20170213 digital-archives
•
1 like•4,428 views
การพัฒนานวัตกรรมการให้บริการเอกสารจดหมายเหตุ
Recommended
More Related Content
Similar to 20170213 digital-archives
More from Boonlert Aroonpiboon
More from Boonlert Aroonpiboon (20)
20170213 digital-archives
- 1. การพัฒนานวัตกรรมการให ้บริการ เอกสารจดหมายเหตุ บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ ผู้อํานวยการฝ่ ายบริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ boonlerta@gmail.com http://www.thailibrary.in.th http://facebook.com/boonlert.aroonpiboon
- 2. การทํางาน • ปฏิบัติงานด ้านเทคโนโลยี สารสนเทศ วังสระปทุม • พัฒนาระบบ eMuseum วังสระปทุม • สนับสนุนการพัฒนาพิพิธภัณฑ์ สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ ้า • คณะทํางานหนังสือเก่าพม่า ตามพระราชดําริฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ • คณะทํางานโครงการไอทีตาม พระราชดําริฯ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
- 3. การทํางาน • ประธานคณะทํางานประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อออนไลน์ สํานักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ สํานักปลัด สํานักนายกรัฐมนตรี • ที่ปรึกษาคณะทํางานจัดการองค์ความรู้สําหรับ ข ้าราชการผ่านสื่อออนไลน์ สํานักงานคณะกรรม ข ้าราชการพลเรือน • กรรมการกําหนดแนวทางการจัดการสารสนเทศเพื่อ ประชาสัมพันธ์และสร้างบทเรียนออนไลน์ของศาล ปกครอง • กรรมการพัฒนาคลังข ้อมูลความรู้ของสํานักงาน ศาลปกครอง • กรรมการกําหนดแนวทางในการจัดการสารสนเทศ เพื่อการประชาสัมพันธ์ของศาลปกครอง • กรรมการพัฒนาศูนย์วิทยบริการศาลยุติธรรม • กรรมการพัฒนาการเรียนรู้เกี่ยวกับกระบวนการ ยุติธรรมทางปกครองและวิธีปฏิบัติราชการที่ดีผ่าน ระบบอิเล็กทรอนิกส์ สํานักงานศาลปกครอง • คณะทํางานขับเคลื่อนเครือข่ายจดหมายเหตุ • คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนการใช ้เทคโนโลยี สารสนเทศเพื่อการศึกษา ม.ธุรกิจบัณฑิต • อาจารย์พิเศษ/วิทยากรสาขาวิชา บรรณารักษศาสตร์และสารสนเทศศาสตร์ ม. เชียงใหม่, ม.หอการค ้าไทย, มศว, จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย, ม.ขอนแก่น • อาจารย์พิเศษการบริหารจัดการข ้อมูล มธ. • อาจารย์พิเศษการบริหารจัดการจดหมายเหตุและ สารสนเทศมรดกทางวัฒนธรรม ม.ศิลปากร • ผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการประจํา สํานักหอสมุด ม.บูรพา และสํานักวิทยบริการและ เทคโนโลยีสารสนเทศ มรภ.พิบูลสงคราม, หมู่บ ้านจอมบึง, ราชนครินทรฯ • กรรมการดําเนินโครงการหนังสือเก่าชาวสยาม • ผู้ทรงคุณวุฒิปรับปรุงหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สารสนเทศศึกษา ม.เชียงใหม, ม.บูรพา • คณะทํางานการพัฒนาคลังผลงานวิจัยไทย • ผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการประจํา • กรรมการการจัดหาระบบห ้องสมุด ศาลปกครอง, TK Park, ม.บูรพา
