Нийслэлийн хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний чиг хандлага-2030, ХЕТ-ний тодотгол 2020

НИЙСЛЭЛИЙН ЗУРАГ ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭЛЭН
2012 ОН
УЛААНБААТАР ХОТЫН 2030 ОН ХҮРТЭЛХ
ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГА,
2020 ОНЫ
ХӨГЖЛИЙН ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ
ТОДОТГОЛ
Товч танилцуулга

НИЙСЛЭЛИЙН ЗУРАГ ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭЛЭН WWW.UPDI.UB.GOV.MN
АГУУЛГА
1. YНДЭСЛЭЛ, АЖЛЫН ЯВЦ
2. ОДООГИЙН БАЙДЛЫН НЭГДСЭН ДҮГНЭЛТ
3. ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН ЗАРЧИМ, ХӨГЖЛИЙН ҮЗЭЛ
БАРИМТЛАЛ
4. ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН ҮНДСЭН ШИЙДЛҮҮД
5. ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ БОДЛОГО, АРГА ХЭМЖЭЭ

 ЭРХ ЗҮЙН ҮНДЭСЛЭЛҮҮД
 “Улаанбаатар хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө” боловсруулах тухай Монгол Улсын
Засгийн газрын 2010 оны 1 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 13 дугаар тогтоол
 “Зураг төслийн ажлын жагсаалт батлах тухай” Монгол Улсын Сангийн сайдын 2010 оны
02 дугаар сарын 24-ний өдрийн 41 дүгээр тушаал
 “Эрх шилжүүлэх тухай” Монгол Улсын Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайдын
2010 оны 04 сарын 08-ны өдрийн 1/1278 тоот
 “Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх ерөнхий төлөвлөгөөг шинэчлэн
боловсруулах” тухай Нийслэлийн Засаг даргын 2010 оны 05 дугаар сарын 26-ны өдрийн
350 дугаар захирамж
 “Улаанбаатар хотын хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөө” боловсруулах ажлын УБЕТ-07.09.10
тоот гэрээ
 2010 оны 08 дугаар сарын 19-ны өдөр Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд,
Нийслэлийн Засаг дарга хамтран баталсан “Улаанбаатар хотыг 2020 он хүртэл хөгжүүлэх
ерөнхий төлөвлөгөө”-нд тодотгол хийн боловсруулах ажлын 121 тоот зургийн даалгавар
 “Ажлын хэсэг байгуулах тухай” Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд, Үндэсний
хөгжил, шинэтгэлийн хорооны дарга, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын
захирагчийн 2010 оны 08 дугаар сарын 19-ний өдрийн 286/74/575 дугаар хамтарсан
тушаал, захирамж
УЛААНБААТАР ХОТЫН ХӨГЖЛИЙН ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
ҮНДЭСЛЭЛҮҮД

АЖЛЫН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ /2010-2012/
Он
Сар 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Бэлтгэл ажил
Одоогийн
байдлын
судалгаа
Хөгжлийн
хандлага
тодорхойлох
Ерөнхий
төлөвлөгөөнд
тодотгол хийх
Ерөнхий
төлөвлөгөөг
батлуулах шатны
ажил
2010 2011 2012
Явцын судалгаа, тайлан,
бусад шаардлагатай нэмэлт
судалгааны ажлууд
Суурь
судалгаа,
тайлан
Бэлтгэл ажил, зургийн
даалгавар, ажлын
хэсэгтомилох
Хэлэлцүүлэг, Төлөвлөлтийн
тайлангууд
Хэлэлцүүл
эг ба
судалгаа
Хэлэлцүүлэг, Шат шатны хурлууд,
Төлөвлөлтийн тайлангууд
Мэргэжлийн байгууллага,
хороод, олон нийтэд
танилцуулах
Улсын экспертизээр
хянуулж, дүгнэлт
гаргуулах, ЗГ болон
УИХ-д өргөн барих

АЖЛЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ / ОЛОН НИЙТИЙН ОРОЛЦОО
Ажлын хэсэг
Хотын хөгжлийн бодлогын
зөвлөл
Ерөнхий гүйцэтгэгч
НИЙСЛЭЛИЙН ЗУРАГ ТӨСЛИЙН
ХҮРЭЭЛЭН
ГАДААД,
ДОТООДЫН
ЗӨВЛӨХҮҮД
ТУСЛАН
ГҮЙЦЭТГЭГЧ
Зам тээвэр,Барилга, Хот
байгуулалтын Яам
Үндэсний хөгжил
шинэтгэлийн хороо
Нийслэлийн иргэдийн
төлөөлөгчдийн хурал
Олон нийтийн оролцоо
· Засгийн газар,яамд,
тэдгээрийн холбогдох
агентлагууд
· Хот байгуулалтын
чиглэлээр үйл ажиллагаа
явуулж буй төрийн бус
байгууллагууд
· Их дээд сургууль эрдэм
шинжилгээний
байгууллагууд
· Мэргэжилийн хувийн
хэвшлийн байгууллагууд
· Нийслэлийн иргэд,
оршин суугчидийн
төлөөлөл
· Нийслэлийн засаг даргын
тамгын газар
· Улаанбаатар хотын
захирагчын ажлын алба,
тэдгээрийн хэлтэс,
харьяа газрууд
· УБ дулаан түгээх
компани
· УБ Цахилгаан түгээх
сүлжээ ХХК
· Монголын
цахилгаан холбоо
компани

ХАМРАХ ХҮРЭЭ
Нийслэл хотын
хөгжлийн эрчимтэй
таталцал, нөлөөллийг
Төв аймгийн нутаг
дэвсгэрийн хүрээнд;
Нэгдүгээрт:
Улаанбаатар хотын
ерөнхий төлөвлөгөөний
тодотголыг Улаанбаатар
хотын барилгажих
нутаг дэвсгэрийн хүрээнд;
Гуравдугаарт:
Улаанбаатар хот орчмын
нутаг дэвсгэрийн
хөгжлийн хэтийн
төлөвийг Улаанбаатар
бүс
болон нийслэлийн
хилийн цэсийн хүрээнд;
Хоёрдугаарт:

ХӨГЖЛИЙН ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ БОЛОВСРУУЛАХ ЯВЦ
 Хөгжлийн одоогийн байдлын судалгаа:
Нийслэлийн таталцал нөлөөллийн бүс
Улаанбаатар бүс
Улаанбаатар хот
 132 хороодын санал
 Мэргэжлийн байгууллага, агентлагуудын санал
 Одоогийн байдлын судалгаа, хөгжийн чиг хандлагын хэлэлцүүлэг:
2011 онд нийт 21 удаа хэлэлцүүлэг явагдаж 240 орчим санал зөвлөмжийг авсан.
2011 онд Нийслэлийн Засаг даргын зөвлөлийн хуралд танилцуулан 236 тоот захирамж гарсан.
2011 оны 5 сарын 25 нд НИТХТ-ээр хэлэлцүүлэн 75 тоот тогтоолоор батлуулсан.
 Тодотголын хэлэлцүүлэг:
 Ажлын хэсгийн нэгдсэн хуралдаанд танилцуулсан.
2012 оны 1, 2-р улиралд нийт 11 удаа хэлэлцүүлэг явуулж мэргэжлийн байгууллагуудын санал, зөвлөмжийг авсан.
2012 оны 3 сарын 29-нд Нийслэлийн Засаг даргын зөвлөлийн хурлаар хэлэлцүүлж 226 тоот захирамж гарсан.
 2012 оны 4 сарын 12-нд НИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн хурлаар хэлэлцүүлж 24 тоот тогтоолоор батлуулсан.
Санал авах ажлын явц:
Цахим хэлбэрээр www.updi.ub.gov.mn сайтад байршуулан санал авч ерөнхий төлөвлөгөөнд тусгасан.
ЗТБХБЯ-д хүргүүлсэн тайлангууд:
 2010 он: Эхлэлийн тайлан Явцын тайлан-1, 2, 3, 4,
 2011 он: Явцын тайлан 5, 6, Улирлын тайлан, Үзэл баримтлалын тайлан,
2011 он: 3 дугаар сард 1 дүгээр улирлын тайлан,
2011 он: 11 дүгээр сард Ерөнхий төлөвлөгөөний 2 ба 3 дугаар улирлын тайлан
2011 он: 12 дугаар сард Ерөнхий төлөвлөгөөний ажлын явцын талаарх мэдээ
 2012 он: 1 дүгээр сард Ерөнхий төлөвлөгөөний товч мэдээ
Үр дүн:
 Нийт 32 удаагийн хэлэлцүүлэг зохион байгуулж мэргэжлийн байгууллага, ажлын хэсгүүдийн саналыг авч тусгасан ба
иргэд олон нийтэд танилцуулах ажлын хүрээнд нээлттэй үзэсгэлэнг 14 хоногийн турш зохион байгуулсан. Хэлэлцүүлэг, санал
авах ажлын үр дүнд нийт 9098 иргэд, байгууллагын санал зөвлөмжийг авч тусгасан.
 2012 оны 5 сарын 9 өдрөөс улсын экспертизээр хянагдаж эхэлсэн ба БХБЯ-ны Барилгын хөгжлийн төвийн зүгээс
НЗТХ-д хийгдсэн ерөнхий төлөвлөгөөний баримт бичигт 2012.11.16 өдрийн 611/2012 тоот “ Зураг төслийн баримт бичгийн
магдлалын ерөнхий дүгнэлт”-ийг гаргасан.

ХИЙГДСЭН СУДАЛГААНЫ АЖЛЫН БҮТЭЦ
Судалгаа
/хамрах хүрээ/
132 хороодоос авсан
судалгаа
Боловсруулагдсан
төсөл хөтөлбөрийн
судалгаа
ерөнхий төлөвлөгөө,
хот байгуулалтын
хөтөлбөрийн судалгаа
/ ЖАЙКА /
2020 он хүртэл
хөгжүүлэх ерөнхий
төлөвлөгөөний
хэрэгжилт
Нийслэлийн эрчимтэй
таталцал нөлөөллийн
бүс
Нийслэл /Улаанбаатар
бүс/ -ийн өнөөгийн
байдал
өнөөгийн байдал
Нийгэм
эдийн
засаг
Байгаль
орчин
Зам
тээврийн
сүлжээ
Инженерийн
дэд бүтэц
Ногоон
байгууламж
Түүх
соёлын
дурсгал
Газар
ашиглалт
Барилга
Суурьшлын
тогтолцоо

 Улаанбаатар хот нь түүхэн хөгжлийн явцад 1954, 1963, 1971, 1986, 2002 онуудад
боловсруулсан 5 ерөнхий төлөвлөгөө-ний дагуу хөгжиж хотын өнөөгийн дүр төрхөө
бүрдүүлсэн билэ
2-р ерөнхий төлөвлөгөө 1963 он
3-р ерөнхий төлөвлөгөө 1971 он 4-р ерөнхий төлөвлөгөө 1986 он
ХОТЫН ХӨГЖЛИЙН ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
Анхны ерөнхий төлөвлөгөө 1954 он

ХОТЫН ХӨГЖЛИЙН ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
 Улаанбаатар хот нь түүхэн хөгжлийн явцад 1954, 1963, 1971, 1986, 2002 онуудад
тодотгогдсон 5 ерөнхий төлөвлөгөө -ний дагуу хөгжиж хотын өнөөгийн дүр төрхөө
бүрдүүлсэн.
 6 дахь ерөнхий төлөвлөгөөг Нийслэлийн зураг төслийн хүрээлэнд боловсруулж дууслаа.
Сүүлийн 2 ерөнхий төлөвлөгөөг НИЙСЛЭЛИЙН ЗУРАГ ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭЛЭН дээр үндэсний
мэргэжилтнүүд дангаараа боловсруулсан.

