Konferencje i specjalistyczne warsztaty, spotkania z ekspertami i darmowy pakiet indywidualnych konsultacji dla wybranych twórców startupów – to główne elementy programu edukacyjnego „Kapitał na start w innowacje – promocja innowacji w środowisku biznesowym i naukowym”, który wystartował we wrześniu 2009 r.

1. Biznes przy kawie
Finansowanie innowacyjnych
przedsięwzięć

2. Prelegenci
Dariusz Brzeziński Wojciech Szapiel
• Specjalista w wyszukiwaniu, prowadzeniu due diligence oraz
• Specjalista w wyszukiwaniu i przygotowaniu przedsiębiorstw do
przygotowywaniu transakcji kapitałowych w obszarach firm z sektora
pozyskiwania kapitału zewnętrznego.
ICT (Information and Communication Technologies), Life science oraz
• Ekspert z ponad piętnastoletnim doświadczeniem w zakresie
energetyki i energii odnawialnej.
doradztwa strategicznego, fuzji i przejęć oraz pozyskiwania kapitału dla
• Przeprowadził transakcje rozwoju oraz wyjścia inwestycji start up
przedsiębiorstw, w tym spółek z sektora MŚP.
w branży IT, nieruchomości, energii odnawialnej oraz handlu
detalicznego (8 zrealizowanych inwestycji/2 wyjścia).
Doświadczenie zawodowe Doświadczenie zawodowe
2007 – obecnie ‐ APAX Consulting Group sp. z o.o. – Prezes Zarządu.
2006 Doradztwo Gospodarcze DGA S.A. – 2008‐ obecnie ‐ Multimedia Capital Group S.A. ‐ Prezes Zarządu
Wiceprezes Zarządu, Dyrektor Konsultingu. 2006 – obecnie ‐ Polski Fundusz Inwestycji sp. z o.o. – Partner Zarządzający
2001 – 2005 – Capgemini Polska sp. z o.o. ‐ Wiceprezes, COO, 2004‐2006 ‐ Capgemini Polska sp. z o.o. – Menedżer
Szef Konsultingu Strategicznego i Operacyjnego 2002‐2004 ‐ Comarch S.A. – Dyrektor Handlowy
1991 – 2000 – Ernst & Young Management Consulting Services sp. z o.o. 1999‐2002 ‐ National Power Plc., Londyn – Dyrektor Handlowy
Starszy Menedżer: Szef Działu Doradztwa Strategicznego
Wykształcenie Wykształcenie
1991‐2009 Kursy i szkolenia w renomowanych instytucjach Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, kierunek: Metody Ilościowe i
(np: Michigan Business School, Strathclyde University, Systemy Informacyjne
Center for Knowledge and Support‐Ernst & Young, Wyższa Szkoła Biznesu – National Louis University w Nowym Sączu,
Capgemini University‐ Paryż, Les Fontaines. kierunek: Zarządzanie biznesem
1990‐1991 Copenhagen Business School, Dania, Capgemini University‐ Paryż, Les Fontaines.
program z obszaru zarządzania.
1985‐1991 Szkoła Główna Handlowa, Warszawa,
magister ekonomii.
2

3. Agenda
1. Możliwości finansowania innowacji na wczesnym etapie rozwoju
2. Biznes Plan jako narzędzie pozyskiwania kapitału
3. Case studies
3

4. Innowacyjność Polski na tle krajów europejskich
Polska należy do grupy krajów, charakteryzującym się niskim wskaźnikiem innowacyjności
przy jednoczesnym wysokim jego wzroście w ostatnich latach.
Innowacyjność krajów europejskich
Źródło: (MERIT) and the Joint Research Centre (Institute for the Protection and Security of the Citizen) of the European Commission
4

5. Cykl rozwoju biznesu
Początkowa działalność innowacyjnego przedsiębiorstwa wiąże się z ponoszeniem kosztów. Dopiero po fazie
rozwoju i wdrożenia pomysłu można osiągnąć zysk.
Zysk
Badanie Zasiew Rozwój Wdrożenie Wzrost Dojrzałość
Pomysł Seed Start ‐ up Ekspansja
Zysk
0
Czas
Strata
5

