SlideShare a Scribd company logo
1 of 29
Download to read offline
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත ෙහේවෙග්


                           01 mrspzfPAoh (01 Chapter)

fu;a;d ixl,amh : YnzodrA: jsNd.h yd Ndr;Sh ft;sydisl miqnsu
     ( Metta Concept : Semantics & Indian historic background )

                YnzofldaI ;`< fu;a;d hk mohg oS we;s jsjsO wrA:hka ms<snZoj
wjfndaOhla ,nd .ekSu m<uqfldgu jeo.;a fjz' Metta hk jpkh iZoyd ixCIsma; md,s –
bx.@Sis   YnzofldaIfhys   oelafjk   wF:!h       jkqfha   ia;@S   ,sx.drA:!h   wZ.jk   (   f.
amity;benevolence ) amity yd benevolence hk jpk folhs'1 –kammatthana, nt. –
bhavana, f. cultivation of benevolenc.-yana, f. friendly feeling. –vihari, a.
abiding in kindliness.tfiau fu;a;d hk wF:!h fok fuu Amity hk jpkh iZoyd
ixCIsma; TlaiarAvz YnzofldaIfhys oelafjk f;areu jkqfha Friendship;Friendly
relations hk us;@Fjh uQrA;su;a lsrSuhs'2 Amity hk jpkh wF:! olajkafka o us;@Fjh yd
us;@Ndjh wZ.jk Friendship yd Friendly hk f;areuz folhs'3


               TlaiarAvz YsIHhkaf.a mdrsNdIsl YnzofldaIfhys Metta yd Amity hk
jpk folu wka;rA.; fkdfjz' ta fjkqjg tys tu wF:!h f.k oSu msKsi olajd we;af;a
Friend – Ship yd Friendly hk jpk folhs'4 fuu jpk foflka tlla jQ Friend –
Ship hk jpkfhys wF:!h f,i olajd we;af;a ( an instance,Period,of ) the feeling or
realation ship that exists between friends hkakhs' tfiau fuys wfkla jpkh jQ
Friendly hk jpkfhys wF:!h f,i olajd we;af;a acting or ready to act as a friend;
be friendly to / towards hk wrA:hhs'


              tfukau bx.@Sis – md,s YnzofldaIfhys fuu Amity hk jpkfhys wF:!h f,i
oelafjkqfha Metta yd Metti hk f;areuz folhs'5 tfiau Amity hk jpkfhys wF:!h f,i
bx.@Sis – isxy, YnzofldaIfhys oelafjkafka us;@lu" us;@Ndjh" iuZ.slu" idu.@sh"
iud.@s;dj hk wF:!hka iuQyhhs'6 tfukau fuu Amity hk jpkfhys wF:!h ;j;a bx.@Sis
iy bx.@Sis – isxy, YnzofldaIhl oelafjkafka ( am'i-ti ) n. Friendship ; agreement ;
good-will f,ighs'7




                                            1
;j;a bx.@Sis - isxy, YnzofldaIhl Amity hk jpkhg fok wF:!h jkafka
us;@Fjh" idud.@sh hkakhs'8tfukau ;j;a bx.@Sis - isxy, YnzofldaIhl fuu Amity hk
jpkfhys wF:!h us;@Fjh" hdZMlu jYfhka fmkajd oS ;sfnz'9




           ksrela;s iys; isxy, Ynzo fldaIfhys us;@" ffu;@sh yd fu;a;d hkqfjka Ynzo
;`ku tlu wF:!fhys olajd ;sfnz' fuhska us;@ ( ix' us;@ ) hk jpkh uZ.ska hyZM yd ys;j;a
hk f;areuz f.k fok nj fmkajd oS ;sfnz' tfukau tu Ynzohu ysre fyj;a iQrAhhd
weZ.jSu iZoyd mrAhdh kduhla f,i o Ndjs;hg f.k we;s nj o fmkajd oS ;sfnz' fuhg
wu;rj fu;a;d ( md' fu;a;d ) hk moh ffu;@sh" ish,q i;aFjhka flfrys lreKdj
oelajSu msKsi Ndjs;d jS ;sfnz' tfukau .il kduhla oelajSu msKsi;a fuu fu;a;d kduh
jHjydrhg f.k we;s nj tu YnzofldaIfhys fmkajd oS ;sfnz' ta hgf;a jsfYaIfhkau iZ|=ka
.i yeZoskajSu msKsi fuu jok Ndjs;hg f.k we;s nj olajhs' tfiau tys fuu wF:!hkau
f.k oSu msKsi fu;" ffu;@sh" fu;a ( ix' ffu;@sh ) yd ffu;@sh hk jpk Ndjs;hg f.k
we;s nj o olajd ;sfnz'10 iZ|=ka .i iqjZoj;a jDCIhls' fnfyjska wd.usl lghq;` iZoyd
Ndjs;dlrk iqjZo |@jHhka ;ekSu msKsi Wmfhda.S lr.kakd Ydlhls' fuysoS fu;a;d hk
Ynzofhkao hul .`K iqjZo uQrA;su;a lsrSu msKsi fyj;a biau;` lsrSu;a" uD|=nj" T#IOSh
nj" uqyqK meyem;a lr,k iajNdjh jeks fudf<dla .`K jsfYaIhka ksrEmKh lsrSu
msKsi fu;a;d Ynzoh iZ|=ka jDCIh wrNhd o jHjydr jS ;sfnk nj fuhska OzjskdrA:j;a
flfrA'


                                         2
fu;a;d hk jpkfhys wF:!h md,s - isxy, YnzofldaIhl olajd we;af;a
'ffu;@sh' f,ihs' tys ia;@S ,sx.sl kdu moh 'fu;a;d f,i;a mqreI ,sx.sl kdu moh
 ffu;@                                     f    d'
'fu;a;' f,i;a olajd we;'11 tfiau 'fu;a;d jpkh 'fu;a' kue;s kdu m@lD;sh uq,a
 fu;a                             fu;a d'      fu;a
lrf.k we;s jQ nj m@dfhda.sl isxy, YnzofldaIfhys olajhs'12 tys wF:!h f,i ffu;@S
lrkjd yd 'fu; olajd ;sfnz' 'fu;a;d jpkh o kdu m@lD;shla f,ig tysu oela fjz'
          fu;'
          fu;               fu;a d'
jsfYaIKh kuz 'fu;' hkakhs' wF:!h 'ffu;@S' hkakhs' 'fu;a;d' hk jpkh jsydrs hk
                                                   fu;a d
jpkh iuZ. fhoS 'fu;a;d' jsydrs hkafkys wF:!h ffu;@sfhka hqla; j hkak f,i olajd
                fu;a d
;sfnz' tfukau 'fu;a Ouz' hk kdu m@lD;sfhka ffu;@S Ou!h yd ffu;@sh wF:!j;a flfrA'
               fu;a
'fu;a' hk kdu m@lD;sh jHjydrfha oS 'fu;a mereuz' ( kd' m@' ) hkafkka ffu;@S mdrus;dj
 fu;a                               fu;a
o" 'fu;a msrs;a ' ( kd' m@' ) hkafkka lrKSh fu;a; iQ;@h o 'fu;a ndjkd ( kd' ) hkafkka
    fu;a                                                   fu;a ndjkd'
ffu;@S Ndjkdj o" 'fu;a fndai;a ' ( kd' m@' ) hkafkka ffu;@s fndaOsiFjfhda" wkd.;fhys
                  fu;a
fuf;a nq|=ka kuska nq|= jSug mereuz mqrkakdo" 'fu;a uqk' ( kd' m@' ) fuf;a nq|=yqo" 'fu;a is;a
                                               fu;a    s                             fu;a
' ( kd' m@' ) hkafkka ffu;@s iy.; is;"ffu;@sfhka hqla; ps;a;h o" 'fu;a iq;^ fu;a iq;`r'
                                                                  fu;a
( kd' ) lrKSh fu;a; iQ;@ho woyiajk nj olajd ;sfnz'


          ixialD; NdIdfjys fuu jpkh ffu;@ f,i uQ,sl iajrEmfhka we;' thska ia;@S
,sx.sl mohla jQ ffu;@S hk jpkh ksIamkak fjz' YsIHhkaf.a ixialD; - bx.@Sis
YnzofldaIfhys fuu ffu;@ rEmh ( Ajective ) yd ffu;@S ( Feminine ) hk jpk fol
olajd we;'13 fuys ffu;@S hk jpkhg wF:! ;`kla olajd ;sfnz' bka m<uq wF:!h jkqfha
Belonging to a Friend hs' fojeks wF:!h jkqfha Given by a friend f;jk wF:!h jkqfha
Friendly, Well - disposed, Amicable, Kind hkakhs' tfiau fuu jpkh us;@ fojshdg
kEluz olajk njo fuys jsia;r flfrA'


            fuh ;yjqre lsrSu msKsi         ixialD;-bx.@Sis YnzofldaIfha         ( us;@ ) hk
jpkfhys wF:!h mrSCId lr n,f;d;a ta iZoyd Friend ( iy<" iypr" ineZos" ydo"
ysff;Is" ys;j;a" hdZM" hyZM" lreKdjka;" us;@" l`ZMm." wkql~," us;@j;a ), Amicable (
iuZ.s iuzmkak" ys;j;a" iqyZo" us;@" us;@j;a ), Affectionate ( yqr;,a" ohdnr" fma@ujka;"
ysff;IS" wdorKSh )" Kind ( <f;;a" ujzyia" ohdjka;" ohdnr" fidar;" f;;" f;;a"
ldreKsl" lreKdjka;" l`,qKq" jrA.h" fidar;sh" fudaia;rh" wdldrh" cd;sh ), A
Brahman Who has arrived at the higest state of human perfection. hk woyia
iuQyhla oS ;sfnk wdldrh oel.ekSug ,efnkq we;'14




                                              3
Y@S iqxu., YnzofldaIfhys ( isxy, - isxy,dF:! ) fuu jpkh 'fu;a' jYfhka
                                                                    fu;a
olajd ;sfnz' tys wF:!h jkqfha ffu;@shhs'15 fuysu fu;a l`ZMKq hk moh tlajr Ndjs;d jS
;fnz tys woyi ffu;@sh yd lreKdj hkakhs'16 .`Kfiak isxy, uyd wldrdosfhys
'fu;a;' yd 'fu;a;d hk jpk folu ffu;@sh yeZoskajSu msKsi jHjydr lr ;sfnz'17 fuhska
 fu;a       fu;a d'
fu;a; hk jpkh iZoyd ffu;@S iy.; hk wF:!hg wu;rj fldgzgh yd .`osrsh hk wF:!
follao oS ;sfnz' 'fu;a;d' hk jpkh iZoyd ffu;@sh yd iq|= iZ|=ka .i hk wF:! fol oS
                  fu;a d
;sfnz'18




           ls@ia;@shdks wd.usl Ynzo fldaIhla jq lf;da,sl m,a,sfhys TlaiarAvz
YnzofldaIfhys hk Ynzo fldaIfhys fu;a;d Ynzoh Mithraism f,i olajd we;' thska
woyia jS ;sfnkqfha o us;@Fjh hkakhs'19 tfukau nhsn,fhys m@Odk fukau flaJ|@Sh
b.ekajSula jk fm@auh hk wF:!ho ksIamkak jSug mokuz jS ;sfnkqfha fuu us;@ ixl,amh
nj meyeos,s fjz' tfukau us;@ Ynzoh ( us;@hsiuz Mithraism ) fyj;a us;@ keue;s
wd.usljdoh olajd jsldYh jSu Tiafia nhsn,hg fuys wdNdIh oevsj n,md we;s nj
meyeos,sj fmfkkakg ;sfnz'


           kj n@s;dkH jsYajfldaIh hk fldaI .@J:fhys us;@ ( Mithra ) Ynzoh ms<snZoj
olajd we;af;a th ixialD; us;@ Ynzoh wkqj us;@dia f,i WpzpdrKh jk jpkhla f,ihs'



                                         4
tfiau ixialD; NdIdfjys us;@ jYfhka olajkqfha bka|= - BrdKSh mqrdjD;a;hkag wkqj
wdf,dalfhys fojshd nj ie,fla' fuu wf,dalfhys fojshd ms<snZo weoys,a, bkaoshdfjz isg
jHdma; jQjla nj ms<s.efka' kefZ.kysr isg b;du;a wE;ska msysgs ngysr m@foaY olajdu fuu
weoys,a, jHdma; jQ nj;a thg miqnsuz jQfha bkaoshdfjz fuh fnfyjska m@p,s;j mej;s mej;s
ksid nj;a ;yjqre jS ;sfnz' fuu weoys,a, jHdma; jS .sh ngysr m@foaYfha jQ rgj,a w;rska
m@xYh" uy n@s;dkHh yd crAuksh hk rgj,a jsfYaIfhka iZoyka l< yelsh'


              m<uqfjkau ffjosl us;@ ms<snZoj ,shejS we;af;a l@s' mQ 1 400 g fmr isgh' fuu
us;@ jkaokh mrAishdfjys b;du;a oevsj uq,a nei f.k jHdma;j mej;sks' bka miqj f,dal
m@lg fy,ksla hqoaOfhysoS mrAishkajre jsiska wef,laiekav@shdj w;am;a lr.ekSfuka
wk;`rej uqZM uy;a wef,laiekav@shdj mqrdu fuu weoys,a, jHdma; jS .sfhah' 3 jk yd 4 jk
Y; jrAI j,oS us;@ weoys,a, iuzmQrAKfhkau mdfya fuu m@foaYj, jHdma;j mej;s nj
i,lkq ,efnz' tfiau Tjqka jsiska /f.k hk ,o fuu fu;a;d weoys,a, l@sia;shdks wd.fuys
kj;u ixjrAOkh jSuz olajd m@Odk .Kfha m@;sjdosfhl` f,i frdau wOsrdchdf.a finZMka
jsiska Ndjs;hg .kakd ,oS' frdau wOscrdchka jQ flduvqia ( Commodus ) yd cq,shka (
Julian ) hk fofokd us;@jdofhys ( Mithraism ) iudruzNlhka f,i oelafjz' ;`kaish
y;la osfhdlsiShdkqjre vekshqnz weoys,af,a isg ( vekshqnz weoys,a, mQj!fhys frdaufhys ;snQ
tla;rd wd.usl weoys,a,la f,i ie,lsh yelsh' tu wd.usl weoys,a, jHdma; mej;s
ixialD;sh vekshqnz ixialD;sh f,io tu wd.usl ksldhlhska vekshqnz .`re l`,h f,io
yZ|=kajd ;sfnz' ) us;@ olajd ta fjkqfjka jsydria:dkhla mdrsY`oaOshg m;a lr .;ay' fuu
vekshqnz weoys,a, fukau us;@ weoys,a,o wOsrdcHfhys wdrCIl Wml@uhla f,i Ndjs;hg
f.k ;sfnz'


          mqrdjD;a;j,g wkqj us;@f.a Wm; ms<snZoj olajd we;af;a wdf,dalfha meje;au
we;s lrkakd jQ foh f,ihs' tfiau Yia;@hlska ikakoaOj tla milska .,d niskd Y`oaO jQ
.x.djlska o" Y`oaO jQ .ila hg isgskakd jQ fmd<fjys orejd f,i th ta jsiskau wF:!l:kh
lr ;sfnz' Tyq w;lska hIagshla /f.k isgsk mqoa.,hd f,i yd miqj ta uZ.ska urKh lrd
iuzm@dma; lrkakd jYfhka o ( udrhd)" tfiau cSjs;h ,nd fokakd jYfhka o ( W;amdolhd
) " f,dal jsIh ms<snZoj jDINhd jYfhkao ish,q jDCI,;djkaf.a ftYaprAhu;a M,orkakd
jYfhkao yZ|=kajkq ,nhs' us;@f.a jDINhd urd oeuSu ( l:dfjys mriamr jsfrdaOS jdlHh
jekiSu) hk ixl,amh fy,ksla l,dfjys ckm@shu wF:!l:kh jS mej;sks' us;@ weoys,a,
;`< mQcd jsOSkaf.a idM,H;djh f,i ie,flk jDINhd urdoeuSu ( l:dfjys mriamr
jsfrdaOS jdlHh jekiSu ) us;@ weoys,af,ys uQ,dlD;sh njg m;ajsh'20


             wdf,dalfhys fojshd f,i ie,flk us;@ iyhlfhl` jkqfha .@Sl iQrAhhd
fojsfhl` f,i ie,flk fy,shia ( Helios iQrAhhd ) iuZ.hs' tfiau th frdaudkq w,x>kSh


                                            5
miajk iajrhhs' Tyq ksrka;rfhka c,hg wOsm;sj c,h idrj;a lrkaksh jYfhka
oelafjk wkys;d ( Anahita ) fojZ.k iuZ. hq., jYfhka fhfoa'21


                               fu;a;d hk mofhys jHdlrK jsNd.h msKsi wjOdkh
                               fhduqlsrSu uZ.ska jd.a jsoHd;aul mCIfhka tys jsldYh
                               wjfndaO lr.ekSu msKsi msgsjy,la ,efnz' fuz uZ.ska
                               fu;a;d hk moh ms<snZoj jvd;a wx. iuzmQrAK
                               js.@yhlg fhduq jsh yelsh' md,s NdIdfjz ‘fu;a;d
(Metta)’hkqfjka yeZoskafjk jpkfha isxy, woyi ‘us;`renj’ hkakhs'22 fuh md,sfha bF:s
,sx. kdu mohla jk w;r wldrdka; m@:ud jsNla;s tal jpkfha ‘fu;a;d’ hkqfjka
                                                         fu;a
fhfoa'23 uz +t = fu hkqfjka oelafjkafka ug" uf.a hk woyihs' ( wuzy – Ynzo p – P tl
) fuys kdu Od;`j jkqfha 'fu;a;dh;s' hkakhs' fuhska wF:!j;a jkqfha ffu;@S lrhs yd fu;a
                         fu;a
is; m;`rejhs hk f;areuzh' tfukau bF:s ,sx.drA:fhka 'fu;a;dhkd' hk jpkh ffu;@S
                                                    fu;a dhkd
lsrSu hk wF:!fhka jHjydrfha fhfoa' tfukau ;j;a jsfgl 'fu;a;d' hk bF:s ,sx. joko
                                                      fu;a d
ffu;@sh hk wF:!fhkau jHydr fjz' md,s NdIdj ;`< ‘fu;a;d’hkqfjka fhfok fuu jpkh
ixialD; NdIdj ;`< ‘ffu;@S’hkqfjka tu wrA:fhkau Ndjs;d fjz'24 we;euzjsg isxy,
jHjydrfhyso tys ixialD;‘ffu;@S’hk rEmho fhfok nj oel .; yelsh'25 bx.@Sis
NdIdfjz ‘Metta’ hk jpkfhka woyia lrk foh ‘Amity’ f,i olajd ;sfnz'26 tys woyi
o us;@Fjh hkakhs' ta wkqj md,sfha Bg oS we;s wrA:h jk ‘ffu;@S iy.;’ hkak fuz jpkh
iZoyd Ndjs;d l< yels fydZou wF:!h nejz fmfka'27


           fu;a;d ixl,amh ms<snZoj wF:! olajk jsg lreKdj fyj;a ldreKslFjh
ms,snZoj o iZoyka l, hq;`uh' ula ksid o h;a ffu;@shlska f;dr ldreKslFjh;a"
ldreKslFjfhka f;dr ffu;@sh;a idrOrAu mCIfhka .;a l< mrudrA: jYfhka wrA: Y~kH
jk nejsks' ta wkqj kshu jYfhka ffu;@sfhys wF:! oelajSu ldreKslFjfhys miqnsu u; isg
l< hq;` jkafka ffu;@sh yd lreKdjo" tfukau ffu;@sh yd uqos;dj o" ffu;@sh yd
WfmaCIdj o wfkHdakH jYfhka iyfhda.fhka Wmhqla;h' tfukau Wmfhda.s;duh jYfhka
.;a l< wfkHdakHdOdr o jkafkah' fuz ksid fu;a;d ixla,mh ms<snZoj wjOdkh olajk jsg
th kshudldrfhka ksrEmKh flfrkqfha lreKdj uqos;dj yd WfmaCIdj hk fiiq
idrOrAu ixl,amj, o .enzjSu fu;a;d ixl,amfhys oDIHudk jkafka kuz muKs' fjk;a
f,ilska olajf;d;a wmg idrOrAu ixl,amhla jYfhka fu;a;d ixl,amfhys w.h udkj
prAhdjkaf.ka jshqla;j .; fkdyels w;r tfia l<fyd;a th yqfola is;sjs,s ud;@ jQjla
jkq we;' kuq;a fu;a;d ixl,amh lsis jsfglj;a tfia jkafka fkdfjz' huzlsis ixl,mhla
idrOu!hla f,i ie,lSug wjYHjk uQ,sl iq|=iqlu jkqfha tu ixl,amh ldhsl" jdpisl
yd udkisl jYfhka uqZM uy;a ffcj m@cdj jsIfhysu Okd;aul mCIfhka olajkakd jQ



