De werking van een lokaal stedelijk museum door Leen Heyvaert (Stadsmuseum Lokeren)

1. klein
museum /
GROOT
BEREIK
STADSMUSEUM
LOKEREN

2. PARTICIPATIE STADSMUSEUM LOKEREN GEÏNTEGREERD
IN DE 4 BASISFUNCTIES
• Verzamelen (HAARSNIJDERIJ/ LANDBOUW)
Gemeenschap brengt aan en geeft zwaartepunten en keuzes mee

3. PARTICIPATIE STADSMUSEUM LOKEREN GEÏNTEGREERD
IN DE 4 BASISFUNCTIES
• Bewaren (LANDBOUW / KAMP)
Sensibiliseren, digitaliseren, behandelen

4. PARTICIPATIE STADSMUSEUM LOKEREN GEÏNTEGREERD
IN DE 4 BASISFUNCTIES
• Onderzoeken (HOFKES / LANDBOUW / KAMP / DALLAS)
(Mondelinge) geschiedenisprojecten i.s.m. gemeenschappen
maak van zoekers onderzoekers! (Etienne, Nadia, Curieus)

5. PARTICIPATIE STADSMUSEUM LOKEREN GEÏNTEGREERD
IN DE 4 BASISFUNCTIES
• Presenteren (LANDBOUW / DALLAS)
Publieksbereik en randactiviteiten

6. klein museum / GROOT BEREIK?
• Voordelen van kleine musea:
- compacte actieradius: groot % bereik, zichtbaar voor de doelgroep
- goed gekende en bereikbare gemeenschappen
- lage drempel: geen intimiderende cultuurtempel, dus publiek uit alle
sociale klassen
- politiek is mee
- noodzaak tot samenwerking
- weinig zakelijke besognes en verwachtingen
- klein flexibel team: engagement noodzakelijk
- ons kent ons: je praat gemakkelijker met bekenden
- publiek / participanten / vrijwilligers vloeien in elkaar over

7. klein museum / GROOT BEREIK?
• Nadelen van kleine musea:
- compacte actieradius: weinig ‘alternatieve stemmen’
- goed gekende en bereikbare gemeenschappen: usual suspects
- weinig zakelijke mogelijkheden en structurele middelen
- té klein té flexibel team: te weinig tijd voor focus
- publiek / participanten / vrijwilligers vloeien in elkaar over: klassieke smaak

8. STADSMUSEUM = ONS MUSEUM
gedeeld eigenaarschap

9. ALLE BEETJES HELPEN
Kleine groepen zijn prefect voor experiment
Loslaten van museale methodieken
OKAN: Museum als nieuwe thuisplek
Ambassadeurs van Lokeren en de wereld

10. IEDEREEN MOET PATRICIPATIE
BEVORDEREN…
… maar niet iedereen kan dat zomaar aan!
LOKEREN FEEST
Terug naar de oude stadsfeestzaal:
Bezoekers laten verhalen niet achter
Een drempel te ver voor
de gids/bewakers

11. SPEERPUNTEN
Een participatief museum is
1. geworteld in de lokaliteit
2. gemeenschapsbemiddelaar
3. competentiebevorderend
4. reflectief

12. 1 GEWORTELD IN DE LOKALITEIT
Stadsmuseum = museum van en voor de stad, behoort de stad toe (MIJN
museum / missie en visie)
• Wat wil het publiek, wat zijn de noden en verwachtingen van de
gemeenschap? (100 JAAR VOETBAL /vs/ LOKERSE FEESTEN)
• Stadsmuseum = volledig betoelaagd door de stad en deel van de stedelijke
(infra)structuur en beleid
• Museum als plek in de stad voor erfgoedreflectie en stedelijke identiteit,
voor individuen en gemeenschappen (LANDBOUW )
TIP: een open huis heeft ‘open plek’ nodig, plaats voor ontmoeting:
voorzie dat in je plannen!

13. -Inspelen op noden gemeenschappen en participanten zonder dat je er zelf
belang bij hebt, bv. ruilen en delen (bv. Vitrines WOI, samenbrengen archief en
doorsturen foto’s SJOR, expopanelen LANDBOUW)

14. 3 COMPETENTIEBEVORDERING
• Wederzijds leren: verhalen vs methodieken vs netwerken vs techniek…
(HOFKES / LANDBOUW / OKAN / DALLAS)
• Participatiedenken in de museale werking vs museaal denken bij de
gemeenschappen: creëren van nieuwe denkkaders en –structuren om
zelfbevestiging te omzeilen
MUSEUMCOMMISSIE 2.0

15. 4 REFLECTIE
• Reflectie veronderstelt openheid, zelfkennis, experiment en zelfkritiek
MAAR het is voor iedereen moeilijk om zichzelf bloot te geven / van koers
te veranderen / tegenstrijdige belangen te combineren / de tering naar de
nering te zetten
Bv. COLLECTIEBELEID:
Wat verzamelen we en waarom? DE WAARDE VAN OBJECTEN LIGT IN HET
BELANG DAT WIJ ERAAN GEVEN
Verschillende kaders:
- lokaal: wat wil de gemeenschap bewaren, wat is belangrijk voor het
(toekomstige) verleden van de stad
- Vlaams: welk erfgoed wordt door wie bewaard, volgens de
geldende regels en tendenzen
- praktisch: wat kunnen mijn team en gebouw aan?

16. TO DO (DOMEINEN)
1 coaching team
2 wat kan het museum doen voor de
gemeenschap?
3 evaluatie en verandering: een stem van
buitenaf