content 3

1. ใบความรู้ที่ 3
เรื่อง ตัวแปร ชนิดของข้อมูล และตัวดำเนินการในภาษาซี
รายวิชา ง 31101 เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3ผู้สอน นางสาวมณฑกานต์ ภักดีศรี ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2557
o ตัวแปร (Variable)
คือ ชื่อที่ใช้อ้างถึงตำแหน่งต่างๆ ในหน่วยความจำ ซึ่งใช้เก็บข้อมูลต่างๆ ด้วยขนาดตามชนิดข้อมูล เช่น char, int, long, float, double, unsigned int, unsigned long int
o การประกาศตัวแปร (variable declaration)
คือ การจองเนื้อที่ในหน่วยความจำสำหรับเก็บค่าบางอย่างพร้อมทั้งกำหนดชื่อเรียกแทนหน่วยความจำในตำแหน่งนั้นเพื่อให้ ผู้เขียนโปรแกรมมีความสะดวกในการเข้าถึงค่าที่เก็บอยู่ในหน่วยความจำดังกล่าว
o ชนิดของข้อมูล
ภาษาซีเป็นอีกภาษาหนึ่งที่มีชนิดของข้อมูลให้ใช้งานหลายอย่างด้วยกัน ซึ่งชนิดของข้อมูลแต่ละอย่างมีขนาดเนื้อที่ที่ใช้ใน หน่วยความจำที่แตกต่างกัน และเนื่องจากการที่มีขนาดที่แตกต่างกันไป ดังนั้นในการเลือกใช้งานประเภทข้อมูลก็ควรจะ คำนึงถึงความจำเป็นในการใช้งานด้วย สำหรับประเภทของข้อมูลมีดังนี้คือ
1. ข้อมูลชนิดตัวอักษร (Character) คือข้อมูลที่เป็นรหัสแทนตัวอักษรหรือค่าจำนวนเต็มได้แก่ ตัวอักษร ตัวเลข และกลุ่มตัวอักขระพิเศษใช้พื้นที่ในการเก็บข้อมูล 1 ไบต์
2. ข้อมูลชนิดจำนวนเต็ม (Integer) คือข้อมูลที่เป็นเลขจำนวนเต็ม ได้แก่ จำนวนเต็มบวก จำนวนเต็มลบ ศูนย์ ใช้พื้นที่ในการเก็บ 2 ไบต์
3. ข้อมูลชนิดจำนวนเต็มที่มีขนาด 2 เท่า (Long Integer) คือข้อมูลที่มีเลขเป็นจำนวนเต็ม ใช้พื้นที่ 4 ไบต์
4. ข้อมูลชนิดเลขทศนิยม (Float) คือข้อมูลที่เป็นเลขทศนิยม ขนาด 4 ไบต์
5. ข้อมูลชนิดเลขทศนิยมอย่างละเอียด (Double) คือข้อมูลที่เป็นเลขทศนิยม ใช้พื้นที่ในการเก็บ 8 ไบต์

2. ตารางแสดงชนิดของข้อมูลในภาษาซี
รูปแบบของข้อมูล
ชนิดของข้อมูล
ขนาด (บิต)
ขอบเขตของข้อความ
อักขระ
Char
8
อักขระตามรหัส ASCII หรือจานวนเต็ม -128 ถึง 127
Unsigned char
8
จำนวนเต็ม 0 ถึง 255
จำนวนเต็ม
short
16
-32,768 ถึง 32,767
unsigned short
16
0 ถึง 65,535
Int
16
-32,768 ถึง 32,767
unsigned int
16/32
0 ถึง 65,535 หรือ 0 ถึง 4,294,967,295
long
32
-32,768 ถึง 32,767
unsigned long
32
0 ถึง 65,535
ทศนิยม
float
32
3.4 x 10-38 ถึง 3.4 x 1038 (ทศนิยม 6 ตำแหน่ง)
double
64
1.7 x 10-308 ถึง 1.7 x 10308 (ทศนิยม 12 ตำแหน่ง)
long double
128
3.4 x 10-4932 ถึง 3.4 x 104932 (ทศนิยม 24 ตำแหน่ง)
รูปแบบในการประกาศตัวแปรในภาษา C
การสร้างตัวแปรขึ้นมาใช้งานจะเรียกว่า การประกาศตัวแปร (Variable Declaration) โดยเขียนคำสั่งให้ถูกต้องตามแบบ การประกาศตัวแปร แสดงดังนี้
type name;
type : ชนิดของตัวแปร
name : ชื่อของตัวแปร ซึ่งต้องตั้งให้ถูกต้องตามหลักของภาษา C
การเขียนคำสั่งเพื่อประกาศตัวแปร ส่วนใหญ่แล้วจะเขียนไว้ในส่วนหัวของโปรแกรมก่อนฟังก์ชัน main() ซึ่งการเขียน ไว้ในตำแหน่งดังกล่าวจะทำให้ตัวแปรเหล่านั้นสามารถเรียกใช้จากที่ใดก็ได้ในโปรแกรม
ในการประกาศตัวแปร สามารถประกาศครั้งละหลายตัวได้ ถ้าหากเป็นตัวแปรประเภทเดียวกันจะใช้เครื่องหมาย , คั่น ตัวอย่างเช่น ถ้าหากจะประกาศตัวแปรชื่อ Data1 และ Data2 สาหรับเก็บจานวนเต็ม สามารถทาได้ดังนี้
Int Data1 ,Data2;

