BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN MẠN TÍNH COPD

1. BÖnh phæi t¾c nghÏn
m¹n tÝnh

2. ®Þnh nghÜa COPD
PN binh thêng
COPD
 Là một bệnh đặc trưng bởi sự giảm
lưu lượng thở không có khả năng hồi
phục hoàn toàn
 Sự giảm lưu lượng thở này thường
tiến triển từ từ và liên quan đến đáp
ứng viêm bất thường của phổi đối với
các chất hoặc khí độc hại

3. ®Þnh nghÜa COPD
 COPD nặng dẫn đến suy hô
hấp, nhập viện và thường tử
vong do ngạt thở
 Bệnh có thể dự phòng và điều trị
được. Bệnh có thể gây hậu quả
mang tính chất hệ thống

4. Xu híng Tö vong do COPD trªn thÕ giíi
Trevor Hansel, Peter Barne (2004)

5. c¸c yÕu tè nguy c¬ cña COPD
CÁC YẾU TỐ MÔI TRƯỜNG
 Thuốc lá
 Ô nhiễm môi trường, gia đình
 Khói, bụi nghề nghiệp
 Nhiễm khuẩn
 Điều kiện KT-XH thấp, dinh dưỡng kém
CÁC YẾU TỐ CƠ ĐỊA
 Gen
 Tăng đáp ứng đường thở
 Giới tính
 Tuổi cao

6. c¸c yÕu tè m«i trêng
THUỐC LÁ
 15 - 20% số người hút thuốc mắc COPD, 80 - 90%
BN COPD tử vong do hút thuốc
 TCYTTG: TG có 1,1 tỷ người HTL. Xu hướng tăng
1,6 tỷ năm 2025. Đặc biệt ở các nước có thu nhập
thấp và trung bình.
 Ho khạc đờm MT: 24% ở người đang hút thuốc,
4% ở người không hút thuốc.
 FEV1: giảm nhanh và nhiều ở người hút thuốc.

7. Trevor Hansel, Peter Barne (2004)
c¬ chÕ bÖnh sinh cña COPD

8. C¸c nguyªn nh©n
t¾c nghÏn ®Ưêng thë
Không hồi phục
 Xơ hoá và xẹp đường thở.
 Mất khả năng chun giãn do phá huỷ phế nang.
 Phá huỷ tổ chức liên kết và tiểu phế quản
 Thay đổi cấu trúc mạch máu phổi

9. C¸c nguyªn nh©n
t¾c nghÏn ®Ưêng thë
Hồi phục
 Tập trung tế bào viêm, đờm, chất tiết phế quản.
 Co thắt cơ trơn đường thở ngoại biên và trung tâm.

10. Thiếu oxy mạn tính
Co thắt mạch máu phổi
Dày lớp cơ
Tăng sinh nội
mạc
Xơ hóa
Tắc mạch
Tăng áp động mạch phổi
Tâm phế mạn
Chết
Phù
TAÊNG AÙP ÑOÄNG MAÏCH PHOÅI TRONG
COPD
Nguồn : Peter J. Barnes,
MD

11. 1. Vieâm pheá quaûn maïn
(Chronic bronchitis)
2. Vieâm tieåu pheá quaûn
taéc ngheõn (Obstructive
bronchiolitis)
3. Khí pheá thuõng
(Emphysema)
4. Beänh lyù maïch maùu
phoåi (Pulmonary
vascular disease)
5. AÛnh höôûng toaøn
thaân
BEÄNH HOÏC CUÛA
COPD

12. 1. Vieâm pheá quaûn maïn
(Chronic bronchitis)
Ho khaïc ñôøm
keùo daøi
BEÄNH HOÏC CUÛA
COPD

13. Khoù thôû khi gaéng söùc
Khoù thôû caáp tính
(thöôøng khi FEV1 <
50%)
BEÄNH HOÏC CUÛA
COPD
2. Vieâm tieåu pheá
quaûn taéc ngheõn
(Obtructive
bronchiolitis)

