Deze presentatie laat zien hoe patiënten (en burgers en medewerkers) mede-onderzoekers kunnen zijn doorhun ervaringen, observaties en belevenissen te vertellen en te duiden. De hiervoor toegepaste StoryCycle benadering zorgt ervoor dat patronen en zwakke signalen van verandering zichtbaar worden. Hierdoor ontstaan nieuwe mogelijkheden om sectoren, organisaties en transformaties te besturen.

1. Met het oog op de wereld
De medemens als mede-onderzoeker
Presentatie eindsymposium DiAgRaMs, HU Utrecht, 19 december 2017 door dr. Harold van Garderen

2. In 35 jaar van harde —> zachte —> semi-harde wetenschap
Scheikunde
RU Utrecht 1985-1991
Multipole analyse, visualisatie,
quantum-chemie
Chemische Technologie
TU Eindhoven 1991-1995
Agent-gebaseerde simulaties van
complex adaptieve meso-systemen
Gebruikers-onderzoek
Océ-Technologies BV 1996-2010
beeldvorming, gebruikers, dienst-
innovatie, business intelligence
Ondernemer
StoryConnect BV 2010-2020
Participatieve narratieve oplossingen
innovatie, verandering & kennisbeheer
Ondernemer
4vitae BV 2021-heden
Adaptief besturen van organisaties
en sectoren middels narratief evalueren

3. Narratieven?
•De grote vraag - Waarom hebben we dit
gemist?
•Het antwoord - Niet gemist, maar niets mee
gedaan.
•Conclusie 1 - Beslissingsprocessen werken
niet voor zwakke signalen
•Conclusie 2- Computers helpen niet bij het
vinden van onbekende spelden in hooibergen
•Actie - Omarming van participatieve
narratieve methoden voor detectie zwakke
signalen en betekenisgeving in terrorisme-
monitoring en bestrijding

4. Narratieven!
Dacht je ooit bij het analyseren van data “ik zou
de mensen achter deze datapunten willen
spreken”. Waarover zou je willen dat ze je
vertellen?
OF
Sprak je ooit op een verjaardag over je werk en
begon iemand een ervaring te delen waarvan je
dacht “daar zit wat in”. Wat vertelde die
persoon je?

5. Als je magische oren had …
zodat je altijd kan horen wat
iedereen zegt.
Naar wie zou je dan willen
luisteren, en waar, wanneer
en waarom?

6. Waarde?
Stories are maps of experience
Stories are sounding devices
Stories are elements of play
Stories are packages of meaning
Cynthia F. Kurtz in Working with Stories

7. Wat doet wij?
4vitae helpt beslissers in organisaties samen met collega’s, andere
medewerkers, patiënten, gebruikers en burgers betere
beslissingen te nemen door hen te betrekken bij het delen van
ervaringen, observaties en kennis en het opbouwen van inzicht in
de complexe samenhang tussen de ervaren realiteit, de
(maatschappelijke) opgave en impact van interventies

8. Complexiteit
Iets (een aspect van de realiteit) is complex als
dat aspect niet te modelleren (en dus te
voorspellen) is.
Dat wil (juist) niet zeggen dat het hele systeem
complex is. Wel dat er onzekerheid is.
Daarmee is wel gezegd dat je op moet passen
met het in de praktijk toepassen van
uitkomsten van modellen

9. Onderzoek gaat meestal over wat de
onderzoeker wil weten van mensen
Ik moet data-verzamelen,
een model vullen,
conclusies trekken, wil iets
bewijzen of falsificeren, enz.

10. Onderzoek gaat meestal over wat de
onderzoeker wil weten van mensen
Ik moet data-verzamelen,
een model vullen,
conclusies trekken, wil iets
bewijzen of falsificeren, enz.
Bij 4vitae gaat het erom wat mensen
willen dat u (niet) weet
Wil ik dat wel delen? Hé, ik
mag meedoen! Laten we
samen voorstellen om ….

