1. Сувилахуйн тусламж,үйлчилгээний чанарыг
тасралтгүй сайжруулах үйл ажиллагаанд “ COPE “ –
ийн арга хэрэгслийг нэвтрүүлэх нь
НЭ-ийн Сувилахуйн албаны дарга Г.Амаржаргал

2. СТҮ-ний чанар
 “ Чанар “ гэсэн үгийн олон улсын стандарт / ISO
9000:2000 тоот/
 Чанар гэж / объектын / угаас байдаг / буюу
төрөлхийн / үзүүлэлтийн бүтэц нь шаардлагыг
биелүүлэх хир хэмжээг хэлнэ гэж шинэчлэн
тодорхойлжээ
 Эрүүл мэндийн ТҮ-ний чанарыг сайжруулах
зорилгоор 1988 онд COPE –”Үйлчлүүлэгчдэд
тулгуурлан өөрийгээ үнэлэх арга “ буюу багц арга
хэрэгслийг боловсруулсан

3.  COPE гэдэг нь / Client Oriented Provider-Efficient
Services / - Үйлчлүүлэгчид чиглэсэн үйлчлэгчийн
үр дүнтэй үйлчилгээ “ гэсэн товчилсон үг ба
чанарыг сайжруулахад чиглэсэн тасралтгүй
үргэлжлэх үйл ажиллагаа
 СТҮ-г мэргэжлийн зүгээс үзүүлж , чанартай
үйлчилгээний шалгуурыг анх гаргасан хүн бол
Английн Флоренсе Найтингель юм / 1854 он ... /
 Энэ үеэс СТҮ нь олон эрдэмтдийн анхаарлыг татах
болсон / “Өөрөө өөртөө тусалж чадахгүй байгаа
хүнд туслахыг сувилахуй гэнэ “ Дорото Орем

4.  “ Хүч,мэдлэг,сэтгэлийн тэнхээ дутагдаж байгаа
эрүүл ба өвчтэй хувь хүн буюу хэсэг бүлэг хүмүүст
хэрхэн эрүүл байх талаар туслах,эсвэл тайван нас
барахад нь туслах “ үйл ажиллагаа / Виржина
Хендерсон / гэж тодорхойлжээ
 Сувилахуйн тусламжийн чанар гэдэг нь “ зохих
зүйлийг тохирох цаг хугацаанд нь эхнээс нь зөв
аргаар гүйцэтгэхийг хэлнэ
 СТҮ- ний чанартай байхыг илтгэх илрэл нь :

5. COPE
COPE
буюу “ Client oriented
provider efficiient service “ гэсэн англи
үгийн
товчлол
буюу
“
Үйлчлүүлэгчдэд
чиглэсэн
үйлчилгээ үзүүлэгчийн үр дүнтэй
үйлчилгээ “ гэсэн чанар сайжруулах
өвөрмөц арга юм

6.  Үйлчлүүлэгчийн сэтгэл хангалуун байдал
 Хүртээмжтэй үйлчилгээ
 Үйлчлүүлэгчийн эрэлт хэрэгцээг хангасан байдал
 Эдийн засгийн хувьд үр ашигтай байх
СТҮ-ний чанар , стандарт нь мэдлэг дээр үндэслэн
батлагдсан стандартын дагуу хийх ёстой ажлаа
чин сэтгэлээсээ ,чанартай,хүртээмжтэй, аливаа
гомдол алдаа гаргахгүй хийхийг хэлнэ
СТҮ-ний чанарт дараах хүчин зүйлүүд нөлөөлнө
Үүнд: 1.Сувилахуйн удирдлага,зохион байгуулалт

7. Сувилагчийн АБТ
Сувилагчийн пост
Цагийн орон тоо,ээлжийн цаг

8. 5.Сувилахуйн тусламж,үйлчилгээ

10. Түгээмэл үйлдлийн стандарт

11. Ажил дүгнэх шалгуур

12. Мэргэжлийн мөн чанарыг
ойлгож,мэргэжлээрээ бахархах
үзэл

13. Сувилагчийн
мэдлэг,чадвар,хандлага

14. Эмч,сувилагчийнуялдаа
холбоо,/багаар ажиллах чадвар/

15. Орчин,ажлын нөхцөл

16. Урамшуулал ба дэмжлэг

17. ×àíàð ñàéæðóóëàõ çàð÷ìóóä
• ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ äýýð òºâëºðºõ
• Àæèë÷äûã õàìðóóëàõ ººðèéìñºã õàíäëàãà áèé áîëîõ
• ¯éë àæèëëàãàà áîëîí òîãòîëöîîí äýýð òºâëºðºõ
• ¯íèéí óõàìñàð, ¿íèéí ¿ð àøèã
• ×àíàð ñàéæðóóëàõ òàñðàëòã¿é ¿éë àæèëëàãàà
• Ñóðàõ õºãæèõ ÷àäâàð áèé áîëãîõ ¿ðãýëæèëñýí
¿éë àæèëëàãàà

18. Тусламж ,үйлчилгээнд үнэлгээ
өгөх зааварчилга
 Эмнэлэг эрүүл мэндийн байгууллагын ажилтанууд /
COPE –ийн баг / үйл ажиллагаандаа үнэлгээ өгөх
аргачлал нь агуулга багтаамжийн хувьд харилцан
адилгүй бөгөөд хамт олны оролцоо,ярилцлагад
тулгуурласан байдаг
 Эдгээрээс хамт олны оролцоо,хамгийн их бөгөөд цаг
хугацаа их шаарддаг нь үйлчлүүлэгчдийн амь нас
болон үхэл эндэгдэлтэй холбоотой аюулгүй тусламж
үйлчилгээний заавар юм Энэ заавар дээр ажиллах баг
нь тухайн эмнэлэгийн эмч,сувилагч,эх
баригч,техникийн болон туслах
ажилчид,үйлчлэгч, жижүүр,менежер,удирдах
ажилтануудын төлөөллийг оролцулах ёстой / 2 баг
болон заавар дээр 10 минут ажиллах / ?

