phan tich rui ro

1. PHÂN TÍCH RỦI RO TRONG THẨM
ĐỊNH DỰ ÁN
TS Cao Hào Thi
Đại học Bách Khoa TP.HCM
Khoa Quản lý Công nghiệp
Thẩm định dự án đầu tư
@ Bài giảng này của Thầy Cao Hào Thi

2. Phân tích rủi ro
Giới thiệu về rủi ro
Các công cụ phân tích rủi ro
 Phân tích độ nhạy
 Phân tích kịch bản
 Phân tích mô phỏng
Các giải pháp hạn chế rủi ro

3. Giới thiệu về rủi ro
Rủi ro là gì ?
Tại sao phải phân tích rủi ro ?
Các loại rủi ro
Rủi Ro

4. Rủi ro là gì?
Rủi Ro là khả năng xảy ra sự khác biệt giữa kết
quả thực tế và kết quả kỳ vọng theo kế hoạch.

5. Tại sao phải phân tích rủi ro ?
Khi nói về tương lai
Chỉ có một điều chắc chắn là
mọi thứ đều không chắc chắn

6. Tại sao phải phân tích rủi ro ?
Các khoản lợi nhuận của dự án được trải ra theo thời
gian
Đa số các biến có ảnh hưởng tới NPV đều có mức độ
không chắc chắn cao
Thông tin và dữ liệu cần cho các dự báo chính xác
hơn là tốn kém
Cần giảm khả năng thực hiện một dự án “tồi" trong
khi không bỏ lỡ chấp thuận một dự án“tốt"

7. Tại sao phải phân tích rủi ro ?
Trong hoạt động kinh doanh luôn tồn tại
những yếu tố ngẫu nhiên, bất định (không
chắc chắn)
Để đối phó với các yếu tố bất định
Giả định mọi việc sẽ xảy ra đúng như kế
hoạch và sẵn sàng thích nghi với những
biến đổi có thể có
 Tiên liệu và hạn chế các yếu tố bất định

8. Tại sao phải phân tích rủi ro ?
Các lọai môi trường ra quyết định
 RQĐ trong điều kiện chắc chắn
 RQĐ trong điều kiện rủi ro
 RQĐ trong điều kiện không chắc chắn
Xác suất của trạng thái
 Xác suất khách quan
 Xác suất chủ quan

9. Các loại rủi ro ?
Rủi ro có tính hệ thống
Không thể đa dạng hóa
Rủi ro không có tính hệ thống
Có thể đa dạng hóa

10. Các loại rủi ro ?
Rủi ro kinh doanh
Rủi ro tài chánh
Rủi ro có tính chiến lược

11. Các loại rủi ro ?
RỦI RO KINH DOANH
Rủi ro kinh doanh liên quan đến thị trường sản phẩm của
dự án, bao gồm:
 Đổi mới Công nghệ
  Trang thiết bị, Nguyên vật liệu mới
 Thiết kế sản phẩm
  Sản phẩm thay thế
 Tiếp thị
  Nhu cầu thị trường
  Hoạt động của đối thủ cạnh tranh

12. Các loại rủi ro ?
RỦI RO TÀI CHÍNH
 Rủi ro tài chánh liên quan đến các thiệt hại có thể
xảy ra trong thị trường tài chánh
 Do sự thay đổi của các biến số tài chánh:
 Lãi suất
 Tỉ giá hối đoái
 Giá cả
 Khả năng tạo ra lợi nhuận
 Khả năng thanh toán nợ
 Khả năng thanh khoản

13. Các loại rủi ro ?
RỦI RO CÓ TÍNH CHIẾN LƯỢC
Rủi ro có tính chiến lược liên quan đến
các sự biến đổi cơ bản trong môi trường
kinh tế và chính trị

14. Các công cụ phân tích rủi ro
Phân tích độ nhạy
Phân tích tình huống
Phân tích rủi ro bằng mô phỏngMonte Carlo
 Phần mềm Crystal-Ball, @Risk

15. Phân tích độ nhạy là bước đầu tiên trong phân tích
rủi ro
Kiểm định độ nhạy của một kết quả dự án (NPV) theo
các thay đổi giá trị của chỉ một tham số mỗi lần
Về cơ bản là phân tích “Điều gì xảy ra nếu như …….
"
Cho phép Anh/Chị kiểm định xem biến nào có tầm
quan trọng như là nguồn gốc của rủi ro
Một biến quan trọng phụ thuộc vào:
 Tỉ phần của nó trong tổng các lợi ích và các chi phí
Phân tích độ nhạy

16. Miền giá trị và phân bố xác suất của các biến
Phân tích độ nhạy không tập trung vào miền giá trị
thực tế
Phân tích độ nhạy không thể hiện các xác suất đối với
từng miền. Nói chung, xác suất của các giá trị gần với
giá trị trung bình là cao và xác suất nhận các giá trị
thái cực là nhỏ
Hướng của các tác động
Đối với đa số các biến, hướng tác động là rõ ràng
 Doanh thu tăng NPV tăng
 Chi phí tăng NPV giảm
 Lạm phát Không thật rõ ràng
Các hạn chế của phân tích độ nhạy

