1. C I MT¢MLý CñA TËPTHÓ LAOĐẶ Đ ỂC I MT¢MLý CñA TËPTHÓ LAOĐẶ Đ Ể ĐĐéNGéNG
Giảng viên: TH.S BÙI THỊ THANH NHÀN
ch­¬ng IIIch­¬ng III

2. Nội dung chương 3Nội dung chương 3
3.1. Khái niệm
3.2. Các giai đoạn phát triển của tập thể
3.3. Đặc điểm tâm lý NLĐ theo độ tuổi
3.4. Đặc điểm tâm lý NLĐ theo giới tính
3.5. Các yếu tố tác động lên bầu không khí TT
3.6. Xung đột và giải quyết xung đột trong TT

3. 3.1. Kh¸i niÖm
TËp thÓ lao ®éng cã c¸c dÊu hiÖu vµ
®Æc tr­ng sau:
Cã môc tiªu, môc ®Ých chung
Cã tæ chøc chÝnh thøc hoÆc kh«ng
chÝnh thøc
Cã quan hÖ, néi quy vµ kû luËt c«ng t¸c
Cã quan hÖ t×nh c¶m,..

4. KHÁIKHÁI
NIỆMNIỆM
TËp thÓ lµ mét céng ®ång ng­êi cïng nhau thùcTËp thÓ lµ mét céng ®ång ng­êi cïng nhau thùc
hiÖn nhhiÖn nhữững môc ®Ých cã ý nghÜa x· héi (hµnhng môc ®Ých cã ý nghÜa x· héi (hµnh
chÝnh nhµ n­íc, s¶n xuÊt, nghiªn cøu, thÓthao,...).chÝnh nhµ n­íc, s¶n xuÊt, nghiªn cøu, thÓthao,...).
TËp thÓ lµ mét céng ®ång ng­êi cïng nhau lµm viÖcTËp thÓ lµ mét céng ®ång ng­êi cïng nhau lµm viÖc
vµ sinh sèng, lµ m«i tr­êng gi¸o dôc vµ rÌn luyÖn c¸vµ sinh sèng, lµ m«i tr­êng gi¸o dôc vµ rÌn luyÖn c¸
nh©n vÒ mäi mÆt, lµ c¬ së h×nh thµnh b¶n chÊt x·nh©n vÒ mäi mÆt, lµ c¬ së h×nh thµnh b¶n chÊt x·
héi cña con ng­êi, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó gióp cho c¸héi cña con ng­êi, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó gióp cho c¸
nh©n ph¸t triÓn toµn diÖn vµ dÇn trë thµnh con ng­nh©n ph¸t triÓn toµn diÖn vµ dÇn trë thµnh con ng­
êi hoµn chØnh.êi hoµn chØnh.
KHÁIKHÁI
NIỆMNIỆM

5. 3.1. Kh¸i niÖm
TËp thÓ lao ®éng lµ mét tËp hîp nhiÒu ng­êi lao
®éng ®­îc tæ chøc chÆt chÏ nh»m thùc hiÖn nh÷ng
môc ®Ých chung, cã nh÷ng môc tiªu vµ nhiÖm vô
thèng nhÊt, cã sù nhÊt trÝ vÒ t­ t­ëng, chÝnh trÞ vµ
®¹o ®øc, cã kû luËt tËp thÓ, cã sù l·nh ®¹o thèng
nhÊt tõ trªn xuèng d­íi, cã sù qu¶n lý chÆt chÏ vÒ
mäi mÆt cña qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt vµ sinh
ho¹t tËp thÓ.

6. 3.2. c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña tËp thÓ
3.2.1. §iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña tËp thÓ:
§iÒu kiÖn kh¸ch quan:
+ C¬ së vËt chÊt cña tËp thÓ
+ C¸c nhiÖm vô vµ chøc n¨ng kinh tÕ - x· héi cña
tËp thÓ
+ C¸c mèi quan hÖ cña tËp thÓ víi m«i tr­êng xung
quanh
§iÒu kiÖn chñ quan :
+ §Æc ®iÓm cña c¸c c¸ nh©n trong tËp thÓ
+ C¸ch thøc tæ chøc qu¶n lý cña nhµ l·nh ®¹o
+ Nh÷ng mèi quan hÖ cña c¸c thµnh viªn trong tËp
thÓ

