Digitale kloof en de rol van bibliothekenBibnet vzw
Presentatie van Ilse Depré, Gino Dehullu en Nele Decoene op Informatie aan Zee, ter voorbereiding van het panelgesprek over de mogelijke rol van bibliotheken m.b.t. e-inclusie en de digitale kloof.
In de zomer van 2013 organiseerde Bibnet een vormingsdag over het bevorderen van e-inclusie via de bibliotheek. Volgens het train-de trainer-principe presenteert de Summer School vernieuwend praktisch en laagdrempelig lesmateriaal met het oog op een onmiddellijke positieve impact in het dagelijks leven van kansengroepen. Hij was bedoeld voor bibliotheekmedewerkers met allerhande profielen en wordt op twee tijdstippen georganiseerd om iedereen een kans te bieden deel te nemen.
Het lesmateriaal behandelt thema’s als:
Basisvaardigheden
e-government
Samenwerking
Communicatie
Sociale netwerken
Digitale kloof en de rol van bibliothekenBibnet vzw
Presentatie van Ilse Depré, Gino Dehullu en Nele Decoene op Informatie aan Zee, ter voorbereiding van het panelgesprek over de mogelijke rol van bibliotheken m.b.t. e-inclusie en de digitale kloof.
In de zomer van 2013 organiseerde Bibnet een vormingsdag over het bevorderen van e-inclusie via de bibliotheek. Volgens het train-de trainer-principe presenteert de Summer School vernieuwend praktisch en laagdrempelig lesmateriaal met het oog op een onmiddellijke positieve impact in het dagelijks leven van kansengroepen. Hij was bedoeld voor bibliotheekmedewerkers met allerhande profielen en wordt op twee tijdstippen georganiseerd om iedereen een kans te bieden deel te nemen.
Het lesmateriaal behandelt thema’s als:
Basisvaardigheden
e-government
Samenwerking
Communicatie
Sociale netwerken
Workshop Mediawijsheid tijdens studiedag Cultuur Centraal, 4 november in Alkmaar over 11 dingen voor het Primair Onderwijs en 23dingen voor het Voortgezetonderwijs.
Ebooks in HBO bibliotheken: over ontwikkelingen en (on)mogelijkhedenRaymond Snijders
Presentatie t.b.v. de themamiddag ebooks van het Samenwerkingsverband Hogeschoolbibliotheken (SHB) op 10 oktober 2014 over de ontwikkelingen en (on)mogelijkheden van ebooks in de dienstverlening van HBO bibliotheken.
Workshop Mediawijsheid tijdens studiedag Cultuur Centraal, 4 november in Alkmaar over 11 dingen voor het Primair Onderwijs en 23dingen voor het Voortgezetonderwijs.
Ebooks in HBO bibliotheken: over ontwikkelingen en (on)mogelijkhedenRaymond Snijders
Presentatie t.b.v. de themamiddag ebooks van het Samenwerkingsverband Hogeschoolbibliotheken (SHB) op 10 oktober 2014 over de ontwikkelingen en (on)mogelijkheden van ebooks in de dienstverlening van HBO bibliotheken.
De hedendaagse bibliotheek; ieders informatiemaatjeEdith Vos
Artikel over veranderingen in de bibliotheekwereld waar het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB) aan werkt. Interview met directeur Maria Heijne.
Openbare Bibliotheken hebben altijd een sterke communitykant gehad. Sterker nog, ze hebben er hun legitimiteit aan ontleend. Zie bijvoorbeeld het Unesco Manifest uit 1994 en de Bibliotheekwetten van Ranganathan uit 1931. Op het eerste gezicht versterken moderne 'Social Media' de rol van openbare bibliotheken. Lastiger is echter de tegenstelling tussen de fysieke bibliotheek ( die zich vooral lokaal sterk manifesteert) en de taal, grens, leeftijd en tijdoverstijgende karakter van online Social Media. Dat maakt het inzetten van Social Media door de lokale openbare bibliotheek niet direct succesvol.
Presentatie gemaakt t.b.v. een gastcollege over openbare bibliotheken voor studenten Cultuur en Communicatie Wetenschappen aan de UvA op maandag 30 november 2009
Bibliotheek Vlissingen wil mensen in deze complexe en door informatie overspoelde wereld – de Google-maatschappij - zo goed mogelijk toerusten, zodat zij zich tot volwaardige en betrokken leden van de samenleving kunnen ontwikkelen. Om deze missie te realiseren zet Bibliotheek Vlissingen sterk in op een mix van kennis delen, mediawijsheid en web2.0.
Boekspots is een project voor bibliotheken waarbij gebruikers in staat worden gesteld om boeken met elkaar uit te wisselen volgens het principe van crowdsourcing. Gebruikers brengen zelf boeken in en kunnen zelf een Boekspot starten.
