1. ARALIN 2 : UNANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN
Nagsimula noong ika-15 siglo ang dakilang panahon ng eksplorasyon o paghahanap ng mga lugar na hindi pa nararating ng mga
Europeo. Ang eksplorasyon ay nagbigay-daan sa kolonyalismo o ang pagsakop ng isang makapangyarihang bansa sa isang
mahinang bansa.
Tatlong bagay ang itinuturing na motibo para sa kolonyalismong dulot ng eksplorasyon:
(1) paghahanap ng kayamanan;
(2) pagpapalaganap ng Kristiyanismo;
(3) paghahangad ng katanyagan at karangalan.
Ang ika-15 hanggang ika-17 siglo ang unang yugto ng Imperyalismong Kanluranin.
Imperyalismo ay ang panghihimasok, pag-impluwensiya, o pagkontrol ng isang makapangyarihang bansa sa isang mahinang bansa.
Maaari itong tuwiran o di-tuwirang pananakop.
Ang panahon ng eksplorasyon ay naging dahilan upang ang mga karagatan ay maging daan tungo sa pagpapalawak ng mga
imperyong Europeo.
MGA MOTIBO AT SALIK SA EKSPLORASYON
Ang mga tala ng mga manlalakbay tulad nina Marco Polo at Ibn Battuta, napukaw ang kanilang paghahangad na marating ito dahil sa
mga paglalarawan dito bilang mayayamang lugar. Mahalaga ang aklat na The Travels of Marco Polo (circa 1298) sapagkat ipinabatid
nito sa mga Europeo ang yaman at kaunlarang taglay ng China. Hinikayat nito ang mga Europeo na marating ang China. Samantala,
itinala ng Muslim na manlalakbay na si Ibn Battuta ang kanyang paglalakbay sa Asya at Africa. Nakadagdag ang mga tala nina Marco
Polo at Ibn Battuta sa hangarin ng mga Europeo na maghanap ng mga bagong ruta patungo sa kayamanan ng Asya, lalo pa at ang
rutang dinaraanan sa Kanlurang Asya sa panahong ito ay kontrolado ng mga Musim.
Sumang-ayon ang panahon sa mga manlalakbay at mangangalakal na ito nang matuklasan ang compass at astrolabe.
compass - ang nagbibigay ng tamang direksiyon habang naglalakbay samantalang
astrolabe - upang sukatin ang taas ng bituin.
Dalawang bansa sa Europe ang nagpasimula ng paglalayag at pagtuklas ng mga bagong lupain
1. Portugal
2. Spain.
Nanguna ang Portugal sa mga bansang Europeo dahil kay Prinsipe Henry the Navigator na naging inspirasyon ng mga manlalayag
sa kaniyang panahon.
Limitado lamang sa Spain at Portugal ang paglalayag ng mga Europeo noong ika-16 na siglo. Ito ang panahon kung saan naitatag ang
unang pinakamalaking imperyo ng mga Europeo. Ang mga imperyong ito ang nagpasimula ng mga dakilang pagtuklas ng mga lupain.
Sa panig ng mga Español, nagsimula ito noong 1469 nang magpakasal si Isabella kay Ferdinand ng Aragon. Sila ang sumuporta sa
pagpapanatili ng kapangyarihan ng mga dugong bughaw sa Castille. Sa kanilang paghahari rin nasupil ang mga Muslim sa Granada at
nagwakas ang Reconquista.
Sa ika-17 siglo, naitatag ang mga bagong imperyo sa hilagang Europe, Great Britain, France at Netherlands. Ang mga ito ang
nagbigay-lakas sa mga Europeo upang palakihin ang pakikipagkalakalan at pagpapalaganap ng mga produktong galing sa Silangan.
Pinangunahan ng Portugal ang Paggagalugad
Ang Portugal ang kauna-unahang bansang Europeo na nagkaroon ng interes sa panggagalugad sa Karagatan ng Atlantic upang
makahanap ng mga spices at ginto. Sa pagitan ng mga taong 1420 hanggang 1528, ay nakapaglayag ang mga mandaragat na
Portuges hanggang sa Kanlurang bahagi ng Africa upang hanapin ang rutang katubigan patungo sa Asya.
