Telemonitoring als hulp bij de intensieve opvolging van patiënten met terminaal hartfalen : hoe houden we de patiënt uit het ziekenhuis en in leven?

1. Hartcentrum Hasselt
Telemonitoring als hulp bij de intensieve opvolging
van patiënten met terminaal hartfalen : hoe
houden we de patiënt uit het ziekenhuis en in
leven?
Prof. Dr. Paul Dendale
Faculteit Geneeskunde
Universiteit Hasselt
Jessa Ziekenhuis

2. Hartcentrum Hasselt

3. Hartcentrum Hasselt
HART NIEREN
Vochtopstapeling Dehydratatie
Kortademigheid Nierfalen
Zwelling van de voeten Lage bloeddruk
Duizeligheid

4. Hartcentrum Hasselt
Richtlijnen Europese vereniging voor Cardiologie
European Heart Journal (2008): 29, 2388-2442.

5. Hartcentrum Hasselt
Richtlijnen Europese vereniging voor Cardiologie
European Heart Journal (2008): 29, 2388-2442.

6. Hartcentrum Hasselt
Richtlijnen Europese vereniging voor Cardiologie
Implementation and delivery of care
“Optimization of therapy is often not achieved
either in primary or in secondary care, even during
hospitalization. In addition, discharge planning
and follow-up after hospitalization are frequently
insufficient, leading to poor self-care behaviour,
inadequate support for the patients, and
suboptimal treatment.”
European Heart Journal (2008): 29, 2388-2442.

7. Hartcentrum Hasselt
Hoe wordt ernstig hartfalen momenteel
aangepakt in België?
• Huisarts, thuisverpleging, paramedici
• Verpleegkundige gespecialiseerd in hartfalen (in
hospitaal)
• Cardioloog hartfalenspecialist
– Multidisciplinaire aanpak van opgenomen
hartfalenpatiënten (educatie, dieet, revalidatie,..)
– Snelle toegang tot ambulante HF kliniek
– Coördinatie van de zorg tussen eerste en tweede lijn
– Regelmatige telefonische opvolging door HF vpl

8. Hartcentrum Hasselt
Daily weight change before heart failure hospitalization: cases vs controls. n=268
Chaudhry, S. I. et al. Circulation 2007;116:1549-1554
Copyright ©2007 American Heart Association

9. Hartcentrum Hasselt
BMJ 2007; 334: 942.

10. Hartcentrum Hasselt
TEN-HMS studie
The TEN-HMS Study; Cleland et al.; JACC 2005

11. Hartcentrum Hasselt

12. Hartcentrum Hasselt
Pilootstudie
• Contacten met eerste lijn voor vlotte
samenwerking
• Eigen financiering van study nurse, hartfalenvpl en
communicatiekosten
• Beperkte sponsoring van farmaceutische bedrijven
(Novartis, Astra Zeneca)
• Gratis gebruik van de toestellen (Symonn nv)

13. Hartcentrum Hasselt

14. Hartcentrum Hasselt

15. Hartcentrum Hasselt

16. Hartcentrum Hasselt
Pilootfase
• Periode 2006 – 2007
• 66 patiënten (max 6 maanden/pt)
• Aantal rehospitalisaties: 36 (56%)
• Aantal alarmen per patiënt:
– Frequentie alarm: 8.2 x
– BD alarm: 2.7 x
– Gewicht alarm: 10.8 x
• Aantal aanpassingen van de therapie of
limieten: 3.4 x/patiënt

17. Hartcentrum Hasselt
Gerandomiseerde multicentre trial
• Hypothese: dagelijkse monitoring van eenvoudige
klinische parameters via telemonitoring vermindert
mortaliteit en morbiditeit van ernstig hartfalen
• Randomisatie telemonitoring vs “usual care”
• 2 x 80 patiënten in 7 hartfalencentra in België
• Opvolging 6 maanden
• Eindpunten:
– Aantal dagen opname (of overlijden)
– Aantal overlijdens
– Totale kost voor gezondheidszorg
– Tijdsinvestering (para)medici
• Sponsoring RIZIV en Leo Farma

18. Hartcentrum Hasselt
Gerandomiseerde multicentre trial
• Deelnemende ziekenhuizen:
– Virga Jesse Ziekenhuis Hasselt
– UZ Brussel
– AZ Middelheim Antwerpen
– CHR Citadelle Liège
– Ziekenhuis Oost Limburg Genk
– Imeldaziekenhuis Bonheiden
– Groeninghe ziekenhuis Kortrijk
• ICT technologie
– Symonn NV

19. Hartcentrum Hasselt
Studie concept
- Randomisatie na opname voor hartfalen: tele of UC
- Ambulante controle na 2 weken
- Alarminstellingen door cardioloog
- Dagelijkse meting en transmissie: gewicht, BD en HF
- Twee opeenvolgende metingen buiten de limieten
genereert een alarm naar HA en HF verpleegster
- Huisarts bezoekt de patiënt en past de therapie aan
(en laat een nota op de website)
- HF verpleegkundige contacteert de patiënt na enkele
dagen via telefoon
- Wekelijkse symptoomscore via automatische
telefoonoproep

20. Hartcentrum Hasselt
Resultaten
• Compliance : 4 patiënten vroegtijdig gestopt (5%)
• Gemiddelde leeftijd 76 jaar
• Allen NYHA klasse III of IV
• Betablokkers 78%, ACEI of AIIA 93%
• Aantal alarmen/pt:
– Gewicht: 16.6
– BD: 8.5
– HF: 2.2
– Frequentie alarm: 45.0

21. Hartcentrum Hasselt
Resultaten
• Totale mortaliteit: 17% vs 5% (p=0.012)
• Aantal hospitalisaties voor hartfalen: 42% vs 24%
(p=0.06)
• Aantal verloren dagen tgv hospitalisatie of overlijden:
30.2 vs 13.1 dagen/patiënt (p=0.025)
• Economische kost hospitalisaties: 1458 vs 902
(p=0.23)

22. Hartcentrum Hasselt
Resultaten overlijden
Hazard Function
0,20
group
,00
1,00
,00-censored
1,00-censored
0,15
Cum Hazard
0,10
0,05
0,00
0,00 50,00 100,00 150,00 200,00
followdeath

23. Hartcentrum Hasselt

24. Hartcentrum Hasselt
RR 0.66 for mortality (p<0.0001)
RR 0.79 for HF hospitalisations (p=0.008)

25. Hartcentrum Hasselt

26. Hartcentrum Hasselt
Besluit
• Stricte opvolging en goede samenwerking tussen
eerste en tweede lijn geholpen door telemonitoring
vermindert de mortaliteit en hospitalisatiedagen bij
ernstig hartfalen
• ICT kan de samenspraak tussen de verschillende
gezondheidsactoren vergemakkelijken en
tijdsbesparend werken
• Een andere organisatie van de gezondheidszorg is
noodzakelijk om dit op grote schaal te gaan gebruiken
(betaling hartfalenverpleegkundige!)

27. Hartcentrum Hasselt
Contact : paul.dendale@uhasselt.be