De uitwisseling van boeken vindt plaats door middel van boekenkasten. Deze zijn herkenbaar door opvallende stickers met hierop het merk, de spelregels (op de kast- & boekstickers) en verwijzing naar de website. Ook voor de herkenbaarheid van de locaties komen stickers. Boekspots fungeren daarmee als vooruitgeschoven post van de bibliotheken.
Een Boekspot kan in principe overal geplaatst worden waar een groep regelmatig terugkerende bezoekers komt, met een bestaande sociale structuur of gemeenschappelijke deler.
In de opzet van dit project kiezen we voor de volgende locaties en de hieraan verbonden doelgroepen, met name omdat er reeds sprake is van een sociale structuur of gemeenschappelijke deler:
• Bibliotheken (gemeenschappelijke deler ‘lezen’)
• Scholen (sociale structuur van kinderen en ouders)
• Bedrijven (sociale structuur van collega’s en gemeenschappelijke deler van ‘werkgebied’)
• Verzorgingshuis (sociale structuur van bewoners en familie)
Bibliotheek 2.0 voor Studiedag MarketingJohan Mijs
Samenvatting van Bibliotheek 2.0 continued ..., met beperkte marketing invalshoek
Presentatie op studiedag marketing Bibliotheekweek 2008 9/05/2008 en 22/05/2008
Maken in de Bibliotheek, presentatie bij Platform voor medezeggenschap in de ...Fers
Vanuit het Platform voor medezeggenschap in de bibliotheekwereld wordt ieder jaar begin april een tweedaagse bijeenkomst over thema’s die de medezeggenschap bezig houden georganiseerd. De laatste jaren komt de toekomst van de bibliotheek daar telkens aan de orde. Het afgelopen jaar werden weer veel ondernemingsraden geconfronteerd met zware bezuinigingen met als gevolg een ingrijpende reorganisatie en ontslagen. In veel plannen wordt dan gesproken over de grote veranderingen die noodzakelijk zijn en die ingrijpende maatregelen nodig maken. De vraag waar een ondernemingsraad dan o.a. voor komt te staan is of die veranderingen de ingrijpende maatregelen rechtvaardigen. Of wel, ‘waar doen we het allemaal voor?’ Voor de medezeggenschap blijft dat veelal erg onduidelijk. Hoe ziet die nieuwe bibliotheek er straks dan uit en hoe ziet ons werk er dan uit? Hierover mocht ik voor de deelnemers van de studiedagen een inleiding verzorgen.
presentatie over bewonersparticipatie en web 2.0 voor bewonersgroepen.
Amsterdam 7 januari 2010
in het kader van RAAK-project Hogeschool van Amsterdam en Amsterdams Steunpunt Wonen
Similar to Bibliotheek 2.0 luistert naar de klant (20)
Synopsis van toespraak drs. G. A. Egas Repáraz, tijdens de afscheidbijeenkomst als directeur-bestuurder a.i. van de Zeeuwse Bibliotheek, op maandagmiddag 4 november 2013 in Hotel Van der Valk te Middelburg.
Het SIOB werkt samen met de sector aan een landelijke innovatieagenda. Doel daarvan is onder andere kansrijke initiatieven bij elkaar brengen, bekend maken en eventueel opschalen naar landelijk niveau. Bovendien heerst soms de opvatting dat het wiel op verschillende plaatsen opnieuw wordt uitgevonden. Om inzichtelijk te krijgen en te maken welke innovatieve initiatieven op dit moment bestaan binnen het openbaar bibliotheekwerk, heeft Edwin Mijnsbergen in opdracht van het SIOB in de zomer van 2013 een overzicht gemaakt van de bestaande innovatieve ideeën, projecten en initiatieven. Het gaat hierbij om een momentopname. Daarnaast dient het eindrapport eveneens als startpunt voor de innovatiedenkdagen (september/oktober 2013), waar deze vragen verder uitgediept worden. Een verslag van de innovatiedenkdagen wordt te zijner tijd ook hier gepubliceerd.
InformatieProfessional vroeg aan Edwin Mijnsbergen wat 2013 (en verder)
gaat brengen. Een toekomstbeeld schetst hij aan de hand van zijn eigen
beslissing om ‘bibliotheken los te laten... om zo het bibliotheekwerk wat ik
voor ogen heb uit te kunnen voeren’. In een persoonlijk betoog pleit hij voor
meer vrijheid voor informatieprofessionals om andere wegen te ontdekken.
En daarmee het informatievak een nieuwe invulling te geven.
