Tekstong deskriptibo. Karaniwan. Masining. Karaniwang bahagi lang ng ibang teksto and tekstong deskriptibo. Gamit ang cohesive devices o kohesyong gramatikal sa pagsulat ng tekstong deskriptibo.
Tusong Katiwala
COT sa Filipino
TANONG #1:
Mula sa mga ipinakitang larawan, ano kaya ang mensahing nais ipabatid nito sa atin?
Ipinababatid nito ang iba’t ibang paraan sa pagpapakita ng KAGANDAHANG ASAL.
Tanong #2:
Paano makakatulong ang mga mensaheng nakapaloob sa larawan sa pag-uugali ng isang tao?
Kayo ay inaasahang:
1. Nasusuri ang tiyak na bahagi ng nabasang parabula na naglalahad ng katotohanan, kabutihan at kagandahang asal.
2. Nasusuri ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasang akda gamit ang ibinigay na tanong.
3. Nabibigyang puna ang estilo ng may akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit sa akda.
TUSO:
♣ mapanlinlang
♣ mapanglamanag
Halimbawa:
Talagang masama itong si Tasyo tuso kung makipagkalakalan sa ibang tao.
¹ Sinabi rin niya sa mga alagad, “May isang mayaman na may katiwala. Isinusumbong sa kanya na nilulustay nito ang kanyang mga kayamanan.
2 Tinawag niya ito at tinanong, ‘Ano itong narinig ko tungkol sa iyo? Magbigay-sulit ka ng ipinagkatiwala sa iyo, sapagkat hindi ka na maaaring maging katiwala pa.’
3 Sinabi ng katiwala sa sarili, ‘Ano ang gagawin ko ngayong tinanggal na sa akin ang pangangasiwa? Hindi ko kayang magbungkal ng lupa at nahihiya naman akong mamalimos.
4 Alam ko na ang gagawin ko! Maalis man ako sa pangangasiwa, may tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan.’
5 Kaya't isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kanyang panginoon. Sinabi niya sa una, ‘Magkano ang utang mo sa aking panginoon?’
6 At sinabi nito, ‘Sandaang tapayan ng langis.’ Sinabi niya naman dito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang, maupo ka at isulat mo agad na limampu.’
7 Pagkatapos ay sinabi naman niya sa isa pa, ‘Magkano ang utang mo?’ At sinabi nitong, ‘Sandaang kabang trigo.’ Sinabi niya rito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang at isulat mo na walumpu.’
8 Pinuri ng panginoon ang madayang katiwala dahil sa katusuhan nito. Sapagkat ang mga anak ng sanlibutang ito ay mas tuso sa pamamahala ng kanilang pamumuhay kaysa mga anak ng liwanag.
9 Sinasabi ko sa inyo, makipagkaibigan kayo gamit ang kayamanan ng sanlibutan upang kung maubos na ito ay tatanggapin kayo sa walang hanggang mga tahanan.
10 Ang tapat sa kaunti ay tapat din sa marami at ang hindi tapat sa kaunti ay hindi rin tapat sa marami.
11 Kaya kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng sanlibutan, sino ang magtitiwala sa inyo sa tunay na kayamanan?
12 At kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng sarili ninyong kayamanan?
13 Walang aliping makapaglilingkod sa dalawang panginoon. Sapagkat kapopootan niya ang isa ngunit iibigin ang isa pa. O kaya naman ay magiging tapat siya sa isa ngunit kamumuhian ang isa pa. Hindi kayo maaaring maglingkod sa Diyos at sa salapi.”
PARABULA
► ay maikling salaysay na nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na karaniwang batayan ng gma kuwento ay nasa Banal na Kasulatan. Realistiko ang banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parab
Tekstong deskriptibo. Karaniwan. Masining. Karaniwang bahagi lang ng ibang teksto and tekstong deskriptibo. Gamit ang cohesive devices o kohesyong gramatikal sa pagsulat ng tekstong deskriptibo.
