28η Οκτωβρίου - Γιορτη 1ο ΓΕΛ Ξάνθης 2014

1. Μνήμη του λαού μου σε λένε Πίνδο

2. Των ανθρώπων η φρόνηση
έκλεισε τα σύνορα
Τείχισε τις πλευρές του κόσμου

3. Και από το μέρος του ουρανού
σήκωσε τις εννέα επάλξεις
Και φρουρούς πολλούς έστησε
στις εξόδους…

9. Και ποιος ο λόγος ο κρυφός
της λευτεριάς ο λόγος…

10. Αντί φτερά βγάζει σπαθιά
και σχίζει τους αγέρες

11. Τα θεμέλιά μου στα βουνά
Και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί
στον ώμο τους.
Μνήμη του λαού μου σε λένε
Πίνδο

12. Ποιοι, πώς, πότε ανέβηκαν την άβυσσο;
Ποιες, ποιων, πόσων οι στρατιές;

13. Το ξημέρωμα της 28ης Οκτωβρίου
1940 οι Ιταλοί με τελεσίγραφο ζητούν
από την ελληνική κυβέρνηση να
καταλάβουν στρατηγικά σημεία της
ελληνικής επικράτειας, προκειμένου
να διεξαγάγουν αποτελεσματικά τον
πόλεμο κατά της Αγγλίας

14. Tη μεγάλη αυτή στιγμή ο
φασιστικός κίνδυνος
συσπειρώνει τους Έλληνες οι
οποίοι βάζουν στην άκρη τις
πολιτικές τους διαφορές

15. Είναι συγκλονιστικό το πάθος και ο
ενθουσιασμός με τον οποίο έτρεξαν
οι πάντες να ντυθούν στο χακί από
τις πρώτες πρωινές ώρες. Και ίσως δεν
έχει προηγούμενο η σκηνή των αντρών
που στριμώχνονταν και παρακαλούσαν
να πάρουν ένα όπλο και να πάνε στο
μέτωπο

16. Η κυβέρνηση προωθεί με ταχύτητα
δυνάμεις προς τα ελληνοαλβανικά
σύνορα, οι οποίες συγκρούονται με
τα εμφανώς υπέρτερα ιταλικά
στρατεύματα

17. «Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις
προσβάλλουν από της 5.30 σήμερον
τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως
της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι
ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του
πατρίου εδάφους»

18. Ιδού εγώ λοιπόν,
ο πλασμένος για τις μικρές
Κόρες
και τα νησιά του Αιγαίου.

19. Ιδού εγώ καταντικρύ
του μελανού φορέματος των
αποφασισμένων

20. Λύνει αέρας τα στοιχεία και
βροντή προσβάλλει τα βουνά.
Μοίρα των αθώων, πάλι μόνη,
να σε στα Στενά!

21. Στα Στενά τα χέρια μου
άδειασα
κι άλλα πλούτη δεν είδα,
κι άλλα πλούτη δεν άκουσα
παρά βρύσες κρύες να τρέχουν

22. Λύνει αέρας τα στοιχεία και
βροντή προσβάλλει τα βουνά.
Μοίρα των αθώων,
είσαι η δική μου μοίρα!

26. Στα βουνά της Πίνδου ο ελληνικός
στρατός μέσα σε συνθήκες στέρησης
και ανέχειας πετυχαίνει το αδύνατο:
όχι μόνο αναχαιτίζει την προέλαση
των Ιταλών αλλά επιτίθεται και
καταδιώκει τους επιδρομείς

31. Τα θεμέλιά μου στα βουνά
και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί
στον ώμο τους

35. Ποιοι, πώς, πότε ανέβηκαν την
άβυσσο;

37. Ταράζεται ο καιρός
αδειάζοντας με πάταγο τα
οστά των ταπεινωμένων

39. Ο ελληνικός στρατός διαλύει
ολόκληρες μεραρχίες και
καταλαμβάνει μια σειρά πόλεων
στη Βόρεια Ήπειρο

40. 22 Νοεμβρίου: κατάληψη
Κορυτσάς
6 Δεκεμβρίου: κατάληψη Αγίων
Σαράντα
8 Δεκεμβρίου: κατάληψη
Αργυροκάστρου

41. Ο ελληνικός στρατός στην Κορυτσά

43. Το ναυτικό
γράφει τη δική
του θριαμβική
ιστορία, όταν το
υποβρύχιο
«Παπανικολής»
βυθίζει τρία
ιταλικά
μεταγωγικά.

