2. CRONOLOXÍA
S.IV a.C.
Aristóteles realiza os
primeiros estudos
sobre embrioloxía.
1651
Harvey publica os
seus estudos de
embrioloxía, “todo
procede dun ovo”.
1780
Spallanzani efectúa a
primeira fecundación
in vitro e a primeira
inseminación artificial
con animais.
5. CRONOLOXÍA
1996
I. Wilmut e K. Campbel clonan
o primeiro mamífero a partir de
células adultas.
2013
S. Mitalipov obteñen células nai
a partir de embrións humanos
clonados.
6. Tipos de reprodución
REPRODUCIÓN ASEXUAL REPRODUCIÓN SEXUAL
• Non se necesitan células especializadas. • Necesítanse gametos, prodúcense por
meiose.
• Intervén un só individuo. • Interveñen xeralmente dous individuos,
de distinto sexo.
• Divisións por mitose. O novo individuo é
xenéticamente idéntico ao proxenitor.
• O novo individuo non é xenéticamente
idéntico aos proxenitores. Hai unha
mestura de informacións xenéticas.
• Mecanismo máis rápido e sinxelo. • Mecanismo máis lento e complexo.
• Non favorece o proceso evolutivo. • Favorece o proceso evolutivo.
• Menor gasto enerxético. • Maior gasto enerxético.
7. FRAGMENTACIÓN OU ESCISIÓN
- Lonxitudinal (poríferos, algúns
equinodermos).
- Transversal (algúns platihelmintos,
anélidos).
XEMACIÓN
- Poríferos
- Cnidarios
Formación de xemas que
darán lugar a novos
individuos por mitose.
Poderán formarse colonias.
Un individuo divídese en 2 ou máis anacos,
cada un dos cales é capaz de reconstruír un
novo organismo.
Reprodución asexual
8. Outros tipos de reprodución
PARTENOXÉNESE METAXÉNESE
Formación dun organismo partindo do
desenvolvemento dun gameto feminino.
Dáse en certas especies de
platihelmintos, crustáceos, insectos e
algúns vertebrados.
REIN
A
ZÁNG
ANO
OBRE
RA
espermatoz
oide
óvulo
larva
cigoto
xalea
real
pole
(diploide, fértil) (haploide,
fértil)
(diploide,
estéril)
non fecundado
fecundado
Raíña Abellón
Obreira Prodúcese en cnidarios.
Alternancia de dúas fases: pólipo e
medusa.
-Pólipo: fixo ao substrato. Reprodución
asexual por xemación ou escisión.
- Medusa: vida libre. Reprodución sexual
Sexos separados.
9. Outros tipos de reprodución
Tipo de reprodución asexual secundaria
na cal un cigoto que procede de
reprodución sexual divídese en varios
embrións, clónicos e idénticos.
Dáse en algúns insectos e mamíferos como
o armadillo.
POLIEMBRIONÍA NEOTENIA
Capacidade de reproducirse sen alcanzar a
madurez sexual. Reprodúcense en estado
larvario. Resistencia fronte a condicións
desfavorables.
Dáse en algúns anfibios e insectos.
10. Outros tipos de reprodución
CLONACIÓN
Capacidade de producir individuos xeneticamente idénticos a partir
de células adultas diferenciadas ou especializadas.
• Éxito baixo.
• Aplicación terapéutica
para obtención de células
nai embrionarias.
11. Unisexualidade e
hermafroditismo
Nas especies hermafroditas ou monoicas, os individuos son
portadores de ambos os tipos de gónadas e producen os
dous tipos de gametos. Así ocorre en especies de anélidos
e moluscos. Nestes animais, os gametos fórmanse en
órganos sexuais chamados ovotestes.
A maioría de especies animais son
unisexuais ou dioicas, así, existen dous
tipos de individuos segundo teñan
gónadas masculinas ou femininas.
Nestes casos, é frecuente o dimorfismo
sexual, é dicir, a diferenza morfolóxica
entre individuos dun e outro sexo.
O hermafroditismo é común en organismos que viven fixos ou de movementos lentos. Con
todo, a autofecundación evítase sempre que é posible mediante a fecundación cruzada na
que dous individuos hermafroditas se aparean.
