Downloaded 373 times
Uploaded byEDITHA HONRADEZ
Filipino 3 Learner's Manual 2nd Quarter
Ang dokumentong ito ay naglalaman ng kagamitan ng mag-aaral para sa ikatlong baitang sa asignaturang Filipino, na inihanda ng Kagawaran ng Edukasyon ng Pilipinas. Tinalakay nito ang mga yunit at aralin na nakatuon sa pakikinig, pagsasalita, pagbasa, at pagsulat, at nagbibigay ng mga gawain para sa mga estudyante. Nagsisilbing gabay ito para sa mga guro at estudyante upang mapalalim ang kanilang pag-unawa at kakayahan sa wika.
More Related Content
Similar to Filipino 3 Learner's Manual 2nd Quarter
More from EDITHA HONRADEZ
![Mapeh quarter 2 [autosaved]](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/mapehquarter2autosaved-180907224239-thumbnail.jpg?width=640&height=640&fit=bounds)
Filipino 3 Learner's Manual 2nd Quarter
- 1. 1 Kagawaran ng Edukasyon Republikang Pilipinas
- 2. 2 Filipino Kagamitan ng Mag-aaral UNIT2 PAG-AARI NG PAMAHALAAN HINDI IPINAGBIBILI INILAAN PARA SA Distrito/Paaralan: ____________________________ Dibisyon: ____________________________________ Unang Taon ng Paggamit: ___________________ Pinagkukunan ng Pondo (pati Taon):________ 3 Baitang Batang Pinoy Ako
- 3. 3 BATANG PINOY AKO– Ikatlong Baitang Filipino – Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon, 2014 ISBN : Paunawa hinggil sa Karapatang-Sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamhalalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapang naghanda at/o naglathala ng akda bago at upang magamait sa layuning komersiyal. Nagtataglay ng karapatang-ari ang mga akda/materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names, tatak o trademarks, atbp.) na ginamit sa aklat na ito. Pinagsikapang hanapin at hilingin ang pahintulot ng mga karapatang-ari upang magamit ang mga akdang ito. Hindi inaangkin ni kinakatawan ng mga tagapaglathala (publisher) at may-akda ang karapatang-aring iyon. Inilalathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim : Br. Armin A. Luistro, FSC Pangalawang Kalihim : Dina S. Ocampo Punong Tagapangasiwa: Angelika D. Jabines; Pangalawang Tagapangasiwa: Marilou Martha E. Benisano; Manunulat: Florenda Cardinoza, Jenny-Lyn Trapane, Amaflor Alde, Agnes G. Rolle, Josenette Brana, Ronald Ramilo, Louiegrace Margallo, Mercelita Salazar, Aireen Ambat, Lea Agustin, Natasha Rae Natividad, Cynthia Reyroso, Dolorosa Castro, Modesta Jaurigue. Tagapag-ambag: Maria Hazel J. Derla, Gratcielo Chiara D. Badillo, Elgie Ariniego, Ma. Cristina C. Garcia; Evelyn de Castro, Malou M. de Ramos, Maria Castillo-David Konsultant: Dr. Lydia Liwanag, Ani Rosa Almario; Editor: Benilda Santos, Jomar Empaynado Tagapagtala: Jasmin Bangisan, Aprilyn Montilla Tagaguhit : Kristel de Guzman, Kenneth Cubol ,Michael Cajis, Jefrrey V. Cambronero, Reynaldo A. Simple Taga-anyo: Ferdinand Bergado. Inilimbag sa Pilipinas ng __________ Department of Education – Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address : 5th Floor Mabini, Bldg. Meralco Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : 02 – 634- 1054 o 634- 1072 E-mail Address : imcsetd@yahoo.com
- 4. 4 PAUNANG SALITA Kumusta mgabata? Sadyang isinulat at inihanda para sa iyo ang Kagamitan ng Mag-aaral na ito. Ito ang magiging kaibigan mo sa pag-aaral ng Filipino at magiging kasama mo at ng iyong mga kaibigan sa pagtuklas ng mga bagong konsepto at kaalaman sa pamamagitan ng pakikinig, pagsasalita, pagbasa, pagsulat, at pagtanaw. Ang lahat ng mga gawain na inilagay dito ay gagawin mo sa paggabay ng iyong guro. Basahin at unawain ang mga panuto na mababasa dito upang maging matagumpay ka sa mga gawaing sadyang inihanda para sa iyo. Ang mga aralin dito ay nahahati sa apat na yunit. - Pamilya Ko, Mamahalin Ko - Pamayanan Ko, Pagyayamanin Ko - Bansa Ko, Ikararangal Ko - Kakayahan Ko, Ipagmamalaki Ko Ang bawat aralin naman ay may mga gawain tulad ng : Alamin Natin. Dito mo mababasa ang mga kuwento, tula, at talata na magiging daan sa pagtalakay ng mga kasanayang lilinangin sa bawat aralin. Linangin Natin. Ito ay pagsasanay ng mga kakayahan o kaalaman na tinalakay sa klase. Maaari itong isagawa nang ikaw lamang o kasama ang iyong pangkat. Tandaan Natin. May mababasa ka dito na mga pangungusap na hindi kumpleto. Pupunanmo lamang ang mga
- 5. 5 ito ng mgasalita upang maipakita ang natutuhan mo sa isang aralin. Pagyamanin Natin. Karagdagang pagsasanay ito hinggil sa mga natutuhan mo. Sa paggamit ng kagamitang ito, upang ikaw ay maging matagumpay, tandaan mo lamang na laging hintayin ang hudyat o mga panuto na sasabihin ng iyong guro. Sana sa paggamit mo nito, maging isa kang tunay na Batang Pinoy na maka Diyos, makatao, makabayan at makakalikasan. Maligayang pag-aaral sa iyo! MGA MAY-AKDA
- 6. 6 TALAAN NG NILALAMAN YunitII – Pamayanan Ko, Pagyayamanin Ko Aralin 11 – Magbakasyon Tayo 7 Paggamit ng Pangngalan sa Pagsasalaysay Aralin 12 – Mamasyal Tayo 10 Pagtukoy sa Salitang Magkakatugma Aralin 13 – Alagaan Natin 12 Paggamit ng Pangngalan sa Pagsasalaysay Salitang may Klaster Aralin 14 – Magkaibigan Tayo! 17 Paggamit ng Iba’t ibang Bahagi ng Aklat Aralin 15 – Maglaro Tayo 20 Paglalarawan/Paghahambing ng mga Bahagi ng Kuwento Paggamit ng Panghalip (Kami, Tayo, Kayo, Sila) Aralin 16 – Magsama-sama Tayo 23 Pagbibigay-Kahulugan sa mga Salita Aralin 17 – Magtulungan Tayo 27 Paggamit ng Panghalip (Kami, Tayo, Kayo, Sila) Pagkukumpara ng mga Kuwento Batay sa Tauhan Aralin 18 – Damdamin, Igalang Natin 33 Pagbibigay ng Kasingkahulugan at Kasalungat Paggamit ng Panghalip (Kami, Tayo, Kayo, Sila) Aralin 19 – Magkuwentuhan Tayo 38 Paggamit ng Panghalip Bilang Pamalit sa Pangngalan (Nito, Niyan, Noon, Niyon) Pagbuo ng Bagong Salita Aralin 20 – Magmahalan Tayo 42 Salitang Iisa ang Baybay Ngunit Magkaiba ang Bigkas Paggamit ng Nito, Niyan, Noon, Niyon
- 7. 7 Maraming nangyayari tuwingbakasyon. Isa rito ay ang paglipat ng tirahan na naranasan ng ating bida sa kuwento. Tingnan natin kung paano nabago ang pagtingin niya sa kaniyang bagong pamayanan. Maling Akala Bakasyon. Bagong lipat kami sa Barangay Asisan. Noong una, kinabahan ako. Baka wala akong maging kaibigan. Baka hindi mabait ang mga tao dito. Pagdating namin, binati na agad kami ng pinuno ng barangay, si Kapitan Joel. Mayamaya lang kasunod na niya agad si Konsehal Steve, na opisyal din ng barangay. May kasama siyang ilang kalalakihan upang tumulong sa aming paghahakot ng mga gamit. Oras na ng miryenda. Sinamahan ako ni Precy, ang aking bagong kaibigang bumili ng mainit na tinapay sa tindahan ng panaderong si Mang Elias. Sabi niya, siya raw ang pinakamasarap gumawa ng tinapay sa lugar. Dumaan din sa aming bahay si Mang Ruben, isang tubero, dala-dala ang kaniyang liyabe at tubo upang tiyakin na maayos na dadaloy ang tubig sa amin. At dahil sa maghapong pagtatrabaho, napagod si Nanay, sumakit ang kaniyang ulo. Agad namang pumunta si Doktor Hingan para tingnan kung ano ang kalagayan niya. Buti na lang okay siya. Salamat sa mababait naming bagong kaibigan. Mali pala lahat ng aking akala.
- 8. 8 Kunin ang kagamitanmo sa Art. Gumawa ng isang kard ng pasasalamat para sa katulong sa inyong pamayanan. Natutuhan ko sa aralin ngayon na __________________. Iguhit mo ang iyong sarili sampung taon mula ngayon bilang isa na ring katulong sa pamayanan. Basahin mo muli ang “Maling Akala.” Tukuyin ang mga pangngalan na ginamit dito. Sa unang hanay, isulat ang mga katulong sa pamayanan na binanggit sa kuwento. Sa ikalawang hanay, mag-isip at sumulat ng isang pangngalang pantangi para sa pangngalan sa unang hanay. Sa ikatlong hanay, sumulat ng dalawang pangungusap gamit ang mga isinulat sa dalawang hanay. Gawin mo ito sa iyong notebook. Sundan ang ibinigay na halimbawa. Pambalana Pantangi Pangungusap panadero Theo Si Theo ay isang panadero. Masarap siyang gumawa ng tinapay. Ang pangngalang pambalana ay _________. Ang pangngalang pantangi ay _________.
- 9. 9 Makipanayam sa isasa mga katulong sa paaralan. Sumulat ng dalawang pangungusap tungkol sa mga gawain niya araw- araw sa paaralan. Balikan muli ang kuwento tungkol sa mga katulong sa pamayanan. Umisip ng isang salitang maglalarawan sa bawat isa. Balikan mo ang karanasan mo nang nagdaang bakasyon. Isipin mo ang mga nakilala mong katulong sa pamayanan. Sumulat ng dalawang salitang magkasalungat na maaaring gamitin para sa kanila. Magkasalungat ang mga salita kung ____________. Pakinggan ang kuwento nina Nerry at Trining na babasahin ng iyong guro. Iguhit ang magkaiba nilang mundo.
- 10. 10 Ang lalawigan ngLaguna sa Rehiyon IV-A ay isa sa magagandang lugar na maaari nating pasyalan. Ano nga kaya ang kagandahan ng lugar na ito? Biglaang Lakad Araw ng Sabado. Nakakainip sa bahay. “Magbihis kayo,” ang sabi ni Tatay. Kaya lahat kami ay simbilis ng kidlat na gumayak. “Brrrmm…. Brrmm” “Saan kaya tayo pupunta?” ang tanong ko kay Kuya. Pero umiling lang siya sa akin. “Maligayang Pagdating sa Bayan ng Laguna.” Hindi nagtagal, nakarating kami sa isang lugar na may kakaibang mga bahay at gusali. Akala ko tuloy wala na kami sa Pilipinas. Ang mga nakikita raw namin na mga bahay at gusali dito ay itinayo pa noong panahon ng mga Kastila. Matagal na iyon, hindi ba? Ang galing talaga ng mga Pilipino sa paggawa ng mga kahanga-hangang bagay na ito. May nakita rin kami na mga banga at palayok na nahukay sa Pinagbayanan noong 1967. Makasaysayan pala ang bayan na ito ng Pila. Binisita rin namin ang mudspring sa Los Baños. Ayon sa kuwento ni Ate, ito raw ang pinakagitna ng bulkan na mas kilala natin ngayon na Bundok Makiling. Ibig sabihin, ito ay dating bulkan. Lumangoy rin kami sa isang hot spring sa Los Baños. Ang sarap! Ang init ng tubig! Maganda ito sa kalusugan. Gabi na kami nakauwi at dahil sa pagod wala nang maingay sa biyahe. Tanging sina Tatay at Nanay na lamang ang gising.