                                         6
Wmfhda.S;djhhs' tfukau tu ixl,amh fiiq iudka;r ixl,am iuZ. taldnoaO;djh
msKsi olajkakd jQ keushdjhs' fu;a;d ixl,amfhys fuys huzlsis ixl,amhla idrOu!hla
jSug olajk ,o iq|=iqluz ish,a, iuzmQrAKh' fu;a;d ixl,amh thg iudka;r wfkla
ixl,am jQ lreKdj" uqos;dj yd WfmaCIdj iuZ. wfkHdakH jYfhka iuznJO;djhla
fmkajhs' fu;a;d ixl,amh yg .kqfha o isf;a wkHhka ms<snZoj ldreKsl yeZ.Sula fyj;a
lreKdjla" wkHhka iqL jsyrKh ms<snZo fiduzkila fyj;a uqos;djla" wkHhka ms<snZoj
jspdr mQrAjlj is;Sug m@udKj;a uOHia:;djhla fyj;a WfmaCIdjla" isf;ys we;s jsgl
muKs'


                                                             fu;a;d         ixl,amfhys
                                                Ndr;Sh          miqnsu            ms<snZoj
                                                wOHhkhl ksr; jkafkl` yg us;@
                                                fojsfhl`     f,i       ksrEmKh        jkq
                                                oel.; yelsh' fu;a;d ( us;a;"
                                                us;@ ) hkq        Ndr;fha         merKsu
                                                jHjydrhls' bka|+-BrdKSh hq.fha
                                                oS fuz jpkh Ndjs;dl< njg
                                                idOl       yuqfjz'28      bka|+-BrdKSh
                                                f.da;@sl ckhd jsiska ;u f.da;@sl
                                                mqomQcd lghq;`j, oS fuu jok
                                                Ndjs;d     fldg        ;sfnz'     Tjqkaf.a
                                                f.da;@l psyakh f,i ie<l`kdjQ
                                                      s
                                                wd.usl ixfla;h jYfhka iQrAhhd
                                                Ndjs;d     fldg        ;sfnz'29   iQrAhhd
                                                yeZoskajSu iZoyd jHjydr lrkq
                                                ,enQfjz ‘us;@’hk jpkhhs'30 fuu
                                                lreKg meyeos,s yd m@n, YdCIs
                                                wfjia;dfjys yd mrAishdkq wd.usl
                                                ixl,amj,oS;a       oel.;          yelsh'31
                                                tys oS us;@ uZ.ska ksrEmKh jkafka
                                                wksjdrAhfhkau iQrAh foaj;djdh'
                                                iQrAhhdf.a wdf,dalu;a nj us;@
                                                hkafkka woyia lr ;sfnz' wdf,alh
                                                wZ|=r |=re lr th wE;g m,jd
                                                yrshs' tfukau ukqIHhd ;`< olakg
                                                ,efnk ish,qu wZ|=re is;sjs,s |=re


                                       7
fldg m,jd yer Tjqka ;`< iudcuh taldnoaO;djh we;s lrjSu ixfla;j;a lsrSu msKsi
us;@ hkak Ndjs;d lr ;sfnz'32


             kuq;a ksrela;drA:h wkqj wfjia;dfjys us;@ hkakg ,nd|=ka woyi wod,
jpkh js.@y fldg ,nd .; fkdyels nj fmfkkakg ;sfnz' iD.a fjzofhys fuz jpkh
us;`re nj f.k oSu msKsi jHjydr jS ;sfnz' ta wkqj wfjia;dfjys fuu jpkh iydhl
fyda us;@Fjh hkak f.k oSu msKsi jHjydr l,d jsh yelshs'33 wdfjzia;sl .@J:hkays us;@
jsYajdifhys wdrCIlhd f,i yeZoskajS we;' fuu fojshdf.a ldreKsl iajrEmh o fjzofhys
ksrka;rfhka u iZoyka jS we;' taa ksid uq,a wjia:dfjys us;@ hk jpkfhka woyia lrkakg
we;af;a iajNdj Ou!h yd iajNdj Ou!h wdrCId lsrSu msKsi ksrka;rfhkau fidhd n,d
lghq;` lrkakd jQ iQrAh foj;djd ;`< .enzjQ w;sYh uD|= fudf<dla ldreKsl iajNdjh nj
meyeos,sh'34 fuys iajNdj Ou!h hkakg iuia; ffcj m@cdj o wka;rA.; cSjS" wcSjS
mrsirh nejz ie,ls,a,g .ekSu jeo.;ah' fuhska weZ.fjkqfha uq,a ld,fha oS mgkau udkjhd
ish ffcj m@cdj yd iuia; mrsirh ms<snZo olajk ,o ldreKsl us;@YS,S wdl,amfhys h:d
iajNdjhhs'


          " us;@ fojsfhda l;d lruska usksiqka l@shdYS,S lr;s' us;@ fojsfhda mD:sjsh wyi
ord isgs;a' us;@ fojsfhda msh fkdfy<k weiska ck;dj ksrSCIKh lr;s' us;@ fojshdg
                            35
.sf;,a nyq, hd.h mqojq' "


             we;euzjsg oS us;@ uZ.ska mD:sjsh yd wyi ord isgsk iajrEmhla olajd we;af;a
iajNdj Ou!fhys pu;aldr ckl iajrEmh ksrEmKh fldg oelajSu Wfoid fukau th
lsishuz j.lSuz iy.; wdl,amhlska iuia; ffcj m@cdjf.au hym; Wfoid lghq;` lrk
nejz fmkajSug jsh yelsh' ;ukaf.a hym; Wfoid lghq;` lrk iajNdjOu!h keue;s us;@g
;uka jsiska o m@;Hqmldr l< hq;` nejz fmkajd oS we;af;a us;@g hd. l< hq;` wdldrh
oelajSfuks' idudkHfhka .sf;,a tod ffjosl iudcfhys by< fmf,a m@KS; wdydrhla f,i
ie,lsks' tnZ|= wdydrhlska us;@ hd.fhka mqokakg kshu fldg ;snSu uZ.ska wF:!j;a jkqfha
us;@ ixl,amh flfrys ffjosl ckhd oelajQ iuzNdjkdjhs'


              "wdos;H ( us;@ ) fojshks" hfula Tng ( Tfnz ) kshuhg wkqj m@Kduh lr;a o"
us;@ fojshks" ta kefik iq,q hd. mQcdj ms<s.kq uekjs' Tn jsiska Wmldr lrkq ,enqfha fkd
kefikafkah' mrojkq fkd ,nkafkah' Tyq fj; uE;ska lror fkdths' wE;ska o fkdths'" 36


             fuys us;@g ;j;a mH!dh kduhla oelafjhs ta wdos;H hkakhs' fuh o us;@
jHjydrh fukau m@p,s; jQjls' us;@ keue;s iajNdj Ou!hd fj; huz lsisfjl` l<.`K
i,ld o ta mqoa.,hd o iajNdj Ou!fhys .enzjkakd jQ wmQrAj uysuh fya;`fjka wdrCId


                                           8
lrfokq ,nk nj fuhska meyeos,s lr oS ;sfnz' nq|=iufhys iZoyka jk " Ouzfuz yfjda
rlaL;s Ouzupdrs " ( Ou!fhys yeisfrkakd ta Ou!h jsiskau iqrCIs; lrkq ,nhs' ) hk
       Ouz
jelsfhka lshfjkqfha o fuhg uZola iudk uq;a Bg jvd mqZM,a wF:!hls' fuz wkqj iajNdj
Ou!hg ( uq,a ld,fhys Ou!h jYfhka ms<s.kakd ,oafoa iajNdjslFjh yd uqiq jqkq cSjs;hla
.; lsrSuhs' ) wkql~,j ;u osjs fmfj; ilia lr.kakd ,o ;eke;a;dj iajNdj Ou!h
uZ.skau iqrCIs; lr,k njg fuhska lshfjz'


          "f,v frda. j,ska us|=Kq" ( Tn fj; ) ms|=Kq wdydrfhka i;`gg m;a jk" jHdma;
jQ mD:sjsh mqrd ia:djr jQ" wdos;Hf.a ( us;@ fojshkaf.a ) kshufhys neZoS isgsk wms us;@
                                    37
fojshkaf.a fydZo ysf;ys /fZouq' "


                                                   iajNdjslFjh wdrCId lruska thg
                                         wk`l~, fjuska .; lrkakd jQ osjs fmfjf;ys
                                         iajNdjh fuhska fy,s fjz' tkuz uqZM uy;a cSj
                                         wcSj f,dalh flfrys us;@Fjh m;`rejd jsiSu fuys
                                         oS iajNdjslFjh f,i f.k we;s njhs' us;@
                                         fojshkaf.a fydZo ys; ;ukag ,efnkafka tjsg nj
                                         ffjoslhska l,amkd fldg we;' fuh tla;rd
                                         wdldrhlska iajNdjslju ffcj iqrCIs;;djh
                                         we;s lr,Su msKsi yd iudc idrOu! ( Social
                                         Values ) j, m@Njh iksgqyka lrk jeo.;a iJOs
                                         ia:dkhls' us;@ fyda us;@Fjh we;s lr.ekSu uZ.ska
                                         fuf,dj ishZM fokdgu iuZ.s iuzmkakj jdih
                                         l< yels ;ekla njg mrsjrA;kh lr.ekSu iZoyd
                                         Tjqka jsiska orK ,o idOdrK m@h;akfhys
                                         iajNdjh fuz ;`,ska wmQrejg fy,s fmfy,s fjz'


                                                    fuys meyeos,sju hd.h jsia;r fldg
                                         we;af;a i;`ka urd lrk ysxidjdoS ns,s mQcdjla
                                         jYfhka fkdj wdydr mdk muKla mqod is|= lrkq
                                         ,nk mQcdjla jYfhks' mQrAj ld,Sk jYfhka
                                         wdruzNl hq. j,oS hd. hkafkys kshu iajrEmh
                                         o fuhska uQrA;su;a lr fmkajhs' wdruzNl hq.j, oS
                                         hd. hkqfjka woyia lrk ,oafoa ;uka fukau wka




                                             9
who wdydr mdk j,ska i;mjd Tjqkaf.a us;@Fjh ms<s.ksuska i;`gska hq;`j osjs f.jSu nj
fuhska fmfka' ienjskau us;@ foaj;djd msoSfuz kshu l@uh jYfhka Tjqka jsiska ms<s.kq
,enqfha o fuu l@uhhs'


                ffjoslhka m@Odk jYfhka wdydrhg .kq ,enqfjz lsrs" .sf;,a" OdkH" t<j,q
iy m<;`re muKs' uia udxY wdydrh iZoyd Ndjs;d l< njg iZoyka fkdfjz' we;euz jsgl
oS mYapd;a ld,Skj hd.hka iZoyd i;`ka urd ns,s mQcd lrk isrs; wdruzN jQ miqj kuz tu
hd. lrk ,o i;`kaf.a uia wdydrh iZoyd .kakg we;ehs Wml,amkh l< yelsh'38 tfia
uia jrA. Ndjs;d lrk ,o kuz nyq, jYfhka ta iZoyd Ndjs;d lrkakg we;af;a yrla uia
nj lsj yelafla hd. iZoyd Ndjs;d lrkq ,o m@Odku i;ajhd .jhd jSu ksihs' us;@
foaj;djd msoSu iZoyd hd.hka meje;ajSfuz oS m@Odk jYfhkau Ndjs;hg .kq ,enQ uOHidr
jrA.hka jQ fidau mdkh ms<sfh< lrkq ,enQfjz fidau me,Egsh wUrd bka Wlyd .kq ,nk
hqI jrA.hlsks' idudkH wjia:djkays mdkh lsrSu iZoyd fjk;a OdkH jrA.hlska ms,sfh<
lrk ,o fjk;a uOHidr jrA.hla Ndjs;d lrk ,oS'


                " mQcdrAN" w;Hka; lreKdkajs;" fuz us;@ kuz" ukd md,khla mj;ajk
jsOdhl rfcla bmso isgS' b;ska wms ta Y`oaOjka;hdf.a fydZo ysf;ys l,HdK jQ ohdfjys
           39
/fouq' "


                ishZM .`Khka w;r us;@ .`Khu m@Odk jk nj fmkajd oSu msKsi fuys
jsOdhl rfcla hk jHjydrh Ndjs;hg f.k ;sfnz' tfukau fuys ;j;a jsfYaIhla o
olakg ,efnz' tkuz us;@ ixl,amh jvd;a mqZM,a iajrEmhlska hq;`j Ndjs;hg f.k we;s
wdldrh fuysoS olakg ,efnkafka w;Hka; lreKdkajs;" l,HdK jQ ohdj" fydZo ys;" Y`oaO
nj" mQcdrAN hk wF:!hka us;@ ixl,amhg wdfoaY lr olajd we;s fyhsks' mqZM,a jYfhka
.;al< us;@ ixl,amfhys l@udkQl~, jHdma;sh fuhska oela fjz'


                nq|= iuh ;`< n@yau jsyrKhkays lreKd yd fu;a;d ixl,am folla jYfhka
f.k js.@y l< o fuys oS us;@ ixl,amhgu tu ixl,am foflysu .`Khka wdfrdamKh lr
we;s wdldrh wkqj lsh yelafla uq,a ld,Sk ukqIHhd iuia; mrsirh yd ffcj f,dalh w;r
ish meje;au ;yjqre lr,Su wrUhd us;@ ixl,amhkaf.ka Tyq wfmaCId lrk ,o .`K
jsfYaIhka uQrA;su;a lr oelajSfuz wNs,dIh fmroers lrf.k Tyq jsiskau us;@ ixl,amh
ksmehqKq njhs' tfiau fiiq .`K jsfYaIhka we;s lr,Sug fuz m@Odk .`Kh jk us;@
ixl,amh msysg jQ fyhska thg m@OdkFjh ,nd fokakg we;s njhs' tfiau hful` ;`<
us;@Fjh yg .kqfha wkHhka jsIfhys Tyq ;`< we;s lreKdj fya;` fldg f.kh' tfukau
lreKdj yg .efkkqfha ish,q ffcj m@cdj jsIfhys mqoa.,fhl` ;`< we;s us;`re nj
ke;fyd;a ys;j;a nj flaJ|@ fldg f.kh' fuz ksid ffu;@sh yd lreKdj .`Kdx. folla



                                           10
f,i jsia;r lrkq ,enqj;a ta folu wF:!j;a jkafka ienjskau huzlsis mqoa.,fhl`f.a isf;ys
ta .`Kdx. folu frdamKh jS we;s jsglh'


              ;jo m@cdj md,kh lrkakg iq|=iq rdcH md,lfhl` ;`, ;snsh hq;` jQ .`Khka
w;r m@Odku .`Kh f,i fuz us;@ .`Kh ;snsh hq;` nj o fuz uZ.ska fmkajd fohs' rgjeishd
flfrys ohdfjka hqla;" tfiau ish,a,ka flfrys tlf,i fydZo ys; me;srjsh yels"
rgjeishka ish orejka f,i i,ld Tjqka jsIfhys w;Hka; ldreKslFjh me;srjsh yels"
l@shdjkaf.ka mdrsY`oaO wej;`uz mej;`fuka iukajs;" il,jsO ck;djgu mQcdrAN f,i
wNHka;r.; .`K iuqodhlska iukajs; jQ md,lfhla ms<snZoj bZ.shla fuz ;`<ska imhhs' th
i;HjYfhkau md,lfhl` i;` jsh hq;` .`K iuqodh fuz hehs fmkajd fok w;r
jHx.drA:fhka ixfla;hla f,i o Ndjs;d fjz' fuhska ixfla;j;a jkqfha OrAusIaGFjhhs' th
ksIamqoa., jQjla jk w;r lsishuz mrudorAYS iudc idrOu! moaO;shla weZ.fjhs' ixfla;hla
f,i .ekSfuz oS mYapd;a ld,Sk pl@jrA;s ixl,amfhys uQ, nSchka fuz ;`<ska ksrEmKh jkq
oel.; yelsh'


             "ck;dj Wkka|= lruska w;Hka; lreKdjka; .dhl ( us;@ )" fY@aIaG wdos;Hg
( us;@g ) m@Kdufhka <Z.d jsh hq;` fuz m@KS; hd. msfoaksh ta w;Hka; m@YxidrAN us;@g
w.aksfhys mqojq' "


              fuys oS us;@ ixl,amh w;Hka; lreKdjka; .dhl f,i ;j;a jsfYaIK
mohlska hqla;j yeZoskajS ;sfnz' fuys .dhl hkq .dhkd lrkakd hk wF:!hhs' fuhska
fmfkkafka us;@f.a lreKdjka; Ndjh .S;j;a iajrEmhlska hqla;j oelajSu msKsi fm<Uqkq
njhs' us;@ ixl,amfhys wdfjzzok mCIh .enzjkakd jQ iaks.aO iajrEmh .dhl hkafkka
wF:!j;a lrkakg fm<Uqkq nj is;sh yelshs' us;@ ixl,amfhys wdfjzok me;slv jvd;a
ishquzj ksrEmKh lr fmkajSug .;a W;aidyhla fuz uZ.ska oela fjz' .dhk hkafkys


                                         11
l@udkQl~, Ndjhla fukau rs;auhdkQl~, Ndjhla o .enzfjz' ;d,hla o ;snsh hq;`h' ta
ish,af,ys wka;rA.;h jkqfha isf;ys wdfjzokd;aul mCIfhka huzlsis uD|= iajNdjhla yg
.ekajSuhs' ienjskau .S;fhka flfrkqfha o tu uD|= nju ps;a; ika;dkfhys w;s lrjSu
jk fyhsks'


              us;@g msosh hq;` hd. msfoaksh m@KS; iajNdjfhka hqla; jsh hq;` nj fuhska
mejiS we;' us;@ f.a iajrEmh w;sYhskau ishquz Ndjuh ;;ajhls' tu Ndjuh ;;ajh
rEmuh jYfhka oelajSfuz oS ta msKsi Ndjs;d lrk ,o jpkhkays .enzjk pu;aldr ckl
iajrEmh fuz ;`<ska meyeos,sju u;` jS fmfka' m@KS; hd. msfoaksh mjd us;@ fj;g <Z.d jsh
hq;af;a m@Kdufhka fyj;a iEufokdf.au Nla;su;a iajrEmfhka nj fmkajd oSu ;`< us;@
fyj;a us;@Fjh ck uki .@yKh lr.;a wdldrh jsps;@j;a whqrska fmkajhs' tfukau uq,a
jrg hd.h iZoyd w.aksh fyj;a .skaor Ndjs;d lr .;a whqre;a tu .skafkka wdydr us;@
fj;g muqKqjk whqre;a fuhska meyeos,s fjz'


         by; us;@ ixl,amh jrAKs; iajrEmh wkqj meyeos,sju fmfkkafka mYapd;a
ld,Sk n@yau ixl,amhg iudk lula fuys .enzjk njhs' hd. msfoksh uZ.ska us;@ ixl,amh
ix;`Iagshg meusK jSu;a" ta iZoyd .skak udOHhla fldg .ekSu;a hk lreKq fol m@Odk
jYfhka tlS iudkFjhg fya;` idOl fjz' tfiau n@yau ixl,amh cSjudk n@yauhdf.a
iajrEmfhka fmd|= ck uki weZo neZo ;nd .kakd whqrska jrAKkd l,dla fukau" us;@
ixl,amh o us;@ keue;s l,ams; foajshl`f.a fjzIfhka fmd|= ck uki weZo neZo ;nd .ekSu
msKsi fujeks jD;a;dka; rpkh b;du;au idrA:l wdldrfhka Wmfhda.S lr.;a whqre
fmfka'