ТӨВЛӨРЛИЙН ИНДЕКС - 2010 ОН
ТӨВЛӨРЛИЙН ИНДЕКС НЬ:
Монгол Улсын нийт нутаг дэвсгэрийн 0,3% дээр орших Нийслэл хотод улсын нийт хүн амын
40,6% буюу 273.2 мянган өрхийн 1.161.785 хүн төвлөрөн амьдарч байна.

ХОТ ТӨЛӨВЛӨЛТӨНД ТУЛГАМДАЖ БУЙ ҮНДСЭН АСУУДЛУУД
ХҮН АМЫН ОГЦОМ ӨСӨЛТ
 2010 оны байдлаар нийслэлийн хүн ам 1 сая 162 мянга, үүнээс Улаанбаатар хотын
хүн ам 1 сая 58 мянгад хүрч САЯТАН ХОТ боллоо.
 Сүүлийн 10 жилийн хугацаанд нийслэлийн хүн ам 488.0 ìÿíãàар нэмэгдсэн.
• Үүнээс Улаанбаатар хотын хүн ам 430,6 мянган õ¿íýýð тус тус íýìýãäжээ.
• Үүний 308.2 мянга нь хөдөө, орон нутгаас шилжин ирсэн байна. Энэ нь:
- Дархан хотын хүн амаас 3.2 дахин их,
- Эрдэнэт хотын хүн амаас 3.4 дахин их,
- Өвөрхангай, Булган, Говьсүмбэр, Сүхбаатар, Говь-Алтай, Дундговь
гэсэн 6 аймгийн хүн амыг нийлүүлсэнтэй тэнцэж байна.
 Өнгөрсөн арван жилд Улаанбаатар хот асар хурдацтай өргөжин тэлж, тус хотын хүн
ам 70 шахам хувиар өсч, улсын нийт хүн амын 40 гаруй хувийг эзлэх болсон нь
Улаанбаатар хотын төдийгүй улс орны тогтвортой хөгжлийн тулгамдсан асуудал
болоод байна.
 Улаанбаатар хотын хүн амын механик, огцом өсөлт нь хотын иргэдийн ая тухтай,
эрүүл орчинд амьдрах баталгааг алдагдуулж, хотын амьдрал, хэвийн үйл
ажиллагаанд бүх талын сөрөг үр дагаврыг үүсгэж байгаа үндсэн шалтгаан болж
байна.

УЛААНБААТАР ХОТЫН ӨНӨӨГИЙН БАЙДЛЫН СУДАЛГАА, ДҮГНЭЛТ
ХҮН АМ
Бээжин
1.0
Москва
6.0
Токио
6.4
Сөүл
21.3
Улаанбаата
р 40.6
Бусад улс орнуудын хүн амд
Нийслэл хотынх нь хүн амын эзлэх
хувь /харьцуулсан жишээ/
Нийслэл Улаанбаатар хотод
2011 оны 1-р сарын 1-ний
байдлаар 294,416 ºðõèéí
1,161,785 хүн буюу Монгол
Улсын нийт хүн амын 40.6
хувь, 5 хүн тутмын 2 нь
оршин сууж байна. Гэтэл
дэлхийн олон оронд өнөөдөр
үндэсний аюулгүй байдлыг
хангах зорилгын хүрээнд хүн
амаа нэг болон цөөн тооны
хотод хэт бөөгнөрүүлэхээс
зайлсхийх бодлогыг
хэрэгжүүлж байгаа юм.
Манай улсын хүн амын нийслэл хотдоо буюу зөвхөн Улаанбаатар хотод хэт
бөөгнөрсөн байдлыг улс орны бүсчилсэн хөгжлийн алсын хараатай оновчтой
бодлогын хүрээнд засаж залруулах шаардлагатай байна. Энэ бол нийслэл
Улаанбаатар хотын хүн ам зүйн бодлогын хүрээнд шийдвэрлэх шаардлагатай
томоохон тулгамдсан асуудлын нэг мөн.

ГЭР ХОРООЛЛЫН ОГЦОМ ТЭЛЭЛТ
 Хотод шинээр нүүж ирсэн хүмүүсийн ихэнх нь гэр хороололд суурьшсан нь гэр
хорооллыг ямар ч төлөвлөлтгүйгээр, хамгийн эрчимтэйгээр өргөжин тэлэхэд
хүргэж, эзлэх талбай нь 2 дахин нэмэгдэн, 9752.0 га болж хотын суурьшлын
нутаг дэвсгэрийн 59.2 хувийг эзэлж байна.

ГЭР ХОРООЛЛЫН АМЬРАХ ОРЧИН, НӨЛӨӨЛӨЛ
 Улаанбаатар хотын нийт хүн амын 60 орчим хувь нь гэр хороололд амьдарч байна.
 цэвэр ус, ариутгах татуурга, зам , нийтийн тээвэр зэрэг орчин үеийн нийтийн аж ахуйн дэд бүтцийн
үйлчилгээ сул хөгжсөн,
 сургууль цэцэрлэг, эмнэлэг зэрэг нийгмийн дэд бүтэц дутмаг.
 ариун цэвэр эрүүл ахуйн орчин хангалтгүй, бохирдол ихтэй.
 Гэр хорооллын хүн ам өсч, нутаг дэвсгэр тэлэхийн хирээр хүрээлэн буй орчныг доройтуулж, сөрөг нөлөөллүүд
нь зөвхөн гэр хорооллыг бус Улаанбаатар хотыг бүхэлд нь хамарч байгаа ба өвчлөл, бохирдлын үндсэн
шалтгаан болсоор эрсдэл, гамшгийн төвшинд хүргээд байна.
 Одоо байгаа инженерийн болон нийгмийн дэд бүтцийн үйлчилгээ нь хурдацтай өсөн нэмэгдэж буй эрэлт,
хэрэгцээг хангаж дийлэхгүйд хүрч, шаардлагатай дэд бүтцээр хангаж чадахгүй байна.
 Энэ нь зохисгүй төвлөрөл үүсгэж байгааг илтгэн харуулж байна.
19.8%
30.0% 30.0%
52.9%
62.0%
80.2%
70.0% 70.0%
47.1%
38.0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
1969 1979 1989 1999 2009
гэр хороолол орон сууцны хороолол

Зохисгүй төвлөрөл
Хотын төв хэсэгт Монгол улсын УИХ, Ерөнхийлөгч, түүний тамгын газар, Засгийн газар,төрийн яамд, агентлагууд,
бүх шатны шүүх засаглал, хот, орон нутгийн төр захиргаа гэх мэт хууль тогтоох, гүйцэтгэх засаглалын байгууллагууд
болон соёл боловсрол, орон сууц, олон нийтийн болон худалдааны томоохон зах, нийтийн хоолны газрууд, санхүү
бизнес, худалдаа үйлчилгээ, спортын байгууллагууд бүгд төвлөрөн байрласан байдаг.
Хотын өнцөг бүрээс өөрсдийн хэрэгцээг хангах зорилго бүхий иргэд оршин суугчдын хөдөлгөөн хотын төв рүү
татагдаж, энэхүү төвийн таталцалын нөлөөлөл нь хотын бүхий л хүндрэлийг үүсгэгч үндсэн нөхцөл болдог.

УЛААНБААТАР ХОТЫН АГААР, ХӨРС, УСНЫ БОХИРДОЛ
СУДАЛГАА,ДҮГНЭЛТ
Улаанбаатар хотын агаар, ус, хөрсний бохирдол, газрын элэгдэл, эвдрэл, доройтол ихсэж, ойн нөөц хомсдож, хог,
хаягдлын бүтэц найрлага улам нийлмэл түвэгтэй болж байгаа нь экосистемийн тэнцвэр болон хүн амын аюулгүй
байдалд улам бүр ноцтой сөрөг үр нөлөө үзүүлж байна.

ТЭЭВРИЙН ХЭРЭГСЛИЙН ӨСӨЛТ
42509
48167
59285 62546
67361
73740
79135
92706
106848
131447
162710
209791
28062 32139 34584
39754
46112
52239 56332
67138
77072
89577
130178
166497
0
50000
100000
150000
200000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Нийт автомашин Амины автомашин
• 2000-2011 онд нийт тээврийн хэрэгслийн тоо 5 дахин нэмэгдсэн
• 2011 онд 209791 тээврийн хэрэгсэл бүртгэгдсэний 53 хувь буюу 111229 нь баруун талдаа жолооны хүрдтэй,
79 хувь буюу 166,2 мянган тээврийн хэрэгсэл 10 ба түүнээс дээш жилээр ашиглагдсан хуучин машинууд байна.

ОДООГИЙН БАЙДЛЫН НЭГДСЭН ДҮГНЭЛТ
Шалтгаан
Үр
дагавар
Тулгамдаж буй
асуудлууд
• БҮСҮҮДИЙН ТЭНЦВЭРГҮЙ ХӨГЖИЛ
• УЛААНБААТАР ХОТ РУУ ЧИГЛЭСЭН ШИЛЖИХ ХӨДӨЛГӨӨН
• ХОТ БАЙГУУЛАЛТ ГАЗРЫН ХАРИЛЦААНЫ СУЛ ТОГТОЛЦОО
• АШИГЛАХ БОЛОМЖИТ УСНЫ НӨӨЦ
• АГААР, УС, ХӨРСНИЙ БОХИРДОЛ
• ДАГУУЛ ХОТ, ТОСГОДЫН ХӨГЖЛИЙН ХОЦРОГДОЛ
• ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙН ОРЧИН, ИНСТИТУЦИЙН УЯЛДАА ХОЛБОО МУУ,
ТОДОРХОЙГҮЙ БАЙДАЛ
• ХОТЫН САНХҮҮЖИЛТЫН СУЛ ЧАДАВХИ
• ГЭР ХОРООЛОЛ БОЛОН ХОТЫН ГАЗАР НУТГИЙН ХЯНАЛТ
ЗОХИЦУУЛАЛТГҮЙ ТЭЛЭЛТ, ЗҮЙ ЗОХИСГҮЙ АШИГЛАЛТ
• АВТО ЗАМ, НИЙТИЙН ТЭЭВРИЙН ХАНГАЛТГҮЙ БАЙДАЛ
• ИНЖЕНЕРИЙН ДЭД БҮТЦИЙН НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ХОМСДОЛ
• ОРОН СУУЦ, НИЙГМИЙН ДЭД БҮТЦИЙН ХАНГАМЖИЙН ДУТАГДАЛ
• ЗОХИСГҮЙ ТӨВЛӨРӨЛ БИЙ БОЛСНООР
ХҮН АМЫН АМЬДРАХ ОРЧИН ЭРСДЭЛТЭЙ,
ГАМШГИЙН ТҮВШИНД ХҮРСЭН !!!

