10. PABULA
Mga salaysaying kinasasakutan ng
hayop, halaman, at maging ng mga
bagay na walang buhay na kumikilos at
nagsasalita na wari ba’y tunay na tao.
22. EPIKO- Tulang nagsasalyasay hinggil sa
kabayanihan at pakikipagsapalaran ng isang
pangunahing tauhan sa gitna ng mga
pangyayaring hindi kapani-paniwala.
Halimbawa: BIAG NI LAM-ANG
23. AWIT AT KURIDO- patulang salaysay na paawit
kung basahi. Pawang sa ibang bansa ang
tagpuan. Kinapapalooban ito ng romansa,
pakikipagsapalaran, kabayanihan, at kataksilan.
Gayundin ang mga pangyayaring hindi kapani-
paniwala tulad ng mahika.
24. AWIT- may taludtod na lalabindalahing pantig
Halimbawa: Florante at Laura
KURIDO- Wawaluhing pantig ang bawat taludto
Halimbawa: Ibong Adarna
25. 2.TULANG PADAMDAM O LIRIKO-
Tulang tumatalakay sa marubdob na
damdamin na maaaring ng may akda
o di kaya’y ng ibang tao
39. 5.CENTERBURY TALES NI CHAUCER-
Naglalrawan ng pananampalataya at pag-uugali
ng mga Ingles noong unang panahon.
40. 6. UNCLE TOM’S CABINS NI HARRIET BEECHER
STOWE- nagbukas sa mga mata ng amerikano
sa kaapihan ng mga lahing itim at nasimula ng
paglaganap ng demokrasya sa buong daigdig.
41. 7. DIVINA COMEDIA NI DANTE-
nagpapahayag ng moralidad,
pananampalatay at pag-uugali ng mga
italyano noong unang panahon.
42. 8. EL CID COMPEADOR- Naglalarawan sa
katangiang panlipi ng mga kastila at kasaysayan
ng espanya.
43. 9.ISANG LIBO AT ISANG GABI- Mula sa
Arabia at Persya. Naglalarawan ito ng
pamahalaan, kabuhayan at lipinnan ng
mga Arabia at Persya.
44. 10. AKLAT NG MGA ARAW NI
CONFUCIUS- naging batayan ng
pananamplataya ng mga intsik.
45. 11. AKLATA NG MGA PATAY-
naglalarawan ng mga kulto ni Orisis at
tumatalakay sa mitolohiya at teolohiya
ng Ehipto.
47. PANITIKAN SA PANAHON NG KATUTUBO
Mga uri ng panitikang sumibol at sumikat sa
sinaunang panahon
1.Alamat
2. Kwentong Bayan
3. Epiko
4. Salawikain
5. Bugtong
59. TULA- isang uri ng panitikan na
pinagyayaman sa pamamagitan ng paggamit
ng tayutay, at malyang paggamit ng mga
salita sa ibat-ibang estilo, kung minsan ito ay
maiksi o mahaba.
61. TULANG PASALAY- Ito ay nagsasalaysay,
naglalarawan ng mga mahahalagang
pangyayari sa buhay na matatangpuan sa
mga linya p berso na na nagbabahagi ng
isang kwento.
62. TULANG PANDULAAN - ito ay isang patulang
usapan ng isang pagtatanghal na naglalarawan
ng mga tagpong lubhang madula na maaring
makatulad,makaparehas,o maiba sa nagaganap
sa pang araw-araw na buhay.
63. TULANG LIRIKO - ito ay ang pagtatampok ng
isang makata ng kanyang sariling
damdamin,iniisip at perssepsyon. Ang tulang
liriko ay puno ng masisidhing damdamin ng
tao tulad ng kalungkutan,pag-ibig,
kaligayahan,kabiguan at iba pa ito ay maikli at
payak na uri ng tula.
64. TULANG PATNIGIN- ito ay kilalang tulang
sagutan sapagkat ito ay itinatanghal ng mga
nagtutunggaliang makata.
69. WAWALUHIN- sukat na may walong Pantig, Ito ang
kadalasang ginagamit ng mga manunula.
HALIMBAWA:
Sanggol kong anak na giliw
Matulog ng mahimbing
Marami akong gagawin
‘Wag mo akong abalahin
70. LALABINDALAWAHIN- Sukat na may walong
Pantig.
Halimbawa:
Sa Ingles, Kastila at salitang anghel.
Sapagkat ang Poong maalamtumingin
Ang siyang naggagawad, nagbibigay sa atin
Ang Salita natin ay tulad din ng sa iba
71. LALABING-ANIMIN- Sukat na may labing anim
na pantig
HALIMBAWA:
Sari-saring bungang kahoy, fhinig na at
matatamis
Ang naroon sa loobang may bakod pa sa
paligid
72. LALABINGWALUHIN- Sukat na may labing
walong pantig.
HALIMBAWA:
Tumutubong mga palay, gulay at maraming
mga bagay
Naroon din sa loobang may bakod pang
kahoy na malabay
73. Ang mga tulang mgay lalabingdalawa at labingwalo ay
may sesura o hati na nangangahulugang saglit na
paghinto ng pagbasa o pagbigkas sa bawat ikaanim na
pantig.