- 4. การพัฒนาเศรษฐกิจสังคม ดิจิทัลนําไปสู่... วิธีการคิดใหม่ - กระบวนการเรียนรู้ใหม่ – กระบวนการทํางานใหม่ - โมเดลธุรกิจใหม่ - วิถีชีวิตใหม่ ประเทศไทย 1.0 สังคมเกษตรกรรม ประเทศไทย 2.0 สังคมอุตสาหกรรมเบา ประเทศไทย 3.0 สังคมอุตสาหกรรมหนัก ประเทศไทย 4.0
- 5. Smithsonian Institution Archives ได ้ให ้แนวคิดการจัดการแนวใหม่ ที่เรียกว่า More Product, Less Process MPLP minimal processing เพื่อส่งมอบ High Value Services
- 7. National Palace Museum of Taiwan
- 8. ยุทธศาสตร์ ๑.พัฒนาโครงสร้าง พื้นฐานดิจิทัล ประสิทธิภาพสูง ให ้ ครอบคลุมทั่วประเทศ เข้าถึง พร้อมใช้ จ่ายได้ ๒. ขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ด ้วยเทคโนโลยีดิจิทัล ขับเคลื่อน New S-Curve เพิ่มศักยภาพ สร้างธุรกิจ เพิ่มมูลค่า ๓. สร้างสังคมคุณภาพ ด ้วยเทคโนโลยีดิจิทัล สร้างการมีส่วนร่วม การใช้ประโยชน์อย่างทั่วถึง และเท่าเทียม ๕. พัฒนา กําลังคนให ้พร ้อม เข ้าสู่ยุคเศรษฐกิจ และสังคมดิจิทัล สร้างคน สร้างงาน สร้างความเข้มแข็งจาก ภายใน ๔. ปรับเปลี่ยน ภาครัฐสู่การเป็ นรัฐบาล ดิจิทัล โปร่งใส อํานวยความสะดวก รวดเร็ว เชื่อมโยงเป็ นหนึ่งเดียว ๖. สร้างความเชื่อมั่นในการใช ้ เทคโนโลยีดิจิทัล กฎระเบียบทันสมัย เชื่อมั่นในการลงทุน มีความมั่นคงปลอดภัย แนวทางประชารัฐขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ ขยายโครงข่ายโทรคมนาคมที่ทันสมัย ก้าวทันเวทีโลก ด้วยดิจิทัล สร้างโอกาส สร้างความเท่าเทียม ยกระดับประสิทธิภาพ และประสิทธิผลสู่รัฐบาล ดิจิทัล สร้างคนไทย 4.0 + ดิจิทัล สร้างระบบนิเวศดิจิทัล ยั่งยืน เป็ นที่ยอมรับใน ระดับสากล
- 9. • ประชาชนทุกกลุ่มโดยเฉพาะกลุ่มผู้อยู่อาศัยในพื้นที่ห่างไกล ผู้สูงอายุ และคนพิการ สามารถเข ้าถึงและใช ้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัล • ประชาชนทุกคนมีทักษะการใช ้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างสร้างสรรค์ • ประชาชนสามารถเข ้าถึง การศึกษา สาธารณสุข และบริการสาธารณะ ผ่านระบบ ดิจิทัล ๓.๑ สร้างโอกาสและความเท่าเทียมทางดิจิทัล ๓.๒ พัฒนาการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลอย่างสร้างสรรค์และรับผิดชอบ ๓.๓ สร้างสื่อ คลังสื่อและแหล่งเรียนรู้ดิจิทัล ๓.๔ เพิ่มโอกาสทางการศึกษาด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล ๓.๕ เพิ่มโอกาสการเข้าถึงบริการสุขภาพด้วยดิจิทัล ยุทธศาสตร์ที่ ๓. สร้างสังคมคุณภาพด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล สร้างการมีส่วนร่วม การใช ้ประโยชน์อย่างทั่วถึงและเท่าเทียม แผนงาน เป้ าหมาย
