การอนุรักษ์หนังสือเก่า เอกสารโบราณด้วย ICT

1. การอนรกษหนงสอเกาดวย ICT
บญเลศ อรณพบลย
ฝายบรการความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย
ส!าน"กงานพ"ฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแห%งชาต
http://stks.or.th
boonlert@nstda.or.th
http://facebook.com/boonlert.aroonpiboon

4. กระบวนการ
ค"ดเล=อก สแกน จ"ดเก?บ เผยแพร%

5. เกณฑพจารณาลขสทธ#
ยงไมหมด
หมดลขสทธ# ไมแนใจ
ลขสทธ#
เกน 50 ปE (ผสรางสรรคเสยชวต)
หร=อน"บจากการสรางสรรค/เผยแพร%
คร"Hงแรก
แตไมม)ป+ญหา
ลขสทธ#
ขอมลจากคณสดเขต บรบรณศร นตกร ส!าน"กลขสทธK

6. เกณพพจารณาสภาพ

7. เคร/องสแกน

8. เคร/องสแกน

9. เคร/องสแกน

10. วน/เวลาของกลองถายภาพดจทล

11. กระบวนการสแกน

12. ข2นสแกน

13. ข2น Crop & Rotate

14. ข2น Retouch & PDF

15. มาตรฐานการจดเตร)ยมรCปภาพ
ภาพ ภาพ ภาพสEาหรบ Presentation Database Website Preview
ตนฉบบ ส/อส/งพมพ Digital
Archive
Format JPG, TIFF TIFF, BMP JPG JPG JPG GIF GIF
TIF TIF JPG JPG
PNG PNG
Resolution Up to 350 Up to 350 72 – 150 72 – 150 72 – 150 72, 96 72
(dpi)
Color RGB/CMYK CMYK RGB/CMYK RGB RGB RGB RGB
Size Up to Up to Up to Up to ≈ 300 × ≈ 300 × ≈ 100 ×
(pixels) 1840 × 1840 × 1232 1024 × 768 1024 × 768 250 250 100
1232
Folder original dtp archive present database web preview
File Name ตามจรง เปลkยนตามขอก!าหนด โดยแยกเปlนโฟลเดอรเฉพาะ

16. Image Metadata
• IPTC Image Metadata
• ลงรายการแฟoมภาพดจท"ล .jpg
– Title/Caption
– Description
– Keyword
– Credit/Copyright
• ซอฟตแวรเฉพาะ – XnView
• ระบบจ"ดเก?บคล"งภาพทkมความสามารถดyงเมทาดาทา
อ"ตโนม"ต - Gallery2

18. Gallery2 & Image Metadata

19. OSS & Freeware
• OSS – Open Source Software
– ซอฟตแวรทkเป|ดเผยตนฉบ"บโปรแกรม
– สามารถปร"บแกไขไดอสระ
– สามารถเผยแพร%ไดอสระ
– หลายโปรแกรมอนญาตใหใชไดฟร
• Freeware
– ซอฟตแวรทkอนญาตใหใชไดฟร แต%ไม%เป|ดเผยตนฉบ"บโปรแกรม

20. คร)เอท)ฟคอมมอนส
Creative Commons
• http://creativecommons.org/
• รปแบบ “ส"ญญาอนญาต” (license agreement) ทkทกคนน!า
ไปใชก"บงานของต"วเองไดฟร
• คดคนโดยองคกรการกศลช=kอเดยวก"น
• ก%อต"Hงโดยน"กกฎหมายและผเชkยวชาญดานคอมพวเตอรและ
เทคโนโลยชาวอเมรก"นกล%มหนyง น!าโดย ลอวเรนซ เลสสก
k
(Lawrence Lessig) อาจารยกฎหมายประจ!ามหาวทยาล"ย
สแตนฟอรด ผรณรงคแนวคด “ว"ฒนธรรมเสร” (free culture)

22. ยอมรบสทธของผสราง ไม%แกไขตนฉบ"บ
(Attribution) - BY (No Derivative Works)
- ND
ใชส"ญญาอนญาต ไม%ใชเพ=kอการคา
แบบเดยวก"น (Noncommercial) - NC
(Share Alike) - SA

23. ผสมผสานกนไดตามตองการ

24. ข2น PDF
• จ"ดท!า PDF Bookmark และ/หร=อ Comment
• ใส% PDF Metadata
• ระบรปแบบส"ญญาอนญาต
– Copyright
– CreativeCommons
– Public Domain
• จ"ดเก?บเอกสารคณภาพสงเปlนคล"ง
• จ"ดเก?บเอกสารคณภาพปานกลาง/ตk!าเพ=kอเผยแพร%
ผ%านอนเทอรเน?ต

25. PDF Bookmark

26. PDF Comment
eBook จาก www.siamrarebooks.com

27. ระบบจดเกบ
• Data Storage & Data center
• Network
• Security
• Backup
• Standard

28. การเผยแพร
• เผยแพร%เฉพาะกล%ม
• เผยแพร%สาธารณะ
• รปแบบ
– เว?บไซต --> Offline Web
– ฐานขอมล
– Media --> Image, PDF, Text, Flip eBook

29. www.siamrarebooks.com

31. Flip eBook
eBook จาก www.siamrarebooks.com

32. Flip eBook
eBook จาก www.siamrarebooks.com

33. Flip eBook ใบลานของ สวทช.

34. Flip eBook ของ สวทช.

35. แหลงขอมCลเพ/มเตม
• http://stks.or.th/wiki
• http://www.thailibrary.in.th
• http://slideshare.net/boonlert