3. Unang yugto ng Imperyalismong
kanluranin
Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
Kahalagahan ng mga Paglalayag at
Pagtuklas ng lupain
Epekto ng Unang Yugto ng
Kolonisasyon.
4. Mga Layunin:
Sa Pagtatapos ng aralin, ang mga mag-aaral
ay inaasahang:
1. Naiisa-isa ang mga mahahalagang pangyayari sa
unang yugto ng kolonyalismo.
2. Natutukoy ang mga dahilan at epekto ng unang
yugto ng kolonyalismo.
3. Nasusuri ang mga pangyayaring naganap sa
unang yugto ng kolonyalismo.
5. Panuto:
Hanapin sa kahon sa ibaba ang mga
terminong tinutukoy sa bawat bilang.
Gamitin ang una at huling letra ng
salita bilang gabay sa paghahanap
ng bawat salita. Isulat ang iyong
sagot sa sagutang papel.
7. 1. R_______________________N Ito ay krisis sa relihiyon kung saan ang mga ibang bansang
Katoliko ay yumakap sa ibang relihiyon.
2. R_______________________E ito ay nangangahulugang “muling pagsilang”
3. P_______________________E Tawag sa mga tumutol o sumalungat sa turo ng Simbahang
Katoliko
4. N___________________L Ito ang nagbigay-daan sa muling paglakas ng kapangyarihan
M___________________Y ng hari.
5. M__________________O Ito ay isang sistemang ekonomiko na nakabatay sa
konseptong ang yaman ng bansa ay nasa dami ng kanyang ginto at pilak.
6. K__________________O Ito ay nangangahulugang “universal”
7. H__________________O Ito ay isang kilusang kultural na nakatuon sa panunumbalik
at pagbibigay-halaga sa kulturang klasikal ng Griyego at Romano.
8. E__________________E Ito ay pangalawa sa pinakamaliit na kontinente ng daigdig.
9. B_________________E Tumutukoy sa panggitnang uri ng mamamayan sa Europe.
10. B_________________R Sila ang nagmamay-ari o namamahala ng bangko.
8. Unang yugto ng imperyalismong
kanluranin
Ang kolonyalismo ay tumutukoy sa pagtatamo ng
mga lupain upang matugunan ang layuning
pangkomersiyal at panrelihiyon ng isang bansa.
Tatlong (3) bagay ang itinuturing na motibo para sa
kolonyalismong dulot ng eksplorasyon:
(1)paghahanap ng kayamanan;
(2) pagpapalaganap ng Kristiyanismo;
(3) paghahangad ng katanyagan at karangalan.
9. Unang yugto ng imperyalismong
kanluranin
Ang ika-15 hanggang ika-17 siglo ang
unang yugto ng Imperyalismong Kanluranin.
Ang imperyalismo ay ang panghihimasok ,
pag-iimpluwensiya , o ang pagkontrol ng
isang makapangyarihang bansa sa isang
mahinang bansa. Maaari itong makatuwiran
o di makatuwirang pananakop.
10. Unang yugto ng imperyalismong
kanluranin
Si Francis Xavier ang nagpalaganap ng Kristiyanismo sa
Hapon noong 1549. Dahil dito siya ay itinanghal bilang
“Apostle of the Indies”. Noong ika-16 na siglo, Ang Portugal ay
nakapagtatag ng napakalawak na imperyo sa Asya. Di naglaon
ang mga kolonyang ito ay napunta sa mga Olandes , Ingles at
Pranses. Ang mga kolonya ng Espanya ay matatagpuan sa
Kanluran, maliban sa Pilipinas. Noong 1565, 44 taon matapos
marating ni Magellan ang Pilipinas , sinakop ng mga Espanyol
ang bansa sa ilalim ng pamumuno ni Miguel Lopez de Legazpi.
Itinatag ni Legazpi ang kauna-unahang kolonya ng Espanya sa
bansa- ang Cebu. Ang Pilipinas ang naging pundasyon ng
relihiyong katoliko sa Asya.