ÒӨËӨÂËӨЛТӨНД БАРИМТАЛСАН ЗАРЧИМ
Улаанбаатар хотыг 2030 он хүртэл хөгжүүлэх хөгжлийн ерөнхий
төлөвлөгөө нь:
“ХҮНИЙ ХӨГЖЛИЙГ ХАНГАХУЙЦ ТОГТВОРТОЙ, НОГООН ХӨГЖИЛ”
–д тулгуурласан
Хотын оршин суугчид зохицуулалтгүй урсгалаараа өсөхийн хирээр нь
“Багтаан байршуулах биш”,
• Үндэсний болон хүн амын аюулгүй байдлыг хангасан,
• Газар нутгийн багтаамжинд тохирсон,
• Байгаль-экологийн даацад нийцсэн,
хотын иргэдийн сайн сайхан амьдрах баталгааг хангасан
АЮУЛГҮЙ, ТААТАЙ ОРЧНЫГ “ЖИГД” БҮРДҮҮЛЭХ
зарчмыг баримтлан төлөвлөсөн болно.

МОНГОЛ УЛСЫН НИЙСЛЭЛ
НИЙСЛЭЛИЙН БҮСИЙН ТУЛГУУР ТӨВ
Монгол улсын хөгжил, үндэсний аюулгүй байдлын бодлого,
стратегийг тодорхойлон хэрэгжүүлэгч улс төр, нийгэм эдийн
засгийн бодлогын төв
Тодорхой хил хязгаар, засаглал, хот байгуулалтын суурь, онцлог
бүхий, хотынхоо оршин суугч-иргэдийн хөгжлийг хангах үүрэг
бүхий бие даасан метрополитен хот
Эдийн засаг, бизнесийн төвлөрөл, худалдаа, тээвэр, гадаад харилцаа,
хамтын ажиллагааны зангилаа, хоёр ба гуравдах шатны боловсрол,
эмнэлэг үйлчилгээний төв зэрэг хүн ам, хөрөнгө оруулагчдыг татах
үнэмлэхүй давуу талтай мөн бусад бүсүүдийн тэнцвэртэй хөгжлийг
хангах үүрэгтэй хот
НИЙСЛЭЛ УЛААНБААТАР ХОТЫН ЧИГ ҮҮРЭГ
БИЕ ДААСАН ЗАСАГ ЗАХИРГААНЫ НЭГЖ / ХОТ

НИЙСЛЭЛ УЛААНБААТАР ХОТ
ЭРХЭМ ЗОРИЛГО / АЛСЫН ХАРАА
ОЛОН ЗУУНААР
ӨРТӨӨЛӨН ШАЛГАРЧ ИРСЭН
УЛАМЖЛАЛТ НҮҮДЛИЙН ӨВ СОЁЛЫН
ҮНЭТ ЗҮЙЛСДЭЭ ХҮНДЭТГЭЛТЭЙ ХАНДАН,
ХҮНЭЭ ЭРХЭМЛЭН ДЭЭДЭЛСЭН,
ГАЗАР НУТГИЙНХАА ОНЦЛОГТ ЗОХИЦСОН,
БАЙГАЛЬ ОРЧИНД ЭЭЛТЭЙ,
ДЭЛХИЙН ЗАХ ЗЭЭЛД ӨРСӨЛДӨХ ЧАДВАРТАЙ
ӨНДӨР ТЕХНОЛОГИД СУУРИЛСАН
ҮЙЛДВЭРЛЭЛ, ЭДИЙН ЗАСАГТАЙ,
МОНГОЛ ҮНДЭСТНИЙ ХЭВ МАЯГ,
ӨВӨРМӨЦ ДҮР ТӨРХ БҮХИЙ,
УХААЛАГ
“МОНГОЛ УЛСЫН НИЙСЛЭЛ ХОТ”

НИЙСЛЭЛ УЛААНБААТАР ХОТ
ХӨГЖЛИЙН ТЭРГҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛҮҮД
ХӨГЖЛИЙН
ТЭРГҮҮЛЭХ
ЧИГЛЭЛҮҮД
Цаг уурын өөрчлөлт, ирээдүйд учирч болох гамшгийг даван туулах,
дасан зохицох чадавхи бүхий “Аюулгүй, эрүүл, ногоон хот”
Зохистой газар зохион байгуулалт, дэд бүтэц, орон сууцны нөхцөл
бүхий хүн амын “Амьдрахад таатай хот”
“Иргэд, олон нийт болон хувийн хэвшлийг төрийн үйлчилгээнд
татан оролцуулдаг
“Сайн засаглалтай, дэвшилтэт хууль эрхзүйн орчин бүхий хот”
Хүн амын нутагшилт, суурьшлын зохистой тогтолцоонд суурилсан
Эрчимтэй хөгжиж буй дагуул хот тосгодтой нийслэл хот
Өрсөлдөх чадвартай, олон улсын бизнесийн төв, дэлхийн
хөгжилтэй орнуудын нийслэл хотуудын жишигт хүрсэн хот
Гадаад, дотоодын жуулчдын сонирхолыг татсан нүүдэлчдийн
“Азийн аялал жуулчлалын төв хот “

ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН ШИЙДЛҮҮД
НИЙСЛЭЛ УЛААНБААТАР ХОТЫН ХҮН АМЫН ХЭТИЙН ТӨЛӨВ
 Урт хугацааны төрийн бодлогогүйгээр, өнөөгийнх шиг “урсгалаар нь” хотыг
хөгжүүлэх тохиолдолд 2030 онд нийслэлийн хүн ам 2,0 сая-д хүрэх
урьдчилсан тооцоо гарч байна.
 Монгол улсын үндэсний болон хүн амын аюулгүй байдал, хүн амын ундны усны
нөөц, байгаль экологийн тэнцвэрт байдлыг хангах зорилгоор:
“өсөлтийг залж чиглүүлэх” хандлагыг баримтлан:
2030 ОНЫ ТҮВШИНД НИЙСЛЭЛ ХОТЫН ХҮН АМЫГ УЛСЫН ХҮН АМЫН 50,3%
БУЮУ 1,7 САЯАС ХЭТРҮҮЛЭХГҮЙ байхаар,
УЛААНБААТАР ХОТЫН ХҮН АМЫГ УЛСЫН ХҮН АМЫН 40% БУЮУ 1,4 САЯАС
ХЭТРҮҮЛЭХГҮЙ байхаар тус тус тооцсон. Үүний тулд:
 Улсын түвшинд бүсүүдийн тулгуур төв хотуудыг хөгжүүлж, стратегийн томоохон орд
газрууд болон аж үйлдвэрийн цогцолборуудын хөгжлийг дагасан шилжилт, суурьшлаар
төвлөрлийг сааруулах
 Идэвхитэй таталцал нөлөөллийн бүсийн түвшинд үндсэн ба дагуул төвүүдийн хөгжлийг
дэмжин, байгаль хамгаалал, рекреаци-аялал, жуулчлалыг зохистой хослуулан,
нийслэл ба бүс нутгийн хүн амын хүнсний үйлдвэрлэл, нийлүүлэлтийн найдвартай
орон зай бүрдүүлэн, бичил бүсүүдийг нийгэм-эдийн засгийн чиг үүрэгтэйгээр
төрөлжүүлэн хөгжүүлэх
 Нийслэлийн буюу Улаанбаатарын бүсийн түвшинд дагуул, хаяа хот тосгодыг жигд
тэнцвэртэйгээр эрчимтэй хөгжүүлж хэт төвлөрлийг сааруулах бодлогыг хэрэгжүүлэх
шаардлагатай байна.

УЛААНБААТАРЫН БҮСИЙН ХҮН АМЫН ХЭТИЙН ТӨЛӨВ
2020 ОН 2030 ОН
Монгол улсын үндэсний болон хүн амын аюулгүй байдал, Хүн амын усны нөөц,Байгаль экологийн тэнцвэрт байдлыг
хадгалах зорилгоор 2030 оны түвшинд Нийслэл хотын хүн амыг улсын хүн амын 50,3% байхаар тооцсон.
Монгол улсын нийт хүн ам-2020 онд
3,162 мянга
Улаанбаатарын бүсэд
1,534 мянга /48,5%/
Бусад 4 бүсэд
1,628 мянга /51,5%/
Монгол улсын нийт хүн ам-2030 онд
3,501 мянган хүн
Улаанбаатарын бүсэд
1,763 мянга /50,3%/
Бусад 4 бүсэд
1738 мянга /49,7%/
УЛААНБААТАРЫН БҮСИЙН ХҮН АМЫН ХЭТИЙН ТӨЛӨВ /мян.хүн ам/
№ Хот суурингийн нэр
2010 он
/Нийслэлийн статистик/
Төлөвлөлтийн хүн ам
Хүн ам Өрх 2020 он % 2030 он %
1
Улаанбаатар хот
/Метрополитен хот/
1058,129 264,311 1235,5 80,5 1400.0 79.4
2
Дагуул, хаяа хот
тосгодод
103,656 30,106 298,5 19,4 363.0 20.6
Нийслэлийн нийт хүн ам 1161,785 294,416 1534,0 1763.0
ТООЦСОН АРГАЧЛАЛ: Хүн амын өсөлтийг насны бүлгээр дэвшүүлэн тооцох аргачлалыг ашигласан.
ТАЙЛБАР: Механик өсөлтийг зохицуулахгүй тохиолдолд 2030 онд Нийслэлийн хүн ам 2,0 саяд хүрэх
тооцоо гарч байгаа тул төлөвлөлтөөр зохицуулалт хийснээр 1,7 саяас хэтрүүлэхгүй гэж тооцсон.

ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН ШИЙДЛҮҮД
 Хүн амын зохисгүй өсөлт, хотын хэт төвлөрлийг сааруулан
суурьшлын оновчтой тогтолцоог бүрдүүлэх
 Хотын бүтцийг боловсронгуй болгож, газар ашиглалт, хот
төлөвлөлтийн бүсчлэлийн тогтолцоог шинэчлэх
 Гудамж зам, тээврийн сүлжээг өргөтгөн хөгжүүлэх
 Эдийн засаг болон Нийгмийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх
 Инженерийн үндсэн бүтцийг хөгжүүлэх
 Гэр хорооллыг дахин төлөвлөн үе шаттайгаар хөгжүүлэх
 Хүрээлэн буй орчны тогтвортой менежментийг бий
болгох

УЛААНБААТАР ХОТЫН 2030 ОН ХҮРТЭЛХ ХӨГЖЛИЙН ЕРӨНХИЙ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
ХҮН АМЫН ЗОХИСГҮЙ ӨСӨЛТ,
ХОТЫН ХЭТ ТӨВЛӨРЛИЙГ СААРУУЛАН
СУУРЬШЛЫН ОНОВЧТОЙ ТОГТОЛЦООГ БҮРДҮҮЛЭХ

ХҮН АМЫН ЗОХИСГҮЙ ӨСӨЛТ, ХОТЫН ХЭТ ТӨВЛӨРЛИЙГ СААРУУЛАН СУУРЬШЛЫН ОНОВЧТОЙ ТОГТОЛЦООГ БҮРДҮҮЛЭХ
УЛСЫН ТҮВШИНД
• Бүсүүдийн тулгуур төв хотуудыг хөгжүүлж, Улаанбаатар хотын төвлөрлийг сааруулан задална.
• Стратегийн томоохон орд газрууд болон аж үйлдвэрийн цогцолборуудын хөгжлийг дагасан шилжилт,
суурьшлаар төвлөрлийг задлана.

