Οδηγός Αναφοράς για την Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση - Δημοτικό

1. Οδηγός Αναφοράς
για την Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση

2. Τι είναι η Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση;
• Είναι η εκπαιδευτική μέθοδος κατά την οποία ο μαθητής διδάσκεται
και μαθαίνει χωρίς τη φυσική παρουσία του εκπαιδευτή, μπορεί
όμως να υπάρχει καθοδήγηση και εμψύχωση από μέρους του
εκπαιδευτή προς το μαθητή, μέσω κάποιας μορφής επικοινωνίας
μαζί του
• Βασικό χαρακτηριστικό της ΕξΑΕ είναι η απόσταση (χωρική ή/και
χρονική) που χωρίζει τον διδάσκοντα από τον διδασκόμενο την οποία
καλούνται να "καλύψουν" οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και
Επικοινωνιών (ΤΠΕ).

3. Τι είναι η Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση;
Η ΕξΑΕ προσφέρεται σε δύο διαφορετικές μορφές
• "σύγχρονα", κατά την οποία ο εκπαιδευτής παραδίδει το μάθημα σε ζωντανή
σύνδεση και ο εκπαιδευόμενος, αν και βρίσκεται σε διαφορετικό τόπο,
παρακολουθεί το μάθημα στον ίδιο χρόνο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
σύγχρονης ΕξΑΕ είναι η τηλεδιάσκεψη
• "ασύγχρονα", κατά την οποία ο εκπαιδευόμενος μαθαίνει όχι μόνο σε
διαφορετικό χώρο από τον εκπαιδευτή, αλλά και σε διαφορετικό χρόνο από
τη διαδικασία της παράδοσης ή δημιουργίας του μαθήματος.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι βιντεοσκοπημένες διαλέξεις.
Πολύ συχνά σύγχρονη και ασύχρονη ΕξΑΕ συνδυάζονται σε ένα μικτό
σύστημα εκπαίδευσης, ώστε να παρέχουν πιο ολοκληρωμένη
εκπαιδευτική εμπειρία

4. Πλαίσιο υλοποίησης ενός προγράμματος ΕξΑΕ
στη βαθμίδα του Δημοτικού
Προκλήσεις
• Η γενικότερη συγκυρία μέσα στην οποία υλοποιείται η ΕξΑΕ.
• Έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων Μαθητών/Γονέων/Εκπαιδευτικών
• Ηλικία των μαθητών των πρώτων τάξεων
• Ελλείψεις σε Τεχνολογική Υποδομή
• Έλλειψη εκπαιδευτικού υλικού κατάλληλου για ΕξΑΕ
• Επιθυμία/ενδιαφέρον μαθητών για συμμετοχή

5. Παιδαγωγική διάσταση
Σκοποί
• Πρωταρχικά ή διατήρηση της επαφής των μαθητών με τη μαθησιακή διαδικασία και όχι κάλυψη
τη διδακτέας ύλης.
• Υποστήριξη συναισθηματική και γνωστική των μαθητών μας
Επιμέρους στόχοι, για την επίτευξη του σκοπού
• Σχεδίαση, υλοποίηση, προσφορά και διαχείριση εξ αποστάσεως (ασύγχρονα) εκπαιδευτικού
υλικού επανάληψης και εμπέδωσης της μέχρι τώρα διδαχθείσας ύλης, σε ένα κοινό πλαίσιο για
τις όλες τάξεις του δημοτικού και τα διδακτικά αντικείμενα του σχολείου
• Τακτική επικοινωνία (ασύγχρονα + σύγχρονα) εκπαιδευτικών με μαθητές
• Τακτική επικοινωνία (ασύγχρονα + ασύγχρονα) μαθητών με τους συμμαθητές τους
Ακροατήριο - Ομάδα στόχος
• Μαθητές Δημοτικού
• Οι μαθητές συγκροτούν τις παρακάτω τάξεις/ομάδες: Α, Β, Γ, Δ, Ε, Στ
Περιεχόμενο
• Συναφές με τους επιμέρους στόχους (ανάλογα με το μάθημα / διδακτικό αντικείμενο)

6. Διδακτικές Προσεγγίσεις
Ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει τη διδακτική προσέγγιση που
ταιριάζει στον ίδιο και στο αντικείμενο που καλείται να διδάξει
Προτείνεται η διδακτική προσέγγιση της αντεστραμμένης τάξης (flipped
classroom)
• Η ανεστραμμένη τάξη μπορεί να υλοποιηθεί ως εξής:
• Ανάρτηση στο ψηφιακό τμήμα, με ευθύνη του/της εκπαιδευτικού,
εκπαιδευτικού υλικού, υλικού προς μελέτη, ασκήσεων - εργασιών κλπ.
• Μελέτη του υλικού από τους μαθητές/ριες, υποβολή ερωτήσεων προς
τον/την εκπαιδευτικό, λύση ασκήσεων και υποβολή των
εργασιών/απαντήσεων προς τον/την εκπαιδευτικό της τάξης σε
προθεσμία που θα ορίζει ο εκπαιδευτικός.
• Αξιολόγηση των εργασιών και ασκήσεων από τον εκπαιδευτικό της τάξης
και αποστολή σε κάθε μαθητή/τρια μεμονωμένα σχετικής
ανατροφοδότησης (με κάθε πρόσφορο τρόπο, π.χ. μέσω της πλατφόρμας
ή και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου)

7. Μειονεκτήματα / Κίνδυνοι του e-learning (1/3)
• Μαθητές με μειωμένο κίνητρο ή άσχημες συνήθειες μελέτης ή χωρίς
πρόσβαση σε τεχνολογική υποδομή ή χωρίς υποστήριξη από τους γονείς
τους θα μείνουν πίσω σε σχέση με τους άλλους.
• Χωρίς την αλγοριθμική δομή των παραδοσιακών μαθημάτων, οι μαθητές
μπορεί να μπερδευτούν σχετικά με τις δραστηριότητες που έχουν να
αντιμετωπίσουν.
• Οι μαθητές μπορεί να αισθάνονται απομονωμένοι από τον διδάσκοντα και
τους συμμαθητές.
• Ο διδάσκων πιθανά να μην είναι πάντα διαθέσιμος, όταν οι μαθητές
μελετούν ή χρειάζονται βοήθεια.
• Χαμηλές ταχύτητες στο δίκτυο η παλαιάς τεχνολογίας υπολογιστές,
πιθανόν να αποθαρρύνουν την πρόσβαση στο μαθησιακό υλικό.

8. Μειονεκτήματα / Κίνδυνοι του e-learning (2/3)
• Η διαχείριση αρχείων ή online λογισμικού, μπορεί κάποιες φορές να
φαίνεται πολύπλοκη σε μαθητή που βρίσκεται στο επίπεδο του αρχαρίου,
σε σχέση με τις υπολογιστικές δεξιότητες.
• Η έλλειψη φυσικής παρουσίας του εκπαιδευτικού και των συμμαθητών, η
διαρκής ανάγκη για αυτορύθμιση/αυτοπειθαρχία και η επικοινωνία μέσω
τεχνολογιών, μπορεί να αποθαρρύνει μαθητές που βασίζονται κυρίως
στην εμπειρία και την παρατήρηση (αισθάνομαι και βλέπω) και να τους
οδηγήσει σε απομόνωση και αποτυχία. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο
εκπαιδευτικός θα πρέπει να αυξήσει την επικοινωνία - αλληλεπίδραση
ώστε να δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα και γι' αυτούς τους μαθητές.
• Αυξημένα ποσοστά εγκατάλειψης, που οφείλονται στη μείωση του
αρχικού ενδιαφέροντος από τον εκπαιδευόμενο, αν ο τελευταίος δεν
αντιμετωπιστεί κατάλληλα από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα.