11. Participatief (deel 1: verhalen delen & duiden)
Sprak je ooit op een verjaardag over je werk en begon
iemand een ervaring te delen waarvan je dacht “daar zit wat
in”.
Wat vertelde die persoon je? …….
Geef je ervaring een titel …….
Deze situatie of ervaring was voor jou …..
Zeer positief/positief/weet ik niet/negatief/zeer negatief
Welk gevoel had je hierbij? (max 2)
Blij/boos/bang/opgelucht/boos/dankbaar
antwoorden vormen
patronen: warme data

12. Participatief (deel 2)
If you are asking people to tell you stories, why not ask
them what their stories mean?
Then, why not ask people what the stories other people
told mean?
Then, why not ask people to build something with their
stories? Why not ask them what that means?
Then, why not ask people if they can see any trends in
the stories that have been told?
Then, why not ask people to design interventions based
on the stories they have told and heard?
Then, why not ask people to help you plan new
projects?
Cynthia F. Kurtz in Working with Stories

13. Proof/evidence/bewijs?
This is not a scientific measurement, and
you can’t prove anything by doing it. It’s
just an aid to thought. So before you go
out and spend hours more listening to
stories, look to see if you have an
intuitive response to each question.
That’s all you need.
Cynthia F. Kurtz in Working with Stories

14. Story & Science?
“Story? Surely story is not the stuff of science.
I'm not so sure. Story is the natural way we
autonomous agents talk about our raw
getting on with it, mucking through,
making a living.
If story is not the stuff of science, yet is about
how we get on with making our ever-
changing livings, then science, not story,
must change….”
Stuart Kauffman in Investigations

15. Wetenschappelijk naam: cPNI - continuous Participatory Narrative Inquiry
• Abductive (hypothese vormende)
• Concurrent (gelijktijdig)
• Mixed methods (kwalitatief-kwantitatief)
• Management (komt van een paard berijden)
• Benadering (geen heilige graal) voor
• Onderzoekend en handelend (altijd informatie tekort)
• Vinden van een weg (dus iedere dag een stapje)
• Bij netelige / complexe uitdagingen
Marktnaam: StoryCycle - sharing,
insighting, decisioning - evolving (SIDE)

16. c
y
c
l
e
1
Ontwikkelen met emergentie & complexiteit
C l u s t e r s
( s t e re o t y p e n )
A rc h e t y p e n
Th e m a s
Wa a rd e n
2
,
3
,
4
…

17. Volsmaakt - De vertellende beursstand
Doorontwikkelen van een
prototype voedselproduct
met de kennis van bezoekers
aan een beurs:
• 1200 testers in 3 dagen
• 5 tafels met boeren
• 188 interviews, 20uur MP3
• Clustering van “wie” en
“onderwerpen” geeft …

18. Volsmaakt - Agile product development
Vers knijpfruit Poucher Mockup Voorzijde

19. Versnellen - Katalytisch werken met minimale bias
Hoe serieus was
de respondent?
Hoeveel tijd?
Doen
Doorpakken
Niet
nadenken!
Kijken!!!!
Meerdere
interpretaties
aandragen
KISS
maar niet
te!

20. Voorbeelden toepassingsgebieden
Zorg (cure & care) Productontwikkeling Veiligheid en ondermijning
HR & recruitment Burgerparticipatie Kwaliteit dienstverlening