Prinsipe Henry the Navigator - naging inspirasyon ng mga manlalayag sa kaniyang panahon. Siya ang nag-anyaya sa mga
dalubhasang mandaragat na magturo ng tamang paraan ng paglalayag sa mga tao. Sukdulan ang kaniyang pangarap, ang makatuklas
ng mga bagong lupain para sa karangalan ng Diyos at ng Portugal.
Ang Paghahanap ng Spices
Ang spices ay ginagamit nila bilang pampalasa sa kanilang mga pagkain at upang mapreserba ang mga karne. Ginagamit din nila ito
para sa kanilang mga pabango, kosmetiks at medisina.
Ilan sa mga spices na may malaking demand: 1. Paminta 2. Cinnamon 3. Nutmeg
Agosto 1488 natagpuan ni Bartholomeu Dias ang pinakatimog na bahagi ng Africa na nagging kilala sa katawagang Cape of Good
Hope.Ang paglalakbay ni Dias ay nagpakilala na maaaring makarating sa Silangang Asya sa pamamagitan ng pag-ikot sa Africa.
Si Prinsipe Henry - anak ng Haring Juan ng Portugal, ang naging pangunahing tagapagtaguyod ng mga paglalayag sa pamamagitan
ng pag-aanyaya ng mga mandaragat, tagagawa ng mapa, matematisyan at astrologo na mag-aaral ng siyensiya ng nabigasyon sa
bansa. Siya ang naging patron ng mga manlalakbay kaya ikinabit sa kaniyang pangalan ang katawagang Ang Nabigador. Sa kaniyang
mga itinaguyod na paglalakbay ay nakarating ito sa Azores, isla ng Madeira at sa mga isla ng Cape Verde.
Ang Paghahangad ng Espanya ng kayamanan mula sa Silangan
Ang pagpapakasal nina Haring Ferdinand V ng Aragon at Reyna Isabella I ng Castille noong 1469 ay naging daan upang ang
Espanya ay maghangad din ng mga kayamanan sa Silangan. Ang pinagsanib na lakas ng kanilang kaharian ay naging dahilan sa
pagpapadala nila ng mga ekspedisyon sa Silangan na ang una ay pinamunuan ni Christopher Columbus, isang Italyanong manlalayag.
Noong 1492 ay tinulungan siya ni Reyna Isabella na ilunsad ang kaniyang unang ekspedisyon na ang kaniyang adhikain ay makarating
sa India na ang gagamiting daanan ay ang pakanluran ng Atlantiko.
Masusuri natin sa pangyayaring ito na ang kakulangan sa mga makabagong gamit para sa gagawing paglalakbay gaya ng mapa ay di
pa maunlad. Noong 1507, isang Italyanong nabigador, si Amerigo Vespucci ang nagpaliwanag na si Columbus ay nakatagpo ng
Bagong Mundo. Ang lugar na ito nang lumaon ay isinunod sa pangalan niya kaya nakilala ito bilang America at naitala sa mapa ng
Europe kasama ang iba pang mga bagong diskubre na mga isla.
Paghahati ng Mundo
Dahil sa lumalalang paligsahan ng pagpapadala ng mga ekspedisyon ng Portugal at Spain ay humingi sila ng tulong sa Papa sa Rome
upang mamagitan sa kanilang mga paglalabanan. Noong 1493 ay gumuhit ng line of demarcation ang Papa, isang di nakikitang linya
mula sa gitna ng Atlantiko tungo sa Hilagang Pola hanggang sa Timugang Pola. Ipinaliliwanag nito na lahat ng mga matatagpuang
kalupaan at katubigan sa Kanlurang bahagi ng linya ay para sa Spain at sa Silangang bahagi ng linya ay para naman sa Portugal.