45. Ο φοβερός χειμώνας σταματά την
προέλαση του ελληνικού στρατού

46. 9 Μαρτίου 1941: Ο Μουσολίνι
ξεκινά,
ύστερα από συστηματική
προετοιμασία, τη μεγάλη εαρινή
επίθεση, η οποία αποτυγχάνει και
πάλι

47. Νέος πολύ και γνώρισα
των εκατό χρονώ φωνές
Μόνο του σκύλου που αλυχτά
στα βουνά τ΄ ανδροβάδιστα

48. Των χαμηλών σπιτιών καπνοί
και κείνων που ψυχορραγούν

49. Μόνο της θύρας χτύπημα
κι όταν ανοίξεις πια κανείς
Μήτε σημάδι καν χεριού
στη λίγη πάχνη των μαλλιών

50. Χρόνους πολλούς κι αν καρτερώ
γαληνεμό δεν έλαβα
Στων αδερφών τη μοιρασιά
μου δόθη ο κλήρος ο λειψός

51. Οι Ιταλοί έχουν ηττηθεί σε όλα τα
μέτωπα. Το ερώτημα που πλανάται
δραματικά πια στα χείλη όλων είναι:
Πώς θα αντιδράσει η Γερμανία;

52. Οι στιγμές στην Ελλάδα είναι
δραματικές. Μέσω Βουλγαρίας,
συμμάχου των Γερμανών, κατέρχεται
η 12η τεθωρακισμένη γερμανική
στρατιά η οποία ταυτόχρονα χτυπάει
τη Γιουγκοσλαβία

53. Ήρθαν με τα χρυσά σειρήτια
Τα πετεινά του Βορρά και της
Ανατολής τα θηρία
τη σάρκα μου στα δύο μοιράζοντας
και στο συκώτι μου πάνω ερίζοντας

54. Οι διαθέσιμες ελληνικές δυνάμεις
είναι ισχνές, καθώς ο κύριος όγκος
των ελληνικών στρατευμάτων
βρίσκεται καθηλωμένος στα
ελληνοαλβανικά σύνορα

55. Η ελληνική ηγεσία λαμβάνει την
ηρωική απόφαση: αντίσταση
μέχρις εσχάτων στα
ελληνοβουλγαρικά σύνορα

56. Η άνιση σύγκρουση είναι
σφοδρή. Οι Γερμανοί αδυνατούν
να διασπάσουν την άμυνα των
ελληνικών στρατευμάτων

57. Όμως η γιουγκοσλαβική αντίσταση
συντρίβεται αμέσως. Μέσω
Γιουγκοσλαβίας οι Γερμανοί φτάνουν
στη Θεσσαλονίκη και περικυκλώνουν
τις ηρωικά μαχόμενες ελληνικές
δυνάμεις. Η ελληνική άμυνα καταρρέει

58. Η ελληνική κυβέρνηση
αναχωρεί για την Κρήτη και
έπειτα για την Αίγυπτο.

59. Τα τελευταία τμήματα των Βρετανών
στρατιωτών περνούν βιαστικά από
την πρωτεύουσα και αποχωρούν με
πλοία από την Ελλάδα.

60. Στην Αθήνα δεν υπάρχει καμιά
ουσιαστική εξουσία. Ωστόσο τις
τραγικές εκείνες στιγμές της
αναμονής απόλυτη τάξη επικρατεί
στην πρωτεύουσα: ούτε λεηλασίες,
ούτε εγκλήματα, ούτε αναρχία.