11. Unang yugto ng imperyalismong
kanluranin
Noong ika-16 na siglo ay binuo ng Olandes ang Dutch
East Indies Company upang magtatag at mamahala sa
pakikipagkalakalan sa Asya. Ang mga kompanyang ito ay
binigyan ng karapatang gumawa ng sariling salapi,
makipagkasunduan at magpalakas ng kanilang hukbo.
Itinatag ang kaunaunahang kolonya ng mga Olandes sa
Batavia, isang pulo sa Java, na sa kasalukuyan ay kilala
bilang Jakarta. Mula sa Java sinakop din nila ang
daungan ng Malacca at ang napakahalagang Spice Island
sa Moluccas mula sa Portugal. Sa loob ng ika-16 na siglo,
napalago ng Netherlands ang kanilang kapangyarihan sa
buong Indian Ocean.
12. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
1. Ang paglalakbay ni Marco Polo- Noong 1252 si Marco Polo ay
naglakbay kasama ng kanyang ama patungo sa Peking, Tsina kung saan
tinalunton nila ang rutang Persia, Afghanistan, Tibet at Mongolia sa loob
ng apat na taon. Nagsilbi si Marco Polo sa Korte ni Kublai Khan ng
labimpitong taon. Noong 1295, nagsimula siyang maglakbay pabalik sa
Venice ngunit sa kanyang paglalakbay pauwi siya ay nabihag ng mga
pirate at ipinatapon sa kulungan. Sa panahon ng kanyang
pagkakabilanggo, inilahad ni Marco Polo ang kanyang karanasan sa kapwa
bihag na si Rusticiano, isang manunulat. Sa kanyang paglaya, kaagad
inilathala ni Rusticiano ang kanyang aklat na pinamagatang The Travels
of Marco Polo. Inilarawan ng aklat ang Tsina,, ang marmol na palasyo ng
Khan, mga pagdiriwang, kayamanan at kapayapaan sa lupain. Sinasabing
ang aklat na ito ang isa sa mga salik na gumising sa kuryosidad at
imahinasyon ng mga Europeo na makipagsapalaran upang marating ang
Asya.
13. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
2. Pagpapalaganap ng Kristiyanismo- Ang eksplorasyon ay
bunsod din ng layuning maipalaganap ang Kristiyanismo.
Ang ibinungang alitan ng krusada sa pagitan ng mga
Muslim at Kristiyano ay nagpaalab ng damdamin ng mga
Kristiyano na mabago ang pananalig ng mga hindi
Kristiyano sa ibang lupain.
14. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
3. Paghahangad ng Kayamanan- Umasa ang mga
manggagalugad at mangangalakal na malaking
kapakinabangan ang kanilang matatamo sa sandaling
matagpuan ang mga lupain sa Asya na mapagkukunan ng
spices o mga pampalasa at mararangyang kagamitan.Ang
mga bagay na ito ay natikman at natutuhang gamitin ng
mga Europeo noong panahon ng Krusada. Ang krusada ay
ang alinman sa mga ekspedisyong militar na isinagawa sa
pagitan ng 1096 at 1270 upang mabawi ang Jerusalem mula
sa mga Muslim. Nang matapos ang krusada, hinanap-hanap
ng mga Europeo ang mga pampalasa.
15. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
4. Paghahangad ng Karangalan at Katanyagan-
Hinangad din ng mga Europeo na makamit ang
karangalan at katanyagan noong mga panahong iyon.
Nag-unahan sila sa pagtuklas ng mga lupain at ruta
na sa kanilang palagay ay makapagbibigay hindi
lamang ng kayamanan, kundi pati na ang pagkilala ng
buong daigdig sa kanilang bansa.
16. Mga Salik na pumukaw sa Panahon ng
Eksplorasyon at Paggagalugad
5. Pag-unlad ng Teknolohiya – Ang mga paglalakbay ay
naisulong din bunga ng pag-unlad ng teknolohiya. Noong
1400, nilikha ng mga Europeo ang Caravel. Ang bapor na
ito ay higit na matibay at nagtataglay ng layag na
epektibong nakauusad taliwas sa ihip ng hangin. Bukod
dito, napagbuti na ng mga Muslim ang astrolabe na siyang
nagpapaalam sa mga manlalayag ng kanilang
kinalulugaran sa karagatan. Gamit na rin nila ang
magnetic compass na likha ng mga Tsino. Ang magnetic
compass ang nagbibigay sa mga manlalayag ng
direksiyong kanilang daraanan sa paglalakbay.