19. Тусламж үйлчилгээнд үнэлгээ
өгөх зааварчилгаа

Танай эмнэлэгт / тасаг нэгжид / , дор дурдсан
асуудлуудаас аль нь хүндрэлтэй ,цаашид зайлшгүй
сайжруулах шаардлагатай талаар өөрсдийнхээ
санал бодлыг бичнэ үү
 “Асуудал, шалтгаан, авах арга хэмжээ, хэн
гүйцэтгэх, хэзээ “

20. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí ýðõ
 Ìýäýýëýë àâàõ
 ¯éë÷èëãýýíä õàìðàãäàõ
 ªãºãäñºí ìýäýýëýëèéí ¿íäñýí äýýð ñîíãîë
õèéõ
 Àþóëã¿é ¿éë÷èëãýýíä õàìðàãäàõ
 Õóâèéí íóóö õàäãàëàãäàõ
 Õ¿íäýòã¿¿ëýõ òóõòàé îð÷èíä
¿éë÷ë¿¿ëýõ
ñàíàë áîäëîî èëýðõèéëýõ
 Òàñðàëòã¿é ¿éë÷èëãýýãýýð õàíãàãäàõ

21. Àæèë÷äûí õýðýãöýý
 Äýìæëýã ¿ç¿¿ëñýí õÿíàëò
óäèðäëàãà
 Ìýäýýëýë ñóðãàëò õºãæèë äýâøèë
 Õàíãàìæ , òîíîã òºõººðºìæ, äýä á¿òýö

22. ÑÎÐÅ-èéí çýìñýã
 ªºðòºº ¿íýëãýý ºãºõ óäèðäàìæ
 Êàðò ò¿¿õýíä õÿíàëò õèéõ /õóóäñààð/
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷òýé ÿðèëöëàãà õèéõ
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷äèéí óðñãàëä ä¿í øèíæèëãýý õèéõ
 ¯éë àæèëëàãààíû òºëºâëºãºº

23. ªºðòºº ¿íýëãýý ºãºõ óäèðäàìæ
ªºðòºº ¿íýëãýý ºãºõ íü ÑÎÐÅ-èéí
ãîë öºì
Þóã ñàéí õèéæ áàéãààãà
ìýäýõ, ÿìàð àñóóäàë òóëãàð÷
áàéãààãàà èëð¿¿ëæ
øèéäâýðëýõ
Óäèðäàìæ íü øàëãàëò áèø

24. ªºðòºº ¿íýëãýý ºãºõ
óäèðäàìæèéã àøèãëàõ
 Àæèë÷èä áàãóóäàä õóâààãäàõ
 Áàã á¿ð íýã ýñâýë õýä õýäýí óäèðäàìæ äýýð
àæèëëàõ
 Áàéãóóëëàãàä òîõèðîõã¿é ç¿éë áàéâàë àëãàñàõ
 ×óõàë ñàíàà îðõèãäñîí áîë íýìýõ
 “¯ã¿é” ãýñýí õàðèóëò àñóóäàë ¿¿ññýíèéã
èëýðõèéëæ áîëîõ áà ýíý òóõàé èë¿¿ ìýäýýëýë îëæ
àâàõûã õè÷ýýõ

25.  “¯ã¿é” ãýñýí õàðèóëò íü àñóóäàë
¿¿ññýíèéã èëýðõèéëæ áîëîõ áà ýíý
òóõàé èë¿¿ ìýäýýëýë îëæ àâàõûã
õè÷ýýõ
 ªºðò ¿¿ññýí àñóóäëóóäûí òàëààð
øóäðàãà áàéõ
 Õàìòðàí àæèëëàãñäààñ äýìæëýã
àâàõ
 Èë òîä áàéð ñóóðü ýçëýõ

26. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷òýé ÿðèëöëàãà õèéõ
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ ìàíàé ¿éë÷èëãýýíèé òàëààð
ÿìàð áîäîëòîé áàéãààã ìýäýæ àâàõ
 ¯éë÷èëãýýã õýðõýí ñàéæðóóëàõ òàëààð
¿éë÷ë¿¿ëýã÷äýýñ çºâëºãºº àâàõ
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èä àñóóëò òàâüæ òýäíèé
áîäëûã ìýäýõ
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí õýðýãöýý áèäýíä ÷óõàë
áîëîõûã èëýðõèéëýõ

27. Êàðò ò¿¿õ õÿíàõ õóóäàñ
àøèãëàõ
Òîõèîëäëûí 15-20 êàðò, ò¿¿õèéã
ñîíãîõ
¯íäñýí ìýäýýëýë á¿ðýí, ¿íýí çºâ
òýìäýãëýãäñýí ýñýõèéã ¿íýëíý

28. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí óðñãàëä ä¿í
øèíæèëãýý õèéõ
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ ¿éë÷èëãýýã õýð óäààí õ¿ëýýæ
áàéãàà, ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýã÷ ¿éë÷ë¿¿ëýã÷òýé
õèð öàã çàðöóóëæ áàéãààã òîîöîõ ¿éë àæèëëàãàà
þì

29. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéã á¿ðòãýõ çàãâàð
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ ¹___
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí ýìíýëýãò èðñýí öàã___
Óóëçàëò
Àíõíû
óóëçàëò
2 óóëçàëò
3 óóëçàëò
êàáèíåò ¿éë÷èëãýý
ýõýëñýí öàã
ìèí
_____
______
_____
_____
______
______
äóóññàí
öàã ìèí
íèéò öàã
ìèí
______
_______
______
______
_______
_______
Òýìäýãëýë _____________________________________

30.  ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí óðñãàëûí çàãâàð
ä/ä
Èðñýí
öàã
ßâñàí
öàã
Íèéò
ìèí
Óóëçñàí
ìèí
Õ¿ëýýñýí ¯éë÷èëãýýí
ìèí
èé òºðºë
1
9.00
9.50
50
40
10
1
2
9.10
10.20
70
11
59
2
3
9.15
10.23
68
14
54
2
2521
665
1856
4
5
6
7
8
9
10
11
20
Ä¿í
Òàéëáàð

31. Ãðàôèêèéí õóðààíãóé
Õóóäàñ
¯éë÷ë¿¿ëýã÷è Íèéò ìèí
éí íèéò òîî
Óóëçñàí ìèí
Óóëçàëòàíä
çàðöóóëñàí
õóãàöààíû
ýçëýõ õóâü
Õóóäàñ 1
20
2521
665
26%
20
2521
665
26%
Õóóäàñ 2
Íèéò
Äóíäàæ ìèíóò: 2521:20----126 ìèí
Óóëçàëòûí äóíäàæ ìèíóò 665 :20-----33.2

32. Àñóóäëûã çºâ òîäîðõîéëîõ
 Áîäèò áàéäàë áîëîí ¿¿ññýí íºõöºë áàéäëûí
õîîðîíäîõ ÿëãàà
 Àñóóäàë ¿¿ññýí ãýäãèéã õ¿ëýýí
çºâøººðºõ
 ¯éë àæèëëàãàà áîëîí òîãòîëöîîí äýýð
òºâëºðºõ
 Õ¿ì¿¿ñèéã àëäàà ãàðãàñàíä á¿¿ çýìëý
 Çàñàæ áîëîõ ¿éë àæèëëàãàà áîëîí
àñóóäëûã òîãòîîõ

33. Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө
боловсруулах
Асуудал
Шалтгаан
Зөвлөмж
Хэн
Хэзээ
Өвчтөн
тээвэрлэх
унаагүй
Машины
сэлбэг
байхгүй
Хэт олон жил
ашигласан
норм гүйцсэн
Шаардлагата
й сэлбэг
яаралтай
захиалах
Шинэ
машины
захилга хийх
Л.Дорж
Хангамж
хариуцсан
ажилтан
Л.Дорж
хангамж
хариуцсан
ажилтан
8сарын 05
8 сарын 05

34. Үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг
эргэн магадлан дүгнэх хуудас
Асуудал
,шалттаан
Зөвлөмж
Байдал
Санал
Орны пурш
муудсан тул
орнууд
хонхойж,хэвтэхэд
биед эвгүй
болсон
Төмөр тор
худалдан авах
хичээсэн
Захад төмөр тор
байхгүй,шинэ
бараа 2 долоо
хоногийн дараа
ирнэ
Орны пүршийг
төмөр тороор
сольж засах
шийдвэрлэгдээгү
й

35. ×àíàð ñàéæðóóëàõ êîìèññûí
õ¿ëýýõ ¿¿ðýã
 Á¿õ àæèë÷èä ¿éë àæèëëàãààíû
òºëºâëºãººòýé òàíèëöàõ íºõöºëèéã
á¿ðä¿¿ëýõ
 Òºëºâëºãººíèé áèåëýëòèéã õÿíàõ
 Øèéäâýð õýðýãæ¿¿ëýõ àæèë÷äûã
äýìæèõ
 Äàðààãèéí ÑÎÐÅ ã òºëºâëºõ
 ¯ð ä¿íã ¿íýëýõýä äýìæëýã ¿ç¿¿ëýõ

36. ÑÎÐÅ à÷ õîëáîãäîë
Àæèë÷äûã ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ äýýð
òºâëºð¿¿ëýõ
Á¿õ ò¿âøíèé àæèë÷äûã
çîðèãæóóëàõ áàãààð àæèëëàõ
çàð÷ìûã áèé áîëãîõ
Áàéãóóëëàãûí àñóóäëûã
èëð¿¿ëýõ øèéäâýðëýõ

37. Ñòàíäàðò ¿éë àæèëëàãàà
ÿâóóëàõ ã¿éöýòãýëèéã
ñàéæðóóëàõ
¯éë àæèëëàãàà ÿâóóëàõàä
òààòàé íºõöºë á¿ðä¿¿ëýõ
Îëîí òºðëèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí
¿éë÷èëãýý ÿâóóëäàã ýð¿¿ë
ìýíäèéí áàéãóóëëàãàä èë¿¿ ¿ð
ä¿íòýé

