anatomia e njeriut

1. ANATOMIA E
PERGJITHSME E
SISTEMIT URINAR

2. HYRJE
• SISTEMI URINAR , NJIHET
NDRYSHE EDHE SI SISTEMI I
VESHKAVE.
• SISTEMI URINAR I
REFEROHET STRUKTURAVE
QË PRODHOJNË DHE
PËRÇOJNË URINËN DERI NË
PIKËN E SEKRETIMIT.

3. OGANET E SISTEMIT
URINAR
1.VESHKAT (2)
2.URETERËT (2)
3.FSHIKËZA URINARE
4.URETRA
20XX presentation title 3

4. SISTEMI URINAR

5. VESHKAT
• Trupi i njeriut zakonisht ka dy çifte
veshke, një në të majtë dhe një në të
djathtë.
• Njësia funksionale e veshkës është
nefron.
• Urina formohet nga nefronet
20XX presentation title 5

6. Vendndodhja dhe anatomia e jashtme
e Veshkave
oGjendet në mënyrë
retroperitoneale
oLateral ndaj rruazave T12–
L3
o Veshka mesatare 12 cm i
gjatë, 6 cm i gjerë,3 cm të
trasha
20XX presentation title 6

7. Mrohen nga tri shtresa te indeve
lidhëse
• Fascia renale
Ngjitet në murin e barkut
• Kapsula dhjamore
Veshka që mbron yndyrën
• Kapsula renale
Qese fibrose
Mbron nga traumat dhe
infeksionet
7

8. Anatomia e veshkave

9. Veshka
• Anatomia
1.Parenkima
renale
2.Sinusi renal

10. Anatomia e veshkave
• PARENKIMA RENALE
PERBËHET NGA DY ZONA :
1.KORTEKSI I JASHTËM
2.MEDULLA E BRENDSHME

11. 11

12. ANATOMIA E VESHKAVE
Korteksi i jashtëm sipërfaqësor
dhe medulla e brendshme
• Medulla përbëhet nga 6-18
piramida renale
• Korteksi përbëhet nga afërsisht
1.25 milion nefrone.
12

13. ANATOMIA E VESHKAVE
Parenkima renale
- Piramidat renale
• Zgjatimet e korteksit (kolonat
renale)ndajnë medullën në 6 – 10
piramida renale
• Piramida + korteksi mbivendosës =
Lobe
• Pika e piramidës = Papilla
• Papilla e folezuar në filxhan (hi i
vogël)
• 2 – 3 kalicë të vegjël Hi i madh
• 2 – 3 kalika kryesore Legeni
renale
• Legeni renale Ureteri
13

14. Anatomia e veshkave
Sinusi renal
• I rrethuar nga parenkima renale
• Përmban gjak dhe enë limfatike,
nerva,strukturat grumbulluese të urines
Hilus
• Në sipërfaqe konkave
• Enët dhe nervat hyjnë dhe dalin

15. Anatomia e veshkave
• Kaliket kryesore dhe të vogla së
bashku me legeni derdhin urinën në
ureterë

18. NEFRONET
NEFRONET
• NJËSITË FUNKSIONALE
TË VESHKAVE
• 1.2 MILIONË PËR
VESHKË
• TRE PJESË
KRYESORE
1. ENËT E GJAKUT
2. KORPUSKULA
RENALE

19. • GLOMERULAT
• KAPILARËT E
FENESTRUAR
• FILTRIMI KAPILAR NË
GLOMERULA FILLON
PRODIHIMIN E URINËS
• FILTRATIT I MUNGOJNË
QELIZAT DHE PROTEINAT
• DRENAZHOHET NGA
ARTERIOLA EFERENTE
• KAPILARËT
PERITUBULARË
• VENA RENALE
ENËT E GJAKUT
QË I
SHËRBEJNË
VESHKAVE

21. KORPUSKULA
RENALE
• PËRBËHET NGA NJË
GLOMERUL DHE NGA
KAPSULA E BOWMAN-IT
• KORPUSKULA RENALE
ËSHTË FILLIMI I
NEFRONI.
• ËSHTË FILTRIMI
FILLESTAR I NEFRONIT
KOMPONENT.

22. GLOMERULAT
• GLOMERULI ËSHTË NJË
TUFË KAPILAR QË
MERR FURNIZIMIN ME
GJAK NGA NJË
ARTERIOL AFERENTE E
QARKULLIMIT RENAL.
• PRESIONI I GJAKUT
GLOMERULAR
SIGURON FORCA
LËVIZËSE PËR UJIN
DHE LËNDËT E TJERA
QË FILTROHEN NGA
GJAKU DHE NË
HAPËSIRAT E BËRË
NGA KAPSULA E
BOWMANIT.

23. GLOMERULAT
• PJESA E MBETUR E
GJAKUT KALON NË
ARTERIOLA EFERENTE.
• DIAMETRI I
ARTERIOLAVE
EFERENTE ËSHTË MË I
VOGËL SE AI I
ARTERIOLAVE
AFERENTE ,DUKE
RRITUR PRESIONIT
HIDROSTATIK NË
GLOMERULA.