Si Pope Alexander VI ang naglabas ng papal bull na naghahati sa lupaing maaaring tuklasin ng Portugal at Spain.
Kasunduan sa Tordesillas noong 1494 ay nagkasundo sila na ang line of demarcation ay baguhin at ilayo pakanluran. Ipinakikita dito
na noong panahong iyon ay pinaghatian ng lubusan ng Portugal at Spain ang bahagi ng mundo na di pa nararating ng mga taga-
Europe.
Ang Paglalakbay ni Ferdinand Magellan
Taong 1519 nang magsimula ang ekspedisyon ni Ferdinand Magellan, isang Portuges na ang paglalakbay ay pinondohan ng
Spain.Nilakbay ng kanyang ekspedisyon ang rutang pakanluran tungong silangan. Natagpuan nila ang silangang baybayin ng South
2. America o bansang Brazil sa kasalukuyan. Nilakbay din nila ang isang makitid na daanan ng tubig; ang Strait of Magellan ngayon,
pinasok ang malawak na Karagatang Pasipiko hanggang marating ang Pilipinas.
Kahalagahan ng Ekspedisyon ni Magellan:
Sa pangkalahatan, nagpatunay ang ekspedisyon na maaaring ikutin ang mundo at muling bumalik sa pinanggalingan. Pinatunayan ito
nang ang barkong Victoria ay nakabalik sa Spain kahit pa napatay si Magellan ng isa sa mga tauhan ng katutubong si Lapu-lapu. Ito
ang unang circumnavigation o pag-ikot sa mundo. Itinama nito ang lumang kaalaman ng mga Europeo na ang mundo ay patag. Naitala
sa mapa ang iba pang kalupaan sa Silangan at lalong nakilala ang mga yaman nito.
Ang mga Dutch
Sa pagpasok ng ika-17 siglo, napalitan ng mga Dutch ang mga Portuguese bilang pangunahing bansang kolonyal sa Asya. Inagaw nila
ang Moluccas mula sa Portugal at nagtatag ng bagong sistemang plantasyon kung saan ang mga lupain ay pinatamnan ng mga tanim
na mabili sa pamilihan. Ang naging epekto nito ay sapilitang paggawa na naging patakaran din ng mga Español sa Pilipinas.
Nagkaroon din ng mga kolonya ang mga Dutch sa North America. Pinangunahan ito ng English na manlalayag na si Henry Hudson na
naglakbay para sa mga mangangalakal na Dutch. Napasok niya ang New York Bay noong 1609 at pinangalanan itong New
Netherland. Noong 1624, isang trade outpost o himpilang pangkalakalan ang itinatag sa rehiyon na pinangalanang New Amsterdam. Ito
ngayon ay kilala bilang New York City.
Si Henry Hudson sa kaniya ipinangalan ang Ilog ng Hudson sa Manhattan, USA.
Nagtatag din ng pamayanan sa Africa ang mga Dutch sa pamamagitan ng mga Boers; mga magsasakang nanirahan sa may Cape of
Good Hope. Nguni’t nang ika-17 siglo, humina ang kapangyarihang pangkomersiyo ng mga Dutch at ito’y pinalitan ng Inglatera bilang
pinakamalakas na imperyong pangkatubigan ng Europe.
Kahalagahan ng mga Paglalayag at Pagtuklas ng mga Lupain
Nagbunga ng pagbabago ng mga ruta sa kalakalan ang pagtuklas at paglalayag noong ika- 15 at ika-16 na siglo. Nawala sa dating
kinalalagyan ang Italy sa kalakalan na kaniyang pinamunuan sa Medieval Period. Naging sentro ng kalakalan ang mga pantalan sa
baybay-dagat ng Atlantic mula sa Spain, Portugal, France, Flanders, Netherlands at England. Sa pagkakatuklas ng mga lupain, higit na
dumagsa ang mga kalakal at spices na nagmula sa Asia. Sa North America, kape, ginto at pilak; sa South America, asukal at
molasses; at sa Kanlurang Indies, indigo.