12. Reprodución nos invertebrados
En Poríferos e moitos Cnidarios non hai gónadas
diferenciadas. Certas células da parede do corpo (mesoglea)
sofren a meiose e forman gametos que saen ao medio
acuático para fecundarse.
En Platihelmintos as gónadas están moi
desenvolvidas con relación a outros
aparellos. Hermafroditas, autofecundación
en parásitos.
En Anélidos mariños os sexos están separados,
pero nos terrestres, hai hermafroditismo con
fecundación cruzada.
13. Reprodución nos invertebrados
En Equinodermos, dada a súa simetría, hai cinco
gónadas. Cada unha comunica co exterior por un
poro xenital.
En Moluscos terrestres, como o caracol, dáse
tamén hermafroditismo con fecundación
cruzada, pero nos demais, hai sexos separados.
En Artrópodos hai gónadas pares e os sexos
están separados con rechamantes casos de
dimorfismo e ata polimorfismo sexual. Nalgúns
casos, como en artrópodos terrestres, as
femias dispoñen, ademais, dun receptáculo
seminal ou espermateca ao que emigran os
espermatozoides tras a cópula. Alí quedan
almacenados e libéranse a medida que a femia
expulsa os seus óvulos.
14. Aparello reprodutor masculino
Vexiga
Próstata
Glándula que envolve a
uretra e produce líquido
prostático, que protexe aos
espermatozoides contra a
acidez da vaxina e da
uretra.
Conduto deferente
Continuación dos
epidídimos
Uretra
Testículo
Escroto
Bolsa formada pola pel
que recobre aos testículos
Pene
Órgano cilíndrico, cun
extremo, a glande,
ensanchado e cuberto
polo prepucio, unha pel
que pode retraerse.
Epidídimo
No seu interior maduran os
espermatozoides
Corpos
cavernos
os
15. Aparello reprodutor masculino
Vexiga
Uretra
Conduto que comunica
co exterior. As súas
paredes contráense
facilitando a exaculación.
Vesícula seminal
Glándula que produce
o líquido seminal
Conduto deferente
Testículo
Glándulas situadas no escroto.
Nelas prodúcense os
espermatozoides
Epidídimo
Próstata
Gándula de Cowper
Produce unha secrección
mucosa que protexe aos
espermatozoides
Uréter
16. Cabeza
Núcleo
Acrosoma,
con encimas
necesarias
para a
fecundación
Peza intermedia:
concentración de
mitocondrias.
Cola ou
flaxelo
Gametos masculinos
O espermatozoide é a célula reprodutora.
• Tamaño: 0,003 mm Ø, 0,06 mm lonx.
• 300 a 400 millóns/exaculación.
• Cromosoma sexual X ou Y.
• 3 a 4 días de vida.
• Produción constante desde a
puberdade, toda a vida.
Filamento axial
17. Gametoxénese
ESPERMATOXÉNESE
Espermatogonias
(2n)
Espermatocito
de primeiro orde (2n)
Espermatocitos de
segundo orde (n)
Espermátidas (n)
Espermatozoides (n)
FASE DE
PROLIFERACIÓN
FASE DE
CRECEMENTO
FASE DE
DIFERENCIACIÓN OU
ESPERMIOXÉNESE
FASE DE
MADURACIÓN
(meiose)
Tubos
seminíferos
Epidídimo
Prodúcense nos tubos seminíferos dos testículos.
Maduran no epidídimo onde desenvolven o flaxelo.
19. Aparello reprodutor feminino
Colo uterino
(cérvix)
Útero ou matriz
Recuberto polo endometrio,
é o lugar onde se implanta
ó cigoto
Vaxina
Conduto de parades
musculosas. Comunica o útero
co exterior
Ovidutos ou Trompas de
Falopio
Comunican cada ovario co
útero. No seu interior
prodúcese a fecundación.
Ovarios
Neles maduran os óvulos
21. Gametos femininos
O óvulo é a célula reprodutora.
• Tamaño: 0,1 mm Ø.
• Madura 1 ao mes (400 en
total).
• Cromosoma sexual X.