6. Źródła finansowania innowacyjnych pomysłów
Bez początkowego zaangażowania w przedsięwzięcie własnych środków finansowych pozyskanie finansowania
zewnętrznego jest utrudnione.
Środki Pomysł / Rozpoczęcie
własne, działalności
rodzina,
przyjaciele
Rozwój
Aniołowie biznesu, przedsięwzięcia
dotacje, nagrody
Wzrost
Fundusze Venture Capital
Wzrost / dojrzałość
Fundusze Private Equity,
rynek publiczny (GPW, New Connect), banki
6

7. Luka kapitałowa ‐ miejsce
Pomiędzy finansowaniem ze strony Aniołów Biznesu a funduszami Venture Capital (lub inwestorami
strategicznymi) występuje luka kapitałowa w postaci braku źródeł finansowania.
Środki własne,
Duży rodzina, Luka kapitałowa
przyjaciele
Aniołowie
Biznesu
Venture Capital,
Akceptowany Dotacje, nagrody inwestor
poziom ryzyka strategiczny
Private equity
Rynek GPW
i NewConnect
Mały Banki
Seed Start‐up Ekspansja Dojrzałość
Etapy rozwoju
7

8. Luka kapitałowa ‐ wartość
Najtrudniej pozyskać kapitał o wartości w przedziale 1,5 ‐ 4 mln PLN.
Pomysł Seed Start ‐ up Ekspansja
Środki własne,
Aniołowie Biznesu, Venture Capital,
rodzina
dotacje, nagrody Luka kapitałowa inwestor strategiczny
i przyjaciele
0 250 tys. PLN 1,5 mln PLN 4 mln PLN 10 mln PLN
8

9. Finansowanie ze środków własnych
Jeżeli inwestor widzi zaangażowanie finansowe przedsiębiorcy w rozwój własnego biznesu (podjęcie ryzyka
przed przedsiębiorcę), jest bardziej skłonny zainwestować w jego biznes.
Środki własne
Utrzymanie stałej pracy Źródło gotówki
Pracujący domownicy (żona, dzieci) Źródło gotówki
Wykorzystanie oszczędności Źródło gotówki
Minimalizacja zbędnych wydatków Zmniejszenie wykorzystania gotówki
Inne własne zadłużenia (kredyty, pożyczki) Źródło gotówki
9

10. Aniołowie Biznesu a fundusze Venture Capital
Aniołowie Biznesu inwestują w przedsięwzięcia o niższej wartości niż fundusze Venture Capital.
Anioł Biznesu Venture Capital
• Osoby prywatne, ex. przedsiębiorcy,
KIM SĄ? • Emerytowani lub w okresie Zawodowi inwestorzy, zwykle w modelu
przejściowym partnerskim
• Aktywni menedżerowie / profesjonaliści
• Inwestycje pomiędzy 2‐5% całkowitego
• Kapitał zebrany w celu inwestowania
WARTOŚĆ majątku Anioła Biznesu ~100 tys. EUR
„musi przynieść więcej pieniędzy”
INWESTYCJI • Skala inwestycji 200 tys. ‐ 1 mln EUR,
• Okres inwestycji zamknięty: 7‐10 lat
~25% udziałów w inwestycji
• Inwestycje od 2‐20 mln EUR
• Okres inwestycji: otwarty
W CO
INWESTUJĄ? Technologia, usługi Koncentracja na technologię
• Zarobić pieniądze
• Kariera
• Mentoring
CEL • Zarobić pieniądze
• Afiliacja społeczna
• Zebrać nowy fundusz
• „Żyłka przedsiębiorcy”
10