- 11. 11 Mamasyal sa Pilipinassa pamamagitan ng mga larawan ng magagandang lugar na nakadikit sa loob ng silid-aralan. Hanapin sa bawat lugar ang isang pares ng magkatugmang salita na nakasulat dito. Magkatugma ang mga salita kung ___________________. Bumunot ng isang papel na may nakasulat na isang tugma. Basahin ito nang malakas sa klase at tukuyin ang mga salitang magkakatugma. Basahing muli ang kuwentong, “Biglaang Lakad.” Gusto mo rin bang makarating sa mga lugar na pinasyalan ng pamilya? Bakit? Kasama ang iyong pangkat, gumawa ng isang patalastas kung bakit kailangang piliin ng ibang Pilipino na pumasyal sa isang magandang lugar sa Pilipinas na tutukuyin ninyo. Sa pagbibigay ng paliwanag, kailangang ________. Sumulat ng dalawang pangungusap upang maipahayag ang pagmamalaki sa pamayanang kinabibilangan.
- 12. 12 Muling basahin ang“Biglaang Lakad.” Sumipi ng dalawang pangungusap mula dito. Gawin ang sumusunod sa iyong notebook matapos basahin ang “Limang Tulog” sa p. 28. Sipiin ang mga ngalan ng tao. Sipiin ang ngalan ng araw. Sipiin ang tanong ni Ate. Sipiin ang sinabi ni Nanay. Sa pagsipi ng parirala at pangungusap, dapat kong tandaan na ___________. Alin-alin sa lugar na ito ang nais mong pasyalan? Sipiin mula sa talaan ang limang ngalan ng lugar sa iyong notebook. Bulkang Mayon Bulkan ng Taal Underground River Talon ng Pagsanjan Mines View Park Isangdaang Pulo Ayon sa kasabihan, ang kalusugan ay kayamanan. At upang maging malusog tayo, kailangan naman natin ng isang malinis na pamayanan. Paano natin magiging kayamanan ang ating pamayanan?
- 13. 13 Ang Pamayanan ayKayamanan Natasha B. Natividad Ako ay mahilig mamasyal Sa pamayanan na aking mahal Tuwing Sabado ako’y naglalaro Sa palaruan, kasama ang kalaro. Minsan ako’y nagulat sa ‘king nakita Aking kaibigan nag-iwan ng basura Mabilis ko siyang tinawag Kaibigan, huwag mong gawin ‘yan Dapat alagaan at ingatan Ang ating pamayanan Kung ito ay pababayaan Tayo rin ang mahihirapan. Huwag nating hintayin Kapaligiran ay dumumi Kumilos at isaisip Na ito ay pagyamanin. Sumama sa iyong pangkat sa paglalakbay sa isang pamayanan sa pamamagitan ng isang mapa. Gawin ang mga panutong mababasa sa kapaligiran. Upang makasunod ako nang maayos at wasto sa mga nakalimbag na panuto, kailangan kong __________. Ano ang gagawin mo? Nasa parke ka. Nagandahan ka sa isa sa mga bulaklak na nakatanim dito. Nais mo sanang makita rin ito ng iyong nanay
- 14. 14 pero may nakasulatna “Bawal Pumitas ng Bulaklak.” Ano ang gagawin mo? Pag-aralan ang larawan. Sumulat ng pangungusap tungkol dito. Pumili ng isang bagay na makikita sa loob ng silid-aralan. Pahulaan ito sa mga kaklase mo sa pamamagitan ng pagbibigay ng isang pangungusap tungkol dito. Ang pangngalan ay __________. Sumulat ng isang talata tungkol sa isang larawan na iyong napili. Bilugan ang ngalan ng tao. Guhitan ang ngalan ng bagay. Ikahon ang ngalan ng lugar. IMCS Image Bank
- 15. 15 Ano-ano ang ginagawasa inyong barangay upang maging malinis ito? Katulad din ba ng ginagawa sa Purok 7? Purok 7 Nagkaroon ng pagpupulong ang mga mamamayan. Nagplano sila ng mga gagawin nila upang maging malinis ang kanilang kapaligiran. Ang mga babae ay mag-iipon ng mga plastik at mga diyaryo upang mai-recycle sa kanilang barangay center. Ang kalalakihan naman ay gagawa ng mga basurahan na may iba’t ibang kulay upang ilagay sa bawat tapat ng bahay sa kanilang lugar. Ang mga batang iskawt ay maglalagay ng mga paalala sa tabing kalsada tungkol sa pagpapanatiling malinis ng kanilang kapaligiran. Ang lahat ay nangako na maglalabas ng basura sa takdang oras para hakutin ng trak ng basura. At ibigay ang kanilang suporta sa mga proyekto at programa ng barangay. Kumpletuhin ang crossword puzzle sa pamamagitan ng pagsulat ng mga ngalan ng mga larawan sa tamang kahon nito. IMCS Image Bank
- 16. 16 1 2 34 5 Ang mga salitang may klaster ay _________________. Isulat sa iyong notebook ang mga salitang may klaster na makikita sa loob ng kahon. 1 2 3 4 5 p l o r e r a k t o r l a k t a w b o l a i a l a k d a n l u i s t a p r i t o i u b e o a l a m b r e w s s i s k w a t e r i t a p l a n e t a t i s e
- 17. 17 Paano dadami angiyong kaibigan? Basahin ang tula ng tungkol sa mga tagubilin. Sigurado akong dadami ang iyong kaibigan kung susundin mo ang mga ito. Ang Bilin sa Akin Malou M. De Ramos Ang bilin sa akin nina Tatay at Nanay Maging magalang, sumunod sa magulang Ang batang ganito ay kinatutuwaan Ng lahat ng tao sa pamayanan. Ang bilin naman nina Lolo at Lola Ibigay ang kay Bunso, ang kina Ate at Kuya Huwag mag-aangkin ng pag-aari ng iba Sinoman at saanman ay katutuwaan ka. Ang guro kong mahal may bilin din sa akin Alituntunin sa paaralan dapat laging sundin Simbahan at anumang lugar ay igalang natin Ang pamayanan ay alagaan at mahalin. Ang bilin sa akin ay laging susundin Gagawin ang makakaya upang ito ay tuparin Ipamamalas kabutihan, kanino man at saan man Upang maging modelo ng mga mamamayan.