17. Kiểm định mỗi lần một biến là không thực tế do có
tương quan giữa các biến
 Nếu số lượng (Q) đã bán tăng lên thì các chi phí
sẽ tăng lên
Lợi nhuận = Q (P - UC)
 Nếu tỉ lệ lạm phát thay đổi thì tất cả các giá đều
thay đổi
 Nếu tỉ giá hối đoái thay đổi thì tất cả các gía của
hàng có thể ngoại thương và các trách nhiệm nợ
nước ngoài thay đổi.
Một phương pháp xử lý những tác động kết hợp hoặc
có tương quan này là phân tích tình huống
Các hạn chế của phân tích độ nhạy

18. Phân tích tình huống thừa nhận rằng các biến nhất
định có quan hệ tương hỗ với nhau. Vì thế một số nhỏ
các biến có thể được thay đổi đồng thời theo một cách
nhất quán
Tập hợp các hoàn cảnh có khả năng kết hợp lại để tạo
ra "các trường hợp" hoặc “các tình huống” khác nhau
là gì ?
 Trường hợp xấu nhất / Trường hợp bi quan
 Trường hợp kỳ vọng / Trường hợp ước tính tốt nhất
 Trường hợp tốt nhất / Trường hợp lạc quan
Ghi chú: Phân tích tình huống không tính tới xác suất
của các trường hợp xảy ra
Phân tích tình huống

19. Giải thích là dễ dàng khi các kết quả vững
chắc:
 Chấp thuận dự án nếu NPV > 0 ngay cả trong
trường hợp xấu nhất
 Bác bỏ dự án nếu NPV < 0 ngay cả trong trường
hợp tốt nhất
 Nếu NPV đôi lúc dương, đôi lúc âm, thì các kết quả
là không dứt khoát. Không may, đây sẽ là trường
hợp hay gặp nhất.
Phân tích tình huống

20. Một sự mở rộng tự nhiên của phân tích độ nhạy và
phân tích tình huống
Đồng thời có tính tới các phân phối xác suất khác nhau
và các miền giá trị tiềm năng khác nhau đối với các biến
chính của dự án
Cho phép có tương quan (cùng biến thiên) giữa các
biến
Tạo ra một phân phối xác suất cho các kết quả của dự
án (các ngân lưu, NPV) thay vì chỉ ước tính một giá trị
đơn lẻ
Phân phối xác suất của các kết quả dự án có thể hỗ trợ
các nhà ra quyết định trong việc lập ra các lựa chọn,
nhưng có thể có các vấn đề về giải thích và sử dụng
Phân tích rủi ro Monte Carlo

21. 1. Mô hình toán học: Bảng tính thẩm định dự án
2. Xác định các biến nhạy và không chắc chắn
3. Xác định tính không chắc chắn
Xác định miền các lựa chọn (tối thiểu và tối đa)
Định phân phối xác suất
Các phân phối xác suất thông thường nhất là: Phân phối xác xuất chuẩn,
phân phối xác suất tam giác, phân phối xác suất đều, phân phối xác
suất bậc thang
4. Xác định và định nghĩa các biến có tương quan
Tương quan đồng biến hoặc nghịch biến
Độ mạnh của tương quan
5. Mô hình mô phỏng: làm một chuỗi phân tích cho nhiều tổ hợp giá
trị tham số khác nhau
6. Phân tích các kết quả
Các trị thống kê
Các phân phối xác suất
Các bước xây dựng mô phỏng Monte Carlo

22. $ Caùc bieán
ruûi roGiaù
Soá löôïng
Doanh thu (V1 x
V2)Nguyeân vaät
lieäuLöông
Caùc chi phí
Chi phí hoaït
ñoäng(V3+V4+V5)Ñònh phí
Toång chi phí (F2 + V6)
Laõi/Loã (F1 - F3)
V1
V2
F1
V3
V4
V5
F2
F3
F4
V6
V
1
V
2
V
3
V
4
V
5
Phân tích độ nhạy

23. Từ tần suất sang phân phối xác suất
Giaù trò
bieán
Taàn
suaát
1
3
5
1
x x
x x
x
x
xx
x
x
Toái ña
Toái
thieåu
Caùc quan
saùt
Toái
thieåu
Toái ña
Giaù trò
bieán
Xaùc
suaát
0.1
Toái
thieåu
Toái ña
Giaù trò
bieán
0.3
0.5
0.1
Thôøi
gian
Hieän
taïi
Dự báo kết quả của một biến cố tương lai

24. Ước tính một giá trị đơn lẻ
Giaù trò bieán Xaùc suaát
x x
x
x
x
x
x
x
x
x
Quan saùt
Giaù trò
bieán
Thôøi
gian
Hieän
taïi
Yeáu vò
Trung
bìnhÖôùc tính deø
daët
Phaân phoái xaùc suaát
taát ñònh
1.0
Dự báo kết quả của một biến cố tương lai

25. $
Phaân tích moâ
phoûng
Giaù
Số löôïng
Doanh thu (V1 x V2)
Nguyeân vaät
lieäu
Tieàn löông
Caùc chi phí
Chi phí hoaït ñoäng (V3+V4+V5)
Ñònh phí
Toång chi phí (F2 + V6)
Laõi/Loã (F1 - F3)
V1
V2
F1
V3
V4
V5
F2
F3
F4
V6
V
1
V
2
V
3
V
4
V
5
V
1
V
2
V
3
V
4
V5
Phaân tích taát
ñònh
Phân tích tất định so với phân tích mô phỏng