14. Khoù thôû khi gaéng
söùc
Giaûm khueách taùn
qua maøng PN mao
maïch
Goùp phaàn laøm xeïp
caùc tieåu PQ
BEÄNH HOÏC CUÛA
COPD
3. Khí pheá thuõng
(Emphysema)

15. KHÍ PHEÁ THUÕNG GOÙP PHAÀN LAØM XEÏP
TIEÅU PQ

16. Emphysema
Khí pheá
thuõng

17. 4. Beänh lyù maïch maùu
phoåi (Pulmonary
vascular disease)
Taêng aùp löïc ñoäng
maïch phoåi
Taâm pheá maïn
BEÄNH HOÏC CUÛA
COPD

18. CHRONIC SYSTEMIC INFLAMMATORY
SYNDROME
Fabbry et al.
ERJ : 31;204-
212, 2008
Yeáu/teo cô
Beänh tim
maïch
HCCH/ÑTÑ
tyùp 2
Loaõng
xöông
Traàm caûm

19. BiÓu hiÖn l©m sµng copd
 Ho khạc đờm mạn tính
 Khó thở: gắng sức…tăng dần, tồn tại
 Kiểu thở: Thở mím môi nhất là khi gắng sức
 Có sử dụng các cơ hô hấp phụ: Cơ liên sườn, co
kéo hõm ức, hố thượng đòn.

20. BiÓu hiÖn l©m sµng copd
 Đường kính trước, sau của lồng ngực tăng lên (lồng
ngực hình thùng)
 Dấu hiệu Campbell: Khí quản đi xuống ở thì hít vào.
 Dấu hiệu Hoover: Giảm đường kính phần dưới lồng
ngực khi hít vào.
 Gõ: Vang
 Nghe: RRPN giảm, ran ngáy…

21. Module D - 17
Lång ngùc h×nh thïng

22. biÓu hiÖn toµn th©n
 Gầy: mất mỡ tự do
 Mất cơ vân: tiêu cơ, teo cơ
 Tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch
 Thiếu máu đẳng sắc
 Loãng xương
 Trầm cảm
 Giảm chất lượng cuộc sống

23.  Giá trị giúp chẩn đoán phân biệt.
 COPD nhẹ và TB: XQ phổi bình thường.
 COPD có tắc nghẽn nặng hoặc KPT kết hợp:
phổi bẩn, GPN, tăng ĐK ĐMP phải.
X quang phæi

24. Chôp clvt
 Dày thành phế quản
 Hình ảnh kính mờ
 Hình ảnh giãn phế nang, bóng khí
 Hình ảnh giãn động mạch phổi trung tâm, nhỏ,
thưa thớt ở ngoại vi.

25. X quang phæi
B×nh thêng
Images courtesy of Denis O’Donnell, Queen’s University, Kingston, Canada
COPD

26. Bn nam 69T - COPD

27. nheï naëng

28. ®o chøc n¨ng th«ng khÝ
 Thường xuyên chuẩn máy đo CNTK
 Sao lại kết quả đo nhằm phát hiện lỗi kỹ thuật
hoặc những kết quả nghi ngờ và tìm lý do sai
lệch
 Người đo CNTK cần được đào tạo
 BN cần đạt được sự nỗ lực tối đa để có được
KQ chính xác

29. ®o chøc n¨ng th«ng khÝ
 Đường biểu diễn thẳng và không gấp khúc bất thường
 Bản ghi đủ dài bao gồm cả thể tích đỉnh, có thể kéo
dài tới 15 giây ở trường hợp nặng
 Giá trị lớn nhất cả FVC và FEV1 trong 3 lần đo đạt
đường cong chuẩn. Giá trị của 3 lần đo này không
thay đổi quá 5% hoặc 100ml.
 Chỉ số FEV1/FVC nên lấy ở lần đo có đường cong
chuẩn với mức FVC và FEV1 lớn nhất.