22. Het grootste voorbeeld in Nederland

23. Het grootste voorbeeld in Nederland

24. Het grootste voorbeeld in Nederland

25. Het grootste voorbeeld in Nederland

26. Het grootste voorbeeld in Nederland

27. Het grootste voorbeeld in Nederland

28. Het grootste voorbeeld in Nederland

29. Het grootste voorbeeld in Nederland
HEADLINES KATERN KIND OVERZICHT 1e VERDIEPING 2e VERDIEPING CONTEXT SMILEYS EN VERDER
Uitgave: April 2014
locatie Utrecht
Uitgave: April 2014
HEADLINES
KATERN KIND
OVERZICHT 1e VERDIEPING 2e VERDIEPING CONTEXT SMILEYS EN VERDER
!
Er zijn 4 verhalen geschreven waarin er met name naar
het kind is geluisterd. Er is een groot cluster te vinden
tussen ‚kind’ en ‚ouders’ met zo’n 12 verhalen. Eén
verhaal staan onderin de driehoek. De verhalen die hier
rechts zijn uitgelicht laten zien hoe compact kinderen dit
benaderen. In de legenda rechts ziet u bijvoorbeeld de
antwoordopties zeer negatief en neutraal niet staan. Dat
antwoord werd niet gegeven.
Het kind en de jongere aan het woord
Wat vertellen kinderen en jongeren nu zelf
eigenlijk over hun ziekenhuisbezoek en hoe ze
het ziekenhuisbezoek hebben ervaren? Zij
hebben zelf ervaringen gedeeld met de
kinder- en jongeren-versies van de monitor.
!
Luisteren naar?
Belangrijk is te weten naar wie er volgens
kinderen en jongeren is geluisterd in het
ziekenhuis: naar hen, naar de ouders of naar
anderen? Dat is te zien in de driehoek die
hiernaast staat afgebeeld. Ieder puntje is een
ervaring, met een verhaalnummer, de kleur
staat voor hoe mensen het hebben ervaren
van zeer goed tot zeer negatief. Vier
verhalen zijn aan de rechterzijde
weergegeven.
!
In de verhalen die kinderen hebben verteld,
hebben zij vooral de indruk dat er naar de
ouders en naar hen zelf is geluisterd.
nvt
ouders jongeren kinderen
9 16
VERHAAL LEEFTIJD
GESLACHT
ERVARING TYPE BEZOEK
Goed
eerst ging in het kapje blazen heel goed, was wel
vies, daarna ging ik goed slapen.
605 OPNAME
Helemaal niet leuk
dat ze stekertjes op mijn borst geplakt hebben.
NEGATIEF
723 11
Goed
ik was gevallen met mijn fiets op mijn hoofd Ik was
gevallen met de fiets op mijn hoofd en met de
ambulance binnen gebracht. Ik herkende
niemand meer, de dokters waren heel erg lief.
NEGATIEF
5
Goede zorg
de zusters waren de hele tijd bij me en stonden de
hele tijd voor me klaar.
GOED
572 14 OPNAME
420 7 ZEER GOED DAGOPNAME
SPOEDEISENDE HULP
Uitgave: April 2014
HEADLINES KATERN KIND OVERZICHT 1e VERDIEPING 2e VERDIEPING CONTEXT
SMILEYS
EN VERDER
In de ervaringsmonitor mocht men zelf drie positieve smileys, drie
negatieve smileys of een mix daarvan kiezen die ze het meest
van toepassing vinden voor het Diakonessenhuis Utrecht.
De winnaars zijn:
Meebeslissen
!
Eten
!
Aandacht voor mij
en mijn ouders
!
Informatie
!
Privacy
!
Gebouw/afdeling
!
Vriendelijkheid
!
Verpleegkundige(n)
!
Wachten
!
Spelen/afleiding
!
Dokter(s)
4
!
2
!
2 9
!
!
1 11
!
!
!
23
!
1 24
!
3 1
!
7
!
14
Wachten
Deze smiley heeft drie keer een negatieve waardering
toegekend gekregen wat terug te leiden is naar een paar
negatieve verhalen in de ervaringsmonitor bijvoorbeeld
Verhaal 23 (jongen 1 jaar): Volgorde operatie kinderen.
Zeer tevreden over de kundigheid van de artsen/
verpleegsters. We hadden in eerste instantie begrepen dat
ivm leeftijd van ons kind (1 jaar) hij als eerste geholpen zou
worden (neusamandelen en buisjes) dus het was wel lang
wachten voordat hij aan de beurt was.
!
Hoe zit het met privacy en gebouw?
Mensen mogen 3 keuzes maken voor de smileys. Privacy is
geen enkele keer gekozen. Aandacht, informatie,
verpleegkundige(n) krijgen in een enkel geval niet de
voorkeur.
1
2 3
VERPLEEGKUNDIGEN
AANDACHT
VRIENDELIJKHEID
3
DOKTER(S)
Uitgave: April 2014
HEADLINES KATERN KIND OVERZICHT 1e VERDIEPING 2e VERDIEPING CONTEXT SMILEYS
EN VERDER
Colofon
Over: Het Smiley Storyreport wordt
samengesteld op basis van de het
kwaliteitshandboek Zilveren en Gouden
Smiley van de Stichting Kind en Ziekenhuis
door TOP innosense.
!
Data: Afkomstig uit de ervaringsmonitor
!
Evaluatie van de resultaten:
Mallika de Kramer
International development en
mensen-en kinderrechteneducatie
!
Wetenschappelijke verantwoording:
Marco Koning
Register Psycholoog NIP/Arbeid en
Organisatie en expert veranderprocessen
!
Contact:
info@top-innosense.nl
info@kindenziekenhuis.nl
!
Frequentie:
Het Smiley Storyreport verschijnt drie keer
per jaar waarvan één keer als Nationaal
Evaluatierapport Kindgerichtheid.
Voorbereiding: waar is winst te behalen?
Mensen bereiden zich op diverse manieren voor op een bezoek
aan het Diakonessenhuis. Het merendeel bereidt zich voor door
een gesprek met de dokter of met het kind. Het valt op dat maar
een klein aandeel zich voorbereid middels een rondleiding, door
het bekijken van de website of door gebruik te maken van een
fotoboek. Er is een aanzienlijk deel dat zich niet voorbereid op
een bezoek en men heeft daarbij gemixte gevoelens (van
positief, neutraal tot ik weet het niet en negatief):
• waaraan ligt het dat er geen voorbereiding heeft
plaatsgevonden?
Kick-out criteria:
aanwezig mogen zijn: 35
niet mogen overnachten: 0
niet aanwezig zijn bij overnachting: 0
niet aanwezig zijn bij wakker worden: 0
geen gesprek met anesthesie, wel gepland: 0
!
Driehoeken beslissingen nemen
Het valt op dat in deze driehoek veel spreiding zit: in hoeverre is
men gericht op het kind bij het maken van beslissingen? Ook was
er een aardig cluster rechts onderin waarbij wordt ervaren dat
mensen van het ziekenhuis beslissingen nemen: verwachten we
niet dat oudere kinderen meer en vaker het idee hebben dat ze
zelf de beslissing mochten nemen?
Tijdsperiode
Ervaringen zijn kwalitatief het beste als ze dicht op de situatie
worden ingevoerd. Positief is dat veel verhalen zijn verteld kort
nadat de situatie heeft plaatsgevonden. Namelijk in de week
van de opname of behandeling zelf. Belangrijk is dat het
ziekenhuis zorgt voor een continue stroom aan verhalen zodat
verschuivingen over tijd te volgen zijn.