61. Οι μέρες που ακολουθούν μέχρι την
άφιξη των Γερμανών είναι μέρες
μεγάλης δοκιμασίας. Όσοι κάτοικοι
μπορούν εγκαταλείπουν την
πρωτεύουσα πηγαίνοντας στην
Πελοπόννησο, στην Κρήτη, στα νησιά.

62. 27 Απριλίου το πρωί: τα πρώτα
γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν
στην πρωτεύουσα. Μέσα από τους
άδειους δρόμους κατευθύνονται
προς την Ακρόπολη όπου στήνουν τη
σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό.

63. Τελευταία ηρωική αντίσταση ο
αγώνας των Κρητών ο οποίος
προκαλεί τρομακτικές απώλειες
σε επίλεκτες γερμανικές
δυνάμεις.

64. Η περίοδος της κατοχής
αρχίζει…

65. Φύσηξεν η νύχτα σβήσανε τα
σπίτια
κι είναι αργά στην ψυχή μου
Δεν ακούει κανένας όπου κι αν
χτυπήσω η μνήμη με σκοτώνει

66. Αδελφοί μου, λέει, μαύρες ώρες
φτάνουν
ο καιρός θα δείξει
Των ανθρώπων έχουν οι χαρές
μιάνει τα σπλάχνα των τεράτων

67. Η χώρα μοιράζεται από τους
Γερμανούς, Ιταλούς, Βούλγαρους
σε ζώνες κατοχής.

68. Σωριάζεται όλο το οικοδόμημα που
20 χρόνια τώρα ύστερα από μια άλλη
καταστροφή, τη μικρασιατική,
ύψωνε ο ελληνικός λαός με
φιλοπονία και αγώνα

74. Οι κατακτητές δαπανούν για τη
συντήρησή τους όλους τους
πόρους της χώρας.

75. Κατάσχουν όλα τα διαθέσιμα ζωτικής
σημασίας εμπορεύματα και
βιομηχανικά, αγροτικά προϊόντα και
τα στέλνουν στη Γερμανία.
Τα τρόφιμα εκλείπουν παντελώς

76. Για τη συντήρηση των στρατευμάτων
Κατοχής οι Έλληνες καταβάλλουν το
υπέρογκο ποσό των
3 δισεκατομμυρίων δραχμών κάθε
μήνα

77. Νοέμβριος 1941: η χώρα μπαίνει
στον πιο βαρύ χειμώνα της
ιστορίας της χωρίς τρόφιμα,
φάρμακα, καύσιμα

78. Χιλιάδες Έλληνες παθαίνουν τον
τρομερό πρώτο χειμώνα από την
πείνα

79. Ήρθαν με τα χρυσά σειρήτια
τα πετεινά του Βορρά και της
Ανατολής τα θηρία

80. Τη σάρκα μου στα δύο
μοιράζοντας
Και στο συκώτι μου πάνω
ερίζοντας

81. Τα περισσότερα θύματα
βρίσκονται στα μεγάλα αστικά
κέντρα: στην Αθήνα, στον
Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη

84. Αδελφοί μας εγέλασαν!
Για μας, για μας το ματωμένο
σίδερο
και η τριπλά εργασμένη
προδοσία

86. Στους δρόμους σκοντάφτουν οι
ζωντανοί πάνω στα πτώματα.
Άνθρωποι σκελετώνονται,
πρήζεται η κοιλιά τους πεθαίνουν
μαζικά

89. Τα καμιόνια της δημαρχίας κάθε
μέρα μαζεύουν τους πεθαμένους.
Στα νεκροταφεία οι νεκροί
σωριάζονται ο ένας πάνω στον
άλλο

92. Για μας τα δόντια τα
σφιγμένα ως
την ώρα την ύστερη

93. Οι Βούλγαροι καταλαμβάνουν την
Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη
και εφαρμόζουν ένα βίαιο σχέδιο
εκβουλγαρισμού της περιοχής.
Kλείνουν σχολεία, εκκλησίες,
κατάσχουν περιουσίες

94. Παρέλαση βουλγαρικού στρατού στην Ξάνθη

95. Οι Βούλγαροι καταφεύγουν σε σφαγές,
κτηνώδη αντίποινα, μαζικούς
εκτοπισμούς .
Περίπου 150.000 Έλληνες θα
εγκαταλείψουν την Ανατολική
Μακεδονία και Θράκη κατευθυνόμενοι
στη γερμανοκρατούμενη Κεντρική
Μακεδονία

96. Για μας το σύρσιμο στη γης
ο κρυφός όρκος μες στα σκοτεινά
των ματιών η απονιά
κι η ποτέ καμιά, καμιά ποτέ
Ανταπόδοση!