         "hoskakkag msysg jk us;@ fojshkaf.a m@idoh hym; f.k ths' ( hym; )
                                  40
w;Hka; oSma;su;a Okh f.k ths' "


          us;@ ixl,amh l@ufhka wdOHd;ausl ;,h w;sl@uKh lruska f,#lsl ;,h lrd
<Z.d jkakd jQ ijrEmhla oSma;su;a Okh hk fh|=u uZ.ska .uH fjz' fmr oS us;@
ixl,amfhka n,dfmdfrd;a;` jQfha wdOHd;ausl m@idoh muKs' kuq;a jrA;udkfhys
wdOHd;ausl m@idoh wNsnjkh lrjd f,#lsl oshqKqj o fuz uZ.ska Wod lr.; yelsh hk
;ekg ffjoslhkaf.a us;@ ixl,amh jsldYh jSu iduQyslFjh ;`,ska tlS YsIaGdpdrh Wod
lr.kq ,enQ tla;rd ch.@yKhla f,i o wF:! oelajsh yelsh' iduQyslFjh jeo.;a jkqfha
tl, fnfyjska jHdma; meje;s cSjk rgdj wkqj ;ksj cSj;a jSu w.h fkdlrk ,o w;r
Tjqka iduQysl f,i ish cSjk rgdj f.dv kZ.d .kq ,enQ nejsks' lDIslrAuh" iFjmd,kh"
fj<odu" rgj,a wdl@uKh jeks l`uk fyda lghq;a;l oS jqj;a tod mej;s wrA: l@uhg wkqj
uq,a nei f.k ;snqfka iduQysl cSjk rgdjhs'



                                            12
tnejska fuu wF:!l@uh wkqj Tjqkag jeo.;a jQfha udkj m@.aOkh fyj;a usksia
Y@uhhs' usksia Y@uh yiqrjd,Sug fukau h:d mrsos th l<ukdlrKh uZ.ska fhdojd .ekSu
msKsi wdl,amuh jYfhka udkjhd ;`< iduQyslFjh f.dvkeZ.su wjYH jS ;snqKs' fuz
iZoyd ffjoslhka Ndjs;d lrk ,o ixl,amh f,i us;@ ixl,amh yZ|=kajd osh yelsh' us;@
ixl,amfhys fuu jsldYh uZ.ska fmkajd fokqfha tu ;;ajhhs' fmr wdOHd;ausl jYfhka
yqfola m@idoh ckkh lsrSu iZoyd muKlau Ndjs;d lrk ,o us;@ ixl,amh fN#;sl
w.hla jQ Okh keue;s f,#lsl jgskdlu ckkh lsrSu iZoyd o Ndjs;hg f.k ;snSu uZ.ska
fuh ;yjqre fjz'
        us;@ ixl,amh uZ.ska ,nd fokq ,nk Okh wksjdrAhfhkau hym;a fydZo Okhla
jSfuz wksjdrAhh ,CIKh o tys .enzjk nj ffjoslhka m@ldY fldg we;af;a tu Okh
fydZo" OdrAusl Okhla fyj;a oSma;suka Okhla f,i fmkajSu uZ.sks' iduQyslFjh fukau
idOdrK nj o us;@ ixl,amh ;`<u wka;rA.; ;j;a udkj idrOu!hla f,i fuz wdldrhg
ffjoslhska jsiska m@lg lr ;sfnz'


         " lSrA;su;a ta us;@ foajsfhda uysufhka fojz f,djg W;a;rS;rh'" f;aciska uy
fmdf<djg W;a;rS;rh'"


          us;@f.a wdOHd;aul ;,h uysuh f,i;a" f,#lsl ;,h f;aci f,i;a fmkajd oS
;sfnz' fuys uysuh lsishuz W;a;rS;r udkqqIsl .`KOu! /ila ksfhdackh lsrSu msKsi
Ndjs;d lr ;sfnz' ohdj" wkHhka jsIfhys iudkd;au;djfhka hqla;j lghq;` lsrSu jeks
.`Kdx. us;@g wh;a fia olajd we;' fuzjd idudkH ukqIHFjfhka Tnzng jsyso hk nejska
idudkH ukqIHhdf.ka fjkia jk lreKla f,i f.k W;a;rS;r ;;ajh m@odkh lr we;'
fmd|= nj iudkd;au;djh jeks lreKq ffcj jsoHd;aulj o udkj taldnoaO;djh iqrCIs;
lsrSu msKsi bjy,a jsh yels lreKqh' iduqysl cSjk meje;aulska hqla; ukqIHhdg fujeks
foa b;du;a w.kd iudc fuj,ula jQjdg iel ke;' ta Tiafia fujeks lreKq W;a;rS;r
;;ajfhka by,g Tijd ;nkakg we;'


         tfukau fuys oS f;aci hkafkka woyia flfrkafka md,kh lsrSuhs' fyj;a
l<ukdlrK uQ<OrAu Ndjs;hhs' l<ukdlrK uQ<OrAu Ndjs;fhys oS udkj m@d.aOkh
yeisrjSfuz wjYH;djh yg.kS' udkj m@d.aOkh ;ukag wjYH wdldrhg l<ukdlrKh
lsrSfuys,d us;@ ixl,amh olajkakd jQ odhlFjh i,ld thg f;aci hehs jHjydr lr
;sfnz' us;@ ixl,amfhys f,#lsl mCIh wjOdrKh jkqfha fuz wdldrfhks'


          " us;@ fojshkag hg;a j hosk mZ[ap ( il, ) ck;djg Wojq lrkakg iu;a
                                   41
fy;u il, foaj iuQyh ord isgS'"


                                        13
us;@ ixl,amh fuys oS BYajr ;;ajhg Tijd ;sfnz' tkuz il, oeh ord isgsh
iEu fohlu wOsm;shd jYfhks' ffjoslhka talfoajjdoSka fukau nyqfoajjdoska f,i;a
lghq;` l< njg idOl uska imhhs' tla tla oehg wOsm;SFjh Wiq,kq ,nk tla tla
foaj;djre jev isgsk w;r ta ish,a,kagu by,ska us;@ jev isgsk nj yd lghq;` lrk nj
mjikafka tfyhsks' fuys foaj hkak jHjydr lrkq ,nkqfha idudkH ukqIHFjhg
jH;sfrAl jYfhka .; yels tla tla udkj .`Kdx.hkays wfmaCIs; mrsidOk ugzgu
weZ.jSu msKsi nejz jgyd .ekSu fuys oS jeo.;ah'


            " us;@ f;fuz wdZ{djg wkqj" fojz usksiqka w;r hd. ;DKh we;`rE ckhdg
                     42
wdydrh imhd we;' "


            us;@ talfoaj jdofhka nyqfoaj jdohg meusKu Ndr;Sh ixialD;sl b;sydih
                                                    S
;`< wd.usl wxYh iuznJOfhka b;du;a jeo.;a iJOsia:dkhla lksgqyka lrkakls' us;@
ixl,amh jsldYh jSu;a iuZ.u us;@ ixl,amhg muKla wh;a f,i i,lk ,o fndfyda
.`K jreK keue;s ;j;a ixl,amhlg wdfoaY lr tu ixl,am oajsFjh uZ.skau us;@f.a
iajrEmh olajk ,oS' fuu oajsFjh i;` jsfYaI .;s.`K iy ldrAh isoaOs m@fhda.sl jYfhka
iudkh' fuu oajsFjh ms<sisZo f.k we;af;a ;dreKHhjh' orAYk lD;H lrkakd jQ wei ysre
fjz' ysre /ia m;s; jkafka l@udkql~, f,i .ufkys ks;r jS isgshoSuh' wZosk m<Zok jia;@
b;du oSma;su;ah' wyfiys rsh uZ.ska .ufkys ksr; fjz' fojz f,dj msysgs rkauqjd ksjil
jdih flfrA' th l`,qKq oyilskao" fodr oyilskao" iukajs; fnfyjska Wia jQ ia:djr
iqjsi,a ksjils' fuys rcjre f,i l@shd lrk b;du;a nqoaOsu;a ryia T;a;` lrefjda fj;a'
Tjqyq pl@jrA;s rcjreh' fuu ixl,am oajsFjh udhd kuska yeZoskafjk .`ma; n,hlska l@shd
lrk tfukau ishZM ;kays ish wdOsm;H m;`rjd yer lghq;` lrk wiqr kuska
yeZoskafjkafkda fj;a' Tjqkaf.a lD;H jQfha wreK bj; m,jd yerSu;a" wjldYh yryd ysre
fufyh jSu;a" th jeiafika yd j<dl`,ska jid oeuSu;ah' fuu ixl,am oajsFjh iuia;
f,dalhu md,kh lrkafkda fj;a' Tjqyq wyi" fmd<j iy iq<Z. ord isgsk w;r
wdrCIlhka f,i o l@shd lr;s'


            .x.d iuQyfhys iajdusm@;@hka kuz fuu ixl,am oajsFjhuh' jrAIdj usksiqka
fj; m@odkh lrkafkda fudjqyqh' tnejska fndfyda usksiqkaf.a ksrka;r m@oCIdjg fudjqyq
,la fj;a' Tjqkayg ukqIHhka hd. msKsi okafok lEu nSu yd uOqmdkhkays m@udKh
fld;ruz o h;a tajd osiajkqfha osh myrj,a fuks' ishZM c,hg iy jrAIdjg wOsm;s nj
ork Tjqyq ta ish,a, md,kh lrkq ,nkafkdah' Tjqyq ;Knsuz .sf;,a keue;s jrAIdfjka yd
wNHdjldYh uOq mdkfhka o f;ud yrs;s' Tjqyq wyiska uqod yrskafka jeiai yd jsY@dka;shhs'




                                         14
jeiafika ,efnk c,h jQ l,S osjHuh jQjls' fuz whqrska iuzmQrAK iQla;hlau fudjqka
fjkqfjka fjka jS we;'


            us;@ ixl,amfhys fuu oajsFjfhys n,h fl;ruzo h;a" fuys jHjia:dj ia:sr
fkd fi,afjk tlls' th wurKSh fojsjreka mjd W,a,x>kh fkdlg yelalls'
ksrka;rfhka u wdZ{dj ord isgskafkda kuz us;@ ixl,amfhys fuu oajsFjh iajrEmhhs'
tfiau tu wdZ{dj lv fkdfldg th wdorfhka /l n,d .kafkdah' ;uka jsiska wkHhkaf.a
jro oel th ms<sl`,a lrk thg oKavkh mKjk th m,jd yrsk iajNdjh we;af;ah'
tfiau lsisfjl` th lrf;d;a" thg tfrysj keZ.S isgskafkda fj;a' tfiau ;ukag kshus;
hd. fydau iy mqo mQcd fkdlrkakjqka yg ksis oZvqjuz oSugo Tjqyq wu;l fkdlr;s' tjka
whg f,v frda.dndO iEojSfuka ysxid mSvd is|= lr;s'




           us;@ ixl,amfhys fuu oajsFj .`Khkayg lrkq ,nk jkaokdj bka|= - brdk
hq. jljdkqfjys b;du;a |=rd;S;h olajd wE;g osj hhs' thg fya;` jkqfha wfjia;dfjys
fuz wdldrfhkau wyqr yd us;@ ixl,amhkays oajsFj .`Khkayg lrkq ,nk fuz wdldru jQ
mqo mQcd weoySuz yd wd.usl ixialdr jsOSka wka;rA.; nejsks' mYapd;a ld,Skj hqfojz
pska;khg mjd fuhska huzlsis n,mEula jQ nj is;sh yelshs' BY@dh,a cd;slhka ;`< we;s
mdruzmrsl wd.usl weoys,s yd jsYajdi cks; jSu iZoyd fuhska huzlsis msgsjy,la
,efnkakg we;ehso iel flfrA' jsfYaI jYfhka lf;da,sl oyu ;`< wka;rA.; m@Odk udkj
fm@arKh jQ fm@au ixl,amh yd fuu us;@ ixl,amh w;r huzlsis iuznJOhla we;aoehs jsuiSu
jgS' ohdj yd fm@auh hk jHjydrhka lf;da,sl oyu ;`< fkdfhla f,iska jHjydr jS




                                         15
;sfnz' us;@ ixl,amfhys iudf,dapkhla fyda ixfCIamhla fuz ;`< .enz fkdfj;;a"
iduQyslFjh yd fmd|= nj ms<snZoj huzlsis b;du;a iqZM wdl,amuh idudkFjhla osia fjz'


             fuu hq.fhys tla;rd iJOsia:dkhl oS us;@ ixl,amh oajsFj iajrEmhlg
mrsjrA;kh fjz' ta us;@ yd jreK hkqfjks' fuys oS us;@ ixl,amh jreK iuZ. iuznJO
lf,a wehsoehs jsuiSu jeo.;ah' us;@ jreKf.a iydhlhd f,i olajd ;sfnz' msysg yd
wdYsrAjdo me;Sfuz oS idudkHfhka us;@ hoskq ,nkqfha fuu jreK yd tlguh' us;@ ixl,amh
uZ.ska br yd br t<sh ksrEmKh lrhs' Tyq fuf,djg m@Ndj f.k tkafka hehs ie,fla'
us;@ ;`< wka;rA.; .`K iuyrla us;@ ;`<u wka;rA.; fldg oelajSu fjkqjg jreK
keue;s ixl,amhla ksrAudKh fldg tuZ.ska us;@g wdfjzKsl .`K iuyrla ksrEmKh lr
olajk ,oafoa bka iduQysl nj ms<snZoj mKsjqvhla ,nd oSug jsh hq;`h'


             flfia fj;;a" us;@ ish,a, olakd iqZM jQ o" ish,a, wjfndaO l<d jQo" ish,a,
flfrys wOsm;SFjh mj;ajkakd jQo" i;H .rel" i;HlduS idrOu! iqrCIs; lsrSu msKsi
lemjS ls@hd lrkq ,nk iduh .re lrk fi#uH iy.; fojsfhl` f,i wF:! ksrEmKh lr
;sfnz' wkql@ufhka us;@ ixl,amh jreK yd iuzznJO lsrSfuz oS fuf;la tlu wdf,dalh f.k
fokakd jQ uQ,h f,i ie,l`Kq us;@f.a n,Yla;sh fldgia follg f.k us;@ m@Nd;df,dalh
iuZ. o jreK rd;@S wjldYh iuZ. o iuznJO lr olajk ,oS' tfiau fuz ksid us;@ yd
jreK wdhH!uka yd N. iuZ. wdos;Hfhdah' ( ysre ) ke;fyd;a wos;sf.a mq;@fhda hehs olajkq
,efnz' wdos;Hhg ysre ke;fyd;a iQhH! hehs lshkq ,efnz'


             us;@ yd jreK fhoSfuka woyia lrk ,oafoa fuz iQhH!df.a n,h fldgia
follska hq;`j ksrEmKh lsrSuhs' Woh ld,fhys iQhH! wdf,dalh us;@f.ka o rd;@S iQhH!
wdf,dalh wia;hg hEu jreK f.ka o olajk ,oS' us;@f.ka ksrEmKh lrk ,o ysre
jkaokdj f,dal YsIaGdpdrfhys iEu m@d.a ft;sydisl wd.usl wNspdr jsOs ish,a, ;`<u jsjsO
iajrEm j,ska jsjsO kuz j,ska oel .ekSug ,efnz'


            " jreK ( iy us;@ ) fojshks" fofojz Tnf.a mshlre wei jQ ysre ( /ia )
m;`rjuska by< kZ.S' hfula il, f,dal i;a;ajhka jsuid n,hs o" fyf;u uefrkakjqka
w;r mrudrA: ksrSCIKh lrhs' "


            fuys oS jreK yd us;@ hk fojsjrekaf.a weia f,i ysre olajd ;sfnz' weiska is|=
lrkqfha oY!k lD;Hhhs' fuys oS wei ysre f,i ksrEmKh jSu uZ.ska wdf,dalh yd wZ|=re
iajNdjfhys .enzjk odrAYksl ldrAhNdrh u;`lr fmkajhs'            odrAYksl ixorANh ;`<
wdf,dalhg fukau wZ|=rg o jgskdula we;' idudkHfhka fjk;a jsIh oekquz moaO;Ska ;`<
nska|=jg jgskdkula fkdue;sjqj o fmros. orAYkfhys nska|=fjys b;du;a jsYd,



                                           16
jgskdlula .enzjk nj fmkajd oS ;sfnz' orAYksl ixorANh ;`< nska|=j yeZoskafjkafka
Y~kHh kusks' fuys Y~kHh hkq ixLHd;aul jYfhka lsisjla fkdue;s nj fkdj fuz f,dj
we;s ;dla ish,af,ys u .`Kd;aul jYfhka lsis|= yrhla fkdue;s njhs' odrAYksl mCIfhka
Y~kHfhys .enzjk jgskdlu fjk;a Bg jvd jsYd, ixLHd;aul w.hl .enz fkdfjz'
tfukau wdf,dalfhys jgskdlu f,djg fmfkafka wZ|=r ksid fyhska wdf,dalhg fukau
w.hla wZ|=rg o ,efnk nj fmkajd fohs' fjk;aa f,ilska lsjfyd;a wdf,dalh yd wZ|=r
Tjqfkdjqkag idfmaCIlh' fuu Yaf,dlfhys wrA:h mrudrA: .fjzIkh lsrSuhs' ukqIH
iajNdjhla jYfhka urKh Wreu jqjo urKfhys jsoHudk fmd|= nj" mrudrA:uh
i;a;dj .@yKh lsrSu iZoyd idudkH weiska ksrSCIKh lr ,nd .kakd f;dr;`re j,g
jvd by< ksrSCIKhla fukau odrAYksl pska;khla o wjYH nj fuz ;`<ska u;` lrfohs'
jreK yd us;@ ixl,amhkaf.ka fmkajk us;@Fjh ( yeufoku ush hkafka kuz ush hEu
Wreu fldg we;s ish,q iFjhka jsIfhys oelajsh hq;` wkqluzmdj uqiq us;@YS,S iajNdjh )
urKh keue;s fmd|= mrudrA:uh i;a;dj .fjzIKh lsrSu uZ.ska ,nd .;hq;` by,u
nqoaOsM,h nj fuhska fmkajd fokq ,nhs'


            " us;@ iy jreK fofokdKks" ta ieoeyej;a mQclhd ( uu ) Tn fofokdg
|=rska wefik iaf;da;@ .S;sld tjhs' nqoaOsu;`ka fofokdfKks" ta Tyqf.a hd;sld wi;ajd! huz
nqoaOshlska fuka Tjqkaf.a cSjs;fha wjika iuh mqrjkq uekjs' "


            wksjdrAfhkau fuu iaf;da;@ .dhkd lrkq ,nkafka wd.usl mQcljrfhls'
ke;fyd;a lskuz fyda mqoa.,fhla fuz iaf;daia;@ .dhkd lsrSfuka fy;u taldka; jYfhka ta
fya;`fldg f.ku mQcljrh ,nhs' fuys iaf;daia;@ mGkh hkq fu;a;d ixl,amfhys .`K
.dhkd lsrSuhs' fu;a;d kuz us;`renjhs' us;@Fjh m;`rejk ,nkakd fyj;a us;@Fjfhys .`K
.dhkd lrkq ,nkakd taldka;fhkau mQcljrfhls' ke;fyd;a ta fya;`j ksidu mQcljrh
,enQfjls' fuys mQcljr ,enSfuz fya;`j f,i oelajkqfha us;`renj me;srjSuh' ish,q iFjhka
fj; us;`re nj m;`rejkakd is|=rkqfha ish,q iFjhkag cSjs; odkh ,nd oSuh' ta fy;`fjka
fy;u urKhg m@;sjsreoaO Yla;sfhys n,fjz.h fjz' us;`renj m;`rejk mQcljrhd
urKh Wreu fldg isgskakd jQ f,dj jeis iFjhkayg wNh fokafkla fjz' cSjh fokafkla
fjz' Tyqg us;`re nfjys wOsm;s jQ jreK yd us;@ hk fojsjreka i;` osjHuh n,h
wdrdamKh fldg we; tfukau jreK yd us;@ fojsjrekaf.a ksrka;r msysgg yd ie,ls,a,g
nZ|=ka jkakd jQ w;sYhska ldreKsl mqoa.,fhla o jkafkah'


            " us;@ iy jreK fofojshks" ;Hd.YS,SkS" ( Tn ) jHdma; jQ mD:sjsfhka ih
Wi jQ" Wodr jQ wyiska" msh fkd fyZME weiska ( n,d ) wdrCId lrk Ydlhkays;a" ( usksia )
ksjykys;a fjk fjk u ryia T;a;`lrejka uekjska fhdokafkdah' "