26. CƠ SỞ CỦA CÁC PHÂN PHỐI XÁC SUẤT TRONG PHÂN TÍCH RỦI RO
Các phân phối xác suất đối xứng
Chuaån
Tam giaùc
Ñeàu
100%
100
%
50
%
100
%
50
%
Xaùc suaát
cuûa X
Xaùc suùaât
cuûa X
Xaùc suaát cuûa
X
X
X
X
X
X
A B
A B
A B
A B
Dieän tích = 100%
Xaùc
suaát X
X0
≤
Xaùc suaát töông ñoái hoaëc
Haøm maät ñoä
X0
Xaùc suaát tích luyõ
50
%
X
X0

27. Chöõ nhaät baäc
thang
100%
100%
Xaùcsuaát
cuûaX
X X
X
A B
Xaùc
suaát≤ X0
Xaùc suaát töông ñoái hoaëc
Haøm maät ñoä
Xaùc suaát tích
luyõ
Khoâng lieân
tuïc (Rôøi
raïc)
X
A B
0%
30%
50%
45%
40%
35%
10%
15%
20%
25%
3 5 7 9 1
1
3 5 7 9 1
1
50%
60%
70%
80%
90%
0%
10%
20%
30%
40%
30%
45%
20%
5%
Mieàn giaù
trò
X
5%
CƠ SỞ CỦA CÁC PHÂN PHỐI XÁC SUẤT TRONG PHÂN TÍCH RỦI RO
Các phân phối linh động phi chuẩn mực

28. Các biến có tương quan
50 60 70 80 90 100 110 120
280.0
260.0
240.0
220.0
200.0
180.0
160.0
Giaù trò
cuûa Y
Giaù trò
cuûa XPhaân boá cuûa X
vaø Y
Ñöôøng hoài
qui

29. $
Caùc keát
quaû
Giaù
Soá löôïng
Doanh thu (V1 x V2)
Nguyeân vaät
lieäu
Tieàn löông
Caùc chi phí
Chi phí hoaït ñoäng
(V3+V4+V5)
Ñònh phí
Toång chi phí (F2 + V6)
Laõi/Loã (F1 - F3)
V1
V2
F1
V3
V4
V5
F2
F3
F4
V1
V2
V3
V4
V5
-0.8
+0.9
x
y
y x
R1
R2
R3
R
4
V6
Các bước chạy mô phỏng - Sử dụng phần mềm vi tính

30. Phaân tích
taát ñònh
Phaân
tích moâ
phoûng
Xaùc suaát Xaùc suaát tích luyõ
Lôïi
nhuaän
Lôïi
nhuaän
1.0 1.0
Các kết quả

31. Xaùc suaát tích luyõ
-
300000
-
200000
0 100000 200000 300000
Toûng
möùc
Chuû
ñaàu
Neàn kinh
teá
1.0
.8
.6
.4
.2
0
Phân phối xác suất của giá trị hiện tại ròng

32. Trường hợp 1: (Xác suất N.P.V âm) = 0
Xaùc suaátXaùc suaát tích luyõ
-
Quyeát ñònh: Chaáp
thuaän
+0 - +0
Ghi chuù: Ñaàu thaáp hôn cuûa phaân phoái xaùc suaát tích
luyõ naèm veà beân phaûi cuûa ñieåm N.P.V. zero
N.P.
V.
N.P.
V.

33. Trường hợp 2: (Xác suất N.P.V dương) = 0
Xaùc suaátXaùc suaát tích luyõ
-
Quyeát ñònh:
Baùc boû
+0 - +0
Ghi chuù: Ñaàu cao hôn cuûa phaân phoái xaùc suaát tích
luyõ naèm veà phía beân traùi cuûa ñieåm N.P.V. zero
N.P.V. N.P.V.

34. Trường hợp 3: (Xác suất N.P.V zero) lớn hơn 0
nhưng nhỏ hơn 1
Xaùc suaátXaùc suaát tích luyõ
-
Quyeát ñònh: Trung
dung
+0 - +0
Ghi chuù : N.P.V. zero caét ngang phaân phoái xaùc suaát
tích luyõ
N.P.V. N.P.V.

35. Trường hợp 4: Các dự án loại trừ lẫn nhau
Với điều kiện có cùng xác suất, một dự án luôn tỏ ra có lợi nhuận
cao hơn
Xaùc
suaát
Xaùc suaát tích luyõ
-
Quyeát ñònh: Choïn döï
aùn B
+
N.P.V
- +
Döï aùn
A
Ghi chuù: Caùc phaân phoái xaùc suaát tích luyõ khoâng caét nhau taïi
baát cöù ñieåm naøo
N.P.V
Döïa aùn
B
Döï aùn
A
Döï aùn
B

36. Trường hợp 5: Các dự án loại trừ lẫn nhau –
Lợi nhuận cao so với lỗ thấp
Xaùc suaátXaùc suaát tích luyõ
-
Quyeát ñònh: Trung
dung
+N.P.V.
- +
Döï aùn
A
Ghi chuù: Caùc phaân phoái xaùc suaát tích luyõ
caét nhau
N.P.V.
Döï aùn
B
Döï aùn
A
Döï aùn
B
Caàn bieát thaùi ñoä ñoái vôùi ruûi ro :
A. Neáu trung laäp vôùi ruûi ro, thì khoâng chaéc chaén
laø toát nhaát.
B. Neáu sôï ruûi ro, thì thích B hôn A.
C. Neáu thích ruûi ro, thì coù theå thích A hôn B.