97. Ο ελληνικός λαός αποφασίζει
να αντισταθεί. Δημιουργούνται
τρεις αντιστασιακές οργανώσεις:
Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ο ΕΔΕΣ και η ΕΚΚΑ

98. Το 1943 ο ΕΛΑΣ, που είναι η
μεγαλύτερη οργάνωση, ελέγχει
συνολική έκταση 30.000 τετρ.
χιλιομέτρων με πληθυσμό 750.000
κατοίκων

99. Το ελληνικό αντιστασιακό κίνημα, το
δεύτερο μεγαλύτερο της Ευρώπης
μετά το γιουγκοσλαβικό, προξενεί
τρομακτικές απώλειες στους
κατακτητές και τους αναγκάζει να
συντηρούν μεγάλο αριθμό
στρατευμάτων στην Ελλάδα

100. Ήρθαν ντυμέμοι «φίλοι»
αμέτρητες φορές οι εχθροί μου
το παμπάλαιο χώμα πατώντας.
Και το χώμα δεν έδεσε ποτέ με τη
φτέρνα τους

101. Έφεραν
την πάσα Υποταγή και Δύναμη,
το παμπάλαιο φως εξουσιάζοντας
Και το φως δεν έδεσε ποτέ με τη
σκέπη τους

102. 31 Μαϊου 1941: Ο Μανώλης Γλέζος
και ο Απόστολος Σιάντας κατεβάζουν
τη γερμανική σημαία από την
Ακρόπολη: Η πρώτη μεγάλη πράξη
εθνικής αντίστασης στην κατεχόμενη
Ευρώπη

105. 11 Σεπτεμβρίου 1941: ιδρύεται ο
Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός
Στρατός με πολιτικό αρχηγό τον
Νικόλαο Πλαστήρα και στρατιωτικό
τον Ναπολέοντα Ζέρβα

106. 27 Σεπτεμβρίου 1941: ιδρύεται το
Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο με
πρωτοβουλία του ΚΚΕ. Αργότερα θα
συγκροτηθεί το ένοπλο τμήμα του, ο
Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός
Στρατός με επικεφαλής τον Άρη
Βελουχιώτη

109. 28 Σεπτεμβρίου 1941: Ο λαός της
Δράμας και των γύρω χωριών
εξεγείρεται αυθόρμητα και καταλύει
τις βουλγαρικές αρχές

110. ‘Ηρθαν ντυμένοι «φίλοι»
αμέτρητες φορές οι εχθροί μου
Έστησαν και θεμέλιωσαν
πύργους κραταιούς και επαύλεις

111. τους Νόμους τους στο παμπάλαιο
μέτρο εφαρμόζοντας
Και το μέτρο δεν έδεσε ποτέ με τη
σκέψη τους…

112. Αρχές 1942: η αντίσταση
λαμβάνει μορφή μαζικής
εξέγερσης…

113. Εορτασμός 25ης Μαρτίου 1942

114. Οκτώβριος 1942: ιδρύεται η Εθνική
και Κοινωνική Απελευθέρωση με
αρχηγό τον συνταγματάρχη
Δημήτριο
Ψαρρό

115. 20 Νοεμβρίου 1942: Η αντιστασιακή
οργάνωση ΠΕΑΝ ανατινάζει στο κέντρο της
Αθήνας το αρχηγείο της φασιστοειδούς
«Εθνικής Σοσιαλιστικής Πατριωτικής
Οργάνωσης» που φιλοδοξούσε να
συγκροτήσει Ελληνική Λεγεώνα που θα
πολεμούσε στο πλευρό των Γερμανών στο
ανατολικό μέτωπο