НИЙСЛЭЛИЙН ЭРЧИМТЭЙ ТАТАЛЦАЛ НӨЛӨӨЛЛИЙН БҮСИЙН ТҮВШИНД
Улаанбаатар руу чиглэсэн шилжих хөдөлгөөн, их нүүдлийг хязгаарлан барьж тогтоох, хүн амын хэт төвлөрлийг
сарниулах зорилгоор Нийслэлийн эрчимтэй таталцал нөлөөллийн бүсийг буфер бүс болгон, тус бүсийн хүрээнд
хамаарагдах бүлэг суурингууд, хөгжлийн тулгуур төвүүдийг тодорхой чиг үүрэгтэйгээр хөгжүүлнэ.

УЛААНБААТАРЫН БҮСИЙН ТҮВШИНД
УЛААНБААТАРЫН БҮСИЙН ХҮРЭЭНД ДАГУУЛ, ХАЯА ХОТ, ТОСГОДЫГ ТҮЛХҮҮ ХӨГЖҮҮЛНЭ

ХОТЫН ХҮН АМЫН ЗОХИСГҮЙ ТӨВЛӨРЛИЙГ ЗАДЛАХ, СУУРЬШЛЫН ОНОВЧТОЙ ТОГТОЛЦООГ БҮРДҮҮЛЭХ
ДАГУУЛ, ХАЯА ХОТ, ТОСГОДЫГ ЭРЧИМТЭЙ ХӨГЖҮҮЛЭХ
 Эхний ээлжинд алслагдсан дүүргүүдийг эрчимтэй хөгжүүлэх ба шаардлагатай
инженерийн болон нийгмийн дэд бүтцийг барьж байгуулахад татварын
хөнгөлөлт болон санхүүгийн дэмжлэг үзүүлэн хөрөнгө оруулалтыг төвлөрүүлж,
Багануур, Багахангай, Налайх дүүргүүдийг нийслэлийн дагуул хот болгон
хөгжлийн шинэ төвийг үүсгэн үйлдвэрлэл үйлчилгээг төрөлжүүлэн дагнуулж
хөгжүүлнэ.
 2030 онд алслагдсан дүүргүүдийн хүн амыг өнөөгийн түвшнээс 4,15 дахин
нэмэгдүүлнэ.
 Хотын захын хаяа хот, тосгодын хүн амыг 2030 он гэхэд өнөөгийн
түвшнээс 3.5 дахин нэмэгдүүлнэ.
 Хотын захын хаяа хот, тосгодыг хотын хаалга стратегийн үйлдвэрийн төв хангах
нийлүүлэх суурь холбогч чиг үүрэгтэй хөгжүүлнэ.
 2030 он гэхэд Улаанбаатар хотод шинэ дагуул хотыг Хөшгийн хөндийд
олон улсын нисэх онгоцны буудлыг түшиглэн байгуулж 60.0 мянган хүн
суурьшуулна. Тус хотыг нисэхийн “Аэро сити” чиг үүрэгтэй хөгжүүлнэ.

УЛААНБААТАРЫН БҮСИЙН ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГА -2030 ОН
ДАГУУЛ ХОТ, ТОСГОДЫН ХӨГЖИЛ
БАГАНУУР ХОТ –Стратегийн ач холбогдолтой үйлдвэрийн хот
Стратегийн ач холбогдол
УБ хотын цахилгаан станцуудыг нүүрс, эрчим хүчээр
хангах үүрэг бүхий хот байх.
Хөгжлийн тэргүүлэх чиглэлүүд
 Нүүрс боловсруулах, баяжуулах, утаагүй түлшний
үйлдвэрлэл
 Хими, нано технологийн үйлдвэрлэл
 Түлш, Эрчим хүч, хүнд үйлдвэрлэл
 Барилгын материалын үйлдвэрлэл
 Хөнгөн хүнсний үйлдвэр
 Оюутны хотхон, мэргэжлийн сургалтын төв
 Улсын чанартай эрүүл мэндийн оношлогоо,
эмчилгээний төв
Хүн амын хэтийн төлөв
Үзүүлэлт 2010 онд 2020 онд 2030 онд
Хүн ам 26,9 мянга 50,0 мянга 60,0 мянга
Нийт газар нутгийн хэмжээ -5982 га
Байгалийн нөөц, баялаг
Нүүрс. Одоогийн технологоор ордыг ашиглавал 15
жилийн нүүрсний нөөцтэй, гэвч уурхайн ойр орчимд
нэмэлт орд байгаа бөгөөд нарийвчилсан судалгаа
явуулбал нөөц нэмэгдэнэ гэсэн урьдчилсан таамаг
байна.
Хэрэгжүүлэх арга хэмжээний саналууд
• Эхний ээлжинд инженерийн болон нийгмийн дэд
бүтцийг барьж байгуулах
• Нүүрсний уурхай түшиглэн шахмал түлшний үйлдвэр
байгуулах бүрэн боломжтой.
• Шингэн түлшний үйлдвэр барих санаачлагыг
нарийвчлан судалж шийдвэрлэх
• Түлшний үйлдвэрүүдийг Багануур дүүрэгт байршуулах
захиргааны шийдвэр гаргах, бусад газарт хориглох
• Үндсэн үйлдвэрлэлээс гадна өөрийн хотын хэрэгцээг
хангах хүнс, хөнгөн үйлдвэрүүд, төрөл бүрийн жижиг
дунд үйлдвэрүүд, өрхийн аж ахуйг хөгжүүлэх

БАГАХАНГАЙ ХОТ – Нийслэлийн татваргүй бүс

Давуу болон онцлог талууд
Хотын урд хаалганы үүрэг гүйцэтгэнэ, төмөр замын
болон авто замын зангилаа уулзвар дээр оршдог тул
ачаа тээврийн төрөлжсөн төв байх бүрэн боломжтой.
Хуучны цэргийн зориулалтай нисэх онгоцны буудалтай.
 Тээвэр ложистик, агуулахын үйлчилгээ
 Бөөний худалдаа
 Хүнс, мах боловсруулах үйлдвэрлэл
 Хүнд хөнгөн үйлдвэрлэл
 Малын түүхий эдийн анхан шатны боловсруулах
үйлдвэрлэл
 Хаягдал боловсруулах үйлдвэрлэл
 Тэсрэх аюултай бодисын агуулах
Эрдэс түүхийн эдийн судалгаагаар чулуун нүүрс,
хээрийн жонш, гоёлын чулуу, хоолны давс, барилгын
чулуу, тоосгоны шавар зэрэг орд илэрцүүд
тэмдэглэгдсэн.
• Нүүрсний уурхай түшиглэн шахмал түлшний үйлдвэр
байгуулах бүрэн боломжтой.
• Шингэн түлшний үйлдвэр барих санаачлагыг
нарийвчлан судалж шийдвэрлэх
• Түлшний үйлдвэрүүдийг Багануур дүүрэгт байршуулах
захиргааны шийдвэр гаргах, бусад газарт хориглох
• Үндсэн үйлдвэрлэлээс гадна өөрийн хотын хэрэгцээг
хангах хүнс, хөнгөн үйлдвэрүүд, төрөл бүрийн жижиг
дунд үйлдвэрүүд, өрхийн аж ахуйг хөгжүүлэх
• Ундны усны эх үүсвэр дутагдалтай байгаа тул
нарийвчилсан судалгаа явуулах шаардлагатай

НАЛАЙХ ХОТ
 Өрхийн аж ахуй, тенант парк
 Жижиг дунд үйлдвэрлэл
 Тээвэр, ложистик
 Бөөний худалдаа
 Хүнс, хөнгөн үйлдвэрлэл
 Барилгын материалын үйлдвэрлэл, бөөний
худалдаа
 Утаагүй түлшний үйлдвэрлэл
 Мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төв
 Шинэ технологи нутагшуулах парк
Барилгын материалын зарим нөөц, алт болор, зэрэг үнэт
металын бага зэргийн нөөц тогтоогдсон.
• Өрхийн үйлдвэрлэл хөгжүүлэх, бэлэг дурсгал,
уламжлалт бүтээгдэхүүний гар үйлдвэрлэл хөгжүүлэх
жижиг үйлдвэрүүдийг бодлогоор хөгжүүлэх
• Тэрэлж горхийн аялал жуулчлалын бүсээс дүүрэгт
үзүүлэх эдийн засгийн нөлөөллийг нэмэгдүүлэх
• Дэд бүтцийг ашиглалт өгөөжийг нэмэгдүүлэх
• Байгалын цогцолборт газрыг дагуулан хуучны хүрээ
хэлбэрийн суурьшилтай үндэсний архитектурын
шийдэлтэй “орчин үеийн гэр хороолол” байгуулах
• Тодорхой үндэстэн ястны амьдралын хэв маягийг
илэрхийлсэн суурьшлийг үүсгэхийн тулд эдийн
засгийн арга, механизм, уламжлал ёс заншил,
үндэстэн ястны уламжлал, хандлагыг хөшүүрэг болгон
хэрэглэх

ХОНХОР хот- Шинэ суурьшил
(БЗД-ын 11- р хороо)
Энд Монгол улсын радио нэвтрүүлэх станц буюу
Онцгой обьект байрладаг. Оршин суугчид нь ихэнхдээ
мал бүхий иргэд, төмөр замын ажилтнууд, өрхийн
бичил аж ахуй эрхэлдэг. Хонхорт үйлдвэрлэл явуулах
ямар нэгэн нөөц судлагдаагүй.
Хотын шинэ суурьшлын үүргийг гүйцэтгэнэ.
ӨЛЗИЙТ тосгон
(ХУД-ын 14-р хороо)
Тус хороонд зах зээлийн системд шилжихийн өмнөхөн
хотын суурьшлын бүс болгон сонгож байсан.
Хөшигийн хөндийн шинэ нисэх онгоцны буудал нь
Өлзийт хорооллын хөгжилд эерэгээр нөлөөлөх
магадлалтай юм.
Зуслан, суурьшлын чиглэлээр хөгжинө.

НИЙСЛЭЛИЙН ЗУРАГ ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭЛЭН WWW.UPDI.UB.GOV.MNНИЙСЛЭЛИЙН ЗУРАГ ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭЛЭН WWW.UPDI.UB.GOV.MN
2010 онд 2020 онд 2030 онд
2010 онд 2020 онд 2030 онд
БИО-СОНГИНО – Стратегийн суурин
Чиг үүрэг
Монгол улсын хувьд стратегийн ач холбогдол бүхий эм,
био бэлдмэлийн үйлдвэрлэл төвлөрөх
Хөгжүүлэх чиглэлүүд
- Сувилал, сэргээн засах эмчилгээ
- Малын эм, вакцин, био бэлдмэлийн үйлдвэрүүд
- Биотехнологи
- Мод үржүүлгийн аж ахуй
- Цэцэг, цэцгийн аж ахуй
Хайрганы карерийг хүн, нийгэм эдийн засаг байгаль
экологийн тэнцвэртэй байдлыг хадгалан ашиглах нөхөн
сэргээх асуудлыг нэн тэргүүнд шийдэх
Улаанбаатар хотыг гахай шувууны мах, өндөгөөр
хангах суурин байна.
ТУУЛ ШУВУУ – Ханган нийлүүлэх суурин
Чиг үүрэг, хөгжүүлэх чиглэлүүд
Тус тосгонд өндөг, тахианы мах, мөн бусад хүнсэнд
хэрэглэх шувуу, гахай, загасны аж ахуйг дэмжин
хөгжүүлснээр импортийг орлох, харьцангуй цэвэр
бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх боломж байна.
Үүнийг даган гахай, шувууны тэжээлийн үйлдвэр, тахиа
гахайн мах боловсруулах цех үйлдвэр, мал эмнэлэг
хөгжих бүрэн боломжтой.