Ang mga produktong ito ang nagpalawak sa paglaganap ng mga salaping ginto at pilak na galing sa Mexico, Peru at Chile. Ito ang
nagpasimula ng pagtatatag ng mga bangko. Sa dami ng mga salapi ng mga mangangalakal, kinailangan nilang may paglagyan ng
kanilang salaping barya. Kaya ang salaping papel ang kanilang ginamit at ipinakilala sa mga mangangalakal. Ang salapi ring ito ang
nagbigay-daan sa pagtatatag ng kapitalismo, ang sistema kung saan mamumuhunan ng kaniyang salapi ang isang tao upang
magkaroon ng tubo o interes.
Sa Medieval Period, hindi alam ng mga tao ang pag-iipon ng salapi. Nasisiyahan na sila kung sapat ang kanilang kita sa kanilang
pangangailangan. Ngunit sa pag-unlad ng kalakalan, dumami ang kanilang salaping naipon. Hindi nila ito itinago. Bagkus, ginamit
nilang puhunan para higit na lumago ang kanilang salapi.
Epekto ng Unang Yugto ng Kolonisasyon
Maraming mahahalagang epekto ang unang yugto ng kolonisasyon.
1. Ang mga eksplorasyon na pinangunahan ng mga Español at Portuguese ang nagbigay-daan sa malawakang pagkakatuklas sa mga
lupaing hindi pa nagagalugad at mga sibilisasyong hindi pa natutuklasan. Ito rin ang nagpalakas ng ugnayan ng Silangan at Kanluran.
2. Nakapukaw rin ng interes sa mga bagong pamamaraan at teknolohiya sa heograpiya at paglalayag ang mga eksplorasyon.
3. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyong Kanluranin sa Silangan dahil sa kolonisasyon.
4. Nagdulot ng maraming suliranin ang kolonisasyon sa mga bansang sakop tulad ng pagkawala ng kasarinlan, paninikil ng
mananakop at pagsasamantala sa likas na yaman ng mga bansang ito.
5. Nagkaroon ng pagbabago sa ecosystem sa daigdig na nagresulta sa pagpapalitan ng hayop halaman, sakit sa pagitan ng Old World
at New World.
Ang Rebolusyong Siyentipiko
Hindi naimbento ang agham sa panahon lamang ng Rebolusyong Siyentipiko. Sa halip, malaon na itong ginagamit ng mga Greek
bilang scientia na nangangahulugang “kaalaman”. Subalit wala pang konsepto ng agham bilang isang disiplina at hindi pa nila
tinatawag ang sarili bilang siyentista.
Noong ika-15 siglo, ang pag-unawa ng mga Europeo tungkol sa mundo at sansinukob ay batay sa aral ng mga Kristiyano at pilosopiya
ni Aristotle. Masasabing napakaliit na grupo lamang ang nagtatanong sa tradisyunal na kahiwagaan ng sansinukob.
Ang ika-16 at ika-17 siglo ang hudyat sa pagpasok ng Rebolusyong Siyentipiko. Ito ang simula ng panahon ng pagsisiyasat sa
pamamagitan ng eksperimento bunga ng kanilang pagmamasid sa sansinukob.
Ang bagong ideyang siyentipiko ay instrumento sa pagkakaroon ng panibagong pananaw sa kaalaman at paniniwala ng mga Europeo.
Ang dating impluwensiya ng Simbahan sa pamumuhay at kaisipan ng mga tao ay nabawasan at humina dahil sa mga paglalathala ng
mga bagong tuklas na kaalaman na pinatunayan ng “bagong siyensiya”. Naging tulong ang panahon ng katuwiran (age of reason)
upang magkaroon ng bagong liwanag ang mga tradisyunal na ideya at bigyan ng bagong paglalarawan at redepinisyon ng lipunan.