116. Νοέμβριος 1942: Οι οργανώσεις
ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ συνεργάζονται και
ανατινάζουν τη γέφυρα του
Γοργοποτάμου, πράξη που
αποτέλεσε το κορυφαίο επίτευγμα
της ελληνικής αντίστασης

118. Αντίποινα κατακτητών: εκτέλεση Ελλήνων στη
γέφυρα του Γοργοπόταμου

119. Και το φως δεν έδεσε ποτέ με τη
σκέπη τους…

120. Φθινόπωρο 1942: ο εξόριστος
ελληνικός στρατός συμμετέχει στον
συμμαχικό θρίαμβο εναντίον των
Γερμανών στη Βόρεια Αφρική (μάχη
Ελ Αλαμέιν)

122. Η ελληνική ταξιαρχία μετά τη νίκη
της θα καταδιώξει- από κοινού με τα
συμμαχικά στρατεύματα- τους
Γερμανούς σε βάθος 160 χιλιομέτρων
ερήμου κάτω από αφάνταστες
δυσκολίες

124. Τέλη 1942: πυκνώνουν οι
επιχειρήσεις των Ελλήνων ανταρτών
εναντίον των Γερμανών

125. 28 Φεβρουαρίου 1943: Η κηδεία
του Κωστή Παλαμά μετατρέπεται
αυθόρμητα σε εθνική εκδήλωση

126. Κηδεία Κωστή Παλαμά

127. Σεπτέμβριος 1943: Συνθηκολογούν οι
Ιταλοί. Ένα μεγάλο μέρος του
οπλισμού τους περνάει στα χέρια του
ΕΛΑΣ

128. Και το χώμα δεν έδεσε ποτέ με τη
φτέρνα τους…

129. Η αντίσταση των Ελλήνων γιγαντώνεται:
διαδηλώσεις στις πόλεις, δολιοφθορές,
συγκρούσεις στα βουνά εναντίον των
τριών κατακτητών, επιδρομές στα νησιά
αναγκάζουν τους Γερμανούς να
ενισχύσουν τις φρουρές τους στην
Ελλάδα

131. Μεταξύ 1941-44 οι αντάρτες
προξενούν στον εχθρό πάνω από
25000 απώλειες σε άντρες

132. Οι Γερμανοί, οργισμένοι,
θεωρούν πλέον την
Αθήνα ως την πιο εχθρική
πρωτεύουσα κατεχόμενου
Κράτους…

133. Και το μέτρο δεν έδεσε ποτέ με τη
σκέψη τους…

134. Η μαζική και απελπισμένη
αντίσταση των Ελλήνων
αποθηριώνει τους κατακτητές οι
οποίοι προβαίνουν σε
ωμότητες και αποκρουστικά
αντίποινα.

135. Για κάθε Γερμανό στρατιώτη που
σκοτώνεται τα Ες Ες εκτελούν 50
Έλληνες, ενώ η Βέρμαχτ εκτελεί
10.

136. Οι Έλληνες πατριώτες εκτελούνται
στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Πολλά χωριά της Ελλάδας θα
πληρώσουν βαρύ φόρο αίματος: τα
Καλάβρυτα, το Δοξάτο, το Δίστομο, η
Κάνδανος

137. Ανάλογη μοίρα περιμένει και τους
Ελληνοεβραίους που κατοικούν
κυρίως στη Θεσσαλονίκη…

138. Έφτασαν ντυμένοι «φίλοι» αμέτρητες
φορές οι εχθροί μου
Κι ούτε καν ένα χάδι θεού στην ψυχή
τους σημάδι δεν άφησε

139. Έφτασαν ντυμένοι «φίλοι»,
αμέτρητες φορές οι εχθροί μου,
τα παμπάλαια δώρα
προσφέροντας

