Περί θεάτρου , από την γένεση ως το σύγχρονο θέατρο

1. ALL THAT DRAMA

2. All that drama
P r o j e c tΘΕΑΤΡΟ ΕΙΝΑΙ…
 Το σύνολο των
θεατών
 Ο χώρος του
θεάματος
 Η παράσταση
 (θέατρο<θεώμαι=β
λέπω, κοιτώ
ΘΕΑΤΡΟ ΕΙΝΑΙ…
Αυτό που βλέπουμε ως
θεατές, περιλαμβά
νει τη δράση επάνω στη
σκηνή, το φωτισμό, τη
μουσική, τα σκηνικά,
την όλη ατμόσφαιρα
που μεταφέρεται από το
δραματικό κείμενο στη
σκηνή.
ΠΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΔΡΑΜΑ
 Το δράμα είναι σύνθεση του έπους και της
λυρικής ποίησης
 (δρᾶμα < δράω -ῶ = πράττω). Το δράμα
αναπαριστά, και ζωντανεύει ένα γεγονός
που εξελίσσεται μπροστά στους θεατές,
 Τα πρώτα δραματικά έργα γράφηκαν τον 6ο
αι πΧ).
 Ο Θέσπις έκανε την πρώτη επίσημη
διδασκαλία (παράσταση) τραγωδίας στα
Μεγάλα ή εν άστει Διονύσια το 534 πΧ
ΔΡΑΜΑ ΕΙΝΑΙ…
 Το έργο, η μια ιστορία
που προορίζεται για
παράσταση·
 αναπαριστάνει,
δηλαδή, και
ζωντανεύει ένα
γεγονός που
εξελίσσεται μπροστά
στους θεατές,
 όπως δηλώνει και το
όνομά του (δρᾶμα <
δράω -ῶ = πράττω).

3.  Μεγάλα ή εν άστει Διονύσια:
παράσταση νέων τραγωδιών και διαγωνισμός
ποιητών
 Μικρά ή κατ’ αγρούς Διονύσια:
επαναλήψεις έργων
 Λήναια: τραγικοί και κωμικοί αγώνες
 Ανθεστήρια: στην αρχή χωρίς αγώνες, μετά
προστέθηκαν στο πρόγραμμα
Οι δραματικοί αγώνες ήταν υπόθεση της πόλης-
κράτους, γίνονταν με κρατική φροντίδα και επίβλεψη
από τον επώνυμο άρχοντα (χορηγό)
= = = A l l t h a t d r a m a = = =
Δ Ρ Α Μ Α Τ Ι Κ Ο Ι
Α Γ Ω Ν Ε Σ
Παρουσιάσεις δραματικών έργων
στις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές
«αι Διδασκαλείαι»
Στην κλασσική ελληνική τραγωδία βρίσκουμε:
 Θέματα από τους μύθους, αλλά και ανθρωπολογικά προβλήματα του πολέμου και της ειρήνης, της
δικαιοσύνης και της φιλοπατρίας το σωστό και το λάθος, η δικαιοσύνη και η αδικία της ζωής και ο θάνατος
 Τίθενται τα όρια του ανθρώπου ενάντια στις μεγαλύτερες δυνάμεις του πεπρωμένου
 Εξυμνείται ο ηρωικός άνθρωπος που συγκρούεται με τη Μοίρα, την Ανάγκη, τη Θεία Δικαιοσύνη
 Το ηθικό υπόβαθρο της τραγωδίας είναι : ὓβρις→ἂτη=νέμεσις→τίσις=Θεία Δίκη*
Η ΤΡΑΓΩΔΊΑ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ
ΘΈΑΤΡΟ