11. Fundusze PE/VC oraz NewConnect
Fundusze PE/VC inwestują w przedsięwzięcia innowacyjne w celu ich rozwoju. Rynek NewConnect wyłącznie
dostarcza kapitału, nie ingerując w dalszy rozwój przedsiębiorstw.
Fundusze Private Equity Rynek NewConnect
Małe firmy z unikalnym pomysłem i dużym potencjałem,
Spółki o uniwersalnym charakterze, pewnej pozycji na rynku
Dla kogo firmy dojrzałe dające szansę na wysoką stopę zwrotu
szukające relatywnie taniej i szybkiej formy finansowania
z inwestycji
Zależą od samej firmy, często związane z koniecznością 8‐10% emisji, uzależnione od wielkości emisji a także od
Koszty zatrudnienia zewnętrznych doradców aktualnej sytuacji rynkowej
Wyższy koszt prospektu emisyjnego w przypadku oferty
Zwyczajowo spółka obciążana jest kosztami doradców
Pierwsza emisja prawnych i analiz
publicznej, Zwyczajowo spółka obciążana jest kosztami
doradców prawnych i analiz
Czas 3‐9 miesięcy Średnio 6‐9 miesięcy
Wielkość finansowania Zazwyczaj kilka ‐ kilkadziesiąt mln zł Od 0,5 mln zł do 10 mln zł
Przedstawiciele Private Equity zasiadają w Radzie Rozbudowane, aczkolwiek mniejsze niż na głównym parkiecie
Obowiązki informacyjne Nadzorczej lub w Zarządzie (GPW)
Kontrola nad spółką Ograniczona Zależna od emitenta
Łatwość zdobycia
Średnia Średnia
finansowania
11

12. Inwestycje PE/VC
W minionych latach wśród inwestycji dominowały fundusze PE, które inwestowały głownie w dojrzałe
przedsięwzięcia. Sytuację może zmienić rosnąca liczba powstałych niedawno funduszy VC.
Rok 2007 2008
Kwota Liczba Kwota Liczba Największy poziom inwestycji spośród
€ x 1,000 % % % %
inwestycji spółek inwestycji spółek krajów EŚW (polskie spółki stanowiły
jedną trzecią ogółu firm sfinansowanych
Zasiew 2,483 0.4% 4 6.2% 3,725 0.6% 10 15.9%
przez fundusze PE/VC w EŚW ‐63 spółki
Start‐up 1,815 0.3% 9 13.8% 14,9 2.4% 14 22.2% w Polsce wobec 196 spółek ogółem),
Venture – Drugi co do wielkości w historii wolumen
35,911 5.3% 17 26.2% 35,687 5.7% 17 27.0%
późniejszy etap inwestycji w 2008r., w wysokości 628
mln EUR (najwyższy w 2007r. ‐ 684 mln
Venture ogółem 40,208 5.9% 30 46.2% 54,312 8.6% 40 63.5%
EUR),
Finansowanie
95,375 14.0% 8 12.3% 72,454 11.5% 5 7.9% Przeważająca większość inwestycji trafiła
wzrostu
do spółek dojrzałych,
Restrukturyzacja 1,257 0.2% 1 1.5% 68 0.0% 1 1.6%
80% inwestycji stanowiły wykupy , 12% ‐
Refinansowanie 1,118 0.2% 1 1.5% 0 0.0% 0 0.0% finansowanie wzrostu, 9% to inwestycje
venture, pozostałe – finansowanie
Wykupy 545,56 79.8% 27 41.5% 501,122 79.8% 17 27.0% bardzo młodych firm (zasiew i start),
Razem 683,518 100.0% 65 100.0% 627,957 100.0% 63 100.0%
Źródło: www.ppea.org.pl
12