- 11. แหล่งเรียนรู้ดิจิทัล L A M Library G Archive Museum Gallery Digital-based = หรือ ≠ Electronic-based
- 12. E or D ? สร้างเอกสารด ้วย Computer
- 13. Trends in Archival Processing • Born-digital Materials • Application of MPLP • Faster, Better, Cheaper and more Open and Reusable • GLAM Interoperability • Risk Management • Collaboration & Communities
- 14. คําถามชวนคิด ประเด็นชวนคุย • ท่านเลือกบันทึกเอกสารใน ฟอร์แมต JPG หรือ TIF • ท่านเลือกบันทึก JPG โดย กําหนดค่า Quality สูงสุด แบบ Baseline Standard ทุก ครั้ง • ท่านรู้ว่าเครื่องพิมพ์ทํางาน ด ้วยสี CMYK • ท่านกําหนดเมทาดาทาของ ภาพชุด IPTC ทุกครั้ง • เอกสาร PDF ท่านเลือกใช ้ แบบ PDF/A • มาตรฐาน/แนวปฏิบัติการ แปลงดิจิทัลทรัพยากร จดหมายเหตุ • มาตรฐาน/แนวปฏิบัติการสร ้าง เอกสารดิจิทัลและอนุรักษ์ ทรัพยากรจดหมายเหตุดิจิทัล • ประเภทเอกสารจดหมายเหตุ ในยุคดิจิทัล
- 15. สื่อในรูปแบบกระดาษ • สแกน • ต ้องตั้งโหมด CMYK • ฟอร์แมต JPG 300dpi (แนะนํา 600dpi) • และบันทึกแบบ High Quality / Based-line Standard • กรณีที่ภาพมีขนาดตํ่ากว่า 5 นิ้ว จะต ้องสแกนด ้วยค่าอัตราส่วน 300% • ถ่ายด ้วยกล ้องดิจิทัล • ฟอร์แมต JPG High Quality หรือ Raw • และบันทึกแบบ High Quality / Based-line Standard • กรณีนําภาพไปใช ้จะต ้องนําภาพมาทําสําเนาและปรับค่า DPI / JPG Options ตามเหมาะสม หรือ Based-line Optimized
- 16. สื่อในรูปแบบกระดาษ PDF • สแกน • ต ้องตั้งโหมด CMYK • ความละเอียด 300dpi (แนะนํา 600dpi) • กรณีที่ภาพมีขนาดตํ่ากว่า 5 นิ้ว จะต ้องสแกนด ้วยค่าอัตราส่วน 300% • ถ่ายด ้วยกล ้องดิจิทัล • ฟอร์แมต JPG High Quality หรือ Raw • และบันทึกแบบ High Quality / Based-line Standard • PDF แบบ High Quality • PDF แบบ Medium Quality หรือ Low /A • PDF/X เพื่อส่งพิมพ์โรงพิมพ์ในโหมด CMYK • PDF/E เพื่องานวิศวกรรม
- 18. Text Born Digital • สร ้างด ้วย Word, PPT, InDesign … • ฟอร์แมตที่ต ้องจัดเก็บ • ตามต ้นฉบับ .doc, docx, ppt, pptx, ai • PDF/A • Layout • ฟอนต์ • หน่วยงานราชการ ... ประกาศ TH SarabunPSK ….เอกสารสําคัญของหน่วยงาน ต ้องฝังฟอนต์ (Embedded Font)