4. = = = A l l t h a t d r a m a = = =
Ο Ι Μ Ε Γ Α Λ Υ Τ Ε Ρ Ο Ι Α Ρ Χ Α Ι Ο Ι Ε Λ Λ Η Ν Ε Σ
Δ Ρ Α Μ Α Τ Ο Υ Ρ Γ Ο Ι
Τραγωδια
Αισχύλος-Ευρυπίδης-Σοφοκλής
Κωμωδία Αριστοφάνης
 Χαρακτήρες τα πρ
σωπα που παίζουν στο
έργο.
 Διάλογος
 Πλοκή τι συμβαίνει στο
έργο
 Θέμα τι σημαίνει το έργο,
ποια είναι η κεντρική ιδέα
 Μουσική /Ο Ρυθμός
 Το Θέαμα. Όλα όσα
βλέπει ο θεατής: σκηνικά,
κοστούμια, οπτικά εφέ
κλπ.
ΤΑ ΒΑΣΙΚΆ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ
ΔΡΑΜΑΤΟΣ ΚΑΤΆ
ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
ΤΟ ΣΥΧΓΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ
 Η Πλοκή
 Οι Χαρακτήρες
 Ο διάλογος
 Το Θέμα
 Η σύμβαση/ το ύφος οι τεχνικές και τα στυλ που
χρησιμοποιούν ο θεατρικός συγγραφέας και ο σκηνοθέτης
 Το θεατρικό είδος το είδος και ύφος του έργου
 Το κοινό . Οι θεατές, αυτοί για τους οποίους προορίζεται
το έργο.
ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
A l l
t h a t
d r a m a

5. = = = A l l t h a t d r a m a = = =
Τ Α Β Α Σ Ι Κ Α Σ Τ Ο Ι Χ Ε Ι Α Τ Ο Υ Σ Ύ Γ Χ Ρ Ο Ν Ο Υ
Θ Ε Α Τ Ρ Ο Υ Στο σύγχρονο θέατρο τα
βασικά στοιχεία του θεάτρου χωρίζονται σε
2 κατηγορίες:
 Πλοκή : τι
συμβαίνει, η ιστορία
 Χαρακτήρας: Ποιος
κάνει τι
 Γλώσσα: τι λέγεται ,
πώς λέγεται
 Τόπος/χρόνος
(setting): που και
πότε συμβαίνει
 Το θέμα: η κεντρική
ιδέα, το μήνυμα
ΔΡΑΜΑΤΙΚΆ
ΣΤΟΙΧΕΊΑ
Το λογοτεχνικό έργο,
αυτό που διαβάζουμε
ΤΟ ΣΥΧΓΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ
ΘΕΑΤΡΙΚΑ
ΣΤΟΙΧΕΊΑ
Το τελικό προϊόν, αυτό
που βλέπουμε, η
παράσταση
 ηθοποιία η
αναπαράσταση
 Σκηνικά: ο σχεδιασμός
και κατασκευή
 Κοστούμια
 Κινητά είδη :
τηλέφωνο, τραπέζια
κλπ
 Φωτισμός
 Ήχος-μουσική
 Σκηνοθεσία
 Θεατρική
αρχιτεκτονική
 Δραματουργία-
κριτική
 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ
 ΤΕΧΝΙΚΑ ΚΑΙ
 ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

6. = = = A l l t h a t d r a m a = = =
Δομή της πλοκής: 3 στάδια:
 έκθεση ( expositio) ή «πρόταση»: μέσα από το διάλογο γνωρίζουμε το Ποιος –τι-
πώς- πού- πότε.
 Αρχικό συμβάν ή σημείο εκκίνησης της δράσης: αρχίζει η δράση σε ανοδική
πορεία
 Προκαταρτικό γεγονός : ό, τι συμβαίνει πριν από τη δράση στο έργο. Ο θεατής
το πληροφορείται ι κατά την «έκθεση» (expositio)
 δέση: το κύριο σώμα του έργου, οι σχέσεις των προσώπων περιπλέκονται ( ανοδική
δράση) και η ένταση κορυφώνεται ( δραματική κορύφωση)
 Λύση ή Denouement : καθοδική σειρά των γεγονότων μετά την δραματική κορύφωση
οδηγεί στη σκηνή που δίνει όλες τις απαντήσεις, λήγει η σύγκρουση λύνεται το μυστήριο
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
ΠΛΟΚΉ:
Η ΣΕΙΡΆ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΌΤΩΝ ΠΟΥ ΛΑΜΒΆΝΟΥΝ ΧΏΡΑ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΟΜΗ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
 Αρχαία τραγωδία:
πρόλογος, πάροδος,
επεισόδια- στάσιμα
 Κλασικό ευρωπαϊκό
θέατρο: διαίρεση σε 5
πράξεις. Κάθε πράξη
διαιρείται σε σκηνές
 Νεότερο θέατρο:
συνήθως διαιρείται σε 3
πράξεις . Κάθε πράξη
διαιρείται σε σκηνές