7. 3.2. c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña tËp thÓ
3.2.2.1. Giai đoạn hòa hợp ban đầu
3.2.2.2. Giai đoạn phân hóa (cấu trúc hóa)
3.2.2.3. Giai đoạn liên kết thực sự (hợp nhất)
3.2.2.4. Giai đoạn cực điểm

8. TËp thÓ ng­êi lao ®éng chØ cã nh÷ng mèi quan hÖ bÒ ngoµi.
C¸c yªu cÇu míi chØ lµ mét søc m¹nh bªn ngoµi ®èi víi tËp thÓ
v× nã ch­a biÕn thµnh nhu cÇu riªng cña tõng c¸ nh©n.
Mçi thµnh viªn trong tËp thÓ vÉn cã nh÷ng høng thó, tÝnh c¸ch
kh¸c nhau vµ hä s½n sµng kh¸c nhau trong viÖc thùc hiÖn
nh÷ng chøc n¨ng cña tõng ng­êi. Tuy nhiªn, do yªu cÇu cña c«ng
viÖc vµ cña ng­êi l·nh ®¹o, mét sè thµnh viªn tÝch cùc vµ cã ý
thøc tèt ®· g­¬ng mÉu chÊp hµnh, biÕt phèi hîp c«ng t¸c vµ
®oµn kÕt víi nhau, lµ m g­¬ng cho nh÷ng thµnh viªn kh¸c noi
theo.
§Õn cuèi giai ®o¹n nµy, tËp thÓ lao ®éng b¾t ®Çu cã sù biÕn
®æi vÒ chÊt ®Ó chuyÓn sang giai ®o¹n thø 2.
3.2.2.1. Giai đoạn hòa hợp ban đầu

9. Nhãm tÝch cùc, cã ý thø c tè t: sÏ t¸ch ra thµnh ®éi ngò cèt c¸n, hä
lu«n ñng hé c¸c yªu cÇu cña l·nh ®¹o vµ t×m c¸ch l«i cuèn, yªu
cÇu nh÷ng ng­êi kh¸c cïng thùc hiÖn nhiÖm vô chung cña tËp
thÓ. H¬n n÷a, hä cßn tham gia gãp ý kiÕn mét c¸ch tÝch cùc
cho qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o. Ng­îc l¹i, l·nh ®¹o
còng th­êng ñng hé nh÷ng yªu cÇu cña hä v¬Ý tÊt c¶ quyÒn lùc
s½n cã.
Nhãm thô ® é ng lµ nh m ¹ nh: hä kh«ng tá ra tù gi¸c vµ chñ ®éng
trong c«ng viÖc nh­ng l¹i s½n sµng thùc hiÖn c¸c yªu cÇu ®Ò ra.
Nhãm tiªu cùc: hä tá ra thô ®éng, döng d­ng víi lîi Ých cña tËp
thÓ, thê ¬ víi môc tiªu vµ nhiÖm vô cña tËp thÓ còng nh­ víi c¸c
yªu cÇu cña l·nh ®¹o. Tõ nhãm tiªu cùc nµy cã thÓ t¸ch ra mét
nh¸nh nhá th­êng trùc chèng ®èi c¸c yªu cÇu cña l·nh ®¹o vµ ®éi
ngò cèt c¸n, trë thµnh nh÷ng kÎ ph¸ rèi.
3.2.2.2. Giai đoạn phân hóa (cấu trúc hóa)

10. TËp thÓ ®· cã thÓ thèng nhÊt ®­îc ý kiÕn, ®· nªu ®­îc nh÷ng yªu
cÇu c¬ b¶n cña tËp thÓ ®èi víi tõng tõng thµnh viªn vµ mçi thµnh
viªn còng cã th¸nh ®é nghiªm kh¾c ®èi víi b¶n th©n m×nh.
§©y lµ giai ®o¹n mµ tÊt c¶ hoÆc ®¹i ®a sè c¸c thµnh viªn cña
tËp thÓ tá th¸i ®é tÝch cùc víi nhau vµ ®èi víi c¸c nhiÖm vô cña
tËp thÓ, sù c¸ch biÖt gi÷a c¸c nhãm c¨n b¶n trong tËp thÓ ®·
gi¶m bít (hîp t¸c, t­¬ng trî thùc sù trªn tinh thÇn ®ång chÝ, t«n
träng vµ tin cËy lÉn nhau).
C¸c yªu cÇu chung cña tËp thÓ trë thµnh yÕu tè ®iÒu chØnh
hµnh vi cña mäi ng­êi. TËp thÓ biÕn thµnh mét tæ chøc x· héi tù
®iÒu chØnh
Lèi lµm viÖc cña l·nh ®¹o còng cã nh÷ng thay ®æi. Ng­êi lao
®éng sÏ yªu cÇu cao h¬n ®èi víi ng­êi l·nh ®¹o, buéc ng­êi l·nh
®¹o ph¶i n©ng cao yªu cÇu víi chÝnh m×nh vµ ph¶i cã tr×nh ®é
l·nh ®¹o cao h¬n. Chøc n¨ng cña ng­êi l·nh ®¹o lóc nµy lµ dù
®o¸n, lËp kÕ ho¹ch, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cho tËp thÓ vµ doanh
nghiÖp.
HiÖu qu¶ lao ®éng cña tËp thÓ ë giai ®o¹n nµy th­êng lªn rÊt
cao.
3.2.2.3. Giai o nđ ạ liên k t th c s (h pnh t):ế ự ự ợ ấ

