SẢN PHỤ KHOA

1. SỞ Y TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG
_____________________________________
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
_______________________________________________________________
HƯỚNG DẪN
Bệnh lý lành tính của núm vú
(Ban hành kèm theo Quyết định số /QĐ-BVHV ngày 23/5/2014
của giám đốc bệnh viện Hùng Vương)
____________________________
1. CÁC BẤT THƯỜNG BẨM SINH
Hay gặp núm vú thừa (0,4 đến 0,6%) có thể là vú hoàn chỉnh hay chỉ có quầng vú
và núm vú. Các vú thừa nằm trên đường vú. Khi có chứa tổ chức tuyến, nó cũng chịu
ảnh hưởng của hormon với khả năng chế tiết và khả năng bị các bệnh lý: u tuyến, bệnh
Paget. Không điều trị, có thể phẫu thuật theo yêu cầu vì lý do thẩm mỹ.
2. BỆNH LÝ KHÔNG U
2.1 Quá sản sừng núm vú
Làm cho núm vú và quầng vú bị sần sùi, đen bẩn, thương tổn một bên. Nói chung
là do sự lan rộng hắc tố.
2.2 Chàm núm vú
- Chàm làm cho núm vú rỉ dịch ướt, đóng kết vảy, tổn thương cả hai bên, lấn
sang quầng vú và da.
- Điều trị:
+ Phải tìm nguyên nhân để lọai bỏ: như nấm ghẻ, xà phòng, chất rửa.
+ Sát khuẩn tại chỗ bằng nitrat bạc 1/200, bôi 3 lần mỗi ngày, trong 3 ngày
đầu.
+ Mỡ corticoid bôi 2 ngày một lần từ ngày điều trị thứ 4 đến thứ 14.
2.3 Bệnh Fox – Fordyce
- Bệnh do các tuyến mồ hôi bị giãn thành nang. Có thể thấy bệnh này ở tất cả
các nơi có tồn tại tuyến mồ hôi, có thể gặp ở nách, mu, môi lớn, tầng sinh môn
và núm vú.
- Bệnh rất ngứa, tăng lên khi hành kinh, do tắc ống chế tiết của các tuyến mồ
hôi.
- Hình ảnh lâm sàng là các hạt nhỏ nổi lên, tròn, chắc, đôi khi trong, màu sắc
tương tự núm vú.
- Điều trị là dùng thuốc tránh thai uống, bệnh khỏi tự nhiên sau khi mãn kinh.
2.4 Giãn ống dẫn sữa
- Đó là ống dẫn sữa ở quanh quầng vú bị giãn và ứ đọng, kết hợp với xơ hóa và
thường có viêm. Hình ảnh lâm sàng thường giống với ung thư.
- Tuổi trung bình của các trường hợp điều trị là 55 tuổi.
1
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG

2. - 80% số trường hợp có u sau quầng vú.
- 30% có co kéo núm vú.
- 25% có tiết dịch núm vú.
- Yếu tố giúp nghĩ đến lành tính là bệnh tiến triển lâu dài, có đợt viêm tự khỏi.
Rất dễ lầm lẫn với ung thư vú.
- Trong thực tế, không thể chẩn đoán được bằng lâm sàng, chỉ có xét nghiệm tổ
chức học tức thì mới có thể xác định chẩn đoán.
- Điều trị: phẫu thuật rạch quanh quầng vú, đi vào đến ống dẫn sữa và cắt sát
ngay dưới núm vú, lấy đi toàn bộ tổ chức ở sau núm vú, không cần phải dẫn
lưu.
2.5 Áp xe quanh quầng vú tái phát
- Gặp chủ yếu ở người trẻ tuổi, hình như không liên quan đến cho bú, mà do tắc
ở tận cùng các ống dẫn sữa.
- Lâm sàng là áp xe ở vùng quanh quầng vú, khánh sinh không có hiệu quả. Có
hình thành đường dò từ ống dẫn sữa ra sau quầng vú.
- Điều trị: phẫu thuật rạch lấy hết áp xe, dẫn lưu, và quan trọng là lấy đi tất cả tổ
chức hạt viêm của đường dò.
2.6 Các tổn thương viêm khác
- Nang tuyến bã: chứa dịch vàng nhạt, dễ dàng chọc vỡ bằng kim tiêm.
- Kyste Montgomery: có thể bị nhiễm tụ cầu mạn tính, núm vú có thể bị lichen
xơ teo. Điều trị kháng sinh, chích kyste và dùng kháng sinh tại chỗ.
3. CÁC KHỐI U LÀNH TÍNH
3.1 U tuyến hay u gai núm vú
- Giai đọan đầu: núm vú chảy máu, bị viêm đỏ, rồi loét. U gai có xu hướng lan
ra da như bệnh Paget giai đoạn đầu. Khi thương tổn tiến triển, núm vú nhỏ lại
và mở rộng ra.
- Ở giai đoạn muộn, thương tổn đỏ giống như u hạt, lan rộng ở núm vú, làm cho
núm vú hơi cứng, rất dễ chảy máu mỗi khi tiếp xúc. Tổn thương có đường
kính độ 2 cm, bờ không rõ, không có vỏ bọc. Rất khó chẩn đoán phân biệt với
viêm mạn tính do nấm, hay bệnh Paget.
- Do vậy, phải lấy đi toàn bộ thương tổn để có chẩn đoán giải phẫu bệnh.
- Điều trị là phẫu thuật, lấy hết thương tổn, đôi khi cả núm vú. Nếu không lấy
hết thương tổn, có thể bị tái phát.
3.2 U gai trong ống dẫn sữa
- Đó là u gai đơn lẻ phát triển ở đoạn tận của ống dẫn sữa. Tổn thương này cũng
hay gặp (1/10 trường hợp ung thư).
- Tuổi trung bình là 48 tuổi.
- 81% số trường hợp có tiết dịch núm vú .
2
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG

3. - 20% có khối u. Đó là khối u dài, ở sau quầng vú, chính là ống dẫn sữa bị giãn
ra bởi u gai và máu.
- Khó chẩn đoán phân biệt với ung thư.
- Điều trị: phẫu thuật cắt bỏ ống tuyến vú bệnh lý.
GIÁM ĐỐC
Nguyễn Văn Trương
3
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG