kosmetyka

1. 1
Kurs: Podstawowe zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp
Źródło: http://pl.fotolia.com/id/41576506
KURS
Podstawowe zasady wykonywania
zabiegów pielęgnacyjnych
i upiększających dłoni i stóp
MODUŁ Pedicure korekcyjny

2. 2
Kurs: Podstawowe zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp
8 Pedicure korekcyjny
8.1 Dolegliwości kończyn dolnych wymagające zabiegów korekcyjnych
Pielęgnacja stóp jest niezmiernie ważną dziedziną kosmetyki. Zadbane stopy
świadczą o kulturze osobistej i są oznaką dbałości o higienę. Ważne jest, aby
pielęgnować stopy i całe kończyny dolne już od najmłodszych lat. Nadmierne
przeciążanie nóg, w połączeniu z krótkim czasem odpoczynku, może spowodować
poważne zaburzenia krążenia i wpłynąć na pogorszenie stanu stawów, kości i skóry.
Do najczęściej spotykanych dolegliwości kończyn dolnych należą:
 wrastające paznokcie;
 nagniotki;
 brodawki;
 modzele;
 pękające pięty;
 odparzenia;
 nadmierna potliwość stóp;
 żylaki;
 płaskostopie;
 paluch koślawy;
 obrzęki;
 grzybica międzypalcowa;
 grzybica potnicowa stóp;
 stopa atlety;
 drożdżyca stóp;
 zespół stopy cukrzycowej.
8.1.1 Wrastające paznokcie
Objawem wrastających paznokci jest zwiększone zagięcie płytki paznokciowej.
Nadmierny ucisk powoduje wybrzuszenie paznokcia i zagięcie ku dołowi jego brzegów.
Brzegi ranią otaczające tkanki miękkie, w wyniku, czego w obrębie wałów
paznokciowych powstaje obrzęk i pojawia się ból (stan zapalny). Leczenie: do
pielęgnacji w domu zalecany jest płyn do wrastających paznokci; paznokcie należy
obcinać na prosto i nosić wygodne obuwie.

3. 3
Kurs: Podstawowe zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp
8.1.2 Nagniotki
Są to uwypuklone zgrubienia naskórka nad małymi, wystającymi
wyniosłościami kostnymi. Charakteryzują się centralnie ułożonym rdzeniem, który
sięga głęboko do unaczynionej i unerwionej warstwy skóry. Każdy ucisk tego miejsca
powoduje ból, który zwiększa się podczas chodzenia. Leczenie polega na stosowaniu
maści lub płynów zmiękczających i złuszczających.
8.1.3 Brodawki
Brodawki mają różną wielkość, pokryte są nierówną, hiperkeratotyczną
powierzchnią. Mogą przyjmować różne kształty i występują w różnej liczbie, często
w postaci zlanej. Brodawki mogą być szare, ciemnobrunatne lub w kolorze skóry.
Najczęściej występują pod płytką paznokciową lub na podeszwach stóp (narażonych
na tarcie mechaniczne).
8.1.4 Modzele
Są to ograniczone, okrągłe lub owalne zgrubienia zrogowaciałej warstwy
naskórka. Tworzą się na stronie podeszwowej. Twardy modzel może powodować ból,
jeśli ugniata okoliczne unerwione tkanki. Leczenie polega na stosowaniu preparatów
złuszczających i zmiękczających oraz ścinaniu zgrubiałej warstwy omegą lub frezami.
8.1.5 Pękające pięty
Do przyczyn pękających pięt należą: brak witamin, nadmiernie zgrubiały
naskórek oraz brak higieny i pielęgnacji. Po codziennym myciu należy przecierać pięty
pumeksem, dezynfekować i używać kremów złuszczających. Raz w tygodniu można
stosować kąpiel z dodatkiem soli.
8.1.6 Odparzenia
Najczęściej występują w postaci pęcherzy i otarć naskórka. Powodem ich
powstawania jest twarde i niewygodne obuwie oraz przegrzanie stóp. W celu
uniknięcia odparzeń należy nosić wygodne i przewiewne obuwie oraz bawełniane
skarpety, a stopy posypywać talkiem. Leczenie polega na smarowaniu odparzonego
miejsca maścią cynkową i nałożeniu jałowego opatrunku.
8.1.7 Nadmierna potliwość stóp
Przyczyną występowania nadmiernej potliwości jest noszenie nieprzewiewnego
obuwia oraz skarpet ze sztucznego tworzywa. Potliwość może być także skutkiem
wewnętrznych zaburzeń organizmu lub stanów chorobowych oraz ogólnego stanu
napięcia nerwowego. Przy nadmiernym poceniu stóp ważne jest zachowanie właściwej
higieny. Leczenie: po każdym myciu nóg należy wcierać płyny przeciwpotowe, moczyć
stopy w naparze z szałwii i pokrzywy.
8.1.8 Żylaki
Przyczynami powstawania żylaków są: kruche ściany naczyniowe, nadmierne
rozciągnięcie naczyń oraz praca w pozycji stojącej i ciąża. W przypadku wystąpienia