38. ×àíàð ñàéæðóóëàõ ¿éë ÿâö
Ìýäýýëýë öóãëóóëàõ
Ýðãýí ¿íýëýõ
¯éë àæëûã
òºëºâëºõ
Õýðýãæ¿¿ëýõ

39. Ìýäýýëýë àâàõ ýðõ
Á¿õ àæèë÷èä äàðààõè
ìýäýýëýëèéã ºã÷ ÷àääàã ýñýõ
Á¿õ êàáèíåòèéí áàéðëàë
Òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ öàãèéí õóâààðü
¯éë÷èëãýýíèé ¿íý
ÝÌÄ-ûí à÷ õîëáîãäîë

40.  Ýðãýëòèéí öàãèéí õóâààðü, áîëüíèö òàñãèéí äîòîîä
æóðàì ãì ìýäýýëýë ñàìáàðò áàéäàã ýñýõ
 Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñóðãàëò ñóðòàë÷èëãàà õèéãääýã
ýñýõ
Ñóðãàëòûí ìàòåðèàëòàé ýñýõ
Õèéæ áàéãàà àæèëáàðûí òàëààð
¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä òàéëáàðëàæ ºãäºã ýñýõ
ºãºãäñºí ìýäýýëýë õèð îéëãîìæòîé ýñýõèéã ìºí ººð
ÿìàð àñóóëò áàéãààã òýäíýýñ àñóóäàã ýñýõ
Ìýäýýëýëèéí ãîë ñàíààã òýäíýýð äàâòàæ
õýë¿¿ëäýã ýñýõ

41.  Ìýäýýëýëä äàðààõè ç¿éë áàãòäàã ýñýõ
 Ýð¿¿ë çºâ õîîëëîëò
 Õºäºë㺺íèé äýãëýì
 Õºõººð õîîëëîõûí à÷ õîëáîãäîë
 Ýìíýëãèéí òóñëàìæ àâàõûí à÷ õîëáîãäîë
 Îñîë ãýìòëèéí ¿åä ¿ç¿¿ëýõ àíõíû òóñëàìæ
 Ýìíýëãýýñ ãàðñàíû äàðààõè äýãëýì
 ÁÇÄÕ, ÄÎÕ ñýðãèéëýëò õàëäàõ çàì
 Àðõè òàìõèíû õîð óðøèã
 Ýëýãíèé ºâ÷íººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ
 Áººð ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷íººñ ñýðãèéëýõ
 Òàðãàëàëòààñ ñýðãèéëýõ

42. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí òóñëàìæ àâàõ ýðõ
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ îðøèí ñóóãàà ãàçðûí îéðîëöîî áîëîí
ýìíýëýã äýýð ó/ñ ¿çëýãò îðîõ áîëîìæòîé ýñýõ
 Ýðãýëòèéí áîëîí ¿çëýãèéí öàãèéí õóâààðü íü
àæèëòàé õ¿ì¿¿ñò òîõèðîìæòîé ýñýõ
 Õàìãèéí èõ à÷ààëàëòàé ¿åä òóñëàìæ
¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõ õàíãàëòòàé àæèë÷èä
áàéäàã ýñýõ
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ ýìíýëãèéí á¿õ òºðëèéí ìýäýýëýë
àâàõ áîëîìæòîé ýñýõ
 Õàâñàðñàí ºâ÷íºº ýì÷ë¿¿ëýõ áîëîìæòîé ýñýõ

43. Ìýäýýëýëä ¿íäýñëýí ñîíãîëò õèéõ ýðõ
Ìýäýýëýëä ¿íäýñëýí ñîíãîëò õèéõ ãýäýã íü
¿éë÷ë¿¿ëýã÷ ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæèéí òàëààð
ººðºº øèéäâýð ãàðãàõ ïðîöåññèéã õýëíý
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ íü õýðýãëýõýä áýëýí áàéãàà
á¿õèé ë ñîíãîëòóóäûí
/ýì÷èëãýý, àæèëáàð,æèðýìñëýëòýýñ õàìãààëàõ
àðãà/ òàëààð òýäãýýðèéí àøèãòàé áîëîí
àøèãã¿é òàëóóäûí òóõàé ìýäýýëýë àâäàã óó
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéã ÿðèõ áîëîí àñóóëò àñóóõûã
èäýâõèòýé äýìæäýã ýñýõ
 ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéã àíõààðàí ñîíñîæ àñóóëòàíä
õàðèóëäàã ýñýõ

44.  ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ òóñëàìæ àâàõûí ºìíº øèéäâýðýý õýçýý
÷ ººð÷èëæ áîëíî ãýäãèéí õýëäýã ¿¿
 ßìàð íýãýí àæèëáàð, ìýñ çàñàë, ýì÷èëãýý õèéõèéí
ºìíº ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ýýñ çºâøººðºë àâäàã ýñýõ
 Åðºíõèé人 ººðèéí õ¿ññýí ñîíãîëòîî ÷ºëººòýé õèéæ
÷àääàã ýñýõ