1. Q&A www.cos-online.nl
‘Bibliotheek 2.0 luistert naar de klant’
‘De bibliotheek is van huis uit een bewaker van informatie’, zegt Edwin
Mijnsbergen. ‘Maar tijden veranderen. Steeds meer informatie is vrij
beschikbaar en gebruikers worden zelf producenten van content. Als
bibliotheken daar niet op reageren, zal het er snel akelig stil worden.’
Erno Mijland
Internetwerkplekken, een expositie- klant überhaupt nog kunnen bereiken. over wat de bibliotheek nog meer aan
ruimte en een levendig leescafé... de De klant heeft tegenwoordig andere vra- mogelijkheden heeft. Ik probeer ook aan
Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg biedt gen: hoe werkt mijn mobieltje, hoe kan die band met de jonge klant te werken
meer dan de traditionele vierkante ik het best mijn digitale foto’s archive- door events te organiseren, zoals een
meters vol boekenkasten. Het gebouw is ren? Ik vind het geen goed idee dat LAN-party. We hebben jongeren nog
sinds 2000 de werkplek van informatie- soort vragen af te doen met een ‘daar steeds wat te bieden. Zo moeten ze nog
specialist Edwin zijn wij niet voor’. leren om de informatie die ze tegenko-
Mijnsbergen. Zijn ‘Ik vind dat de bibliotheek op zoek De ontwikkelingen men kritisch te benaderen. Media-
portefeuille is gevuld moet naar nieuwe, eigentijdse op internet roepen educatie is erg belangrijk, daar kan de
met een scala aan manieren van werken.’ nieuwe vragen op, bibliotheek een goede rol in spelen. We
activiteiten, zoals: ook voor de biblio- hebben momenteel in Zeeland plannen
het beheren van de digitale collecties en theek. Wat kan participatie van gebrui- voor het ontwikkelen van een onderwijs-
abonnementen op online databanken en kers betekenen? Hoe kunnen we als bus: een bibliobus voorzien van alle
het leveren van bijdragen aan verschil- bibliotheek deelnemen aan sociale net- nieuwe technologieën voor media-
lende websites, de digitale vraagbaak werken, moeten we niet iets onderne- instructie. De bus zal gaan rijden naar
Aladin en projecten van de bibliotheek men op een populair medium als Hyves? scholen in met name de kleine kernen,
waarbij ict een rol speelt. Een belangrijk Op welke nieuwe vragen die opgeroepen plaatsen waar geen bibliotheek is.’
deel van zijn werkzaamheden speelt zich worden door internet moeten we een
online af. Mijnsbergen blogt op ZB antwoord geven?’ Zie je jezelf in de bibliotheekwereld als
Digitaal en is beheerder van de online een voorloper, een 2.0-bibliothecaris
community ‘Bibliotheek 2.0’.’ jongeren lijken me een lastige doel- avant la lettre?
groep om te bereiken. ‘Ach, ik sta open voor nieuwe mogelijk-
Bibliotheek 2.0, dat klinkt heel hip. ‘Jongeren weten steeds beter de weg op heden, ik experimenteer en leer. Neem
maar wat houdt het in? internet en er is steeds meer te vinden, nu het webloggen. Ik ben ooit begonnen
‘Internet heeft de manier waarop wij met ook educatief materiaal. De noodzaak met het versturen van vrij veel e-mailbe-
informatie omgaan drastisch veranderd. om naar een bibliotheek te gaan om richten om collega’s te wijzen op nieuwe
Ik vind dat de bibliotheek daarvan kan informatie te verza- interessante web-
en moet leren en op zoek moet naar melen voor je werk- ‘We hebben jongeren nog steeds wat sites. Al snel zagen
nieuwe, eigentijdse manieren van wer- stuk of spreekbeurt te bieden. media-educatie is erg ze me als een soort
ken. Als we de mogelijkheden van inter- wordt daardoor belangrijk, daar kan de bibliotheek spammer. Mijn tips
net en nieuwe technologieën niet steeds kleiner. Je een goede rol in spelen.’ kon ik vervolgens
gebruiken, missen we de aansluiting, moet het dus aan- ook al niet kwijt op
vooral met het jongere publiek. Een hou- trekkelijk voor ze maken toch af en toe het intranet. Via Frank Janssen van het
ding van ‘wij zijn de bibliotheek: als je eens binnen te lopen. In onze biblio- populaire weblog Frankwatching ont-
informatie nodig hebt, kom je maar naar theek is een aantal internetwerkplekken. dekte ik het webloggen. Dat was ideaal:
ons toe’ werkt niet meer. We zullen meer Jongeren komen daar graag een paar ik kon mijn boodschap kwijt, werkte aan
aan marketing moeten doen, meer moe- uurtjes surfen en gamen. Dat is het een persoonlijke databank van mijn
ten luisteren naar de klant, beter moe- moment dat je ze aan kunt spreken, dan kennis en ideeën, kreeg feedback op
ten nadenken over de vraag hoe we die heb je een ingang om wat te vertellen mijn berichten en breidde mijn sociale
10 COS jaargang 20 nummer 6 – 2008
2. www.cos-online.nl
edwin mijnsbergen: ‘De nieuwe bibliotheek is een netwerkorganisatie.’