30. Via de ervaringsmonitor
delen kinderen,
jongeren en ouders hun
ruwe ervaringen met
de zorg in ziekenhuizen.
En ze beantwoorden
vragen daarover,
waardoor de betekenis
van de ervaring voor
hén meegaat met de
ervaring.

31. Via de ervaringsmonitor
delen kinderen,
jongeren en ouders hun
ruwe ervaringen met
de zorg in ziekenhuizen.
En ze beantwoorden
vragen daarover,
waardoor de betekenis
van de ervaring voor
hén meegaat met de
ervaring.
In het interactieve Smiley StoryReport worden ervaringen en
data samengebracht en onze back-office doet daarover
observaties aan de hand van patronen in de data én het
evalueren van de achterliggende ervaringen. Ook worden
constateringen gedaan over de gegeven Smileys, de drop-
out criteria en het gebruik van de Ervaringsmonitor zelf.

32. Via de ervaringsmonitor
delen kinderen,
jongeren en ouders hun
ruwe ervaringen met
de zorg in ziekenhuizen.
En ze beantwoorden
vragen daarover,
waardoor de betekenis
van de ervaring voor
hén meegaat met de
ervaring.
In het interactieve Smiley StoryReport worden ervaringen en
data samengebracht en onze back-office doet daarover
observaties aan de hand van patronen in de data én het
evalueren van de achterliggende ervaringen. Ook worden
constateringen gedaan over de gegeven Smileys, de drop-
out criteria en het gebruik van de Ervaringsmonitor zelf.
De observaties en constateringen
van 4vitae staan in de hoofdstukken
van het Smiley StoryReport. Kind en
Ziekenhuis gebruikt deze om een
duiding te doen van de ontwikkeling
van de zorg in uw ziekenhuis en komt
tot aanbevelingen en aanwijzingen
die zijn gebaseerd op de verdiepende
theorie uit de handvesten en andere
documenten.