• Vive de 24 a 48 h.
• Producidos na xestación. Na
pubertade comezan a madurar,
fin: na fecundación.
Citoplasma
con vitelo (PV)
Zona
pelúcida
Corona
radiada
Núcleo (PA)
Membrana
vitelina
Primeiro
corpúsculo
polar
22. Gametoxénese
OVOXÉNESE
FASE DE
PROLIFERACIÓN
Ovogonias
(2n)
Ovocito
de primeiro
orde (2n)
Ovocito de
segundo orde
(n)
Primeiro
corpúsculo
polar
Segundo
corpúsculo
polar
Óvulo
(n)
FASE DE
CRECEMENTO
FASE DE
MADURACIÓN
(meiose)
PUBERDADE
A ovoxénese termina
no momento da
fecundación.
Os corpúsculos
polares dexeneran.
Nº OVOCITOS
FETO 5 MESES: 6 – 7 millóns
RECÉN NACIDA: 2 millóns
NENA 7 ANOS: 300.000
PUBERDADE: 100 a 200.000
Fertilización
Oocito
primario
(2n)
Folículo primario
Corpo lúteo
Oocito
secundari
o (2n)
Desenvolvemento do folículo
Maduración do folículo
co ovocito secundario
Rotura do folículo
23. Ciclo sexual feminino
MENSTRUACIÓN OVULACIÓN (saída do óvulo do ovario)
1º Maduración do FOLÍCULO:
produtor de estróxenos, no seu
interior madura um ovocito na 1ª
fase do ciclo ovárico (días 1 a 14).
3º Formación do CORPO AMARELO:
produtor de proxesterona tras a
ovulación. Días 14 a 28.
2º OVULACIÓN: día 14.
Desde a puberdade á menopausa
cada 28 días madura un óvulo.
Cambios cíclicos que preparan o
organismo feminino para un
embarazo.
Ten 28 días, 2 fases de 14 días
cada unha ( folicular e lútea).
O primeiro día do ciclo é o
primeiro día da menstruación.
24. Ciclo sexual feminino
Variacións no ENDOMETRIO:
- Menstruación (do 1 ao 5).
- Nova formación (do 5 ao 14).
HORMONAS
As variacións en FSH e LH provocan
variacións en:
• Estróxenos (día 1 a 14). Provocan
o crecemento do endometrio.
• Proxesterona (día 14 ao 28).
Mantén groso o endometrio.
Variacións na TEMPERATURA: sobe o día 14,
coincidindo coa ovulación, para favorecer o
desenvolvemento dun embrión. Despois
manterase elevada.
Ademais, variacións no MUCUS CERVICAL: hai maior produción durante os días centrais do ciclo para favorecer
o paso dos espermatozoides e así a fecundación.
Variacións OVÁRICAS:
FOLÍCULO - ovulación – C. LÚTEO.
25. Control hormonal do ciclo
menstrual
Factor liberador LH
Factor liberador FSH
CORPO LÚTEO
MANTENSE
CORPO LÚTEO
DEXENERA
GONADOTROPINA
CORIÓNICA
PROXESTERONA ↓
MENSTRUACIÓN
CONTINÚA
SECRECIÓN DE
PROXESTERONA
MANTEMENTO DO
ENDOMETRIO
MANTÉN O ESPESOR
DO ENDOMETRIO
HIPOTÁLAMO
HIPÓFIS
E
MADURACIÓN DO
FOLÍCULO
ESTRÓXENOS
REXENERACIÓN DO
ENDOMETRIO TRAS A
MENSTRUACIÓN
PROXESTERONA
CORPO LÚTEO
FOLÍCULO
26. Outros órganos da reprodución
Todos os vertebrados, excepto os mamíferos, teñen un
único orificio de saída para os condutos xenitais, excretores
e dixestivos e desembocan nunha cámara común chamada
cloaca.
O espermatóforo é unha cápsula creada polos machos de diversas especies animais, que
conteñen espermatozoides, que se introduce no órgano sexual feminino durante
a cópula.
A reprodución por espermatóforos é común nos invertebrados, sendo o máis normal
nos arácnidos e moitos insectos.