contacten uit, wat leidde tot nieuwe vor- eigen boekenverzameling, doordat het CV
men van samenwerken. En... ik had er systeem kan matchen met collecties van Edwin Mijnsbergen studeerde enkele
vooral lol in. Wat later ontdekte ik Ning, andere gebruikers. LibraryThing leeft. De jaren Frans en Sociaal Werk en
een website waarop je je eigen sociale bibliotheek van Amsterdam doet momen- belandde na een kleurrijke loopbaan
netwerk kunt bouwen. Dit soort toepas- teel een project waarbij leden informatie (het leger, een camping, een energie-
singen zijn meestal gratis, gebruiksvrien- kunnen toevoegen aan de eigen data- bedrijf en een ict-bedrijf) in 2000 bij
delijk en te gebruiken zonder kennis van bank. Een leuke ontwikkeling vind ik dat. de Zeeuwse Bibliotheek, de biblio-
programmeren. Binnen een uurtje had ik De Zeeuwse Bibliotheek is momenteel theek voor de provincie Zeeland en
Bibliotheek 2.0 aangemaakt. Daar moet bezig met plannen voor een wiki over de de gemeente Middelburg. Tijdens zijn
je eens om komen Zeeuwse geschie- eerste jaren bij de bibliotheek volgde
als je iets vergelijk- ‘Het gebouw wordt minder belang- denis. Daarin willen Mijnsbergen de opleiding tot informa-
baars wilt bouwen rijk, maar heeft nog wel degelijk we kennis gaan ver- tiespecialist aan de Haagse
binnen de strakke een functie: als ontmoetingsplaats, zamelen en beel- Hogeschool. Sinds enkele jaren
kaders en complexe expositieruimte, om je vraag te den die deels door onderhoudt Mijnsbergen de weblog
ict-systemen van een kunnen stellen aan een specialist.’ gebruikers worden ZB Digitaal (http://zbdigitaal.blogs-
grote organisatie. aangeleverd. Ik pot.com). De website van de
Ondertussen zijn ruim achthonderd weet zeker dat er zeer waardevolle infor- Zeeuwse Bibliotheek: www.zebi.nl.
bibliotheekmedewerkers uit heel matie naar boven gaat komen die je in
Nederland lid. Een deel van hen is echt geen enkel boek hier in de kast zult
actief met het delen van kennis en het tegenkomen.’ degelijk een functie: als ontmoetings-
online debatteren, bijvoorbeeld over plaats, expositieruimte, om je vraag te
actuele thema’s als de vrijheid van als alle informatie via het web beschik- kunnen stellen aan een specialist. Als
meningsuiting en hoe je daar als biblio- baar komt, hebben we dan op termijn organisatie moeten we goed in beeld
theek mee omgaat.’ nog wel een bibliotheekgebouw nodig? gaan brengen wat onze eigen specialis-
‘Bibliotheken zullen in elk geval meer en ten, maar ook wat specialisten van bui-
Web 2.0 betekent ook gebruikmaken meer digitale informatie naar de klant ten, te bieden hebben. Alleen dan
van user generated content. Hoe kan moeten brengen. Op dit moment moet je kunnen we gebruikers goed doorverwij-
een bibliotheek gebruikmaken van ge- voor het inzien van digitale krantenar- zen. We moeten specialisten welkom
bruikers? chieven nog naar het bibliotheekgebouw heten en afstappen van het eenrichtings-
‘Een duidelijk voorbeeld is het invoeren komen. Dat heeft te maken met licen- verkeer dat zo kenmerkend is voor de
van data over boeken. Ik ben een groot ties. Het zou natuurlijk mooi zijn als je er oude bibliotheek. De nieuwe bibliotheek
liefhebber van LibraryThing: gegevens gewoon van thuis uit in kunt. Ik vind dat is een netwerkorganisatie waarbij je
over boeken worden door gebruikers informatie zoveel mogelijk vrij toeganke- terechtkunt met al je vragen, waarna
ingevoerd, titels worden voorzien van lijk moet zijn. Open access, daar geloof deze snel worden gekoppeld aan
trefwoorden en beoordelingen. Je kunt ik in. Het gebouw wordt dan inderdaad specialisten, ook op het gebied van
een leesadvies krijgen op basis van je minder belangrijk, maar heeft nog wel wetenschap.’ <<
COS jaargang 20 nummer 6 – 2008
11