30. §o CNTK b»ng
phÕ dung kÕ Spiroanalyzer - ST300
FEV1: thÓ tÝch thë ra tèi ®a gi©y
®Çu tiªn
VC: dung tÝch sèng thë chËm
FVC: dung tÝch sèng thë m¹nh
ChØ sè Tiffeneau: FEV1/VC <70 %
ChØ sè Gaensler: FEV1/FVC <70 %
C¸c th«ng sè ®uêng thë nhá

31. Chøc n¨ng th«ng khÝ

32. ®êng cong thÓ tÝch – lu lîng
Löu löôïng ñænh
・
V25
・
V50
Theå tích
Löu
löôï
n
g
Bình thöôøng
COPD
COPD tieán trieån

33. ChÈn ®o¸n COPD
TriÖu chøng
Ho
Kh¹c ®êm
Khã thë
TiÕp xóc c¸c yÕu
tè nguy c¬
Khãi thuèc
¤ nhiÔm khãi
bôi
§o th«ng khÝ phæi + test hppq
Fev1/fvc <70% (Tiªu chuÈn vµng)

34. C¸c yÕu tè x¸c ®Þnh
møc ®é nÆng COPD
 Møc ®é nÆng cña triÖu chøng.
 Møc ®é nÆng cña t¾c nghÏn ®êng thë.
 TÇn xuÊt vµ møc ®é nÆng cña ®ît cÊp.
 BiÕn chøng cña COPD.
 Suy h« hÊp.
 BÖnh kÌm theo.
 Toµn th©n.
 Sè lîng thuèc cÇn dïng ®Ó kiÓm so¸t c¬n

35. Ph©n møc ®é nÆng
Giai ®o¹n DÊu hiÖu
Giai ®o¹n I FEV1/FVC < 70%. FEV1 ≥ 80%.
Cã hoÆc kh«ng TC m¹n tÝnh.
Giai ®o¹n II FEV1/FVC < 70%. 50% ≤ FEV1 < 80%
Cã hoÆc kh«ng TC m¹n tÝnh.
Giai ®o¹n III FEV1/FVC < 70%. 30% ≤ FEV1 < 50%.
Cã hoÆc kh«ng TC m¹n tÝnh.
Giai ®o¹n IV FEV1/FVC < 70%. FEV1 < 30%.
HoÆc FEV1 < 50% kÌm theo suy h« hÊp

36. Ph©n møc ®é nÆng (2011)

37. Ph©n møc ®é nÆng (2011)
 BN thuéc nhãm (A) – Nguy c¬ thÊp, Ýt TC:
Møc ®é t¾c nghÏn ®êng thë nhÑ, trung b×nh vµ/hoÆc cã 0 – 1 ®ît
cÊp trong vßng 12 th¸ng vµ khã thë giai ®o¹n 0 hoÆc 1 (theo
ph©n lo¹i MRC) hoÆc ®iÓm CAT <10.
 BN thuéc nhãm (B) – Nguy c¬ thÊp, nhiÒu TC
Møc ®é t¾c nghÏn ®êng thë nhÑ, trung b×nh vµ/hoÆc cã 0 – 1 ®ît
cÊp trong vßng 12 th¸ng vµ møc ®é khã thë tõ GD 2 trë lªn
(theo ph©n lo¹i MRC) hoÆc ®iÓm CAT ≥ 10.

38. Ph©n møc ®é nÆng (2011)
 BÖnh nh©n thuéc nhãm (C) – Nguy c¬ cao, Ýt TC:
Møc ®é t¾c nghÏn ®êng thë nÆng, rÊt nÆng vµ/hoÆc cã ≥ 2
®ît cÊp trong vßng 12 th¸ng vµ møc ®é khã thë tõ giai ®o¹n
0 - 1 (theo ph©n lo¹i MRC) hoÆc ®iÓm CAT < 10.
 BÖnh nh©n thuéc nhãm (D) – Nguy c¬ thÊp, nhiÒu TC:
Møc ®é t¾c nghÏn ®êng thë nÆng, rÊt nÆng vµ/hoÆc cã ≥ 2
®ît cÊp trong vßng 12 th¸ng vµ møc ®é khã thë tõ giai ®o¹n
2 trë lªn (theo ph©n lo¹i MRC) hoÆc chØ sè CAT ≥ 10.