4. 4
Kurs: Podstawowe zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp
żylaków należy nosić elastyczne pończochy lub bandażować stopy, a podczas
wypoczynku nogi umieszczać wyżej niż tułów.
8.1.9 Płaskostopie
Rysunek 8.1. Deformacje stóp
Źródło: http://pl.fotolia.com/id/54283554
Przyczyną powstania płaskostopia (charakteryzującego się bardzo niskimi
lub obniżającymi się łukami porzecznymi) są między innymi: nieodpowiednie obuwie,
otyłość, ciąża, częste noszenie ciężarów. Leczenie płaskostopia prowadzi się pod
kierunkiem lekarza po uprzednim ustaleniu jego przyczyny. Bardzo pomocne są
wkładki ortopedyczne i obuwie lecznicze, które stanowią zabezpieczenie przed
powstawaniem lub pogłębianiem się deformacji.
8.1.10 Paluch koślawy (hallux)
Koślawy paluch jest schorzeniem występującym głównie u kobiet. Przy bardzo
zaawansowanym zniekształceniu, paluch zachodzi od góry lub od dołu na drugi palec.
Skłonność do tej choroby jest dziedziczna, ale powodować ją mogą także ciasne, wąskie
buty na zbyt wysokich obcasach. Zapobieganie i leczenie to przede wszystkim noszenie
właściwego obuwia. Podczas leczenia można także stosować nagrzewanie, kąpiele
solankowe, wykonywanie ćwiczeń polegających na zginaniu i odwodzeniu palucha.
Ważne jest, aby zaopatrzyć się we wkładki i obuwie ortopedyczne. Możliwa jest
również interwencja operacyjna.

5. 5
Kurs: Podstawowe zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp
Rysunek 8.2. Paluch koślawy
Źródło: http://pl.fotolia.com/id/55169334
8.1.11 Obrzęki
Obrzęk stóp jest najczęściej spowodowany słabym krążeniem lub niskim
ciśnieniem krwi. Leczenie: jeżeli przyczyną obrzęku stóp nie są określone choroby,
to warto stosować odpowiednią gimnastykę, masaż i relaks.
8.1.12 Grzybica międzypalcowa
Grzybica objawia się zaczerwienionym, zmacerowanym, popękanym
naskórkiem, który łatwo się oddziela. Grzybica może rozprzestrzeniać się na całą stopę
– wówczas skóra jest zaczerwieniona i łuszczy się, czasem pojawiają się również
drobne pęcherzyki.
8.1.13 Grzybica potnicowa stóp
Ma ona podobne wykwity do wyprysków czy potnicy. Swędzące pęcherzyki
różnej wielkości występują na przegubach stopy po stronie podeszwowej.
W przypadku grzybic należy unikać długiego moczenia stóp.
8.1.14 Stopa atlety
Jest to grzybica stóp sportowców i osób uczęszczających na pływalnie, siłownie,
korty tenisowe. W tym przypadku istotny jest związek między chorobami infekcyjnymi
a trybem życia i wykonywanym zawodem.
8.1.15 Drożdżyca stóp
Przyczyną drożdżycy jest nadmierna potliwość, cukrzyca, otyłość lub praca
związana z częstym moczeniem stóp. Objawia się widocznymi zmianami w obrębie
skóry oraz zmianą wyglądu paznokci. Drożdżaki wywołują stan zapalny i sączenie
w szparach międzypalcowych. Ważną rolę w zapobieganiu schorzeniu odgrywa
niedopuszczenie do maceracji naskórka.