Tusong Katiwala
COT sa Filipino
TANONG #1:
Mula sa mga ipinakitang larawan, ano kaya ang mensahing nais ipabatid nito sa atin?
Ipinababatid nito ang iba’t ibang paraan sa pagpapakita ng KAGANDAHANG ASAL.
Tanong #2:
Paano makakatulong ang mga mensaheng nakapaloob sa larawan sa pag-uugali ng isang tao?
Kayo ay inaasahang:
1. Nasusuri ang tiyak na bahagi ng nabasang parabula na naglalahad ng katotohanan, kabutihan at kagandahang asal.
2. Nasusuri ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasang akda gamit ang ibinigay na tanong.
3. Nabibigyang puna ang estilo ng may akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit sa akda.
TUSO:
♣ mapanlinlang
♣ mapanglamanag
Halimbawa:
Talagang masama itong si Tasyo tuso kung makipagkalakalan sa ibang tao.
¹ Sinabi rin niya sa mga alagad, “May isang mayaman na may katiwala. Isinusumbong sa kanya na nilulustay nito ang kanyang mga kayamanan.
2 Tinawag niya ito at tinanong, ‘Ano itong narinig ko tungkol sa iyo? Magbigay-sulit ka ng ipinagkatiwala sa iyo, sapagkat hindi ka na maaaring maging katiwala pa.’
3 Sinabi ng katiwala sa sarili, ‘Ano ang gagawin ko ngayong tinanggal na sa akin ang pangangasiwa? Hindi ko kayang magbungkal ng lupa at nahihiya naman akong mamalimos.
4 Alam ko na ang gagawin ko! Maalis man ako sa pangangasiwa, may tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan.’
5 Kaya't isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kanyang panginoon. Sinabi niya sa una, ‘Magkano ang utang mo sa aking panginoon?’
6 At sinabi nito, ‘Sandaang tapayan ng langis.’ Sinabi niya naman dito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang, maupo ka at isulat mo agad na limampu.’
7 Pagkatapos ay sinabi naman niya sa isa pa, ‘Magkano ang utang mo?’ At sinabi nitong, ‘Sandaang kabang trigo.’ Sinabi niya rito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang at isulat mo na walumpu.’
8 Pinuri ng panginoon ang madayang katiwala dahil sa katusuhan nito. Sapagkat ang mga anak ng sanlibutang ito ay mas tuso sa pamamahala ng kanilang pamumuhay kaysa mga anak ng liwanag.
9 Sinasabi ko sa inyo, makipagkaibigan kayo gamit ang kayamanan ng sanlibutan upang kung maubos na ito ay tatanggapin kayo sa walang hanggang mga tahanan.
10 Ang tapat sa kaunti ay tapat din sa marami at ang hindi tapat sa kaunti ay hindi rin tapat sa marami.
11 Kaya kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng sanlibutan, sino ang magtitiwala sa inyo sa tunay na kayamanan?
12 At kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng sarili ninyong kayamanan?
13 Walang aliping makapaglilingkod sa dalawang panginoon. Sapagkat kapopootan niya ang isa ngunit iibigin ang isa pa. O kaya naman ay magiging tapat siya sa isa ngunit kamumuhian ang isa pa. Hindi kayo maaaring maglingkod sa Diyos at sa salapi.”