9. Μειονεκτήματα / Κίνδυνοι του e-learning (3/3)
• Τεχνολογικοί περιορισμοί που επιβάλλονται λόγω των Τεχνολογιών
Πληροφορίας και Επικοινωνιών.
• Πιθανή ανωριμότητα των σπουδαστών, καθώς στην εκπαίδευση από
απόσταση ο σπουδαστής πρέπει να αυτενεργεί και να λειτουργεί
μέσα σε ένα πλαίσιο υπευθυνότητας και αυτοελέγχου.
• Πιθανές δυσκολίες από την πλευρά του εκπαιδευτικού, ο οποίος
πρέπει να προσαρμοστεί σε ένα διαφορετικό μοντέλο διδασκαλίας.
• Ακατάλληλα προγράμματα σπουδών τα οποία είναι μεταφορές του
παραδοσιακού προγράμματος σπουδών και εκπαιδευτικού υλικού
σε ηλεκτρονική μεταγραφή.

10. Οι νέοι ρόλοι του εκπαιδευτικού και του
μαθητή στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση
• Μία επιτυχημένη εκπαίδευση από απόσταση απαιτεί κατ’ αρχήν
• πρόσβαση και εξοικείωση με τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία,
• ενεργοποίηση εκπαιδευτικού για παρώθηση και μέγιστη συμμετοχή των
μαθητών,
• εφαρμογή κατάλληλων παιδαγωγικών πρακτικών με προώθηση
συνεργατικών δραστηριοτήτων με διάλογο και ανάδραση και σαφείς οδηγίες
και διαδικασίες στη διαμόρφωση των οποίων συμβάλλουν και οι μαθητές.

11. Οι νέοι ρόλοι του εκπαιδευτικού και του
μαθητή στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση
• Η τεχνολογία επομένως δεν εγγυάται την επιτυχία της εκπαίδευσης
από απόσταση, αλλά αυτό γίνεται μέσω
• του σωστού σχεδιασμού των εκπαιδευτικών προγραμμάτων,
• της αλληλεπίδρασης των μαθητών με αυτά και
• της δημιουργίας μιας κοινότητας μάθησης που ενισχύει σημαντικά τη
μαθησιακή εμπειρία.
Βασικός κινητήριος μοχλός για τη μάθηση από απόσταση είναι η
θέληση του μαθητή, όμως απαιτείται η κατάλληλη υποστήριξη από
τον εκπαιδευτή και το κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό, αλλιώς η
θέληση εξασθενεί.

12. Στρατηγικές και καλές πρακτικές στην ΕξΑΕ
Μερικές από τις στρατηγικές που μπορεί να εφαρμόσει ο εκπαιδευτικός για
αποτελεσματική διδασκαλία από απόσταση, είναι:
• Διατύπωση από την αρχή σαφούς πλάνου εξέλιξης, ενημέρωση των
μαθητών για τους στόχους του μαθήματος, με παραδείγματα και
αποσαφήνιση του τρόπου βαθμολόγησης.
• Παροχή όλου του διδακτικού υλικού εκ των προτέρων (ενότητες,
ασκήσεις, θέματα συζήτησης, πηγές κλπ) ώστε ο μαθητής να μπορεί να
ρυθμίσει την πορεία του.
• Γρήγορη απάντηση στα μηνύματα των μαθητών και συχνή επιβεβαίωση
της συμμετοχής όλων.
• Σχεδιασμός δραστηριοτήτων και αυθεντικών ασκήσεων που επιτρέπουν
στους μαθητές να κατασκευάσουν τη γνώση μόνοι τους, χωρίς να τους
υπερφορτώνουν.

13. Στρατηγικές και καλές πρακτικές στην ΕξΑΕ
• Παρέμβαση στις συζητήσεις για την επίλυση αποριών και την
ενίσχυση του εποικοδομητικού διαλόγου.
• Αναγνώριση και επιβράβευση των συμμετοχών που προάγουν το
διάλογο και την επίλυση συνεργατικών δραστηριοτήτων.
• Ειδοποίηση των μαθητών που πλησιάζουν σε ημερομηνίες
παράδοσης και βοήθεια για την επίλυση των εργασιών όσων αργούν.
• Συνεχής εξοικείωση με τα τεχνολογικά μέσα, επίλυση των τεχνικών
προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι μαθητές και οδηγίες για την
επίλυση πιο σοβαρών προβλημάτων.