37. Mua một thùng dầu mỏ hôm nay và bán nó sau 1 năm
Giá hôm nay (P0) là nhất định $20
Giá năm sau (P1) là không chắc chắn
Các bước:
Miền các giá trị tiềm năng là gì ?
 Giá trị tối thiểu : Xác suất giá thấp hơn $10 là zero
 Giá trị tối đa: Xác suất giá cao hơn $60 là zero
Xác suất tìm thấy các giá trị nằm giữa những thái cực
này là gì ?
Ví dụ đơn giản
Dự án đầu cơ dầu mỏ

38. Phân phối xác suất tương đối
cho giá dầu mỏ năm sau
Xaùc suaát
(%)
1
0
10%5% 20
%
35
%
25%
1
5
2
0
5%
2
5
3
0
4
0
5
0
6
0
Giaù daàu
moû
($/thuøng)Xaùc suaát giaù
daàu laø
≤ $ x 100
%
50%
5% 15
%
35
%
70
%
95
% Phaân phoái
xaùc suaát tích
luyõ
Giaù daàu moû ($/thuøng)
1
0
1
5
2
0
2
5
3
0
4
0
5
0
6
0

39. Mô hình cho giá trị đơn lẻ hay mô hình tất định
Dựa trên ước tính TỐT NHẤT hoặc các giá trị kỳ vọng
Mô hình:
NPV = - P0 + P1/(1+r)
P0 = $20
r = 10%
P1 = Giá trị kỳ vọng của dầu mỏ vào năm sau
= 5% * $12.50 = 0.625
+ 10% * $17.50 + 1.75
+ 20% * $22.50 + 4.5
+ 35% * $27.50 + 9.625
+ 25% * $35.00 + 8.75
+ 5% * $50. 00 + 2.5
$27.75
NPV = -20 + 27.75/1.1 = 5.23
Kết quả : Thực hiện dự án

40. Mô phỏng Monte Carlo của mô hình
Mô hình:
NPV = -20 + RV/1.1
RV = biến rủi ro
= giá dầu mỏ vào năm sau được xác định
bởi phân phối xác suất bậc thang
Mô phỏng:
Lấy ngẫu nhiên lặp đi lặp lại (ví dụ 500 lần) các giá trị của giá dầu
mỏ từ phân phối xác suất. Việc này được thực hiện bằng cách lấy
một số ngẫu nhiên giữa 0 và 100% và tìm giá trị tương ứng của
giá dầu từ phân phối xác suất tích luỹ. Đối với mỗi phép mô
phỏng, hãy tính giá trị của NPV. Sau 500 bước chạy mô phỏng,
thu được 500 giá trị của NPV để từ đó có thể tìm ra NPV kỳ vọng
cùng các đặc trưng khác của phân phối xác suất NPV.

41. Dự án đầu cơ dầu mỏ: Trường hợp cơ sở
Các giả định: P0 = $20
r = 0.10
Phân phối xác suất chữ nhật bậc thang
Miền giá trị của giá dầu năm sau là từ $10 tới $60
500 bước chạy mô hình
Tổng hợp các kết quả:
Mô hình: NPV = -20 + RV/1.1
Các kết quả mô phỏng từ 500 bước chạy
NPV kỳ vọng = 5.29
Độ lệch chuẩn của NPV = 9.24
Xác suất NPV < 0 = 27%
Miền giá trị : từ -9.69 tới 34.18
Ước tính tốt nhất có giá trị đơn lẻ
NPV = -20 + 27.75/1.1 = 5.23
Kết quả: Chấp thuận hoặc bác bỏ dự án phụ thuộc vào thái độ/chính sách đối
với rủi ro

42. Caùc giaû
ñònh:
P0 = $20
r = 0.10
• Phaân phoái xaùc suaát chöõ nhaät baäc
thang
• Mieàn giaù trò cuûa giaù daàu naêm sau töø
$10 tôùi $60
•500 böôùc chaïy moâ hình
-15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30 35
Giaù trò kyø voïng (NPV) = 5.29 Ñoä leäch chuaån
= 9.24
Phaân phoái xaùc suaát NPV
tích luyõDöï aùn ñaàu cô daàu moû: Tröôøng hôïp cô sôû
100
%
Xaùc suaát keát quaû nhoû hôn giaù trò töông öùng
Xaùcsuaáttích
luõy
80%
60%
40%
20%
0%

43. Haõy laáy mieàn giaù trò cuûa giaù daàu naêm
sau nhö sau:
$10 tôùi $15 15% Giaù trò kyø voïïng
$15 tôùi $20 20%
$20 tôùi $25 35% P1 = $21.5
$25 tôùi $30 30%
-12 -10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6 8
Giaù trò kyø voïng (NPV) = -0.38 Ñoä leäch chuaån
Phaân phoái NPV tích luyõ
Tröôøng hôïp cô sôû vôùi mieàn giaù trò cuûa giaù daàu heïp
hôn
100
% Xaùc suaát keát quaû nhoû hôn giaù trò töông öùng
Xaùcsuaáttích
luõy
80%
60%
40%
20%
0%
•Loaïi boû khaû naêng giaù naèm trong mieàn
töø $30 tôùi $60

