Ang dokumento ay nagbibigay ng impormasyon tungkol sa sinopsis at bionote, na mga uri ng lagom sa mga akdang tekstong naratibo. Para sa sinopsis, binibigyang-diin ang mga hakbang sa pagsulat nito tulad ng paggamit ng ikatlong panauhan at paglahad ng pangunahing tauhan at kanilang mga suliranin. Sa bionote, itinatampok ang mga pangunahing impormasyon tungkol sa isang tao at ang mga dapat tandaan sa pagsulat nito, kabilang ang pagiging maikli at ang paggamit ng ikatlong panauhan.

1. SINOPSIS
O BUOD

2. SINOPSIS/BUOD
SINOPSIS
URI NG LAGOM
NA GINAGAMIT
SA MGA
AKDANG
TEKSTONG
NARATIBO
SINOPSIS
GINAGAMIT
DIN ITO SA
IBA’T-IBANG
URI NG
PANITIKAN.
AT ANG….
BUOD
MAAARING
BUOIN NG
ISANG
TALATA O
HIGIT PA
BUOD
NAKAKATULON
G SA
MADALING
PAG-UNAWA
NG SELEKSYON
O AKDA

3. MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG BUOD
1. Gumamit ng ikatlong panauhan sa pagsulat nito.
2. Isulat ito batay sa tono ng pagkakasulat ng orihinal na sipi nito.
3. Ilahad ang mga pangunahing tauhan, kanilang gampanin at
suliraning kinaharap.
4. Gumamit ng angkop na pang-ugnay sa paghabi ng mga
pangyayari.
5. Tiyaking wasto ang gramatika, pagbabaybay at mga bantas na
ginamit. Huwag kalimutan ilagay ang sangguniang ginamit.

4. MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG BUOD
1. Basahin ng mabuti ang ginawa hanggang makuha ang buong kaisipan ng
diwa nito.
2. Suriin at hanapin ang pangunahin at di pangunahing kaisipan.
3. Magtala at magbalangkas.
4. Isulat sa sariling pangungusap.
5. Ihanay ang ideya sang ayon sa orihinal.
6. Gawing mabisa ang ginawang buod.

5. BIONOTE
ARALIN 4

6. BIONOTE
 Ginagamit sa pagsulat ng profile ng tao
 Maikli kesa sa talambuhay o kathambuhay (katha sa buhay)
 Tala sa buhay ng isang tao na naglalaman ng kanyang academic career.
 Madalas makikita sa dyornal, aklat, abstark ng sulating papel, websites at iba pa.
 Ginagamit sa paggawa ng resume, bio-data upang ipakilala ang sarili para sa
propesyonal na layunin.
Layunin nitong ipakilala ang sarili sa madla.

7. MGA BAGAY NA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG BIONOTE
1. Sikaping maisulat lamang ito ng maikli. Maaaring buoin ng 200 na salita o
lima hanggang anim na pangungusap.
2. Simulan ito sa personal na impormasyon. Ilagay din ang interes, maging ang
tagumapay na natamo. Kung ito ay marami, pumili lamang ng dalawa o tatlo.
3. Isulat ito sa ikatlong panauhan.
4. Gawing simple ang pagkaksulat nito.
5. Basahing muli at isulat muli ang pinal na sipi ng bionote.

8. HALIMBAWA NG BIONOTE
Si Patrocinio Villafuerte y isang guro at manunulat sa Filipino. Siya ay
ipinanganak noong ika-7 ng Mayo 1948 sa San Isidro, Nueva Ecija. Isa siyang
manunulat na may bilang na 145 na akda. Nagtapos siya ng Batsilyer sa Agham
sa Edukasyon. PAngulo siya ngayon ng Departamento ng Pilipino sa Philippine
Normal University. Marami siyang nakuhang mga parangal sa iba’t ibang pag-
gawad, tulad ng Gawad Merito na kanyang nakuha at nakamit sa Manuel Luis
Quezon University.
Tumanggap rin siya ng mga parangal. Ang kanyang kauna-unahang nakamit ay
mula sa Genoveva Edroza Matute Professional Chain in Filipino, Sampung gawad
Surian Gantimpalang Collanters. Dalawang Presidential Awards sa Malacañan
Palace at walong Carlos Palanca Memorial Awards For Literature. Pinarangalan ng
Komisyon ng Wikang Filipino, PNU Alumni Association, Kapisanan ng mga
Propesor sa Pilipino (KAPPIL), Ninoy Aquino Foundation at Philexers.