7. = = = A l l t h a t d r a m a = = =
 Χαρακτήρες: δεν
είναι μονοσήμαντοι
δηλ. καλοί ή κακοί,
αθώοι ή ένοχοι ,είναι
αντιφατικοί και αυτό
τους δίνει τη
θεατρική ‘σάρκα’
 Σύγκρουση: η
εσωτερική και
εξωτερική πάλη.
Δραματική τεχνική
για δημιουργία
έντασης
ΑΛΛΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ
 Ύφος: δημιουργεί το
γενικό ύφος του
έργου με την επιλογή
συγκεκριμένων μέσων
 Μονόλογος: α. ο
ηθοποιός μιλάει
μόνος μπροστά σε
άλλους
 β. Soliloquy :μιλάει
δυνατά εκφράζοντας
τις σκέψεις του/της (
soliloquy)
 Αγωνία ( suspense) : αίσθημα
αβεβαιότητας αυξάνει το ενδιαφέρον
θεατών
 Γλώσσα: διακρίνει τους χαρακτήρες, ο
διάλογος προωθεί τη δράση .-ορίζει το ύφος
του έργου

8. = = = A l l t h a t d r a m a = = =
Σκηνικά: ο θεατρικό εξοπλισμός, που χρησιμοποιείται για να αποδώσει το
περιβάλλον
Κοστούμια: είδη ένδυσης και αξεσουάρ που φοριούνται ανάλογα με το χαρακτήρα
και τη χρονική περίοδο.
Κινητά είδη (props): κάθε αντικείμενο, εκτός από το κοστούμι ή το τοπίο, που
χρησιμοποιούνται στην παράσταση (πχ τηλέφωνο, ομπρέλα κλπ)
Φωτισμός: η θέση, η ένταση και το χρώμα των φώτων αποδίδουν και υποβάλλουν
το ύφος, τη διάθεση και το συναίσθημα
Ήχος: συμβάλλει στο να δημιουργήσει το ανάλογη ατμόσφαιρα, την ένταση , τους
χαρακτήρες
Μακιγιάζ: κοστούμια , περούκες και το αναλογο μακιγιαζ βοηθούν τον ηθοποιό να
αποδώσει το χαρακτήρα του έργου.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ
( ΤΕΧΝΙΚΑ)
Σκηνικά: ο θεατρικό
εξοπλισμός, που
χρησιμοποιείται για να
αποδώσει το περιβάλλον
Κοστούμια: είδη
ένδυσης και αξεσουάρ που
φοριούνται ανάλογα με το
χαρακτήρα και τη χρονική
περίοδο.

9. A l l t h a t d r a m a
υποκριτική: χρήση του προσώπου, του σώματος, και της φωνής για την
απόδοση του χαρακτήρα
Κίνητρο χαρακτήρα : η αναζήτηση του λόγου για τη συμπεριφορά ενός
χαρακτήρα αποτελεί κίνητρο για περαιτέρω δράση
ανάλυση του χαρακτήρα : από δραματικής άποψης, εμβάθυνση και εξέταση
του χαρακτήρα
ενσυναίσθηση: η ικανότητα να νιώθει ο ηθοποιός τα αισθήματα του χαρακτήρα
που υποδύεται.
φωνητική/λεκτική έκφραση: ομιλία, ένταση , λόγος και ύφος
μη λεκτκιή έκφραση: γλώσσα του σώματος, έκφραση προσώπου, κίνηση στο
χώρο, χειρονομίες κλπ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ
( ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ)
Σκηνικά: ο θεατρικό
εξοπλισμός, που
χρησιμοποιείται για να
αποδώσει το περιβάλλον
Κοστούμια: είδη
ένδυσης και αξεσουάρ
που φοριούνται ανάλογα
με το χαρακτήρα και τη
χρονική περίοδο.

10. All that drama
ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
 Συλλαμβάνει την
ιδέα,
 ‘χτίζει’ τους
χαρακτήρες
 γράφει τους
διαλόγους
 περιγράφει την
ατμόσφαιρα
ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ
 ερμηνεύει
 καθοδηγεί τους
ηθοποιούς
 επεμβαίνει
 διαμεσολαβεί
ΗΘΟΠΟΙΟΣ
 Η ψυχή της θεατρικής
πράξης
 ερμηνεύει
 Ενσαρκώνει
 παίζει
ΟΙ ΘΕΑΤΕΣ
 Χωρίς θεατές δεν
μπορεί να υπάρξει
θεατρική
παράσταση
 Συμμετέχει,
αντιδρά, επηρεάζει
τη θεατρική
παράσταση

11. …and
that’s
All about
Drama
Arts and Culture Project 2016
katerina katsara