45. Àþóëã¿é òóñëàìæ àâàõ ýðõ
 ¯ç¿¿ëäýã òóñëàìæèéí õ¿ðýýíä õ¿íä õºíãºí
õýëáýðèéí õ¿íäðýë¿¿ä òîõèîëääîã ýñýõ, ýëáýã
ýñýõ, ÿàãààä
 Ãàðñàí õ¿íäðýëèéã õýðõýí ýì÷ëýõ òàëààð
ìýääýã ýñýõ
 ßàðàëòàé òóñëàìæ øààðäëàãàòàé /øîê, öóñ
àëäàëò, õóðö õàëäâàð/ ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ èðñýí
òîõèîëäîëä áèåèéí áàéäëûã òîãòâîðæóóëñàíû
äàðàà øèëæ¿¿ëýõ, ýñâýë øóóä ýì÷ëýõ
áýëòãýëòýé ýñýõ
 Àæèë÷èä ç¿ðõ ñóäàñ àìüñãàëûí çàìûí ýðõòí¿¿äèéí
¿éë àæèëëàãààã ñýðãýýõ õèéìýë àìüñãàë õèéõ
÷àäâàðòàé ýñýõ
 Õ¿íäðýë ãàðñàí òîõèîëäîëä íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷
íàð òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõýä áýëýí áàéäàã ýñýõ

46.  Ýìíýëãèéí áîëîí áóñàä ýì÷ àæèë÷äûí óð ÷àäâàðûã
áàéíãà ä¿ãíýæ äýýøë¿¿ëäýã ¿¿
 Øèíæèëãýýíèé ¿ð ä¿íã õÿíàõ ºäºð òóòìûí ¿éë
àæèëëàãàà òîãòìîë óó
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ äàðààõè ÷èãëýëýýð çààâàð çºâëºìæ
àâäàã óó
Õýðýãëýõ ãýæ áóé ýì÷èëãýý àæèëáàð ýñâýë
ÆÕÀ –òàé õîëáîîòîé õ¿íäðýë¿¿ä
 Àíõààðàõ øèíæ òýìäýã
Яàðàëòàé òóñëàìæ øààðäëàãàòàé ¿åä õààíà
î÷èõ

47.  Õ¿íäðýë ãàðñàí òîõèîëäîëä øààðäëàãûí äàãóó
ìýäýгäдýã ¿¿
 Ìýäýýëýãäñýí õ¿íäðýë¿¿äèéã ø¿¿í ÿðèëöàõ áà
öóãëààí çîõèîãääîã óó. Ïðîòîêîë íü
õàäãàëàãääàã óó
 Àëäàà äóòàãäëûã õÿíàí øèéäâýðëýñíèé äàðàà
ººð÷ëºëò ãàð÷ ñàéæðàë àæèãëàãääàã óó
 Ýìíýëýã áàéíãà öýâýð áàéäàã óó
 ªºðñäèé㺺 áîëîí ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéã õàëäâàðààñ
õàìãààëàõûí òóëä çààâàð çºâëºìæèéã äàãàí
ìºðääºã ýñýõ
 Ãàð óãààõ ñòàíäàðòûã ìºðääºã ýñýõ

48.  Õýðýãëýñýí ç¿¿ òàðèóðûã øóóä óñòãàäàã óó
 Ç¿¿ òàðèóð óñòãàõ õàéðöàã õýðýãëýäýã ýñýõ
 Äàõèí õýðýãëýãääýã áàãàæèéã çîõèõ æóðìûí
äàãóó àðèóòãàäàã ýñýõ
 Áàãàæ õýðýãëýë õóóðàé íºõöºëä õàäãàëàãääàã
ýñýõ
 Áýýëèé òîãòìîë õýðýãëýäýã ýñýõ
 Ýì÷èëãýý àæèëáàðûí ºðººíèé ãàäàðãóóã
õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ óóñìàëààð àð÷äàã óó

49. Õóâèéí íóóöàà õàäãàëàõ ýðõ
¯éë÷ë¿¿ëýã÷ çºâëºãºº àâàõ ¿ç¿¿ëýõ, òóñëàìæ àâàõ
¿åäýý õóâèéí ìýäýýëýë¿¿äýý íóóöëàõ ýðõòýé
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷òýé ãàíöààð÷èëñàí ÿðèëöëàãà õèéõ
áîëîìæòîé ýñýõ
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí êàðò ò¿¿õ íàéäâàðòàé ãàçàð
õàäãàëàãääàã óó
 Ýìíýëýã äýýð çºâëºãºº àâàõ ÿâöàä áóñäàä
õàðàãäàõã¿é, ñîíñîãäîõã¿é áàéõààð òóñãàéëñàí
ºðºº áàéäàã ýñýõ
 Ǻâëºãºº ºãºõ ¿çëýã õèéõ ¿éë àæèëëàãààã ÿìàð÷
ñààäã¿é ÿâóóëàõûí òóëä çîõèõ àðãà õýìæýý àâäàã
óó

50.  Ǻâëºãºº ºãºõ, àæèëáàð õèéõ, ¿çëýã õèéõ ¿åä
ãóðàâäàã÷ ýòãýýä áàéãàà òîõèîëäîëä àæèë÷èä
¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä òóõàéí õ¿íèéã òàíèëöóóëæ
çºâøººðºë àâäàã óó
 Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíèé õàðèó íóóö áàéäàã
óó
 ¯ç¿¿ëæ áóé á¿õ òóñëàìæóóä íü õ¿íäýòãýñýí,
íóóöàëñàí, õóâèéí àñóóäëûí õýëáýðò áàéæ ÷àääàã
óó

51. ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí õ¿íäýòã¿¿ëýõ, òàâ òóõòàé
áàéõ, ñàíàë áîäëîî èëýðõèéëýõ ýðõ
Á¿õ ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ õ¿íäýòã¿¿ëýí, àíõààðàë
òàâüæ ¿éë÷ë¿¿ëýõ ýðõòýé
 Á¿õ àæèë÷èä ¿íýí ñýòãýëýýñýý ýåëäýã áîëîâñîí
áàéäëààð àíõààðàë õàëàìæòàé õ¿íäýòãýí
õàðüöäàã óó
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èä èë¿¿ ÷àíàðòàé ¿éë÷èëãýý
¿ç¿¿ëýõèéí òóëä òóõàéí ãàçàð þó õèéæ áîëîõ
òàëààð õýëýõ áîëîëöîîãîîð õàíãàãäñàí óó
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ýýñ òýäýíä ººð õýðýãöýýòýé
òóñëàìæ àâàõ õ¿ñýë áàéãààã àñóóäàã ýñýõ

52.  ¯éë÷ë¿¿ëýã÷ ýâã¿é õàðüöñàí ÷ àæèë÷èä
òýäíèé ñàíàë áîäëûã õ¿íäýòãýäýã ¿¿
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéã ñàíàë áîäëîî õýëýõ
ÿðèëöëàãàä îðîëöîõûã äýìæäýã ¿¿
 ¯éë÷ë¿¿ëýã÷èéí ººðèéí õ¿ññýí òóñëàìæ
¿éë÷èëãýýíèé òàëààð ÿðèëöàõäàà ãýð á¿ëèéí
ãèø¿¿äèéã íü îðîëöîõûã äýìæäýã ¿¿
 ¯çëýã àæèëáàðûí ÿâöàä àæèë÷èä
¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéã õ¿íäýòãýñýí ñýòãýë ñàíààíû
òàâ òóõòàé áàéäàëä áàéëãàõûã ýðõýìëýäýã ¿¿
 ßàðàëòàé òîõèîëäëîîñ áóñàä ¿åä
¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä èðñýí äàðààëàëààð íü
¿éë÷èëäýã ¿¿

53.  ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä ÿìàð ¿çëýã øèíæèëãýý,
àæèëáàð õèéõ ãýæ áàéãàà ÿàãààä õèéõ
øààðäëàãàòàé òàëààð òàéëáàðëàæ
õýëæ ºãäºã ¿¿
 Àæèëáàðûí ÿâöàä ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èä òàâ
òóõòàé áàéäàë ¿¿ñãýõºâäºëòèéã
áàãàñãàõ ãýæ òàéòãàðóóëäàã óó

54. Òóñëàìæèéã ¿ðãýëæë¿¿ëýí àâàõ ýðõ
 Òóñëàìæ òàñðàëòã¿é áàéõ ¸ñòîé
Ñóðãàëò çºâëºãºº òîãòìîë õèéãääýã ýñýõ
Õÿíàëòàíä áàéõ äàõèí ¿ç¿¿ëýõ õóãàöààã
òîâëîæ ºãäºã ¿¿. Ýíý íü ¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéí
àÿ òóõòàé áàéäàëä òîõèðñîí áàéäàã óó
¿éë÷ë¿¿ëýã÷èéã ººð ãàçàð ÿâóóëàõäàà
øààðäëàãàòàé òóñëàìæàà àâ÷ ÷àäàæ
áàéãàà òàëààð ýðãýí áàòàëãààæóóëàëò
õèéäýã ¿¿

55.  Ýì ýìíýëãèéí õýðýãñëýëèéí õàíãàëòòàé áóþó
íàéäâàðòàé íººöòýé áàéæ ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ ÿìàð÷
ñààòàëã¿éãýýð ýì÷ë¿¿ëýõ îíîøëóóëàõ áîëîìæòîé
þó
 Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíèé õàðèó õ¿ðã¿¿ëýõ
ìåõàíèçì áèé þó
 ªâ÷íèé ò¿¿õ êàðò íü òóñëàìæèéã
¿ðãýëæë¿¿ëýí ¿ç¿¿ëýõýä øààðäëàãàòàé
á¿õèé ë ìýäýýëýëèéã áàãòààí çîõèõ æóðìûí
äàãóó õºòëºãäºæ ÷àääàã óó
 Àæèë÷èä ýìèéí íººö äóóññàí òîõèîëäîëä ÿìàð
ýìýýð îðëóóëæ áîëîõ òóõàé ìýäýýëýë àâäàã ýñýõ

56. Äýìæëýã ¿ç¿¿ëñýí õÿíàëò óäèðäëàãà
 Àæèë÷èä ñàéí çîõèîí áàéãóóëàãäñàí äýìæèí
òóñàëñàí îð÷èíä èë¿¿ ¿ð ä¿íòíé àæèëëàäàã.
Ýíý íü àæèë÷äûí èäýâõè ñîíèðõîëûã
ñàéæðóóëæ õàðèóöñàí àæëàà ñàéí
ã¿éöýòãýõýä òóñàëäàã
Àæèë÷èä áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà çîõèîí
áàéãóóëàëò íü ÷àíàðòàé ¿éë÷èëãýýíä
àíõààðëàà òºâëºð¿¿ëæ òîãòìîë áàéëãàõûã
ýðìýëçäýã ãýæ ìýäýðäýã ¿¿
Óäèðäëàãà çîõèîí áàéãóóëàëò íü àæèë÷äûã
äýìæñýí, òýäýíä òóñàëñàí, èäýâõè ñîíèðõëûã íü
ºðí¿¿ëñýí áà õ¿íäýòãýñýí áàéäàã óó

