ppt

1. Hoofdstuk 2
De Tweede
Wereldoorlog__________________________________________

2. § 2.2
Hitler komt aan de macht
§ 2.3
Hitler begint een
wereldoorlog
§ 2.4
De massamoord op de
joden
§ 2.5
De bezetting van
Nederland

3. § 2.2
Hitler komt aan de macht
§ 2.3
Hitler begint een wereldoorlog
§ 2.4
De massamoord op de joden
§ 2.5
De bezetting van Nederland
 1919 – 1933: Weimarrepubliek
 Na de Vrede van Versailles:
Duitsland zwaar gestraft
Dolkstootlegende
 1923: hyperinflatie
 1923: mislukte staatsgreep door
Hitler
 1924: begin Daweshulp
 1925: Verdrag van Locarno
 1926: Duitsland wordt lid van de
Volkenbond

5. 8-9 november
1923:
Bierkellerpütsch
in München

6. 16 oktober
1925:
Verdrag van
Locarno

7. 1933:
 Machtsovername
NSDAP
 Rijksdagbrand
(Marinus van der
Lubbe)
 Machtigingswet

8. Uitgangspunten beleid Hitler
vanaf 1933:
 Nationalisme:
Dolkstootlegende & Heim ims
reich: Duitstalige volkeren
horen bij Duitsland + Duitsers
hadden recht op
Lebensraum leidt tot
drang nach osten
 Racisme en antisemitisme
(doel: zuiver houden van het
Arische ras)

9. Ambitie: Groot-Duitsland
Ambitie:
Groß-Deutschland

11. Antisemitisme

12. 1935:
Rassenwetten
van Neurenberg

13. 1938:
Anschluss
(Oostenrijk)

14. 29 september 1938:
Conferentie van
München
(appeasementpolitiek)
Chamberlain
Peace in our time
https://www.youtube.co
m/watch?v=hQ95ffnU4S
w

17. 1938:
Kristallnacht

18. Leiderschapscultus

19. Indoctrinatie van de
jeugd (Hitlerjugend)

20. Propaganda:
Leni Riefenstahl, Triumph
des Willens

21. Communisme Fascisme Nationaal-socialisme
Totalitaire ideologie:
- Staat gaat voor het individu – controle over alle facetten van de samenleving
- Sterke, allesoverheersende leider
- Eenpartijstelsel, geen parlementaire democratie
- Massamedia, propaganda, indoctrinatie van de jeugd
- Strak hiërarchische organisatie
- Linkse ideologie
- Klasseloze maatschappij,
natie of ras doen niet ter
zake
- Doel: wereldrevolutie
- Nadruk op nationalisme
- Rechtse ideologie
- Verheerlijk (vermeend) verleden
- Romeinse Rijk als
voorbeeld
- Racistisch karakter,
nadruk op etniciteit
- Uitschakelen zwakke
elementen

23.  Hitler schreef Mein Kampf (“Mijn strijd”)
in gevangenschap (na Bierkellerputsch)
 Hitler verdedigt dolkstootlegende,
ageert tegen Diktat van Versailles: Duitse
nederlaag in W.O. I was onverdiend
 Joden frustreren Duits herstel en
parasiteren maatschappij
 Antisemitisme en nadruk op
superioriteit Germaanse ras
 Ondersteuning nationalistisch idee ‘drang
nach osten’

24. Wat vinden politici? (PowNews)
https://www.youtube.com/watch?v=bk
knEoEglzQ
Reportage Nieuwsuur:
https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2248
959-mein-kampf-hoort-niet-naast-fifty-
shades-of-grey.html

25. Lebensraum
Hoe wordt in
deze poster
propaganda
gevoerd voor de
lebensraum-
politiek van
Hitler?

26. 1 september 1939: inval in
Polen
 Startpunt Tweede Wereldoorlog
 Wat is het verband met de
conferentie van München?
 Wat is het verband met het
Molotov-Von Ribbentroppact?
 Waarom leidde deze Anschluß wel
tot een oorlogsverklaring?

27. Aanloop naar de Tweede
Wereldoorlog
Welke rol speelt …:
 de Eerste Wereldoorlog?
 de opkomst van
totalitaire systemen in
Italië en Rusland?
 de Beurskrach van 1929?
 de appeasement-
politiek?
 het Molotov-Von
Ribbentroppact?

