POPULAR NA BABASAHIN

1. Popular na Babasahin
Tabloid, komiks, magasin, at mga
kontemporaryong dagli

2. Pahayagan (tabloid)
• Isa na ang pahayagan bilang isang uri ng
print media ang kailanma’y hindi
mamamatay at bahagi na ng ating
kultura.
• Ayon kay William Rodriguez,
“Sinasabing ang tabloid ay pang-masa
dahil sa Tagalog ito nakasulat bagama’t
ilan dito ay Ingles ang midyum.”

4. • Buhay na buhay pa rin ang
industriya ng diyaryo sa bansa dahil
sa abot kaya lang ang presyo. Ang
katibayan nito ay ang dami ng mga
tabloid na makikita sa bangketa.

5. • Iba’t iba ang dahilan ng mga tao kung
bakit nagbabasa ng diyaryo. Mayroong
hanap talaga ay balita, magbasa ng
tsismis, sports, literatura o di kaya’y
magsagot ng palaisipan. Pinagsama-
sama na yata ang lahat sa diyaryo para
magustuhan ng mga tao. Mainam itong
pampalipas-oras kapag walang ginagawa.

6. • Ang TABLOID ay pang-masa dahil sa Tagalog
ito nakasulat bagama’t ilan dito ay Ingles ang
midyum.
• Subalit, sa tabloid masyadong binibigyang diin
ang tungkol sa SEX at KARAHASAN kaya’t
tinagurian itong sensationalized journalism. Ito
ay dahil sa katangian na ang magandang balita
ay nasa masamang balita.
• Mayroong humigit sa dalawampung national
daily tabloid ang nagsi-circulate sa bansa.

7. BROADSHEET

8. Ang Broadsheet ay isang uri ng
pahayagan na may angking laki at
haba. Ito ay isang uri ng pahayagan
na nagtataglay ng seryosong
pagbabalita kung saan ang saklaw
nito ay malawak, sapagkat hindi
lamang pambansa ang sakop nito
kun'di kasama na rin ang
internasyonal.

10. IBA’T IBANG TABLOID:
 PILIPINO STAR NGAYON
 BULGAR
 BAGONG TIKTIK
 ABANTE TONITE
 PINOY PARAZZI
 BAGONG SAGAD
 DIYARYO PINOY
 ABANTE
 HATAW
 BANDERA

11. IBA’T IBANG
BROADSHEETS:
 THE NEW STANDARD
 THE MANILA TIMES
 MANILA BULLETIN
 MALAYA
 PHILIPPINE FIESTA
 PHILIPPINE DAILY INQUIRER
 THE PHILIPPINE STAR
 BUSINESS WORLD

12. Komiks
• Ang komiks ay isang grapikong midyum
kung saan ang mga salita at larawan ay
ginagamit upang ihatid ang isang
salaysay o kuwento.
• Maaring maglaman ng isang diyalogo sapagkat
binubuo ito ng isa o higit pang mga larawan, na
maaring maglarawan o maghambing ng
pagkakaiba ng teksto upang makaapekto nang
higit na may lalim.

14. ang paksang
• Bagaman
katatawanan
palagi
ang komiks, sa
kasaysayan, lumawak na ang sakop
ng anyo ng sining na ito na
kinabibilangan ng lahat ng mga uri
(genre), hinahayaan ang mga artistang
tuklasin ang kanilang sariling
ekspresyon.

15. • Komiks - isang makulay at popular na
babasahin na nagbigay-aliw sa
mambabasa, nagturo ng iba’t ibang
kultura ng
at nagsulong ng kulturang
Ang
ng ng mga manunulat
kaalaman
Pilipino.
binubuo
dibuhista na napakalawak
komiks ay
at
ng
imahinasyon.

