4.1

1. Тақырып 4.1. ТӨТЕНШЕ
ЖАҒДАЙЛАРДЫ (ТЖ) ЖОЮ
КҮШТЕРІ МЕН ҚҰРАЛДАРЫ)
Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды
жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару органдары. Күштер мен
құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық.
Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шартты.
Сейдалиева Лейла Камидуллаевна, аға оқытушы

2. Мақсаты:
ТЖ жою кезіндегі жұмыстады жүргізумен танысу
Өзара әрекеттесетін басқару органдарымен танысу
Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге
дайындық шараларын ескеру
Авариялық- құтқару жұмыстарын жүргізу шарттарымен
танысу
 Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды
жүргізу.
 Өзара әрекеттесетін басқару органдары.
 Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын
жүргізуге дайындық.
 Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу шартты.
Жоспар

3. Төтенше жағдайлар аймақтарында және зақымдау ошақтарында
авариялық-құтқару, авариялық-қалпына келтіру және басқа да
жұмыстарды жүргізуге арналған немесе тартылатын төтенше
жағдайларды жою күштері мен құралдары мыналардан тұрады:
Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу
 ҚР ТЖМ іздестіру-құтқару қызметі құралымдарының құрамы;
 атқарушы биліктің федералдық органдарының әскерилендірілген және
әскерилендірілмеген өртке қарсы, іздестіру, авариялық-құтқару, авариялық-
техникалық құралымдары;
 ҚР ТЖМ Мемлекеттік өртке қарсы қызмет күштерінің құрамы;
 Қазақстандық Апаттар медицинасы қызметінің құрылымдары мен
мекемелерінің қызметтері
 ҚР Ауыл шаруашылығы және азық-түлік министрлігінің ветеринариялық
қызметі мен өсімдіктерді қорғау қызметін қалыптастыру;

4. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
ҚР заңнамасына сәйкес авариялық-құтқару
қызметтері, авариялық-құтқару құрамалары құрылуы
мүмкін:
 тұрақты штаттық негізде-кәсіби авариялық - құтқару қызметтері,
кәсіби авариялық-құтқару құрамалары;
 штаттан тыс негізде-штаттан тыс авариялық - құтқару құрамалары;
 қоғамдық бастамаларда - қоғамдық авариялық-құтқару құрамалары.

5. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу үшін:
 азаматтық қорғаныс әскерлерінің құрамалары мен бөлімдері, ҚР ТЖМ іздеу-
құтқару қызметі мен мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелері, ҚР ТЖМ
авиациясы- ҚР ТЖМ шешімімен немесе өңірлік орталықтар (ТЖМ)
бастықтарының команда бойынша дереу баяндамасымен;
 аумақтық іздестіру-құтқару қызметтері, муниципалдық өртке қарсы
бөлімшелер — Төтенше жағдайлар жөніндегі тиісті аумақтық комиссия
басшысының шешімімен;
 функционалды ішкі жүйелердің күштері мен құралдары — федералды атқарушы
органдардың, олардың аймақтық органдарының, объектілері мен ұйымдарының
тиісті басшыларының шешімдері.

6. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Төтенше жағдайлар аймақтарында авариялық-
құтқару жұмыстарын жүргізу шартты түрде 3
кезеңге бөлінеді:
Бастапқы кезең I кезең II кезең
халықты қорғау,
жергілікті күштерден
зардап шеккендерді
құтқару және төтенше
жағдайларды жою
күштері мен құралдары
топтарын жұмыс
жүргізуге дайындау
бойынша шұғыл іс-
шаралар өткізу.
күштер мен құралдар
топтарының авариялық-
құтқару және басқа да
кезек күттірмейтін
жұмыстарды жүргізуі;
авариялық-құтқару
жұмыстарын аяқтау,
басқару функцияларын
жергілікті
әкімшіліктерге біртіндеп
беру, күштер топтарын
шығару, халықтың
бірінші кезектегі
тіршілігін қамтамасыз
ету жөніндегі іс-
шараларды жүргізу.

7. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Бастапқы кезеңде келесі негізгі міндеттер шешіледі:
* қауіп туралы ескерту;
* жеке қорғану құралдарын, паналарды
(паналарды) пайдалану және медициналық
алдын алу құралдарын қолдану;
* зақымдану қаупі сақталған аудандардан
жұмысшыларды, қызметшілерді және
халықты эвакуациялау;
* зардап шеккендерді іздестіру, алып
шығу, шығару және оларға медициналық
көмек көрсету;
* тұрғындар мен құтқарушылардың
мінез-құлық режимдерін сақтау.
1. Халықты қорғау және зардап шеккендерге көмек көрсету:

8. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Бастапқы кезеңде келесі негізгі міндеттер шешіледі:
 зақымдану ошақтарын оқшаулау, қауіпті заттарды (сәулелерді) бөлу
көздерін жабу немесе басу);
 технологиялық процестерді тоқтату немесе тоқтату;
 өртті сөндіру;
 адамдарды санитарлық өңдеу және құрылыстарды, аумақтар мен
техниканы залалсыздандыру.
2. Зақымдаушы факторлардың қауіпті әсерінің дамуын
болдырмау және азайту:

9. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Бастапқы кезеңде келесі негізгі міндеттер шешіледі:
* барлау жүргізу, жағдайды бағалау және оның дамуын болжау;
* басқару органдары мен күштерін дайындыққа келтіру, күштер мен
құралдар топтамасын құру;
* төтенше жағдай аймағына күштер мен құралдарды ұсыну;
* авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге шешім қабылдау.
3. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын
жүргізуге дайындық:

10. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Бірінші эшелонның құрамына дайындығы 30 минуттан аспайтын
күштер мен құралдар енгізіледі.
Бірінші эшелонның негізгі міндеттері: төтенше жағдайларды оқшаулау,
өрттерді сөндіру, радиациялық және химиялық бақылауды ұйымдастыру,
іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу, зардап шеккендерге алғашқы
медициналық көмек көрсету.
Екінші эшелонның құрамына дайындығы 3 сағаттан аспайтын
күштер мен құралдар енгізіледі.
Екінші эшелонның негізгі міндеттері: Авариялық-құтқару және басқа
да кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу, радиациялық және химиялық
барлау, зардап шеккен халықтың бірінші кезекте тіршілігін қамтамасыз ету,
мамандандырылған медициналық көмек көрсету.

11. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Авариялық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды
аяқтау үшін үшінші эшелон құрылуы мүмкін.
Үшінші эшелонның құрамына төтенше жағдайлардың алдын алу және
оларды жою жөніндегі іс-қимыл (өзара іс-қимыл) жоспарларына сәйкес 3
сағаттан астам дайындықпен төтенше жағдайларды жоюға тартылатын ТЖК
күштері мен құралдары енгізіледі.

12. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Бірлескен міндеттерді шеше отырып, өзара
әрекеттесетін басқару органдары:
 төтенше жағдай аймағындағы жағдайды бақылау және ол
туралы деректерді үнемі нақтылау;
 бірлесіп өткізілетін іс-шаралардың орындалуын
қамтамасыз ету;
 бір-бірімен үздіксіз байланыста болу және өзара
ақпаратты жүзеге асыру;
 басқару, барлау және қамтамасыз етудің барлық түрлерін
келісу.

13. Тақырып 4.1. Төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу. Өзара әрекеттесетін басқару
органдары. Күштер мен құралдарды топтастыру жұмыстарын жүргізуге дайындық. Авариялық-құтқару
жұмыстарын жүргізу шартты.
Төтенше жағдайлар аймақтарында байланысты
ұйымдастыру мынадай негізгі факторларға байланысты:
төтенше жағдайдың сипаты мен ауқымына, төтенше жағдайды
жоюға қатысатын күштердің басқару жүйесінің құрылымына,
құрамына, міндеттері мен мүмкіндіктеріне, олардың күштер
топтамасының құрамындағы орнына, ұтқырлығына және
әзірлікті қалпына келтіру тәсілдеріне.