39. chÈn ®o¸n ph©n biÖt
Hen phế quản
 Thường xuất hiện khi còn trẻ.
 TC thường vào ban đêm/ sáng sớm.
 Tiền sử dị ứng, viêm khớp, và/hoặc eczema, gia
đình Test HPPQ dương tính. Ngoài cơn hen
CNTK BT
 Đáp ứng tốt với điều trị corticoid

40. chÈn ®o¸n ph©n biÖt
Suy tim
 Tiền sử có bệnh tim mạch.
 Nghe: ran ẩm là chủ yếu ở đáy phổi cả hai bên.
 Hình tim to trên XQ, có thể có hình ảnh phù phổi.
 RLTKHC là chính.
 Chẩn đoán: Siêu âm tim và nghiệm pháp gắng sức.

41. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
Ung thư phế quản phổi
 Có thể thấy đám mờ trên X-quang.
 Nhiễm khuẩn kéo dài hoặc lặp đi lặp lại tại một vị trí.
 Ho đờm lẫn máu.
 Toàn trạng thay đổi.

42. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
Gi·n phÕ qu¶n
 Kh¹c ®êm nhiÒu.
 TiÒn sö nhiÔm khuÈn h« hÊp nÆng hoÆc t¸i ph¸t nhiÒu
lÇn ngay tõ lóc cßn nhá.
 Thêng xuyªn cã c¸c ®ît nhiÔm khuÈn phÕ qu¶n.
 H×nh ¶nh GPQ trªn X-quang ®Æc biÖt trªn phim
CLVT.

43. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
Lao phổi
 Gặp ở mọi lứa tuổi.
 Tỉ lệ mắc cao ở một số nước đang phát triển.
 Có yếu tố dịch tễ hoặc tính chất xã hội.
 Sốt kéo dài, gầy sút, ra mồ hôi ban đêm.
 Biểu hiện kiểu thâm nhiễm, dạng nốt, tổn
thương xơ hoá hoặc hình hang trên X-quang.
 Chẩn đoán: tìm vi khuẩn lao trong đờm

44. Bốn thành phần trong
quản lý COPD
Bốn thành phần trong
quản lý COPD
1. иnh gi¸ vµ theo dâi bệnh
2. Lµm giảm yếu tố nguy cơ
3. Quản lý COPD ổn định
 Gi¸o dục
 Dïng thuốc
 Kh«ng dïng thuốc
4. Quản lý c¸c đợt kịch ph¸t
1. иnh gi¸ vµ theo dâi bệnh
2. Lµm giảm yếu tố nguy cơ
3. Quản lý COPD ổn định
 Gi¸o dục
 Dïng thuốc
 Kh«ng dïng thuốc
4. Quản lý c¸c đợt kịch ph¸t

45. ®iÒu trÞ COPD giai ®o¹n æn ®Þnh
 Giáo dục: nâng cao hiểu biết, kỹ năng của BN
về COPD, bao gồm cả cai thuốc.
 Chương trình luyện tập: có lợi cho tất cả các BN
mắc COPD.
 Cải thiện: khả năng gắng sức và giảm TC
 Điều trị COPD giai đoạn ổn định cần tiến hành
theo mức độ nặng của bệnh.

46. C¸c biÖn ph¸p chung
 Tiêm vaccin phòng cúm
 Giảm yếu tố nguy cơ
 Giảm tiếp xúc khói bụi, hoá chất, yếu tố kích thích.
 Giảm hút thuốc.
 Cai thuốc: biện pháp hiệu quả nhất, kinh tế nhất làm
giảm tỷ lệ mắc COPD ở các nước đang phát triển.

