filipino

1. ARALIN 5-
Kasaysayan ng
Wika

2. KASANAYANG PAMPAGKATUTO
 Natutukoy ang iba’t ibang gamit ng
wika sa lipunan sa pamamagitan ng
napanood na palabas sa telebisyon at
pelikula F11PD – Id – 87
 Naipaliliwanag nang pasalita ang gamit
ng wika sa lipunan sa pamamagitan ng
mga pagbibigay halimbawa
F11PS – Id – 87

3. “Ang Filipino ay ang katutubong wikang ginagamit
sa buong Pilipinas bilang wika ng komunikasyon ng mga
etnikong grupo. Katulad ng iba pang wikang buhay, ang
Filipino ay dumaraan sa proseso ng paglinang sa
pamamagitan ng mga panghihiram sa mga wika sa
Pilipinas at mga di- katutubong wika at mga ebolusyon
ng iba’t ibang barayti ng wika para sa iba’t-ibang
sitwasyon, sa mga nagsasalita nito na may iba’t ibang
saligang sosyal at sa mga paksa ng talakayan at
iskolarling pagpapahayag.”

4. -Ang naunang pahayag ay
depinisyong ibinigay ng Komisyon
sa Wikang Filipino (KWF) sa
Filipino bilang wikang pambansa.
Nakasaad ito sa Resolusyon Blg.
92-1 (MAYO 13, 1992).

5. Kasaysayang ng Wikang
Filipino.
 Panahon ng Kastila
 Panahon ng
Rebolusyunaryong Pilipino
 Panahon ng Hapon
 Panahon ng Pagsasarili
 Panahon ng Kasalukuyan

6. Nang sakupin ng mga Espanyol ang bansa, lalong
nahati ang mga Pilipino. Ang pananakop sa
pamamagitan ng pagbubukod-bukod ang ginamit ng
mga Espanyol upang magkalayo-layo ang mga
Pilipino. Walang isang wikang pinairal noon sapagkat
sa halip ituro ang wikang Espanyol, ang mga paring
dayuhan ang nag-aaral ng mga katutubong wika. Sa
huling dantaon ng mga Espanyol, nagkaroon na ng
pagtatangkang itaguyod ang Tagalog bilang wikang
pambansa.

7. Ang Kilusang propaganda ay nagsimula
ng paggamit ng Tagalog sa mga
pahayagan isinulat nila. Sinundan ito ng
Katipunan na Tagalog din ang ginamit sa
pagbuo ng mga kautusan gaya sa
Saligang – Batas ng Biak- na- Bato noong
1897. Dito pinagtibay na Tagalog ang
opisyal na wika ng pamahalaan.

8. Sapilitang ipinaturo ang Nihongo
at inalis ang Ingles. Naging
masigla ang mga Pilipino sa
paggamit ng sariling
wika.Sumigla ang panitikang
Pilipino gaya ng nobela at
maikling kwento.

9. Pagkaraan ng Ikalawang
Digmaang Pandaigdig,
nagtagumpay ang pagtuturo ng
wikang pambansa na tinatawag
na Filipino sa isang kautusang
nilagdaan ng naging kalihim na
si Jose Romero ng pagtuturo.

10. Naging opisyal na wika ang Tagalog
at Ingles. Naging midyum sa mga
paaralan ang Ingles at asignatura ang
Filipino. Nagkaroon na ng aklat para
sa mga Pilipino. Marami ang pag-
aaral na isinagawa sa wika upang
magamit itong panturo.

11. Nagpatupad ng Patakarang Bilingguwal
ang Kagawaran ng Edukasyon at
sinimulang ipatupad ito ng taong 1974 sa
mababang paaralan, sekondarya sa
tersyarya sa lahat ng paaralan sa bansa.
Ipinaunlad ang wikang Filipino upang
magamit sa mga paaralan mula
elementarya hanggang kolehiyo.

12. Higit na Lumaganap ang
paggamit ng wika pag-aaral ng
wika at nagkaroon ng
intelektuwalisasyon,
estandardisasyon at
elaborasyon ng wikang Filipino.