3. ตัวอย่างการประกาศตัวแปร
#include <stdio.h>
int num; สร้างตัวแปรชื่อ num เพื่อเก็บข้อมูลชนิดจำนวนเต็ม float y; สร้างตัวแปรชื่อ y เพื่อเก็บข้อมูลชนิดเลขทศนิยม char n; สร้างตัวแปรชื่อ n เพื่อเก็บข้อมูลชนิดตัวอักขระ
void main()
{
printf("Enter number : ") scanf("%d",&num); printf("Enter name : "); scanf("%f",&n); printf("Thank you");
}
ตัวแปร

4. o ตัวดำเนินการ (Operator)
ตัวดำเนินการเป็นตัวที่ทำหน้าที่รวมค่าต่างๆ และกระทำกับค่าต่าง ๆ ให้เป็นค่าเดียวกัน เช่น +, -, *, / ซึ่งในการเขียน โปรแกรมภาษา C มีอยู่ 3 ประเภท คือ การคำนวณทางคณิตศาสตร์ การดำเนินการทางตรรกศาสตร์ และการเปรียบเทียบ โดยตัวดำเนินการแต่ละประเภทจะมีเครื่องหมายที่ต้องใช้เพื่อเขียนคำสั่งสำหรับการดำเนินการประเภทนั้นๆ สามารถสรุปได้ ดังรายละเอียดต่อไปนี้
เครื่องหมายที่ใช้สำหรับการคำนวณทางคณิตศาสตร์
เครื่องหมาย
ความหมาย
ตัวอย่าง
+
บวก
3+2 การบวกเลข 3 บวกกับ 2 ได้ผลลัพธ์คือ 5
-
ลบ
3 - 2 การลบเลข 3 ลบกับ 2 ได้ผลลัพธ์คือ 1
*
คูณ
2*3 การคูณเลข 3 บวกกับ 2 ได้ผลลัพธ์คือ 6
/
หาร
15/2 การหาร 15 หารกับ 2 ได้ผลลัพธ์คือ 7
%
หารเอาเศษ
15%2 การหารเอาเศษ 15 หารกับ 2 ได้ผลลัพธ์คือ 1
++
เพิ่มค่าขึ้น 1 โดย a++ จะนำค่าของ a ไปใช้ก่อนแล้วจึง เพิ่มค่าของ a ขึ้น 1
b=a++; จะมีความหมายเทียบเท่ากับ 2 บรรทัดต่อไปนี้ b=a; a=a+1;
++a จะเพิ่มค่าของ a ขึ้น 1 ก่อนแล้วจึง นำค่าของ a ไปใช้
b=++a; จะมีความหมายเทียบเท่ากับ 2 บรรทัดต่อไปนี้ a=a+1; b=a;
--
ลดค่า 1 โดย a-- จะนำค่าของ a ไปใช้ก่อน แล้วจึงลด ค่าของ a ลง 1
b=a--; จะมีความหมายเทียบเท่ากับ 2 บรรทัดต่อไปนี้ b=a; a=a-1; b=--a;

5. เครื่องหมาย
ความหมาย
ตัวอย่าง
--a จะลดค่าของ a ลง 1 ก่อน แล้วจึงนำ ค่าของ a ไปใช้
จะมีความหมายเทียบเท่ากับ 2 บรรทัดต่อไปนี้ a=a-1; b=a;
ตัวดำเนินการเปรียบเทียบ
ใช้เปรียบเทียบค่า 2 ค่าเพื่อแสดงการเลือก ซึ่งโปรแกรมโดยทั่วไปใช้ในการทดสอบเงื่อนไขตามที่กำหนด
การเปรียบเทียบโดยการเท่ากันของ 2 ค่าจะใช้เครื่องหมาย ==
เครื่องหมาย
ความหมาย
ตัวอย่าง
>
มากกว่า
a > b a มากกว่า b
>==
มากกว่าหรือเท่ากับ
a >= b a มากกว่าหรือเท่ากับ b
<
น้อยกว่า
a < b a น้อยกว่า b
<==
น้อยกว่าหรือเท่ากับ
a <= b a น้อยกว่าหรือเท่ากับ b
==
เท่ากับ
a == b a เท่ากับ b
!=
ไม่เท่ากับ
a != b a ไม่เท่ากับ b
ตัวดำเนินการตรรกะ
การดำเนินการเปรียบเทียบค่าทางตรรกะ( และ หรือ ไม่)
เครื่องหมาย
ความหมาย
ตัวอย่าง
&&
และ
x < 60 && x > 50 กำหนดให้ x มีค่าในช่วง 50 ถึง 60
||
หรือ
x == 10 || x == 15 กำหนดให้ x มีค่าเท่ากับตัวเลข 2 ค่า คือ 10 หรือ 15
!
ไม่
x = 10 !x กำหนดให้ x ไม่เท่ากับ 10