44. Caùc giaû
ñònh:
P0 = $20
r = 0.10
•Phaân phoái xaùc suaát ñeàu
•Mieàn giaù daàu trong naêm sau töø $10 tôùi
$60
•500 böôùc chaïy moâ hình
-15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30 35
Giaù trò kyø voïng (NPV) = 11.38 Ñoä leäch chuaån =
13.08
Phaân phoái xaùc suaát NPV
tích luyõTröôøng hôïp cô sôû vôùi phaân phoái xaùc
suaát ñeàu100
%
Xaùc suaát keát quaû nhoû hôn giaù trò töông öùng
Xaùcsuaáttíchluõy
80%
60%
40%
20%
0%

45. Caùc giaû
ñònh:
P0 = $20
r = 0.10
•Phaân phoái xaùc suaát chuaån
•Mieàn giaù daàu moû trong naêm sau töø
$10 tôùi $60
•500 böôùc chaïy moâ hình
-10 -5 0 5 10 15 20 25 30 35
Giaù trò kyø voïng (NPV) = 12.68 Ñoä leäch chuaån =
6.31
Phaân phoái xaùc suaát
NPV tích luyõTröôøng hôïp cô sôû vôùi phaân boá xaùc
suaát chuaån100
%
Xaùc suaát keát quaû nhoû hôn giaù trò töông öùng
Xaùcsuaáttíchluõy
80%
60%
40%
20%
0%

46. Caùc giaû
ñònh:
P0 = $20
r = 0.10
•Phaân phoái xaùc suaát chuaån
•Mieàn giaù daàu moû trong naêm sau töø $10
tôùi $45.50 (Giaù trò trung bình P1 = 27.75,
ñuùng nhö trong tröôøng hôïp cô sôû
•500 böôùc chaïy moâ hình
-15 -10 -5 0 5 10 15 20 25
Giaù trò kyø voïng (NPV) = 5.71 Ñoä leäch chuaån =
5.02
Phaân phoái xaùc suaát NPV
tích luyõPhaân phoái xaùc suaát chuaån vôùi mieàn giaù trò
($10, $45.50)100
%
Xaùc suaát keát quaû nhoû hôn giaù trò
töông öùng
Xaùcsuaáttíchluõy
80%
60%
40%
20%
0%

47. Tổng hợp kết quả của dự án đầu cơ dầu mỏ
A. Trường hợp cơ sở
B. Trường hợp cơ sở với miền giá
dầu hẹp hơn ($10 tới $30)
C. Trường hợp cơ sở với phân
phối xác suất đều
D. Trường hợp cơ sở với phân
phối xác suất chuẩn
E. Trường hợp cơ sở với phân
phối xác suất chuẩn và
miền giá trị ($10 tới $45.50)
Giaù trò kyø
voïng
$5.29
-0.38
11.38
12.68
5.71
Ñoä leäch
chuaån
$9.24
5.13
13.08
6.31
5.02
Phaân phoái xaùc suaát
cuûa giaù trò hieän taïi
roøng

48. Sử dụng các thị trường vốn và thị trường kỳ hạn
 Sử dụng các thị trường giao sau, kỳ hạn, và quyền chọn
lựa để bảo hiểm các rủi ro cụ thể của dự án
 Sử dụng thị trường vốn để đa dạng hoá rủi ro đối với các
cổ đông; một cách lý tưởng, đa dạng hoá sẽ loại bỏ rủi ro
đặc biệt hoặc rủi ro không có hệ thống và giảm chi phí
vốn cổ phần
 Nếu không có thị trường vốn phát triển tốt thì các rủi ro có
thể được giảm thiểu bằng cách phân tán chúng cho nhiều
nhà đầu tư hơn
Sử dụng các dàn xếp qua hợp đồng để tái phân bố
các rủi ro và các khoản lợi nhuận
 Dịch chuyển rủi ro
 Quản lý rủi ro
Làm thế nào để giảm rủi ro

49. Hợp đồng có chi phí thấp nhất (lợi nhuận cao
nhất nếu đầu tư xảy ra) không nhất thiết là
hợp đồng tốt nhất
Các hợp đồng hiệu quả có thể cung cấp:
 việc dịch chuyển rủi ro tốt hơn – phân phối các chi
phí tốt hơn giữa các tình huống
Có nghĩa là, với các xác suất cho trước, thay đổi sự phân
bổ rủi ro giữa các phía tham gia
 Quản lý rủi ro tốt hơn – lợi nhuận của dự án cao
hơn hoặc là tổng rủi ro của dự án thấp hơn do kết
quả của sáng kiến
Có nghĩa là, Thay đổi cấu trúc sáng kiến để thay đổi xác
suất của các kết quả
Tiêu chuẩn lập hợp đồng

50. Tập trung vào chi phí hàm ý là một quan
điểm tổng bằng không. Cái mà một phía
được là cái mà phía khác mất
Quan điểm hiệu quả rõ ràng là một quan
điểm tổng dương. Với một hợp đồng
đúng đắn, một phía có thể được lợi đáng
kể mà không làm mất chi phí tương ứng
của phía khác.
Quan điểm tổng bằng không so với
Quan điểm tổng dương

51. Tồn tại những lựa chọn sau:
Các hợp đồng giới hạn miền giá trị của một hạng mục ngân lưu cụ thể,
hoặc của ngân lưu ròng.
Ví dụ, một người mua có thể thỏa thuận mua một số lượng tối thiểu hoặc là
thanh toán một giá tối thiểu để chắc chắn được cung cấp hàng; những biện
pháp này sẽ đặt ra giới hạn dưới cho doanh thu bán hàng.
Các biện pháp tương tự sẽ bao gồm:
Một miền giá trị có giới hạn cho giá sản phẩm
• Một lịch trình tăng giá cố định
• Một thực hiện thanh toán giá trung bình dài hạn
• Các điều khoản nâng giá cụ thể sẽ giữ vững tính cạnh tranh của sản
phẩm,
Ví dụ tạo liên quan giữa giá sản phẩm với giá của một hàng thay thế gần gũi
Dịch chuyển rủi ro