13. Warunki pozyskania kapitału z rynku NewConnect
Emisja akcji na rynku NewConnect wiąże się z określonymi wymogami, które są mniej rygorystyczne
w porównaniu do rynku GPW
Kryteria debiutu na rynku New Connect Uproszczona procedura w stosunku do GPW
Status spółki akcyjnej (lub komandytowo‐akcyjnej), Sporządzenie dokumentu informacyjnego (emisja
Nieograniczona zbywalność akcji, prywatna) lub memorandum/prospektu
Spółka nie może być w stanie upadłości lub w trakcie emisyjnego (emisja publiczna),
postępowania likwidacyjnego, Węższy zakres bieżących raportów,
Korzystanie z pomocy Autoryzowanego Doradcy oraz Sporządzanie raportów okresowych (półrocznych) ‐
Animatora Rynku/Market Makera, bez konieczności audytu i rocznych,
Przygotowanie dokumentu informacyjnego Swoboda wyboru standardów rachunkowości (wg.
zatwierdzonego przez Autoryzowanego Doradcę standardów międzynarodowych lub krajowych,
(współzatwierdzanego przez GPW), lub właściwych dla siedziby Spółki)
Publicznego dokumentu informacyjnego (prospekt lub
memorandum informacyjne, zatwierdzane przez KNF)
13

14. Sposoby i proces pozyskiwania funduszy UE
W celu uzyskania funduszy UE należy postępować zgodnie z procedurami określającymi poszczególne etapy
pozyskiwania i rozliczania dotacji
Wybór Uczestniczenie Podpisanie Rozliczenie Zakończenie
Pomysł Dokumentacja
programu w programie umowy dotacji umowy
Należy wypełnić
Podstawowy wymóg ‐ Pozyskaną kwotę Po wykorzystaniu
wniosek, i złożyć
Przedsięwzięcie napisanie biznes planu należy wydać zgodnie i rozliczeniu dotacji
dokumenty
powinno być według z góry z założeniami w należy złożyć
(m.in. Biznes plan)
realne i powinno ustalonego wzoru złożonym wniosku. niezbędne
w odpowiednim
przynieść wartość i złożenie go we Dofinansowanie dokumenty celem
czasie a następnie
użytkową. właściwej instytucji należy dokładnie rozwiązania
czekać na ogłoszenie
celem jego oceny. rozliczyć. (wygaśnięcia) umowy.
wyniku.
Na lata 2007 ‐2013 przewidziano m.in. nast.. programy promocji
przedsiębiorczości:
1.Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka – działanie 3.1 Umowa zawiera
Inicjowanie działalności innowacyjnej, warunki otrzymania
2. Program Operacyjny Kapitał Ludzki – działanie 6.2 Wsparcie oraz wsparcia finansowego,
promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia, termin rozliczenia oraz
3. Regionalne Programy Operacyjny – działanie osi priorytetowej numer 1 możliwość odebrania
lub 2, finansowania.
4. Rozwój Obszarów Wiejskich – oś priorytetowa 3, działania 4. Tworzenie
i rozwój mikroprzedsiębiorstw.
14

15. Sposoby pozyskania kapitału od inwestorów i instytucji
Największy wpływ na decyzję o otrzymaniu kapitału od inwestorów i instytucji finansujących
ma ocena Biznes Planu opracowanego przez przedsiębiorcę.
Wstępna ocena Ocena Spotkanie Negocjowanie
Biznes Planu wybranych inwestorów / Kompleksowa warunków
Opracowanie przez Biznes Planów decydentów analiza współpracy
Biznes Planu ekspertów przez z autorami przedsiębiorstwa (sporządzenia
inwestorów / inwestorów / najciekawszych (due dilligence) Term Sheet oraz
instytucji decydentów przedsięwzięć umowy)
Umowa określa proces
Wstępne oceny Po wstępnej
W rezultacie Due dilligence inwestycji w
Biznes Planu weryfikacji przez
spotkania z stanowi podstawę przedsięwzięcie, prawa
przeprowadzają ekspertów, Biznes
przedsiębiorcą ostatecznej decyzji i obowiązki stron, cele
zazwyczaj eksperci Plany przekazywane
inwestor / decydent inwestora i charakter współpracy
inwestorów, którzy są osobom
może podjąć dalsze o finansowaniu oraz sposoby wyjścia
oceniają czy projekt podejmującym
rozmowy i działania. przedsięwzięcia z inwestycji przez
jest ciekawy decyzje o inwestycji
inwestora / instytucję
15