Nicolaus Copernicus- nagpasimula ng kaniyang propesyong siyentipiko sa Pamantasan ng Krakow, Poland noong 1442 .Binigyang diin
niya na ang mundo ay bilog taliwas sa naunang paniniwala na ito ay patag at kapag narating ng isang manlalakbay ang dulo nito ay
posible siyang mahulog. Isa pa sa kaniyang inilahad ay ukol sa pag-ikot ng mundo sa sarili nitong aksis habang ito’y umiikot sa araw.
Idinagdag pa niya na ang araw ang nasa sentro ng Sansinukuban na taliwas sa itinuturo ng Simbahan na ang mundo ang sentro ng
Sansinukuban. Ang teoryang ito ay nakilala sa katawagang Teoryang Heliocentric.
Idinagdag pa niya na ang araw ang nasa sentro ng Sansinukuban na taliwas sa itinuturo ng Simbahan na ang mundo ang sentro ng
Sansinukuban. Ang teoryang ito ay nakilala sa katawagang Teoryang Heliocentric.
Ang kaisipang ito ni Copernicus ay di niya kaagad inilathala sa dahilang posibleng ito ang maging daan sa mga puna mula sa
Simbahan at nangangahulugan ng persekyusiyon, ekskomunikasyon o pagsunog ng buhay sa pamamagitan ng Inquisition.
Mga Bagong Teorya Ukol sa Sansinukuban (Universe)
Johannes Kepler isang Aleman na astronomer, natural scientist at mahusay na matematisyan ang nagbuo ng isang pormula sa
pamamagitan ng matematika tungkol sa posibleng pag-ikot sa isang paribilog ng mga planeta sa araw na di gumagalaw sa gitna ng
kalawakan. Ito’ y tinawag niyang ellipse. Dinagdag pa niya na ang mga planeta ay di pare-pareho sa bilis sa kanilang paggalaw nguni’t
mabilis ang kanilang paggalaw kung papalapit sa araw at mabagal kung ito’y palayo.
1609 - nang nabuo ni Galileo ang kaniyang imbensiyong teleskopyo at naging dahilan ng kaniyang pagdidiskubre sa kalawakan.
Ang Panahon ng Enlightenment
Enlightenment ay binubuo ng mga iskolar na nagtangkang iahon ang mga Europeo mula sa mahabang panahon ng kawalan ng
katuwiran at pamamayani ng pamahiin at bulag na paniniwala noong Middle Ages.
Ang ambag ng mga intelektuwal na ito ang nagsilbing pundasyon ng mga modernong ideyang may kinalaman sa pamahalaan,
edukasyon, demokrasya, at maging sa sining. Ang mga intelektuwal na ito ay nakilala bilang mga philosopher o pangkat ng mga
intelektuwal na humikayat sa paggamit ng katuwiran, kaalaman, at edukasyon sa pagsugpo sa pamahiin at kamangmangan. Sinuri nila
ang kapangyarihan ng relihiyon at tinuligsa ang kawalan ng katarungan sa lipunan.
3. Ang Makabagong Ideyang Pampolitika
Naging daan ang mga pagbabago sa siyensya upang mapag-iisipan ng mga pilosopo at marurunong na kung ang mga sistematikong
batas ay maaaring maging kasagutan sa paglikha ng sansinukob (universe) at kapaligiran, maaari ring maging gabay ang mga ito sa
mga ugnayang political, pangkabuhayan at panlipunan. Inaakala nilang maipaliliwanag ang mga bagay-bagay sa tulong ng analitikong
pangangatwiran. Tunay na malaki ang impluwensya ng siyentipikong pag-iisip sa teoryang pampulitika.
Ang Pagpapaliwanag ni Hobbes tukol sa Pamahalaan
Ginamit ni Thomas Hobbes ang ideya ng natural law upang isulong ang paniniwala na ang absolutong monarkiya ang pinakamahusay
na uri ng pamahalaan. Pinaniniwalaan niya na ang pagkakaroon ng kaguluhan ay likas sa tao kaya dahil dito ay kailangan ng isang
absolutong pinuno upang supilin ang ganitong mga pangyayari. Sa kaniyang pagpapalimbag ng isinulat niyang aklat na Leviathan
noong 1651. Para kay Hobbes , Monarkiya ang pinakamabisang paraan ng pamumuno.