11. Lµ giai ®o¹n yªu cÇu tèi ®a ®èi víi b¶n th©n tõng
thµnh viªn trªn nÒn t¶ng c¸c yªuu cÇu cña toµn bé
tËp thÓ.
Lµ giai ®o¹n chÝn muåi cao ®é cña t­ c¸ch nh©n c¸ch
con ng­êi vµ lµ møc ®é ph¸t triÓn cao nhÊt cña tËp
thÓ.
C¸c yªu cÇu cña tËp thÓ ®· chuyÓn ho¸ thµnh yªu
cÇu cña b¶n th©n tõng ng­êi, lîi Ých cña tËp thÓ vµ
c¸ nh©n ®· hoµ quyÖn vµo nhau.
Mçi c¸ nh©n tá ra tÝch cùc tèi ®a trong ho¹t ®éng
chung cña tËp thÓ còng nh­ trong viÖc hoµn thiÖn
b¶n th©n.
C¸c thµnh viªn cã yªu cÇu tèi ®a víi b¶n th©n vµ víi
ng­êi l·nh ®¹o.
3.2.2.4. Giai o nc c i mđ ạ ự đ ể

12. DÔ dµng lµ v×:
- C¶ tËp thÓ ®· ®Õn víi l·nh ®¹o
- TËp thÓ tù gi¸c thùc hiÖn kÕ ho¹ch
Khã kh¨n lµ v×:
- TËp thÓ chØ ñng hé vµ thùc hiÖn nh÷ng
quyÕt ®Þnh nµo cã ®Çy ®ñ c¬ së
- TËp thÓ chØ tÝn nhiÖm ng­êi l·nh ®¹o nµo
cã n¨ng lùc vµ phÈm chÊt tèt.
3.2.2.4. Giai o nc c i mđ ạ ự đ ể

13. Thảo luận:
Tâm lý NLĐ theo độ tuổi
Tâm lý NLĐ theo giới tính

14. 3.5. Bầu không khí tâm lý của tập3.5. Bầu không khí tâm lý của tập
thểthể
3.5.1. Khái niệm:
Bầu không khí trong tập thể: là trạng thái tâm lý của tập
thể, thể hiễn sự phối hợp tâm lý xã hội, sự tương tác
giữa các thành viên và mức độ dung hợp các đặc đỉêm
tâm lý trong quan hệ liên nhân cách của họ.
Bầu không khí tâm lý xã hội tồn tại khách quan trong
tập thể.

15. 3.5.2. Các đặc điểm bầu không khí TT tốt3.5.2. Các đặc điểm bầu không khí TT tốt
đẹpđẹpSự tiếp xúc thoải mãi giữa các thành viên, mọi người được tự do tư
tưởng, kỉ luật không phải là bắt buộc mà là nhu cầu
Có nhiều cuộc trao đổi ý kiến, thảo luận về các vấn đề khác nhau, chủ
yếu xoay quanh vấn đề xây dựng tập thể vững mạnh
Mục đích hoạt động của tập thể, được mọi người hiểu rõ và nhất trí
Mọi người tôn trọng và giúp đỡ nhau trong lao đông sáng tạo
Trách nhiệm của từng người trong tập thể được xác định rõ rang,
đúng đắn, mỗi người phải ra sức làm tròn nhiệm vụ của mình
Sự nhận xét phê bình mang tính xây dựng ko mang tính đã kích , soi
mói
Người lãnh đạo vừa là lãnh đạo vừa là thủ lĩnh, khi vắng mặt tập thể
vẫn hoạt động bình thường
Ko có hiện tượng CBCNV bất mãn xin chuyển nơi khác
Năng suất lao động và hiệu suất công tác của tập thể cao
Những người mới đến nhanh chóng hoà nhập vào tập thể cảm thấy
hài lòng vì được làm việc trong tập thể ấy