Algúns vertebrados tamén se
reproducen a través de
espermatóforos especialmente
píntegas e tritóns.
27. A fecundación
1
Reacción acrosómica: perforación
das membranas externas do óvulo
coas encimas do acrosoma do
espermatozoide.
1
2
Fusión das membranas dos
gametos.
2
3
Formación da membrana de
fecundación (impedirá o paso a
máis espermatozoides), acábase a
2ª división meiótica e libérase o 2º
corpúsculo polar.
3
4
Cariogamia (unión dos núcleos) e
formación do sincarión.
4
28. Fecundación interna
Prodúcese no interior do animal, que será a femia en especies con sexo separado. Para iso,
os espermatozoides deben entrar no oviducto.
• Non se necesita un medio líquido externo, é máis seguro o encontro entre os gametos.
• Adóitanse producir moitos menos óvulos, investindo máis no coidado do embrión e dos
futuros descendentes, co que as súas posibilidades de supervivencia aumentarán
notablemente.
29. Fecundación externa
Propia de individuos ou que viven en medios moi húmidos, que liberan o seu respectivos
gametos de forma máis ou menos simultánea no medio e alí, atópanse por casualidade, ou
ben os óvulos atraen aos espermatozoides, e prodúcense numerosas fecundacións.
• Require a produción de numerosos
gametos.
• Sincronización ao liberar os seus
gametos.
Inconvenientes: Os ovos fecundados quedan
desprotexidos. É necesario producir moitos ovos e
pequenos, coa esperanza de que polo menos unha mínima
parte poida completar o seu desenvolvemento.
30. Control da fecundación
A zona pelúcida esta formada en parte por
un conxunto de glicoproteínas (ZP1, ZP2 e
ZP3) que rodean ao óvulo.
Os seus carbohídratos son específicos no
recoñecemento de gametos da mesma
especie.
As ZP3 permiten a unión co esperma.
Despois da fecundación, ZP2 é procesado de
tal xeito que evita a adhesión dos
espermatozoides.
31. A segmentación
O desenvolvemento embrionario iníciase cunha serie de rápidas
divisións celulares por mitose, sen crecemento celular. O proceso
coñécese como segmentación ou clivaxe e está moi influído pola
cantidade de vitelo e a súa distribución no ovo.
A segmentación dá orixe unha masa esférica de células, cada vez
máis pequenas, denominada mórula. Conforme progresa, as células,
denominadas blastómeros, forman unha capa na superficie do
embrión que deixa unha cavidade no interior, ou blastocele. Este
estado embrionario recibe o nome de blástula.
32. A segmentación
Nos mamíferos placentarios, fórmase unha blástula especializada, o
blastocito, con dous grupos diferenciados de células. Deles formaranse,
por unha banda o embrión (disco embrionario) e, por outro, as complexas
estruturas extraembrionarias que se dispoñen entre o embrión e o útero
materno (trofoblasto).
33. Tipos de ovo
Centrolecitos: vitelo e núcleo
centrais. O citoplasma na
periferia. (Artrópodos).
Isolecito: ovo con pouco vitelo.
Repartido uniformemente.
(Mamíferos, celentéreos,
equinodermos)
Heterolecitos: con maior
cantidade de vitelo no polo
vexetativo. Núcleo desprazado
cara ao polo animal. (Ánelidos,
molusco e anfibios)
Telolecitos: con gran cantidade
de vitelo disposto no polo
vexetativo. Núcleo desprazado
cara ao polo animal. (Aves,
réptiles e cefalópodos).
ISOLECITO
CENTROLECITO
TELOLECITO
HETEROLECITO
34. Tipos de segmentación
HOLOBLÁSTICA:
A segmentación afecta a todo o ovo.
As células resultantes quedan independentes.
• Igual: blastómeros iguais (holoblástula)
•Desigual (celoblástula).
•Micrómeros: polo animal. Pequenos
•Macrómeros: polo vexetal. Grandes.
MEROBLÁSTICA:
O vitelo inhibe a segmentación, non todos os
blastómeros se independizan.
• Discoidal: en ovos moi telolecitos
(discoblástula).