Binigyan niya ng pagdidiin na ang tao ay kinakailangang pumasok sa isang kasunduan sa pamahalaan na kailangang iwanan niya ang
lahat ng kaniyang kalayaan at maging masunurin sa puno ng pamahalaan. Dahil sa kasunduang ito, pangangalagaan at poprotektahan
ng pinuno ang kanyang nasasakupan. Di na bibigyan pa ng karapatang magrebelde ang mga tao, kahit pa hindi makatwiran ang
pamamalakad.
John Locke na may parehong paniniwala gaya ni Hobbes na kinakailangang magkaroon ng kasunduan sa pagitan ng mga tao at ng
kanilang pinuno. Nguni’t naiiba siya sa paniniwala na ang tao sa kaniyang natural na kalikasan ay may karapatang mangatuwiran, may
mataas na moral at mayroong mga natural na karapatan ukol sa buhay, kalayaan at pag-aari.
Sinasabi niya na ang tao ay maaaring sumira sa kaniyang kasunduan sa pinuno kung ang pamahalaan ay di na kayang pangalagaan
at ibigay ang kaniyang mga natural na karapatan. Binigyang-diin din niya na kung ang tao ay gumamit ng pangangatuwiran ay
makararating siya sa pagbubuo ng isang pamahalaang mabisang makikipag-ugnayan at tutulong sa kaniya.
Two Treatises of Government- sinulat ni John Lockenaging popular at nakaimpluwensiya sa kabuuan ng Europe at maging sa
kolonya ng England, ang Kolonyang Amerikano. Ang ideya niya ang naging basehan ng mga Amerikano na lumaya sa pamumuno ng
Great Britain. Ang Deklarasyon ng Kalayaan na sinulat ni Thomas Jefferson ay naging mahalagang sulatin sa paglaya ng Amerika sa
mga Ingles ay halaw sa mga ideya ni Locke ukol sa kasunduan sa pagitan ng mga tao at ng pamahalaan.
Isa pa sa kinilalang pilosopo sa larangan ng politika ay ang Pranses na si Baron de Montesquieu na naniniwala sa ideya ng paghahati
ng kapangyarihan sa isang pamahalaan. Hinati niya sa tatlong sangay ang pamahalaan: ang lehislatura na pangunahing gawain ay
ang pagbubuo ng mga batas; ang ehekutibo na nagpapatupad ng batas at ang hukuman na tumatayong tagahatol. Si Voltaire
o Francois Marie Arouet,sa tunay na buhay at isa ring Pranses ay nagsulat ng ilang mga lathalain laban sa Simbahan at Korteng
Royal ng France. Ito ang naging dahilan ng kaniyang dalawang beses na pagkakabilanggo at nang lumaon siya ay napatapon sa
Inglatera. Pinagpatuloy niya ang pagsusulat dito at patuloy niyang binigyan ng pagpapahalaga ang pilosopiya ni Francis Bacon at
siyensiya ni Isaac Newton.
Jean Jacques Rousseau sumulat ng The Social Contract – kasunduan ng mga malalayang mamamayan na lumikha ng isang
lipunan at pamahalaan . Nagtatatag sila ng isang mabuting pamahalaan na pinapatnubayan ng pangkalahatang kagustuhan (general
will) ng lipunan.
ANG REBOLUSYONG INDUSTRIYAL
Taong 1700 at 1800 nang nagkaroon ng malaking pagbabago sa aspektong agrikultura at industriya sa mga bansa sa Europe at sa
United States. Ang transpormasyon na ito ay nakilala sa katawagang Rebolusyong Industriyal dahil pinalitan nito ang gawaing
manwal sa mga kabukiran ng mga bagong imbentong makinarya. Nagbigay ito ng malaking produksiyon sa mga bansa, karagdagang
kita at pamilihan ng kanilang mga yaring produkto. Maraming mga naninirahan sa mga kabukiran ang lumipat ng tirahan sa mga
siyudad at namasukan sa mga industriya upang kumita nang malaki.