47. LiÖu ph¸p ®iÒu trÞ b»ng thuèc
 Thuốc giãn phế quản là thuốc được sử dụng
hàng đầu để điều trị triệu chứng của COPD.
 Thuốc GPQ: đồng vận Beta2, kháng cholinergic,
nhóm xanthine sử dụng đơn độc hoặc phối hợp
 Ưu tiên dạng phun hít, khí dung
 Điều trị đều đặn với các thuốc GPQ tác dụng kéo
dài hiệu quả hơn so với thuốc tác dụng ngắn

48. ®iÒu trÞ Corticoid, oxy dµi h¹n
 Corticoids hít với COPD có FEV1 < 50% và có
các đợt cấp tái phát 3 lần/3 năm gần đây.
 Dạng kết hợp giữa corticoids hít và thuốc giãn
PQ tác dụng kéo dài hiệu quả hơn dạng đơn lẻ.
 Tránh dùng corticoids đường toàn thân kéo dài.
 Thở oxy dài hạn cho các BN có SHH mạn tính.

49. chØ ®Þnh thë oxy dµi h¹n
 PaO2  55mmHg, hoặcc SaO2  88%, có hoặc
không có tăng CO2 máu.
 55mmHg < PaO2 < 60mmHg, hoặc SaO2  89%
kèm theo tăng áp lực động mạch phổi, suy tim
phải, đa hồng cầu.

50. oxy dµi h¹n t¹i nhµ
 Nguồn oxy:
- Bình Oxy nén
- Oxy lỏng
- Máy chiết xuất oxy từ khí trời
 Dây dẫn: dây oxy gọng kính
 Thời gian thở: tối thiểu 18/24 giờ/ngày
 Liều lượng: 1 – 3 lít/phút

51. THUOÁC GPQ Daïng hít
(mcg)
Dd khí
dung(mg)
Uoáng
(mg)
Daïng
tieâm
(mg)
Thôøi gian
taùc duïng
(giôø)
Cöôøng beta2 taùc duïng ngaén
Fenoterol
100-200
(MDI) 1
0,05%
(siroâ) - 4-6
Salbutamol 100 (MDI) 5 5 (vieân) 0,1 ; 0,5 4-6
Terbutalin 5
2,5 ; 5
(vieân) 0,2 ; 0,25 4-6
Cöôøng beta2 taùc duïng daøi
Formoterol 4,5 (DPI) 12 +
Salmeterol 25 (MDI) 12 +
Khaùng cholinergic
Ipratropium 20; 40(MDI) 0,25 - 0,5 6-8
Tiotropium 18 (DPI) 24 +
Keát hôïp cöôøng beta2 taùc duïng ngaén vaø khaùng cholinergic
Fenoterol/Ipratropium 50/20 MDI)
0,5/0,25
(ml) 6-8
Salbutamol/Ipratropium 100/20 (MDI)
2,5/0,5
(2ml) 6-8

52. THUOÁC
Daïng hít
(mcg)
Khí dung
(mg)
Uoáng
(mg)
Daïng tieâm
(mg)
Thôøi gian
taùc duïng
(giôø)
Nhoùm Methylxanthin
Aminophylin
200-300
(vieân) 250
Thay ñoåi,
24 giôø vôùi
daïng SR
Theophylin (SR)
100-300
(vieân)
Glucocorticosteroid daïng hít
Beclometasone
100 , 250
(MDI) 0,2-0,4
Budesonide
100 , 200
(MDI) 0,5
Fluticasone 50 - 250 (MDI) 0,5
Daïng keát hôïp beta2 taùc duïng keùo daøi vaø glucocorticosteroid
Formoterol/Budesonid 4,5/80;160 (MDI)
Salmeterol/Fluticason 25/50;125; 250
Glucocorticosteroid ñöôøng toaøn thaân
Prednisone 5-20 (vieân) 40
Methylprednisone 4;16 (vieân) 40