52. -100 -50 0 50 100 150
P(NPV<0) = 63%
Phaân phoái xaùc suaát
NPV tích luyõQuan ñieåm cuûa chuû döï aùn vôùi moät
möùc traàn cho caùc chi phí khôûi ñaàu (Co)
1.0
Xaùcsuaáttíchluyõ
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Döï aùn Quickfix
ñoàng xaùc ñònh cuï theå raèng giaù thaønh saûn xuaát
ñôn vò saûn phaåm (co) seõ khoâng taêng quaù $12
0.1
0.3
0.5
0.7
0.9
Giaù trò kyø voïng cuûa NPV = - $0.74
Ñoä leäch chuaån = $44.41
Loã kyø voïng töø vieäc chaáp thuaän = 18.28
Loã kyø voïng töø vieäc baùc boû = 17.54

53. Các hợp đồng chia sẻ rủi ro giảm rủi ro mà các nhà đầu tư
gánh chịu bằng cách gia tăng tương quan giữa doanh thu
bán hàng và một số hạng mục chi phí
Ví dụ: hợp đồng phân chia lợi nhuận với nhân công
Các trái phiếu với các tỉ lệ lãi suất được liên kết với
giá bán của sản phẩm
Các hợp đồng chia sẻ rủi ro làm giảm tương quan giữa
các hạng mục lợi ích hoặc cách khác là giữa các hạng
mục chi phí.
Hợp đồng tái cấu trúc các mối tương quan
trong nội bộ dự án

54. Những lợi ích từ việc tái cấu trúc các tương quan dựa trên công thức
phương sai của tổng hai biến ngẫu nhiên (x và y)
v (ax + by) = a2
v (x) + b2
v (y) + 2ab cov (x,y)
Ví dụ, gọi :
x = doanh thu (R)
y = chi phí (C)
a = 1, b = -1
v(lợi ích ròng) = v(R-C) = v(R) + V(C) - 2 cov(R,C)
Bất cứ biện pháp nào làm tăng tương quan đồng biến giữa R và C sẽ
làm tăng cov (R,C) và làm giảm phương sai của lợi tích ròng
Hợp đồng tái cấu trúc các mối tương quan
trong nội bộ dự án

55. -40 -20 0 20 40 60 80 100 120
140
P(NPV<0) = 26%
Phaân phoái xaùc suaát
NPV tích luyõQuan ñieåm chuû ñaàu tö: Chi phí traàn & giaù baùn coù töông
quan
1.0
Xaùcsuaáttíchluyõ
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Giaù trò kyø voïng cuûa NPV = 23.72
Ñoä leäch chuaån = 34.53
Loã kyø voïng töø vieäc chaáp thuaän = 2.82
Loã kyø voïng töø vieäc baùc boû = 26.53
0.1
0.3
0.5
0.7
0.9
Döï aùn Quickfix
- hôïp ñoàng vôùi nhaø cung caáp thieát laäp moät möùc chi phí traàn laø $12
- thieát laäp töông quan giöõa giaù baùn ban ñaàu (po) vaø giaù thaønh saûn
xuaát (Co) sao cho 18<Po<20 vaø töông quan giöõa Co & Po = +0.6

56. -40 -20 0 20 40 60 80 100 120
140
Phaân phoái xaùc suaát
NPV tích luyõQuan ñieåm chuû ñaàu tö: Chi phí traàn & Hôïp ñoàng ñoái
vôùi giaù baùn
1.0
Xaùcsuaáttíchluyõ
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Giaù trò kyø voïng cuûa NPV = $48.73
Ñoä leäch chuaån = $28.24
Loã kyø voïng töø vieäc chaáp thuaän = 0.09
Loä kyø voïng töø vieäc baùc boû = 48.82
0.1
0.3
0.5
0.7
0.9
Döï aùn Quickfix
- chi phí traàn laø $12
-hôïp ñoàng ñeå giaù baùn lieân keát vôùi chi phí khôûi ñaàu (Co)
Neáu Co < 9 thì Po = 16; neáu khaùc ñi thì Po = 20
P(NPV<0) = 3%

57. -40 -20 0 20 40 60 80 100 120
140
P(NPV) < 0 = 3%
Phaân phoái xaùc suaát
NPV tích luyõQuan ñieåm chuû ñaàu tö : Chi phí traàn & Hôïp ñoàng doanh soá baùn ñöôïc hieäu
chænh laàn ñaàu tieân1.0
Xaùcsuaáttíchluyõ
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Giaù trò kyø voïng cuûa NPV = $41.45
Ñoä leäch chuaån = 27.28
Loã kyø voïng töø vieäc chaáp thuaän = 0.19
Loã kyø voïng töø vieäc baùc boû = 41.64
0.1
0.3
0.5
0.7
0.9
à : Döï aùn Quickfix
- chi phí traàn laø $12
-Hôïp ñoàng hieäu chænh ñoái vôùi giaù baùn
áu Co < 9 thì Po = $16
< Co < 11 thì Po = $19; neáu khaùc ñi thì Po = $20

58. -40 -20 0 20 40 60 80
100
P(NPV) < 0 = 8%
Phaân phoái xaùc xuaát
NPV tích luyõQuan ñieåm chuû döï aùn : Chi phí traàn & Hôïp ñoàng doanh soá baùn ñöôïc hieäu
chænh laàn thöù hai1.0
Xaùcsuaáttíchluyõ
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
Giaù trò kyø voïng cuûa NPV = $28.52
Ñoä leäch chuaån = 23.82
Loã kyø voïng töø vieäc chaáp thuaän = 0.71
Loã kyø voïng töø vieäc baùc boû = 29.23
0.1
0.3
0.5
0.7
0.9
Veà : Döï aùn Quickfix
- chi phí traàn $12
-Hôïp ñoàng hieäu chænh daønh cho giaù baùn
Neáu Co < 9 thì Po = $16.50
9 < Co < 11 thì Po = $18.50; neáu khaùc ñi thì Po = $19.50

59. Tương tự, việc bổ sung dòng sản phẩm khác sẽ làm giảm
phương sai của doanh thu, với điều kiện là các doanh thu từ
dòng sản phẩm mới (Rn) này có tương quan nghịch biến với
doanh thu hiện hữu (Ro) và V(Rn) < 2cov (Ro, Rn)
Điều này là hiển nhiên từ phương sai của (Ro, Rn)
V(Ro + Rn) = V(Ro) + V(Rn) + 2cov(Ro, Rn)
Đồng thời, bất cứ biện pháp nào làm giảm quan hệ đồng
biến giữa các chi phí sẽ đều làm giảm phương sai của tổng
chi phí, điều cũng sẽ có tác động làm giảm phương sai của
lợi nhuận ròng.
Hợp đồng tái cấu trúc các mối tương quan
trong nội bộ dự án

60. Ví dụ:
Một nền kinh tế đảo quốc đang cố gắng phát triển ngành công
nghiệp du lịch của mình
Nguồn gốc chính của sự bất trắc là thời tiết
Suaát sinh lôïi töø
caùc hoaït ñoäng cheá taïo
Thôøi tieát Xaùc suaát Söõa choáng raùm naéng
Duø che
Muøa möa 0.50 -25%
50%
Muøa naéng 0.50 50%
-25%
Suaát sinh lôïi kyø voïng 12.5%
12.5%
Phöông sai 14.06% 14.06%
Tích sai -0.1406 hoaëc laø -14.06%
Đa dạng hóa làm giảm rủi ro

61. Danh mục đầu tư bao gồm 50% tỉ phần sữa chống rám nắng
và 50% tỉ phần dù che
Suất sinh lợi kỳ vọng :
= 0.5(12.5) + 0.5(12.5)
= 12.5%
Phương sai của suất sinh lợi của danh mục đầu tư :
= (0.5)2
(14.06) + (0.5)2
(14.06) - 2(0.5)(0.5)(14.06)
= 0
Lưu ý rằng trong trường hợp này hệ số tương quan riêng P = -1
Đa dạng hóa làm giảm rủi ro

62. Gọi yi = suất sinh lợi tiềm năng từ một dự án rủi ro
Giả sử rằng có nhiều dự án như vậy và rằng các suất sinh lợi
của chúng có phân phối xác suất độc lập và như nhau.
 Không hoà trộn (tức là chỉ đầu tư vào một dự án)
Giá trị kỳ vọng: E(yi) = y
(suất sinh lợi trung bình)
Phương sai: V(yi) = V(y)
 Hoà trộn (ví dụ mua các cổ phần trong một số (n) dự án nếu các
dự án tương tự )
Gọi ai = tỉ phần của tổng đầu tư trong mỗi dự án = 1/n
Giá trị kỳ vọng : ai E[y1+y2+...+yn]= ny/n = y
Phương sai : V[ai (y1+y2+...+yn)]
= V[y1/n+y2/n+...+yn/n]
= nV[y/n] = nV[y]/n2
= V[y]/n
lim V[y]/n = 0
n
∝
Hòa trộn làm giảm rủi ro

63. Giả sử có 100 hãng trong ngành thăm dò dầu mỏ
Mỗi hãng có 1 triệu $ được đầu tư và mỗi hãng
khoan một giếng, các giếng độc lập với nhau
eát quaû Xaùc suaát Lôïi nhuaän Suaát sinh lôïi
(trieäu $) (R)
Tìm thaáy daàu 0.50 $1.4 140%
Khoâng tìm
thaáy daàu 0.50 ($1.0) -100%
E[R] = 20%
V[R] = 1.44
[R] = 120%σ
Ví dụ về thăm dò dầu mỏ

64. Nếu một nhà đầu tư đặt toàn bộ tiền của mình vào
các cổ phần của một hãng, thì rủi ro sẽ rất cao
Tuy nhiên, nếu một nhà đầu tư xây dựng một danh
mục đầu tư bao gồm 1 cổ phần của mỗi một trong
100 hãng, thì rủi ro của danh mục đầu tư này sẽ
bằng:
V[R] = 1.44
s[R]/ (n) = 12%
Câu hỏi: Rủi ro nào sẽ được bao gồm trong suất sinh
lợi xác định giá trị của một dự án (NPV)?
√
Ví dụ về thăm dò dầu mỏ