- 18. 18 Basahin ang mgasalita sa loob ng kahon. Hintayin ang panuto ng guro sa susunod na gawain. Magkakatugma ang mga salita kung ___________. Pakinggan ang tulang babasahin ng guro. Itaas ang pulang watawat na hawak kung makaririnig ka ng pares ng mga salitang magkatugma. Ano- anong katangian ng isang kaibigan ang nais mo? Sumulat ng dalawang parirala bilang sagot dito. Gumupit ng isang puso. Sa loob nito, sumulat ng isang pangungusap kung paano ka magiging tunay na kaibigan. Sa pagsulat ng parirala at pangungusap, __________. kulay tulungan kuhanan ampalaya labanos hitsura gulay kanila kaharian kilos Pedro pareho sala kultura kaloob suklob
- 19. 19 Isulat ang pangalanng tatlong kaibigan mo. Sa tapat nito, sumulat ng isang parirala o pangungusap tungkol sa kaniya. Ang aklat ay isa raw sa mga kaibigan natin. Sa bawat pagbuklat natin ng pahina nito, dinadala tayo sa iba’t ibang lugar at ipinakikilala tayo sa iba’t ibang tao. Kilalanin natin ang ating kaibigang ito. Basahing muli ang “ Mga Bahagi ng Aklat” sa p. 8. Kasama ang iyong pangkat, buklatin ang mga aklat na ibibigay ng guro. Pumili ng aklat na may paksa o kuwento tungkol sa magkaibigan. Tukuyin ang mga bahagi ng aklat na napili. Ang mga bahagi ng aklat ay _____________. Pumunta sa silid-aklatan. Humanap ng isang aklat na puwede mong basahin tungkol sa mga kaibigan natin sa bansang Asya.
- 20. 20 Ang larong taguanay isang popular na larong pambata sa Pilipinas. Tingnan natin kung ano ang nangyari sa paglalaro nito ng mga bago nating kaibigan. Tagu-taguan Bilog ang buwan. Maliwanag ang paligid. Tapos nang maghapunan ang mag-anak. Tapos na rin ang mga takdang- aralin. “Von! Von! Magtaguan muna tayo sa labas,” yaya ni Aiah sa kaniyang nakababatang kapatid. Isinama na rin nila ang kanilang kambal na kapatid na sina Chacha at Cheche. Kasunod na rin nila ang kanilang kambal na pinsan na sina Theo at Sid. “Tagu-taguan. Maliwanag ang buwan. Isa, dalawa, tatlo,” si Aiah ang taya. “Pung, Cheche.” “Pung, Theo.” “Pung, Sid.” Isa na lang ang hindi niya talaga makita. “Ang galing talagang magtago ni Von!” Hanap dito. Hanap doon. Hindi siya talaga makita. “Von, anong ginagawa mo diyan sa itaas ng puno. Baka mahulog ka,” ang natatakot na sigaw ni Ate Nika. Tawanan ang lahat. Si Von naman ang taya.
- 21. 21 Pamagat Tauhan Tagpuan Banghay Balikan at basahinmuli ang isang kuwento mula sa mga nagdaang aralin. Ibigay ang hinihingi ng story pie sa ibaba. Gawin ito sa iyong notebook. Ang isang kuwento ay may ________, _________, __________, at __________. Humanap ng kapareha. Ibahagi ang kuwentong binasa. Matapos ito, pakinggan mo naman ang kuwentong ibabahagi ng iyong kapareha. Paghambingin ang mga ito sa tulong ng balangkas na nasa ibaba. Kuwento Tagpuan Tauhan Banghay Kuwento 1
- 22. 22 Nais ninyong magkakaibiganna makipaglaro sa bago ninyong kaklase na kararating lamang sa inyong paaralan. Ano ang sasabihin mo upang ipakilala ang sarili at ang iyong mga kaibigan. Maghanda ng isang pangungusap gamit ang alinman sa sila, kayo, tayo, at sila. Hintayin ang hudyat ng guro kung ano ang susunod na gagawin. Ang ______ ay ginagamit kapag ______. Ang ______ ay ginagamit naman kung ________ Ang ________ sa ____________. Ipakilala ang sarili at ang mga kapatid mo at ang paborito nilang laro. Gamitin ang sila, kayo, tayo, at sila. Kuwento Tagpuan Tauhan Banghay Kuwento 2
- 23. 23 Sumulat ng isangpangungusap na sasagot sa sumusunod na tanong. Ano ang mararamdaman mo kung isang araw hindi ka paglaruin sa inyong bahay? Sa paaralan? Kasama ang iyong pangkat, gumawa ng talata na may dalawa hanggang tatlong pangungusap na sasagot sa tanong na : Bakit kailangang maglaro ang batang katulad mo? Sa pagsulat ng isang talata, _________________. Sumulat ng isang talata na may tatlo hanggang apat na pangungusap na sumasagot sa tanong na ito: Ano ang laro na nais mong matutuhan? May bakanteng lote ba na malapit sa inyong bahay? Ano ang puwede nating gawin dito? Paano natin ito mapapakinabangan?
- 24. 24 Ang Mahika Tingnan monga naman ang dating bakante, mabato at damuhang lugar sa aming barangay ay isa nang magandang hardin. Hindi rin biro ang pinagdaanan naming magkakaibigan upang maging maganda ang lugar na ito. Una, inalam muna kung talaga bang mainam pagtaniman ang lugar na ito. Nang makasiguro kami, sinimulan na naming bungkalin ang lupa. Sumunod ay inalis na namin ang mga bato at lahat ng mga bagay na makasasagabal sa aming pagtatanim. Matapos ito, itinanim na namin ang mga buto ng petsay. At ngayon , ito ay isa nang magandang hardin. Sagutin ang mga tanong matapos basahin ang kuwento. Kakaibang Kaarawan Kaarawan ni Tatay. Pero sa halip na maghanda sa bahay, iba ang naisip niya. Pinagbihis niya kami nina Ate, Kuya at Nanay ng puting t- shirt. Binigyan din niya kami ng pare-parehong kulay ng sombrero. At kami ay lumakad na. Pagdating sa may labasan ng aming barangay. Ang daming tao at lahat kami ay pare-pareho ng t-shirt at sombrero. Binigyan kami ng pala, tree guard at punla ng puno. Tapos, sumunod kami sa lider ng aming pangkat sa lugar na pagtataniman namin. “Ito ang regalo ko sa inyo at sa mga magiging anak ninyo,” ang sabi ni Tatay. 1. Saan nagpunta ang mag-anak? 2. Bakit kakaiba ang pagdiriwang ni Tatay ng kaniyang kaarawan?