16. Dobry Biznes Plan
Inwestor oczekuje jasnego i zrozumiałego Biznes Planu, aby ocenić czy projekt jest ciekawy i rokujący na
przyszłość oraz czy jest realna szansa na rozwój firmy i związane z tym zyski.
Dobry Biznes Plan
Cele oraz metody
ich realizacji
Mierzalne cele
Konkretny
Zwięzły
Przyszłe Rzeczywista wizja
Biznes Przejrzysty
zamierzenia sukcesu
i zadania
Plan rynkowego
Kompleksowy
Realny
Użyteczny
Środki
i sposób Elastyczny
działania
16

17. Główne elementy Biznes Planu
Struktura Biznes Planu powinna być dostosowana do specyfiki przedsięwzięcia.
Nie istnieje jeden standardowy wzorzec Biznes Planu.
Plan Plan
Streszczenie
techniczny finansowy
Profil Strategia Wnioski i
i zakres marketingowa podsumowania
działania
Plan
Plan
organizacyjny Załączniki
strategiczny
17

18. Kluczowe kryteria oceny Biznes Planów przez inwestorów
Inwestorzy oceniają przedsięwzięcie w wielu perspektywach.
• Czy projekt jest innowacyjny i oryginalny?
Konkurencyjność i innowacyjność
• Czy na rynku istnieje podobny produkt?
projektu • Czym różni się produkt od konkurencji?
• Jakie są szanse na rozwój produktu?
• Jaka jest szansa, że produkt będzie zaakceptowany przez rynek?
Szanse na sukces • Jakie jest prawdopodobieństwo sukcesu?
• Jakie ryzyka są związane z rozwojem projektu?
• Jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia zidentyfikowanych
Ryzyko niepowodzenia ryzyk?
• Jak uniknąć wystąpienia ryzyka?
Kryteria
Oceny • Czy projekt jest innowacyjny i oryginalny?
Efektywność kosztów/przychodów • Czy na rynku istnieje podobny produkt?
• Czym różni się produkt od konkurencji?
• Ile wynosi NPV, IRR i ROI przedsięwzięcia?
Potencjalne zyski z przedsięwzięcia • Jak jest prawdopodobieństwo uzyskania zamierzonego zysku?
Doświadczenie lidera zespołu tworzącego • Kim jest lider zespołu?
firmę • Czy lider ma potencjał, aby rozwinąć biznes?
18

19. Kluczowe kryteria oceny Biznes Planów przez inwestorów
Przykład z praktyki jednej z instytucji : Najważniejszym kryterium oceny jest zespół zarządzający.
Dopiero drugie miejsce zajmują szanse powodzenia przedsięwzięcia.
1 Zespół zarządzający 0 – 30 %
2 Perspektywy rynku 0 – 25 %
3 Produkt i technologia 0 ‐15%
4 Kanały sprzedaży 0 ‐10 %
5 Przewagi konkurencyjne 0 – 10%
6 Finansowanie 0 – 10%
19

20. Inkubatory jako asysta w rozwoju i krok w stronę inwestorów
Inkubatory przedsiębiorczości oferują w szczególności doradztwo i wsparcie w rozwoju działalności
gospodarczej.
• Wsparcie ze strony ekspertów w rozwoju biznesu,
• Wsparcie w pozyskaniu funduszy na rozwój i dalsze inwestycje,
• Wsparcie w promowaniu biznesu,
• Wsparcie w nawiązywaniu kontaktów gospodarczych (z klientami,
dostawcami),
• Doradztwo ekonomiczne, prawne, księgowe,
Co oferuje
inkubator? • Doradztwo w zakresie tworzenia własnej firmy,
• Szkolenia i warsztaty w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem,
• Osobowość prawną w ramach inkubatora,
• Lokalizację,
• Usługi administracyjne (tel., fax., ksero itp.)
20

