1. 43
Hình 4.8. Sơ đồ mở máy động cơ điện một chiều kích từ
song song dùng biến trở (a) và điện trở (b).
Ở thời điểm bắt đầu mở máy, n=0, Eư=0:
mmu
u
RR
U
I

 (4.12)
Rmm là của biến trở mở máy (hình 4.8a) hay điện trở mở máy (hình 4.8b).
Trị số của Rmm phải được tính chọn sao cho đối với các động cơ điện công suất
lớn lúc bắt đầu mở máy có Iư=(1,41,7)Iđm, còn đối với các động cơ điện công suất
nhỏ - Iư=(22,5)Iđm.
Trước lúc mở máy công tắc động CT của biến trở mở máy đặt ở vị trí 0 trên
hình 8a, mạch điện của động cơ điện để hở.
Lúc bắt đầu mở máy (t=0), dùng tay xoay công tắc động CT về vị trí 1. Trong
quá trình mở máy công tắc động CT lần lượt được xoay về các vị trí 2, 3, 4, 5, nhờ vậy
từng cấp điện trở của biến trở mở máy lần lượt được loại ra khỏi sơ đồ. Khi kết thúc
quá trình mở máy ở vị trí 5 (loại hết các cấp biến trở mở máy ra khỏi sơ đồ), động cơ
điện làm việc dưới điện áp đủ U=Uđm.
Khi thành lập sơ đồ hình 4.8a phải lưu ý: để trong suốt quá trình mở máy mạch
kích thích của động cơ điện luôn đặt dưới điện áp đủ, dây quấn kích thích KT phải
được nối cố định với cung đồng đ, công tắc động CT luôn tiếp xúc trượt trên nó, và
trước lúc mở máy phải đặt con trượt của biến trở điều chỉnh ở vị trí sao cho rđc=0. Điều
này là cần thiết để cho khi mở máy luôn có It và  đạt giá trị cực đại và không đổi, và
nhờ vậy ứng với mỗi trị số Iư đã cho sẽ nhận được mômen M cực đại.
Sự thay đổi của dòng điện phần ứng Iư, mômen M và tốc độ quay n theo thời
gian trong quá trình mở máy, được trình bày trên hình 4.9.
Hình 4.9. Quan hệ của Iư, M, n với thời gian
khi mở máy động cơ điện.