PARABULA
► ay maikling salaysay na nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na karaniwang batayan ng gma kuwento ay nasa Banal na Kasulatan. Realistiko ang banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parab
Kung noon ay radyo, dyaryo, telebisyon at magasin lang ang ating media para malaman kung anong uso, anong sikat at ano ang popular, sa panahon ngayon, napakamoderno na ng teknolohiya at napakadali na para sa mga tao na makiuso at magpauso sa pamamagitan ng lahat ng uri ng media-lahat ng nabanggit kanina at idinagdag pa ang internet. Bakit ba napakaimportante sa mga tao makasabay sa uso? Ano nga ba talaga ang kulturang popular? Ating alamin kung ano ba talaga ang ibig sabihin ng uso o mas pormal na kilala bilang kulturang popular. Ang kulturang popular ay masasabi nating isang paraan ng mga tao para maramdaman ang pagtanggap sakanila ng nakararami. Ang pag-ayon sa kulturang popular, ang nagpapadama sa mga tao na tanggap sila sa modernismo dahil ang kulturang popular ay kadalasang nagmumula sa mga modernong produkto ng mga kumpanya at modernong mga bansa. Ang kulturang popular ang kadalasang nagbibigay ng depinisyon kung ano ang maganda at kung ano ang katanggap-tanggap. Ang kulturang popular ay maaaring teknolohiya, pagkain, kasuotan, musika at iba pa. Ito ay ang mga pinagsasama-samang kultura na itinatakda ng makakapangyarihang tao, kumpanya at bansa. Ginagamit ito ng mga ordinaryong tao para maipahayag ang kanilang pagsang-ayon sa isang kultura, pati na rin maipakilala ang kanilang sarili. Ngunit bakit nga ba may kulturang popular? San ba ito galing? May sinasabing anim na dahilan at pinagmumulan ng kulturang popular at ito ang mga: 1. Pangangailangan na itinatakda ng mga negosyante Ang mga negosyante ay nagbibigay o nagpapakita sa mga tao ng isang pangangailangan.Ang kulturang popular ay ang tinatangkilik ng karamihan sa lipunan, halimbawa ang mga pelikula at ang mga teleserye, sa mga damit na sinusuot at ang mga artista na tinitingalaan namin – lahat ito ay nasa sakop ng kulturang popular. Ang ng ginagawa naming, sa mga salita at ang mga akysons – ito ang subconscious na pagnanais sa mga bagay na popular sa karamihan. Ito ang isang simpleng paliwanag para sa kulturang popular, pero ano talaga ANG ‘kulturang popular?’May maraming ideyas na lumikha ang tinatawag naming ‘kulturang popular.’ Isa, tumatakbo ang kulturang popular sa prospekto ng kita. Kung walang kita o potensyal na negosyo mas maliit ang impluensya ang mga kompanya sa komunidad. Laging nagdadala ang mga kompanya ng mga bagay na nakatingin nila may potensyal na maging popular dahil ito ang paanong tumatakbo ang mga kompanya – nagdala ng mga produkto na lilikha ng pinakamaraming kita. Dahil sa itong pananaw, karaniwan maganda ang mga produkto na dinadala ng mga kompanya, katulad sa mga damit o mga restawrans, at ito ay gumagawa ang trend na sinusundan namin.
Gumagawa ang pagnanais na umiral sa kulturang popular ang konsepto ng sado-masokismo. Ito ang kagustuhan para makukuha ng kasiyahan sa pagkuha ng mga bagay na tinatawag naming ‘kulturang popular.’ Isang halimbawa ay ang kagustuhan ng bagong tatak ng Nike o Adidas na sapatos .
Ang kursong FLT 717 na Panitikan sa Edukasyon ng Pilipinas o Philippine Educational Literature ay tatlong yunit na kurso na nagbibigay kaalaman sa mga estudyante sa mga araling sumasaklaw sa panitikan. Binibigyang diin din ang pagbabasa ng mga akdang pampanitikan na nakasulat sa iba’t ibang yugto ng panahon. Ang pagpapahalaga sa nasabing gawain ay isasagawa sa pamamagitan ng pagbabahagi sa klase ng mga nilalaman ng bawat akda. Ang mga kaalaman at kakayahang matatamo sa pagbabahagi ay maaaring magamit sa pagtuturo at pagkatuto ng panitikan sa Pilipinas.
