In deze presentatie leert u meer over contracteren, verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid bij het gebruik van BIM. Leonie Mundt is advocaat bouw- en aanbestedingsrecht bij AKD. Mundt werkt ondermeer voor aannemers, installatiebedrijven, overheden, zorginstellingen en adviseurs in de bouw. Mundt heeft zich gespecialiseerd in de juridische gevolgen van het werken met BIM. Jacob Henriquez is als advocaat gespecialiseerd in Bouwrecht en Aanbestedingsrecht bij AKD.

1. Juridische aandachtspunten bij
werken met BIM
Leonie Mundt en Jacob Henriquez
Advocaten Bouw & Vastgoed
7 oktober 2013

2. Agenda
 Wat regel je in het contract?
 Aansprakelijkheid
 Intellectuele eigendomsrechten
2

3. Contracteren
• Volledig nieuwe bouw- of onderhoudscontracten
nodig om te kunnen werken met BIM?
3

4. Contracteren
• Traditionele contracten (ontwerp, uitvoering en
onderhoud gescheiden)
• Geïntegreerde contracten zoals UAV-GC en DBFMO
(ontwerp en uitvoering door één partij, soms ook
met financiering, onderhoud en/of beheer)
4

5. Contracteren
• BIM model bij aanbestedingsstukken ter
beschikking stellen.
• Aandacht in contracten voor overdracht van beheer
van het BIM van ontwerpteam naar uitvoerende
partijen.
• Eisen ten aanzien van BIM opleggen aan
ontwerpende en uitvoerende partijen.
5

6. Contracteren
• BIM ontwerpmodel
• BIM werkvoorbereidingsmodel
• BIM werk-/productiemodel
• BIM beheermodel
6

7. Contracteren
 Opdrachtgever moet duidelijk maken wat zijn eisen
en verwachtingen zijn ten aanzien van het BIM
Hoe?
 bijv. RGD BIM norm (www.rgd.nl)
 Afspraken tussen ontwerpende en uitvoerende
partijen vooraf is noodzakelijk
Hoe?
 bijv. BIM Protocol (www.bimguide.nl)
of andere BIM samenwerkingsovereenkomst of coördinatieovereenkomst
7

8. Contracteren
 Wie beheert/coördineert het BIM?
 De partij die de rol van BIM manager op zich neemt
kan gedurende het bouwproces wijzigen
 Daarnaast een interne BIM manager per partij
8

9. Contracteren
 Welke gegevens moeten vanuit het BIM uiteindelijk
worden aangeleverd aan de opdrachtgever? (BIM
norm)
 Voorwaarden voor effectief samenwerken
formuleren en (technische) afspraken maken over
hoe het BIM (de database) wordt opgebouwd (BIM
Protocol)
 BIM Protocol en BIM norm onderdeel maken van de
contracten tussen opdrachtgever en
opdrachtnemer(s)
9

10. 10

11. BIM =
 Samenwerken
 Informatie uitwisselen
 Clashdetectie (voorkomen van fouten)
 Tekeningen genereren
11

12. Verantwoordelijkheid van
opdrachtgever/architect/
adviseur
 Zorgplicht van de adviseur
 Vereiste vakkennis en middelen
 Had een zorgvuldig handelend adviseur/architect
de fout mogen maken?
 State of the art
12

13. Aansprakelijkheid
 In meer gevallen aansprakelijkheid voor
ontwerpfouten?
“Wat als de clashdetectie niet alle fouten vindt?”
 Praktijk: reductie van faalkosten, snellere
oplevering
13

14. Verantwoordelijkheden
uitvoerende partijen
 Waarschuwingsplicht
 Zal aannemer door gebruik van BIM sneller
aansprakelijk zijn?
14

15. Aansprakelijkheid
 Bij gebruik van BIM zullen fouten in het ontwerp
eerder zichtbaar zijn, eerder ‘klaarblijkelijk’
 Maar: wellicht wel eerder aanleiding tot verdeling
van schade?
15

16. Conclusie
 Duidelijke eisen stellen aan het BIM
 Vooraf duidelijke samenwerkingsafspraken maken
met en tussen opdrachtnemers en die schriftelijk
vastleggen
 Afspraak: geen wijzigingen aanbrengen in
informatie die is aangeleverd door andere partij,
verantwoordelijkheden daar laten waar ze horen
 Aanstellen van een BIM beheerder/coördinator
 Afspraken maken over de IE rechten op het model
16

17. Is er nu echt iets wezenlijk
veranderd?
 Op juridisch gebied niet, zolang er maar heldere
afspraken worden gemaakt
 Het op een goede manier maken van die afspraken
heeft aandacht nodig
17