1. As lavandeirasAs lavandeiras eran mulleres das aldeas que, na procura dun salario íaneran mulleres das aldeas que, na procura dun salario ían
ás vilas e cidades para lavar as roupas dos “señores” e ofrecer outrosás vilas e cidades para lavar as roupas dos “señores” e ofrecer outros
servizos de limpeza, xeralmente en casas de familias ricas.servizos de limpeza, xeralmente en casas de familias ricas.
Cada lavandeira acostumaba ter apalabradas unha ou varias casas; os luns,Cada lavandeira acostumaba ter apalabradas unha ou varias casas; os luns,
recollía a roupa, e despois do traballo de lavado no río ou barcal , devolvíarecollía a roupa, e despois do traballo de lavado no río ou barcal , devolvía
as prendas aosas prendas aos
donos. Polo xeral,donos. Polo xeral,
os xoves gozabaos xoves gozaba
do día de descan-do día de descan-
so polas tardes.so polas tardes.
Aínda hoxe po-Aínda hoxe po-
demos ver pordemos ver por
varios lugares devarios lugares de
Galicia os lava-Galicia os lava-
doiros usados pordoiros usados por
estas mulleresestas mulleres
para, lavandopara, lavando
e lavando,e lavando,
contribuír aocontribuír ao
sustento dasustento da
súa familia.súa familia.
2. Cantigas:
De onde ves, Carmiña ?
- De lavar a roupa,
polo río abaixo,
dunha pedra á outra. / /
Marica se vas ao río a lavar
non toldes a roupa que a podes
rachar.
Ditos: A boa lavandeira /
a súa camisa de primeira
As lavandeiras da noite. Lenda
Na mitoloxía popular galega, as lavandeiras son
mulleres que viven nas aciñeiras dos bosques e,
nas noites de lúa chea, veñen á beira do río a lavar
sabas brancas con manchas que nunca
desaparecen; visten roupa negra e cobren os seus
cabelos con
panos de cores.
Se te atopas cunha,
terás que axudarlle a lavar
a roupa e retorcer as
sabas, xirando as
teas ao contrario
que o fan elas.
Se te trabucas,
fatais
desgrazas
caerán
sobre ti.
O mellor,
é pasar
sen mirar
para elas.
Ou tamén, para máis seguridade, non camiñes
polas beiras
dos ríos en noites claras de lúa chea.
As lavandeiras da noite. Lenda
Na mitoloxía popular galega, as lavandeiras son
mulleres que viven nas aciñeiras dos bosques e,
nas noites de lúa chea, veñen á beira do río a lavar
sabas brancas con manchas que nunca
desaparecen; visten roupa negra e cobren os seus
cabelos con
panos de cores.
Se te atopas cunha,
terás que axudarlle a lavar
a roupa e retorcer as
sabas, xirando as
teas ao contrario
que o fan elas.
Se te trabucas,
fatais
desgrazas
caerán
sobre ti.
O mellor,
é pasar
sen mirar
para elas.
Ou tamén, para máis seguridade, non camiñes
polas beiras
dos ríos en noites claras de lúa chea.
3. Redeiras:
As redeiras, oficio tradicional e
artesanal xeralmente
femenino, facían e arranxaban
as redes para que os
mariñeiros poideran facer o
seu traballo no mar.
As novas tecnoloxías apartaron
a estas mulleres dos portos de
Galicia ao facerse en serie
estes utensilios de pesca; o
oficio tan antigo das redeiras
pasará a formar parte do
pasado patrimonial e cultural
da Galicia mariñeira.
Polas características deste
traballo ( soportando a choiva,
o vento, o sol... ) as redeiras
acostumaban a padecer
artrosis e outras doencias
musculares e dos ósos.
Tipos de redes: enmalle,
palangre, arrastre, ...
Ditos: Pescador de cana
perde máis que gana.
As estrelas a brilar,
mariñeiros para o mar.
Gaviotas ao mar
mariñeiros a pescar.
Aí veñen os mariñeiros
de traballar na escurrada,
rapaciñas de Ribeira,
terlle a cama preparada.
Nosa señora do Carme
que nos dé o vento en popa;
que somos os de Marín
levámola vela rota.
4. Labrego e gandeiro:
Oficios de sempre,
directamente ligados á
xente do pobo
galego.Unha importante
porcentaxe de poboación
tivo esta dedicación como
medio de subsistencia
para asegurar os
alimentos básicos ou
como axuda na mellora da
calidade de vida.
Era unha vida moi dura,
pois cómpre traballar todos
os días do ano e sempre
expostos ás adversidades
climatolóxicas ( xeadas,
pedrazos, secas, … ) que
arruinaban moitas
colleitas.
Actualmente, estes son
oficios xa mecanizados e
máis achegados ás
grandes industrias e
explotacións cooperativas.
Ano que moito chove,
o labrego traballa máis que come.
Polvo no maio e lama no agosto,
pon ó labrego de mal rostro.
En ovellas i en abellas
Non metas o que teñas.
Ás rapaciñas de agora
non che lles gusta o touciño;
e comen o porco enteiro
dende o rabo ata o fuciño.
5.
6. O canteiro labra na pedra para
acadar formas que van perdurar
case que para sempre. Coa súa
sinxela ferramenta ( punteiro e
mazo ) cicelan, sempre
lentamente, na dura pedra de
granito ou mármore, distintas
formas para elaborar figuras
humanas, arcos de pontes,
portadas, ... que serán a admiración
de posteriores xeracións.
Nos últimos anos, o cemento e o
ladrillo fixeron que os canteiros
pasasen a un segundo plano na
construción civil e militar, pero, na
actualidade, volve a ser un oficio en
auxe.
En Viveiro podemos admirar moitos
edificios labrados á man por estes
excelentes profesionais: Porta de
Carlos V, Igrexa de Santa María,
Cemiterio de Xerdiz, Ponte da
Misericordia, ...
7. O mestre Mateo
En Galicia podemos presumir do mellor
canteiro de todos os tempos: O mestre
Mateo, autor do Pórtico da Gloria da
Catedral de Santiago, esculpido en
pedra na Idade Media.