17. Kahalagahan ng mga Paglalayag at
Pagtuklas ng lupain
Nagbunga ng pagbabago ng mga ruta sa kalakalan ang
pagtuklas at paglalayag noong ika-15 at ika-16 na siglo.
Nawala sa dating kinalalagyan ang Italy sa kalakalan na
kaniyang pinamumunuan sa Medieval Period. Naging
sentro ng kalakalan ang mga pantalan sa baybay-dagat ng
Atlantic mula sa Spain, Portugal , France , Flanders,
Netherlands at England. Sa pagkakatuklas ng mga lupain,
higit na dumagsa ang mga kalakal at spices na nagmula
sa Asya. Ito rin ang nagpasimula sa Sistema ng
pagbabangko at ang pamamaraan ng pag-iipon ng salapi.
18. Epekto ng Unang Yugto ng
Kolonisasyon.
1. Ang mga eksplorasyon na pinangunahan ng mga Espanyol
at mga Portuguese ang nagbigay-daan sa malawakang
pagkakatuklas sa mga lupaing hindi pa nagagalugad at mga
sibilisasyong hindi pa natutuklasan. Ito rin ang nagpalakas ng
ugnayan ng Silangan at Kanluran.
2. Nakapukaw rin ng interes sa mga bagong pamamaraan at
teknolohiya sa heograpiya at paglalayag ang mga eksplorasyon.
3. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyong Kanluranin sa
Silangan dahil sa kolonisasyon.
19. Epekto ng Unang Yugto ng
Kolonisasyon.
4. Nagdulot ng maraming suliraninang kolonisasyon sa
mga bansang sakop tulad ng pagkawala ng kasarinlan,
paninikil ng mananakop at pagsasamantala sa likas na
yaman ng mga bansang ito.
5. Nagkaroon ng pagbabago sa Ecosystem sa daigdig na
nagresulta sa pagpapalitan ng hayop halaman, sakit sa
pagitan ng Old World at New World.
20. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Panuto:
Ang mga sumusunod ay ang paglalarawan ng
mga kaganapan sa Mactan noong 1521.
Basahin ang paglalahad at sagutin ang mga
tanong sa kasunod na tsart. Isulat ang iyong
sagot sa sagutang papel.
21. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Nang mabalitaan ni Magellan na ayaw kilalanin ni Lapu-lapu ang
kapangyarihan ng mga Espanyol at ng hari ng Espanya, ipinasya niya
na supilin si Lapu-lapu.Kasama ang isang hukbo ng mga
mandirigmang Europeo na pawang balot ng bakal ang katawan na
lulan ng tatlong barko at 1,000 katutubong mandirigmang sakay ng
80 bangka.Dumaong sila sa dalampasigan ng Mactan noong bukang
liwayway ng Abril 27, 1521. Mabato ang pook at mababaw ang tubig
noon kaya’t hindi nakalapit nang husto sa daungan ang kanilang mga
barko. Nagpadala si Magellan ng kalatas kay Lapu-Lapu na nag-uutos
na magbayad ang huli ng buwis bilang pagkilala sa kapangyarihan ng
Hari ng Espanya. Kung hindi ito susundin ni Lapu-Lapu,
magkakaroon ng labanan. Tumanggi si Lapu-Lapu at sinabing handa
sila sa anumang mangyayari. Nag-alok si Raha Humabon na
tumulong ngunit ito ay tinanggihan ni Magellan. Sinabi niyang
manatili sila sa kanilang Bangka at manood na lamang kung paano
makipaglaban ang mga Espanyol. Sinalakay ng mga Espanyol ang
Mactan.
22. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Buong tapang na sinalubong ni Lapu-Lapu at ng
kanyang mga katribo ang mga mananakop ng mga sibat,
pana, bolo at itak. Napatay si Magellan. Nasiraan ng loob
ang mga Espanyol at umurong nang makita nilang patay na
ang kanilang pinuno. Kinaladkad ng mga katutubo ang labi
ni Magellan at hindi ibinigay sa mga Espanyol kahit na
inalok sila ng malaking halaga bilang pantubos dito.
23. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Nilisan ng mga Espanyol ang Cebu at nagpatuloy sa
kanilang paglalayag patungong Moluccas. Ang bapor na
Victoria na lamang ang nakabalik sa Espanya noong
Setyembre 6, 1522. Ang ekspedisyon ni Magellan ang
siyang maituturing na kauna-unahang matagumpay na
paglibot sa buong daigdig sa pamamagitan ng paglalayag
(circumnavigation). Ito rin ang nagpatunay na bilog ang
mundo.
24. Pinatnubayang Pagsasanay 1
Pagdating ng
Mga Europeo sa
Pilipinas noong
1521.
Sino ang
Europeong
nakarating sa
Pilipinas noong
1521?
1.M_____________
_
Ano ang pangalan
ng barkong
matagumpay na
nakabalik sa
Espanya ?
2. V _______________
Ano ang dahilan
nang paglalaban
ni Lapu-Lapu at
Magellan ?
3. ______________
Saan naganap
ang labanang
Magellan at
Lapu-Lapu?
4.
M_______________
25. Pinatnubayang Pagsasanay 2
My Lucky 2!
Panuto:
Kumpletuhin ang Cause and Effect Chart sa ibaba sa
pamamagitan ng pagtatala ng hinihinging impormasyon sa
bawat kahon. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
26. Pinatnubayang Pagsasanay 2
Mga Dahilan ng Unang yugto
ng Kolonyalismo
1.
2.
Mga Epekto ng Unang Yugto
ng Kolonyalismo
1.
2.
28. Pang-isahang Pagsasanay
1. Ang mga bansang nanguna sa panahon ng eksplorasyon
ay ang sumusunod, maliban sa:
a. Japan b. Spain c. Portugal d. Britain
2. Sino ang Espanyol na nakarating sa Pilipinas at naging
kalaban ni Lapu-Lapu noong 1521?
a. Magellan b. Humabon
c. Rene Descartes d. Miguel Lopez de Legaspi
29. Pang-isahang Pagsasanay
3. Alin ang hindi kabilang sa mga dahilan ng paglaganap ng
unang yugto ng Kolonisasyon?
a. Aklat ng Paglalakbay ni Marco Polo
b. Mga Krusada
c. Kalayaan
d. Pagpapalaganap ng Kristiyanismo
4. Ito ay tumutukoy sa paglibot sa buong daigdig sa
pamamagitan ng paglalayag.
a. detour b. reroute c. lakbay-aral d. circumnavigation
5. Sino ang sumulat ng aklat na The Travels of Marco Polo?
a. Rusticiano b. Marco Polo c. Legaspi d. Magellan
30. Pang-isahang Pagsasanay
6. Alin sa sumusunod ang naging Epekto ng Unang yugto
ng Kolonisasyon?
a. Travels of Marco Polo
b. Malawakang pagkakatuklas sa mga lupaing hindi pa
nagagalugad at mga sibilisasyong hindi pa natutuklasan
c. Krusada
d. Whitemans Burden
7. Sa limang (5) bapor na dala ni Magellan, Anong bapor
ang natatanging nakabalik sa Espanya noong Setyembre 6,
1522?
a. Victoria b. Concepcion c. Santiago d. Trinidad
31. Pang-isahang Pagsasanay
8. Ang ____________ ang nagbibigay sa mga manlalayag ng direksiyong kanilang
daraanan sa paglalakbay.
a. Caravel b. Magnetic compass c. Astrolabe d. Sunglasses
9. Ang _______ ay ang alinman sa mga ekspedisyong militar na isinagawa sa
pagitan ng 1096 at 1270 upang mabawi ang Jerusalem mula sa mga Muslim.
a. Krusada b. Astrolabe c. Magnetic Compass d. Polo Y Servicio
10. Bakit mahalaga ang papel na ginampanan ng Unang Yugto ng Kolonisasyon sa
daigdig?
a. Dahil sa pagkakatuklas ng mga lupain, higit na dumagsa ang mga kalakal at
spices na nagmula sa Asya
b. Dahil sa pagkakatuklas ng lupain nawalan ng kalayaan ang mga maliit na
bansa.
c. Dahil sa pagkakatuklas ng lupain lalong lumakas at yumaman ang Europa.
d. Dahil sa pagkakatuklas ng lupain nabago ang Ecosystem ng Asya.