28. https://www.ntr.nl/html/micrio/schooltv/tijdlijnwo2/

29. Gleiwitz-
incident
Blitzkrieg
Battle of
Britain

30.  1941 Operatie
Barbarossa
 1942 / 1943 Slag
om Stalingrad

31.  Keerpunten aan
het Oostfront
 Operatie
Barbarossa
 Slag om Stalingrad
 6 juni 1944: D-Day
 Operatie Overlord

33. § 2.4
Nederland voor de
oorlog
§ 3.1
Oorlog in Europa
§ 3.2
Nederland bezet
§ 3.3
De Holocaust
§ 3.4
Oorlog buiten Europa

34.  september 1944:
Operatie Market
Garden
 Slag om Arnhem
 a bridge too far?

35.  januari 1945:
Ardennenoffensief
 april 1945: Slag om
Berlijn

37. https://lab.nos.nl/p
rojects/jodenster/in
dex.html

38. https://lab.nos.nl/p
rojects/jodenster/in
dex.html

39. https://lab.nos.nl/p
rojects/jodenster/in
dex.html

40. https://lab.nos.nl/p
rojects/jodenster/in
dex.html

41. https://lab.nos.nl/p
rojects/jodenster/in
dex.html

42. https://lab.nos.nl/p
rojects/jodenster/in
dex.html

43. https://lab.nos.nl/p
rojects/jodenster/in
dex.html

44. § 2.4
Nederland voor de
oorlog
§ 3.1
Oorlog in Europa
§ 3.2
Nederland bezet
§ 3.3
De Holocaust
§ 3.4
Oorlog buiten Europa

45.  14 mei 1940, 13:30 uur
 Ultimatum
 Gevolgen: verwoesting
historische binnenstad
van Rotterdam

47. Zondag 23 juni 1940
"Nog worden er slachtoffers onder het puin vandaan gehaald. Ze weten
niet waar ze al het puin moeten laten. Met lichters wordt het door heel
Nederland gebracht. Tiny gaat nog halve dagen naar school. In haar
eigen school zitten Moffen. De eerste dagen na de overgave is er nog niet
gewerkt. Daarna werkten we goed halve dagen en nu weer hele dagen.
Mensen mogen niet ontslagen worden van de Duitsers. Vele fabrieken en
kantoren werken korter. Wij zullen ook loonsverlaging krijgen. (…) Veel
te doen is er niet. De gehele handel en scheepvaart ligt stil; er gaat geen
schip in en uit. Je begrijpt wat dat voor Rotterdam betekent."

48. https://www.youtube.com/watch?v=tdpcu-xUv3E

49.  Fases van de bezetting:
 Fase 1 (mei 1940 – januari
1941):
Wederzijdse welwillend-
heid (‘Fluwelen hand-
schoen’)
 Nazificatie (vervolging joden / verbod politieke partijen)
 Nederlandse Unie
 ‘Het beste ervan maken’
 Arbeidseinsatz (vrijwillig)

50.  Fases van de bezetting:
 Fase 2 (januari 1941 –
april 1943):
Groeiend verzet en toe-
nemende dwang
 Februaristaking
 Kultuurkamer
 Isolatie en concentratie van joden

51.  Fases van de bezetting:
 Fase 3 (april 1943 –
augustus 1944):
Conflicten en anti
Duitse stemming
 Duitse nederlagen
 Verzet groeit: actief/passief | geweldloos/ gewelddadig

52.  Fases van de bezetting:
 Fase 4 (augustus 1944 –
mei 1945):
Totale ontregeling van de
samenleving
 Bevrijding van het zuiden
 Verzet neemt toe (spoorwegstaking)
 Hongerwinter
 5 mei 1945

