Εργασία - Βιβλιοπαρουσίαση στο μάθημα των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Γυμνάσιο Κολινδρού 2023-24)

1. “ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΤΡΑΕΙ Τ’ ΑΣΤΡΑ“
ΤΟΥ ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΛΟΥΝΤΕΜΗ
Σχολείο: Γυμνάσιο Κολινδρού
Τάξη: B’ (Β1)
Μάθημα: Κείμενα ΝεοελληνικήςΛογοτεχνίας
Μαθήτρια: Γλυκερία Κωνσταντού

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1. Πληροφορίες για το βιβλίο
2. Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
3. Θέμα του βιβλίου – Βασική ιδέα
4. Περίληψη του βιβλίου
5. Πρόσωπα – ήρωες
6. Ενδιαφέρον απόσπασμα
7. Μήνυμα για τον σύγχρονο άνθρωπο
8. Προσωπική άποψη για το έργο

3. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
 Τίτλος: ‘’Ένα παιδί μετράει τ' άστρα’’
 Συγγραφέας: Μενέλαος Λουντέμης
 Είδος βιβλίου: αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα
 Πρώτη έκδοση: 1956
 Εκδοτικός Οίκος: Δίφρος
 Αριθμός σελίδων: 232

4. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο Μενέλαος Λουντέμης γεννήθηκε στο χωριό Αγία Κυριακή του Αιγιαλού Μικράς
Ασίας το 1912. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκε με την
οικογένειά του στη Μακεδονία. Το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο το εμπνεύστηκε
από τον ποταμό Λουδία. Πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα σε πολύ
νεαρή ηλικία, δημοσιεύοντας ήδη από το 1927 ποιητικές συλλογές σε διάφορα
περιοδικά και υπογράφοντας τότε με το πραγματικό του όνομα που ήταν
Δημήτριος Βαλασιάδης. Η πρώτη φορά που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμό του
ήταν το 1934 στο διήγημα «Μια νύχτα με πολλά φώτα κάτω από μια πόλη με
πολλά αστέρια». Ο ίδιος τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας το 1938
και με τη Χρυσή Δάφνη Πανευρώπης στο Παρίσι το 1951. Επίσης, τιμήθηκε και με
το βραβείο «Μενέλαου Λουντέμη» που το καθιέρωσε προς τιμήν του η Ελληνική
Εταιρεία Λογοτεχνών και απονέμεται κάθε χρόνο στο καλύτερο πεζογράφημα
του προηγούμενου έτους. Σήμερα αριθμούνται περίπου 54 έργα του.

5. Ο Μενέλαος Λουντέμης καταγόταν από εύπορη
οικογένεια, η οποία χρεοκόπησε κατά τη
Μικρασιατική Καταστροφή. ‘Ετσι, ο έφηβος τότε
Λουντέμης αναγκάστηκε να εργαστεί σκληρά ως
λαντζιέρης, λούστρος, ψάλτης, δάσκαλος σε
χωριά, αλλά και ως επιστάτης στα έργα του
Λουδία ποταμού. Στην Δ΄ τάξη του - εξατάξιου
τότε - Γυμνασίου «αποσύρθηκε» για πολιτικούς
λόγους και απεβλήθη απ' όλα τα Γυμνάσια της
χώρας. Οι πολιτικές του απόψεις τον οδήγησαν
μέχρι την εξορία και τη θανατική ποινή, η οποία
όμως δεν εκτελέστηκε ποτέ. Στην περίοδο της
δικτατορίας έχασε την ελληνική ιθαγένεια και
πήγε να ζήσει στη Ρουμανία. Επέστρεψε το 1976
έχοντας ανακτήσει την ιθαγένειά του, αλλά
πέθανε αρχές του 1977 από καρδιακή προσβολή.

6. ΘΕΜΑΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ – ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ
 Όλη η υπόθεση περιστρέφεται γύρω από την αστείρευτη δίψα
ενός μικρού, φτωχού και ορφανού αγοριού, του Μέλιου, για
μάθηση. Το βιβλίο μας περιγράφει την εσωτερική του ανάγκη να
μορφωθεί και να εξερευνήσει τον κόσμο, διαβάζοντας βιβλία. Όλα
αυτά συμβαίνουν σε μια δύσκολη εποχή, όπου κυριαρχούν οι
κοινωνικές ανισότητες και πολλοί είναι αναγκαίο να κάνουν έναν
αντίξοο και άνισο αγώνα για να αποφύγουν τον αποκλεισμό και να
καταφέρουν να επιβιώσουν.
 Ο τίτλος ‘’Ένα παιδί μετράει τ’άστρα’’ φαίνεται να ταιριάζει άριστα
με το θέμα του βιβλίου. Η επιλογή του σίγουρα δεν είναι τυχαία,
καθώς το <<μέτρημα των άστρων>> προφανώς ισοδυναμεί με την
έντονη επιθυμία του Μέλιου για μάθηση. Συνεπώς, μέσω του
τίτλου μπορούμε εύκολα να πάρουμε μια ιδέα για το θέμα του
βιβλίου.

7. ΠΕΡΙΛΗΨΗΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Το βιβλίο εξιστορεί την περιπέτεια του Μέλιου Καδρά,ενός φτωχού και ορφανού
αγοριού.Στο χωριό του Μέλιου το αφεντικό του δεν τον αφήνει να μορφωθεί,
διότι υποστηρίζει πως θα του αποσπά την προσοχή από τη δουλειά. Ένας καλός
δάσκαλος του χωριού θα καταλάβει τη δίψα του παιδιού για μάθηση και θα του
δώσει, αρχικά, κάποια βιβλία. Ο Μέλιος μοιάζει να συγκλονίζεται από τα βιβλία,
όσες φορές κι αν τα διαβάσει. Η όρεξή του για μάθηση, τελικά, θα τον προδώσει
στο αφεντικό, που μόλις μαθαίνει ότι ο Μέλιος ασχολείται με τα βιβλία θυμώνει
πολύ και του απαγορεύει να ξανασυναντήσει τον δάσκαλο. Οι δρόμοι του παιδιού
και του δασκάλου χωρίζουν, ο Μέλιος πηγαίνει στην πόλη ολομόναχος, για να
πάει σχολείο. Εκεί, θα ζήσει την αδικία και το δίκιο, την αγάπη και το μίσος, την
καλοσύνη και την κακία, τη φιλία και την έχθρα, αλλά ο μόνιμος συνοδοιπόρος
του σε αυτό το κακοτράχαλο ταξίδι θα είναι πάντα το βιβλίο και η ακόρεστη δίψα
του για μάθηση.

8. ΠΡΟΣΩΠΑ - ΗΡΩΕΣ
 Μέλιος Καδράς  Είναι ο κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος.Το κύριο μέλημά του είναι η μάθηση και η επιβίωση.Τα καταφέρνει με μεγάλη
δυσκολία. Είναι, με λίγα λόγια, αγωνιστής της ζωής.
 Μπάρμπα-Ανέστης  Ο μπάρμπα-Ανέστης είναι ένας γέρος που συγκινείται από την προσπάθεια του Μέλιου και τον περιθάλπει από την πρώτη
στιγμή. Είναι φιλότιμος και εργατικός και έχει τον Μέλιο σαν παιδί του, μιας και δεν έκανε ποτέ δικά του.
 Κυρά-Αρετή  Η κυρά-Αρετή είναι η σύζυγος του μπάρμπα-Ανέστη, που φιλοξενεί και τρέφει τον Μέλιο όσο πηγαίνει στο τοπικό σχολείο, όμως
στην πραγματικότητα δεν τον συμπαθεί.
 Μπίθρος  Ο Μπίθρος είναι ένας γύφτος, που στηρίζει τον Μέλιο σε δύσκολες στιγμές του. Ο Μπίθρος μιλά άτσαλα και περίεργα, αλλά η αγάπη
του και η καλοσύνη του είναι ασύγκριτες.
 Μπάρμπα-Θόδος  Ο μπάρμπα-Θόδος είναι ο επιστάτης του σχολείου. Είναι δίκαιος και καλός, αλλά προσπαθεί να φαίνεται αυστηρός, ώστε να
μην τον κάνουν ό,τι θέλουν τα παιδιά.
 Σωτήριος Σκαμβουράς  Ο Σκαμβουράς είναι καθηγητής του σχολείου όπου πηγαίνει ο Μέλιος.Αγαπά πολύ τα παιδιά και δεν θέλει να είναι
αυστηρός μαζί τους. Κάποια παιδιά δεν τον σέβονται και τον λένε «κύριο Πεσπέ».
 Παπάς  Ο Παπάς είναι αυστηρός καθηγητής που κάνει Θρησκευτικά στο σχολείο. Συνεχώς λέει στους άλλους τι να κάνουν. Μιλά πάντα στην
καθαρεύουσα.
 Οι «Πέρσες»  Είναι μια ομάδα παιδιών με αρχηγό τον Δακρυτζίκο,οι οποίοι είναι οι άτακτοι της τάξης.
 Μιμάκης  Ο Μιμάκης είναι ο σεμνός φίλος του Μέλιου, που του μεταβιβάζει τα θελήματα της αδελφής του, της Αγράμπελης, και τον ακολουθεί
παντού.
 Αγράμπελη  Μια γλυκιά κοπελίτσα και αδελφή του Μιμάκη, την οποία ερωτεύεται ο Μέλιος.

9. ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Πρόκειται για ένα απόσπασμα από την τελευταία σκηνή του
βιβλίου, το οποίο συγκινεί και αγγίζει την καρδιά του
αναγνώστη. Είναι τα λόγια του Μέλιου προς τον Μπίθρο, τον
φίλο του που του στάθηκε στα δύσκολα με αγάπη. Τα λόγια
αυτά σηματοδοτούν την επανένωση των δύο ηρώων μετά
την επιστροφή του Μέλιου από την πόλη και αποτελούν
κατάθεση ψυχής από τον ίδιο. Εκφράζοντας στον Μπίθρο τις
βαθύτατες ευχαριστίες του, επιβεβαιώνει τον ισχυρό δεσμό
φιλίας που τους ενώνει, αλλά και την ανάγκη του κάθε
ανθρώπου να δίνει και να εισπράττει αγάπη. Μέσα από το
απόσπασμα προβάλλεται έντονα η αξία της φιλίας.
<<Ευχαριστώ κι εγώ, Μπίθρο...Ευχαριστώ πολύ, βαθιά,
κι εγώ... ο Μέλιος... ο άντρας... το παιδί... ο άνθρωπος...
Ευχαριστώ, που μπορείς να διαβάζεις πιο βαθιά απ΄
όλους τους σοφούς... να γελάς πιο πλούσια απ΄ όλους
τους ευτυχισμένους... Να κλαις πιο αληθινά απ΄ όλους
τους λυπημένους. Και ν’ αγαπάς ,Μπίθρο... Ν΄ αγαπάς,
όπως πρέπει ν΄ αγαπηθούν μια μέρα ... όλοι οι
άνθρωποι. Αμήν!>>
 Είναι δύσκολο να επιλέξει κανείς συγκεκριμένα αποσπάσματα από το ‘’Ένα παιδί μετράει τ’άστρα’’, αφού το βιβλίο είναι
εξαιρετικά πλούσιο σε εικόνες, συναισθήματα και σκέψεις. Ωστόσο, το τέλος του μυθιστορήματος είναι τόσο συγκλονιστικό
που σίγουρα αξίζει να αναφερθεί.

10. ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟ
Η αξία του συγκεκριμένου βιβλίου είναι διαχρονική, αφού διαχρονικό είναι και το μήνυμα που προσπαθεί να περάσει ο
συγγραφέας. Ένα από τα σημαντικότερα και πιο επίκαιρα μηνύματα που προσπαθεί ο συγγραφέας να μας μεταδώσει
έχει να κάνει με τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουμε στις ζωές μας μικροί και μεγάλοι. Αυτό που έμμεσα μας
συμβουλεύει να κάνουμε είναι να μην τα παρατάμε, να πιστεύουμε στον εαυτό μας και να κυνηγάμε τα όνειρά μας.
Όλα αυτά ο Λουντέμης μας τα παρουσιάζει στο πρόσωπο του Μέλιου, ο οποίος ενσαρκώνει τον χαρακτήρα του αγωνιστή.
Παρόλο που <<χτυπήθηκε>> βαριά από τη ζωή, δεν σταμάτησε να παλεύει με πείσμα για αυτά που ονειρευόταν. Η ψυχή
του καιγόταν για μάθηση και αυτή τον τροφοδοτούσε με θάρρος. Σε μία κοινωνία που <<’έπνιγε>> τα όνειρα, σε ένα
περιβάλλον που ένα ορφανό και φτωχό παιδί ήταν δύσκολο να επιβιώσει, έρχεται ο Μέλιος να αποδείξει πως τα όνειρα
μπορούν να πραγματοποιηθούν, όλα τα εμπόδια μπορούν να εξαλειφθούν, μέσα από την θέληση του ανθρώπου. Αρκεί
μονάχα να υπάρχει υπομονή, πίστη και προσήλωση σε αυτά!
Ο Μέλιος διδάχθηκε πολλά τόσο από τη ζωή, όσο και από τους φίλους του, τα βιβλία. Κατάφερε να κερδίσει την
πολυπόθητη μόρφωση που τόσο προσδοκούσε, να ερωτευτεί και να τελικά να <<αγγίξει>> το όνειρό του παρά τα πολλά
εμπόδια. Αξιοσημείωτο είναι πως σε αυτό το δύσκολο ταξίδι του δεν άφησε λεπτό την ψυχή του να λερωθεί από κακία και
μίσος.
<<Να παλεύεις γι’ αυτό που λέει η καρδιά σου και
να μην το βάζεις κάτω>>

11. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΓΙΑΤΟ ΕΡΓΟ
 Το ‘’Ένα παιδί μετράει τ’άστρα’’ είναι κατά τη γνώμη μου ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, το οποίο θα πρότεινα
ανεπιφύλακτα σε κάθε συμμαθητή και συμμαθητριά μου. Είμαι σίγουρη πως θα τους χαρίσει πολλές
στιγμές συγκίνησης και προβληματισμού. Μπορεί επίσης να αποτελέσει κίνητρο για να κυνηγήσουν τα
όνειρά τους, καθώς διδάσκει μέσω του Μέλιου ότι ο άνθρωπος μπορεί να πετύχει τα πάντα αν
προσπαθήσει.
 Ο τίτλος αρχικά με παραξένεψε, αλλά με την ανάγνωση άρχισα τελικά να αντιλαμβάνομαι τον ρόλο που
παίζει, καθώς ανακάλυψα ότι αναφέρεται στο περιεχόμενο του βιβλίου και στην κοπιώδη προσπάθεια του
Μέλιου να εκπληρώσει την επιθυμία του για μάθηση, δηλαδή να φτάσει στο σημείο να <<μετρήσει τα
αστέρια του ουρανού>>.
 Την προσοχή μου κέντρισε ο ζωντανός τρόπος έκφρασης των συναισθημάτων από τους ήρωες, η δράση
τους, αλλά και η χρήση της καθαρεύουσας από τον συγγραφέα.
 Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε και η ύπαρξη κοινών στοιχείων ανάμεσα στον Μέλιο και στον ίδιο τον
Λουντέμη, πράγμα που επιβεβαιώνει τον αυτοβιογραφικό χαρακτήρα του μυθιστορήματος. Τόσο ο Μέλιος,
όσο και ο έφηβος Λουντέμης εργάζονται για να επιβιώσουν. Επίσης, τόσο ο ένας όσο και ο άλλος
αποβάλλονται από όλα τα σχολεία της χώρας.
Οι σκέψεις
μου για το
έργο...

12. ΠΗΓΕΣ
 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%BD%CE%B1_%CF%80%CE%B1%CE
%B9%CE%B4%CE%AF_%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%AC%CE%B5
%CE%B9_%CF%84%27_%CE%AC%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1_(%CE%B
C%CF%85%CE%B8%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%81%CE%B7%CE%
BC%CE%B1)
 https://de.slideshare.net/filologikosperipatitis/ss-48483287
 https://de.slideshare.net/athanasia35/pptx-258511089
 https://www.protogymnasiogeraka.gr/index.php/h-efhmerida-mas/vivlia-pou-
proteinoume/940-ena-paidi-metraei-tastra2.html

13. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ !