Act19
- 2. พื้นที่ต้นแบบของกิจกรรม : เทศบาลตำ�บลวังน้ำ�เย็น จังหวัดสระแก้ว ที่มาของกิจกรรม เทศบาลตำ�บลวังน้ำ�เย็น จังหวัดสระแก้ว มี ประชากรในเขตเทศบาลเป็นผู้ที่อพยพมาจากหลายๆ จังหวัด มาตั้งถิ่นฐานอยู่รวมกันเป็นกลุ่มโดยมีลักษณะ สังคมชนบทที่เด่นชัด และยังยึดขนบธรรมเนียม ประเพณีเดิมอยู่ มีการย้ายถิ่นฐานเข้ามาทำ�มาหากิน เป็นประจำ� การสร้างเสริมสุขภาพด้วยการออกกำ�ลัง กายจึงมีความสำ�คัญมากขึ้น จากการสังเกตทุกท่า และท่วงทีของการแสดงวัฒนธรรมการแสดงของท้อง ถิ่นนั้น เป็นการแสดงที่มีการเคลื่อนไหวอวัยวะทุก ส่วนอย่างสอดคล้องทั้งแขน ขา มือ เท้า เอว และ สะโพก ทำ�ให้ร่างกายได้ออกกำ�ลังทุกส่วน เป็นการ ฝึกกล้ามเนื้อและเพิ่มความยืดหยุ่นให้แก่ร่างกาย รวมถึงเกิดความเพลิดเพลินสามารถคลายความเครียด ได้เป็นอย่างดี เทศบาลตำ�บลวังน้ำ�เย็น จึงได้เห็นความ เหมาะสมของการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น และการสร้างเสริมสุขภาพที่หลอมรวมเข้าด้วยกันได้ เป็นอย่างดีของทั้งสองกิจกรรม จึงได้จัดทำ�โครงการ ส่งเสริมการออกกำ�ลังกายเชิงอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณีท้องถิ่น โดยส่งเสริมแนวคิดของการนำ�เอา ท่าของศิลปะการแสดงรำ�ฟ้อนสาวไหม เซิ้งโปงลาง และระบำ�ไก่ประยุกต์มาดัดแปลงหรือประยุกต์เป็นท่า ในการออกกำ�ลังกายแอโรบิค ที่ทำ�ให้ง่ายต่อการปฏิบัติ และเหมาะสมกับทุกเพศ ทุกวัย และยังเป็นกิจกรรม ออกกำ�ลังกายที่ผสมผสานดนตรีท้องถิ่นที่แปลกใหม่ที่ ให้ทั้งชีวิตชีวา เรื่องราวและความบันเทิงพร้อมๆ ไป กับการสร้างความสัมพันธ์ให้เกิดแก่คนในชุมชนและ สร้างความอบอุ่นในครอบครัว ต่อยอดเป็นนวัตกรรม ใหม่ในการออกกำ�ลังกายที่ทุกคนได้มีร่างกายที่แข็งแรง และยังควบคู่ไปกับอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นด้วย แนวทางการดำ�เนินกิจกรรม ด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรมของประชาชน ในพื้นที่ตำ�บลวังน้ำ�เย็น ที่ส่วนใหญ่เป็นผู้ย้ายถิ่นจาก ภูมิภาคต่างๆ ของประเทศไทย เทศบาลตำ�บลวังน้ำ�เย็น เล็งเห็นถึงความได้เปรียบในการนำ�วัฒนธรรมจาก พื้นที่ต่างๆ มาผสมผสานเพื่อใช้ในการออกกำ�ลังกาย โดยเลือกนำ�การร่ายรำ� 3 ประเภท ประกอบด้วย รำ�ฟ้อนสาวไหม เซิ้งโปงลาง และรำ�บำ�ไก่ประยุกต์ ซึ่งถือเป็นประเพณีวัฒนธรรมที่ประชากรในพื้นที่ให้ ความนิยมชมชอบอยู่แต่เดิม เมื่อนำ�มาใช้ในการส่ง เสริมเพื่อการออกกำ�ลังกายจึงมีได้รับการตอบรับจาก ประชาชนเป็นอย่างดี อย่างไรก็ตามเพื่อให้การดำ�เนิน การเป็นไปอย่างเรียบร้อยจึงได้มีการจัดประชุมเพื่อหารือ และแต่งตั้งคณะกรรมการและเจ้าหน้าที่เพื่อทำ�การ ประสานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จากนั้นจึงได้มีการ อบรมแกนนำ�สุขภาพและเครือข่ายการออกกำ�ลังกาย ทั้งในชุมชน และโรงเรียน และเมื่อได้แกนนำ�ในการ ดำ�เนินกิจกรรมแล้วจึงได้นำ�สู่การปฏิบัติในพื้นที่ และ เมื่อถึงเวลาตามที่กำ�หนดจึงได้จัดให้มีเวทีการประกวด การออกกำ�ลังกายด้วยการร่ายรำ�ทั้ง 3 ประเภท ผู้เข้า ร่วมงานครั้งนี้ไม่เพียงแต่ประชากรในพื้นที่รับผิดชอบ เท่านั้น หากแต่ยังมีประชากรและหน่วยงานของพื้นที่ ใกล้เคียงเข้าร่วมด้วย เท่ากับเป็นการขยายเครือข่าย การทำ�งานด้านสุขภาพไปในตัว เป้าหมาย : 1. เพื่อนำ�ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นมาประยุกต์ใช้ ให้เกิดประโยชน์ด้านสุขภาพ 