• Superficial: ovos centrolecitos
(periblástula).
35. A gastrulación
Unha serie de movementos ben organizados reordenan as células
embrionarias nunha estrutura denominada gástrula.
Nesta etapa fórmanse as capas de tecido embrionario, ou capas
xerminativas, das que resultasen os tecidos e os órganos do adulto.
36. Gastrulación en animais diblásticos
As células da blástula
reorganízanse, unhas invaxinan
pechando o blastocele.
1
Blastocele
Ectoderma
Endoderma Blastóporo
Arquéntero
GÁSTRULA
1
BLÁSTULA
2
A gástrula ten unha capa de células externa
(ectoderma), outra interna (endoderma) e unha
cavidade (arquéntero) cuxa apertura é o
blastóporo.
2
En adultos o arquéntero será a
cavidade dixestiva e o blastóporo a
súa comunicación co exterior.
DIBLÁSTICOS. Gástrula con dúas capas embrionarias.
39. Gastrulación
Dous modelos
básicos de
desenvolvemento
DEUTERÓSTOMOS
PROTÓSTOMOS A boca formarase a partir do blastoporo.
Anélidos, moluscos e artrópodos
A boca ábrese nun lugar distinto ao
blastoporo.
Equinodermos e cordados
Endoderma
Células
mesodérmicas
Blastóporo
Arquéntero
Ectoderma
Futura
boca
Arquéntero:
futuro esófago
Futuro
ano
Futuro
intestino
PROTÓSTOMOS DEUTERÓSTOMOS
Endoderma
Blastóporo
Futuro
ano
Futura
boca
Ectoderma
Mesoderma
Arquéntero
40. Tipos animais triblásticos
Existe cavidade, rodeada polo mesoderma
Existe cavidade, non está
recuberta pola mesoderma
Non existe cavidade, todo é
macizo
Ectoderma
Ectoderma
Ectoderma
Mesoderma
Mesoderma
Mesoderma
Endoderma
Endoderma
Endoderma
41. Implantación
Proceso de unión e invasión do endometrio
polo blastocisto.
Comeza ao final da primeira semana e
complétase ao final da segunda semana
de xestación.
O endometrio só é receptivo durante un
curto período de tempo, entre 12 e 48
horas.
42. Eventos principais na implantación
Día 5/6: A zona pelúcida dexenera. O
blastocisto adhírese ao epitelio
endometrial.
Día 7/8: O trofoblasto diferénciase
en dúas capas: sincitiotrofoblasto e
citotrofoblasto. O blastocisto comeza
a incrustarse no endometrio.
Día 8/9: A masa celular interna do
blastocisto diferénciase en dúas
capas: unha capa adxacente á
cavidade do blastocisto, coñecida
como hipoblasto e unha capa
denominada epiblasto.
Día 9/10: Aparece dentro do
epiblasto, unha pequena cavidade que
ao agrandarse constitúe a cavidade
amniótica.
43. Eventos principais na implantación
Por outra banda, as células do epiblasto que migran e localízanse
adxacentes ao citotrofoblasto constitúen o amnios. Mentres tanto, as
células do hipoblasto que tapizan internamente o blastocele, orixinan o
saco vitelino primitivo.
44. Gastrulación en humanos
As células do epiblasto divídense e proliferan rapidamente,
e diríxense cara ao hipoblasto e despracen ás células do
mesmo, co que aparece a terceira capa embrionaria
(mesodermo) entre as dous anteriores.
45. Gastrulación e inicio da organoxénese
As células do mesodermo inician a
formación da notocorda, unha
estrutura flexible en forma de vara
que serve de sostén ao embrión ata
que se forma a columna vertebral.
Por outra banda, as células do
ectodermo dan lugar ao tubo neural
que formará o sistema nervioso do
feto.
46. Organoxénese
Proceso de formación dos órganos a partir das follas embrionarias.
ECTODERMA
• Sistema nervioso.
• Epiderme.
• Glándulas cutáneas
(sudoríparas, etc.), pelos,
uñas.
• Cavidade bucal e anal.
• Fosas nasais.
MESODERMA
• Músculos.
• Ósos.
