Hoofdstuk 1 - les BDI Gent VSPW

1. Introductie in de bibliotheek-
en informatiesector
Historische en actuele ontwikkelingen
in de informatiebemiddeling
2018-2019

2.  Bibliothecaris in Bib Pittem
 Tot 2011 assistent-dienstleider Bib
Oostkamp
 Delphi-project
 Tot juni 2018: docent BDI @Ivo-Brugge

3.  het begrippenapparaat
van het Bibliotheek-, Documentatie- en Informatiewezen (BDI)
 de rol van bibliotheken in de informatiemaatschappij
 de geschiedenis van boek en bibliotheek
 de structuur van het BDI-wezen
 de informatieleveranciers
 functies en opleidingen
in het BDI-wezen
 de organisaties in het BDI-wezen

4.  Syllabus
 Bezoeken
 Opdracht
 Examen

5.  1.1 Communicatie
 1.2 Informatie
 1.3 Informatie – Data – Kennis
 1.4 Informatieverzorgingsprocessen
 1.5 De informatiemaatschappij
 1.6 Gevolgen van de informatiemaatschappij
voor bibliotheken

6.  Om mensen boeken te laten lezen
 Zodat heersers de verzamelde kennis konden
gebruiken
 Om de huidige cultuur vast te leggen en door
te geven aan volgende generaties
 Tip: Ashurbanipal - https://www.youtube.com/watch?v=6F-yRuwLSGg

9.  Ruis : storingen in het communicatieproces
 Het gebruik van een bepaald kanaal is niet vrijblijvend :
- “The medium is the message” (Marshall McLuhan)
https://www.youtube.com/watch?v=Ko6J9v1C9zE
- De media worden dominant: “Eerst verandert de mens de
technologie en daarna verandert de technologie de
mens”
cf. Doet Google ons geheugen krimpen? van Stef Selslagh in De Morgen, februari 2018
Leestip: “Het internet tast onze hersenen aan” (zie Smartschool)

10. Conclusie :
- alle media hebben voor- én nadelen; ze hebben ook
invloed op de manier waarop je info opneemt
- sommige inhouden kunnen beter door één soort medium
overgebracht worden, andere door een ander soort
- beperk je niet tot één medium, maar…

11. Informatie
 Containerbegrip: vlag die veel ladingen dekt
 Verschil tussen informatie en voorlichting/propaganda
 Verschil tussen data, informatie en kennis

12. Kennis
Informatie
Data
Figuur 1 De kennispiramide

13. Informatie
Kennis
Data

14. 1. Verschil met
a) agrarische maatschappij
b) industriële maatschappij
2. Definitie
3. Kenmerken
a) op technologisch gebied
b) op economisch gebied
c) op sociaal gebied
c) op cultureel-wetenschappelijk gebied
4. Gevolgen : voor- en nadelen

16.  veel info verkrijgbaar vanuit de
hele wereld → verrijking van het
individu
 noodzaak aan samenwerking
 emancipatie,
wereldburgerschap
 informatiekeuze
 snelheid, gemak waarmee de info
ons kan bereiken
 overvloed, overdaad,
door de bomen het bos niet meer
zien
 contactverlies
 informatieongelijkheid,
informatiekloof
 Informatievervuiling,
informatieverschraling
 toenemende afhankelijkheid van
de technologie

18. Groepsdiscussie :
 Wat is voor jou
de meerwaarde
van bibliotheken
in onze samenleving ?
 In hoeverre is de rol die
bibliotheken nu spelen
veranderd ?

19.  Structuur aanbrengen in de chaos, overvloed aan info:
ordenen, voorselecteren
 Kloof kleiner maken tussen “info-kundigen” en “info-
analfabeten” : helpen zorgen dat zoveel mogelijk
mensen mediageletterd zijn of blijven
 Het meest kwaliteitsvolle selecteren uit de massa :
betrouwbare info !

21. Documentaire informatieverzorging =
Het ganse proces van
 doelgericht verzamelen
 ontsluiten
 en ter beschikking stellen
van informatie vastgelegd op een of andere drager
ook informatiemanagement genoemd

22. 1. Verzamelen
 Collectievorming en selectie
 Aanschaf
 Wieden (= afvoeren)

23. 2. Ontsluiten
 Titelbeschrijving
 Catalogusbouw
 Plaatsing

24. 3. Ter beschikkingstelling en informatiebemiddeling
 Uitleen en IBL
 De gebruiker
 Inlichtingenwerk
 Promotie, Public Relations, Marketing
 Communicatieve vaardigheden

25.  Organisatie en beheer :
personeelsbeheer, financieel beheer, …
 Automatisering

26.  een aantal decennia geleden : accent vooral op de collectie :
hoe meer je bezat, hoe beter je bibliotheek …
( = de collectiegerichte bibliotheek);
 vooral vanaf de jaren ’90 : bib is alleen goed als die ook gebruikt
wordt, m.a.w. als die voldoet aan de behoeften, wensen en vragen
van de klant : veel meer accent op informatiebemiddeling, de
gebruiker, gebruikersonderzoek, enz.
( de vraaggerichte bibliotheek Delphi, kennisdeling,…
 nu komt meer en meer de vraag naar een dynamischer en
interactiever benadering : een proces waarbij de gebruiker nog
meer centraal staat en participeert: creatie van kennis, inspiratie,
beleving, duiding van informatie, enz.

27.  Bekijk het filmpje : De bibliotheek van de
toekomst (OB Tilburg en Amsterdam)
https://www.youtube.com/watch?v=2hlwMQr
sq6k
 Bekijk wat de achterliggende ideeën waren bij
de opening van de nieuwe bib in Roeselare,
die zichzelf niet meer 'bibliotheek' maar
'Kenniscentrum' ARhus noemt (februari 2014)
https://www.youtube.com/watch?v=UxqRmE
EfwV0

28. Cf. de lezing die Krist Biebauw, de directeur van de
OB Gent, op 6 oktober 2016 gaf over zijn visie
op de Krook, de nieuwe bib die op 10 maart 2017
wordt geopend in Gent
te vinden op de Beeldbank van Gent (ca. 1u, enkel
audio):
https://beeldbank.stad.gent/index.php/audio/watc
h/9523dcdf72034c16abd62c77fbea1555e582b0bf
d31548098c9c41382297b13d798daceb39444145b
6c35d0414ae30b1?s=5810dac108c80&c=1

29.  Artikel uit De Standaard: De bibliotheek van
de toekomst / door Gert Sels
(zie Smartschool bij Documenten)
 Artikel uit Knack: Van shhht naar pssst: de
toekomst van bibliotheken en boekhandels /
door Elke Lahousse
(zie Smartschool bij Documenten)