                                          17
us;@ yd jreK hk ixfla; folska wdf,dalfhys me;srSu yd wia;h hk fol
ksrEmKh fjz' tfukau us;@Fjfhys WKqiquz nj fukau iqug nj o fmkajhs' us;@f.a
fojshdf.a iajrEmfhka us;@Fjfhys WKqiqu oyj, ysre f,i o" jreK foajshdf.a
iajrEmfhka us;@Fjfhys iqug nj rd;@sfhys ysre wia;hg hdu fya;`fjka yg .efkk isis,a
nj f,i o ksrEms;h' fuh iuia; ffcj f,dalfhys werUquhs' usksid we;`ZM iuia; cSjSkau
wdYajdi m@dYajdi lrk jdhqfhys wka;rA.; wuz,lr ( Tlaiscka ) iajNdjh yg .efkkqfha
osjd l, us;@f.a fijfkys we;s Ydl uZ.sks' tfukau rd;@sfhys oS jreKf.a wkqn,fhka tu
Ydlu m@;s – wuz,lr ( ldnkavfhdlaihsvz ) ksmojkq ,nhs'       fuu iQrAhdf,dalh flaJ|@
lrf.k Ydl m;@ ;`< wka;rA.; yrs;m@o Wmfhda.Sfldg m@Ndixiaf,aIK l@shdj<sh ksid
yg .efkk funZ|= wuz,lr yd m@;s – wuz,lr iajNdjh us;@ yd jreK oajs l@shdldrSFjh
ksid we;sjk tla ffcj ridhk ixisoaOshla muKs' idudkHfhka funZ|= ffcj ridhk
ixisoaOSka b;d jsYd, m@udKhla      wdf,dalfhys yd wkaOldrfhys moku jQ iQrAhhd
fya;`fldg f.k yg.kS' jsoHd;aul pska;kh jrAOs; jrA;udkfhys fuka ta iEu
ixisoaOshlau ijsia;r f,i fN#;sl jsoHd yd Y`oaO jsoHd kHdkqidrSj mejiSug yels fkdjQ
|=rd;S;fhys oS tnZ|= jsoHd;aul ixisoaOSka ryia yd fkdjsiZosh yels .egZM f,i ie,lsKs'
|=rd;S;fhys mej;s oekqu wkqj tnZ|= oekquz moaO;Ska wkdjrKh lr .ekSu uy;a jsYd,
fohla f,i fmksks' ryia f;dr;`re .fjzIKh iZoyd m@OdkSka fhdojk ,o ta ioZyd mqre|=
mqyqKq l, jsfYaIs; mqoa.,hka ryia T;a;`lrejka yd pr mqreIhka f,i yeZoskajsKs' jreK
yd us;@hk fojsjre m@OdkSka f,i ie,l`Kq fyhska Tjqka iajNdj Ou!hdf.a ryia iajNdjh
wkdjrKh fldg tuZ.ska ck;djg Wojz Wmldr lsrSu WmudrEml yd w,xldrj;a f,i
idys;Huh iajrEmhlska hqla;j mejiSug h;ak ord we;s wdldrh fuz Yaf,dalh uZ.ska b;d
losug ksrEmKh fjz'


           " ( uu ) us;@f.a;a" jreKf.a;a wKil jrAKkd lrus' ( Tjqkaf.a ) n,h" uyd
jsl@ufhka fodf,dj ( wyi iy fmdf<dj ) fjka lrhs' hd. fkd lrkakjqkaf.a udi ( ld,h
) mq;`kaf.ka f;dr j .; jS fhajd! hd.h flfrys ;u is; ia:djr l< ;eke;af;a ( ish )
                          43
mrmqr jrAOkh flfrAjd! "


          fuys uu hkqfjka jrAKs;j we;af;a funZ|= hd. ldrAhhka iZoyd ks, jYfhkau
kuz flrS isgskakd jQ mQclhska jsh hq;`h' us;@ yd jreK fojshkaf.a wKil jrAKkd
lrkafka tu wKil os.ska os.gu mj;ajd f.k hEfuz ldrAhNdrh tu mQcl fmf<ka;sh
w;ska bgq jQ hq;`lula jQ fyhsks' tu hq;`lu bgq lsrSu hkq iudcfhys wdlD;sluh iajrEmh
ta jQ wdldrfhkau ixjsOs;j mj;ajd .ekSug W;aiy .ekSuhs' fuys wka;rA.; wKil hk
jofkys wK hkq jsOdkd;aul iajrEmhhs' tfia fyhska wKil hkak mqZM,a jYfhka
wF:!l:kh l< jsg tys ffk;sl isoaOdka; ish,a,u .enzjS we;' tfukau fuys wka;rA.;
n,h ms<snZo ioyk kQ;k orAYkfhys yd iudc jsoHdfjys n,h ( Power ) ms<snZo


                                        18
b.ekajSuz iuZ. tla;rd wdldrhl iudk njla Wiq,kq ,nhs' kQ;k jsIhhka j,oS n,h
ms<snZo fokq ,enQ wrA:l:kj,ska n,h hym;a f,i fhdojkafka flfiao hk meyeos,s lsrSuz
iuZ. fuzjd jvd;a jevs iudkFjhla olajhs' ta wkqj us;@ yd jreK ixl,am uZ.ska fmkajkq
,nk us;@Fjh ms,snZo wdl,amh n,h flfia l@shdfjz fhosh hq;` oehs hk m@Yakhg ms<s;`rla
f,i bosrsm;a jS ;sfnz' fuys hd.h hkqfjka jsia;r js ;sfnkqfha ffu;@sh oelajSuhs' ta wkqj
il,jsO ffc m@cdj flfrysu ffu;@sfhka hqla;j jdih lsrSu jsYd,u hd.hhs' tfia jdih
fkdlrkakd jQ mqoa.,hdf.a mrmqr mj;ajd f.k hEfuys Yla;sh wju jk nj fuys fmkajd
fokq    ,nhs' mq;`ka jsrys;j l,ayerSug is|=jk nj fmkajd oS ;sfnkqfha fuz ksidh' tf,i
iuia; ffcj m@cdj jsIfhysu ffu;@sh me;srjSug yels mqoa.,hka flfrys ish mrmqr
mj;ajd f.k hEfuys Yla;sh fkduZoj msysgk nj fuhska fmkajd fokq ,nhs' fuhska
jHx.fhka lsh fjkafka ffu;@S n,fhka iuia; ffcj m@cdj tlai;a jk nj;a tfia fkdjQ
l, yeu jsg hqouh jYfhka yd W;am;a;suh jYfhka Tjqka jskdYhg meusfKk njhs'


           "   nqoaOsu;a n,j;`ka fofoKdKks" huz ;ekl wreuhla fkd fmfkk"
wnsryila fkd jk ( fkd fmfkk ) fuz ish,a, ( m@Yxid ) Tn fofokdghs' ( Tnf.a ) ryia
T;a;`lrejda usksiqkaf.a us:Hdjka ,qyq neZo fh;a' Tn fofokd fkd oek is|= jk ryia oek
.kakg ke;' "


            jsYajh i;` usksia nqoaOshlska oek .ekSug wiSre tfy;a il,jsO f,dal
iajNdjh wkdjrKh lsrSug tlu udrA.h jkqfha us;@ yd jreK ixl,am folska fmkajk
mrsos ffu;@sh jevSuhs' iuia; ffcj m@cdfjys iuzNjh meje;au yd jrAOkh ms<snZoj tlu
ryi jkafka o thhs' usksiqka jsIfhys ta ryi wkdjrKh lr .ekSu msKsi                  Tn
foofkdf.a ryia T;a;` lrejka jQ us;@ yd jreK fojsjreka i;` wiydh ffcj wdnJOkSh
,CIKh tkuz fu;a;d ixl,amh jsjsO iajrEm j,ska fmkS isgS' tu ixl,amh usksiqka w;r
me;sr we;s jsjsO jQ uk%l,ams; ms<s.ekSuz w;rg tkafka tu ms<s.ekSuzj, ksrEmKh jkakd
jQ jsjsO iajrEmj,ska hqla;jh' ohdj" fm@auh" ifydorFjh" lreKdj" fifkyi"
ud;DFjh yd us;`renj tjka ijrEmhkaf.ka iuyrls' usksiqkaf.a ms,s.ekSuzj,g wkqj
Tjqkaf.a jsjsO is;sjs,sj,g wkqrEmj us;@Fjh fl;ruz jsYd, yeZ.Suz m@udKhlg
mrsjrA;kYS,S jqjo ta yeu yeZ.Sulu moku us;@Fjhhs' fuz ksid us;@Fjh ta ms<snZoj
fkdoek l`uk yeZ.Sulaj;a fyda is;sjs,a,laj;a cSjS is;lg we;s fkdfjz' us;@Fjfhys ryia
wkdjrKh lr.ekSfuz yelshdj t;ruzu wisrsu;ah' ffcj f,dj ;`< yg .kakd iEu
is;sjs,a,lau oek .kakd iqZM iajNdjhla us;@Fjfhys .enzjk nejska us;@ yd jreK uZ.ska
ksrEmKh jk fu;a;d ixl,amh i;` fkdjkakd jQ ryia wkdjrKh fkdjkakd jQ
l@ufjzohla we;af;a ke;' o; hq;` jQ ryiH jQ ish,af,au wkdjrKlhd kuz us;@ yd jreK
hk fofokdh' fuhska lshfjkafka fu;a;d ixl,amh ;`< .enz fkdjkakd jQ fohla fkdue;s
nj yd iEu fohlau fu;a;d ixl,amh uZ.ska ksrEmKh jk njh'



                                          19
" ( uu ) oeka kuialdr iys; j hd.h Tn fofokdg lem lrus' ( uu ) us;@ yd
jreK jQ Tn fofokdg Woafhda.fhka yZv kZ.d lshus' ( fuz ) kj ixl,amkd Tn fofokdg
m@Yxikh msKsi hs' fuz msrskuk ,o hd;sldfjda Tn fofokd i;`gq lr;ajd' "


           fu;a;d ixl,amh isf;ys jrAOkh lr .ekSu msKsi jer jvkakd jQ mqoa.,fhl`
jsiska fuz wdldrfhka l,amkd l< hq;` nj by; Yaf,dalfhys fmkajd oS ;sfnz' fndfydfia
f.#rjfhka hqla;j us;@Fjh jrAOkh lsrSug leu;s jkafkus' th tfiau nj us;@ yd
jreK foaj ixl,amfhka uqrA;su;a jkakd jQ us;@Fjh kuska oevs wdya,dofhka hqla;j ta
us;@Fjh fjkqfjkau lemfjus' th yZv kZ.d wduka;@Kh lsrSu hkqfjka wF:!j;a jkqfha
thhs' kshudrA:hka iZ.jd lshk ,oafoys ienE wF:!hka fy,s lrjSu Tn fofokdg wkq.@y
msKsihs' wik fndfyda fokdo fu;a;d ixl,amfhys .`K yeZosk ta uZ.g fhduq jk nejska
fuz ms<snZo oek .ekSu ish,q fokdf.au i;`gg fya;`jla o fjz' tu .`K kshudldrfhka oek
yeZoska myka is;ska hqla;j iqprs;fhys yeisr fu;a;d ixl,amkdj fmrgq fldg f.k ia;~;s
m@Yxid msrskuk is;ska hqla;j l,a yerSu us;@ yd jreK ixfla;fhka uQrA;su;a flfrk
fu;a;d ixl,amfhys ienE .`K iqjZo iamrAY lsrSula o fjz' fu;a;d ixl,amh ksrka;r
isf;ys i;`g ckkh lrkq ,nkakla f,i o fuz ;`<ska fmkakquz flfrA'


          " us;@ iy jreK fofojshks" hd.hkays oS fuz mQcl fiajdj Tng bgq lerefKah'
wm ish,q |=la lror Tiafia ( bka Tnzng ) f.k uekjs' Tn wm iZoyg u fi;a Ydka;sfhka
                           44
hqla; j wdrCId lr;ajd' "


          wjidkfhys fu;a;d ixl,amfhys Wmfhda.S;djh ms<snZoj wkHhka oekqj;a lrkq
,nk mQcljrhd ms<snZoj wjOdkh fhduq lrkq ,nhs' us;@ yd jreK hk fojsjreka
ukqIHhka w;rg f.k hkq ,nk md,u f,i l@shdlrkafka fulS mQclhka nejska fuu
fu;a;d ixl,amh m@cdj ;`< jrAOkh lrjSu ms<snZoj m@udKSlD; ldrAhNdrhla Tjqka
w;ska bgq fjz' fojshkag iDcqju usksiqka w;rg hd fkdyels nejska usksiqka w;rg f.dia
fojsshkaf.ka ,;a odhdoh jk us;@Fjh usksiqka w;r jHdma; lr yrskakd jQ mQcljreka
fojsjre jsiska o iuzudks; nejz fuz uZ.ska fmkajd fokq ,nhs' usksiqkaf.a ish,qu |=la lror
|=re lrkakd jQ tu |=la lror j,ska Tnzng Tjqka leZojd f.k hkq ,nkakd jQ mqoa.,hd kuz
mQcljrhdh' ta iZoyd mQcljrhdg us;@ ixl,amfhys;a fkduZo iyh ,efnz' us;@
ixl,amfhka ,efnk fkduZo iyh msgsjy,a fldgf.k ish,a,kaf.au ish,qu |=la luzlfgdZM
bj;g m<jd yrskq ,nhs' fu;a;d ixla,mh isf;ys jrAOkh lrjSu fya;`fldg f.k is;g
we;sjk mgs> is;sjs,s yd .efgk iajNdjh bj;a lr is; m@uqos;j i;`gska ;efnhs' by;
ish,q |=la luzlfgdZM m<jd yrsk nejz iZoyka jSu uZ.ska fmkakquz lrkqfha fuhhs' is;g
wjYH m@udKhg ffu;@sh jrAOkh lr.;a ;eke;a;dg wjYH ;ruz ld,hla wjYH ;ruz


                                          20
m@udKhlska is;g m@S;sh we;`,;a fldg f.k iqrCIs;j jdih l< yelsh' nsh" wkdrCIs;
yeZ.Su" ielh" BrAIHdj" |=la uqiq is;sjs,s fu;a;d ixl,amh fkdue;s nfjys ,CIK jk
w;r fuu yeZ.Suz is;ska bj;a jSug kuz fu;a;d ixl,amh wjYH m@udKhg isf;ys jrAOkh
l< hq;`h'


   mYapd;a ld,Skj ffjosl ckhd jsiska iQrAh fojshka yeZoskajSu iZoyd m@Odk kuz ;`kla
Ndjs;d lr we;' tajdkuz ‘us;@’jsIaKq yd mQIka hk kuz ;`khs' thska ‘us;@’ hk kduh bka|=-
BrdKSh hq.fha mgka jsldYh fjuska mej; wd jpkhhs. uq,oS ffjoslfhda us;@ jsIaKq yd
mQIka hk kuz ;`k iQrAhhdg jsfYaIK kdu f,i jHjydr l<y.miqj th ta ta f.da;@hg
wh;a iQrAhh foaj;d iuQyhlg jHjydr jkakdjQ kdu f,i jsldYhg m;ajsh' 45


      iEu YsIaGdpdrhl u m@d.a ft;sydisl wd.usl wNspdr jsOs ish,a, ;`<u fu f,i ysre
msoSu usksia udkisl l@shdldrSFjh wkqj b;du;a iajNdjsl ixisoaOshls' fuh .@Sl wd.usl
wNspdr jsOs ;`< wksjdrAh wx.hla f,i oela fjz' maf,afgda jsiska rps; Republic (
iuQydKavqj )46 kuz .@J:fhys iQhH!hdg lrkq ,nk fuu mQcdjka mrudorAY njg m;alrkq
,ensks' Tyqg wkqj iQhH!hd hkq idOqFjfhys ixfla;hls' mrAishdfjz o fuu iQhH! mqcdj oel
.ekSug ,efnz' f,dalfha ish,q wdf,dalfha yd cSjfha l;D jQ iQhH!hdg mjrd fok ,o W;a;rs
udkqIsl n,hka we;' ia:djr yd cx.u ish,af,ys u cSjh jkafka o Tyqh' ish,a, olakd jQ
ish,a, fufyhjkq ,nkakd jQ f,dalfhys wOsm;shd Tyqh' Tyq usksiqka Tjqkaf.a ldhH!hka bgq
lsrSug mqnq|=jhs' wZ|=r |=r ,hs' t,sh fohs' ia:djr cx.u ish,af,a u wdrCIlhd jQ iQhH!d
usksiqka foi my; n,uska usksiqka w;r yrs jeros wjf,dalkh lruska WNh f,dalhka
;rKh lrkq iZoyd Wodfjhs' fuz wkqj iQhH!hd f,dalfhys uejqulre yd tys woajS;Sh
                                                         z
md,lhd njg ksrdhdifhka u m;a fjhs' us;@ ixl,amh uZ.ska ksrEmKh lr olajkq
,nkafka fuu iQhH!hd i;` n,hhs' fuz wkqj us;@ ixl,amh uZ.ska uqZM uy;a udkj
YsIaGdpdrfhys u .enzjk w;sYhska m@d.a ft;sydisl wd.usl jsYajdihla ksrEmKh fldg
          47
olajhs'
               us;@ weoys,a,g ;j;a ksoiqkla kuz mqrdK mrAishdkqjka yd bkaoshdkqjkaf.a ysre
fojshdhs' fuu ysre fojshd ms<snZo weoys,a, l@s' mQ' 67 jk Y; jrAIfha oS frdauh wdl@uKh
l< fY@aIaG wef,laiekavrA wOsrdchdf.a wOsrdcHfhka Tnzng mjd jHdma; jQ wd.usl
ixialdr jsOshls' th mqZM,aj ( 180 – 92 ) jHdma;j mej;sfha rdclShhka w;r mej;s
                                48
ufyaYdlH weoys,a,la f,ihs'


               jd.a jsoHdZ{hska jsiska jd.a jsoHd;aul mrAfhaIKhka wkqj fmkS hk lreKla
kuz    bka|=     wdhH!hka   kuska    yZ|=kajkq   ,nk   ckfldgzGdYfhao"   BrdKShjrekaf.ao"
hjkhkaf.ao" ia,djz ,s;afjzkshka iy crAuka cd;slhkaf.ao" b;d,s cd;slhkaf.ao" hkdoS
wdldrfhka wdishd;sl yd ngysr f,i jrA;udkfhys m@p,s;j we;a;djQ cklKavdhuzj,