НИЙСЛЭЛИЙН ЗУРАГ ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭЛЭН WWW.UPDI.UB.GOV.MNНИЙСЛЭЛИЙН ЗУРАГ ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭЛЭН WWW.UPDI.UB.GOV.MN
2010 онд 2020 онд 2030 онд
ЖАРГАЛАНТ ТОСГОН (СХД-ын 32-р хороо)
(Партизан, 361-ийн гарам, Рашаант)
Мал аж ахуй, хүнсний ногоо,
хүлэмжийн аж ахуйн бүс
Чиг үүрэг
Хотыг мах, сүү, төмс, хүсний ногоогоор хангах бүс
- Эрчимжсэн мал аж ахуй, сүүний болон махны
чиглэлийн ферм
- Төмс хүнсний ногооны үйлдвэрлэл
- Хүлэмжийн аж ахуй
- Жимс жимсгэний аж ахуй
- Зөгийн аж ахуй Хүн амын хэтийн төлөв
2010 онд 2020 онд 2030 онд
АРГАЛАНТ-ЭМЭЭЛТ- Аж үйлдвэр,
технологийн хот
Чиг үүрэг
Малын түүхий эд хүлээн авах, хадгалах, боловсруулах,
ханган нийлүүлэх бүс
- Малын түүхийн эдийн анхан шатны боловсруулах
үйлдвэрүүд
- Тээвэр, логистик
- Бөөний худалдаа
Аж үйлдвэр, технологийн шинэ суурьшлын бүс болгон
хөгжүүлнэ.
Эрчимжсэн ХАА-г хөгжүүлнэ.

ШИНЭ ДАГУУЛ ХОТЫГ БАЙГУУЛНА
АЭРО СИТИ- ШИНЭ ХОТ
2030 он гэхэд Улаанбаатар хотод нэг шинэ дагуул хотыг байгуулж, Улаанбаатар
хотоос 50-60 мянган хүн шилжүүлэн суурьшуулна. Тус хотыг нисэхийн “Аэро сити”
чиг үүрэгтэй хөгжүүлнэ.

УЛААНБААТАРЫН ХОТЫН ТҮВШИНД
Төлөвлөлтөөр хотын хүн амын бөөгнөрлийг задлахын тулд шинээр хэд хэдэн бие даасан олон нийтийн төвийг бий
болгоно. Төвийг зориулалтаар нь олон үүрэг бүхий, тусгай зориулалтын гэж ангилах ба үйлчлэх хүрээ, хүчин чадлаар
нь хотын, төлөвлөлтийн бүсийн, дүүрэг хороолол, гэр хорооллын гэсэн ангилал бүхий олон нийтийн төвүүдийг
байгуулж хөгжүүлнэ. Эдгээр төвийг худалдаа үйлчилгээ, нийтийн тээвэр, хүн ам төвлөр үүссэн цэгүүдэд байршлыг
сонгож, газрыг дахин төлөвлөж хөгжүүлэх төсөл хэрэгжүүлэх замаар байгуулна. Хотын гудамж замын хэвтээ
тэнхлэгийн дагуу дөрөв , босоо тэнхлэг дагуу гурав нийт долоо байхаар тус тус тооцон төлөвлөж байна.

ХОТЫН ХҮН АМЫН ЗОХИСГҮЙ ӨСӨЛТ, ХЭТ ТӨВЛӨРЛИЙГ СААРУУЛАН, СУУРЬШЛЫН ОНОВЧТОЙ ТОГТОЛЦООГ БҮРДҮҮЛЭХ
НЭГ ТӨВТ ХОТООС ОЛОН ТӨВТ ХОТ БОЛГОН ХӨГЖҮҮЛЭХ
Гурвалжин дэд төв
Сонсголон дэд төв
Шинэ дэд төв
Баянхошуу дэд төв Сэлбэ дэд төв
Хотын хуучин төв
Амгалан дэд төв
Хотын чанартай 2 төв, дүүргийн
чанартай 6 дэд төвийг байгуулж,
хотын доторхи төвлөрлийг задлана.
Яармаг –Хотын төв

ТӨВҮҮДИЙН ОНЦЛОГ, ҮЙЛЧЛЭХ ХҮЧИН ЧАДАЛ
ДЭД ТӨВҮҮД
Дэд төв
Үйлчлэх хүрээ
давхардсан тоогоор
(Хүн / Өдөр)
Ажлын
байр
/хүн/
Талбай
/га/
Хамрах
хүрээ
Хөгжлийн чиглэл
Хотын хуучин
төв 348,320 182,773 514.5
Улс, нийслэл
Төрийн захиргааны байгууллагууд,
бизнес төв, соёл урлаг, бусад
Яармаг шинэ төв
204,720 51,180 133.4
Улс, нийслэл
Орон нутгийн захиргаа, спорт, амралт
зугаалга
Амгалан төв
161,760 53,920 67.6
Хот, бүсийн
Эрдэм шинжилгээ, өндөр технологийн
төв
Гурвалжин төв
47,680 3,179 42.2
Бүс, хороолол Худалдаа үйлчилгээ, тээвэр
Сонсголон төв
46,800 7,800 72.1
Бүс, хороолол Үйлдвэрлэл үйлчилгээ, ажил хэргийн төв
Шинэ хот
34,300 4,288 133.4
Хот, бүсийн Тээвэр ложистик, бөөний худалдаа
Баянхошуу төв
36,000 4,500 54.9
Бүс, хороолол Худалдаа үйлчилгээ, соёлын төв
Сэлбэ төв
64,110 9,159 34.1
Бүс, хороолол Олон нийтийн төв

ХОТЫН БҮТЦИЙГ БОЛОВСРОНГУЙ БОЛГОЖ,
ГАЗАР АШИГЛАЛТ,
ХОТ ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН БҮСЧЛЭЛИЙН ТОГТОЛЦООГ
ШИНЭЧЛЭХ

УЛААНБААТАР ХОТЫН 2030 ОН ХҮРТЭЛХ ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГА
Улаанбаатар хотын дотоод бүтэц, зохион байгуулалт, хил хязгаар нэгдсэн бодлогын хүрээнд орж бүрэлдэн бий
болж чадаагүй байна. Үүнийг төлөвлөлтийн бүс, төлөвлөлтийн нэгж хорооллуудын тогтолцоонд оруулж, бизнесийн
төв дүүрэг, олон нийтийн, сууцны, үйлдвэр, өндөр технологийн, ложистикийн гэх мэт хот төлөвлөлтийн бүсчлэлээр
хотын газар нутгийн ашиглалт, барилгажилт болон хот байгуулалтын үйл ажиллагааг хянан зохицуулна.

ХОТЫН ҮНДСЭН БҮТЦИЙГ БОЛОВСРОНГУЙ БОЛГОН, ГАЗАР АШИГЛАЛТ, ХОТ ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН БҮСЧЛЭЛИЙН ТОГТОЛЦООГ ШИНЭЧЛЭХ
ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН БҮС
Хотыг орон зайн хувьд найман төлөвлөлтийн бүсээр зохион байгуулна.

ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН БҮСДэсдугаар
Бүсийн
нэр
Нийт талбай, (га)
Өрх, Хүн ам
2010 он 2020 он 2030 он
Бүгдталбай
Үүнээсхот
байгуулалтад
тохиромжгүй
мянганөрх
мянганхүн
Мянганөрх
Мянганхүн
Мянганөрх
Мянганхүн
I Зүүн бүс 3642.0 67.0 43.9 166.2 51.5 190.5 59.8 215.1
II Төвийн бүс 2025.0 44.0 59.8 228.8 71.1 263.0 74.9 269.6
III Баруун-1 бүс 2035.0 130.7 58.7 239.8 65.2 241.2 66.2 238.4
IV Баруун-2 бүс 3414.0 0.0 16.4 60.7 24.1 89.3 28.9 104.0
V Баруун өмнөд бүс 3288.8 0.0 11.7 49.0 20.4 75.6 47.4 170.6
VI Шинэ бүс 4791.0 510.0 3.9 19.8 14.7 54.4 19.1 68.6
VII Баруун хойд бүс 2819.0 574.0 28.7 127.2 33.0 122.0 33.3 120.0
VIII Хойд бүс 4233.0 1052.0 40.8 166.3 53.9 199.5 59.4 213.7
НИЙТ ДҮН 26247.8 2377.7 264.3 1058.12 333.9 1235.5 388.9 1400.0

ХОТЫН ҮНДСЭН БҮТЦИЙГ БОЛОВСРОНГУЙ БОЛГОН, ГАЗАР АШИГЛАЛТ, ХОТ ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН
БҮСЧЛЭЛИЙН ТОГТОЛЦООГ ШИНЭЧЛЭН, ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
НЭГЖ ХОРООЛОЛ
47 нэгж хороолол нь
 Орон сууцны - 22
 Орон сууц, олон нийтийн - 10
 Гэр сууцны - 10
 Үйлдвэрийн - 5
хорооллуудаас бүрдэхээр төлөвлөсөн.

