژ‬‫نو‬‫کومەال‬
٢٠٢٣
،)
‫دمان‬‫ر‬‫کو‬‫ـتێبخانا‬‫ک‬‫ئێکێ‬‫چاپا‬
‫دهوک‬.‫وەشانێ‬‫و‬‫چاپ‬‫یا‬
-
.‫اقێ‬‫ر‬‫عێ‬‫دستانا‬‫ر‬‫کو‬‫ێما‬‫ر‬‫هە‬
7
-
‫سليمان‬‫اوي‬‫و‬‫ز‬
(2016)
‫القلق‬،
‫المزمن‬‫الكلوي‬‫ر‬‫بالقصو‬‫المصابين‬‫لدى‬‫تائبية‬‫االك‬‫االستجابة‬‫و‬
.‫البويرة‬‫اكلى‬ ‫العقيد‬‫جامعة‬.‫العيادي‬‫النفس‬‫علم‬‫ماستر‬‫مذكرة‬.‫للهيمودياليزم‬‫الخاضعين‬
‫ائر‬‫ز‬‫الج‬
.
8
-
‫نا‬
(‫نوفل‬‫محمد‬‫صر‬
2016
)
،
‫تائب‬‫االك‬‫و‬‫بالقلق‬‫عالقتهما‬‫و‬‫النفسي‬‫اب‬‫ر‬‫االغت‬‫و‬‫الجسد‬‫ة‬‫ر‬‫صو‬
‫ل‬
‫دى‬
‫غزه‬.‫سالمية‬‫إ‬‫ال‬‫ا‬‫الجامعة‬.‫ماجستير‬‫رسالة‬.‫يا‬‫ر‬‫بص‬‫المعاقين‬
.
9
-
‫مخال‬
‫فیە‬
‫یمان‬‫ر‬‫ن‬
(2015)
‫ـتائب‬‫ك‬‫ا‬،
‫ما‬
‫الوالدة‬‫بعد‬
‫ماستر‬‫مذكرة‬
‫علم‬
‫العيادي‬‫النفس‬
‫جامعة‬.
‫مح‬
‫مد‬
‫بوضياف‬
‫المسيلة‬
‫ائر‬‫ز‬‫الج‬.
.

More Related Content

More from Idrees.Hishyar

More from Idrees.Hishyar (15)

مەبەستێ هوزانا کوردی ، جورێ هوزانا کوردی بادینی ، جورێن شعرا کوردی
مەبەستێ هوزانا کوردی ، جورێ هوزانا کوردی بادینی ، جورێن شعرا کوردیمەبەستێ هوزانا کوردی ، جورێ هوزانا کوردی بادینی ، جورێن شعرا کوردی
مەبەستێ هوزانا کوردی ، جورێ هوزانا کوردی بادینی ، جورێن شعرا کوردی
 
ئەحمەدێ خانی‌.pdf ئەحمەدێ خان وچەندەک ژ ژیاناوی مزگەفتا خانی مرنا ئەحمەدێ خ...
ئەحمەدێ خانی‌.pdf   ئەحمەدێ خان وچەندەک ژ ژیاناوی مزگەفتا خانی مرنا ئەحمەدێ خ...ئەحمەدێ خانی‌.pdf   ئەحمەدێ خان وچەندەک ژ ژیاناوی مزگەفتا خانی مرنا ئەحمەدێ خ...
ئەحمەدێ خانی‌.pdf ئەحمەدێ خان وچەندەک ژ ژیاناوی مزگەفتا خانی مرنا ئەحمەدێ خ...
 
تیورا ئەدەبی ژانرێن ئەدەبا داستانێ ، داستان ، رومان ، چیروک ، کورتە چیروک ،...
تیورا ئەدەبی  ژانرێن ئەدەبا داستانێ ، داستان ، رومان ، چیروک ، کورتە چیروک  ،...تیورا ئەدەبی  ژانرێن ئەدەبا داستانێ ، داستان ، رومان ، چیروک ، کورتە چیروک  ،...
تیورا ئەدەبی ژانرێن ئەدەبا داستانێ ، داستان ، رومان ، چیروک ، کورتە چیروک ،...
 
مەلەڤانیکرن ، وەرزش ، راپورت لدور وەرزشا مەلەڤانیکرنێ ، راپورت وەرزش
مەلەڤانیکرن ، وەرزش ، راپورت لدور وەرزشا مەلەڤانیکرنێ ، راپورت وەرزشمەلەڤانیکرن ، وەرزش ، راپورت لدور وەرزشا مەلەڤانیکرنێ ، راپورت وەرزش
مەلەڤانیکرن ، وەرزش ، راپورت لدور وەرزشا مەلەڤانیکرنێ ، راپورت وەرزش
 
، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ، راپورتا مێژوی ، ژ...
، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ،    راپورتا مێژوی ، ژ...، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ،    راپورتا مێژوی ، ژ...
، ژیانا ئینگلیزا ب کوردی ، ئینگلیزەکان ، راپورتی کوردی ، راپورتا مێژوی ، ژ...
 