33. De Gouden Smiley ziekenhuizen gebruiken alle informatie uit het
Smiley StoryReport en de StoryCards om de kwaliteit van hun zorg te
evalueren. En besluiten te nemen over maatregelen, onderzoeken,
aanpassingen, experimenten enzovoort om aan de opgave voor kind/
gezinsgerichte zeg te (blijven) voldoen. Ze communiceren deze acties
terug aan Stichting Kind en Ziekenhuis
Via de ervaringsmonitor
delen kinderen,
jongeren en ouders hun
ruwe ervaringen met
de zorg in ziekenhuizen.
En ze beantwoorden
vragen daarover,
waardoor de betekenis
van de ervaring voor
hén meegaat met de
ervaring.
In het interactieve Smiley StoryReport worden ervaringen en
data samengebracht en onze back-office doet daarover
observaties aan de hand van patronen in de data én het
evalueren van de achterliggende ervaringen. Ook worden
constateringen gedaan over de gegeven Smileys, de drop-
out criteria en het gebruik van de Ervaringsmonitor zelf.
De observaties en constateringen
van 4vitae staan in de hoofdstukken
van het Smiley StoryReport. Kind en
Ziekenhuis gebruikt deze om een
duiding te doen van de ontwikkeling
van de zorg in uw ziekenhuis en komt
tot aanbevelingen en aanwijzingen
die zijn gebaseerd op de verdiepende
theorie uit de handvesten en andere
documenten.

34. De Gouden Smiley ziekenhuizen
gebruiken alle informatie uit het Smiley
StoryReport en de StoryCards om de
kwaliteit van hun zorg te evalueren. En
besluiten te nemen over maatregelen,
onderzoeken, aanpassingen,
experimenten enzovoort om aan de
opgave voor kind/gezinsgerichte zeg te
(blijven) voldoen. Ze communiceren
deze acties terug aan Stichting Kind en
Ziekenhuis
Chaos
Orde
Waarden
Samenwerking
Complex
Autonomie
Controle
Identiteiten
Maatregelen
Onderzoeken
Reorganisatie
Experiment(en)
Ontregelen/loslaten
Review/leren
Norm-zettende
narratieven
Waarden-versterkende
narratieven
Beslisssen m.b.v het SenseCanvas
Het SenseCanvas is een hulpmiddel voor betekenisgeving.
Concreet: een groot tafelkleed waarmee groepen overleggen
welke interventies gegeven de omstandigheden passend zijn.

35. Wat levert het (de klant) op?

36. Onderzoek?
Nieuwe onderzoeks-
vragen en
hypotheses
Mens, patiënt, burger
als co-researcher
Duiding van
ervaringen met
patiënten, medici en
onderzoekers
Abductive mode

37. Onderzoek?
Onderzoek
Disseminatie en
terugkoppeling door
symposia en
publicaties
Nieuwe onderzoeks-
vragen en
hypotheses
Mens, patiënt, burger
als co-researcher
Duiding van
ervaringen met
patiënten, medici en
onderzoekers
Abductive mode

38. Onderzoek?
Onderzoek
Disseminatie en
terugkoppeling door
symposia en
publicaties
Nieuwe onderzoeks-
vragen en
hypotheses
Mens, patiënt, burger
als co-researcher
Duiding van
ervaringen met
patiënten, medici en
onderzoekers
Abductive mode
Science mode

39. Tenslotte: 2 nieuwe? tegelwijsheden
Het is niet
moeilijk B te
definiëren
Het is lastig om
uit A te
vertrekken
Mensen zijn niet
lastig, mensen
zijn verschillend
Dat is best lastig

40. Met het oog op de wereld
De medemens als mede-onderzoeker
Vragen?