140. Και τα δώρα τους άλλα δεν ήτανε
παρά μόνο σίδερο και φωτιά.
Στ΄ ανοιχτά που καρτέραγαν
δάχτυλα
μόνον όπλα και σίδερο
και φωτιά…

141. Κάνδανος Χανίων 3 Ιουνίου 1941
Οι κάτοικοι αποφάσισαν να
αντισταθούν στην επέλαση των ναζί.
Συγκεντρώνονται στο φαράγγι της
Κανδάνου όπου και σκοτώνουν
πολλούς Γερμανούς στρατιώτες

142. Σε αντίποινα οι Γερμανοί καίνε
και ισοπεδώνουν όλα τα σπίτια
του χωριού και εκτελούν χωρίς
διακρίσεις τους κατοίκους

144. Στην Κάνδανο οι Γερμανοί άφησαν
τρεις επιγραφές, μοναδικά ιστορικά
μνημεία σε όλη την Ευρώπη, καθώς
οπουδήποτε κι αν κατέστρεψαν δεν
άφησαν γραπτά την απόδειξη του
εγκλήματός τους αλλά και δεν τόνισαν
τόσο πολύ την αντίσταση που
συνάντησαν

145. «Διά την κτηνώδη δολοφονίαν Γερμανών
αλεξιπτωτιστών και αλπινιστών από
άνδρας, γυναίκας, παιδιά και παππάδες,
και διατί ετόλμησαν να αντισταθούν κατά
του Γ’ Ράιχ, κατεστράφη η Κάνδανος εκ
θεμελίων, διά να μην επαναοικοδομηθεί
πλέον ποτέ»

147. Εζυγίσανε τη χαρά μου και τη
βρήκανε, λέει, μικρή
Και την πατήσανε χάμου σαν
έντομο

148. Δράμα, Σεπτέμβριος 1941
28 Σεπτεμβρίου: Σημειώνονται
συντονισμένες επιθέσεις ανταρτών
στις πόλεις και τα χωριά της Δράμας.
Η άμεση κινητοποίηση των
βουλγαρικών αρχών καταπνίγει την
εξέγερση

149. Οι Βούλγαροι σε αντίποινα εκτελούν
περίπου 2500- 3000 Έλληνες από τη
Δράμα και το χωριό Δοξάτο.
Χιλιάδες Έλληνες παίρνουν τον
δρόμο της φυγής

151. Τη χαρά μου χάμου πατήσανε και
στην πέτρα μέσα την κλείσανε
Με πελέκι βαρύ τη χτυπούν, με
σκαρπέλο σκληρό την τρυπούν,
με καλέμι πικρό τη χαράζουν,
την πέτρα μου

152. Καλάβρυτα, 13 Δεκεμβρίου 1943
Έλληνες αντάρτες της περιοχής των
Καλαβρύτων εκτελούν 77 Γερμανούς
αιχμαλώτους.
Γερμανοί της 117ης μεραρχίας της
Βέρμαχτ μπαίνουν στα Καλάβρυτα

153. Συγκεντρώνουν όλους τους
άντρες άνω των 14 ετών και τους
εκτελούν.
Συνεχίζουν με μένος τις σφαγές
στην ευρύτερη περιοχή των
Καλαβρύτων

155. Στρατιώτες της 117ης γερμανικής
μεραρχίας

156. Συνολικός αριθμός νεκρών: 1400
άτομα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη
θηριωδία στην κατεχόμενη Ελλάδα

159. Κι όσο τρώει την ύλη ο καιρός,
τόσο βγαίνει πιο καθαρός
ο χρησμός απ’ την όψη μου:
Την οργή των νεκρών να φοβάστε
και των βράχων τ΄ αγάλματα!