53.  Bij welke fase van de bezetting
hoort deze afbeelding?

54.  Bij welke fase van de bezetting
hoort deze afbeelding?

55.  Bij welke fase van de bezetting
hoort deze afbeelding?

56.  Bij welke fase van de bezetting
hoort deze afbeelding?

57. Foute Keuze
Mijn naam is Auke Siebe Dirk
Ik ben vernoemd naar mijn oudoom
Dirk Siebe
Een jongen die een verkeerde keuze
heeft gemaakt
Koos voor een verkeerd leger
Met verkeerde idealen
Vluchtte voor de armoede
Hoopte op een beter leven
Geen weg meer terug
Als een keuze is gemaakt
Alleen een weg vooruit
Die hij niet ontlopen kan
Vechtend tegen Russen
Angst om zelf dood te gaan
Denkend aan thuis
Waar Dirk z’n toekomst nog
beginnen moet
Zijn moeder is verscheurd door de
oorlog
Mama van elf kinderen, waarvan
vier in het verzet zitten
En een vechtend aan het oostfront
Alle elf had ze even lief
Dirk Siebe kwam nooit meer thuis
Mijn naam is Auke Siebe Dirk
Ik ben vernoemd naar Dirk Siebe
Omdat ook Dirk Siebe niet vergeten
mag worden.

58. Loe de Jong (1914-2005)
Vader van geschiedschrijving over Nederland in de Tweede
Wereldoorlog. Hij was directeur van het Rijksinstituut voor
oorlogsdocumentatie. Hij gebruikte de begrippen 'goed' of
'fout'.
Hans Blom (1943)
Hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.
In de jaren tachtig werd hij de voorman van een nieuwe
generatie historici. In 1983 sprak hij zijn oratie uit, getiteld:
In de ban van goed en fout.
Chris van der Heijden (1954)
Hij betoogde in zijn controversiële boek Grijs verleden (2001)
dat de scheidslijnen tussen verzet en collaboratie in de
oorlogsjaren, tussen goed en fout, nauwelijks van elkaar te
onderscheiden waren.

59.  Discriminatie en isolatie
 Kristallnacht (1938)
 Pesten en isoleren
 Gewelddadige
vervolging
 Concentratie, deportatie
en moord
 De ‘endlosüng’
Stap 1 Bepaling van de groep
Stap 2 Discriminatie
Stap 3 Isolatie
Stap 4 Deportatie en concentratie
Stap 5 Vernietiging

60. Wannsee-conferentie
 20 januari, 1942

61. http://www.univer
siteitvannederland
.nl/college/was-
de-holocaust-een-
vooropgezet-plan/
http://www.univ
ersiteitvannederl
and.nl/college/w
aarom-werden-
er-zoveel-joden-
uit-nederland-
gedeporteerd/

62. Beslismomenten:
 Zomer 1940: Sovjet-Unie: joodse
mannen (potentiele saboteurs)
 Augustus 1941: ook joodse vrouwen en
kinderen in Sovjet-Unie
 December 1941: uitgebreid naar de
rest van Europa
 Januari 1942: Wannsee-conferentie
(onenigheid: arbeid of vernietiging?)
 Zomer 1942: vernietiging wordt
hoofddoel
 Zomer 1944: arbeid wordt
belangrijker

63. Madagaskarplan
 Theodor Herzl, Altneuland
(1902)
 1938 Eichmann stuurt
commissie naar Madagaskar
 Duitse kolonie / ‘supergetto’
 Geen meewerking Vichy-
regime (Frankrijk)
 Engelsen waren bovendien te
machtig op zee
 Februari 1941: ‘onhaalbaar’

64. Nederland België en
Frankrijk
Vervolgers  Burgerregime is meer
gericht op ideologie
 Systeem ‘onmisbaar
verklaren’ leidt tot
meer registratie / meer
deportatie
 Militair bewind gericht
op handhaven orde en
veiligheid
Vervolgden  Joden waren
geassimileerd en
gezagsgetrouw
 Joden wantrouwden
van oudsher het gezag
Omstanders  Meer verzet
 Onderduiken komt laat
op gang
 Minder verzet, maar
meer mogelijkheden
om onder te duiken

65. https://www.npo3.nl
/andere-tijden-in-de-
klas/28-02-
2018/WO_NTR_1298
2690

66.  7 december 1941: Pearl
Harbor
 6 / 9 augustus 1945:
atoombommen op
Hiroshima en Nagasakihttps://www.youtube.com/watch?v=3wxWNAM8Cso

67. Fragment uit dagboek Amerikaanse president Harry Truman
(25 juli 1945)