• Derme.
• Gónadas.
• Aparello excretor.
• Aparello circulatorio.
ENDODERMA
• Tubo dixestivo
• Glándulas dixestivas.
• Revestimento dos
pulmóns.
47. Anexos embrionarios
A PARTIR DO DISCO
EMBRIONARIO:
Amnios: Cavidade que rodea ao
embrión, chea de líquido amniótico
(protección e hidratación).
Alantoides: Saco que almacena
produtos de refugallo do embrión.
Saco vitelino: Contén vitelo para
alimentar ao embrión.
A PARTIR DO TROFOBLASTO:
Corion: Envoltura externa do
embrión.
Placenta: Órgano formado a partir
do corion e da parede do útero.
Permite un intercambio de substancias
entre nai e feto mediante o cordón
umbilical. Ademais producirá hormonas
necesarias para o embarazo.
48. O embarazo
1º mes 3º mes
2º mes 4º mes
5º mes 6º mes 7º mes 8º mes 9º mes
O feto completa o
seu
desenvolvemento.
Xa posúe os
órganos necesarios
para vivir fose do
útero materno.
Os bronquios e
pulmóns case
maduraron.
Termina a
maduración do
sistema nervioso.
Aparello circulatorio
terminado. O
esqueleto empeza a
organizarse.
O feto pode realizar
movementos.
Recoñécese o seu
sexo.
Comeza a
formación do
cerebro.
O seu sistema nervioso
comeza a formarse. O
corazón comeza a tomar
forma e a latexar.
49. Parto
Dilatación Expulsión Libramento
• Dilatación do colo do
útero
• Relaxación dos músculos
da vaxina
• Rompe a bolsa amniótica
(«romper augas»)
Colo do útero
• Contraccións do útero
• Máxima dilatación do
colo do útero e da vaxina
• Expulsión do feto ao
exterior
• Expulsión da placenta
• Expulsión dos restos
do endometrio
De 8 a 12 horas De 15 a 30 minutos De 5 a 15 minutos despois
50. Período postembrionario
O período postembrionario iníciase tras o nacemento e termina cando o novo ser
alcanza as características de adulto propias da especie.
Consiste nun proceso de crecemento
mediante o que se acada o tamaño do adulto
e a madurez sexual
O embrión non completa o seu
desenvolvemento e da lugar a unha larva de
vida libre. A transformación a adulto a
realizará mediante
METAMORFO
SE
SINXELA
COMPLEX
A
A larva transfórmase en adulto por
muda da cuberta externa sen pasar por
períodos de inactividade.
A larva detén a súa actividade e atravesa
unha etapa denominada pupa ou ninfa.
DESENVOLVEMENTO
DIRECTO
DESENVOLVEMENTO
INDIRECTO
DESENVOLVEMENTO
DIRECTO
DESENVOLVEMENTO
POSTEMBRIONARIO
51. Técnicas de reprodución asistida:
Inseminación artificial
Emprégase cando a esterilidade
débese a incapacidade dos
espermatozoides para fecundar.
Introdúcese artificialmente o seme
dun home no útero dunha muller.
52. Técnicas de reprodución asistida:
Fecundación in vitro
É a muller a que ten problemas coa ovulación ou co implante do
embrión.
Implántase na muller un embrión obtido no laboratorio.
53. Preservativos
Que son?
Fundas de látex ou poliuretano que se axustan sobre o pene do home
(condón masculino) ou no interior da vaxina da muller (condón
feminino).
Como funcionan?
Evitan que o seme entre á vaxina.
Evitan as ETS.
54. Preservativos
Cales son as súas vantaxes?
Soamente son necesarios cando se teñen relacións sexuais.
Poden protexer ás parellas de ETS, ata do VIH.
Non causan ningún efecto secundario.
Atópanse dispoñibles con facilidade en varias marcas, texturas e
tamaños.
Cales son as súas principais
desvantaxes?
Poden interromper o sexo.
Ás veces pódense romper.
Deben ser manexados con coidado logo da exaculación.
Eficacia media para previr o embarazo non desexado (80-90%).
55. Píldora anticonceptiva
Que é a pílula?