НЭГЖ ХОРООЛОЛУУДДэсдугаар
Хорооллын нэр
Нийт талбай, (га) 2010 он 2020 он 2030 он
Бүгдталбай
Үүнээсхот
байгуулалтад
тохиромжгүй
ìÿíãàíºрх
ìÿíãàíõ¿í
Мянганөрх
Мянганхүн
Мянганөрх
Мянганхүн
I Зүүн бүс 3642.0 67.0 43.980 166.248 51.5 190.5 59.8 215.1
I.1 X хороолол 277.0 31.0 6.597 23.679 6.6 24.4 6.8 24.5
I.2 XIV хороолол 249.0 5.031 19.256 10.0 37.0 13.9 50.0
I.3 XV хороолол 157.0 6.031 22.532 6.0 22.2 6.0 21.6
I.4 XVI хороолол 288.0 7.092 28.015 7.8 29.0 9.2 33.0
I.5 XVII хороолол 248.0 6.227 24.079 7.3 27.0 7.8 28.0
I.6 XVIII хороолол 330.0 4.997 19.335 5.9 22.0 6.4 23.2
I.7 XXXI хороолол 877.0 10.0 0.320 0.992 1.9 7.0 3.3 12.0
I.8 Хужирбулан 485.0 5.0 3.998 14.587 2.3 8.4 2.7 9.8
I.9 Үйлдвэр-4 731.0 21.0 3.687 13.773 3.6 13.5 3.6 13.0
II Төвийн бүс 2025.0 44.0 59.805 228.809 71.1 263.0 74.9 269.6
II.1 V хороолол 106.0 6.548 22.617 6.5 24.0 6.5 23.4
II.2 VI хороолол 101.0 7.930 28.651 7.9 29.2 7.9 28.4
II.3 VII хороолол 188.0 7.644 30.591 10.3 38.0 11.0 39.6
II.4 VIII хороолол 301.0 34.0 9.177 40.991 11.4 42.0 11.9 43.0
II.5 XI хороолол 85.0 5.227 19.234 5.2 19.2 5.2 18.7
II.6 XII хороолол 68.0 3.146 10.922 3.1 11.4 3.1 11.1
II.7 XIII хороолол 232.0 7.899 32.052 11.4 42.0 12.2 43.9
II.8 XIX хороолол 114.0 2.012 7.688 2.4 9.0 2.8 10.1
II.9 XX хороолол 421.0 4.094 13.577 8.1 30.0 10.0 36.0
II.10 XXIX хороолол 353.0 10.0 4.267 14.665 3.5 13.0 3.3 11.8
II.11 XXX хороолол 56.0 1.861 7.821 1.4 5.2 1.0 3.6

НЭГЖ ХОРООЛОЛУУД /үргэлжлэл/
III Баруун-1 бүс 2035.0 130.7 58.770 239.899 65.2 241.2 66.2 238.4
III.1 I хороолол 251.0 88.5 11.247 44.916 12.1 44.9 12.3 44.4
III.2 III хороолол 210.0 18.158 72.056 18.2 67.3 18.2 65.5
III.3 IV хороолол 204.0 16.2 10.927 43.032 13.5 50.0 14.2 51.0
III.4 XXI хороолол 211.0 7.274 30.919 8.6 32.0 9.7 35.0
III.5 XXII хороолол 481.0 26.0 7.338 33.048 8.4 31.0 6.8 24.5
III.6 XXIII хороолол 678.0 3.826 15.928 4.3 16.0 5.0 18.0
IV Баруун-2 бүс 3414.0 0.0 16.428 60.706 24.1 89.3 28.9 104.0
IV.1 II хороолол 164.0 8.535 33.299 9.0 33.3 10.0 36.0
IV.2 Үйлдвэр-1 689.0 6.111 22.016 7.6 28.0 9.4 34.0
IV.3 Үйлдвэр-2 1368.0 1.782 5.391 3.8 14.0 4.4 16.0
IV.4 Үйлдвэр-3 1193.0 3.8 14.0 5.0 18.0
V Баруун өмнөд бүс 3288.8 0.0 11.777 49.041 20.4 75.6 47.4 170.6
V.1 XXV хороолол 420.0 6.645 29.704 9.0 33.4 10.3 37.0
V.2 XXVI хороолол 424.0 5.110 19.237 7.8 28.7 8.5 30.5
V.3 XXVII хороолол 995.0 0.022 0.100 0.6 2.2 16.4 59.0
V.4 XXVIII хороолол 761.0 3.1 11.3 12.3 44.1
V.5 Үйлдвэр-5 688.8 0.0 0.0

НЭГЖ ХОРООЛОЛУУД /үргэлжлэл/
VI Шинэ бүс 4791.0 510.0 3.968 19.819 14.7 54.4 19.1 68.6
VI.1 XXIV хороолол 1380.0 45.0 2.321 10.427 10.8 40.0 13.3 48.0
VI.2 XXXII хороолол 1374.0 465.0 0.471 3.925 1.7 6.4 3.0 10.8
VI.3 Баруун туруун 1121.0 0.383 1.717 1.0 3.8 1.3 4.8
VI.4 Тахилт 916.0 0.793 3.750 1.1 4.2 1.4 5.0
VII Баруун хойд бүс 2819.0 574.0 28.724 127.284 33.0 122.0 33.3 120.0
VII.1 Толгойт 1000.0 124.0 6.433 30.763 8.6 32.0 13.3 48.0
VII.2 Баянхошуу 1819.0 450.0 22.291 96.521 24.3 90.0 20.0 72.0
VIII Хойд бүс 4233.0 1052.0 40.859 166.323 53.9 199.5 59.4 213.7
VIII.1 IX хороолол 189.0 4.166 15.576 4.2 15.5 4.4 16.0
VIII.2 Хайлааст 806.0 271.0 9.781 44.809 12.3 45.5 12.9 46.5
VIII.3 Чингэлтэй 898.0 272.0 6.401 27.025 8.1 30.0 8.9 32.1
VIII.4 Дамба даржаа 1329.0 310.0 8.709 32.148 13.0 48.1 14.9 53.7
VIII.5 Дарь-Эх 549.0 163.0 4.822 19.358 6.6 24.3 7.4 26.5
VIII.6 Шархад 462.0 36.0 6.980 27.407 9.8 36.1 10.8 38.9
НИЙТ ДҮН 26247.8 2377.7 264.311 1058.1290 333.9 1235.5 388.9 1400.0

ХОТ ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН БҮСЧЛЭЛИЙН ТОГТОЛЦОО
Хотын газар нутагт газар ашиглалт, барилгажилт болон хот
байгуулалтын үйл ажиллагааг зохицуулан хяналт тавьж үр
ашигтайгаар хэрэгжүүлэх үндсэн арга хэрэгсэл болох хот
төлөвлөлтийн бүсчлэлийн тогтолцоог Бизнесийн төв дүүрэг,
олон нийтийн, сууцны, үйлдвэр, өндөр технологийн,
ложистикийн гэх мэт үндсэн 7 болон дэд 20 бүсүүдтэй
байхаар шинэчлэн төлөвлөсөн.

БҮСЧЛЭЛИЙН АНГИЛАЛ
д/д Үндсэн бүс д/д Дэд бүс
1 Сууцны бүс
1.1 Хувиарт эдлэнт хувийн сууцны бүс
1.2 Нам давхрын орон сууцны бүс
1.3 Дунд давхрын орон сууцны бүс
1.4 Өндөр давхрын орон сууцны бүс
1.5 Гэр хороолол
2 Олон нийтийн ажил хэргийн бүс
2.1 Хотын олон нийтийн ажил хэргийн төв бүс
2.2 Хотын олон нийтийн ажил хэргийн дэд бүс
2.3 Хороололын худалдаа ажил хэрэгийн бүс
2.4 Үйлчилгээний төрөлжсөн бүс
3 Үйлдвэрийн бүс
3.1 Тээвэр, бөөний худалдааны бүс
3.2 Хөнгөн үйлдвэрийн бүс
3.3 Тусгай үйлдвэрийн бүс
4 Ногоон байгууламж
4.1 Ногоон байгууламж, задгай талбай
4.2 Цэцэрлэг хүрээлэн, ногоон байгууламжын бүс
5 Холимог ашиглалтын бүс
5.1 Үйлдвэр, сууцны холимог бүс
5.2 Худалдаа, үйлдвэр, орон сууцны холимог бүс
5.3 Үйлдвэр, худалдааны холимог бүс
6 Инженерийн шугам сүлжээний бүс
6.1 Инженерийн шугам сүлжээний бүс
6.2 Инженерийн барилга байгууламжийн бүс
7 Тусгай зориулалтын бүс 7.1 Тусгай зориулалтын бүс

ХОТ БАЙГУУЛАЛТЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА
Хот байгуулалтын үйл ажиллагаа нь
одоо барилгажсан хэсгийг шинэчлэн
засварлах, дахин төлөвлөж хөгжүүлэх,
нөхцөл сайжруулах, шинээр
барилгажуулах гэсэн үндсэн
4 төрлөөр явагдана.

ЦЭЦЭРЛЭГЖИЛТ, НОГООН БАЙГУУЛАМЖ
Хотын цэцэрлэгжилтийг нийтийн хэрэгцээний, хязгаарлагдмал зориулалтын, тусгай зориулалтын гэж 3 ангилан
төлөвлөсөн. Хотын газар зүйн байршлын онцлогийг харгалзан Улаанбаатар хотын дундуур урсах Туул гол, түүнд цутгах
Сэлбэ, Улиастай, болон бусад жижиг голуудын хөндийг хамруулсан ногоон байгууламжийн сүлжээ байгуулж хотын нутаг
дэвсгэрт байгаа суурьшилд тохиромжгүй нутаг дэвсгэр, гол горхинуудын хамгаалалтын зурвас газруудыг одоо байгаа
суурьшлаас чөлөөлж, мод тарьж ойжуулан цэцэрлэг, байгалийн ногоон байгууламж болгохоор төлөвлөсөн..

ГУДАМЖ ЗАМ,
ТЭЭВРИЙН СҮЛЖЭЭГ ӨРГӨТГӨН ХӨГЖҮҮЛЭХ

ГАДНА ЗАМ ТЭЭВЭР
Улаанбаатар - 361 гарам, Улаанбаатар - Шувуу, Улаанбаатар - Өлзийт, Улаанбаатар - Налайх - Багануур, Улаанбаатар - Налайх -
Багахангай, Улаанбаатар - Гацуурт гэсэн үндсэн чиглэлүүдээр Улаанбаатар хот нь бүсийн хот тосгодтой хатуу хучилттай авто зам, нийтийн
зорчигч тээврээр холбогдсон байдал хэвээр хадгалагдаж, авто замын шинэчлэл хийгдэх замаар гол төлөв 4 эгнээ 2 урсгалтай зам
болгосноор хөдөлгөөний хурд, замын нэвтрүүлэх чадварыг нэмэгдүүлэхээр төлөвлөсөн .
Улаанбаатар хотын дундуур гарах одоо байгаа төмөр замын шугамыг Багахангай өртөөнөөс Мандал өртөө хооронд хос болгож, төмөр
замын нэвтрүүлэх хүчин чадлыг нэмэгдүүлснээр олон улсын транзит ачаа, зорчигч тээвэрлэлтийг хурдан шуурхай нэвтрүүлэхээс гадна гол
замын дагуу байрлах Жаргалант, Рашаант, Эмээлт-Аргалант, Толгойт, Налайх, Багануур, Багахангай, Бумбат гэх мэт чиглэлээр дагуул хот
тосгодыг хот орчмын зорчигч тээврийн үйлчилгээнд ашиглах, үүнтэй уялдуулан олон улсын болон орон нутгийн галт тэргээр зорчигчдын ая
тухтай байдлыг хангах зорилгоор Толгойт, Улаанбаатар төв, Амгаланд орчин үеийн зорчигч тээврийн вокзалыг байгуулах ба тэдгээрийг
хотын нийтийн зорчигч тээврийн сүлжээтэй холбож, автозогсоол, нийтийн тээврийн үйлчилгээний бусад байгууламж бүхий цогцолбор
байгуулах, одоо байгаа төмөр замын шугамыг ашиглаж Улаанбаатар-Багахангай-Багануур чиглэлийн зорчигч тээврийн шугам нээж
ажиллуулахаар тус тус тооцсон

АВТО ЗАМЫН СҮЛЖЭЭ
2030 онд 3000 орчим км хатуу хучилттай замтай болно.
80 км урттай хурдны зам тавина.
Шинээр автомашины Гүүрэн гарц-5, Олон түвшний огтлолцол-17,
Явган хүний гүүрэн гарц-14-г барина.