- 19. Raw Data : Storage & Backup System & Physical Space Digital Archives / Museum Management System Document Management System Digital Library / IR – Institutional Repository / Digital Repository / Research Repository / KM eLearning / ILS ระบบปิด ระบบเปิด Data Exchange & Interoperability ? สื่อดิจิทัลกับคลังเอกสารดิจิทัล Word PDF PDF/A ฝังฟอนต์ Word ฝังฟอนต์ JPG High Quality Z39.5 OAI-PMH XML Services
- 20. ประเภทเอกสารจดหมายเหตุ ... ณ วันนี้ Traditional Format • สิ่งพิมพ์ • ภาพถ่าย • แผนที่ • วัตถุต่างๆ Born-Digital Format • เอกสารที่สร ้างด ้วยโปรแกรม คอมพิวเตอร์ • Microsoft Office • Adobe PhotoShop • เอกสารที่ส่งออก (Export) หรือแปลง (Convert) จาก ต ้นฉบับดิจิทัล • PDF • ภาพถ่ายจากกล ้องถ่ายภาพ ดิจิทัล • สื่อมัลติมีเดีย
- 21. ประเด็นดิจิทัลที่ควรใส่ใจ • Uncompressed • Unencrypted • Use standard character encoding (ASCII, UTF - 8) • Open, documented standard • Non - proprietary
- 22. ฟอร์แมตเอกสารดิจิทัล • TIF • GIF • JPG • PNG • PDF/A • AIFF / WAV / MP3 • MOV / MP4 • RTF • DOC, PPT, XLS • TXT • HTML, XML • PDF/A • ZIP / GZIP
- 23. การสแกนเอกสารด ้วย Scanner • เลือกเครื่องสแกนเนอร์ให ้เหมาะสมกับประเภทของเอกสาร • สวมใส่ถุงมือขณะดําเนินการ • กําหนดค่า Config ของ เครื่องสแกนเนอร์ให ้อยู่ ในระดับสูง • Resolution มากกว่า 300 dpi • โหมดสี CMYK/RBG/Grey • บันทึกในฟอร์แมต • TIFF • Best Quality JPG • PNG • เก็บข ้อมูลไว ้หลายสําเนา
- 24. รูปแบบการสแกน
- 28. การสแกนเอกสารด ้วย Scanner กระบวนการ Retouch + เอกสาร PDF ต ้นฉบับ
- 29. การสแกนเอกสารด ้วย Scanner กระบวนการเอกสาร PDF เผยแพร่
- 30. JPG ประเด็นที่ควรระมัดระวัง • ภาพกราฟิกฟอร์แมต JPG (Joint Photographer’s Experts Group) • สนับสนุนสีได ้ถึง 24 bit • สามารถใช ้งานข ้ามระบบ (Cross Platform) หมายความว่า ระบบ คอมพิวเตอร์ทุกระบบ ไม่ว่าจะใช ้Windows, Unix, xOS ก็สามารถเรียกใช ้ไฟล์ภาพสกุลนี้ได ้ • สามารถกําหนดค่าการบีบไฟล์ได ้ตามที่ต ้องการ ด ้วยเทคนิคการ บีบอัดคงสัญญาณหลัก (Lossy compression) โดยนําบางส่วน ของภาพที่ซํ้าซ ้อนออกไป คงไว ้เฉพาะข ้อมูลสําคัญเท่านั้น • มีระบบแสดงผลแบบหยาบและค่อยๆ ขยายไปสู่ละเอียดในระบบ Progressive • มีโปรแกรมสนับสนุนการสร ้างจํานวนมาก • เรียกดูได ้กับ Graphics Browser ทุกตัว
- 31. JPG ประเด็นที่ควรระมัดระวัง • ปัญหาสําคัญคือ ค่า Default ของ JPG จะบีบอัด (Compress) “คุณภาพ - Quality” ของภาพ • ดังนั้นหากจะใช ้JPG เพื่อ งานจดหมายเหตุ จะต ้องตั้ง ค่า Quality ของการบันทึก ให ้เป็นค่า “สูงสุด” ทุกครั้ง จําไว ้ว่าค่า Quality จะต ้อง “สูงสุด” กําหนด Format Options เป็น Baseline (“Standard”)