21. Konkursy przedsiębiorczości i doradztwo
Konkursy przedsiębiorczości oraz usługi doradcze mają na celu wsparcie przedsiębiorców w pozyskaniu
inwestorów poprzez opracowanie efektywnego biznes planu.
1 Konkursy
Konkursy na najlepiej opracowany biznes plan dla Najlepsze Biznes Plany przedstawiane
firmy na etapie startup są inwestorom
2 Usługi doradcze w zakresie opracowania biznes planu oraz pozyskiwania inwestora
Indywidualny coaching – spotkania ekspert – przedsiębiorca mające na celu przekazanie wiedzy i technik opracowania biznes planu jako
narzędzia komunikacji z inwestorami (analiza problemów biznesowych, indywidualne praktyczne porady)
Seminaria – przekazanie praktycznej wiedzy i technik z zakresu tworzenia efektywnego biznes planu ,który będzie podstawą decyzji
inwestora o wsparciu finansowym przedsiębiorcy
Warsztaty – praktyczne rozwiązywanie case study w grupach mające na celu nabycie umiejętności w opracowywaniu efektywnego biznes
planu oraz przybliżenie elementów biznesowych niezbędnych do sukcesywnego rozwijania przedsiębiorstwa
Organizacja cyklicznych targów mających na celu nawiązanie bezpośrednich kontaktów przedsiębiorca – inwestor
21

22. Case studies
Droga do sukcesu… Droga do sukcesu…
• Twórcy: Doktoranci Uniwersytetu Stanforda: Larry Page
• Twórcy: Arjan Bakker oraz Tomek Dudziak
oraz Sergey Brin
• Rozpoczęcie działalności: w 1999 r. ‐ pierwsza aukcja, • Rozpoczęcie działalności: 1998 rok,
• Zespół allegro: 8 osób, • Siedziba: akademik Stanford University ,następnie
• Siedziba: 2 pokojowe mieszkanie, przenieśli swoją działalność do garażu,
• Koszt projektu: 30 000 zł • Rok 2004: Google wchodzi na amerykańską giełdę.
• Obecnie Allegro zatrudnia ponad 400 osób i jest
najczęściej używaną platformą aukcyjną w Polsce • Obecnie Google zatrudnia 20 000 pracowników
wyprzedzając eBay Polska, swojego zachodniego w kilkunastu krajach świata osiągając przychody
konkurenta, w wysokości 10 miliardów USD dolarów rocznie
• W 2008 r. obroty Allegro wyniosły 5,2 mld złotych.

23. Case studies
Droga do sukcesu… Droga do sukcesu…
• Twórca: Mark Zuckerberg • Twórca: Łukasz Fołtyn
• Rozpoczęcie działalności: 2004 r.
• Siedziba: uczelnia,
• Zespół: 1 osoba,
• Koszt powstania firmy: 2 tygodnie przeznaczone na • Rozpoczęcie działalności: 2000 rok,
programowanie. • Zespół: 2 osoby.
• Rok 2004: Peter Thiel założyciel spółki PayPal inwestuje
w Facebook’a 500 milionów dolarów .
• W 2008 roku 23 letni Mark Zuckerberg zostaje • Obecnie Gadu‐Gadu jest najpopularniejszym
najmłodszym miliarderem świata (1,5 miliarda dolarów), komunikatorem w Polsce z którego korzysta 6 milionów
• Wartość Facebooka w 2008 r. wyniosła 3,75 miliarda osób,
dolarów. • Zespół Gadu‐ Gadu liczy 70 osób.

24. Dziękujemy za uwagę.
Dariusz Brzeziński Wojciech Szapiel
Partner Zarządzający Partner Zarządzający
Tel. +48 605 903 903 Tel. +48 601 495 199
E‐mail: Dariusz.Brzezinski@apax.pl E‐mail: Wojciech.Szapiel@pif.pl