АВТО ЗАМЫН АНГИЛАЛ

НИЙТИЙН ТЭЭВЭР
Улаанбаатар хотыг өндөр хөгжсөн нийтийн тээвэрт тулгуурласан хот болгохоор төлөвлөсөн.
Нийтийн тээврийг дараах үндсэн зарчмаар хөгжүүлэхээр төлөвлөжээ. Үүнд:
- Нийтийн тээврийн сүлжээний оновчтой төлөвлөлтийг гаргах
- Нийтийн тээвэрт өндөр багтаамж ихтэй нийтийн тээврийн төрлийг төлөвлөж нэвтрүүлэх
- Нийтийн тээвэрт дэвшилтэт мэдээллийн технологийг нэвтрүүлэх
- Нийтийн тээврийн байгууллагуудын чадавхийг сайжруулах
- Хотын оршин суугч, иргэдийг хүссэн газартаа бүх төрлийн нийтийн тээврийн хэрэгслийг ашиглан богино хугацаанд
хурдан хүрэх нөхцлийг бүрдүүлэх
Хөнгөн гал тэрэгНийтийн тээврийн маршрут

Тусгай замын автобусны (BRT) зам, метро (LRT)-г барьж
байгуулах ажлыг нарийвчлан судлана
Нийтийн тээвэрт тулгуурласан хотын бүтцийг дэмжиж, өндөр ашигтай нийтийн тээврийг хөгжүүлнэ.
Тусгай замын автобусны (BRT) зам болон Метро (LRT)-ны н шугамыг барьж байгуулах ажлыг эхлүүлэхийн өмнө эдийн
засгийн үр ашиг, хэрэгжүүлэх бодит боломж, түүнээс үүсэх сөрөг үр дагавар зэргийг олон талаас нь үндэсний
мэргэжилтнүүдийг оролцуулан нарийвчлан судалж тооцсоны үндсэн дээр эцсийн шийдвэрийг гаргах

ЭДИЙН ЗАСАГ БОЛОН
НИЙГМИЙН ДЭД БҮТЦИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ

ЭДИЙН ЗАСАГ
ОН
ДНБ
ДНБ өсөлт
Нэг хүнд
/тэрбум төгрөг/
ноогдох
ДНБ
2009 3913.9 9.2 3584
2010 5225.9 6.8 4498
2011 5853 12 4858
2012 6438.3 10 5164
2013 7726 20 5996
2014 9116.6 18 6871
2015 10666.5 17 7813
2016 12159.8 14 8671
2017 13375.8 10 9307
2018 14512.7 8.5 9867
2019 15746.3 8.5 10466
2020 17084.7 8.5 11132
2021 18536.9 8.5 11862
2022 19463.8 5 12246
2023 20436.9 5 12646
2024 21458.8 5 13090
2025 22531.7 5 13552
2026 23658.3 5 14053
2027 24604.7 4 14436
2028 25588.8 4 14831
2029 26612.4 4 15251
2030 27676.9 4 15693
Улаанбаатар бүсийн ДНБ-ий төсөөлөл Эдийн засгийн салбарын бүтэц
1.5%
38.0%
60.5%
2020 оны эдийн засгийн
бүтэц
ХАА
АҮ
Үйлчилгээ
2.0%
42.0%
56.0%
2030 оны эдийн засгийн
бүтэц
ХАА
АҮ
Үйлчилгээ

НИЙГЭМ, ЭДИЙН ЗАСГИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ
АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ТӨСӨӨЛӨЛ
Үзүүлэлтүүд 2010 2020 2030
Нийт хүн ам /мянган.хүн/ 1,161.8 1,534.0 1,763.0
Хөдөлмөрийн насны хүн ам 781.9 1,058.1 1,244.6
Эдийн засгийн идэвхитэй хүн ам 395.1 687.7 895.0
Ажиллагсад 360.8 653.4 850.0
Үзүүлэлтүүд
2010
он
2015
он
2020
он
2025
он
2030
он
Хөдөлмөрийн насны хүний нийт
хүн амд эзлэх хувь
64% 69% 69% 71% 71%
Ажиллах хүчний оролцоо 53% 60% 65% 70% 72%
Хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин 91% 95% 95% 95% 95%
Улаанбаатар хотын ажиллах хүчний төсөөлөл
Хөдөлмөр эрхлэлтийн үндсэн үзүүлэлтүүд
6%
28%
65%
Ажиллагсад салбараар2020он
ХАА
АҮ, Барилга
Үйлчилгээ
6%
34%
59%
Ажиллагсад салбараар 2030 он
ХАА
АҮ, Барилга
Үйлчилгээ
Ирээдүйд хөдөлмөр эрхлэх иргэдийн ачааллыг бууруулахын тулд
өнөөдөр залуучууд болон 40-өөс дээш насны хүмүүсийн хөдөлмөр
эрхлэлтийг тусгайлсан бодлогоор дэмжих шаардлагатай.

АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ ТӨСӨӨЛӨЛ

СУРГУУЛЬ, ЦЭЦЭРЛЭГ ,ЭМНЭЛЭГ ХАНГАМЖ
№ Үзүүлэлт
Хэмжих
нэгж
Одоогийн байдал Төлөвлөлт
Одоо
байгаа
Хэрэгцээ 2020 он 2030 он
1 Сургууль суудал 106831 54153 160900 33200
2 Хүүхдийн цэцэрлэг хүүхэд 27169 9109 102700 14400
3
Эмнэлэг /хэвтэх/
ор 1639 7883 9500 3500
Хэмжих
нэгж
Одоогийн
байдал
Төлөвлөлтөөр
нэмэгдэх хүчин
чадал
2020 он 2030 он
1 Кинотеатр суудал 2’284 27’400 5’600
2 Театр суудал 6935 7’200 800
3 Музей үзэсгэлэнгийн талбай
м2 шалны
талбай
15’062 14’050 2’200
4 Номын сан суудал 1’344 2’200 301
5
Биеийн тамирын спорт цогцолбор,
м2 шалны
талбай
21’250 56’800 11’800
СОЁЛ АХУЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ХАНГАМЖ

 Шинээр нийт 194’100 хүүхдийн
хүчин чадал бүхий 194 сургууль
барьснаар 2030 он гэхэд
сургуулийн насны бүх хүүхэд
сургуульд хамрагдана.
 Сургуулиуд 1.8-аас хэтрэхгүй
ээлжтэйгээр үйл ажиллагаа
эрхэлж, нэг ангид 30 хүртлэх
сурагч хичээллэнэ.
 Сургуулийн эрэлт өндөр байх
2020 онд шинээр сургууль
байгуулж, зарим сургуулийг 2.5
ээлжид шилжүүлэх замаар
сургуулийн эрэлтийн түр
хугацааны өсөлтийг зохицуулна.
 2030 он орчмоос сургуулийн тоог
нэмэлгүй хэвийн үйл ажиллагаа
явуулах боломжтой болно.
ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН СУРГУУЛИЙН ХАНГАМЖ
№ Үзүүлэлтүүд
2010 он Төлөвлөлтөөр
Одоо байгаа
хүчин чадал
Шаардлагатай
/суудал/
2020 он 2030 он
1.
Метрополитан хотын
ДҮН
106831 54153 160900 33200
2. Хаяа хот, тосгон 6065 8371.8 19635 23555
2.1 Налайх 3,685 2345.6 7915 9315
2.2 Тэрэлж 261 700 900
2.3 Хонхор 320 775.2 1380 1880
2.4 Гачуурт 480 742.6 820 920
2.5 Өлзийт 320 109.6 580 680
2.6 Био-Сонгино 560 597.8 740 960
2.7 Туул-Шувуу 320 419.6 1380 1680
2.8 Аргалант-Эмээлт 200 2000 2800
2.9 361-ийн гарам 75 200 220
2.10 Рашаант 225 600 680
2.11 Жаргалант 380 782.6 1320 1420
2.12 Зуслангийн бүс 1837.8 2000 2100
3. Дагуул хот, тосгон 4,430 1,680 21,170 29,870
3.1 Багануур 3,950 1431 6050 8050
3.2 Оюутны хотхон 0 5000 10000
3.3 Багахангай 480 249.4 1120 1520
3.4 Аэросити 0 9000 10300
БҮГД ДҮН 117,326 64,205 201,705 86,625

 Хотын суурин хүн амд эзлэх
өндөр настан болон цэцэрлэгийн
насны хүүхдийн харьцаа урвуу
хамааралтай байгаа нь гэрээр
хүмүүжих хүүхдийн тоог
нэмэгдүүлэх өөрөөр хэлбэл
цэцэрлэгийн эрэлтийг
бууруулахад эерэгээр нөлөөлдөг.
 Харин энэ тохиолдолд
цэцэрлэгийн насны хүүхдэд
зориулсан секц дугуйлан,
тоглоомын талбай, амрах талбай
зэргийг орон сууц, гэрийн ойр
төлөвлөнө.
 Нийт хүн амд эзлэх цэцэрлэгийн
насны хүүхдийн хувь өөрөөр
хэлбэл эдийн засгийн
хамааралтай хүн амын тоонд
эзлэх цэцэрлэгийг насны хүүхэд
буурч байгаа нь хувийн
цэцэрлэгийн хөгжилд эерэгээр
нөлөөлнө.
ЦЭЦЭРЛЭГИЙН ХАНГАМЖ
№ Үзүүлэлтүүд
2010 он Төлөвлөлтөөр
Одоо байгаа
Шаардлага
тай хүчин
чадал
/хүүхэд/
2020 он 2030 он
1. Метрополитан 27,169 9,109 102,700 14,400
2. Хаяа хот, тосгон 1,575 5,643 11,275 13,235
2.1 Налайх 870 2145 4930 5630
2.2 Тэрэлж 131 350 450
2.3 Хонхор 125 423 725 975
2.4 Гачуурт 140 471 510 560
2.5 Өлзийт 75 140 375 425
2.6 Био-Сонгино 140 439 510 620
2.7 Туул-Шувуу 75 295 775 925
2.8 Аргалант-Эмээлт 100 1000 1400
2.9 361-ийн гарам 38 100 110
2.10 Рашаант 113 300 340
2.11 Жаргалант 150 431 700 750
2.12 Зуслангийн бүс 919 1000 1050
3. Дагуул хот, тосгон 1,490 1,565 11,310 15,660
3.1 Багануур 1,315 1376 3685 4685
3.2 Оюутны хотхон 0 2500 5000
3.3 Багахангай 175 190 625 825
3.4 Аэросити 0 4500 5150
БҮГД ДҮН 30,234 16,318 125,285 43,295