65. Vấn đề:
 Nhiều dự án có
 Các kinh phí đầu tư lớn
 Các giai đoạn chi tiền của dự án kéo dài
 Việc chia sẻ thông tin và công nghệ không hoàn toàn, đặc
biệt là với các nhà đầu tư nước ngoài
 Các khác biệt trong khả năng gánh chịu rủi ro của các bên
 Các hợp đồng không ổn định
 Các dự án có thể hấp dẫn khi xét tổng gộp, nhưng lại
không hấp dẫn đối với một hoặc nhiều phía do những bất
trắc về chia sẻ rủi ro và lợi nhuận
Kết quả là các dự án hấp dẫn không được thực hiện
Quản lý rủi ro

66. Có khả năng một phía đơn phương không thực hiện
các điều khoản hợp đồng, đe dọa vị thế của phía
khác.
Các ví dụ
 Rủi ro phía dưới
 Nhà thầu bỏ dự án
 Chính phủ không thể thực hiện thỏa thuận nếu tỉ phần (của
chiếc bánh nhỏ hơn) vào túi nhà thầu được cảm nhận là quá lớn
 Rủi ro phía trên
 Chính phủ giảm thanh toán cho nhà thầu nếu lợi nhuận được
coi là quá đáng
 Bất trắc về việc liệu có phải các điều khoản hợp đồng được
thực hiện có thể dẫn tới hành vi cờ bạc tốn kém.
Các rủi ro tham gia hợp đồng

67. Lôïi nhuaän
Lôïi nhuaän theo hôïp ñoàng
Lôïi nhuaän ñöôïc hieäu chænh phuø hôïp vôùi caùc ruûi ro tham gia hôïp ñoàn
Döï kieán söûa ñoåi hôïp ñoàng
O
Gaùnh chòu ruûi ro vaø caùc daïng hôïp ñoàng daønh cho thaêm doø daàu moû
höôûng cuûa ruûi ro tham gia hôïp ñoàng leân toång lôïi nhuaän cuûa nhaø thaàu.
ø thaàu coù theå khoâng ñöôïc pheùp chia phaàn trong lôïi nhuaän ôû phía treân.
eá, nhaø thaàu caàn ñaùnh giaù döï aùn baèng caùch söû duïng moät phaân phoái xaùc suaát “hieän
ûn aùnh baát cöù ruûi ro tham gia hôïp ñoàng naøo.
Xaùcsuaát Tính tới các rủi ro tham gia hợp đồng
Khi ước tính ngân lưu kỳ vọng

68. HĐ khoán trọn gói
HĐ thanh toán theo đơn giá
HĐ thanh tóan theo chi phí có thể hòan trả được cộng
thêm các lọai phí
HĐ thanh tóan theo thực chi
HĐ chia sẻ lợi nhuận
HĐ về thưởng và phạt
Một số dạng hợp đồng

69. Các nguồn rủi ro
Địa chất
Chi phí
 Thăm dò
 Phát triển
 Họat động
Giá dầu
Ví dụ
Hợp đồng khai thác dầu khí

70. HĐ dịch vụ thuần túy
HĐ dịch vụ rủi ro
HĐ chia sẻ sản lượng
HĐ về chi phí cho mỗi thùng dầu
Một số dạng hợp đồng khai thác dầu khí

71. Vai trò của thông tin trong ký kết hợp đồng
Thông tin hoàn hảo  Không cần kích thích lợi ích
Thông tin không hoàn hảo  Cần kích thích lợi ích

72. Dự đóan giá cả
MOÂ HÌNH TAÁT ÑÒNH
ª MOÂ HÌNH TUYEÁN TÍNH
Pt = P0 + bt
ª MOÂ HÌNH TÆ LEÄ TAÊNG TRÖÔÛNG KHOÂNG ÑOÅI
Pt = P0 (1 + g) t
ª MOÂ HÌNH TÖÏ HOÀI QUI
Pt = C0 + C1Pt-1

73. MOÂ HÌNH NGAÃU NHIEÂN
ª MOÂ HÌNH GIAÙ KHOÂNG ÑOÅI KHOÂNG CHAÉC
CHAÉN
Pt = Ptb + e
ª MOÂ HÌNH GIAÙ ÑOÄC LAÄP KHOÂNG CHAÉC CHAÉN
Pt = Ptb + et
ª MOÂ HÌNH BÖÔÙC NGAÃU NHIEÂN
Pt = Pt-1 + et
ª MOÂ HÌNH TÖÏ HOÀI QUI BAÄC NHAÁT
Dự đóan giá cả

74. PHẦN MỀM CRYSTAL BALLPHẦN MỀM CRYSTAL BALL
Cell
Define Assumption
Define Decision
Define Forecast
Select All Assumptions
Select All Decisions
Select All Forecasts
Select some …
Freeze Assumptions …
Copy data
Paste Data
Clear Data
Cell Preference
Run
Run
Reset
Single Step
Run Preference
Forecast Windows …
Open Overlay Chart
Open Trend Chart
Open Sensitivity Chart
Create Report …
Extract Data
Save Run
Restore Run
Close Crystal Ball
About Crystal Ball

75. PHẦN MỀM CRYSTAL BALLPHẦN MỀM CRYSTAL BALL
CBTools
OptQuest
CB Predictor
Batch Fit
Bootstrap
Correlation Matrix
Decision Table
Tornado Chart
2D Simulation

76. Phân tích rủi ro