2. เพื่อให้เกิดการกระตุ้นเผยแพร่การออกกำ�ลัง กายแนวใหม่สู่ชุมชน 3. เพื่อให้เกิดการยอมรับ ความร่วมมือ ความ สามัคคีของคนในชุมชนและสามารถนำ�ไปใช้ได้อย่าง ยั่งยืน 4. จัดให้มีกิจกรรมด้านส่งเสริมสุขภาพที่เป็น ประโยชน์และสอดคล้องกับวัฒนธรรมประเพณี ท้องถิ่น ประโยชน์ 1. ประชาชนมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง 2. เกิดการถ่ายทอดและการออกกำ�ลังกาย แนวใหม่ของท้องถิ่น 3. ประชาชนมีการจัดกิจกรรมด้านส่งเสริมสุขภาพ และกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ด้านสุขภาพที่สอดคล้อง กับวัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่น ตลอดจนมีส่วนร่วม ในการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ประเพณีท้องถิ่น รำ�ฟ้อนสาวไหม เซิ้งโปงลาง และระบำ�ไก่ประยุกต์
- 3. ระยะเวลาที่ใช้ : ประมาณ 20 นาที คุณสมบัติของผู้เล่น : เยาวชน ประชาชนทั่วไป และ ผู้สูงอายุ จำ�นวนผู้เล่น : ไม่จำ�กัดจำ�นวน กติกา : - อุปกรณ์ที่ใช้ : เพลงประกอบการเต้นแอโรบิค ขั้นตอนการออกกำ�ลังกาย 1. การอบอุ่นร่างกาย เพื่อเป็นการอบอุ่นร่างกาย ให้พร้อมก่อนการออกกำ�ลังกายซึ่งมีทั้งหมด 3 ท่า 1. ท่าบริหารคอ วางเท้าเท่าช่วงไหล่ มือเท้า เอว ก้มศีรษะ เงยหน้า เอียงศีรษะทางขวา กลับหน้า ตรง เอียงศีรษะทางซ้าย กลับหน้าตรง เงยหน้าศีรษะ ไปทางด้านหลัง 2. ท่าบริหารคอ หันหน้าทางขวา–ซ้าย 3. ท่าบริหารแขน ไหล่ ลำ�ตัว กางขา กาง แขนทั้ง 2 ข้าง บิดลำ�ตัว พร้อมย่อเข่าไปทางขวา สลับ ซ้ายเปลี่ยนท่าแขนขวายกขึ้นแนบศีรษะ แขน ซ้ายแนบลำ�ตัว สลับ แขนซ้าย ท่าปฏิบัติ 4 จังหวะ เปลี่ยนท่า ยกแขนขวาชูขึ้นเหนือศีรษะ แขนซ้ายวาด ไปข้างหน้า ทำ�สลับซ้าย –ขวา ท่าปฏิบัติ 4, 2 จังหวะ (รูปที่ 3.1) รูปที่ 3.1 เปลี่ยนท่า ย่อเข่าขวา มือซ้ายแตะเข่าขวาแล้วชูขึ้น เหนือศีรษะ ปฏิบัติ 4 จังหวะ (รูปที่ 3.2) รูปที่ 3.2 เปลี่ยนท่า กำ�หมัดแล้วชูขึ้นเหนือศีรษะ ย่อเข่า ลาก หมัดมาด้านขวาระดับเอว ปฏิบัติ 4 จังหวะ 2. ออกกำ�ลังกายต่อเนื่อง เป็นท่าออกกำ�ลังกาย ประกอบเพลง โดยการนำ�ท่ารำ�มาประยุกต์เป็นท่าเต้น ออกกำ�ลังกาย ซึ่งมีทั้งหมด 10 ท่า 1. Step Touch ก้าว-ชิด กำ�มือขึ้นลง เปลี่ยน ท่า รำ�วง (รูปที่ 1.1) เปลี่ยนท่ายกแขนขึ้น 2 ข้าง ซ้าย-ขวา (รูปที่ 1.2) รูปที่ 1.1 รูปที่ 1.2 2. Grapevine ก้าวไขว้ขาแตะ 3. Grapevine Zig Zag ก้าวไขว้ขาแตะ การเดินเป็นรูปซิกแซก 2 จังหวะ 4. Knee Up Front ยกเข่าด้านหน้า 171
- 4. 5. Double Knee ยกเข่า 2 ครั้ง 6. Easy Walk ก้าวเดินเป็นรูปสี่เหลี่ยม 7 Membo แมมโบ้ ก้าวเท้าไปข้างหน้า แล้วชักเท้ากลับ เท้าอีกข้างยกแตะ ทิศทางไปข้างหน้า 1 ครั้ง ด้านข้าง 1 ครั้ง และ ด้านหลัง 1 ครั้ง 8. Walking การเดินก้าวเท้าไปข้างหน้า 3 ก้าว แล้วก้าวถอยหลัง 3 ก้าว 9. V-Step การก้าวเท้าเป็นรูปตัววี ทั้งด้าน หน้า และวีหลัง 10. ส่ายสะโพก 3 จังหวะ ยกขาขึ้นข้างหลัง 172
- 5. 3. ผ่อนคลายกล้ามเนื้อให้สู่ปกติ เป็นท่าอบอุ่น หลังการออกกำ�ลังกาย เพื่อเป็นการปรับสมดุลร่างกาย หลังจากการออกกำ�ลังกายแล้วซึ่งมีทั้งหมด 3 ท่า 1. Step Knee ย่ำ�เท้า 2 ครั้ง แล้วยกเข่า 2. ยกเท้าแตะ โยกตัว ย่อยุบ 3. กางแขน ก้มลำ�ตัว เงยหน้าเอนตัวไปด้าน หลัง เพื่อยืดเหยียดและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ ปฏิบัติ ท่านี้ด้านข้างซ้าย-ขวา หน้า-หลัง 173