Download to read offline
สรุปบทที่ 7
- 1. เรื่ อง สื่อและแหล่งการเรี ยนรู ้
- 2. สื่ อการเรียนรู้ และแหล่งการเรียนรู้ สื่ อการเรียนรู้ หมายถึง วัสดุ อุปกรณ์ ไม่วาจะเป็ นสิ่ งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมมชาติหรื อว่าที่ ่ ่ มนุษย์สร้างขึ้นและทุกๆสิ่ งที่อยูรอบตัวเรา อีกทั้งยังรวมไปถึง สื่ อสิ่ งพิมพ์ วิธีการสอนแบบ ต่างๆ กิจกรรมหรื อกระบงนการในการจัดการเรี ยนรู ้ในการเรี ยนเรื่ องนั้นๆ แหล่งการเรียนรู้ หมายถึง แหล่งข้อมูลข่าวสาร อาทิเช่น ห้องสมุด โทรทัศน์ วิทยุ สื่ ออิเล็ก ทรอนิกต่างๆ และประสบณ์การส่ งเสริ มการใฝ่ เรี ยนใฝ่ รู ้ของตัวผูเ้ รี ยน เพื่อให้ผเู ้ รี ยนนั้นได้ มีส่วนร่ วมในการศึกษาค้นค้าวด้วยตนเอง อย่างกว้างขวางและไม่มีที่สิ้นสุ ด
- 3. สื่ อการสอน สื่อการสอน หมายถึง เป็ นตัวกลางในการถ่ายทอดข้ อมูลข่าวสารความรู้ท่ผ้ ูสอนต้ องการ ี จะจัดนําไปเป็ นสิ่งที่เพิ่มประสิทธิภาพในการสอนและยังสามารถใช้ อปกรณ์ต่างๆเพื่อจะ ุ ช่วยในการประกอบการเรียนการสอนได้ อกทางหนึ่งด้ วย เป็ นอย่างดี ี สื่อการสนอนั้นได้ มีนักวิชาการได้ ให้ ความหมายไว้ หลายท่าน แต่ในที่น้ ผมจะของยก- ี ความหมายของ บราวน ์ และคนอื่นๆ (Brown and other.๑๙๖๔:๕๘๔) กล่าว ว่า สือการสอน หมายถึง จําพวกอุปกรณ์ท้งหลายที่สามารถเสนอความรู้ให้ แก่ผ้ ูเรียนจน ่ ั เกิดผลการเรียนที่ดี ทั้งนี้รวมถึงกิจกรรมต่างๆ ไม่ใช่เฉพาะที่เป็ นวัสดุและเครื่องมือ เท่านั้น เช่น การศึกษานอกสถานที่ การสาธิต การทดลอง ตลอดจนการสัมภาษณ์ เป็ น ต้ น
- 4. ประเภทของสื่ อการสอน ซึ่งเราก้ ได้ ทราบกันแล้ วว่า สื่อการสอนมีความหมายว่าอย่างไร และมีวิธการอย่างไรในการ ๊ ใช้ งานสื่อต่างๆ และยังมีการพัฒนาขึ้นมาในรูปแบบที่ใหม่ๆอยู่เสมอๆ และซึ่งปัจจุบน ั เองก็มีบทบาทเป็ นอย่างมากมายเลยทีเดียวที่ส่งผลถึงสื่อการสอนที่มีการพัฒนาและเพิ่ม ประสิทธิภาพในการทํางานได้ อย่างดีเยี่ยมอยู่เรื่อยๆมา และมีนักวิชาการท่านหนึ่งได้ กล่าวไว้ ว่า ประเภทของสื่อการสอนนั้นยังสามารถแบ่งออกเป็ น ๑๑ ประเภทด้ วยกัน โดย Dale (๑๙๖๙:๑๐๗-๑๒๘) โดยท่านเองพิจารณามาจากประสบณ์การที่ได้ รับ จากสื่อการสอน โดยยึดความเป็ นรูปธรรมและนามธรรม ซึ่ง ๑๑ ประเภทจะมีดงนี้ ั
- 5. ๑๑ ประเภทของสื่ อการสอน ๑. ี Purposeful Experiences) ประสบการณ์ตรงที่มความหมาย (Direct and ๒. ประสบการณ์จาลอง (Contrived Experiences) ํ ๓. ประสบการณ์นาฏการ (Dramatized Experiences) ๔. การสาธต (Demonstrations) ิ ๕. การศึกษานอกสถานที่ (Study Trips) ๖. นิทรรศการ (Exhibitions) ๗. โทรทัศน์การศึกษา (Education Television) ๘. ภาพยนตร์ (Motion Picture) ๙. ภาพนิ่ง (Recordings. Radio. And Still Picture) ๑๐. ทัศนสัญลักณ์ (Visual Symbols) ๑๑. วจนสัญลักณ์ (Verbal Symbols)