                                                 21
wdoSu uq;`ka us;a;ka w;r fu;a;d ixl,amh ms<snZoj jHdma;j mej;s tlu iajrEmfha
wd.usl weoys,s yd jsYajdi wdosfhys mej;s mq|=u M<jk iq,q iudkjh ksid Tjqka |=rd;S;fha
NdIdj yd isrs;a jsrs;a w;ska wfkHdakH iuznJOluz olajuska tlu jsYd, m@foaYhl iuQy
jYfhka cSj;a jQ msrsila njhs' ;jo |=rd;S;fhys lsishuz osfkl tlu msrsila f,i jsiQ
ngysr foaYjdiS ck iuQyhkaf.ka fjkaj wd Ndr;foaYSh jeisfhdao" BrdKSh cd;slfhdao"
tfia fjkaj wd kuq;a tlg fjfiuska bka|=- BrdKSh ck iuQyh kuska jsfYaIfhka yZ|=kajkq
,enQy' fuz ld,fhaoS fudjqka w;r mej;s fu;a;d ixl,amh jv jvd;a ixjrAOkh jkakg
jsh' miqj BrdKShjrekaf.ka o fjkajQ m@dpSk wdhH!hka tkuz Ndr; foaYjdiS wdhH!hka ta
ngysr m@foaYj,ska bkaoshdjg ( Ndr; foaYhg ) bka|=l`Ia lZ|=jegsh yryd m@fjzYjkakg
we;ehs ie,fla' fudjqka uZ.ska iuia; Ndr;h mqrdu fu;a;d ixl,amh jHdma; jkakg
we;'49


          us;@ ixl,amh ia;@SFjh yd ud;DFjh uQrA;su;a lsrSu msKsi Ndjs;d jS we;s
wdldrh ffjosl idys;Hh wOHhkh lrkafkl`g oel .; yelsh' iQrAhhdf.a jsjsO ,CIK
ms<snZoj wjOdkhg ,lal< ffjoslfhda tajd W;amdol Yla;sh m@dKj;a lsrSfuz n,h
os,sfik iajNdjh jYfhka jrA.SlrKhg ,lafldg tu jsjsO ,CIK iZoyd jsjsOdlr
mhH!dh kduhka wdfoaYl<y.Bg wkq.;j iQrAhhdf.a <ysre /iaj,ska kefZ.k m@Nd;h
fldau< iajrEmhla .kakdnj ie,l~ ffjoslfhda tys wka;rA.; ,d,s;Hh ksid we,au we;s
lrjk .`Kh hk wrA:fhka thg‘us;@’hk kduh jHjydr l<y.fuz wkqj ffjoslhka
‘us;@’Ynsofhka uq|=njo ia;@SFjfha iyc .;s iajNdjhka jQ ,d,s;Hh o fldau, iqkaor
ugis,sgs pu;aldr ckl iajNdjho ta ksid is;a i;kays ,d W;alrAIj;a jk we,auo
ksrAjpkh fldg ;sfnz.fuz woyia jrAOkh jSfuka miq l,l ‘us;@’Ynzoh fj; iuia; ia;@S
iajNdjh yd ia;@SFjh wdfrdamKh fldg ;sfnz.ia;@SFjh ksrEmKh lrjkakdjQ fohla f,i
‘us;@’Ynzoh Ndjs;d lsrSu ksid iduQyslFjh neZoSu j.lSu udkj ys;jdoSnj jeks .`K
wka;rA.; ia;@SFjfhys iyc ,CIKhla jQ ud;DFjfha iuzmrAlh fuhg ,efnkakg jsh.50


           jsfYaIfhka iqrAhhd i;` jQ W;amdol Yla;sh flrys ffjosl ckhdf.a wjOdkh
fhduq jS mej;sks' uqZM uy;a jsYajfhau W;amdolhd iQrAhh Yla;sh uZ.ska m@Njh jkakd jQ
fohla hk yeZ.Su fujlg ffjoslhka ;`< uq,a nei.kakd ,o yeZ.Suls' b;sydiZ[hka yd
udkj jsoHdZ{hska fmkajd fokafka fulS wdl,amh ffjoslhka i;`j muKla fkdj m@d.a
udkj ish,qqu YsIaGdpdrhkays meje;s m@druzNl wNspdruh ixl,amhla njhs' udkj
m@cdjf.a iuzNjh is|=jkqfha ia;@Sh i;` cSj W;amdol iY@SlFjh ksid fyhska iQrAhhd i;` jQ
fuhg iudk jQ W;amdol Yla;sh ia;@shf.a tlS ksirA. Yla;shg iudk lr oelajSu ksid
us;@ iuia; ffcj m@cdjf.a wdruzNl Yla;s m@Njh f,iska yd ish,q pu;aldr ckl jQ oE
tlg wdnJOkSh lrjkakdla f,iska ffjoslhka w;r ms<s.ekSug md;@ jsks' us;@ ixl,amhg
pu;aldr ckl iajrEmhla tla jSug yd tu iajrEmh ia;@shlf.a Ndjuh ,S,djg .,md


                                         22
.ekSug ffjoslhka fm<USug fya;`j us;@ i;`j we;s wdnJOkSh iajNdjh ksid il,jsO
ffcj m@cdj w;r ifydaorFjh fyda us;@Fjh jeks Tjqka tluq;` lrkakd jQ lsishuz neZoSula
yg .ks;ehs Tjqka jsYajdi lrkakg jSuhs'51


         fmroS ud;DFjh we;`ZM fiiq ia;@SFjfhys iychka wdfrdamKh lr ;snqfka
iajNdj OrAuhd fj;hs.t;l`|= jqj;a ixl,am mrsjrA;kh;a iuZ.u iajNdj OrAuhd fj;
wdfrdamKh fldgoS ;snQ fuz foajFjh miqld,Skj udkj iajrEmfhka oelajSfuz wjYH;djh
u;` jsh. fuu udkj iajrEmfhka oelajSfuz wjYH;djh u;` jSu;a iuZ.u mdfya ndysr
|@jHhka uZ.ska Tjqkaf.a wNka;r ps;a; ixl,am bosrsm;a lsrSfuz l,d;aul pska;khg uQ,sl
moku fuhska jegsks' mYapd;a ld,Sk hq.j, oS nsys jQ jsjsO l,d ksrAudKhka iZoyd wjYH
lrk ksrAudKYS,S wdl,am o fuz wd.usl woyia Tiafia jsldYhg m;ajsh'52


        us;@ ixl,amfhys b;sydih .fjzIKh lr ,nk mrAfhaIlfhl`yg tuZ.ska
ffjosl ixialD;sh fmdaIKh jQ wdldrh oel.; yelsh' fuz jsIh fCIa;@h ms<snZoj
mrAfhaIKh l< tuz' jskagksgzia ( M.Winternitz ) kue;s mZvsjrhd Tyqf.a ‘bkaoshdkq
idys;H b;sydih’ ( Histoty of Indian Literature ) kuz lD;sh ;`,ska by; olajk ,o
us;@ ixl,amfhys jsldYhg iuznJO lreKq fmkajd oS ;sfnz.tys‘us;@’ fojshd foaj iuQyhlg
wh;a jkafkl` nj olajd we;.fuu foajiuQyhg wh;ajk fojsjre jkafka bka|@ jreK us;@
wos;s jsIaKq mQIka ure;a re|@ mc!kH wYajska hk fojsjrehs. uq<oS fuu fojsjreka
fhdod.;akd ,oafoa iajNdjsl jia;~kag foajFjhla wdrfrdamKh fldg jK!kd lsrSfuz oS
fhdod .kakd ,o jsfYaIK mo f,ih.miqj fuu kduhka ta iajNdjsl jia;~kays
Wm,CIKdrA: jsfYaIKfhka tajd yZ|=kajdoSu msKi jHjydr jsk. wk;`rej ta kduhka tu
                                                       s
iajNdjsl jia;~ka yeZoskajSu msKsi Ndjs;dlrkakd jQ mrAhdh kdu njg fmr<S wjidkfha oS
iajNdjsl jia;~kaf.ka fjkia jQ iajdOSk fojsjreka f,i jHjydr jkakg jsh.53


          ‘us;@’fojshd ms<snZo woyio uq<oS ‘us;@’kue;s ixl,amh weiqrefldg by; olajk
,o wdldrfhka jsldYhjQ tlls.fuz ksid ‘us;@’fojshd ksremkh lsrSfuzoS tys uq,a ‘us;@’
ixl,amfha oelafjk wdldrhg uD|=nj yd ,d,s;Hh fmkajk whqrska ksrEms; jsh.fuz
‘us;@’ixl,amh fnfyjska m@p,s;j meje;sfha yd uq,aneif.k ;snQfha bka|= ksuzk ixialD;sh
;`,h.ta ksidu bka|+ksuzk jdiSka fnfyjska idulduS yd b;doshqKq iNHFjhlg ysusluz lS
msrsilaj isgshy' fnfyjska iuDoaOsu;a osjsfmfj;la .;l< lDIs lrAudka;h iFjmd,kh
yd fjk;a Ys,am lrAudka; wxYhkaf.ka oshqKq YsIaG iuzmkak cSjs;hla .; l<y.54


        wdrAhhka kuska ;ukaj yZ|=kajd .;a ffjoslckhd ;u ixialD;sl wdOsm;Hh
wfkl`;a ixialD;Ska flfrys me;srjSu;a iuZZ. bka|=ksuzk ixialD;sh ffjosl ixialD;sfhka


                                           23
hgm;ajsh.ta iuZ.u bka|= ksuzk ixl,amh hgm;a lrf.k ffjosl iuh ixl,amh
wOsm;SFjh orkakg jsh.bka|=ksuzk jdiSka w;r m@p,s;j mej;s‘us;@’ixl,amfhys wdNdIh
ffjosl ixialD;shg ,enqk;a ffjosl ixialD;sh ;`< ‘us;@’ixl,amh bka|=ksuzk ixialD;sfha
;ruz jHdma;j fkd mej;sfhah' thg jsjsO ldrKd fya;`jsh' tajd my; oelafjk mrsos
oelajSug yel.
1' ‘us;@’ixl,amh ffjosl ixialD;shg wd.ka;`l ixialD;shlska meusKs fohla jSu ksid tu
  wd.ka;`l ixialD;sh i;` jQ foa flfrys we;s |=rjfndaOh" fkdie,ls,a, yd ms<sfkd.kakd
  iqM Ndjh jeks m@;sfYaOkd;aul lreKqj, n,mEu.
2' fuzjk jsg ffjosl ixialD;sh uq,a;ek f.k ;snQ ksid;a bka|=ksuzk jdiSka Tjqka jsiska
  hgm;a lrf.k ;snQ ksid;a ;udf.a ixialD;sh bka|=kuzk ixialD;shg jvd Wiiah hk
  udkisl wdl,amhl ffjoslhka miqjSu.
3' ;ukag jvd my< ixialD;shl fjfikakkaf.a iuh ixl,amhka nqoaOs f.dapr fkdfj;ehs
  fjoslhka ;`, ;snQ miq.duS m@;s ffjosl wdl,amh.
4' ;uka jsiska hgm;a lr.kakd,o ixialD;shl jQ ixialD;sl ,CIK yd wkHkH;d
  ,CIK ke;slr .ekSug fm<USu TzkEu wdl@uKsl ck;djlf.a ,CIKhlajSu.
5' ta hgm;a lrk,o ixialD;sfhys jQ iuh ixl,amhka flfrys iDcqju jsreoaO jSu
  fjkqjg Wmydid;aul f,i yd wjZ{d iy.; f,i ta foi ne,Sug ckhd fhduqlrjSu
  ksid ksrdhdifhkau iuh ixl,amhka hgm;ajSu.
6' bka|=ksuzk jeishkaf.a ‘us;@’ixl,amh ;ukaf.a iuh ixl,amhkg wEZod.kq ,enqfjz mQrAK
  wjfndaOhlska fyda ioaNdjhlska fkdjSu.
7' bka|=ksuzk jeishkaf.a iuh ixl,amhka ;uka jsiskao ms<s.kq ,enSu ;`,ska ffjoslhka
  Wml@uYS,S f,i ;u iuh fj; wdlrAYKh lr.ekSfuz Wml@usl fpz;kdj u; l@shd
  lsrSu.
8' bka|= ksuzk YsIaGdpdrh ffjoslhka jsiska w;am;a lr.kq ,enQfjz hqouh jYfhka
  ffjoslhka ,nd ;snQ w;aoelSuz flaJ|@ fldgf.k usi bka|= ksuzk jdiSkag muK ixialD;sl
  jYfhka oshqKq iNHFjhlg ysusluz lS msrsila fkdjSu'
9' fj<odu yd wdl@uKYS,SFjh uZ.ska w;am;a lr.;a oshqKq YsIaGdpdrhl iNH;ajh
  wjfndaO lr.kakg ;ruz jsfjzl nqoaOshla fyda Wjukdjla ffjoslhkayg fkd;snSu'
10' ;uka jsiska hgm;a fldg isgs ;ukaf.a ffjosl YsIaGdpdrhg jvd oshqKq YsIaGdpdrhla
   jQ bka|= ksuzk YsIaGdpdrh i;` ixialD;sl wkHkH;djh ms<snZoj ffjoslhka i;` w,am
  ud;@ oekqu ksid;a ta oshqKq YsIaGdpdrh i;` oshqKq iNH;ajh yd uqiq jSug ffjoslhkag
  fkdyels jSu'
11' ksrka;rfhka ;u YsIaGdpdrfhys Wiianj ms<snZoj is;~ bka|= ksuzk jdiSka ;ukag jvd
   fkdoshqKq ixialD;sl ,CIK ;snQ fjosl YsIaGdpdrh iuZ. ksrka;rfhkau u; jdoSj yd
   odrAYkslj .efguska ffjoslhka yg ;ukaf.a Wiia ixialD;sl ,CIK yd wkHkH;djh
   ms<snZoj m@cd;ka;@jdoSj lreKq wjfndaO lrjkakg W;aiyhkaj, ksr;jSu ksid


                                           24
Ndr;h mqrdu odrAYksl jsma,jhka werUSu'
12' fu;a;d ixl,amh flaJ|@ lr .kakd ,o Ndr;Sh odrAYksl jsma,jfhys uQ,sl moku
   f,i ilia jS ;snqfka wjsysxidjdoS b.ekajSuz yd ysxidjdoS b.ekajSuz mdol fldgf.k
   ksid tlS uqZm uy;a odrAYksl jsma,jh m@lg jQfha jsjsO Ydia;Djrekaf.a jsjsO wd.usl
   b.ekajSuz w;rjk idrOrAu jsma,jhla f,ihs'


            by; olajk lreKq ;`,ska fmfkkafka ‘us;@’ ixl,amh ffjosl ckhd ;`< t;ruz
jHdma;j os.`l,la fkdmej;`kq njhs. miql,l oS n@dyauK iuzm@odh nsysjkafka ffjosl
ixialD;sh miqnsuzfldg f.kh.55 b;d os.` l,la ffjosl ixialD;sfhka negluska hgm;aj
tfy;a iuzmQrAKfhkau fkdkeiS mejf;uska wd bka|= ksuzk ixialD;sh miqnsuz fldg f.k
miql,l oS Y@uK iuzm@odh nsys fjz'56 Y@uK iuzm@odh nsys jSu iZoyd uQ,slju mokuz
jkqfha bkaoSh YsIaGdpdrfhys wdrAhd.ukh ksid hgm;aj .sh wkdrAh YsIaGdpdrh i;` m@d.a
ft;sydisl ixialD;sl ,CIK nejska Y@uK iuzm@odfhys uQ,sl b.ekajSuz ilia jkqfha
wdrAhh YsIaGdpdrh mokuz fldg nsys jQ n@dyauK b.ekajSuzys idrOu! jsfrdaOS iudch fj;
n,y;aldrfhka mgjk ,o oroZvq wdlD;sluh ,CIKhkag jsreoaOj hk wdldrfhks'57


            fuz fya;`j ksid n@dyauK b.ekajSuzys wka;rA.; whqla;s iy.; ysxidjdoS yd
idrOu! jsfrdaOS ,CIKhka foi jspdr mQjlj l,amkd lr ne,Sug tod idudkH ck;djg
wjia:djla ie,isks' ysxidj" ffjrh yd rgj,a wdl@uKh uZ.ska tod wdrAhhka n@dyauK
b.ekajSuz uqZM uy;a Ndr;h mqrdu jHdma; lsrSug W;aiql jQ w;r tjeks l@shd uZ.ska oevs
f,i mSvdjg m;a jQ idudkH ck;djg o tjeks foa j,g jsreoaOj l@shd lsrSfuz uy;a
wjYH;djhla o ygf.k ;snsKs' ulaksid o h;a wdrAhhka fuka ysxidjdoS l@shdj, ksr;
jSfuka fkdj wkHhka w;r us;@Fjh iyfhda.S;djh yd ifydaorFjh jrAOkh lsrSu uZ.ska
;Dma;su;a jkakg iajNdjfhka u bka|= ksuzk jdiSka yqre mqre|=luz ,enQ YsIaGdpdrhla jQ
fyhsks'58


                us;@ ixl,amfhys iuzmrAlh Igz Ydia;Djrekaf.a jsjsO b.ekajSuz jsIfhys
Wmhqla; jQ wdldrh ms<snZoj lreKq wOHhkh lsrSu uZ.ska nq|=iuh my< jSug wdikak ld,
jljdkqj ;`< tu ixl,amfhys jsldYh .ek ukd wjfndaOhla ,ensh yels fjz' by; olajk
,o jsia;r wkqj us;@ ixl,amh nsysjQfha;a th mqZM,aj yeoS jevS fmdaIK jQfha;a Y@uK
iuzm@odh nsysjSug miqnsuzjQ bka|= ksuzk ixialD;sh ;`, nejz ;yjqre jsKs.fuz wkqj us;@
ixl,amh Y@uK iuzm@odh i;` wkH;djh m@lg lsrSfuz ,CIKhla f,io yZ|=kd.;
yelsh.miq ld,hloS n@dyauK iuzm@odh wnsnjd .shdjQ mQrK liaim" ulaL,S f.daid," wcs;
flai luzn," ll`O lpzpdhk" ixch fn,a,gzGs mq;@ yd ks.KaG kd: mq;a; hk Igz
Ydia;Djreka wh;ajQfhao Y@uK iuzm@odhghs.Igz Ydia;Djreka my<jSu tod ld,Sk iudc
wjYH;djhla jQfhao n@dyauK iuzm@odh i;` wd.usl ixl,am ;`< nyd md,l mx;sh fj;


                                          25
ms<s.kajk ,o" uqZM uy;a iudch mSvkhg m;a lrjk" oroZvq iudc md,k Wml@u
wka;rA.; b.ekajSuz j,ska Ndr;Sh iudch fyuzn;aj mej;s nejsks'59


         Igz Ydia;Djreka ishZMfokdf.au wd.usl b.ekajSuz taldka; jYfhkau n@dyauK
iuzm@odfha uqZM uy;a iudch mSvkhg m;a lrjk" oroZvq iudc md,k Wml@u wka;rA.;
b.ekajSuzj,g jsreoaOj bosrsm;a jQfha iudch oevs jevjiuz mx;s.; ffjrfhka yd
ysxikfhka uqojd .ekSu ta Ydia;Djre ishZM fokdf.au wNsm@dh jQ ksidhs.fuz ksid Y@uK
iuzm@odh ks;ru Wkka|= jQfha yqfola jspdr mQrAjl f,i fyda uqZM ukskau wOdk.@dyS f,i
fyda iudch Wia my;a jYfhka jrA.SlrKh flaJ|@ lr.kakd,o b.ekajSuz j,g iDcq f,i
tfrysj hkakd jQ b.ekajSuz ;u iuh ixl,am f,i yZ|=kajd fokakghs' tys uQ,slu woyi
jkqfha iudcuh ysxikhg tfrysj hdu muKla jk nejska fydZo krl lu! jsmdl folu
m@;sfCIam lrk ,o b.ekajSuz wdpdr jsoHdjg fkd.e,mqk;a tys wNsm@dh jQfha nuqKka jsiska
fmkajd fokq ,enQ m@dK>d;l hd.h tkuz l`i,.duS m@;smodjla f,i yZ|=kajd fokq ,enQ foa
idjoH jQjla nj ck;djg fmkajd oSu jk nejska uQ,sl jYfhka hym;a fpz;kdjla Tiafia
Y@uK iuzm@odh ;u wd.usl b.ekajSuz bosrsm;a l< nejz ms<s.ekSug is|= fjz' fuz hgf;a
iDcqju us;@ fyda fu;a;d hkqfjka kduslj jHjydr fkdjqk;a iuzmQrAK jYfhka idrA:l
fyda ffck iufhys fuka wO! jYfhka idrA:l jHdhduhla fkdjqk;a" fu;a;d hkafkys
woyi .enzjk b.ekajSuz Y@uK iuzm@odh ;`< b;d nyq, jYfhka bosrsm;a lrkakg huzlsis
wjxl mrsY@uhla ord we;s nj fmfka. fu;a;d ixl,amfhka flfrkafka o ish,q wdldrfha
ysxihkahg jsreoaO jSu nejsks' kuq;a wjdikdjlg ffck iuh yer fiiq Y@uK
iuzm@odhhka uZ.ska bosrsm;a lrk ,o b.ekajSuz ksid iuia; Ndr;Sh iudch wdpdr
jsoHd;aul mCIfhka oevs f,i mrsydksh lrd .uka l< nj;a tlS wvqmdvqj ksidu tu
wvqmdvqluz |=re lsrSu msKsi nq|=iuh my< jQ nj;a fmfkkag ;sfnz'