57.  Áàéãóóëëàãà íü ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðûã
ñàéæðóóëàõûí òóëä àæèë÷äûí ñàíàà áîäëûã
ñîíñäîã æóðàì áàéäàã óó
 Àæëûí öàãò àæèë÷èä ÷ºëºº çàâã¿é áàéæ
öàãàà ¿ð ä¿íòýé àøèãëàäàã óó? À÷ààëàë
èõýññýí ¿åä ñàéí çîõèîí áàéãóóëàëòààð
õàíãàäàã óó
 Àæèë÷äûí ¿¿ðýã õàðèóöëàãà òîäîðõîé áàéäàã
óó
 Äàðààõè ïðîòîêîëóóä çîõèõ æóðìûí äàãóó
õºòëºãääºã ¿¿
Òºðºëòèéí ïðîòîêîë
ªâ÷íèé ò¿¿õ, êàðò

58. Õàãàëãààíû áîëîí áóñàä àæèëáàðûí
çºâøººðëèéí õóóäàñ
Ëàáîðàòîðèéí á¿ðòãýë¿¿ä
Õ¿íäðýë ãàðñàí òîõèîëäîëûí ìýäýýëýë, ïðîòîêîë
Ýíäýãäëèéí ò¿¿õ,ýíäñýí òîõèîëäëûí ìýäýýëýõ
õóóäàñ
Ýä õîãøëèéí á¿ðòãýë
 Àæèë÷äàä òîãòìîë ñóðãàëò ÿâóóëàõ
òºëºâëºãººòýé ýñýõ
 Àæèë÷èä äàðààõè àæèë÷äàä õ¿íäýòãýë
¿ç¿¿ëæ àíõààðàë òàâüæ ÷àääàã óó.

59. ¯¿íä: áóñàä òàñãèéí àæèë÷èä,
¿éë÷èëãýýíèé òóñëàõ àæèë÷èä
 Òóñëàõ àæèë÷èä ÿðèëöëàãàä îðîëöîõ
áîëîìæòîé þó
 Òóõàéí ýìíýëýã ¿ç¿¿ëæ ÷àäàõã¿é
òóñëàìæ øààðäëàãàòàé ¿åä ººð ýìíýëýãò
øèëæ¿¿ëýõ íàéäâàðòàé ìåõàíèçì áèé þó
 Àæèë÷äûã áàéíãà øèíý ìýäýýëýëýýð
õàíãàæ ÷àääàã óó

60. Ìýäýýëýë àâàõ ñóðãàëòàíä
õàìðàãäàõ
Áàéãóóëëàãûí õóâüä ÷àíàðòàé òóñëàìæ
¿ç¿¿ëýõèéí òóëä àæèë÷èä øèíý ìýäëýã
óð ÷àäâàð õàíäëàãóóäûã òàñðàëòã¿é
õóðèìòëóóëàõ ¸ñòîé.
 Àæèë÷èä ººðñäèé㺺 ÷àíàðòàé òóñëàìæ
¿ç¿¿ëýõýä øààðäëàãàòàé ìýäëýã óð
÷àäâàð ýçýìøñýí ãýæ ¿çäýã ¿¿
 Á¿õ àæèë÷èä äàðààõè ñýäâ¿¿äýýð
÷èãëýë àâñàí óó

61.  ¯¿íä: ×àíàðòàé òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ øààðäëàãà
 ªºðèéí ýìíýëýã äýýð ¿ç¿¿ëäýã ýð¿¿ë ìýíäèéí







òóñëàìæóóä
Òóñëàìæ ¿ç¿¿ëýõ ÿâöàä õàëäâàð õàìãààëàëûí
äýãëýì ìºðäºõ
Æèðýìñýíèé ÿâöàä ãàðäàã àíõààðàõ øèíæ
òýìäã¿¿ä
Õºõººð õîîëëîõ
ÁÇÄÕ,ÕÄÕ õàëäâàð äàìæèõ áà óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýëò
Áýëãýâ÷ ÿàæ õýðýãëýõ
Ýðýãòýé÷¿¿ä áà ýìýãòýé÷¿¿äèéí ͯÝÌ
Ýð¿¿ë ìýíäèéí áóñàä óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ
ñýäâ¿¿ä /çºâ õîîëëîëò, âàêöèíæóóëàëò õàâäðààñ
ñýðãèéëýõ ìýäëýã ãì/