- 6. หลักการใช้สื่อการสอน การใช้ ส่อการสอน นับว่ามีความสําคัญต่อการเรียนการสอนอย่างยิ่ง แต่หากว่าเมื่อมีการ ื ใช้ ส่อการสอนที่ไม่ถูกต้ อง ก็จะมีค่าหรือเกิดผลน้ อยและกลายเป็ นแถบจะไม่ได้ ใช้ เลยด้ วย ื ซํา เมื่อมีการใช้ ส่อก็ควรที่จะใช้ อย่างคุ้นค่าและใช้ ให้ เกิดประโยชน์สงสุดเพื่อประกอบการ ้ ื ู เรียนการสอนอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดการรียนรู้แก่ผ้ ูเรียนให้ ได้ มากที่สด มีหลักใน ุ การใช้ อยู่ 4 ประการหลักๆ ๑. หลักการเลือก (Selection) ๒. หลักการเตรียม (Preparation) ๓. หลักการนําเสนอ (Presentation) ๔. หลักการประเมินผล (Evaluation)
- 7. การออกแบบสื่ อ ในการเลือกใช้ ส่อการสอนแต่ละครั้ง ครูผ้ ูสอนจะต้ องเลือกแต่ละชนิดของสื่อการสอน วึ่ง ื มีดังนี้ ๑. ความเหมาะสม กับเนื้อหาและวัตถุประสงค์ของการสอนหรือไม่ ๒. ความถูกต้ อง สื่อที่จะนําไปใช้ ควรตรวจสอบให้ ถถ่วนว่าถูกต้ องจริงหรือไม่ ี ๓. ความเข้ าใจ สื่อที่จะนํามานั้นควรได้ ให้ ผ้ ูเรียนได้ ใช้ ความคิดอย่างสมํ่าเสมออยู่ตลอด ๔. ประสบารณ์ท่ได้ รับ สิ่งที่นามานั้นจะต้ องเป็ นตัวเพิ่มประสบการณ์ให้ แก่ผ้ ูเรียนได้ เป็ น ี ํ อย่างดีด้วย ๕. เหมาะสมกับวัย เนื้อหาที่ใส่ในสื่อต้ องไม่ยากเกินไป...ไม่ง่ายเกินไปด้ วย ต้ องตาม ความสามารถของตัวผู้เรียนและต้ องตามความต้ องการของผู้เรียนด้ วย
- 8. การออกแบบสื่ อ(ต่อ) ๖. เที่ยงตรงในเนื้อหา สื่อที่นามานั้นนจะต้ องตรงตามเนื้อหาที่จะสอนและมีความ ํ ตรงไปตรงมาด้ วย ไม่องถึงสิ่งที่ทาให้ เกิดความมึนงงขึ้น ิ ํ ๗. ใช้ การได้ ดี สื่อที่สร้ างขึ้นนั้นควรใช้ งานได้ อย่างเต็มประสิทธิภาพและคุ้นกับกานสร้ างสื่อนี้ ๘. คุ้มค่ากับราคา ผลที่ได้ กสมควรที่จะค้ มกับการสร้ างสื่อสิ่งนี้ และค็มเวลา ราคาที่ใช้ ไป ็ ทั้งหมด ๙. ตรงตามความต้ องการ สื่อนั้นช่วยให้ ผ้ ูเรียนร่วมกิจกรรมได้ ตามที่ ผู้สอนต้ องการได้ ด้วย หรือไม่ ๑๐. สื่อที่สร้ างขึ้นนั้นจะช่วยในการที่ผ้ ูเรียนจะมาสนใจได้ มากน้ อยแค่ไหน