16. • Sinasabing si Jose Rizal ang kaun-
Pilipino na
Taong 1884
unahang
komiks.
magasing “Trubner’s
Europa ang komiks strip niya
gumawa ng
inilathala sa
Record” sa
na
“Pagong at Matsing”, halaw mula sa
isang popular na pabula ng Asya.

17. • Makulay ang pinagdaanan ng komiks sa
bansa magmula nang lumabas ito sa
magasin bilang page filler sa
entertainment section noong 1920.
Halimbawa:
Halakhak Komiks (1946)
Pilipino Komiks (1949)
Tagalog Komiks (1949)
Silangan Komiks (1950)

18. • Subalit humina ang komiks sa pagpasok ng
dekada otsenta nang ipatanggal ng ilan sa
nilalaman at ipinag-utos ang paggamit ng
murang papel. Naapektuhan ang kalidad
at itsura
dibuhista
nagtrabaho
ng papel. Umalis ang mga
ng komiks
na lamang
sa Pilipinas at
sa Amerika sa
parehong industriya.
➢Alfredo Alcala
➢Mar Amongo
➢Alex Nino

19. • Pagkatapos ng Martial Law, muling
namuhunan ang industriya ng
S.
komiks. Sumikat sina Pablo
Gomez, Elena Patron at Nerissa
Cabral. Ang interes sa komiks ay
tumagal lamang hanggang 1990.
Nahumaling kasi ang mga tao sa
iba’t ibang anyo ng paglilibang.

20. Caparas-
niyang
• Carlo J.
tinangka
pasiglahin ang
komiks sa
tradisyunal
sirkulasyon
taong 2007
buhayin at
na
sa
pamamagitan ng mga ginawa nilang
komiks caravan sa iba’t ibang
bahagi ng Pilipinas.

21. ni Fermin
• Ayon sa blog
Salvador, ‘world-class’ ang
kakayahan ng mga Pilipino sa
paglikha ng komiks.

22. • Mga komikerong kilala sa labas ng
Pilipinas:
➢Gerry Alanguilan
➢Whilce Portacio
➢Philip Tan
➢Alfredo Alcantara

23. • Ayon kay Prof. Joey Baquiran ng UP, sa
PASKO SA KOMIKS. “Hindi
mamamatay ang komiks dahil may
kakanyahan ito. Ang katangiang biswal
at teksto. Isang kakanyahang hindiing
hindi mamamatay sa kulturang Pilipino
hangga’t ang mga Pilipino ay may mga
mata para makakita at bibig para
ang
makabasa– magpapatuloy
eksistensya ng komiks.

24. MAGASIN
• Hindi nawawala ang Liwayway kung
pag-uusapan ang magasin sa Pilipinas.
Naglalaman ito ng ng mga maikling
kuwento at sunod-sunod na mga
nobela. Naging paraan ito para
mapalago ang kaalaman ng mga
Pilipino.

25. • Bago pa
Pasipiko,
man ang digmaang
ang araw ng
pagrarasyon ng magasin na ito
ay talaga namang inaabangan ng
mga miyembro ng pamilya at
nagiging dahilan rin ng kanilang
pagtitipon upang mabasa
lamang lalo na ang mga nobela.

26. Mga nangungunang magasin
sa Bansa
• FHM(For Him Magazine) - tumatayo
bilang mapagkakatiwalaan at puno ng mga
impormasyon na nagiging instrumento
upang mapag-usapan ng kalalakihan ang
maraming bagay tulad ng buhay, pag-ibig
at iba pa.

27. • COSMOPOLITAN - magasing
pangkababaihan. Ang mga artikulo
dito ay nagsisilbing gabay upang
maliwanagan ang kababaihan
tungkol sa mga pinakamainit na
isyu sa kalusugan, kagandahan,
kultura at aliwan.

29. • GOOD HOUSEKEEPING - Isang
magasin para sa mga abalang ina.
Ang mga artikulong nakasulat dito
ay tumutulong sa kanila
gawin ang kanilang
upang
mga
responsibilidad at maging mabuting
maybahay.