Pílulas orais que conteñen hormonas: estróxeno e proxestina.
Existen ao redor de 70 tipos de pílulas anticonceptivas orais,
dispoñibles en diferentes doses e mesturas de hormonas.
Como funcionan?
Evita que o corpo feminino libere un óvulo cada mes.
Engrosa a mucosa da entrada do útero, dificultando que pase o seme.
56. Píldora anticonceptiva
Cales son as súas vantaxes?
Non interrompe o sexo.
Seguro para a maioría das mulleres.
Certa protección contra o cancro ovárico, cancro de útero e quistes
benignos das mamas.
Períodos máis regulares.
Fácil de usar.
Eficacia do 97-98%.
Cales son as súas principais desvantaxes?
Non ofrece protección contra as ETS.
Pódenselle atribuír cambios de humor en certas mulleres.
Pode orixinar efectos secundarios molestos, como cefalea, distensión
abdominal e hemorraxia intermenstrual nalgunhas mulleres.
Débese tomar case todos os días.
57. Parche anticonceptivo
Que son?
Parches adhesivos que liberan lentamente ás hormonas estróxeno e
proxestina pola pel.
Péganse nos glúteos, coxas, estómago ou parte superior do corpo.
Cámbianse semanalmente - non se utiliza ningún parche na cuarta
semana do ciclo.
Como funcionan?
Evitan a ovulación.
Engrosan a mucosa ao redor do pescozo do útero, dificultando a
entrada do seme.
58. Parche anticonceptivo
Cales son as súas vantaxes principais?
Non se teñen que usar a diario (substitúense cada semana).
Non interrompen o sexo.
Fáciles de usar.
A súa eficacia non é afectada por vómito ou diarrea.
Cales son as súas desvantaxes principais?
Non son adecuados para mulleres maiores de 35 anos de idade,
fumadoras ou mulleres en lactación materna.
Visible para outros (por exemplo, a parella).
De cando en cando ocasionan irritación.
Non protexen contra as ETS.
Poden evocar temporalmente efectos secundarios como cefalea,
sensibilidade dos seos, hemorraxia entre períodos.
59. Anel vaxinal
Que son?
Contén estróxeno e proxestina, e insírese na vaxina. Mantense no lugar
durante tres semanas e logo retírase durante unha semana. Logo desta
semana de interrupción insírese un novo anel.
Como funcionan?
Evitan que o corpo feminino libere un óvulo cada mes.
Engrosan a mucosa da entrada do útero, o que dificulta que entre o
seme.
60. Anel vaxinal
Cales son as súas vantaxes principais?
É unha alternativa de anticoncepción hormonal que se usa só unha vez
cada catro semanas.
Pode facer máis regulares e lixeiros os períodos da muller, e reducir as
cambras.
Cales son as súas desvantaxes principais?
Pode causar irritación vaginal, incomodidade ou secreción.
Pode causar nausea e sensibilidade de seos.
Algunhas mulleres poden sentilo.
Non protexen contra as ETS.
61. Dispositivo intrauterino (DIU)
Que son?
Dispositivo de plástico en forma de T de plástico e cobre.
Unha enfermeira ou médico, capacitado, introdúceo na cavidade do
útero. Pode permanecer no lugar ata cinco anos.
Como funcionan?
Dificulta a entrada do seme cara as Trompas.
Cambian o revestimento do útero.
62. Dispositivo intrauterino (DIU)
Cales son as súas vantaxes principais?
Poden ser colocados e esquecidos; efectivos durante un
período de tres a dez anos.
Non interrompen o sexo.
A fertilidade normal volve axiña que se retire.
Eficacia do 95-98%.
Cales son as súas desvantaxes principais?
Poderían causar períodos menstruais máis densos, prolongados e
dolorosos, así como incremento das cambras e mareos.
Incrementan o risco de infeccións pélvicas.
Non protexen contra as ETS.
O útero pódeos expulsar ou desprazar.
Poden perforar o útero ou o cérvix.
63. Diafragma
Que son?
Círculos en forma de domo feitos de
hule ou silicona que se insiren na
vaxina; inicialmente, é necesario que un
médico ou enfermeira os axuste.