- 25. 25 Masasagot ko angmga tanong tungkol sa binasa kung ______________. Basahin ang isa pang teksto upang masagot ang mga tanong tungkol dito. Ang Pamamasyal Isang araw ng Biyernes, kami ng aking mga kaklase ay namasyal sa isang Botanical Garden. Ito ay isang lugar na kung saan ang iba’t ibang klase ng halaman ay inaalagaan upang pag-aralan. Para itong silid-aklatan na ang nakalagay ay mga halaman. Dito namin natutuhan ang kahalagahan ng mga halaman sa ating kapaligiran at kung paano dapat pangalagaan at paramihin ang mga ito. Pagod man ang lahat sa maghapong pamamasyal , may ngiti pa rin sa aming mga labi dahil sa napakagandang karanasan. 1. Saan nagpunta ang mga bata? 2. Ano-ano ang ginawa nila dito? 3. Bakit sinabing napakagandang karanasan ito ng mga bata? Halina at sama-sama tayong mamasyal sa bukid sa pamamagitan ng tula sa ibaba. Tuklasin natin ang kagandahan ng lugar na ito. Sa Bukid Ninanais ko’y simple lamang na buhay Hindi man napakayaman basta’t matiwasay
- 26. 26 Ibig kong tumirasa gitna ng bukid Na pook na tahimik at may luntiang paligid. Dito’y kay gandang pagmasdan ng palay Na tinutukoy na simbolo ng buhay Sariwang prutas iyong matitikman Sariwang gulay, hatid ay kalusugan. Malinis na tubig ang iyong makikita Asul ang kulay na lubhang kay ganda. Samyo ng hanging sariwa Walang amoy ng basura. Ibigay ang kahulugan ng mga salitang may salungguhit sa bawat pangungusap. 1. Ang Barangay Silangan ay payapang lugar. Walang kaguluhang nagaganap dito dahil ang lahat ng tao ay magkakakilala at magkakasundo. 2. Anumang gawain, ang lahat nagtutulungan kaya madali itong natatapos. 3. Ang nakatiwangwang na lupa ay tinataniman ng gulay. Natutuhan ko ang kahulugan ng isang salita sa pamamagitan ng _________________. Basahin ang talata at pansinin ang mga salitang may salungguhit. Alamin ang kahulugan ng bawat isa batay sa pagkakagamit nito sa pangungusap. Sa iyong notebook, gawin ang talaan na nasa ibaba. Mula sa kaniyang kubo sa itaas ng burol, tinanaw ni Jannet ang mga nagsasayang kanayon na malapit sa
- 27. 27 dalampasigan. Walang ano-ano,nakita niya ang papalapit na mga dambuhalang alon sa dagat. Mabilis na kinuha ni Jannet ang sulo at sinilaban ang nakaimbak na mga pinatuyong palay. Nakita ng mga kanayon ni Jannet ang usok at apoy na mula sa lugar na imbakan ng kanilang palay. Dali-dali ang lahat na umakyat sa burol upang patayin ang sunog. Pagkaakyat ng kahuli-hulihang kanayon, nakita nila ang malalaking alon na tumangay sa lahat ng bahay, puno at hayop sa kanilang nayon. Sa halos lahat ng mesa ng pamilyang Pilipino, hindi mawawala ang pandesal. May nagtitinda ba nito sa inyong lugar? Alamin kung paano tinutulungan si Arnold ng kaniyang mga kabarangay sa pagtupad niya ng kaniyang pangarap sa buhay. Si Arnold na Magpapandesal Maaga pa lamang ay gising na si Arnold. Kinuha niya ang kaniyang bisikleta at ang maliit na bayong. Handa na siya! Salita Kahulugan
- 28. 28 Agad niyang tinungoang tindahan ni Ate Mely. Iniabot niya ang kaniyang bayong. Pagbalik sa kaniya punong-puno ito ng mainit na pandesal. May bonus pa ito na pitong maliliit na pandesal para kay Arnold. Kailangang magmadali ni Arnold bago lumamig ang kaniyang paninda. Kaya nagsimula na siyang pumadyak sa kaniyang bisikleta. Sa hindi kalayuan, naghihintay na sa kaniya si Mang Jose na handa nang pumunta sa kaniyang palayan. Gayundin si Mang Iking na dala-dala na ang kaniyang martilyo, lagare at kahon ng mga pako. Hindi rin nagpahuli si Kuya Lino na naghahanda na ng kaniyang mga kagamitan upang mabantayan at magabayan ang mga batang patawid ng kalsada. Umabot din siya sa papaalis na si Mang Berting, sakay sa kaniyang jeep, handa na niyang sunduin ang mga bata sa kani- kanilang tahanan upang ihatid sa paaralan. At siyempre, may itinira siya para kay Gng. Derla na kaniyang guro. “O, Arnold, handa ka na ba sa eskuwela?” wika ni Gng. Derla. Hindi siya agad nakasagot. “Hoy, Arnold ! Gising na tatanghaliin ka sa pagdadala mo ng pandesal. Gising” “Hay salamat, panaginip lang pala. Naku! Tanghali na pala. Naghihintay na ang aking mga suki sa pandesal. Papasok pa ako sa paaralan. ” Tukuyin ang ngalan ng bawat larawan. Alin sa mga ito ang angkop sa bawat pangungusap? Isulat ang letra ng sagot sa iyong sagutang papel. b. c.a.