Rebolusyong Industriyal. Ito ang panahon na kung saan ang mga tao ay nagpasimula nang gumamit ng mga makabagong kagamitan
gaya ng makinarya sa kanilang produksiyon.
Great Britain ang nagpasimula dahil sa pagkakaroon nito ng maraming uling at iron na naging pangunahing gamit sa pagpapatakbo ng
mga makinarya at pabrika.
Ilan sa mga imbensyon noong Rebolusyong Industriyal.
Cotton gin ni Eli Whitney (1793) nakatulong sa madaliang paghihiwalay ng buto n bulak mula sa hibla nito.
Flying shuttle (1733) ni John Kay ay nagpabilis sa-ikid ng sinulid
Spinning jenny (1764) ni James Hargreaves ay nagpabilis nang walong beses sa pag-ikid ng sinulid
Water frame (1769) ni Richard Arkwright ay nakapaghabi nang mas manipis subalit mas matibay na sinulid. Tinawag itong
water frame sapagkat gumamit ito ng enerhiya o lakas mula sa tubig upng mapatakbo ang mga spinning wheel.
Spinning mule (1779) ni Samuel Crompton ay nagpasama ang katangian ng spinning jenny at water frame
Power loom (1783) ni Edmund Cartwright na binigyan ng patent noon 1783 ay nagpabilis naman sa pagtaas ng
produksyon
Ang Paglago at Paglaki ng Rebolusyong Industriyal
Alexander Graham Bell bilang imbentor ng unang telepono
Thomas Alva Edison na nagpakilala ng lakas ng elektrisidad upang nang lumaon ay makatulong para ang isang buong komunidad ay
maliwanagan nito at patakbuhin pa ang mga makabago nilang kasangkapan.
Samuel B. Morse naman ay pinakilala ang telegrapo na nakatulong para makapagpadala ng mga mensahe sa mga kakilala, kaibigan
at kamag-anakan
Newcomen steam engine at Watt steam engine na naimbento noong 1705 at 1760 na nakatulong sa pag-pump ng tubig na ginamit
para makapagsuplay ng tubig na magbibigay ng enerhiyang hydoelectric na nagpatakbo ng mga makinarya sa mga pabrika.
Ang Rebolusyong Industriyal ay nakatulong din sa pagbibigay ng maraming oportunidad sa paghahanapbuhay sa mga tao.
Maraming nagkaroon ng malaking puhunan at nagbago sa pamumuhay ng mga tao hanggang mabuo ang panggitnang uri ng mga tao
sa lipunan.
EPEKTO NG INDUSTRIYALISMO
Nagpabago sa pamumuhay ng tao ang industriyalismo. Dumagsa sa lungsod ang mga taong taga-probinsya. Nagdulot ito ng pagdami
ng tao sa lungsod at naging squatter. Sa kawalan ng hanapbuhay marami ang naging palaboy. Maging ang mga bata ay napilitang
magtrabaho. Isa ito sa naging napakabigat na suliraning panlipunan at pang-ekonomiya. Nagdulot din ito ng hidwaang pampolitika.
Gayundin ang pagkakaroon ng tinatawag na gitnang uri ng lipunan o middle class society. Nagbunga ito ng pagtatatag ng mga unyon
ng mga manggagawa hanggang noong kalagitnaan ng ika-19 na siglo.
Sa pag-unlad ng industriyalisasyon, higit pang nagsikap ang mga Kanluranin sa pananakop ng mga kolonya. Ito ay dahil sa
pangangailangan nila ng mga hilaw na sangkap na maibibigay ng mga kolonya. Ito rin ang mga nagsisilbing pamilihan ng kanilang mga
produkto.