         Igz Ydia;Djreka w;rska wka; fN#;sl jdoS u;hla ork wcs; flai luzn, f.a
b.ekajSuz wkqj fmfkkafka ish,qu wdldrfha l@shdjkaf.a m@;sM, fudyq jsiska m@;sfCIam lrk
,o njhs'60 tfukau ish oyfuz uQ,sl ixl,amh f,i wlsrshjdoh bosrsm;a lrk mQrK
liaim ta b.ekajSuz uZ.ska fydZo krl jYfhka l@shdjka jsksYaph lsrSu m@;sfCIam lrk ,o
nj fmfka'61 ;u uQ,sl b.ekajSu f,i ima;ldh jdoh bosrsm;a lrk ,o ml`O lpzpdhk
ish b.ekajSuz uZ.ska fmkajd fokqfha Tyq lu!h yd lu! M,h fkdms<s.;a njhs'62 oevs
ixYhjdoS odrAYksl ia:djrhla weiqre lsrSu ;u uQ,sl oyu f,i olajk ,o ixch
fn,a,gzGs mq;a; ish b.ekajSuz uZ.ska ksYaps; l`i, m@;smodjla yZ|=kajd fkd|=ka nj fmfka'63
ksh; ix.;sjdoh ish uQ,sl oyu f,i fmkajd fokq ,enQ ulaL,S f.daid, jsiska
wlsrshjdoh" wfya;`ljdoh yd ixidr Y`oaOsjdoh jeks wfya;`l wm@;Hjdohka ;yjqre l<d
jskd fya;`M, jdoS wd.usl b.ekajSula bosrsm;a fkdl< nj Tyqf.a b.ekajSuz wkqj fmfka'64



                                           26
fuu b.ekajSuz foi ne,sh hq;` jkafka yqfola wdpdr jsoHd;aul oDIags fldaKhg
jvd ;;a hq.fhys m@p,s;j mej;s iduzm@odhsl wOsldrSjdoS wd.usl b.ekajSuz wrNhd fuu
b.ekajSuz ljr wdldrhl n,mEula t,a, l<do ke;fyd;a fuu b.ekajSuz wcs; flai
luzn," mQrK liaim" ml`O lpzpdhk" ixch fn,a,gzGs mq;a; yd ulaL,S f.daid, hk
Ydia;Djreka miafokd jsiska bosrsm;a lrkakg fh|=fka l`ula fyhskao hk m@ia;;`h flaJ|@
fldgf.khs' ful, n@dyauK b.ekajsuz b;du;a ;on, f,i iudch fj,d me;sr mej;s
hq.hla jS ;snsKs' b;d oevs wka;jdoS wd.usl ia:djrhla orK ,o nuqqKka jsiska wd.usl
b.ekajSuz f,i iudchg bosrsm;a lrk ,oafoa iudch ;j ;j;a mSvdjg m;a lrk ,o
ffjrh jmqrjk" ysxidj Wodlrjk" l`,fNaoh ;yjqre lrk" mx;sfNaoh we;s lrk"
iudch oevs oroZvq wdlD;s.; ;;ajhlg yd wdjD; iajNdjhlg /f.k hkakd jQ
lreKqh' Tjqka jsiska ish wd.usl b.ekajSuz iajrEmfhka wd.usl b.ekajSuz ;`< nyd"
wd.usl b.ekajSuzj, iZM ms<s yZojd bosrsm;a lrk ,oafoa usksiqkaf.a jsuqla;sh Wod lrfok
wkaofuz pska;khla fkdj jspdr mQrAjl pska;khlska hq;`j n,kakg usksiqka yqre mqre|=
fjuska mej;s tu ld,jljdkqfjz ke;sjS hk ish n@dyauK wdOsm;Hh kej;;a iudch ;`<
;yjqre lr.ekSug wjYH lrk lreKq muKs'65


           tu ksid tjka iudc wdrA:sl wd.usl foaYmd,k jd;djrKhla yuqfjz ld,Sk
iudcuh wjYH;djhla jS ;snqfKao yels Wmrsu whqrska tu wka;jdoS ysxidjdoS n@dyauK
b.ekajSuz j,g tfrysj l@shdlrkakd jQ b.ekajSula bosrsm;a lsrSu usi tuZ.ska iudcfhys
wdpdr jsoHd;aul moku nsZo jefgk nj is; is;d l,auruska isgSu fkdfjz' fuz ksid iFj
>d;kh wdoS fkdfhl`;a ysxil l@shd wkq.ukfhka mj;ajkq ,enQ hd.fhys yd hZ{fhys
udrA.fhka jsuqla;sh Wodfj;ehs i,lkakg lshd|=ka nuqKq oyu ijoH jQjla nj;a" tys
fydZo krl l`i, wl`i, mska mjz f,i fmkajd oS ;snQ lrKq idjoH nj ;rAldkqidrSj
fmkajd oSu;a hq.fhys ld,Sk iudc wjYH;djh fia ie,lsks'66


          ta uZ.ska wysxil ck;dj fj;" n@dyauK b.ekajSuz uZ.ska we;s lrkq ,enqjd jQ"
nuqKq wdOsm;Hfhka ksoyia lr .ekSfuz hym;a fpz;kdj fmrgq lrf.k ;;a hq.fhys
ish,qu Y@uK iuzm@odhhkays b.ekajSuz bosrsm;a jsks' fuz wkqj fN#;sljdoh" wlsrshjdoh"
ixYhjdoh jeks b.ekajSuz bosrsm;a jQfha o fulS wdl,amh fmroers lrf.kh' we;euzyq
fuu b.ekajSuzj, wdpdr jsoHd;aul wufkdaZ{njla fmkajd fokq ,nkafka tajd bosrsm;a
lrk ,o uQ,sl wruqK ksis f,i ixcdkkh lsrSfuka f;drj idudkH ck;dj fujeks
b.ekajSuz idjoH wdldrhg .@yKh lr.ekSu ksid iudcfhys we;s jkakd jQ wdpdr
jsoHd;aul nsZo jegSu muKla ie,ls,a,g f.kh'67 fuz w;r nq|=iuh yqfola n@dyauK
b.ekajSuz j,g jsreoaO jSfuka muKla fkdkej;S wkq.ukh lsrSu iZoyd iq|=iq irAj
iuzmQrAK jsuqla;sh Wod lr.ekSfuz wdpdr jsoHd;aul yd Z{dk uSudxil l@ufjzohla yZ|=kajd
fokq ,enQ w;r fiiq Igz Ydia;Djreka w;rska wcs; flai luzn," ml`O lpzpdhk" mQrK



                                         27
liaim" ulaL,S f.daid," ixch fn,a,gzGs mq;a; hk Ydia;Djreka mia fokdf.a b.ekajSuz
yqfola n@dyauK b.ekajSuz j,g jsreoaO jSu muKlau ish b.ekajSuzj, wruqK lr.;a nj
                            68
meyeos,sj fmfkkakg ;sfnz'


          fu;a;d ixl,amh n,mEu ffck Ou!h jsIfhys we;sl< n,mEu ms<snZoj
wOHhkh lsrSu tys mYapd;a ld,Sk jsldYh l`uk mokula u; ilia jsKs oehs f;areuz
.ekSug jsYd, msgsjy,la fjz' Igz Ydia;Djre w;rska ks.KaG kd: mq;a; jsiska bosrsm;a
lrk ,o b.ekajSuz ffck oyu nsys jSug WmldrS jsh'69 ffck oyfuz moku f,i ie,lsh
yels mru wjsysxidjdoh uZ.ska o us;@ ixl,amhg ,efnkafka ukd msgsjy,ls' fuu
wjsysxidj jkdyS cSjh iys; iEu fohlska u wE;a jsh hq;` hehs mjik YsCIK udrA.hhs'
kuq;a nq|=iuhdkql~,j fuu YsCIK l@uh ksrjoH hehs mejish fkd yelafla b;du;a
wka;.duS f,i w;a;ls,u:dkqfhda.hg .shd jQ l@ufjzohla fudjqka jsiska wkq.ukh l<
nejsks'


            lsishuz cSjSka fldgilg ydks is|=fj;ehs hk nsfhka iuyr ffckfhda .uka
lrk uZ. msioeuSu o" wdYajdi lrk jsg im@dKsl laIq|@ cSjSka weoS t;ehs hk nsh ksid
.uka lrk jsg ysi yd uqyqKq wdjrKh fldg .ekSu o" c,h fmrd mdkh lsrSu o" uS
meKs mjd m@;sfCIam lsrSu o lr;s' fudjqka jsiska wkq.ukh l< wjsysxidj wka;hgu .sh
fohla nejska idudkHfhka wkq.ukh lsrSu b;du;a |=Ialrh'70 fuz |=IalrFjh
uydNdr;fhys fufia olajd ;sfnz' weiska olskq ,ensh fkdyels jQ;a" ;rAlfhka wkqudk
lrkq ,ensh fkdyels jQ;a" m@dKSkaf.ka f,dj msrS we;' wm weia msydgq fid,jk jsg Wkaf.a
w;a md levS jefgz' hkqhs'71 Nd.j; mqrdKh olajkafka o fujeks woyils' tkuz m@dKh
m@dKfhys m@dKh hehs olajhs'72 fuz iqZM i;Hh wu;l lr oeuQ jsg cSj;a jSu wmyiq jk
;ruzh' fld;kl fyda fjfik lsishuzu m@dKsfhl`yg ;uka w;ska b;du;a iqZM ysxidjla
fyda is|=fj;ehs hk nsfhka ;ukaf.a wOHd;auhg mKjd .kakd ,o wd;au jOfhka yd wd;au
ysxikfhka hqla;j l,ayerSug fujsg is|= fjz' wd;au ysxikh yd wd;au jOh .enzjk
b.ekajSuz i,ld ne,Q l, ffck iuh mQrAK wjsxidjdoS b.ekajSulehs mejish fkdyelsh'
ffck iuh ;`< jsia;r jk fulS wd;au jO yd wd;au ysxik l@ufjzohka
w;a;ls,u:dkqfhda.S m@;smodjka f,i nq|=iufhys fmkajd oS we;s w;r wkHhka jsIfhys
wysxidjdoS jqj;a ;uka jsIfhys w;a;ls,u:dkqfhda.h f,i wd;au jOh yd ysxikh
wkq.ukh l, hq;` jQ wd.usl m@;smodj f,i fmkajd oS we;s nejska ffck iuh ;`< we;af;a
wfkla wdpdr jsoHd;aul wd.usl b.ekajSuz ish,af,ysu wka;rA.; jkakdla fuka wO!
wysxidjdohla nj iuh iudc jsoHdj wkqj o fmkajd osh yelsh'


            fu;a;d ixl,amfhys iudcuh yd fm#oa.,sl Ndjs;dfjz Wmrsuh ms<sUsnq
jkafka mQrAK wjsysxidjdoS mokul nejska tnZZ|= mokul isg ish wd.usl b.ekajSuz bosrsm;a


                                         28
lrkakd jQ ;@smsgld.; b.ekajSuz ;`< muKla tu ixl,amfhys WmrSu Wmfhda.s;duh
,CIK jsoHudk jk nj fmkajd osh yelsh' fuz wkqj iuhdka;r miqnsu ;`< nq+|=iufhys
oelafjk b.ekajSuz ;`< fu;a;d ixl,amfhys WmrSu ixjrAOkd;aul wjia:djka lrd <Z.d
jsh yels ffcj idrOrAu ugzguz l@shd;aul jk nj meyeos,s fjz' idrOu!hkays WmrSu ;,h
yeujsgu fmd|= uy;a jsYajjSh tald;ausl nj yd ffcj iqrCIs;;djh mokuz lrf.k
we;sjQjla jk fyhska fu;a;d ixl,amfhys wdOHd;ausl yd iudcuh Wmfhda.S;djh jvd;a
m@n, f,i nq|=iuh jsiska fuysoS jvd;a oevs f,i wjOdrKh lrkq ,nhs' fuz wkqj
;@smsgld.; iEu b.ekajSulskau mdfya iuia; ffcj m@cdj fj; f.k tk mKsjqvh jkqfha
o fu;a;d ixl,amfhka m@uqos; ffcj ys;jdoS njuhs' isjzjkla msrsi w;rska .sys mejsos
fomsrsigu fu;a;d ixl,amfhys .enzjk ffcj ys;jdoS ,CIK nq|=iufhka fmkajd oS we;s
w;r mejsos Ndjfhys uQ,sl moku ilia jS we;af;ao fu;a;d ixl,amh fmroers lrf.k
nejska nq|=iuh fiiq iuhjdohka blaujd .sh irAj iuzmQrAK wjsysxidjdoS b.ekajSula
bosrsm;a lrkakd jQ oyula jQ nj fmkajd osh yelsh'




                                         29

More Related Content

What's hot

DAW AUNG SAN SUU KYI-OUR BELOVED NATIONAL LEADER-(8) BOOK COLLECTION
DAW AUNG SAN SUU KYI-OUR BELOVED NATIONAL LEADER-(8) BOOK COLLECTION DAW AUNG SAN SUU KYI-OUR BELOVED NATIONAL LEADER-(8) BOOK COLLECTION
DAW AUNG SAN SUU KYI-OUR BELOVED NATIONAL LEADER-(8) BOOK COLLECTION MYO AUNG Myanmar
 
ประกาศสัมภาษณ์ สหวิทยาการ ลำปาง
ประกาศสัมภาษณ์ สหวิทยาการ ลำปาง ประกาศสัมภาษณ์ สหวิทยาการ ลำปาง
ประกาศสัมภาษณ์ สหวิทยาการ ลำปาง pyopyo
 
Chhattisgarh main tourist spots
Chhattisgarh main tourist spotsChhattisgarh main tourist spots
Chhattisgarh main tourist spotsAnant Bibhore
 
Freedom of the Press in Hindi
Freedom of the Press in HindiFreedom of the Press in Hindi
Freedom of the Press in HindiHRLNIndia
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter snhewage
 
General tamil part8
General tamil part8General tamil part8
General tamil part8karthi keyan
 
Philosophy of Plato by Upasana Joshi
Philosophy of Plato by Upasana JoshiPhilosophy of Plato by Upasana Joshi
Philosophy of Plato by Upasana Joshiupasanajoshi80
 
Img 0003 new_0001
Img 0003 new_0001Img 0003 new_0001
Img 0003 new_0001prsaowalak
 
Chithirai patta ulundu by kannan
Chithirai patta ulundu by kannanChithirai patta ulundu by kannan
Chithirai patta ulundu by kannanKannan Kannan
 

What's hot (15)

Aap andolan
Aap andolanAap andolan
Aap andolan
 
ගීතය
ගීතය ගීතය
ගීතය
 
DAW AUNG SAN SUU KYI-OUR BELOVED NATIONAL LEADER-(8) BOOK COLLECTION
DAW AUNG SAN SUU KYI-OUR BELOVED NATIONAL LEADER-(8) BOOK COLLECTION DAW AUNG SAN SUU KYI-OUR BELOVED NATIONAL LEADER-(8) BOOK COLLECTION
DAW AUNG SAN SUU KYI-OUR BELOVED NATIONAL LEADER-(8) BOOK COLLECTION
 
Macchar maro app by satya prakash reshu
Macchar maro app by satya prakash reshuMacchar maro app by satya prakash reshu
Macchar maro app by satya prakash reshu
 
ประกาศสัมภาษณ์ สหวิทยาการ ลำปาง
ประกาศสัมภาษณ์ สหวิทยาการ ลำปาง ประกาศสัมภาษณ์ สหวิทยาการ ลำปาง
ประกาศสัมภาษณ์ สหวิทยาการ ลำปาง
 
Chhattisgarh main tourist spots
Chhattisgarh main tourist spotsChhattisgarh main tourist spots
Chhattisgarh main tourist spots
 
Freedom of the Press in Hindi
Freedom of the Press in HindiFreedom of the Press in Hindi
Freedom of the Press in Hindi
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Buddhist values 3.chapter
 
General tamil part8
General tamil part8General tamil part8
General tamil part8
 
Sa 210$r
Sa 210$rSa 210$r
Sa 210$r
 
Philosophy of Plato by Upasana Joshi
Philosophy of Plato by Upasana JoshiPhilosophy of Plato by Upasana Joshi
Philosophy of Plato by Upasana Joshi
 
RESEARCH ANALYSIS AND EVALUATION
RESEARCH ANALYSIS AND EVALUATIONRESEARCH ANALYSIS AND EVALUATION
RESEARCH ANALYSIS AND EVALUATION
 
Hamaratit
HamaratitHamaratit
Hamaratit
 
Img 0003 new_0001
Img 0003 new_0001Img 0003 new_0001
Img 0003 new_0001
 
Chithirai patta ulundu by kannan
Chithirai patta ulundu by kannanChithirai patta ulundu by kannan
Chithirai patta ulundu by kannan
 

Viewers also liked

Paolillo, Benedetti, Graj, Terlizzi & Bisceglie - input2012
Paolillo, Benedetti, Graj, Terlizzi & Bisceglie - input2012Paolillo, Benedetti, Graj, Terlizzi & Bisceglie - input2012
Paolillo, Benedetti, Graj, Terlizzi & Bisceglie - input2012INPUT 2012
 
Advocacia e Processo Eletrônico
Advocacia e Processo EletrônicoAdvocacia e Processo Eletrônico
Advocacia e Processo EletrônicoCFOAB
 
Cobre Bem - Reweb
Cobre Bem - RewebCobre Bem - Reweb
Cobre Bem - RewebReweb2011
 
Consideraciones finales en la redaccion de un artículo científico
Consideraciones finales en la redaccion de un artículo científicoConsideraciones finales en la redaccion de un artículo científico
Consideraciones finales en la redaccion de un artículo científicoJose Alberto Ramirez Ramirez
 
Infografia Acuerdos de colaboracion entre SPAs (vigilancia de la salud)
Infografia Acuerdos de colaboracion entre SPAs (vigilancia de la salud)Infografia Acuerdos de colaboracion entre SPAs (vigilancia de la salud)
Infografia Acuerdos de colaboracion entre SPAs (vigilancia de la salud)J. Javier Alvarez Martínez
 
"Renova la teva roba" Primavern 14
"Renova la teva roba" Primavern 14"Renova la teva roba" Primavern 14
"Renova la teva roba" Primavern 14Anna_mg
 
Plano mkt brasilcap leonardo
Plano mkt brasilcap leonardoPlano mkt brasilcap leonardo
Plano mkt brasilcap leonardoleoquintieri
 
Política urbana
Política urbanaPolítica urbana
Política urbanaCRESS-MG
 
Processo Eletrônico e CNJ – Sistema Processo Judicial Eletrônico – PJe
Processo Eletrônico e CNJ – Sistema Processo Judicial Eletrônico – PJeProcesso Eletrônico e CNJ – Sistema Processo Judicial Eletrônico – PJe
Processo Eletrônico e CNJ – Sistema Processo Judicial Eletrônico – PJeCFOAB
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේsnhewage
 
Eso programació antonio_portfoli
Eso programació antonio_portfoliEso programació antonio_portfoli
Eso programació antonio_portfolialfa6
 

Viewers also liked (20)

Paolillo, Benedetti, Graj, Terlizzi & Bisceglie - input2012
Paolillo, Benedetti, Graj, Terlizzi & Bisceglie - input2012Paolillo, Benedetti, Graj, Terlizzi & Bisceglie - input2012
Paolillo, Benedetti, Graj, Terlizzi & Bisceglie - input2012
 
Sem2 gauna
Sem2 gaunaSem2 gauna
Sem2 gauna
 
Haz de tu saldo un Negocio
Haz de tu saldo un NegocioHaz de tu saldo un Negocio
Haz de tu saldo un Negocio
 
Advocacia e Processo Eletrônico
Advocacia e Processo EletrônicoAdvocacia e Processo Eletrônico
Advocacia e Processo Eletrônico
 
Cobre Bem - Reweb
Cobre Bem - RewebCobre Bem - Reweb
Cobre Bem - Reweb
 
Tcu auditor abt_ed._6
Tcu auditor abt_ed._6Tcu auditor abt_ed._6
Tcu auditor abt_ed._6
 
Consideraciones finales en la redaccion de un artículo científico
Consideraciones finales en la redaccion de un artículo científicoConsideraciones finales en la redaccion de un artículo científico
Consideraciones finales en la redaccion de un artículo científico
 
Infografia Acuerdos de colaboracion entre SPAs (vigilancia de la salud)
Infografia Acuerdos de colaboracion entre SPAs (vigilancia de la salud)Infografia Acuerdos de colaboracion entre SPAs (vigilancia de la salud)
Infografia Acuerdos de colaboracion entre SPAs (vigilancia de la salud)
 
Coletividades
ColetividadesColetividades
Coletividades
 
Grécia
GréciaGrécia
Grécia
 
"Renova la teva roba" Primavern 14
"Renova la teva roba" Primavern 14"Renova la teva roba" Primavern 14
"Renova la teva roba" Primavern 14
 
Windancer2003
Windancer2003Windancer2003
Windancer2003
 
Plano mkt brasilcap leonardo
Plano mkt brasilcap leonardoPlano mkt brasilcap leonardo
Plano mkt brasilcap leonardo
 
Política urbana
Política urbanaPolítica urbana
Política urbana
 
Processo Eletrônico e CNJ – Sistema Processo Judicial Eletrônico – PJe
Processo Eletrônico e CNJ – Sistema Processo Judicial Eletrônico – PJeProcesso Eletrônico e CNJ – Sistema Processo Judicial Eletrônico – PJe
Processo Eletrônico e CNJ – Sistema Processo Judicial Eletrônico – PJe
 
Vithaus
VithausVithaus
Vithaus
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
 
CMS Website Development
CMS Website DevelopmentCMS Website Development
CMS Website Development
 
Sueños
SueñosSueños
Sueños
 
Eso programació antonio_portfoli
Eso programació antonio_portfoliEso programació antonio_portfoli
Eso programació antonio_portfoli
 

More from snhewage

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේsnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේsnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introductionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introductionsnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviourආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behavioursnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notesආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notessnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot noteආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot notesnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundationsnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Reference books
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Reference booksආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Reference books
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Reference bookssnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Metta research propasal
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Metta research propasalආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Metta research propasal
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Metta research propasalsnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Ii
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Iiආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Ii
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Iisnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foundation of effective
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ              3.foundation of effectiveආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ              3.foundation of effective
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foundation of effectivesnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundationsnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12snhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundationsnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundationsnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot noteආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot notesnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notesආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notessnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviourආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behavioursnhewage
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේsnhewage
 

More from snhewage (20)

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introductionආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             1.introduction
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviourආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notesආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot noteආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Reference books
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Reference booksආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Reference books
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Reference books
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Metta research propasal
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Metta research propasalආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Metta research propasal
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Metta research propasal
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Ii
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Iiආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             Ii
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ Ii
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foundation of effective
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ              3.foundation of effectiveආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ              3.foundation of effective
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foundation of effective
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             12
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 12
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             5.social foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 5.social foundation
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundationආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             4.epistemologyical foundation
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 4.epistemologyical foundation
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot noteආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             3.foot note
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 3.foot note
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notesආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.foot notes
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.foot notes
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviourආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ             2.cognition & behaviour
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 2.cognition & behaviour
 