1. ARALIN 3
ANG KOMIKS SA LIPUNANG
PILIPINO
“Impluwensiya ng makabagong teknolohiya
sa paggamit ng wika’y dapat lamang
pahalagahan”
2. KOMIKS
•Isang grapikong midyum na kung saan ang mga
salita at larawan ay ginagamit upang ihatid ang
isang salaysay o kuwento.
•Maaring maglaman ito ng kaunting diyalogo
sapagkat binubuo ito ng isa o higit pang mga
larawan, na maaaring maglarawan o maghambing
ng pagkakaiba ng teksto upang mapahalagahan
3. •Karaniwang paksang
katatawanan ang komiks,
lumawak na ang sakop ng anyo
ng sining na ito na
kinabibilangan ng lahat ng mga
uri (genre), hinahayaan ang mga
manunulat na tuklasin ang
kanilang sariling ekspresyon
4. •Ang komiks parin sa lipunang
Pilipino ay inihahanay bilang
isang kulturang popular, buhay
na buhay na pinagagalaw ng
komiks ang buhay-Pilipino sa
pamamagitan ng iba’t-ibang
kuwentong isinasalaysay nito.
5. •Sinasabing ang komiks ay inilalarawan
bilang isang makulay at popular na
babasahin na nagbigay-aliw sa
mambabasa, nagturo ng iba’t ibang
kaalaman at nagsulong ng kulturang
Pilipino. Ang kultura ng komiks ay
binubuo ng mga manunulat at dibuhista
na napakalawak ng imahinasyon.
6. •Ang pagiging malikhain ng mga
tagakomiks ang nagpagalaw maging sa
mga bagay na walang buhay. Ipinakita
nila ang hindi nakikita ng iba. Lumikha
sila ng mga bagay mula sa wala.
Gumawa ng mahika. Pinagkabit-kabit
ang mga elemento. At kahit walang
teleskopyo ay ginalugad nila ultimong
tuldok sa kalawakan.
7. Ipinakita na bukod sa ating
mundo, ay may iba pa palang uri
ng mga nilalang.
•Sa Pilipinas, sinasabing bayani
na si Jose Rizal ang kauna-
unahang Pilipino na gumawa ng
komiks.
8. •Noong 1884 ay inilathala sa
magasin “Trubner’s Record sa
Europa ang komiks istrip niya
na “Pagong at Matsing” ”
9. •Makulay ang pinagdaanan ng
komiks sa Pilipinas magmula
ng lumabas ito sa mga
magasin bilang page filler sa
Entertainment Section nito
noong 1920
10. •Magmula dito, nagsulputan
na ang mga regular na serye
ng Halakhak komiks, Tagalog
Klasiks noong 1949 at
Silangan Komiks noong 1950.
11. •Sinasabing sa pagpasok ng dekada 80’ unti-
unting humina ang benta ng komiks dahil sa
ipinatanggal ang ilan sa nilalaman at ipinag-
utos ang paggamit ng murang papel.
•Pagkatapos ng Martial Law muling
namuhanan ang industriya ng komiks. Sa
panahong ito sumikat ang manunulat na sina
Pablo S. Gomez, Elena Patron at Nerissa
Cabral.
12. •Sa kasalukuyan marami pa rin ang
nagnanais na muling buhayin ang
industriya sa bansa. Isa na rito ang
killalang direktor na si Carlo J. Caparas.
•Kinilala ang galing at husay ng mga
Pinoy sa larangan ng sining at
malikhaing pagsulat sa lokal man at
internasyonal na komunidad.
13. •Kabilang sa mga komikerong
Pilipino na kilala sa labas ng
Pilipinas sina Gerry Alanguilan,
Whilce Portacio, Philip Tan,
Alfredo Alcantara at marami
pang iba.