- 29. 29 d. e. f. 1.Nagtulungan ang magkakapitbahay sa pag-apula ng malalaking ______ ng apoy na puwedeng pagsimulan ng sunog sa kanilang barangay. 2. Ang malinis na kapailigiran ay mabuti sa ating _____. 3. Ang pamilya nina Mica ay sumama sa pagtatanim ng _____ sa tabing-ilog. 4. Ang mga taga Water District ay naglalagay ng malalaking _____ upang maging maayos ang daloy ng tubig. 5. Si Ruel, ang ____ ng kabataan, ay nanguna laban sa ipinagbabawal na gamot. Natutuhan ko na may mga salita na ________ ang baybay ngunit _________ ang bigkas at kahulugan. Kunin mo ang kagamitan mo sa Art. Gawin ang album na “Iisa ngunit Magkaiba.” Narito ang mga gagawin mo. 1. Maglista ng limang pares ng mga salitang iisa ang bigkas ngunit magkaiba ang kahulugan. 2. Iguhit ang bawat pares upang maipakita ang kahulugan nito. Masarap maglaro ng saranggola lalo na kung malakas ang ihip ng hangin. Ang pagpapalipad nito ay isa sa mga karaniwang eksena na makikita natin sa tuwing bakasyon. Ito ay isang libangan na hindi mo magagawa nang walang kasama. Sa larong ito, kitang-kita
- 30. 30 ang pagtutulungan ngbawat isa, bata man o matanda, babae man o lalaki. Tingnan natin sa ating kuwento ang lihim ng magandang saranggola ni Winson. Ang Lihim sa Likod ng Saranggola Caloy : Ang ganda ng saranggola mo Winson. Sino ang gumawa niyan, ha? Winson : Kami nina Enchong, Lino at kuya ko ang gumawa nito. Tinuruan kami ni Kuya. Madali nga naming natapos ito, eh. Caloy : Aba! Magaling pala kayong gumawa ng saranggola. Makagawa kaya tayo nang ganyang kagandang saranggola? Winson : Oo, naman. Hihingi tayo ng tulong sa kuya ko. Hayun sila ng kapatid kong bunso, nagpapalipad ng saranggola. Gamit ang kayo, sila, kami o tayo, gumawa ng isang rap tungkol sa kahalagahan ng pagtutulungan sa anumang gawain. Gawin ito kasama ng iyong pangkat. Ang _______ ay ginagamit sa _________________. Ang _______ naman ay ginagamit sa ____________. Ang _______ ay ginagamit sa __________ at ang ______ naman ay para sa ________. Tingnan ang susunod na pahina. Ano ang sinasabi ng bawat tauhan sa larawan? Gamitin ang kayo, sila, kami o tayo.
- 31. 31 A B C Ano angpagkakatulad at pagkakaiba ng kuwento ni Arnold Magpapandesal sa kuwento ng saranggola ni Winson? Balikan at basahin muli ang dalawang kuwento upang masagot ang tanong. Pumili at bumasa ng dalawang kuwento. Gamit ang Venn Diagram paghambingin ang mga kuwento na iyong binasa. Gumuhit ng dalawang bilog na katulad ng nasa ibaba. Isulat sa tapat ng bawat isa ang pamagat ng iyong binasa. Isulat sa bahagi ng dalawang bilog ang pagkakaiba ng mga ito. Sa loob ng magkapatong na bahagi ng mga bilog, isulat ang pagkakatulad ng mga kuwento. Gawin ito sa iyong notebook.
- 32. 32 Gulong ng mgaKuwentong Aking Binasa Natutuhan ko na _____________________________. Humanap ng kapareha. Ibahagi sa kaniya ang isang kuwento na iyong nabasa. Matapos ang iyong pagkakataon, ikaw naman ang makikinig sa kaniyang ibabahagi sa iyo. Matapos ang mga unang gawain, paghambingin ang mga kuwentong inyong napag-usapan. Gamitin ang Paruparo ng mga Kuwento na sadyang inihanda para sa gawaing ito. Isulat sa dalawang pakpak ang pamagat at ang pagkakaiba ng mga kuwentong inyong napag-usapan. Sa gitna naman ng paruparo, isulat ang pagkakatulad ng mga ito. Gawin ito sa isang malinis na papel. Paruparo ng mga Kuwento
- 33. 33 Malulungkot ka bakung may lakad kayo ng iyong pamilya ngunit hindi kayo natuloy? Ganito rin kaya ang mga bida natin sa ating kuwento? Alamin. Muntik nang Hindi Matuloy Masayang ang magkakapatid na sina Bryan, Glecy at Pritz. Mayamaya, dumating ang kanilang Tatay na si Mang Troy na isang . Sira pala ang kanilang kaya maagang umuwi ang kanilang ama para kumpunihin ito. Malulungkot na sana ang magkakapatid. Hindi yata sila matutuloy sa kanilang lakad. Pero napawi ang lungkot nila nang iabot ng Tatay ang isang supot na punong-puno ng . Dali-daling naghugas ng kamay ang magkakapatid at inilabas ang laman ng supot.
- 34. 34 “Wow! Matatamis atmalalaking Talagang katakamtakam. Hindi na namalayan ng magkakapatid ang oras. Naputol ang kanilang kuwentuhan nang marinig nila ang kanilang Tatay na tumatawag. Yari na ang kanilang . Dali-dalin nilang ipinasok ang pinagkainan sa supot at nagtakbuhan sa loob ng bahay. “Brrmm…. Brrmmm…” Sakay na silang lahat. Dadanan na lang nila si Nanay Glenda sa kaniyang pinagtitindahan. Ano-ano ang nasa larawan? Alin kaya sa mga ito ang angkop sa bawat pangungusap? Isulat ang iyong sagot sa sariling notebook. 1. Magdadala si Glecy ng _______ dahil malamig sa Tagaytay. 2. Iniayos ni Bryan ang mga biniyak na prutas sa isang ______. 3. Paborito ni Pritz ang _______ pero walang dala nito si Tatay.
- 35. 35 4. Dahil sapamamadali, nasugatan ang _____ ni Mang Troy. 5. Si Aling Glenda ay mahilig maglagay ng ____ sa buhok. Tukuyin ang kasingkahulugan at kasalungat ng mga salitang may salungguhit. Gawin ito sa iyong notebook. Salita Kasing- kahulugan Kasalungat Maamo ang alagang pusa ni Mang Troy. Ipinaghanda ni Pritz ng mainit na sopas ang kanilang Tatay. Inakyat ni Bryan ang mataas na puno ng mangga upang kunin ang saranggola ng kaniyang kapatid. Mabango ang sampagita na binili ni Aling Glenda para sa kanilang dyip. Ang mga salitang may klaster ________________. Magkasingkahulugan ang mga salita kung __________ at magkasalungat naman kung _____________. Hanapin ang mga salitang may klaster sa loob ng kahon. Isulat ang mga makikita mo sa iyong sagutang papel.