53. mét sè dông cô phun hÝt

55. mét sè dông cô phun hÝt

56. mét sè dông cô phun hÝt

57. mét sè dông cô phun hÝt

58. IV: Rất nặng
III: Nặng
II: Trung b×nh
I: Nhẹ
ĐiÒu trÞ theo Tõng Giai ®o¹n cña COPD
 FEV1/FVC < 70%
 FEV1 > 80% SLT
 FEV1/FVC < 70%
 50% < FEV1 < 80%
 FEV1/FVC < 70%
 30% < FEV1 <
50% SLT
 FEV1/FVC < 70%
 FEV1 < 30%
 or FEV1 < 50% SLT
vµ cã suy h« hÊp
Thêm điều trị đều đặn với một thuốc giãn phế quản tác dụng
dài hoặc nhiều hơn (khi cần); Thêm tập phục hồi chức năng
hô hấp
Thêm glucocorticosteroids dạng hít nếu
các đợt kịch phát tái đi tái lại
Chủ động giảm yếu tố nguy cơ; tiêm vaccine ngừa cúm
Thêm thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn (khi cần)
Thêm ®iÒu trÞ oxy dµi h¹n
nếu suy hô hấp mạn tính.
Xem xét biện pháp điều trị
ngoại khoa

59. TËp luyÖn phôc håi chøc n¨ng
TËp tay N©ng t¹ M¸y tËp ®a n¨ng

60. Kü thuËt ho cã kiÓm so¸t
Ngåi trªn ghÕ
tho¶i m¸i
HÝt vµo chËm, s©u
NÝn thë vµi gi©y
Ho m¹nh 2 lÇn
LÇn 1  long ®êm
LÇn 2  ®Èy ®êm ra ngoµi
HÝt vµo chËm, nhÑ nhµng
Thë chóm m«i vµi lÇn
LÆp l¹i ®éng t¸c ho

61. Kü thuËt thë chóm m«i
Ngåi tho¶i m¸i
Th¶ láng cæ, vai
HÝt vµo chËm qua mòi
M«i chóm l¹i nh ®ang huýt s¸o
Thë ra b»ng miÖng chËm sao cho thêi
gian thë ra gÊp ®«i thêi gian hÝt vµo

62. Kü thuËt thë c¬ hoµnh
Ngåi t thÕ tho¶i m¸i
Th¶ láng cæ, vai
§Æt 1 bµn tay lªn bông
Bµn tay cßn l¹i ®Æt lªn ngùc

63. Kü thuËt thë c¬ hoµnh
HÝt vµo chËm qua m«i sao
cho bµn tay trªn bông cã
c¶m gi¸c bông ph×nh lªn,
lång ngùc kh«ng di chuyÓn
Hãp bông vµo vµ thë ra chËm
qua m«i sao cho thêi gian thë
ra gÊp ®«I thêi gian hÝt vµo.
Bµn tay trªn bông cã c¶m gi¸c
bụng lâm xuèng

64. Gi¶m thÓ tÝch phæi qua néi soi PQ

65. Stent bÝt t¾c PQ qua néi soi

66. Ct scan phæi sau stent

67. Ьt cÊp COPD
International Consensus Group on COPD
International Consensus Group on COPD
Một tình trạng từ giai đoạn ổn định
của bênh, trở nên xấu đột ngột ngoài
những biến đổi bệnh bình thường
hàng ngày và đòi hỏi phải thay đổi trị
liệu thường quy ở bệnh nhân COPD

68. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh ®ît cÊp
 Chẩn đoán COPD.
 Nghi ngờ đợt cấp khi có một trong các dấu hiệu
sau: Người bệnh COPD đột nhiên tức ngực, khó
thở tăng lên, thở rít, cò cử, ho, khạc đờm tăng,
đờm đục quánh và sốt, mệt mỏi có thể lẫn lộn,
trầm cảm, giảm hoạt động. Điều trị theo thường
lệ không đỡ.