HALIMBAWA:
Ang taong magawi/ sa ligayat aliw Mahina ang
pusot/lubhang maramdamin
74. Noong panahon ng Hapon, may tulang dinala rito ang
mga Hapones. Ito ang tinatawag na Haiku, na may limang
pantig lamang sa loob ng isang saknong at Tanaga na
may pitong pantig sa loob ng isang saknong.
HALIMBAWA:
Ililang damo
Sa tahimik na ilog
Hahilka, sinta.
75. SAKNONG - Ang saknong ay isang grupo sa
loob ng isang tula na may dalawa o
maraming linya (taludtod).
2 linya - couplet
6 linya - sestet
3 linya - tercet
4 linya-quatrain
7 linya - septet
8 linya - octave
5 linya quintet
76. Ang couplets, tercets at quatrains ang mada- las na
ginagamit sa mga tula.
HALIMBAWA:
1. Ang sugat ay kung tinanggap Di daramdamin ang antak
Ang aayaw at di mayag Galos lamang magnanaknak
2. Ang tamuneneng ko'y lumuha sa bundok. Kasabay ang
taghoy ng luha't himutok; Luha'y naging dagat along
sumasalpok,, Ang tamuneneng ko'y sadyang napalaot.
77. TUGMA - ito ay ang pagkakasingtunog ng mga salita sa
huling pantig ng bawat taludtod ng tula. Sinasabing may
tugma ang tula kapag ang huling pantig ng huling salita
ng bawat taludtod ay magkakasintunog. Nakagaganda ito
ng pagbigkas ng tula. Ito rin ang sinasabing nagbibigay sa
tula ng angkin nitong himig o indayog.
79. TUGMA SA PATINIG (Ganap) ang mga taludtod ay
nagtatapos sa patinig o impit na tunog at sa gayon ay
mayroong ganap na pagkakatugmaan ang huling pantig
ng mga taludtod ng tula.
HALIMBAWA:
Pakinggan mo aking bunso itong mga sasabihin Na sa
aking katandaa'y parang huling habilin
Sa puso mo ay ingatan, at sa diwa'y kandilihin
Balang-araw ay tutubo't parang utang na singilin.
80. TUGMAANG DI-GANAP - ang mga taludtod ay
nagtatapos sa katinigbagamat may iisang uri ng patinig
sa loob ng pantig ang huli namang titik ay magkakaiba..
HALIMBAWA:
May isang lupain sa dakong Silangan Na nag-aalaga ay
sikat ng araw Kaya napatanyag ay sa kagandahan At
napabalita sa magandang asal.
81. TALINGHAGA dito ay kinakalilangan ang paggamit ng
mga tayutay o matatalinhagang mga pahayag.
HALIMBAWA:
Nag-agaw buhay Nagbabanat ng buto
82. KARIKTAN ito naman ang malinaw at di malilimutang
impresyon na natatanim sa isipan ng mga
mambabasa.Sinasabing ang isang tula ay mahusay kung
mayroong impresyon na hindi malilimutan ng isang
mambabasa.
HALIMBAWA:
Maganda-Marikit
Mahirap - Dukha, Maralita
83. HETO NA ANG MGA TIPS KUNG
PAANO SUMULAT NG MAGANDANG
TULA
84. HUMANAP NG INSPIRASYON - Eto ang
pinaka importante sa lahat. Kung wala ito,
hindi magiging kapanipaniwala ang iyong
mga sulat.
85. MAGSIMULA SA MALAYANG TALUDTURAN -
Maraming pormal na paraan ng pag sulat ng
tula na gumagamit ng saktong sukat at tugma.
Pero, mas maganda pa rin na mag simula ka sa
malayang taludturan.
86. SIGURADUHING ALAM MO ANG SINUSULAT MO
- Hindi magiging kapani-paniwala ang iyong tula
kung hindi mo ito lubos na alam. Kung ang sulat mo
ay tungkol sa
korupsyon sa gobyerno, dapat alam mo talaga kung
anong nangyayari.
87. MAGBASA NG TULA NG IBA - Hindi ka
magiging mahusay na manunulat kung hindi ka
natututo sa iba. Sa pagbasa mo ng ibang tula,
maaring makakakita ka ng ibang paraan ng pag
sulat na puwede mong kunan ng inspirasyon.
88. GUMAMIT NG METAPHOR O SIMILE KAHIT
SIMPLE LAMANG ITO - Ang paggamit ng
simile at metaphor ay isang paraan ng
paglalarawan sa mga pangyayari, tao, o
bagay.
89. HALIMBAWA:
O sinta ko, kahit ang liwanag ng buwan,
Ay hindi maka pantay sa iyong kagandahan. Ang mga
bituin naman ay lubos sa ka inggitan, Ikaw ay nasa
puso, magpakailanman
90. MGA MANUNULAT NG TULA:
-Julian Cruz Balmaceda"Bukas" at" Ulila"
- Jose Corazon de Jesus(kaunahang hari ng Balagtasan) "Ilaw sa Kapit-
bahay" Ang manok kung Bulik" atbp.
- Ildefoso Santos"Ang Mithi" "Ang Gabi"
- Teodoro Gener "Ang Guro" "Ang Pag-ibig"
- Lope K. Santos "Kalansay" Butil" Abo"
- Inigo Ed Regalado "Laura" "Kahapon"