24. KAPSULA E BOWMANIT
o KAPSULA E BOWMANIT NJIHET EDHE
SI KAPSULA GLOMERULARE.
o RRETHON GLOMERULAT.
o ËSHTË I PËRBËRË NGA NJË SHTRESË
E BRENDSHME VISCERALE TË
FORMUARA NGA QELIZA TË
SPECIALIZUARA TË QUJTURA
PODOCITE.
o SHTRESA E JASHTME PARIETALE
PERBËHER NGA EPITELI SKUAMOZ.
20XX presentation title 24

25. KAPSULA E BOWMANIT
oLËNGJET NGA GJAKU NË
GLOMERUL FILTROHEN
PËRMES SHTRESËS
VISCERALE TË
PODOCITEVE , DUKE
REZULTUAR NË FILTRATIN
GLOMERULAR.
20XX presentation title 25

26. SHËNIM:
• Korpuskula renale
• Kapsula glomerulus plus
• Glomerulus i mbyllur në glomerular
me dy shtresa kapsulë
• "Kapsula e BowmanIT«
• Lëngjet filtrohen nga kapilart
glomerular
• “Filtrat glomerular”
• Lëngu mblidhet në hapësirën
kapsulare

27. KORPUSKLA RENALE

28. TUBULA RENALE
• Fillon nga kapsula glomerulare
• Përfundon në majën e piramidës medulare
• 3 cm e gjate
• Katër rajone kryesore:
1. Tubula e përdredhur proksimale
2. Lobi i nefronit
3. Tubula distale e ndërthurur
4. Kanal grumbullues

30. Tubula e përdredhur proksimale ( PCT)
• Ndodh nga kapsula glomerulare
• Rajoni më i gjatë, më i mbështjellë
• shtrihet në korteks
• e veshur nga epitel i thjeshtë kuboid me
furçë kufijtë të cilët ndihmojnë në rritjen e
sipërfaqes.
• Mikrovile të spikatura
• Funksion në përthithje

32. Laku i Nefronit ("Laku i Henles")
• në formë - ,,U’’ distale nga PCT
• shtrihet në medullë
• Në 2 pjesë:
1. Gjymtyrë zbritëse e lakut të Henle
2. Gjymtyrë ngjitëse e lakut të Henle

33. • Gjymtyra ngjitëse e lakut të Henle
është e ndarë ne 2 segmente:
• Fundi i poshtëm i gjymtyrës ngjitëse
është shumë i hollë dhe është i veshur
me epitel të thjeshtë skuamoz.
• Pjesa distale e gjymtyrës ngjitëse
është e trashë dhe është e veshur me
epitel të thjeshtë kuboidal.
• Gjymtyrë e hollë ngjitëse e lakut të
Henle Gjymtyrë e trashë ngjitëse e
lakut të Henle (hyn në korteks dhe
bëhet DCT-distaletub.)
20XX presentation title 33
GJYMTYRË NGJITËSE E LAKUT TË HENLE

34. • Segmente të trasha
• Transport aktiv i kripërave
• Metabolizëm i lartë, shumë mitokondri
• Segmente të holla
• I përshkueshëm nga uji
• Metabolizëm i ulët
20XX presentation title 34
GJYMTYRË NGJITËSE E LAKUT TË HENLE

35. • E mbështjellë, distale në lakun e nefron
• Më e shkurtër se PCT
• Më pak mbështjellë se PCT
• Shumë pak mikrovile
• Kontakton arteriolat aferente dhe
eferente
• Kontakt me kapilarët peritubularë
20XX presentation title 35
TUBULA DISTALE E NDËRLIKUAR (DCT)

37. KANALI GRUMBULLUES
• DCT-të e disa nefroneve
zbrazen në kanal grumbullues
• Kalon në medullë
• Disa bashkohen në kanalin
papilar (~30 per papilla)
• Kullohet në hi të vogël
37

38. 38

39. KLASAT E NEFRONEVE
• Dy klasat e përgjithshme të
nefroneve janë
1. Nefronet kortikale
2. Nefronet jukstamedulare të
cilat klasifikohen sipas
a. gjatësis e lakut HENLE
b. vendndodhjen e korpuskulës
së tyre renale.
39

40. KLASAT E NEFRONEVE
• Të gjithë nefronet kanë
korpuskulat e tyre renale në
korteks.
• Nefronet kortikale kanë lakun
e tyre Henle në medullën
renale pranë kryqëzimit të saj
me korteksin e veshkave
• Laku i Henles i nefroneve
jukstamedulare ndodhet thellë
në medulën renale.
40

41. 41

42. FORMIMI I URINËS
Vështrim i përgjithshëm
• Plazma e gjakut ----Urina
• Katër hapa
1. Filtrimi glomerular
2. Riabsorbimi tubular
3. Sekrecioni tubular
4. Ruajtja e ujit