- 32. โหมดสี RGB หรือ CMYK สื่อจากระบบคอมพิวเตอร์ สื่อในระบบการพิมพ์
- 34. การบริหารจัดการ Born-Digital Media • ภาพถ่ายดิจิทัล ตั้งค่าวัน/เวลาของกล ้องถ่ายภาพดิจิทัล ถ่ายภาพด ้วยค่า Config ในระดับสูง นําภาพมาบันทึก IPTC, XMP Metadata
- 35. JPG ประเด็นที่ควรระมัดระวัง • รวมทั้งการถ่ายภาพด ้วย กล ้องถ่ายภาพดิจิทัล ก็ จะต ้องกําหนดค่า Quality ให ้“สูงสุด” ด ้วยเช่นกัน
- 37. สีในระบบดิจิทัลกับชื่อเรียก • CMYK • RGB • Web Code
- 39. การบริหารจัดการ Born-Digital Media • เอกสารจาก Microsoft Office Word/PowerPoint สร ้างเอกสารแบบ Style กําหนด Metadata บันทึกเอกสารแบบฝังฟอนต์ ส่งออกเป็น PDF/A
- 40. ภาษาไทย ... ปัญหาใหญ่ที่ต ้องรณรงค์ต่อไป • คุณรู้จัก ... Thai Encoding แล ้วหรือยัง • ANSI, TIS-620, Windows-874, UTF-8
- 46. เอกสาร แยกกันเก็บ ไมเปนระบบ จัดเขาแฟมเอกสาร จัดเก็บ เขาระบบจัดเก็บ เก็บเขาตูเอกสาร Drive / Folder / Sub-Folder Directory การจัดเก็บเอกสาร
- 49. ชื่อโฟลเดอร์และแฟ้มเอกสาร • มักใช ้ภาษาไทย • มักจะมีช่องว่าง • มักมีอักขระพิเศษผสม • ไม่สื่อความหมาย หน่วยงานของท่านมีข้อกําหนดเกี่ยวกับ การตั้งชื่อโฟลเดอร์และแฟ้ มเอกสาร แล้วหรือยัง !!!!!
- 50. ชื่อหน้าเอกสารออนไลน์ • Namespace – Wiki • Pagename • Alias • Permalink • ผลกระทบต่อการนํา URL มาอ ้างอิง คุณชอบ ... http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B8 %B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0 http://th.wikipedia.org/wiki/ทุเรียน หรือ
- 51. นโยบายเกี่ยวกับแบบอักษร • หน่วยงานของท่าน กําหนดฟอนต์ ขนาดฟอนต์ และ ลักษณะฟอนต์มาตรฐานไว ้อย่างไร • หน่วยงานของท่านมีข ้อกําหนดการฝังฟอนต์หรือไม่ อย่างไร • หน่วยงานของท่านมีประกาศนโยบายการใช ้ฟอนต์ ที่ไม่ละเมิดลิขสิทธิ์หรือไม่
- 53. Thai Encoding เอกสารเว็บของท่าน กําหนด Encoding หรือไม่ หากกําหนดระบุเป็นอะไร
- 55. Thai Encoding UTF-8, TIS-620, Windows-874 <meta http-equiv=“content-type” content=“text/html; charset=………..”>
- 56. Thai Encoding Database TIS-620 Database Windows-874 Database UTF-8 Web ISO-8859-1 Web Windows-874 Web ไม่ระบุ สื่อ PPT สื่อ Word สื่อ Excel สื่อ Web
- 57. ปัญหา Thai Encoding กับการเก็บเกี่ยวข ้อมูลจากฐานข ้อมูลอื่น DSpace DSpace DSpace DSpace OAI Harvester
- 58. ฟอนต์ในประเทศไทย • ปัญหาที่ผ่านมา – การใช ้ฟอนต์ที่หลากหลายไม่มีมาตรฐานในเอกสารทาง ราชการ – การใช ้มาตรฐานฟอนต์ของบริษัทเอกชนที่ผูกขาดลิขสิทธิ์ ของระบบปฏิบัติงาน ทําให ้จํากัดสิทธิ์ต่างๆ ที่จะมีมาตรฐาน เอกสารเป็นเสรี ไม่ขึ้นกับระบบปฏิบัติการใดๆ – ปัญหาเรื่องการฟ้องร ้องละเมิดลิขสิทธิ์ฟอนต์ • แนวทางแก ้ไข – รัฐบาลไทยประกาศใช ้“ฟอนต์มาตรฐานราชการไทย”