6. 6
Kurs: Podstawowe zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp
Rysunek 8.3. Przykładowy pedicure
Źródło: http://pl.fotolia.com/id/56838132
8.2 Zespół stopy cukrzycowej i zalecenia pielęgnacyjne
Cukrzyca jest chorobą przewlekłą z zaburzeniami metabolicznymi
węglowodanów i lipidów. Zmiany w tkankach i narządach wewnętrznych dokonują się
stopniowo. Są to zmiany niedokrwienne i eutroficzne tkanek sprzyjające
uszkodzeniom i maceracji naskórka. Skóra jest bardzo wrażliwa na różnego rodzaju
czynniki mechaniczne, które prowadzą do zakażenia. Z kolei neuropatia (uszkodzenia
nerwów zmniejszające uczucie bólu) to uszkodzenie układu wegetatywnego
i obniżenie stopnia potliwości powodujące suchość skóry i powstawanie pęknięć, co
sprzyja infekcji wtórnej.
Zmiany w kościach i deformacje stopy są powodowane urazami
mechanicznymi, chemicznymi i termicznymi, które prowadzą do otarć naskórka,
nadżerek, owrzodzeń i infekcji. Osoby, u których zaobserwowano zespół stopy
cukrzycowej, muszą być pod stałą opieką lekarską.
Przed przystąpieniem do pedicure’u ważne jest, aby przeprowadzić wywiad
z pacjentem oraz obejrzeć stopę, szczególnie zwracając uwagę na:
 zabarwienie;
 suchość;
 pęknięcia;
 macerację;
 zgrubienia na palcach;

7. 7
Kurs: Podstawowe zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp
 odciski;
 nadżerki;
 owrzodzenia;
 grzybicę stóp i paznokci;
 drożdżaki;
 infekcje bakteryjne.
Po zaobserwowaniu którejkolwiek z dolegliwości, należy zalecić wizytę
u lekarza w celu jej wyleczenia.
Zabieg pedicure’u u osób z zespołem stopy cukrzycowej należy przeprowadzać
nadzwyczaj ostrożnie, zwracając przy tym uwagę na:
 moczenie stóp w letniej wodzie;
 delikatny peeling;
 delikatne obcinanie i oczyszczanie paznokci.
Zabieg musi być wykonany tak, aby nie uszkodzić skóry i nie spowodować jej
urazu. Uszkodzenia mogę doprowadzić do powstania nadżerek lub owrzodzeń,
a upośledzone krążenie krwi będzie tylko utrudniało gojenie się naskórka.
Zalecenia dotyczące pielęgnacji domowej przy zespole stopy cukrzycowej:
 stopy powinny być myte w letniej wodzie;
 w przypadku suchości stóp należy je nacierać kremem;
 w przypadku nadmiernego pocenia się stóp należy je pudrować;
 należy nosić wygodne i miękkie obuwie, aby niwelować ocieranie;
 należy unikać drobnych zadrapań, zranień;
 należy unikać obrażeń cieplnych, szczególnie w okresie zimowym;
 każdą zmianę kończyn dolnych powinno się od razu leczyć;
 trzeba regularnie kontrolować stan skóry stóp.
8.3 Techniki korekcyjne przy nieskomplikowanych problemach stopy
Pedicure powszechnie kojarzy się z upiększaniem stóp, to znaczy regulowaniem
długości płytek paznokci, malowaniem ich, peelingiem i masażem. Pedicure korekcyjny
to kompleksowa, specjalistyczna i bezbolesna usługa, która poprawia zdrowie
i komfort życia pacjentów, a w niektórych przypadkach jest podstawą
do przeprowadzenia dalszych zabiegów upiększających.