69. C¸c nguyªn nh©n g©y ®ît cÊp
 VPQ, VP cấp do virus chiếm 20% (rhinovirus,
influenza, parainfluenza, adenovirus, coronavirus...)
 VPQ, VP do VK (30 - 50%): Hemophilus
influenzae(11%), S. pneumoniae (10%), Moraxella
catarrhalis(10%) và Pseudomonas aeroginosa (4%)

70. C¸c nguyªn nh©n g©y ®ît cÊp
Do dùng thuốc
 Dùng thuốc không đúng cách, không đúng phác đồ
 Dùng thuốc an thần, thuốc chẹn beta
 Dùng oxy không đúng liều lượng
 TKMP, tắc mạch phổi.
 Bệnh ở cơ quan khác: suy tim, rối loạn chuyển hoá,
nhiễm trùng ở các phủ tạng khác.
 Ô nhiễm môI trường, chấn thương ngực, sau phẫu
thuật ngực bụng.
 1/3 không rõ nguyên nhân

71. Tkmp g©y ®ît cÊp ë bn copd

72. chØ ®Þnh nhËp viÖn víi copd ®ît cÊp
 COPD nặng từ trước, có bệnh nặng kèm theo
 Mất lanh lợi, rối loạ ý thức
 Khó thở tăng, tăng khi ngủ, NT > 25 lần/phút
 Xuất hiện mới: Tím, phù ngoại biên.
 Thất bại trong điều trị ban đầu
 Nhịp tim > 100ck/phút, RLNT mới xuất hiện.
 Tuổi cao, không đủ điều kiện chăm sóc tại nhà

73. §iÒu trÞ ®ît cÊp
 Thở oxy 1-3 lít/phút sao cho SpO2 >90% và đo lại khí
máu sau 30 phút nếu có điều kiện.
 Tăng số lần xịt hoặc khí dung lên 6 -8 lần với các
thuốc GPQ cường 2-adrenergic phối hợp với
kháng chollinergic (Berodual, Combivent).

74. §iÒu trÞ ®ît cÊp nÆng
 Salbutamol hoặc Bricanyl truyền TM với liều 0,1-
0,8 g/kg/phút nếu KD không hiệu quả, điều
chỉnh liều thuốc theo đáp ứng của bệnh nhân.
 Depersolon hoặc Solumedrol: 2 mg/ kg/ngày
tiêm tĩnh mạch chia làm 2 lần

75. §iÒu trÞ ®ît cÊp nÆng
 Nếu BN chưa điều trị Theophylline và không có RL
nhịp tim thì có thể cho:
 Diaphyllin 0,24g x 1 ống + 100 ml glucose 5% truyền
TM trong 30 phút, sau đó chuyển sang liều duy trì
0,4 – 0,6 mg/kg/giờ.
 Quá trình điều trị: lưu ý dấu hiệu ngộ độc thuốc:
buồn nôn, nôn, rối loạn nhịp tim, co giật, rối loạn tri
giác.

76. §iÒu trÞ ®ît cÊp nÆng
 Kháng sinh: Cefotaxime 1g x 3 lần/ngày hoặc ceftazidim 1gx
3lần/ngày và aminoglycosid hoặc fluoroquinolon
 Thông khí nhân tạo không xâm nhập (CPAP, BiPAP) khi có ít
nhất 2 tiêu chuẩn sau:
- Khó thở vừa tới nặng: co kéo cơ hô hấp phụ và hô hấp
nghịch thường.
- Toan hô hấp nặng (pH: 7,25 – 7,30) và PaCO2 55 – 65
mmHg.
- Tần số thở > 25 lần/phút.
- Nếu sau 60 phút, các thông số PaCO2 và PaO2 hoặc các
triệu chứng lâm sàng tiếp tục xấu đi thì chuyển sang
TKNTXN.

77. Chèng chØ ®Þnh Tkntkxn
 Ngừng thở, ngủ gà, rối loạn ý thức, không hợp tác.
 Rối loạn huyết động (tụt huyết áp, loạn nhịp tim,
nhồi máu cơ tim.
 Nguy cơ hít phải dịch dạ dày, đờm nhiều, dính.
 Mới phẫu thuật răng hàm mặt hoặc mổ dạ dày.
 Bỏng, chấn thương đầu, mặt, béo phì quá nhiều.