- 59. ฟอนต์สวยๆ ไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ (ตัวอย่างจากฟอนต์มาตรฐานราชการไทย) TH Charmonman ออกแบบโดยคุณเอกลักษณ์ เพียรพนาเวช TH Krub ออกแบบโดยคุณเอกลักษณ์ เพียรพนาเวช
- 60. TH Sarabun PSK ออกแบบโดย คุณศุภกิจ เฉลิมลาภ TH Sarabun PSK
- 61. TH Sarabun New SIPA ร่วมกับกรมทรัพย์สินทางปัญญา ได ้ร่วมกันแก ้ไขสัญญาอนุญาตฟอนต์ TH Sarabun ตัวนี้ใหม่เป็น GPL 2.0 + Font exception เพื่อให ้เป็นฟอนต์ที่เสรียิ่งขึ้น พร ้อมกันนี้ก็ได ้แก ้ไขจุดบกพร่องต่างๆ ที่มีใน TH Sarabun PSK ตัวเดิม
- 62. Default Font • การกําหนดให ้ฟอนต์ใดๆ เป็นค่า “กําหนด” ของโปรแกรม MS Word, MS PowerPoint หรือโปรแกรมอื่นๆ ในกลุ่มลักษณะ เดียวกัน • ไม่ต ้องเสียเวลากับการเลือกเปลี่ยนฟอนต์ทีละพารากราฟ หรือที ละสไลด์
- 63. ตัวอย่าง Default Font ใน PPT 1 2 3
- 64. ตัวอย่าง Default Font ใน Word
- 66. Style หัวใจงานพิมพ์ Heading 1 Heading 2Heading 2Heading 2
- 67. Style หัวใจงานพิมพ์ • ปรับแก ้ไขได ้ง่าย • เอกสารไม่เสียฟอร์แมต • สร ้างสารบัญได ้ทันที • แปลงเป็นเอกสารเว็บ ที่คนตาบอดอ่านได ้ด ้วย Screen Reader ได ้ง่าย • แปลงเป็น Digital Library Content มาตรฐานพร ้อม สารบัญอัตโนมัติ (Greenstone)
- 68. ปรับเปลี่ยนวิธีพิมพ์งาน • ตัดคํา ณ ตําแหน่งที่ต ้องการ โดย • เคาะช่องว่างไปเรื่อยๆ จนกว่าจะตัดคํา • กดปุ่ ม <Enter> • กดปุ่ ม <Shift><Enter> • ขึ้นหน้าใหม่ ณ ตําแหน่งที่ต ้องการ • กดปุ่ ม <Enter> ไปเรื่อยๆ จนขึ้นหน้าใหม่ • กดปุ่ ม <Ctrl><Enter> × × ×
- 70. Auto Caption
- 71. Metadata เอกสารจากMicrosoft Office • Office 2003 • File, Properties.. ประเด็นพิจารณา ... แต่ละรายการ มีหลักในการลงข ้อมูลอย่างไร
- 73. Metadata เอกสาร PDF • Acrobat Professional • File, Properties… • กรณีไม่มี Acrobat Professional สามารถ ใช ้Freeware : BeCyPDFMetaEdit
- 74. BeCyPDFMetaEdit
- 75. การบริหารจัดการ Born-Digital Media • ภาพถ่ายดิจิทัล ตั้งค่าวัน/เวลาของกล ้องถ่ายภาพดิจิทัล ถ่ายภาพด ้วยค่า Config ในระดับสูง นําภาพมาบันทึก IPTC Metadata
- 77. IPTC & XMP Image Metadata
- 80. Metadata & System L A M G MARC AACR2, RDA LC Subject Heading DC ! Circulation Cataloging OPAC …
- 82. Types of Metadata Library Museum Archive eLearning Data Structure MARC, DC CDWA EAD, ISAD(g) DC Data Content AACR2, RDA CCO DACS LOM Data Format XML XML XML XML Data Exchange Z39.5, OAI OAI OAI OAI