8. 8
Kurs: Podstawowe zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp
8.3.1 Usuwanie odcisków
Odciski usuwa się bardzo starannie, cążkami lub skalpelem. Korzeń jest
wycinany, a miejsce po nim dezynfekowane i zaklejane opatrunkiem.
8.3.2 Usuwanie modzeli
Modzele usuwa się przy użyciu skalpela lub omegi. Zabieg wykonywany jest
do momentu zaobserwowania lekkiego zaróżowienia skóry. Następnie, na namydlonej
stopie, używa się tarek i pumeksów.
8.3.3 Usuwanie wrastających paznokci
Wrastające paznokcie usuwa się za pomocą dłutka. Dłutko wycina paznokieć
w miejscu jego wrastania. Następnie, przy użyciu gruboziarnistego pilnika, opiłowuje
się płytkę paznokciową. Podczas zabiegu używa się płynów zapobiegających
ponownemu wrastaniu – nasączone tamponiki przykładane są do miejsc narażonych
(tampon musi być codziennie wymieniany na świeży).
Klamry korygujące wrastające paznokcie
Dziedzina nauki, która zajmuje się leczeniem wrastających paznokci
to podologia.
W początkowej fazie wrastania paznokci wykorzystuje się akryl. Nakładany jest
on grubą warstwą na boki wrastającej płytki, a jej środek jest wyrównywany
ze względów estetycznych.
Nałożona klamra podnosi boczne, wrastające brzegi i powoduje tym samym
zmniejszenie nacisku na wał paznokciowy. Efektem tego zabiegu jest zmniejszenie się
dolegliwości bólowych, przeciwdziałanie powstawaniu obrzęków i stanów zapalnych.
Klamry pozwalają uniknąć interwencji chirurgicznej, można je stosować we wszystkich
stadiach chorobowych wrastania paznokcia i nie jest przy tym potrzebny czas
na rekonwalescencję. Klamry mogą być wygładzane przy użyciu żelu lub akrylu,
co często stosuje się w okresie letnim ze względu na konieczność noszenia odkrytego
obuwia. Klamry mogą mieć postać wąskiego paska naklejanego na wał paznokciowy,
mogą być druciane, trzyczęściowe lub metalowe.
Klamra w postaci wąskiego paska z tworzywa sztucznego przyklejana jest
na płytkę paznokciową. Działa ona elastycznie, odginając brzegi paznokcia ku górze.
Klamra metalowa jednoczęściowa może być zakładana tylko przez dobrze
wyszkolonego fachowca. Zabieg często przeprowadzany jest w znieczuleniu, a po jej
nałożeniu nie jest możliwa regulacja naprężenia.
Zakładanie klamry drucianej trzyczęściowej wymaga specjalistycznych
umiejętności. Można regulować jej naprężenie i stosować ją podczas stanów zapalnych.
Należy pamiętać o tym, że po jej założeniu może dojść do nadmiernego rogowacenia
skóry w obrębie wału paznokciowego.
Przed założeniem klamry należy zmatowić paznokieć. Klamra musi dokładnie
okalać cały paznokieć, ale nie może wystawać. Najlepiej jest wyznaczyć ołówkiem
środek paznokcia, po czym nałożyć klamrę z kropelką kleju i przykleić ją

9. 9
Kurs: Podstawowe zasady wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych i upiększających dłoni i stóp
na wyznaczony wcześniej punkt, dociskając na całej jej powierzchni. Klamrę kształtuje
się indywidualnie dla każdego pacjenta poprzez szlifowanie płytki paznokcia.
8.4 Literatura
8.4.1 Literatura obowiązkowa
 Drygas B., Mrozowska M., Szpindor R., Kosmetyka pielęgnacyjna i upiększająca –
Dłonie, stopy, ciało, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2013.
8.4.2 Literatura uzupełniająca
 Braun-Falco O., Dermatologia. t. 2, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004;
 Dylewska-Grzelakowska J., Zabiegi pielęgnacyjne i upiększające dłoni i stóp,
WSiP, Warszawa 2013.
8.5 Spis rysunków
Rysunek 8.1. Deformacje stóp .................................................................................................................4
Rysunek 8.2. Paluch koślawy ...................................................................................................................5
Rysunek 8.3. Przykładowy pedicure.....................................................................................................6
Spis treści
8 Pedicure korekcyjny ..........................................................................................................................2
8.1 Dolegliwości kończyn dolnych wymagające zabiegów korekcyjnych.....................................2
8.1.1 Wrastające paznokcie..................................................................................................................................................2
8.1.2 Nagniotki ...........................................................................................................................................................................3
8.1.3 Brodawki ...........................................................................................................................................................................3
8.1.4 Modzele..............................................................................................................................................................................3
8.1.5 Pękające pięty..................................................................................................................................................................3
8.1.6 Odparzenia........................................................................................................................................................................3
8.1.7 Nadmierna potliwość stóp.........................................................................................................................................3
8.1.8 Żylaki...................................................................................................................................................................................3
8.1.9 Płaskostopie.....................................................................................................................................................................4
8.1.10 Paluch koślawy (hallux)..........................................................................................................................................4
8.1.11 Obrzęki ...........................................................................................................................................................................5
8.1.12 Grzybica międzypalcowa........................................................................................................................................5
8.1.13 Grzybica potnicowa stóp ........................................................................................................................................5
8.1.14 Stopa atlety...................................................................................................................................................................5
8.1.15 Drożdżyca stóp............................................................................................................................................................5
8.2 Zespół stopy cukrzycowej i zalecenia pielęgnacyjne......................................................................6
8.3 Techniki korekcyjne przy nieskomplikowanych problemach stopy .......................................7
8.3.1 Usuwanie odcisków......................................................................................................................................................8
8.3.2 Usuwanie modzeli .........................................................................................................................................................8
8.3.3 Usuwanie wrastających paznokci...........................................................................................................................8
8.4 Literatura..........................................................................................................................................................9
8.4.1 Literatura obowiązkowa ............................................................................................................................................9
8.4.2 Literatura uzupełniająca ............................................................................................................................................9
8.5 Spis rysunków.................................................................................................................................................9