- 36. 36 Basahin ang mgapangungusap na maaaring naging usapan ng mag-anak sa “Muntik nang Hindi Matuloy.” Sino ang nagsabi ng bawat isa? “ Kumain na kayo habang kinukumpuni ko ang dyip.” “ Umaandar na itong dyip. Aalis na tayo. ” “Magbibihis lamang po kami.” “Malungkot sila kanina nang umuwi akong sira ang dyip.” Kumpletuhin ang usapan sa bawat larawan sa pamamagitan ng pagpuno ng kayo, kami,tayo, at sila sa bawat pangungusap. a f p e l i k u l d a b u l a k l a k a a p k w a d e r n o s h o c a n i j o i g o o l d e t r a k n h b n a p a s o k l i n y a r a l a p a i n a l o k i s a t i n a p a l y t u t u b i a g i w e k a n i n k w a g o s s i s a l a m i n x o
- 37. 37 Ang _____ aypamalit sa ako at mga kasama. Ang _____ ay pamalit sa ikaw at mga kasama. Ang _____ ay pamalit sa akin at mga kasama. Ang ____ ay pamalit sa siya at mga kasama. Kasama ng iyong pangkat, maghanda ng isang dula- dulaan tungkol sa isang paksang mapipili. Gamitin ang kayo, kami, tayo, at sila. - Ang Paaralan - Ang Magkakapatid - Ang Alagang Hayop - Paboritong Pasyalan Lisa, saan ___ pupunta? Pupunta na ____ kina Lolo. Sasama ka na ba? Mauna na ___ . May tatapusin pa ako. A sige. Hihintayin ka namin doon. Sabay na tayo sa pag- uwi.
- 38. 38 Basahin ang sumusunodna salita. Ano ang ibig sabihin ng bawat isa? Iguhit ang mga ito. bacon carrot computer hotdog juice video Makinig nang mabuti sa kuwentong babasahin ng iyong guro. Isulat sa iyong notebook ang mga salitang hiram na binanggit sa kuwento. Ang mga salitang hiram ay binabaybay sa paraang ____________. Umisip ng tatlong bagay sa inyong bahay na ang ngalan ay salitang hiram. Iguhit ang mga ito at isulat ang ngalan ng bawat isa. Laging sinasabi na may pera sa basura. Tingnan natin kung bakit para kay Sita ay kayamanan ang kaniyang kinokolekta at hindi mga basura.
- 39. 39 Hindi Basura “Bata! Bata!Bakit mo ba kinuha ang mga basurang iyan?” tanong ni Sita sa isang batang nagtutulak ng kariton. “Hindi ito basura. Mga pira-pirasong papel ito, mga bote at latang pipi,” sagot ng batang nagtutulak ng kariton. “Ano nga ang gagawin mo riyan?” tanong muli ni Sita. “Hindi mo ba alam? Ipagbibili ko ito. Tutunawin ito ng bibili. Gagawin nila uli itong papel, bote at lata.” Humanga si Sita sa bata. Kumikita siya. Nakatutulong pa siya sa pagtitipid sa likas na yaman ng bansa. (Pagpapaunlad ng Kasanayan sa Pagbasa 2, Saint Mary’s Publishing Corporation) Ano-ano ang mga nakita mong ginawa ng ibang bata sa paaralan bago pa man magsimula ang klase? Ikuwento mo ito sa klase. Sa pagbabahagi ng isang pangyayaring naobserbahan ko, dapat kong tandaan na _______. Sa iyong notebook, sumulat ng isang maikling pag-uulat na may dalawa hanggang tatlong pangungusap tungkol sa ginagawa ng iyong pamilya upang makatulong sa pagpapanatiling malinis ng inyong pamayanan. Ang buko pie ay isang popular na kakanin ng mga Pilipino. Ito ay gawa sa niyog na mura na inilagay sa ibabaw ng isang pie. Paano nga ba ito nagagawang masarap?
- 40. 40 Ren : Cindy,masarap kaya ang buko pie? Cindy : Oo, masarap iyon. Alam mo ba ang mga sangkap nito? Aling Tess : Naku, mga batang ire. Sa tagal ko nang gumagawa ng buko pie e masasabi kong pare-pareho lang ang lasa niyan. Pare-parehas lang kasi ang mga sangkap dito. Ang pinakasikreto upang maging masarap ito ay ang paraan ng pagluluto. Subukan nating bumuo ng mga bagong salita mula sa mga nasa listahan. Dagdagan lamang ng pantig ang mga ito, maaaring sa unahan, gitna o hulihan. awit dasal isip sayaw walis Ang ___, ____, at ____ ay panghalip na pamatlig. Ang ___ ay ginagamit kung ang pinag-uusapan ay malapit sa nagsasalita. Ang ______ naman ay kung ang pinag-uusapan ay malapit sa kinakausap. At ang _____ ay ginagamit kung ang pinag-uusapan ay malayo sa nag-uusap. Gamitin ang nito, niyan at niyon sa pagtuturo ng mga bagay sa loob ng silid-aralan. Ang balete ay isang uri ng tuwid at makinis na puno. Tumataas ito mula 13 hanggang 40 talampakan, at pakalat ang tubo ng mga ugat. Ngunit, maraming natatakot sa punong ito. Bakit kaya?
- 41. 41 Sino ang Takotsa Puno ng Balete? Ayaw na ayaw kong magbakasyon sa bahay ni Lola. Nakatatakot kasi roon. Luma ang bahay na gawa sa kahoy. Parang may mga multo, pero pinakanakatatakot ay ang puno ng balete. Malaki ang balete at maraming mala-galamay na baging. Parang sa octopus ang mga galamay ng balete! Sa gabi, kapag malakas ang hangin, parang gumagalaw ang mga galamay na ito. Katapat pa naman ng bintana ko ang balete. Isang araw, paggising ko, pinapunta agad ako ni Lola sa hardin. May sorpresa raw siya sa akin. Nagkabit sila ng duyan sa mga baging ng balete. Sabik na sabik akong sumakay sa duyan. Masarap palang sumakay sa mga galamay ng balete. Sabihin sa klase ang iyong naisip na wakas sa bawat sitwasyon na mababasa. 1. Nakatira sa kabilang ibayo ng ilog si Isagani. Nang araw na iyon ay malakas ang ulan. Ngunit kailangan niyang pumasok. May pagsusulit kasi sila. Dalawa ang daan patungo sa paaralan. Ang pagtawid sa ilog ang malapit na daan at ang pagtawid sa tulay ay malayo. Lumakad na si Isagani. Kaya ___________. 2. Matapat na bata si Evelyn.May nakaiwan ng pitaka sa upuan na malapit sa kaniya. Kilala niya kung sino ang may-ari.Kaya________. Sa pagbibigay ng wakas ng isang kuwento, kailangan kong _________.