160. Δίστομο, 10 Ιουνίου 1944
Γερμανικά στρατεύματα των Ες-
Ες πέφτουν σε ενέδρα του ΕΛΑΣ
και έχουν σημαντικές απώλειες

161. Σε αντίποινα εισβάλλουν στο χωριό
Δίστομο και αρχίζουν τη σφαγή των
κατοίκων. Από τη μανία τους δεν
ξεφεύγουν ούτε τα γυναικόπαιδα και
οι ηλικιωμένοι

162. Αποκεφαλίζουν τον ιερέα, εκτελούν
βρέφη, βιάζουν γυναίκες πριν τις
θανατώσουν.
Η σφαγή συνεχίζεται μέχρι το βράδυ.
Πριν φύγουν καίνε τα σπίτια του
χωριού.

163. Συνολικός αριθμός νεκρών: 228
και ανάμεσά τους 117 γυναίκες,
43 παιδιά- έφηβοι, 20 βρέφη

164. Η πρωτοφανής θηριωδία γίνεται
γνωστή στο εξωτερικό μέσω του
BBC και προκαλεί διεθνή
κατακραυγή

166. H σφαγή στο Δίστομο

171. Κι ούτε καν ένα χάδι θεού στην
ψυχή τους σημάδι δεν άφησε

172. Κι η νύχτα χίλια χρόνια να γυρίσει

173. Ανομίες εμίαναν τα χέρια μου,
πώς να τ΄ ανοίξω;
Κουστωδίες γεμίσανε τα μάτια μου,
πού να κοιτάξω;
Γιοι των ανθρώπων, τι να πω;
Τα φριχτά σηκώνει η γης
κι η ψυχή τα φρικτότερα!

174. Με το ΛΥΧΝΟ του άστρου
στους ουρανούς εβγήκα
Στο αγιάζι των λειμώνων
στη μόνη ακτή του κόσμου
Πού να βρω την ψυχή μου
το τετράφυλλο δάκρυ!

175. Τα κορίτσια μου πένθος
για τους αιώνες έχουν
Τ΄ αγόρια μου τουφέκια κρατούν
και δεν κατέχουν

176. Εκατόγχειρες νύχτες
μες το στερέωμα όλο
Τα σπλάχνα μου αναδεύουν
Αυτός ο πόνος καίει
Πού να βρω την ψυχή μου
το τετράφυλλο δάκρυ!

177. Σκοπευτήριο Καισαριανής
Στο σκοπευτήριο οι Γερμανοί
εκτελούσαν Έλληνες πατριώτες.
Όσο ο πόλεμος πλησίαζε στο τέλος
του, τόσο οι εκτελέσεις αυξάνονταν

179. Πρωτομαγιά 1944: εκτελούνται στην
Καισαριανή 200 Έλληνες ως
αντίποινα για τη δολοφονία ενός
Γερμανού αξιωματικού

180. Μπλόκο Κοκκινιάς, 17 Αυγούστου
1944

181. Ξημέρωμα 17ης Αυγούστου δεκάδες
γερμανικά καμιόνια περικυκλώνουν
την περιοχή της Κοκκινιάς.
Ενώ ο κόσμος κοιμάται , 3000 Γερμανοί
και Έλληνες ταγματασφαλίτες
εισβάλλουν στην περιοχή

182. Όλοι οι άντρες 14-60 ετών
υποχρεώνονται να συγκεντρωθούν
στην πλατεία για έλεγχο.
Οι κουκουλοφόροι προδότες γυρίζουν
ανάμεσα στο πλήθος και
δείχνουν ποιοι θα εκτελεστούν

186. Εκτελούνται 148 κάτοικοι, ενώ οι
Γερμανοί παίρνουν 8000 ομήρους οι
οποίοι μεταφέρονται στο
στρατόπεδο του Χαϊδαρίου

187. Δεν μπορώ,
η αγχόνη τα δέντρα μου εξουθένωσε
και τα μάτια μαυρίζουν.
Δεν αντέχω,
και τα σταυροδρόμια που ήξερα
έγιναν αδιέξοδα

188. Γενοκτονία Ελληνοεβραίων
Τα 2/3 των 73.000 Ελληνοεβραίων
κατοικούσαν στη
γερμανοκρατούμενη Θεσσαλονίκη.