16. 3.5. 3. c¸c yÕu tè t¸c ®éng lµm«nhiÕmbÇu kh«ng khÝ tËp thÓ
Sù kh¸c nhau ®¸ng kÓ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý n¬i c¸c thµnh viªn trong
tËp thÓ lao ®éng sinh tr­ëng
Sù kh¸c nhau ®¸ng kÓ vÒ hoµn c¶nh kinh tÕ – x· héi cña c¸c
thµnh viªn
Sù kh¸c nhau vÒ giíi tÝnh
Sù kh¸c nhau vÒ tuæi t¸c
Sù kh¸c nhau vÒ nh©n c¸ch, c¸ tÝnh
Sù kh¸c nhau vÒ tr×nh ®é, chuyªn m«n, kinh nghiÖm c«ng t¸c.
MÆt b»ng d©n trÝ,...
C¸c yÕu tè bªn ngoµi
Tr×nh ®é vµ c¸ch thøc qu¶n lý cña c¸n bé l·nh ®¹o ®èi víi tËp thÓ

17. 3.6. xung ®ét vµ gi¶i quyÕt xung ®ét trong tËp thÓ ld
Xung đột là quá trình trong đó một bên
nhận ra rằng quyền lợi của mình hoặc đối
lập hoặc bị ảnh hưởng tiêu cực bởi một bên
khác.
Tr¹ng th¸i quan hÖ trong tËp thÓ lao ®éng
ngµy mét c¨ng th¼ng, nÆng nÒ ®Õn møc
nµo ®ã sÏ x¶y ra xung ®ét.
Nguyªn nh©n:
- M©u thuÉn lîi Ých
- Xóc ph¹m nhau nghiªm träng

18. Cã sù c¶nCã sù c¶n
trë tõ ng­êitrë tõ ng­êi
kh¸ckh¸c
Cã sù c¶nCã sù c¶n
trë tõ ng­êitrë tõ ng­êi
kh¸ckh¸c
Giao tiÕpGiao tiÕp
bÞsai lÖchbÞsai lÖch
Giao tiÕpGiao tiÕp
bÞsai lÖchbÞsai lÖch
Môc tiªuMôc tiªu
kh«ngkh«ng
thèng nhÊtthèng nhÊt
Môc tiªuMôc tiªu
kh«ngkh«ng
thèng nhÊtthèng nhÊt
¸¸p lùc t©mp lùc t©m
lý tõ nhiÒulý tõ nhiÒu
ng­êing­êi
¸¸p lùc t©mp lùc t©m
lý tõ nhiÒulý tõ nhiÒu
ng­êing­êi
ssù m¬ håù m¬ hå
vÒph¹mvivÒph¹mvi
quyÒn h¹nquyÒn h¹n
ssù m¬ håù m¬ hå
vÒ ph¹m vivÒ ph¹m vi
quyÒn h¹nquyÒn h¹n
Chªnh lÖchChªnh lÖch
vÒ nguånvÒ nguån
lùclùc
Chªnh lÖchChªnh lÖch
vÒ nguånvÒ nguån
lùclùc

19. 3.6. xung ®ét vµ gi¶i quyÕt xung ®ét trong tËp thÓlao ®éng
¶nh h­ëng cña xung ®ét tËp thÓ:
Tr¹ng th¸i søc khoÎ
N¨ng suÊt, chÊt l­îng céng viÖc
HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
Sù ph¸t triÓn cña c¸ nh©n vµ tËp
thÓ

20. Ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt xung ®ét:
NÐtr¸nh
Can thiÖp b»ng quyÒn lùc
C¸ch ly ®èi t­îng
Kiªn tr× hoµ gi¶i

22. Cần giải quyết tận gốc các xung
đột
How ?

23. Nªn b¾t
®Çu
b»ng ph­
¬ng
ph¸p hîp
t¸c
Kh«ng
thÓ sö
dông tÊt
c¶ c¸c
ph­¬ng
ph¸p
¸p dông
c¸c ph­
¬ng ph¸p
theo hoµn
c¶nh