62.  Á¿õ àæèë÷èä õàëäâàð õàìãààëàëûí äýãëýìèéã
á¿ðýí îéëãîäîã óó
 Ãàð óãààëòûí à÷ õîëáîãäëûã ìýäýõ ¿¿
 Ýìíýëãèéí õîã õàÿãäàë, õóðö èðòýé ç¿éë¿¿äèéã
õýðõýí óñòãàõ òàëààð ìýäýõ ¿¿
 Àæèë÷èä ººðñäèéí ¿ç¿¿ëäýã òóñëàìæ á¿ðèéí
õàìãèéí ñ¿¿ëèéí ¿åèéí óäèðäàìæèéã ìýäýõ ¿¿
 Àæèë÷èä òîãòìîë ñóðãàëòàíä õàìðàãääàã óó
 Àæèë÷èä ñóðãàëò õèéõ ÷àäâàðòàé þó
 Àæèë÷èä ò¿¿õ áà ÀØÌ õºòëºõ òàëààð
ñóðãàëòàíä õàìðàãääàã óó

63. Áàãàæ òîíîã òºõººðºìæ áà äýä
á¿òöèéí õýðýãöýý
Ýð¿¿ë ìýíäèéí àæèë÷èä ñàéí òóñëàìæ
¿ç¿¿ëýõèéí òóëä àæèë÷äàä íàéäâàðòàé
áºãººä õàíãàëòòàé õàíãàìæ,
àæèëëàãààòàé áàãàæ òîíîã òºõººðºìæ áà
øààðäëàãà õàíãàñàí äýä á¿òýö õýðýãòýé.
 Áàéãóóëëàãà íüöýâýð óñíû òîõèðñîí
õàíãàìæòàé þó

64.  Òóñ áàéãóóëëàãà íü íàéäâàðòàé
öàõèëãààíû ñ¿ëæýýòýé þó
 ¯çëýãèéí àæèëáàðûí áîëîí õàãàëãààíû
ºðººí¿¿äýä õàíãàëòòàé ãýðýëò¿¿ëýãòýé
þó
 Ñ¿¿ëèéí 6 ñàðûí õóãàöààíä ÿìàð íýãýí ýì
òàðèà, òóñëàìæ õàíãàìæ äóóññàíààñ
ýñâýë õîìñäñîíîîñ áîëæ òàñàðñàí óó
 Ñ¿¿ëèéí 6 ñàðûí õóãàöààíä ÿìàð íýãýí
òîíîã òºõººðºìæ áàéõã¿éãýýñ ýñâýë
ýâäýðñýíýýñ Ò¯ òàñàðñàí óó

65. ßðèëöëàãà õèéõ
àñóóìæ
 Òà ºíººäºð ÿìàð ¿éë÷èëãýýãýýð ¿éë÷ë¿¿ëýõýýð
èðñýí áý?
¯ç¿¿ëýõ êàáèíåò, àâàõ òóñëàìæàà
áè÷íý__________________________________
• Òà õ¿ññýí ¿éë÷èëãýýãý àâ÷ ÷àäñàí óó?
òèéì
¿ã¿é
¿ã¿é áîë ÿàãààä
__________________________________________
____________________________________
• ªíººäºð ¿éë÷ë¿¿ëýõ ãýæ õèð óäààí õ¿ëýýñýí áý
30 ìèí äîòîð, 30 ìèí-ààñ èõ, 1 öàãààñ èõ,
2 öàãààñ èõ, 3 öàãààñ èõ

66.  Òà òºëáºð òºëñºí ¿¿
Òºëñºí áîë þóíä
__________________________________________
• ªíººäºð òàíä ìýäýýëýë ºãºãäñºí ¿¿?/çóð/
òèéì
¿ã¿é
Þóíû òóõàé ìýäýýëýë áàéñàí áý?
___________________________________________
__________________________________________
• Òàíä ¿¿ññýí àñóóäàë áîëîí ýì÷èëãýýíèé òàëààð òàíä
òàéëáàðëàæ ºãñºí ¿¿? / çóð
/
òèéì
¿ã¿é
• Ýì÷èëãýýíèé ñºðºã íºëººíèé òàëààð õýëæ ºãñºí ¿¿ /
çóð /
òèéì
¿ã¿é

67.  ¯éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñýí ºðºº ÿìàð áàéñàí áý?
öýâýð òèéì
¿ã¿é
òîõèëîã òèéì
¿ã¿é
• Ýìíýëãèéí àæèëòàí òàíûã õ¿íäýòãýæ ýåëäýã
õàðüöñàí óó?
òèéì
¿ã¿é
• Ýì÷ ñóâèëàã÷ àæèëáàðûã àþóëã¿é ã¿éöýòãýñýí
¿¿?
Òàíû ñàíààã çîâîîñîí ç¿éë áàéñàí óó?
Áàéñàí áîë þóíä
__________________________________________
__________________________________________

68.  Òàíû ýðãýí òîéðíûõîí ìàíàé ýìíýëãèéí ¿éë÷èëãýýíèé
òàëààð ÿìàð ä¿ãíýëòòýé áàéäàã âý?
ñàéí
äóíä
ìóó
• Òà äàõèí èðæ áàéãàà áîë àíõ èðñýí ¿åòýé
õàðüöóóëàõàä ¿éë÷èëãýýíèé ÷àíàðò ÿìà𠺺ð÷ëºëò
îðñîí ãýæ áîДîæ áàéíà âý?
ñàéæèðñàí
ìóóäñàí
ººð÷ëºã人ã¿é
• Óã ýìíýëãèéí ¿éë÷èëãýýíä òàíû ñýòãýëä íèéöñýí
ç¿éë______________________________________
• Òàíû áîäëîîð ¿éë÷èëãýýã ñàéæðóóëæ áîëîõ àðãà
õýìæýý____________________________________