189. 11 Ιουλίου 1942: γίνεται απογραφή
των αρρένων Εβραίων «ικανών για
εργασία» στην πλατεία Ελευθερίας
στη Θεσσαλονίκη υπό εξευτελιστικές
και αντίξοες συνθήκες

191. 6 Φεβρουαρίου 1943: Όλοι οι
Εβραίοι της Θεσσαλονίκης
υποχρεώνονται να μετοικήσουν σε
γκέτο και να φέρουν διακριτικό σήμα
(κίτρινο αστέρι)

192. 15 Μαρτίου 1943: Στοιβάζεται το
πρώτο «φορτίο» Εβραίων σε
μεταγωγικό τρένο. Προορισμός το
Άουσβιτς.

193. Άουσβιτς

194. Με την άφιξή τους στο στρατόπεδο
οι αιχμάλωτοι περνούν από επιλογή.
Μόνο 600- οι πιο δυνατοί- από τους
2400 θα ζήσουν. Οι υπόλοιποι
οδηγούνται αμέσως στους θαλάμους
αερίων

197. Θα ακολουθήσουν άλλες 18
αποστολές από τη μακεδονική
πρωτεύουσα…
Από τους 73.000 Εβραίους της
Ελλάδας μόνο το 17% σώθηκε…

198. Γιοι των ανθρώπων, τι να πω;
Τα φρικτά σηκώνει η γης κι η
ψυχή τα φρικτότερα!

199. 12 Οκτωβρίου 1944: Οι Γερμανοί,
ηττημένοι σε όλα τα μέτωπα
αποχωρούν από την Ελλάδα, για να
αποφύγουν τον εγκλωβισμό τους.

200. 18 Οκτωβρίου: αποβιβάζονται στον
Πειραιά τα μέλη της εξόριστης
ελληνικής κυβέρνησης,
κατευθύνονται προς την Ακρόπολη
και στήνουν την ελληνική σημαία.
Η Κατοχή έχει ουσιαστικά λήξει.

201. Το τέλος της Κατοχής βρίσκει τη χώρα
κατεστραμμένη αλλά και τον
ελληνικό λαό βαθύτατα διχασμένο.
Μια νέα δραματική σελίδα ανοίγει:
Ο εμφύλιος πόλεμος…

202. Χαράζω τις φλέβες μου και
κοκκινίζουν τα όνειρα
Σκουριάζουν τα σίδερα και τιμωρώ
τον αιώνα τους
Εγώ που δοκίμασα τις μυριάδες
αιχμές

203. Της πατρίδας μου πάλι
ομοιώθηκα
Μες στις πέτρες άνθισα και
μεγάλωσα
Των φονιάδων το αίμα με φως
ξεπληρώνω

204. Εορτασμός 25ης Μαρτίου 1942

205. Ελληνοαλβανικός και
Ελληνογερμανικός Πόλεμος:
16 χιλιάδες νεκροί
42 χιλιάδες τραυματίες
12 χιλιάδες αγνοούμενοι

208. 300 χιλιάδες νεκροί από ασιτία

211. 70 χιλιάδες Έλληνες Εβραίοι
πέθαναν στο ολοκαύτωμα

212. 7 χιλιάδες νεκροί από
βομβαρδισμούς, ναυάγια

213. 70 χιλιάδες νεκροί από
εκτελέσεις

214. Για μας, για μας το ματωμένο
σίδερο
κι η ποτέ καμιά, καμιά ποτέ
Ανταπόδοση

219. Ο πληθυσμός της Ελλάδας
μειώθηκε κατά 10%

220. 3.500 πόλεις και χωριά
υπέστησαν καταστροφές από
εμπρησμούς και
βομβαρδισμούς

223. Πάνω από 1 εκατομμύριο
άνθρωποι έμειναν άστεγοι

224. Γυμνώνω τα στήθη μου και
ξαπολύονται άνεμοι
Κι ερείπια σαρώνουνε και
χαλασμένες ψυχές

225. Της πατρίδας μου πάλι
ομοιώθηκα
Μες στις πέτρες άνθισα
και μεγάλωσα

226. Των φονιάδων το αίμα
με φως ξεπληρώνω…