32. Pagsusulit
Panuto:
Isulat sa patlang ang “ Dahilan” kung
ang pahayag ay tumutukoy sa salik ng
kolonyalismo, “Epekto” naman ang
isulat kung ang pahayag ay nagsasaad
ng bunga ng kolonyalismo. Isulat ang
iyong sagot sa sagutang papel.
33. Pagsusulit
_____________________1. Ang Paglalakbay ni Marco Polo.
_____________________2. Nang matapos ang krusada ay
hinanap-hanap ng mga Europeo ang mga pampalasa.
____________________ 3. Nawalan ng kalayaan ang mga
nasakop na bansa.
___________________ 4. Ang magnetic compass ang
nagbibigay sa mga manlalayag ng direksiyong kanilang
daraanan sa paglalakbay.
_________________ 5. Hinangad ng mga Europeo na
makamit ang karangalan at katanyagan.
34. Pagsusulit
_________________6. Ang mga eksplorasyon na pinangunahan
ng mga Espanyol at mga Portuguese ang nagbigay-daan sa
malawakang pagkakatuklas sa mga lupaing hindi pa
nagagalugad at mga sibilisasyong hindi pa natutuklasan.
_________________7. Sumigla ang paglaganap ng sibilisasyong
Kanluranin sa Silangan dahil sa kolonisasyon.
_________________8. Nakapukaw rin ng interes sa mga bagong
pamamaraan at teknolohiya sa heograpiya at paglalayag ang
mga eksplorasyon.
________________9. Natuklasan ang Isla ng Pilipinas.
________________10. Ang caravel ay isang perpektong sasakyang
panggalugad para sa mga Europeo noong panahon ng
Eksplorasyon.
36. Pangwakas
1. “ Ang eksplorasyong Kanluranin ang unang nagtatag ng
pandaigdigang interaksyon na nararanasan sa
kasalukuyan.” Gaano kahalaga ang bahaging ginampanan
at ginagampanan ng mga Asyano sa interaksyong
ito?______________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
____________
37. Pangwakas
• 2. Paano ibinubuod ng pahayag na “God, Gold and Glory”
ang motibo ng eksplorasyon ng mga Kanluranin?
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
_______________________________________.
38. Mga Sanggunian
• Blando, Rosemarie C. et.al (2014). Kasaysayan ng
Daigdig, Araling Panlipunan: Modyul ng Mag-aaral. Pasig
City, Philippines. Vibal Group Inc.
• Samson, Maria Carmelita et.al. (2013). Kayamanan 8,
Ang Pilipinas sa Asya. Manila, Philippines. Rex Bookstore
• Soriano,Celia D. et.al (2001).Pana-panahon III Worktext,
Kasaysayan ng Daigdig.Manila, Philippines.Rex Bookstore
• Soriano, Celia D. et.al (2014): Kayamanan 9,Kasaysayan
ng Mundo. Manila Philippines. Rex Bookstore
39. Susi sa Pagwawasto
• Balik-aral:
• 1.Repormasyon
• 2.Renaissance
• 3.Protestante
• 4.National Monarchy
• 5.Merkantilismo
• 6.Katoliko
• 7.Humanismo
• 8.Europe
• 9.Bourgeoisie
• 10.Banker
• Pinatnubayang
Pagsasanay 1:
• 1.Magellan
• 2.Victoria
• 3.Hindi kinilala ni Lapu –
Lapu ang kapangyarihan
ng Espanya
• 4.Mactan
• Pinatnubayang
Pagsasanay 2:
• (Ang sagot ng mag-aaral
ay maaaring magkakaiba-
iba)