14. •Ayon kay Prof. Romulo Baquiran ng
Unibersdad ng Pilipinas sa “Pasko sa Komiks,”
Hindi mamamatay ang komiks dahil may
kakanyahan ito, ang katangiang biswal at
teksto. Isang kakanyahang hinding-hindi
mamamatay sa kulturang Pilipino hangga’t
ang mga Pilipino ay may mga mata para
makita at bibig para makabasa-
magpapatuloy ang eksistensiya ng komiks.”
15. PANITIKANG POPULAR
•Sa kasalukuyan, mas pinili ng mga tao na
magkaroon ng libangan na mabilis lamang
na naisasagawa. Sa kadahilanang ito,
biglang umusbong ang telebisyon, pelikula,
musika at komiks bilang midyum ng
kasiyahan gayundin ng pagkatuto.
16. HUGOT LINES
•Ito ay ang makabagong paraan
ng pagpapahayag ng emosyon
gamit ang social networking site.
Kadalasang ginagamit ang hugot
lines ng isang tao kapag may
pinagdaraanang problema sa
buhay at madalas sa pag-ibig.
17. HALIMBAWA:
• Ang pagmomove-on ay para yang
paggising sa mga estudyante tuwing
umaga mahirap pero kailangan.
• Ang second chance ay ibinigay para
magbago hindi para umabuso.
• Paano kayo magiging “TOGEHER”, kung
hindi ka naman gumagawa ng paraan To-
get-her?
18. CONSTRUCT PROCEDURE
•Isang uri ng graphic organizer na ginagamit na teknik
upang makatulong sa mas madaling pag-unawa sa
nilalaman ng isang teksto.
SPEECH BALLOON
•Isang bahagi ng komiks na pinagsusulatan ng usapan
ng tauhan.
19. MAY IBA’T IBANG URI
ITO:
•Para sa Karaniwang Usapan
•Usapang Pabulong
•Usapang Pasigaw
•Diyalogo sa Sarili
21. 1.REPRESENTATIB
-sinasabi sa mga tao ang tungkol sa
kalagayan ng mga bagay.
-Gamit na kasanayan: isaysay, sabihin,
isulat, ipahayag, ilarawan at iba pa
23. 3. KOMISIB
-gagawin ang isang aksiyon para sa
hinaharap.
-Gamit na kasanayan: pangangako,
pananakot
24. 4. EKSPRESIB
-ipinahahayag ang damdamin at saloobin
tungkol sa isang sitwasyon.
-Gamit na kasanayan ay: pasasalamat,
pakikiramay, pagbati, pagtanggap, at iba
pa.
25. 5. DEKLARATIB
-binabago ang kalagayan ng sitwasyon sa
pamamagitan ng mga pahayag.
Halimbawa:
“Ikaw ay nagwagi sa Timpalak
Talumpatian.”
-Ito ay nangangahulugang dapat matuwa
sapagkat nagkamit siya ng tagumpay.
26. WASTONG GAMIT NG SALITA/PAHAYAG NA
PANG-SOCIAL NETWORKING SITE
•Kolokyal – antas ng wika na ang paraan ay parang
nakikipag-usap lamang. Masasabing di pormal ang
gamit ng wika
•Teknikal – antas ng wika na tumutukoy sa isang
disiplina, halimbawa ay ang pang-agham at
panteknolohiya. Hindi na isinasalin ang salita sa
halip ganap na hinihiram ito upang hindi mabago
ang kahulugan
27. PAGSULAT GAMIT ANG BLOG AT IBA PANG SOCIAL
NETWORKING SITE TUNGKOL SA ISANG MAHALAGANG
PAKSA
• Social Networking Site – naglalarawan ng mga
personal na opinion, mga gawain at mga
karanasan. Hindi gaanong mahaba ang mga
pahayag, mabilisan ang palitan ng mga mensahe.
Himig ng mga pahayag ay parang kaharap
lamang ang pinadadalhan ng mensahe. Sa
paggamit sa anumang sosyal networking site,
nakabatay ito sa layon na tutugunan ng wastong
gamit ng mga salita para makabuo ng pahayag