13. MGA BATAS PANGWIKA
Kautusang Pangkagawaran Blg.24.-
Ipinalabas noong 1962 ng Kalihim ng
Edukasyon, Alejandro Roces na nag-
uutos, na mula sa taong-aralan 1963-
1964, Ipalimbag ang lahat ng sertipiko at
diploma ang pagtatapos sa wikang
Pilipino.

14. Proklama Blg.186 na nagsususog sa
Proklama Blg.12 serye ng 1954 –
nilagdaan ng Pangulong Ramon
Magsaysay ang paglipat ng pagdiriwang
ng Linggo ng Wikang Pambansa taun-taon
simula sa ika-13 hanggang ika-19 ng
Agosto. Nakapaloob sa panahong saklaw
ang pagdiriwang ng kaarawan ni Quezon
(Agosto 19)

15. Kautusang Tagapagpaganap
Blg.60-
Ipinag-utos ni Pangulong
Diosdado Macapagal na awitin
ang pambansang awit sa
wikang Pilipino.

16. Saligang Batas ng 1973-
Dapat gumagawa ang
Batasang Pambansa ng mga
hakbang tungo sa paglinang at
pormal na adapsyon ng isang
panlahat na wikang pambansa
na tawaging Pilipino.

17. Ang pagbibinyag ng pangalang
Filipino sa ating Wikang
Pambansa sa taong 1959 ay
ipinalabas ni Kalihim Jose E.
Romero ng Kagawaran ng
Edukasyon.

18. Kautusang Pangkagawaran Blg.25
–Hulyo 19, 1974 –Nilagdaan ng
Kalihim ng Edukasyon at Kultura,
Juan Manuel ang pagpapairal ng
Edukasyong Bilingguwal sa mga
paaralan simula taong-panuruan
1974-1975.

19. Kautusang Blg. 22- Hulyo 21,
1978 - Nilagdaan ni kalihim
Juan Manuel na simula sa
taong panuruan 1979-1980
ituturo ang 6 na yunit sa
Kolehiyo.

20. Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 1179(1981)- Pagpapalit ng
pangalan ng Surian ng Wikang
Pambansa (SWP) sa Linangan
ng mga Wika sa Pilipinas
(LWP)

21. Batas Republika Blg.7104
(1986)- Nilikha ang Komisyon sa
Wikang Filipino (KWF). Sa
kasalukuyan ang ahensya sa ilalim
ng gobyerno na may malaking
papel sa mga hakbangin para sa
Wikang Filipino.

22. Bilang patunay sa minimithing
pagpapatibay sa wikang
pambansa’y nagkaroon ng
pagpapalimbag sa taong 1940 ng
isang Diksyunaryo at isang
Gramatika ng Wikang Pambansa.

23. Proklamasyon Blg. 1041- ipinalabas ni
Pangulong Fidel V. Ramos na nagtatakda
na ang buwan ng Agosto taun-taon ay
magiging Buwan ng Wikang Filipino at
nagtatagubilin sa iba’t ibang sangay/
tanggapan ng pamahalaan at sa mga
paaralan na magsagawa ng mga gawain
kaugnay sa taunang pagdiriwang.

24. Proklamasyon Blg. 12. Marso 26
1954- nilagdaan ng Pangulong
Ramon Magsaysay ang
pagdiriwang ng Linggo ng Wikang
Pambansa simula sa Marso 29
hanggang Abril 4 taun-taon.

25. Proklamasyon Blg. 186 (Set.23 1955 )-
nilagdaan ng pangulong Pangulong
Ramon Magsaysay nagsususog sa
Proklama Blg.. 12 serye ng 1954, na sa
pamamagitan nito’y inililipat ang panahon
ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang
Pambansa taun-taon sa ika-13 hanggang
ika- 19 ng Agosto.

26. Memorandum Sirkular Blg. 448-
humihiling sa lahat ng tanggapan
ng pamahalaan na magdaos ng
palatuntunan sa pagdiriwang ng
Linggo ng Wikang Pambansa,
Agosto 13-19

27. Proklamasyon Blg.9 (Agosto 12,1986)
- nilagdaan ni Pangulong Corazon C.
Aquino na kumikilala sa Wikang
Pambansa na gumawa ng
napakahalagang papel sa himagsikang
pinasiklab ng Kapangyarihan Bayan na
nagbunsod ng bagong
- pamahalaan.