46. FUNKSIONET E VESHKAVE
• Rregullon vëllimin e gjakut, presionin
• Rregullon osmolaritetin e lëngjeve
• Sekretoni renin
• Sekretojnë eritropoietinën (EPO)
• Rregullon ekuilibrin PCO2, Acid-Bazë
• Sintetizon kalcitriol (Vitaminë D)
• Detoksifikoni radikalet e lira, barnat
• Glukoneogjeneza

47. URETRAT
• Çift tubash muskulor
• Shtrihet nga legeni i
veshkave deri te fshikëza
• Hyrja e pjerrët në
fshikëzën e urinës
parandalon kthimin e
mbrapsht të urinës
20XX presentation title 47

48. HISTOLOGJIA E URETRIT
• Mukoza – kalimtar e
epitelit
• Muscularis – dy shtresa
1. Shtresa gjatësore e
brendshme
2. Shtresa rrethore e
jashtme
• Adventitia – tipike IND
lidhës
20XX presentation title 48

49. HISTOLOGJIA E URETRIT
• Bartja e urinës nga veshkat në fshikëzën urinare nëpërmjet
peristaltikës
• Tkurrje ritmike e muskujve të lëmuar
• Hyn në fshikëzën nga poshtë
• Presioni nga kompresat e plota të fshikëzës në ureteret dhe
parandalon kthimin prapa
• Diametri i vogël
• Pengohet ose lëndohet lehtë nga guri në veshka(gurë renale)
20XX presentation title 49

50. 20XX presentation title 50
o Një qeskë muskulare e palosshme
o Ruan dhe nxjerr urinën
o Fshikëza e plotë –sferike
o Zgjerohet në zgavrën e barkut
o Fshikëza e zbrazët – shtrihet tërësisht brenda
legenit
FSHIKËZA URINARE

51. 20XX presentation title 51
Muri i fshikëzës
o Mukoza – epitel kalimtar
o Shtresa muskulare – muskul detrusor
o Adventicia
FSHIKËZA URINARE

52. 20XX presentation title 52
o Rrudhat e quajtura ruga
o Hapjet e ureterëve është vend i përbashkët për
infeksion të fshikëzës.
FSHIKËZA URINARE

53. URETRA
• Përcjell urinën nga trupi
• Sfinkteri i brendshëm i uretrës
- Mban urinën në fshikëz
- Muskujt e lëmuar, të pavullnetshëm
• Sfinkteri i jashtëm i uretrës
- Ofron kontroll vullnetar mbi zbrazjen e urinës
20XX presentation title 53

54. URETRA TEK FEMRAT
• 3 – 4 cm e gjate tek femrat
• Lidhur nga indi lidhor me murin e përparmë të vaginëS
• Orifika uretrale del nga trupi midis vaginës, grykës dhe
klitorisit.
20XX presentation title 54

55. URETRA TEK FEMRAT
• foto.
20XX presentation title 55

56. URETRA TEK MESHKUJT
• 18 cm e gjate tek meshkujt
• Uretra prostatike ~2.5 cm e gjatë, fshikëza urinare ---
Prostatës
• Uretra membranore• ~0.5 cm, kalon neper katin e
zgavrës së legenit
• Uretra penile• ~15 cm i gjatë, kalon përmes penisit.
20XX presentation title 56

57. URETRA TEK MESHKUJT
• Foto
20XX presentation title 57

58. ELIMINIMI I URINËS
URINIM (MITURIM)
• ~ 200 ML URINË TË MBAJTUR
• DISTENSIONI FILLON DËSHIRËN PËR TË ZBRAZUR
• SFINKTERI I BRENDSHËM RELAKSOHET NË MËNYRË TË
PAVULLNETSHME
-MUSKUJT E LËMUAR
• SFINKTERI I JASHTËM RELAKSOHET VULLNETARISHT
- MUSKULI SKELETOR
- KONTROLL I DOBËT TEK FOSHNJAT
• TKURRJET E MUSKUJVE TË FSHIKËZËS
• FORCAT E URINËS PËRMES URETRËS

59. SISTEMI URINARË
• VESHKAT – PRODHOJNËURINË
• URETRAT –
TRANSPORTIURINË NË
FSHIKËZ
• FSHIKËZA URINARE -RUAN
URINËN
• URETRA TRANSPORTON
URINËN NË PJESËN E
JASHTME

60. FUNKSIONET E SISTEMIT
URINARË
• RREGULLIMI HOMEOSTATIK I PLAZMËS SË GJAKUT
1. RREGULLIMI I VËLLIMIT DHE PRESIONIT TË GJAKUT
2. RREGULLIMI I PËRQENDRIMEVE TË JONEVE PLAZMATIKE
3. STABILIZIMI I PH-SË SË GJAKUT
4. RUAJTJA E LËNDËVE USHQYESE
• FILTRON SHUMË LITRA LËNGJE NGA GJAKU
• EKSKRETIMI - LARGIMI I MBETJEVE ORGANIKE PRODUKTE NGA
LËNGJET E TRUPIT
a) URE
b) ACIDI URIK
c) KREATININA
• ELIMINIMI - SHKARKIMI I PRODUKTEVE TË MBETURINAVE