31. • YES!-Ang magasin ay tungkol sa
balitang
nito ay
nakaw-
showbiz.
palaging
atensyon na larawan
Ang nilalaman
bago, puno ng
at
malalaman na detalye tungkol sa
mga pinakasikat na artista sa bansa.

33. • Metro - Magasin tungkol sa
fashion, mga pangyayari, shopping
at mga isyu hinggil sa kagandahan
ang nilalaman ng Metro.

35. • CANDY - Binibigyan ng pansin
ang mga kagustuhan at suliranin ng
kabataan. Ito ay gawa ng mga
batang manunulat na na mas
nakauunawa sa sitwasyon ng mga
mambabasa.

37. • MEN’S HEALTH - Magasin na
nakatutulong sa kalalakihan tungkol
ng kalusugan. Mga
sa pag-ehersisyo,
ng timbang, mga
sa isyu
pamamaraan
pagbabawas
pagsusuri sa pisikal at mental na
kalusugan ang nilalaman nito kung
kaya ito ay naging paborito ng
maraming kalalakihan.

39. • T3 - Isang magasin para lamang sa
mga gadget.
mga pinakahuling pagbabago
Ipinakikita rito ang
sa
teknolohiya at kagamitan nito. Ito
mga napapanahong
rin ay may
balita at gabay tungkol sa pag-
aalaga ng mga gadget.

41. • ENTERPRENEUR- Magasin para
sa mga taong may negosyo o nais
magtayo ng negosyo.

43. • Ang dagli
pampanitikan
ay isang anyong
na maituturing na
maikling maikling kuwento. Bagamat
walang katiyakan ang pinagmulan nito
sa Pilipinas, sinasabing lumaganap ito
sa unang dekada ng pananakop ng
mga Amerikano.
KONTEMPORARYONGDAGLI

44. • Wala ring nakakatiyak sa angkop na
haba para masabing dagli ang isang
akdang pampanitikan. Subalit
sinasabing kinakailangang hindi ito
aabot sa haba ng isang maikling
kuwento.

45. • Kilalang manunulat ng dagli:
➢Inigo Ed. Regalado na may
talipanpang Tengkeleng
➢Jose Corazin De Jesus
➢Rosauro Almario (Ric. A. Clarin)
➢Patricio Mariano
➢Francisco Laksamana
➢Lope K. Santos

46. • Sa pananaliksik
Tolentino, sinabi
ni Rolando
ni Teodoro
Agoncillo na sumulpot ang dagli
kasabay ng
noong 1902;
pagkakalathala ng pahayagang
Muling Pagsilang na pinamahalaan
ni Lope K. Santos, at nagpatuloy
hanggang 1930.

47. • Ayon naman kay
nag-ugat
E. Arsenio
ang dagli sa
Manuel,
panahon ng pananakop ng mga
Kastila. Naging tampok ang mga ito
sa mga pahayagang Espanyol at
tinawag na Instantaneas.

48. • Gayunman, hindi malinaw kung
hinango nga ng mga manunulat sa
Tagalog ang ganitong anyo mula sa
mga Kastila dahil hindi pa mailinaw
kung hinango nga ng mga manunulat
sa Tagalog ang ganitong anyo mula sa
mga Kastila dahil hindi pa malinaw
noon kung anong uri ang itatawag sa
akdang anyong prosa ngunit patula
ang himig.

49. • Nagkaroon lamang ng linaw ang
anyong prosang gaya ng maikling
kuwento at nobela pagsapit ng
1920.

50. • Ayon kay Aristotle Atienza,
malaking bilang ng mga dagli na
nakalap nila ni Tolentino para sa
antolohiyang
Tagalog:
“ang
1903-1936”
Dagliang
ang
tumatalakay sa mga karanasan ng
mga lalaki sa isang patriyarkal na
lipunang kanilang ginagalawan.

51. • Karaniwan ding iniaalay ang dagli
sa isang babaeng napupusuan
subalit may ilan ding ginamit ito
upang ipahayag ang kanilang mga
damdaming makabayan at kaisipang
lumalaban sa mananakop na
Amerikano.

52. • Sa obserbasyon ni Tolentino,
nagpapalit-palit ang anyo ng dagli
mula sa harap ng pahina ng mga
pahayagan
nakakahong
hanggang sa maging
kuwento sa mga
tabloid o
(feature story)
tampok na
sa mga
kuwento
kolum,
oangunahing balita (headline) sa
pahayagan at telebisyon.

53. • Aniya, “na-transform na ang dagli,
hindi na ito tinawag na dagli at
nagkaroon na ng ibang lehitimong
pangalan at katawagan– anekdota,
slice-of-lifem day-in-the-life, at iba
pa at lehitimasyon (pagpasok ng
ganitong uri ng kwento sa media)

54. ANG DAGLI SA KASALUKUYAN

55. • Karaniwang napagkakamalang
katumbas ng flash fiction o sudden
fiction sa Ingles ang dagli.

56. • Ayon kay Dr. Reuel Molina Aguila,
naunang
Pilipinas
nagkaroon
(1900s)
ng dagli sa
bago pa man
nagkaroon ng katawagang flash fiction
na umusbong noong 1990. Maari itong
nagmula sa anyong pasingaw at diga
ng magbabarkada kung kaya’t
masasabing marami sa mga probinsiya
at malalayong lugar ang nagkaroon ng
ganitong paraan ng kuwentuhan.

57. • Noong 2007, lumabas ang
antolohiyang “Mga Kuwentong
Paspasan na pinamatnugutan ni
Vicente Garcia Groyon.

58. • Taong 2011 naman nang mailathala
ang “Wag Lang Di Makaraos (100
Dagli Mga Kuwentong Pasaway,
Paaway, at Pamatay)” ni Eros
Atalia.

59. • Inilathala naman nitong Mayo 2012
ang koleksiyon ng mga dagli ni
Jack Alvarez na may pamagat na
“Ang Autobiografia ng Ibang Lady
Gaga”

60. • Sa kasalukuyang panahon, ang dagli
ay halos ihambing din sa tulang
tuluyan, pasingaw, at proto-ficton o
micro-fiction sa Ingles.

61. Halimbawa ng dagli na isinulat
ni Salvador R. Barros
“Tungkol sa mga bagay na pumapasok sa
pandinig, ang lalaki, babae, at reporter ay
may malaking ipinagkakaiba.”
“Ang pumapasok sa dalawang tainga ng
babae ay lumalabas sa bibig.”

62. “At ang pumapasok sa dalawang tainga
ng reporter ay lumalabas sa
pahayagan.”
(Sampaguita, 8 Nobyembre 1932)

63. • Abdon Balde Jr., isang manunulat
- Ayon sa kanya mula sa isang pulong
ng lupon ng manunulat sa Filipinas ay
pinagtatalunan din kung ano ang
itatawag sa higit na pinaikling maikling
kuwento.

64. Lumabas ang “Mga Kuwentong
Paspasan” na inedit ni Vicente Groyon
noong 2007; ang mga kuwento ay
walang sukat at karamihan ay lampas
ng 150 salita.

65. • Si Vim Nadera ay nagpanukala na
ang dapat itawag ay Kagyat. Sabi ni
Virgilio S. Almario, Pambansang
Algad ng Sining sa Panitikan ay
maigi ang pangalang malapit sa
flash fiction.

66. • Nang magpanukala si Michael Coroza
ng Iglap ay saka naisip ni Abdon
Balde Jr. ang Kislap.
• Kuwentong Isang iglap
• Kung kaya’t nailathala ang “Kislap”
ng manunulat na si Abdon M. Balde
Jr.”