2010 он 2020 он 2030 он
Төрөлжсөн
эмнэлэг/ор/
Амбулатори,
Поликлиник
/үзлэг,өдөр/
Эмнэлгийн
түргэнтусламж
машин
Төрөлжсөн
Эмнэлгийн
машин
Төрөлжсөн
Эмнэлгийн
машин
I Метрополитан хот 1639 16000 28 9500 28000 88 3500 7000 17
II Хаяа хот, тосгон 92 2139 7 1210 2565 6 125 580 2
II.1 Налайх 45 1057 3 500 1000 3 70 250 1
II.2 Тэрэлж 50 200 0 0 0 0
II.3 Хонхор 8 189 1 100 100 0 0 90 0
II.7 Гачуурт 9 217 1 50 30 0 0 0 0
II.8 Өлзийт 5 112 0 50 70 0 0 0 0
II.10 Био-Сонгино 9 200 1 60 30 0 0 40 0
II.11 Туул-Шувуу 5 126 0 70 180 1 15 60 0
II.12 Аргалант-Эмээлт 2 35 0 100 300 1 40 140 0
II.13 361-ийн гарам 10 45 0 0 0 0
II.14 Рашаант 35 120 0 0 0 0
II.15 Жаргалант 9 203 1 75 120 0 0 0 0
II.16 Зуслангийн бүс 110 370 1 0 0 0
III Дагуул хот, тосгон 45 1068 3 1180 3450 10 330 1550 4
III.1 Багануур 40 942 3 400 800 2 100 350 1
III.2 Оюутны хотхон 230 900 3 230 900 3
III.3 Багахангай 5 126 0 100 150 1 0 70 0
III.4 Аэросити 450 1600 5 0 230 1
БҮГД ДҮН 1776 19207 38 11890 34015 104 3955 9130 23
Нийслэлийн эмнэлгийн үйлчилгээг төлөвлөлтийн үе шат бүрт бүрэн буюу 100 хувь хангагдах зорилт тавьж,
хүчин чадлыг хот төлөвлөлтийн нормын дагуу тооцож төлөвлөв.
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН ХАНГАМЖ

НИЙГМИЙН БОЛОН ИНЖЕНЕРИЙН ДЭД БҮТЦЭЭР ХАНГАХ
СУРГУУЛЬ, ЦЭЦЭРЛЭГИЙН ХАНГАМЖИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ
Сургууль, хамрах хүрээ. 2010 он
Сургууль, хамрах хүрээ. 2030 он Цэцэрлэг, хамрах хүрээ. 2030 он
Цэцэрлэг, хамрах хүрээ. 2010 он

ОРОН СУУЦНЫ ХАНГАМЖ
ОРОН СУУЦНЫ ЭРЭЛТ ХЭРЭГЦЭЭ
Статистик-2010 Өрх Эх сурвалж
Орон сууцанд байгаа өрх тоо 116,067 Нийгэм эдийн засгийн багийн тооцсоноор
Орон сууцны тоо 88,200
Газрын харилцаа геодези зурагзүйн газрын 2011 оны
сууцны тооноос 2011 онд баригдсан байшинг хасаж
тооцсон нь
Орон сууцанд давхар амьдарч буй өрх 27,867 Нийт өрхийн тооноос орон сууцны фондыг хассан дүн
Нүүлгэх айл тоо /үерийн ам дээр буусан/ 2,165 Гамшгийн тайлангаас
Гэр хороололд давхар амьдарч буй өрх 48,213
Нийгэм эдийн засгийн багийн тооцсоноос хашааны тоог
хассан зөрүү
Орон сууц дутагдалтай өрх тоо, 2010 онд 78,245 Нийгэм эдийн засгийн багийн тооцсоноор
2020 оны эрэлт хэмжээ Өрх Эх сурвалж
2010 оны дутагдал 78,245 Нийгэм эдийн засгийн багийн тооцсоноор
Байшинг нь нурааж шинэ байшин өгөх өрх тоо 225 Гамшгийн тайлангаас
2010-с 2020 онд өсөх нийт өрхийн тоо, /жилд
6961 өрх, өрх тусгаарласан болон шилжин
ирсэн/
69,608
Нийгэм эдийн засгийн багийн тооцсоноор 2010-с 2020
онд өссөн нийт өрхийн тоо
2010 оны байдлаар ОСХ+ҮХ-д байгаа өрх тоо 78,238 Нийгэм эдийн засгийн багийн тооцсоноор
Нийт эрэлт 226,316 Нийгэм эдийн засгийн багийн тооцсоноор
Шинэ бүтээн байгуулалт хөтөлбөрийн хүрээнд
шийдэх
67,500 Шинэ бүтээн байгуулалт
Эрэлт хэрэгцээ буюу 2020 оны түвшинд
шаардлагатай орон сууц
158,816 Нийгэм эдийн засгийн багийн тооцсоноор

ХҮН АМЫН ОРОН СУУЦНЫ ХАНГАМЖ
2010 2020 2030
Нийт өрх 264,100 333,900 388,900
Нийт хэрэгцээ 172,300 260,300 330,300
Ерөнхий төлөвлөгөөний зорилт /өрх/ 195,300 305,280
Ерөнхий төлөвлөгөөний зорилт /хувь/ 43.9% 58.5% 78.5%
Нэмж шаардлагатай орон сууц 115,300 237,280
үүнээс: Дахин шинэчлэгдэх орон сууц 12,000 24,000

ИНЖЕНЕРИЙН ҮНДСЭН БҮТЦИЙГ ХӨГЖҮҮЛЭХ

2030 онд ДЦС-2
Шинэ эх үүсвэр
Q=400 Гкал/цаг
Дулаан хангамжийн 1-р бүс
4-р бүс
3-р
бүс
2-р
бүс
1-р
бүс
2020 онд
Уур усны дулаан
солилцуулагч станц
2030 онд
хийх шугам
2020 онд
хийх шугам
ИНЖЕНЕРИЙН ДЭД БҮТЭЦ
ДУЛААН ХАНГАМЖ
2030 онд
Уур усны дулаан
солилцуулагч станц Q=216
Гкал/цаг ашиглалтанд орсон
байна

ДУЛААН ХАНГАМЖ
• 2030 онд Улаанбаатар хотын хэмжээнд төвлөрсөн дулаан хангамжийн ачаалал 2800-
3000 Гкал/цаг болно
• 1.024.472 хүн, 256.000 айл өрх төвлөрсөн дулаан хангамжийн системээс хангагдана.
• ДЦС-5 /1101 Гкал/цаг/,-ыг яаралтай барин ашиглалтанд оруулах шаардлагтай
• Дулааны цахилгаан станц 2-ыг 500 Гкал/цаг хүчин чадал бүхий өргөтгөн
шинэчилснээр эх үүсвэрийн хүчин чадал 3186.0 Гкал/цаг болно.
• Дулаан хангамжийн системийг үндсэн 4 бүсэд хувааж төлөвлөсөн.
1-р бүс: Хотын төвийн төвлөрсөн хангамжид холбогдох орон сууцны хороолол ,
хотын төвийн гэр хороолол хамрагдана.
2-р бүс: Хэсэгчилсэн дулаан хангамжийн системээс хангах хотын төвд ойрхон
гэр хороолол
3-р бүс: Олон нийтийн барилгуудыг хэсэгчилсэн дулаан хангамжийн
системээс, айл өрхийг шахмал түлшээр бүрэн хангах хотоос
алслагдсан гэр хороолол
4-р бүс: УС-15 ыг түшиглэн 400 Гкал/цаг хүчин чадал бүхий эрчим хүчний шинэ
эх үсвэрийг барьж дулаанаар хангах Баянзүрх дүүрэг УС-15 орчмын
гэр хороолол

ЦАХИЛГААН ХАНГАМЖ
Харин үүсгэвэрийн хувьд ашиглалтанд орох 5 дахь эх үүсвэр болох 820 мВт-ын хүчин чадалтай ДЦС-5 болон одоо
ажиллаж байгаа ДЦС-4 станцуудын нийлбэр хүчин чадал 1360 мВт болж цахилгаан ачааллыг 2020 оны түвшинд
хангахаар байна. Гэхдээ 2025 оны түвшинд Улаанбаатар хотын цахилгаан ачаалал 1000 гаруй мВт болж дээрх ачааллыг
бүрэн хангаж чадахааргүйд хүрч байна. Иймд шинэ эх үүсвэр зайлшгүй шаардлагатай болох ба үүнийг Багануур дүүрэгт
томоохон хүчин чадалтай цахилгаан дулааны цахилгаан станцыг барих замаар шийдэх шаардлагатай

ЦАХИЛГААН ХАНГАМЖ
Шинээр 110 кВ-ын тойрог шугам сүлжээ бүхий 16 дэд станцыг барина. Улаанбаатарын 220, 110 кВ-ын их тойрог ЦДАШ,
дэд станцууд нь сүүлийн үеийн үндсэн тоноглол, реле хамгаалалт, автоматик, хяналт, удирдлагын системтэй, алсаас
хянаж, удирддаг орчин үеийн дэд станц байхаар төлөвлөсөн

УСАН ХАНГАМЖИЙН СҮЛЖЭЭ
Техник технологийн шаардлагад нийцүүлэн хүчин чадал, хамрах хүрээ, системийн найдвартай ажиллагаа , эдийн
засгийн үр ашгийг дээшлүүлэх зэрэг нөхцөлд тулгуурлан ус хангамжийн системийг 3 бүсэд хуваан төлөвлөсөн байна.
1-р бүс: Хотын төвийн хэсэг, гэр хорооллын төвлөрсөн системтэй ойр байршилтай зарим хэсгийг нь төвлөрсөн
системийг өргөтгөх замаар холбох
2-р бүс: Алслагдсан гэр хороолол болон шинэ хотхон хорооллын хувьд алслагдмал байршлын улмаас төвийн системд
холбоход хүндрэл ихтэй, зардал өндөртэй учраас бие даасан системтэй байх
3-р бүс: Зуслангийн бүс. Чингэлтэй, Сүхбаатар дүүргүүдийн нутаг дэвсгэрт байрлах 27 зуслангууд ус хангамжийн бие
даасан системтэй байна.

АРИУТГАХ ТАТУУРГА
1-р бүс: Хотын төвийн хэсгийг дахин төлөвлөлтөөр хөгжүүлэхдээ төвлөрсөн системийг өргөтгөж холбох
2-р бүс: Гэр хорооллын төвлөрсөн системтэй ойр байршилтай зарим хэсгийг нь төвлөрсөн системийг
өргөтгөх замаар холбох
3-р бүс: Алслагдсан гэр хороолол болон шинэ хотхон хорооллын хувьд алслагдмал байршлын улмаас
төвийн системд холбоход хүндрэл ихтэй, зардал өндөртэй учраас бие даасан системтэй байх
4-р бүс: Дээрх бүсүүдийн аль алинд хамрагдаагүй үлдсэн хэсэгт хөрсний бохирдлоос сэргийлэх үүднээс
бие даасан ариун цэврийн тоног төхөөрөмж суурилууулах (ялангуяа ариутгах татуургын хувьд төвлөрсөн
шугам хотыг нийтэд нь хангах боломжгүй учир)
5-р бүс: Зуслангийн бүс. Чингэлтэй, Сүхбаатар дүүргүүдийн нутаг дэвсгэрт байрлах 27 зуслангууд ус
хангамж, ариутгах татуургын бие даасан системтэй байхаар төлөвлөсөн

Нийслэлийн хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний чиг хандлага-2030, ХЕТ-ний тодотгол 2020

Нийслэлийн хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний чиг хандлага-2030, ХЕТ-ний тодотгол 2020

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Нийслэлийн хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний чиг хандлага-2030, ХЕТ-ний тодотгол 2020

Similar to Нийслэлийн хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний чиг хандлага-2030, ХЕТ-ний тодотгол 2020 (20)

More from Сумъяа Алтангэрэл

More from Сумъяа Алтангэрэл (7)

Нийслэлийн хөгжлийн ерөнхий төлөвлөгөөний чиг хандлага-2030, ХЕТ-ний тодотгол 2020