- 9. ประโยชน์ของสื่ อ เปิ ดโอกาสให้ นักเรียนได้ เรียนรู้จากวัตถุท่เป็ นรูปธรรม และยังเป็ นตัวกระดุ้นให้ ผ้ ูเรียนได้ ี สร้ างความคิดใหม่ๆออกมาด้ วย ด้ วยตนเอง กระตุ้นให้ ผ้ ูเรียนเกิดความสนใจในเรื่องที่จะเรียนกันมากขึ้น ช่วยให้ ผ้ ูเรียนเกิดการเรียนรู้ได้ ง่ายและจดจําได้ ดอกด้ วย ี ี เป็ นประสบการณืท่ส่งเสริมให้ ผ้ ูเรียนได้ มการทํากิจกรรมด้ วยตนเองได้ ี ี นําประสบการณ์นอกห้ องเรียนมาศึกษาในห้ องเรียนได้ เป็ นการสร้ างแนวคิดใหม่ๆให้ กบผู้เรียนอีกด้ วยและการนําไปใช้ ในอนาคตต่อไป ั
- 10. องค์ประกอบของการออกแบบ ๑. จุด (Dots) ๒. เส้ น (Line) ๓. รูปร่าง รูปทรง (Shape-Form) ๔. ปริมาตร (Volume) ๕. ลักษณะพื้นผิว (Texture) ๖. บริเวณว่าง (Space) ๗. สี (Color) ๘. นําหนักสื่อ (Value) ้
- 11. การเลือกสื่ อและการดัดแปลงสื่ อ การเลือกสื่อให้ เกิดความเหมาะสมนั้นต้ องพิจารณาอยู่ ๓ ข้ อหลัก ได้ แก่ ๑. การเลือกสื่อที่มีอยู่แล้ ว โดยส่วนใหญ่แล้ วในสถานศึกษาต่างๆนั้นจะมีส่งที่อานวยความ ิ ํ สะดวกอย่แล้ วรวมทั้งสื่อต่างๆๆที่เข้ กบรายวิชานั้นๆได้ ก็จะสามารถนํามาเป็ นสื่อการสอนก้ ั ได้ ๒. ดัดัแปลงสื่อที่มอยู่แล้ ว ให้ ใช้ ได้ ดีและเหมาะสมกับการเรียนการสอนอีกระดับหนึ่ง ี เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนรู้แก้ ผ฿เรียนอีกด้ วย ๓. การออกแบบผลติส่อใหม่ ถ้ าหากว่าสื่อนั้นๆมีอยู่แล้ วและตรงกับสิ่ท่ต้องการเรียนการสอน ื ี ด้ วย ก็สามารถนํามาใช้ ได้ เลย แต่หากว่าไม่มีเลย การออกแบบนั้จะเป็ นเรื่อที่คุณครูผ้ ูสอน จะต้ องทําเปนและเพื่อให้ ผ้ ูเรียนเองนั้นเข้ าใจได้ ง่ายขึ้นโดยสื่อที่ทานี้ ํ
- 12. การออกแบบผลิตสื่ อใหม่ ๑. จุดมุ่งหมาย ต้ องพิจารณาดูว่าผู้เรียนจะได้ อะไรจากสื่อสิ่งใหม่ ๒. ผู้เรียนเอง ควรพิจารณาตัวเองว่า เคยได้ รับการหรือมีทกษะพื้นฐานมาก่อนหรือไม ั ๓. ค่าใช้ จ่าย มีงบประมาณที่เพียงพอหรือไม่ ๔. ความเชียวชาญด้ านเทคนิค หากเราไม่เก่งพอเราจะสามารถหาผู้ท่มความรู้มทกษะ ี ี ี ั ทางด้านน้ มาจากท่ไหน ี ี ๕. มีเครื่องมือและอุปกรณ์พอต่อการผลิตสื่องสิ่งใหม่ๆได้ หรือไม่ ๖. สิ่งอํานวยความสะดวก มีอยู่แล้ วหรือว่าจะจัดหาอย่างไร ๗. เวลา มีเวลาพอสําหรับการออกแบบผลิตสื่อใหม่หรือไม่
- 13. สรุ ปท้ายบทที่ 7 บทนี้เกี่ยวกับเรื่องของ สื่อและแหล่งการเรียนรู้ ซึ่งจําเป็ นต่อการเรียนการสอนอย่างมาก ในปัจจุบนนี้ เพราะมีอทธิพลมาจากเทคโนโลยีท่ก้วางลํานําสมัยมากมาย จึงต้ องมีการ ั ิ ี ้ นําเอาเทคโนโลยีเหล่านี้มาใช้ ให้ เกิดประโยชน์สงสุดและสร้ างเป็ นสื่อการเรียนรู้ข้ นมา ู ึ เพื่อให้ ตัวผู้เรียนเองนั้น ได้ ใช้ ความคิดความสามารถของตนเองเพื่อความอยู้รอดและ ความรู้ท่ได้ รับจากทางสื่อก้ ดีหรือทางการศึกษาด้ วยตนเองก็ดี ี