- 42. 42 Basahin kung anoang plano ni Bitoy sa ating kuwento. Bigyan mo ito ng sarili mong wakas. Ang Plano ni Bitoy Marami nang nakasabit na parol at makukulay na ilaw sa bintana. Naririnig na rin ang mga awiting pamasko. May plano si Bitoy at ang kaniyang mga kaibigan. Kumuha si Imo ng lata ng gatas na walang laman. Binutasan niya ito sa magkabilang dulo. Tinakpan niya ang butas gamit ang plastik na inunat at ipinirmi ng goma. Si Mario naman ay kumuha ng maraming tansan. Gamit ang malaking bato, pinipi niya ito. Binutasan niya sa gitna ang mga napiping tansan. Isinuot niya ang isang binilog na alambre sa mga tansan. Samantala, si Bitoy ay uminom ng mainit na salabat. Handa na ang magkakaibigan. Sino si Seli? Ano ang sili? Nakakatuwa! Halos pareho ng tunog ang mga salitang ito. Basahin ang ating tula, marami pa itong katulad.
- 43. 43 Sili ni Seli FlorendaB. Cardinoza Ang aking inang si Seli Nagtanim sa bukid ng sili Tubig pandilig mula sa poso Kagalaka’y nadama ng puso. Ayaw ng kaibigan kong iwan Kaya sinabi ko sa kaniya’y ewan Sili ni Nanay dapat mabenta Isakay dapat ito sa vinta. Binalot ni Nanay sa tela Habang ang ulan ay tila Kabayaran ni Nanay na pera Pambaon sa eskwela ni Pira. Kasama ng iyong kapangkat, gumawa ng “Banderitas ng mga Salita.” Sa unang dalawang magkakulay na banderitas, sumulat ng isang pares ng mga salitang iisa ang baybay pero magkaiba naman ng bigkas. Pumili ng isang salita mula sa mga naisulat. Sa pangatlong banderitas, isulat ang bagong salita na mabubuo kung papalitan ang unang pantig nito. Sa ikaapat na banderitas naman, isulat ang bagong salita kung papalitan ang huling pantig ng napili pa ring salita. Makakabuo ng bagong salita sa pamamagitan ng _____________ mula sa isang salita. Gawin ang sumusunod sa iyong notebook. 1. Umisip ng isang salita.
- 44. 44 2. Isulat angbagong salita na mabubuo kung pinalitan ang huling pantig nito. 3. Isulat ang bagong salita na mabubuo kung pinalitan ang unang pantig nito. 4. Gamitin ang mga bagong salita sa sariling pangungusap. 5. Gamitin ang format na makikita sa susunod na pahina. Salita Unang Pantig Huling Pantig Pangungusap Nakapaglaro ka na ba ng bangkang papel kasama ang iyong mga kaibigan? Ano ang nangyari? Ganito rin ba? Bangkang Papel Matapos ang isang malakas na ulan, nagkayayaan ang tatlong magkakaibigan na maglaro ng bangkang papel. Yehey! Ang bilis talaga nitong aking bangka. Oo nga ano. Sana bumilis din ang aking bangka tulad niyan.
- 45. 45 Pumili ng isangmagandang lugar sa Pilipinas mula sa mga larawang ipakikita ng iyong guro. Gumawa ng usapan gamit ang nito, niyan at niyon. Natutuhan ko na _________________________________. Gamit ang paksang iyong napili, gumawa ng sariling komik istrip upang maipakita ang wastong gamit ng nito, niyon, at niyan. Ano ba ang mainam gawin kung nasa bakasyon ka at naiinip ka na sa lugar na inyong pinuntahan? Nakababagot na Araw Isinama ako ni Tatay Luis sa bahay ng aking mga pinsan. Noong una ay ayokong sumama dahil sila ay nakatira sa malayong baryo. Pero wala akong nagawa. Unang araw ko pa lamang ay inip na inip na ako dahil wala akong malaro. Hindi pinadala ang PSP ko. Tingnan ninyo o, mas magaganda ang kulay niyon kaya lang mabagal. Teka kanino iyon?
- 46. 46 Wala ring computershop sa lugar na ito. Sana nadala ko ang laruan kong robot at kotseng de-remote. Nakababagot talaga. Kinahapunan, habang nakadungaw ako sa bintana, nakita ko ang aking mga pinsan at iba pa nilang kaibigan na masayang naghahabulan. Pero, nagtataka ako dahil nakita kong may latang pinatumba gamit ang tsinelas, bago sila nagtakbuhan. Kitang-kita ko ang kasiyahan sa mukha nila. Mayamaya, kumaway ang isa kong pinsan at pinalabas ako ng bahay. Hindi nagtagal, kasali na rin ako sa tawanan at kulitan nila. Nalaman ko na tumbang preso pala ang tawag sa larong iyon. Isinali rin nila ako sa larong patintero, luksong-baka, pati na rin sa piko. Nawala sa isip ko ang computer games, pati na rin ang aking mga laruan. Pag-aralan ang graph na ito upang mabuo ang mga pangungusap. Mga Laro Bilang ng Naglalaro Luksong Tinik Patintero Piko 1. Mas maraming babae ang naglalaro ng _____ kaysa sa mga lalaki. 2. Kakaunting ______ ang naglalaro ng ______ kumpara sa mga ______.
- 47. 47 Ang pictograph ay______________________. Sagutin ang mga tanong tungkol sa graph na ito. Mga Bote ni Patrick Mga araw Bilang ng bote Lunes Martes Miyerkules Huwebes Biyernes Legend: = 5 1. Ilang bote ang nakolekta ni Patrick noong Lunes? 2. Ilang bote naman noong Biyernes? 3. Anong araw ang may pinakamaraming bote na nakolekta? 4. Ilang bote ang nakolekta ni Patrick sa limang araw?