78. chØ ®Þnh TKNtXN t¹i khoa §TC
 Khó thở nặng, có co kéo cơ hô hấp và di động
cơ thành bụng nghịch thường
 Thở > 35 lần/phút.
 Thiếu oxy máu đe doạ tử vong: PaO2< 40mmHg
 PH<7,25, PaCO2> 60mmHg
 Ngủ gà, rối loạn ý thức, ngừng thở
 Biến chứng tim mạch: Hạ huyết áp, sốc, suy tim,
 RL chuyển hoá, nhiễm khuẩn, viêm phổi, tắc
mạch phổi
 TKNTKXN thất bại.

79. ®iÒu trÞ Kh¸ng sinh trong copd
 Kháng sinh:
 BN có biểu hiện nhiễm trùng hô hấp: khó thở tăng,
tăng số lượng đờm, đờm chuyển đục (≥ 2 TC)
 BN nặng phải thông khí nhân tạo
 Phủ được các vi khuẩn: phế cầu, moraxella
catarrhalis, hemophylus influenzae
 Kháng sinh đồ: lấy đờm hoặc dịch ĐHHD

80. vi khuÈn trong ®ît cÊp-GOLD-05
Nhãm §Þnh nghÜa Vi khuÈn
Nhãm A: BN kh«ng
cÇn nhËp viÖn
§ît cÊp nhÑ H. influenzae
S. pneumoniae
M. catarrhalis
C. pneumoniae
Vi rót
Nhãm B: cÇn nhËp
viÖn (g® II-IV)
§ît cÊp TB–nÆng,
kh«ng cã nguy c¬
nhiÔm P.aeruginosa
VK nhãm A, thªm:
Enterobacteriaceae
(K. pneumoniae,
E. coli, Proteus..)
Nhãm C cÇn nhËp
viÖn (g® II-IV)
§ît cÊp nÆng, cã
nguy c¬ nhiÔm P.
aeruginosa
VK nhãm B, kÌm
thªm P. aeruginosa

81. kh¸ng sinh ®ît cÊp COPD
KS uèng KS thay thÕ KS tiªm
NhãmA Nh÷ng BN chØ cã
1 dÊu hiÖu nÆng:
kh«ng KS. NÕu
cÇn dïng:
Beta-lactam
Tetracycline
TMP
Beta-lactam +a.
clavunalic
Macrolide
Cephalosporin thÕ
hÖ 2 hoÆc 3
Ketolides
Nhãm B Beta-lactam + a.
clavunalic
Fluoroquinolone
(gatifloxacin,
levofloxacin,
moxifloxacin)
Beta-lactam + a. clavunalic
Cephalosporin thÕ hÖ 2
hoÆc 3
fluoroquinolone
Nhãm C Fluoroquinolone
(ciprofloxacin,
levofloxacin liÒu
cao)
Fluoroquinolone
(ciprofloxacin, levofloxacin
liÒu cao)
Beta-lactam cã ho¹t tÝnh
víi P.aeruginosa

82. Tiªu chuÈn xuÊt viÖn cña BN ®ît
cÊp COPD
 Sử dụng thuốc cường beta 2 dạng hít không
quá 6 lần/24 giờ
 Có thể đi lại trong phòng
 Có thể ăn, ngủ mà không bị ngắt quãng bởi khó
thở
 Tình trạng lâm sàng ổn định trong 12 - 24 giờ

83. Tiªu chuÈn xuÊt viÖn
 Khí máu động mạch ổn định trong 12 - 24 giờ
 Biết cách sử dụng và hiểu đúng việc sử dụng thuốc
 Sắp xếp được kế hoạch theo dõi và khám tại nhà
 Bệnh nhân, gia đình và thầy thuốc tin tưởng rằng
bệnh nhân có thể kiểm soát hiệu quả ở nhà