Está recuberto con crema espermicida
para protección extra.
Debe permanecer no seu lugar polo
menos seis horas logo da relación
sexual (pero non máis de 24 horas).
Como funcionan?
Forma unha barreira entre o seme e a
entrada do útero.
64. Diafragma
Cales son as súas desvantaxes principais?
Necesarios só cando se teñen relacións sexuais.
Ningún risco grave para a saúde.
Pódese inserir en calquera momento conveniente, antes da relación
sexual.
Cales son as súas desvantaxes principais?
A inserción pode interromper a relación sexual.
O espermicida pode ser desagradable.
Requírese practicar a inserción e a expulsión.
Pode causar irritación vaxinal.
Eficacia do 60-80%. Combinado co espermicida 80-90%
65. Métodos naturais
Método do retiro
Retírase o pene da vaxina antes da exaculación.
Método natural
Evítase ter relacións sexuais nos días fértiles do mes.
A fertilidade vixíase por medio dos seguintes métodos:
Manteña un rexistro diario da súa temperatura corporal cun termómetro de
fertilidade especial.
Examine os cambios no espesor da mucosa ao redor da entrada do útero.
Calcule cando é máis probable que teña lugar a ovulación, contando o
número de días desde o seu último período menstrual (isto funciona
unicamente se os seus períodos son regulares).
Examine outros signos como cambios de humor e sensibilidade dos seos, o
cal tende a suceder na segunda metade do seu ciclo menstrual (medido
desde o comezo dun período ata o comezo do seguinte).
66. Métodos naturais
Cales son as súas vantaxes principais?
Pódese usar tanto para planificar como para evitar o embarazo.
Ningún efecto secundario físico.
Permite que as mulleres sexan máis conscientes da súa fertilidade.
Aceptable para todas as crenzas relixiosas e culturas.
Cales son as súas desvantaxes principais?
O método do retiro é moi pouco fiable porque poden escapar do pene
pequenas pingas de seme cara á vaxina antes que exacule o home.
Os períodos fértiles non se confirman ata que se completen de tres a seis
ciclos.
Necesario manter rexistros diarios.
Enfermidades , tensións poden dificultar a interpretación dos indicadores
de fertilidade.
É necesario evitar as relacións sexuais durante o período fértil.
Non protexe contra as ETS.
67. Esterilización
De que se trata?
Método de anticoncepción permanente
para persoas que non desexan ter fillos
neste momento nin no futuro.
Como funciona?
Esterilización do home (vasectomía)
Córtanse os condutos que levan o
seme, así que aínda que un home
poida exacular, non hai seme
presente.
Esterilización feminina (ligadura de
trompas)
Córtanse ou bloquean as trompas de
Falopio, de modo que o óvulo non
poida viaxar para atoparse co seme.
68. Esterilización
Cales son as súas vantaxes principais?
Eficaz case ao 100%.
Non interfere co sexo.
Pódese levar a cabo e esquecerse.
Cales son as súas desvantaxes principais?
Non se pode reverter (excepto mediante intervención cirúrxica
complexa e perigosa que non en todos os casos resulta exitosa).
Non protexe contra ETS.
69. Anticoncepción de emerxencia
Que é isto?
Método de urxencia que se pode usar logo de ter relacións
sexuais sen protección ou cando fallou algún outro método
anticonceptivo (por exemplo, rotura de condón).
Ten como obxecto servir só de apoio e non é para uso regular.
Como funciona?
Os métodos de urxencia funcionan sobre todo evitando a
ovulación e a fertilización.
Teñen tamén efectos locais no útero.
Non son eficaces unha vez que comezou o proceso de
fertilización e implantación.
70. Anticoncepción de emerxencia
Que opcións existen?
Pílulas de urxencia (ou abortivas)
Pódense tomar ata 72 horas, ou tres días, logo da relación sexual.
No entanto, mentres máis pronto as tome, máis eficaces son.
Conteñen unha combinación de estróxeno e proxestina ou proxestina
soa.
DIU
Unha enfermeira ou médico capacitado pode colocalo ata 120 horas
(cinco días) logo da relación sexual sen protección.