وه‌رزشا مه‌له‌ڤانیكرنێ.pdf ، وەرزش بادینی ، مەلەڤانی
وه‌رزشا مه‌له‌ڤانیكرنێ.pdf ، وەرزش بادینی ، مەلەڤانیوه‌رزشا مه‌له‌ڤانیكرنێ.pdf ، وەرزش بادینی ، مەلەڤانی
وه‌رزشا مه‌له‌ڤانیكرنێ.pdf ، وەرزش بادینی ، مەلەڤانی
 
التعلیم الالکتروني فێربۆنا ئەلکترۆنی .pptx
التعلیم الالکتروني   فێربۆنا ئەلکترۆنی .pptxالتعلیم الالکتروني   فێربۆنا ئەلکترۆنی .pptx
التعلیم الالکتروني فێربۆنا ئەلکترۆنی .pptx
 
بەرهەمهێنانا هایبریدالتصنيع الهجين .pptx
بەرهەمهێنانا هایبریدالتصنيع الهجين .pptxبەرهەمهێنانا هایبریدالتصنيع الهجين .pptx
بەرهەمهێنانا هایبریدالتصنيع الهجين .pptx
 
قلعة أربيل Erbil capital کەڵای هەولێر.docx
قلعة أربيل Erbil capital کەڵای هەولێر.docxقلعة أربيل Erbil capital کەڵای هەولێر.docx
قلعة أربيل Erbil capital کەڵای هەولێر.docx
 
ژیریا دەستکرد الذكاء الصناعي AI kurdish.pptx
ژیریا دەستکرد الذكاء الصناعي AI kurdish.pptxژیریا دەستکرد الذكاء الصناعي AI kurdish.pptx
ژیریا دەستکرد الذكاء الصناعي AI kurdish.pptx
 
امارة بهدينان میرگەها بەهدینان میرگەی بادینان.docx
امارة بهدينان میرگەها بەهدینان میرگەی بادینان.docxامارة بهدينان میرگەها بەهدینان میرگەی بادینان.docx
امارة بهدينان میرگەها بەهدینان میرگەی بادینان.docx
 
میدی دەولەتا میدیا الامبراطورية الميدي .docx
میدی دەولەتا میدیا الامبراطورية الميدي .docxمیدی دەولەتا میدیا الامبراطورية الميدي .docx
میدی دەولەتا میدیا الامبراطورية الميدي .docx
 
altunsa.docx کومپانیا ئالتونسا . شركة التونسا
altunsa.docx کومپانیا ئالتونسا . شركة التونساaltunsa.docx کومپانیا ئالتونسا . شركة التونسا
altunsa.docx کومپانیا ئالتونسا . شركة التونسا
 
دەستهەڵاتا کەڤن ل عێراقا .docx العراق قديم
دەستهەڵاتا کەڤن ل عێراقا  .docx  العراق قديمدەستهەڵاتا کەڤن ل عێراقا  .docx  العراق قديم
دەستهەڵاتا کەڤن ل عێراقا .docx العراق قديم
 
جيوفاني بوكاتشو Giovanni Boccaccio Kurdish‌.docx
جيوفاني بوكاتشو Giovanni Boccaccio Kurdish‌.docxجيوفاني بوكاتشو Giovanni Boccaccio Kurdish‌.docx
جيوفاني بوكاتشو Giovanni Boccaccio Kurdish‌.docx
 

Recently uploaded

Recently uploaded (9)

GHASSOUB _Seance 6_ measurement and evaluation in education.pptx
GHASSOUB _Seance 6_ measurement and evaluation in education.pptxGHASSOUB _Seance 6_ measurement and evaluation in education.pptx
GHASSOUB _Seance 6_ measurement and evaluation in education.pptx
 
نظريات العمارة (AR334 )- محاضرة 01-الجزء الثاني.pdf
نظريات العمارة (AR334 )- محاضرة 01-الجزء الثاني.pdfنظريات العمارة (AR334 )- محاضرة 01-الجزء الثاني.pdf
نظريات العمارة (AR334 )- محاضرة 01-الجزء الثاني.pdf
 
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا صلاة لجار المسجد إلا في المسجد وقول النبي لرج...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا صلاة لجار المسجد إلا في المسجد وقول النبي لرج...الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا صلاة لجار المسجد إلا في المسجد وقول النبي لرج...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث لا صلاة لجار المسجد إلا في المسجد وقول النبي لرج...
 
IntegratedMulti TrophicAquaculture Systems Aquaculture experts Forum.pdf
IntegratedMulti TrophicAquaculture Systems Aquaculture experts Forum.pdfIntegratedMulti TrophicAquaculture Systems Aquaculture experts Forum.pdf
IntegratedMulti TrophicAquaculture Systems Aquaculture experts Forum.pdf
 
GHASSOUB _Seance 2_ measurement and evaluation in education.pptx
GHASSOUB _Seance 2_ measurement and evaluation in education.pptxGHASSOUB _Seance 2_ measurement and evaluation in education.pptx
GHASSOUB _Seance 2_ measurement and evaluation in education.pptx
 
سياسات اليابان وتطورها وتاريخها وثقافتها ونظامها ومهارتها
سياسات اليابان وتطورها وتاريخها وثقافتها ونظامها ومهارتهاسياسات اليابان وتطورها وتاريخها وثقافتها ونظامها ومهارتها
سياسات اليابان وتطورها وتاريخها وثقافتها ونظامها ومهارتها
 
ظواهر كونية الدرس الأول الوحدة الأولى pptx
ظواهر كونية الدرس الأول الوحدة الأولى pptxظواهر كونية الدرس الأول الوحدة الأولى pptx
ظواهر كونية الدرس الأول الوحدة الأولى pptx
 
عرض حول اخراج التلاميذ المشاغبين من القسم
عرض حول اخراج التلاميذ المشاغبين من القسمعرض حول اخراج التلاميذ المشاغبين من القسم
عرض حول اخراج التلاميذ المشاغبين من القسم
 
﴿ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ ﴾ دعاء مستجاب.pdf
﴿ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ ﴾ دعاء  مستجاب.pdf﴿ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ ﴾ دعاء  مستجاب.pdf
﴿ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ ﴾ دعاء مستجاب.pdf
 

تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموکییێ بادینی .docx