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ
 

ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත හේවගේ 1.introduction

  • 1. ආචාර්ය සුජිත් නිශාන්ත ෙහේවෙග් 01 mrspzfPAoh (01 Chapter) fu;a;d ixl,amh : YnzodrA: jsNd.h yd Ndr;Sh ft;sydisl miqnsu ( Metta Concept : Semantics & Indian historic background ) YnzofldaI ;`< fu;a;d hk mohg oS we;s jsjsO wrA:hka ms<snZoj wjfndaOhla ,nd .ekSu m<uqfldgu jeo.;a fjz' Metta hk jpkh iZoyd ixCIsma; md,s – bx.@Sis YnzofldaIfhys oelafjk wF:!h jkqfha ia;@S ,sx.drA:!h wZ.jk ( f. amity;benevolence ) amity yd benevolence hk jpk folhs'1 –kammatthana, nt. – bhavana, f. cultivation of benevolenc.-yana, f. friendly feeling. –vihari, a. abiding in kindliness.tfiau fu;a;d hk wF:!h fok fuu Amity hk jpkh iZoyd ixCIsma; TlaiarAvz YnzofldaIfhys oelafjk f;areu jkqfha Friendship;Friendly relations hk us;@Fjh uQrA;su;a lsrSuhs'2 Amity hk jpkh wF:! olajkafka o us;@Fjh yd us;@Ndjh wZ.jk Friendship yd Friendly hk f;areuz folhs'3 TlaiarAvz YsIHhkaf.a mdrsNdIsl YnzofldaIfhys Metta yd Amity hk jpk folu wka;rA.; fkdfjz' ta fjkqjg tys tu wF:!h f.k oSu msKsi olajd we;af;a Friend – Ship yd Friendly hk jpk folhs'4 fuu jpk foflka tlla jQ Friend – Ship hk jpkfhys wF:!h f,i olajd we;af;a ( an instance,Period,of ) the feeling or realation ship that exists between friends hkakhs' tfiau fuys wfkla jpkh jQ Friendly hk jpkfhys wF:!h f,i olajd we;af;a acting or ready to act as a friend; be friendly to / towards hk wrA:hhs' tfukau bx.@Sis – md,s YnzofldaIfhys fuu Amity hk jpkfhys wF:!h f,i oelafjkqfha Metta yd Metti hk f;areuz folhs'5 tfiau Amity hk jpkfhys wF:!h f,i bx.@Sis – isxy, YnzofldaIfhys oelafjkafka us;@lu" us;@Ndjh" iuZ.slu" idu.@sh" iud.@s;dj hk wF:!hka iuQyhhs'6 tfukau fuu Amity hk jpkfhys wF:!h ;j;a bx.@Sis iy bx.@Sis – isxy, YnzofldaIhl oelafjkafka ( am'i-ti ) n. Friendship ; agreement ; good-will f,ighs'7 1
  • 2. ;j;a bx.@Sis - isxy, YnzofldaIhl Amity hk jpkhg fok wF:!h jkafka us;@Fjh" idud.@sh hkakhs'8tfukau ;j;a bx.@Sis - isxy, YnzofldaIhl fuu Amity hk jpkfhys wF:!h us;@Fjh" hdZMlu jYfhka fmkajd oS ;sfnz'9 ksrela;s iys; isxy, Ynzo fldaIfhys us;@" ffu;@sh yd fu;a;d hkqfjka Ynzo ;`ku tlu wF:!fhys olajd ;sfnz' fuhska us;@ ( ix' us;@ ) hk jpkh uZ.ska hyZM yd ys;j;a hk f;areuz f.k fok nj fmkajd oS ;sfnz' tfukau tu Ynzohu ysre fyj;a iQrAhhd weZ.jSu iZoyd mrAhdh kduhla f,i o Ndjs;hg f.k we;s nj o fmkajd oS ;sfnz' fuhg wu;rj fu;a;d ( md' fu;a;d ) hk moh ffu;@sh" ish,q i;aFjhka flfrys lreKdj oelajSu msKsi Ndjs;d jS ;sfnz' tfukau .il kduhla oelajSu msKsi;a fuu fu;a;d kduh jHjydrhg f.k we;s nj tu YnzofldaIfhys fmkajd oS ;sfnz' ta hgf;a jsfYaIfhkau iZ|=ka .i yeZoskajSu msKsi fuu jok Ndjs;hg f.k we;s nj olajhs' tfiau tys fuu wF:!hkau f.k oSu msKsi fu;" ffu;@sh" fu;a ( ix' ffu;@sh ) yd ffu;@sh hk jpk Ndjs;hg f.k we;s nj o olajd ;sfnz'10 iZ|=ka .i iqjZoj;a jDCIhls' fnfyjska wd.usl lghq;` iZoyd Ndjs;dlrk iqjZo |@jHhka ;ekSu msKsi Wmfhda.S lr.kakd Ydlhls' fuysoS fu;a;d hk Ynzofhkao hul .`K iqjZo uQrA;su;a lsrSu msKsi fyj;a biau;` lsrSu;a" uD|=nj" T#IOSh nj" uqyqK meyem;a lr,k iajNdjh jeks fudf<dla .`K jsfYaIhka ksrEmKh lsrSu msKsi fu;a;d Ynzoh iZ|=ka jDCIh wrNhd o jHjydr jS ;sfnk nj fuhska OzjskdrA:j;a flfrA' 2
  • 3. fu;a;d hk jpkfhys wF:!h md,s - isxy, YnzofldaIhl olajd we;af;a 'ffu;@sh' f,ihs' tys ia;@S ,sx.sl kdu moh 'fu;a;d f,i;a mqreI ,sx.sl kdu moh ffu;@ f d' 'fu;a;' f,i;a olajd we;'11 tfiau 'fu;a;d jpkh 'fu;a' kue;s kdu m@lD;sh uq,a fu;a fu;a d' fu;a lrf.k we;s jQ nj m@dfhda.sl isxy, YnzofldaIfhys olajhs'12 tys wF:!h f,i ffu;@S lrkjd yd 'fu; olajd ;sfnz' 'fu;a;d jpkh o kdu m@lD;shla f,ig tysu oela fjz' fu;' fu; fu;a d' jsfYaIKh kuz 'fu;' hkakhs' wF:!h 'ffu;@S' hkakhs' 'fu;a;d' hk jpkh jsydrs hk fu;a d jpkh iuZ. fhoS 'fu;a;d' jsydrs hkafkys wF:!h ffu;@sfhka hqla; j hkak f,i olajd fu;a d ;sfnz' tfukau 'fu;a Ouz' hk kdu m@lD;sfhka ffu;@S Ou!h yd ffu;@sh wF:!j;a flfrA' fu;a 'fu;a' hk kdu m@lD;sh jHjydrfha oS 'fu;a mereuz' ( kd' m@' ) hkafkka ffu;@S mdrus;dj fu;a fu;a o" 'fu;a msrs;a ' ( kd' m@' ) hkafkka lrKSh fu;a; iQ;@h o 'fu;a ndjkd ( kd' ) hkafkka fu;a fu;a ndjkd' ffu;@S Ndjkdj o" 'fu;a fndai;a ' ( kd' m@' ) hkafkka ffu;@s fndaOsiFjfhda" wkd.;fhys fu;a fuf;a nq|=ka kuska nq|= jSug mereuz mqrkakdo" 'fu;a uqk' ( kd' m@' ) fuf;a nq|=yqo" 'fu;a is;a fu;a s fu;a ' ( kd' m@' ) hkafkka ffu;@s iy.; is;"ffu;@sfhka hqla; ps;a;h o" 'fu;a iq;^ fu;a iq;`r' fu;a ( kd' ) lrKSh fu;a; iQ;@ho woyiajk nj olajd ;sfnz' ixialD; NdIdfjys fuu jpkh ffu;@ f,i uQ,sl iajrEmfhka we;' thska ia;@S ,sx.sl mohla jQ ffu;@S hk jpkh ksIamkak fjz' YsIHhkaf.a ixialD; - bx.@Sis YnzofldaIfhys fuu ffu;@ rEmh ( Ajective ) yd ffu;@S ( Feminine ) hk jpk fol olajd we;'13 fuys ffu;@S hk jpkhg wF:! ;`kla olajd ;sfnz' bka m<uq wF:!h jkqfha Belonging to a Friend hs' fojeks wF:!h jkqfha Given by a friend f;jk wF:!h jkqfha Friendly, Well - disposed, Amicable, Kind hkakhs' tfiau fuu jpkh us;@ fojshdg kEluz olajk njo fuys jsia;r flfrA' fuh ;yjqre lsrSu msKsi ixialD;-bx.@Sis YnzofldaIfha ( us;@ ) hk jpkfhys wF:!h mrSCId lr n,f;d;a ta iZoyd Friend ( iy<" iypr" ineZos" ydo" ysff;Is" ys;j;a" hdZM" hyZM" lreKdjka;" us;@" l`ZMm." wkql~," us;@j;a ), Amicable ( iuZ.s iuzmkak" ys;j;a" iqyZo" us;@" us;@j;a ), Affectionate ( yqr;,a" ohdnr" fma@ujka;" ysff;IS" wdorKSh )" Kind ( <f;;a" ujzyia" ohdjka;" ohdnr" fidar;" f;;" f;;a" ldreKsl" lreKdjka;" l`,qKq" jrA.h" fidar;sh" fudaia;rh" wdldrh" cd;sh ), A Brahman Who has arrived at the higest state of human perfection. hk woyia iuQyhla oS ;sfnk wdldrh oel.ekSug ,efnkq we;'14 3
  • 4. Y@S iqxu., YnzofldaIfhys ( isxy, - isxy,dF:! ) fuu jpkh 'fu;a' jYfhka fu;a olajd ;sfnz' tys wF:!h jkqfha ffu;@shhs'15 fuysu fu;a l`ZMKq hk moh tlajr Ndjs;d jS ;fnz tys woyi ffu;@sh yd lreKdj hkakhs'16 .`Kfiak isxy, uyd wldrdosfhys 'fu;a;' yd 'fu;a;d hk jpk folu ffu;@sh yeZoskajSu msKsi jHjydr lr ;sfnz'17 fuhska fu;a fu;a d' fu;a; hk jpkh iZoyd ffu;@S iy.; hk wF:!hg wu;rj fldgzgh yd .`osrsh hk wF:! follao oS ;sfnz' 'fu;a;d' hk jpkh iZoyd ffu;@sh yd iq|= iZ|=ka .i hk wF:! fol oS fu;a d ;sfnz'18 ls@ia;@shdks wd.usl Ynzo fldaIhla jq lf;da,sl m,a,sfhys TlaiarAvz YnzofldaIfhys hk Ynzo fldaIfhys fu;a;d Ynzoh Mithraism f,i olajd we;' thska woyia jS ;sfnkqfha o us;@Fjh hkakhs'19 tfukau nhsn,fhys m@Odk fukau flaJ|@Sh b.ekajSula jk fm@auh hk wF:!ho ksIamkak jSug mokuz jS ;sfnkqfha fuu us;@ ixl,amh nj meyeos,s fjz' tfukau us;@ Ynzoh ( us;@hsiuz Mithraism ) fyj;a us;@ keue;s wd.usljdoh olajd jsldYh jSu Tiafia nhsn,hg fuys wdNdIh oevsj n,md we;s nj meyeos,sj fmfkkakg ;sfnz' kj n@s;dkH jsYajfldaIh hk fldaI .@J:fhys us;@ ( Mithra ) Ynzoh ms<snZoj olajd we;af;a th ixialD; us;@ Ynzoh wkqj us;@dia f,i WpzpdrKh jk jpkhla f,ihs' 4
  • 5. tfiau ixialD; NdIdfjys us;@ jYfhka olajkqfha bka|= - BrdKSh mqrdjD;a;hkag wkqj wdf,dalfhys fojshd nj ie,fla' fuu wf,dalfhys fojshd ms<snZo weoys,a, bkaoshdfjz isg jHdma; jQjla nj ms<s.efka' kefZ.kysr isg b;du;a wE;ska msysgs ngysr m@foaY olajdu fuu weoys,a, jHdma; jQ nj;a thg miqnsuz jQfha bkaoshdfjz fuh fnfyjska m@p,s;j mej;s mej;s ksid nj;a ;yjqre jS ;sfnz' fuu weoys,a, jHdma; jS .sh ngysr m@foaYfha jQ rgj,a w;rska m@xYh" uy n@s;dkHh yd crAuksh hk rgj,a jsfYaIfhka iZoyka l< yelsh' m<uqfjkau ffjosl us;@ ms<snZoj ,shejS we;af;a l@s' mQ 1 400 g fmr isgh' fuu us;@ jkaokh mrAishdfjys b;du;a oevsj uq,a nei f.k jHdma;j mej;sks' bka miqj f,dal m@lg fy,ksla hqoaOfhysoS mrAishkajre jsiska wef,laiekav@shdj w;am;a lr.ekSfuka wk;`rej uqZM uy;a wef,laiekav@shdj mqrdu fuu weoys,a, jHdma; jS .sfhah' 3 jk yd 4 jk Y; jrAI j,oS us;@ weoys,a, iuzmQrAKfhkau mdfya fuu m@foaYj, jHdma;j mej;s nj i,lkq ,efnz' tfiau Tjqka jsiska /f.k hk ,o fuu fu;a;d weoys,a, l@sia;shdks wd.fuys kj;u ixjrAOkh jSuz olajd m@Odk .Kfha m@;sjdosfhl` f,i frdau wOsrdchdf.a finZMka jsiska Ndjs;hg .kakd ,oS' frdau wOscrdchka jQ flduvqia ( Commodus ) yd cq,shka ( Julian ) hk fofokd us;@jdofhys ( Mithraism ) iudruzNlhka f,i oelafjz' ;`kaish y;la osfhdlsiShdkqjre vekshqnz weoys,af,a isg ( vekshqnz weoys,a, mQj!fhys frdaufhys ;snQ tla;rd wd.usl weoys,a,la f,i ie,lsh yelsh' tu wd.usl weoys,a, jHdma; mej;s ixialD;sh vekshqnz ixialD;sh f,io tu wd.usl ksldhlhska vekshqnz .`re l`,h f,io yZ|=kajd ;sfnz' ) us;@ olajd ta fjkqfjka jsydria:dkhla mdrsY`oaOshg m;a lr .;ay' fuu vekshqnz weoys,a, fukau us;@ weoys,a,o wOsrdcHfhys wdrCIl Wml@uhla f,i Ndjs;hg f.k ;sfnz' mqrdjD;a;j,g wkqj us;@f.a Wm; ms<snZoj olajd we;af;a wdf,dalfha meje;au we;s lrkakd jQ foh f,ihs' tfiau Yia;@hlska ikakoaOj tla milska .,d niskd Y`oaO jQ .x.djlska o" Y`oaO jQ .ila hg isgskakd jQ fmd<fjys orejd f,i th ta jsiskau wF:!l:kh lr ;sfnz' Tyq w;lska hIagshla /f.k isgsk mqoa.,hd f,i yd miqj ta uZ.ska urKh lrd iuzm@dma; lrkakd jYfhka o ( udrhd)" tfiau cSjs;h ,nd fokakd jYfhka o ( W;amdolhd ) " f,dal jsIh ms<snZoj jDINhd jYfhkao ish,q jDCI,;djkaf.a ftYaprAhu;a M,orkakd jYfhkao yZ|=kajkq ,nhs' us;@f.a jDINhd urd oeuSu ( l:dfjys mriamr jsfrdaOS jdlHh jekiSu) hk ixl,amh fy,ksla l,dfjys ckm@shu wF:!l:kh jS mej;sks' us;@ weoys,a, ;`< mQcd jsOSkaf.a idM,H;djh f,i ie,flk jDINhd urdoeuSu ( l:dfjys mriamr jsfrdaOS jdlHh jekiSu ) us;@ weoys,af,ys uQ,dlD;sh njg m;ajsh'20 wdf,dalfhys fojshd f,i ie,flk us;@ iyhlfhl` jkqfha .@Sl iQrAhhd fojsfhl` f,i ie,flk fy,shia ( Helios iQrAhhd ) iuZ.hs' tfiau th frdaudkq w,x>kSh 5
  • 6. miajk iajrhhs' Tyq ksrka;rfhka c,hg wOsm;sj c,h idrj;a lrkaksh jYfhka oelafjk wkys;d ( Anahita ) fojZ.k iuZ. hq., jYfhka fhfoa'21 fu;a;d hk mofhys jHdlrK jsNd.h msKsi wjOdkh fhduqlsrSu uZ.ska jd.a jsoHd;aul mCIfhka tys jsldYh wjfndaO lr.ekSu msKsi msgsjy,la ,efnz' fuz uZ.ska fu;a;d hk moh ms<snZoj jvd;a wx. iuzmQrAK js.@yhlg fhduq jsh yelsh' md,s NdIdfjz ‘fu;a;d (Metta)’hkqfjka yeZoskafjk jpkfha isxy, woyi ‘us;`renj’ hkakhs'22 fuh md,sfha bF:s ,sx. kdu mohla jk w;r wldrdka; m@:ud jsNla;s tal jpkfha ‘fu;a;d’ hkqfjka fu;a fhfoa'23 uz +t = fu hkqfjka oelafjkafka ug" uf.a hk woyihs' ( wuzy – Ynzo p – P tl ) fuys kdu Od;`j jkqfha 'fu;a;dh;s' hkakhs' fuhska wF:!j;a jkqfha ffu;@S lrhs yd fu;a fu;a is; m;`rejhs hk f;areuzh' tfukau bF:s ,sx.drA:fhka 'fu;a;dhkd' hk jpkh ffu;@S fu;a dhkd lsrSu hk wF:!fhka jHjydrfha fhfoa' tfukau ;j;a jsfgl 'fu;a;d' hk bF:s ,sx. joko fu;a d ffu;@sh hk wF:!fhkau jHydr fjz' md,s NdIdj ;`< ‘fu;a;d’hkqfjka fhfok fuu jpkh ixialD; NdIdj ;`< ‘ffu;@S’hkqfjka tu wrA:fhkau Ndjs;d fjz'24 we;euzjsg isxy, jHjydrfhyso tys ixialD;‘ffu;@S’hk rEmho fhfok nj oel .; yelsh'25 bx.@Sis NdIdfjz ‘Metta’ hk jpkfhka woyia lrk foh ‘Amity’ f,i olajd ;sfnz'26 tys woyi o us;@Fjh hkakhs' ta wkqj md,sfha Bg oS we;s wrA:h jk ‘ffu;@S iy.;’ hkak fuz jpkh iZoyd Ndjs;d l< yels fydZou wF:!h nejz fmfka'27 fu;a;d ixl,amh ms<snZoj wF:! olajk jsg lreKdj fyj;a ldreKslFjh ms,snZoj o iZoyka l, hq;`uh' ula ksid o h;a ffu;@shlska f;dr ldreKslFjh;a" ldreKslFjfhka f;dr ffu;@sh;a idrOrAu mCIfhka .;a l< mrudrA: jYfhka wrA: Y~kH jk nejsks' ta wkqj kshu jYfhka ffu;@sfhys wF:! oelajSu ldreKslFjfhys miqnsu u; isg l< hq;` jkafka ffu;@sh yd lreKdjo" tfukau ffu;@sh yd uqos;dj o" ffu;@sh yd WfmaCIdj o wfkHdakH jYfhka iyfhda.fhka Wmhqla;h' tfukau Wmfhda.s;duh jYfhka .;a l< wfkHdakHdOdr o jkafkah' fuz ksid fu;a;d ixla,mh ms<snZoj wjOdkh olajk jsg th kshudldrfhka ksrEmKh flfrkqfha lreKdj uqos;dj yd WfmaCIdj hk fiiq idrOrAu ixl,amj, o .enzjSu fu;a;d ixl,amfhys oDIHudk jkafka kuz muKs' fjk;a f,ilska olajf;d;a wmg idrOrAu ixl,amhla jYfhka fu;a;d ixl,amfhys w.h udkj prAhdjkaf.ka jshqla;j .; fkdyels w;r tfia l<fyd;a th yqfola is;sjs,s ud;@ jQjla jkq we;' kuq;a fu;a;d ixl,amh lsis jsfglj;a tfia jkafka fkdfjz' huzlsis ixl,mhla idrOu!hla f,i ie,lSug wjYHjk uQ,sl iq|=iqlu jkqfha tu ixl,amh ldhsl" jdpisl yd udkisl jYfhka uqZM uy;a ffcj m@cdj jsIfhysu Okd;aul mCIfhka olajkakd jQ 6
  • 7. Wmfhda.S;djhhs' tfukau tu ixl,amh fiiq iudka;r ixl,am iuZ. taldnoaO;djh msKsi olajkakd jQ keushdjhs' fu;a;d ixl,amfhys fuys huzlsis ixl,amhla idrOu!hla jSug olajk ,o iq|=iqluz ish,a, iuzmQrAKh' fu;a;d ixl,amh thg iudka;r wfkla ixl,am jQ lreKdj" uqos;dj yd WfmaCIdj iuZ. wfkHdakH jYfhka iuznJO;djhla fmkajhs' fu;a;d ixl,amh yg .kqfha o isf;a wkHhka ms<snZoj ldreKsl yeZ.Sula fyj;a lreKdjla" wkHhka iqL jsyrKh ms<snZo fiduzkila fyj;a uqos;djla" wkHhka ms<snZoj jspdr mQrAjlj is;Sug m@udKj;a uOHia:;djhla fyj;a WfmaCIdjla" isf;ys we;s jsgl muKs' fu;a;d ixl,amfhys Ndr;Sh miqnsu ms<snZoj wOHhkhl ksr; jkafkl` yg us;@ fojsfhl` f,i ksrEmKh jkq oel.; yelsh' fu;a;d ( us;a;" us;@ ) hkq Ndr;fha merKsu jHjydrhls' bka|+-BrdKSh hq.fha oS fuz jpkh Ndjs;dl< njg idOl yuqfjz'28 bka|+-BrdKSh f.da;@sl ckhd jsiska ;u f.da;@sl mqomQcd lghq;`j, oS fuu jok Ndjs;d fldg ;sfnz' Tjqkaf.a f.da;@l psyakh f,i ie<l`kdjQ s wd.usl ixfla;h jYfhka iQrAhhd Ndjs;d fldg ;sfnz'29 iQrAhhd yeZoskajSu iZoyd jHjydr lrkq ,enQfjz ‘us;@’hk jpkhhs'30 fuu lreKg meyeos,s yd m@n, YdCIs wfjia;dfjys yd mrAishdkq wd.usl ixl,amj,oS;a oel.; yelsh'31 tys oS us;@ uZ.ska ksrEmKh jkafka wksjdrAhfhkau iQrAh foaj;djdh' iQrAhhdf.a wdf,dalu;a nj us;@ hkafkka woyia lr ;sfnz' wdf,alh wZ|=r |=re lr th wE;g m,jd yrshs' tfukau ukqIHhd ;`< olakg ,efnk ish,qu wZ|=re is;sjs,s |=re 7
  • 8. fldg m,jd yer Tjqka ;`< iudcuh taldnoaO;djh we;s lrjSu ixfla;j;a lsrSu msKsi us;@ hkak Ndjs;d lr ;sfnz'32 kuq;a ksrela;drA:h wkqj wfjia;dfjys us;@ hkakg ,nd|=ka woyi wod, jpkh js.@y fldg ,nd .; fkdyels nj fmfkkakg ;sfnz' iD.a fjzofhys fuz jpkh us;`re nj f.k oSu msKsi jHjydr jS ;sfnz' ta wkqj wfjia;dfjys fuu jpkh iydhl fyda us;@Fjh hkak f.k oSu msKsi jHjydr l,d jsh yelshs'33 wdfjzia;sl .@J:hkays us;@ jsYajdifhys wdrCIlhd f,i yeZoskajS we;' fuu fojshdf.a ldreKsl iajrEmh o fjzofhys ksrka;rfhka u iZoyka jS we;' taa ksid uq,a wjia:dfjys us;@ hk jpkfhka woyia lrkakg we;af;a iajNdj Ou!h yd iajNdj Ou!h wdrCId lsrSu msKsi ksrka;rfhkau fidhd n,d lghq;` lrkakd jQ iQrAh foj;djd ;`< .enzjQ w;sYh uD|= fudf<dla ldreKsl iajNdjh nj meyeos,sh'34 fuys iajNdj Ou!h hkakg iuia; ffcj m@cdj o wka;rA.; cSjS" wcSjS mrsirh nejz ie,ls,a,g .ekSu jeo.;ah' fuhska weZ.fjkqfha uq,a ld,fha oS mgkau udkjhd ish ffcj m@cdj yd iuia; mrsirh ms<snZo olajk ,o ldreKsl us;@YS,S wdl,amfhys h:d iajNdjhhs' " us;@ fojsfhda l;d lruska usksiqka l@shdYS,S lr;s' us;@ fojsfhda mD:sjsh wyi ord isgs;a' us;@ fojsfhda msh fkdfy<k weiska ck;dj ksrSCIKh lr;s' us;@ fojshdg 35 .sf;,a nyq, hd.h mqojq' " we;euzjsg oS us;@ uZ.ska mD:sjsh yd wyi ord isgsk iajrEmhla olajd we;af;a iajNdj Ou!fhys pu;aldr ckl iajrEmh ksrEmKh fldg oelajSu Wfoid fukau th lsishuz j.lSuz iy.; wdl,amhlska iuia; ffcj m@cdjf.au hym; Wfoid lghq;` lrk nejz fmkajSug jsh yelsh' ;ukaf.a hym; Wfoid lghq;` lrk iajNdjOu!h keue;s us;@g ;uka jsiska o m@;Hqmldr l< hq;` nejz fmkajd oS we;af;a us;@g hd. l< hq;` wdldrh oelajSfuks' idudkHfhka .sf;,a tod ffjosl iudcfhys by< fmf,a m@KS; wdydrhla f,i ie,lsks' tnZ|= wdydrhlska us;@ hd.fhka mqokakg kshu fldg ;snSu uZ.ska wF:!j;a jkqfha us;@ ixl,amh flfrys ffjosl ckhd oelajQ iuzNdjkdjhs' "wdos;H ( us;@ ) fojshks" hfula Tng ( Tfnz ) kshuhg wkqj m@Kduh lr;a o" us;@ fojshks" ta kefik iq,q hd. mQcdj ms<s.kq uekjs' Tn jsiska Wmldr lrkq ,enqfha fkd kefikafkah' mrojkq fkd ,nkafkah' Tyq fj; uE;ska lror fkdths' wE;ska o fkdths'" 36 fuys us;@g ;j;a mH!dh kduhla oelafjhs ta wdos;H hkakhs' fuh o us;@ jHjydrh fukau m@p,s; jQjls' us;@ keue;s iajNdj Ou!hd fj; huz lsisfjl` l<.`K i,ld o ta mqoa.,hd o iajNdj Ou!fhys .enzjkakd jQ wmQrAj uysuh fya;`fjka wdrCId 8
  • 9. lrfokq ,nk nj fuhska meyeos,s lr oS ;sfnz' nq|=iufhys iZoyka jk " Ouzfuz yfjda rlaL;s Ouzupdrs " ( Ou!fhys yeisfrkakd ta Ou!h jsiskau iqrCIs; lrkq ,nhs' ) hk Ouz jelsfhka lshfjkqfha o fuhg uZola iudk uq;a Bg jvd mqZM,a wF:!hls' fuz wkqj iajNdj Ou!hg ( uq,a ld,fhys Ou!h jYfhka ms<s.kakd ,oafoa iajNdjslFjh yd uqiq jqkq cSjs;hla .; lsrSuhs' ) wkql~,j ;u osjs fmfj; ilia lr.kakd ,o ;eke;a;dj iajNdj Ou!h uZ.skau iqrCIs; lr,k njg fuhska lshfjz' "f,v frda. j,ska us|=Kq" ( Tn fj; ) ms|=Kq wdydrfhka i;`gg m;a jk" jHdma; jQ mD:sjsh mqrd ia:djr jQ" wdos;Hf.a ( us;@ fojshkaf.a ) kshufhys neZoS isgsk wms us;@ 37 fojshkaf.a fydZo ysf;ys /fZouq' " iajNdjslFjh wdrCId lruska thg wk`l~, fjuska .; lrkakd jQ osjs fmfjf;ys iajNdjh fuhska fy,s fjz' tkuz uqZM uy;a cSj wcSj f,dalh flfrys us;@Fjh m;`rejd jsiSu fuys oS iajNdjslFjh f,i f.k we;s njhs' us;@ fojshkaf.a fydZo ys; ;ukag ,efnkafka tjsg nj ffjoslhska l,amkd fldg we;' fuh tla;rd wdldrhlska iajNdjslju ffcj iqrCIs;;djh we;s lr,Su msKsi yd iudc idrOu! ( Social Values ) j, m@Njh iksgqyka lrk jeo.;a iJOs ia:dkhls' us;@ fyda us;@Fjh we;s lr.ekSu uZ.ska fuf,dj ishZM fokdgu iuZ.s iuzmkakj jdih l< yels ;ekla njg mrsjrA;kh lr.ekSu iZoyd Tjqka jsiska orK ,o idOdrK m@h;akfhys iajNdjh fuz ;`,ska wmQrejg fy,s fmfy,s fjz' fuys meyeos,sju hd.h jsia;r fldg we;af;a i;`ka urd lrk ysxidjdoS ns,s mQcdjla jYfhka fkdj wdydr mdk muKla mqod is|= lrkq ,nk mQcdjla jYfhks' mQrAj ld,Sk jYfhka wdruzNl hq. j,oS hd. hkafkys kshu iajrEmh o fuhska uQrA;su;a lr fmkajhs' wdruzNl hq.j, oS hd. hkqfjka woyia lrk ,oafoa ;uka fukau wka 9
  • 10. who wdydr mdk j,ska i;mjd Tjqkaf.a us;@Fjh ms<s.ksuska i;`gska hq;`j osjs f.jSu nj fuhska fmfka' ienjskau us;@ foaj;djd msoSfuz kshu l@uh jYfhka Tjqka jsiska ms<s.kq ,enqfha o fuu l@uhhs' ffjoslhka m@Odk jYfhka wdydrhg .kq ,enqfjz lsrs" .sf;,a" OdkH" t<j,q iy m<;`re muKs' uia udxY wdydrh iZoyd Ndjs;d l< njg iZoyka fkdfjz' we;euz jsgl oS mYapd;a ld,Skj hd.hka iZoyd i;`ka urd ns,s mQcd lrk isrs; wdruzN jQ miqj kuz tu hd. lrk ,o i;`kaf.a uia wdydrh iZoyd .kakg we;ehs Wml,amkh l< yelsh'38 tfia uia jrA. Ndjs;d lrk ,o kuz nyq, jYfhka ta iZoyd Ndjs;d lrkakg we;af;a yrla uia nj lsj yelafla hd. iZoyd Ndjs;d lrkq ,o m@Odku i;ajhd .jhd jSu ksihs' us;@ foaj;djd msoSu iZoyd hd.hka meje;ajSfuz oS m@Odk jYfhkau Ndjs;hg .kq ,enQ uOHidr jrA.hka jQ fidau mdkh ms<sfh< lrkq ,enQfjz fidau me,Egsh wUrd bka Wlyd .kq ,nk hqI jrA.hlsks' idudkH wjia:djkays mdkh lsrSu iZoyd fjk;a OdkH jrA.hlska ms,sfh< lrk ,o fjk;a uOHidr jrA.hla Ndjs;d lrk ,oS' " mQcdrAN" w;Hka; lreKdkajs;" fuz us;@ kuz" ukd md,khla mj;ajk jsOdhl rfcla bmso isgS' b;ska wms ta Y`oaOjka;hdf.a fydZo ysf;ys l,HdK jQ ohdfjys 39 /fouq' " ishZM .`Khka w;r us;@ .`Khu m@Odk jk nj fmkajd oSu msKsi fuys jsOdhl rfcla hk jHjydrh Ndjs;hg f.k ;sfnz' tfukau fuys ;j;a jsfYaIhla o olakg ,efnz' tkuz us;@ ixl,amh jvd;a mqZM,a iajrEmhlska hq;`j Ndjs;hg f.k we;s wdldrh fuysoS olakg ,efnkafka w;Hka; lreKdkajs;" l,HdK jQ ohdj" fydZo ys;" Y`oaO nj" mQcdrAN hk wF:!hka us;@ ixl,amhg wdfoaY lr olajd we;s fyhsks' mqZM,a jYfhka .;al< us;@ ixl,amfhys l@udkQl~, jHdma;sh fuhska oela fjz' nq|= iuh ;`< n@yau jsyrKhkays lreKd yd fu;a;d ixl,am folla jYfhka f.k js.@y l< o fuys oS us;@ ixl,amhgu tu ixl,am foflysu .`Khka wdfrdamKh lr we;s wdldrh wkqj lsh yelafla uq,a ld,Sk ukqIHhd iuia; mrsirh yd ffcj f,dalh w;r ish meje;au ;yjqre lr,Su wrUhd us;@ ixl,amhkaf.ka Tyq wfmaCId lrk ,o .`K jsfYaIhka uQrA;su;a lr oelajSfuz wNs,dIh fmroers lrf.k Tyq jsiskau us;@ ixl,amh ksmehqKq njhs' tfiau fiiq .`K jsfYaIhka we;s lr,Sug fuz m@Odk .`Kh jk us;@ ixl,amh msysg jQ fyhska thg m@OdkFjh ,nd fokakg we;s njhs' tfiau hful` ;`< us;@Fjh yg .kqfha wkHhka jsIfhys Tyq ;`< we;s lreKdj fya;` fldg f.kh' tfukau lreKdj yg .efkkqfha ish,q ffcj m@cdj jsIfhys mqoa.,fhl` ;`< we;s us;`re nj ke;fyd;a ys;j;a nj flaJ|@ fldg f.kh' fuz ksid ffu;@sh yd lreKdj .`Kdx. folla 10
  • 11. f,i jsia;r lrkq ,enqj;a ta folu wF:!j;a jkafka ienjskau huzlsis mqoa.,fhl`f.a isf;ys ta .`Kdx. folu frdamKh jS we;s jsglh' ;jo m@cdj md,kh lrkakg iq|=iq rdcH md,lfhl` ;`, ;snsh hq;` jQ .`Khka w;r m@Odku .`Kh f,i fuz us;@ .`Kh ;snsh hq;` nj o fuz uZ.ska fmkajd fohs' rgjeishd flfrys ohdfjka hqla;" tfiau ish,a,ka flfrys tlf,i fydZo ys; me;srjsh yels" rgjeishka ish orejka f,i i,ld Tjqka jsIfhys w;Hka; ldreKslFjh me;srjsh yels" l@shdjkaf.ka mdrsY`oaO wej;`uz mej;`fuka iukajs;" il,jsO ck;djgu mQcdrAN f,i wNHka;r.; .`K iuqodhlska iukajs; jQ md,lfhla ms<snZoj bZ.shla fuz ;`<ska imhhs' th i;HjYfhkau md,lfhl` i;` jsh hq;` .`K iuqodh fuz hehs fmkajd fok w;r jHx.drA:fhka ixfla;hla f,i o Ndjs;d fjz' fuhska ixfla;j;a jkqfha OrAusIaGFjhhs' th ksIamqoa., jQjla jk w;r lsishuz mrudorAYS iudc idrOu! moaO;shla weZ.fjhs' ixfla;hla f,i .ekSfuz oS mYapd;a ld,Sk pl@jrA;s ixl,amfhys uQ, nSchka fuz ;`<ska ksrEmKh jkq oel.; yelsh' "ck;dj Wkka|= lruska w;Hka; lreKdjka; .dhl ( us;@ )" fY@aIaG wdos;Hg ( us;@g ) m@Kdufhka <Z.d jsh hq;` fuz m@KS; hd. msfoaksh ta w;Hka; m@YxidrAN us;@g w.aksfhys mqojq' " fuys oS us;@ ixl,amh w;Hka; lreKdjka; .dhl f,i ;j;a jsfYaIK mohlska hqla;j yeZoskajS ;sfnz' fuys .dhl hkq .dhkd lrkakd hk wF:!hhs' fuhska fmfkkafka us;@f.a lreKdjka; Ndjh .S;j;a iajrEmhlska hqla;j oelajSu msKsi fm<Uqkq njhs' us;@ ixl,amfhys wdfjzzok mCIh .enzjkakd jQ iaks.aO iajrEmh .dhl hkafkka wF:!j;a lrkakg fm<Uqkq nj is;sh yelshs' us;@ ixl,amfhys wdfjzok me;slv jvd;a ishquzj ksrEmKh lr fmkajSug .;a W;aidyhla fuz uZ.ska oela fjz' .dhk hkafkys 11
  • 12. l@udkQl~, Ndjhla fukau rs;auhdkQl~, Ndjhla o .enzfjz' ;d,hla o ;snsh hq;`h' ta ish,af,ys wka;rA.;h jkqfha isf;ys wdfjzokd;aul mCIfhka huzlsis uD|= iajNdjhla yg .ekajSuhs' ienjskau .S;fhka flfrkqfha o tu uD|= nju ps;a; ika;dkfhys w;s lrjSu jk fyhsks' us;@g msosh hq;` hd. msfoaksh m@KS; iajNdjfhka hqla; jsh hq;` nj fuhska mejiS we;' us;@ f.a iajrEmh w;sYhskau ishquz Ndjuh ;;ajhls' tu Ndjuh ;;ajh rEmuh jYfhka oelajSfuz oS ta msKsi Ndjs;d lrk ,o jpkhkays .enzjk pu;aldr ckl iajrEmh fuz ;`<ska meyeos,sju u;` jS fmfka' m@KS; hd. msfoaksh mjd us;@ fj;g <Z.d jsh hq;af;a m@Kdufhka fyj;a iEufokdf.au Nla;su;a iajrEmfhka nj fmkajd oSu ;`< us;@ fyj;a us;@Fjh ck uki .@yKh lr.;a wdldrh jsps;@j;a whqrska fmkajhs' tfukau uq,a jrg hd.h iZoyd w.aksh fyj;a .skaor Ndjs;d lr .;a whqre;a tu .skafkka wdydr us;@ fj;g muqKqjk whqre;a fuhska meyeos,s fjz' by; us;@ ixl,amh jrAKs; iajrEmh wkqj meyeos,sju fmfkkafka mYapd;a ld,Sk n@yau ixl,amhg iudk lula fuys .enzjk njhs' hd. msfoksh uZ.ska us;@ ixl,amh ix;`Iagshg meusK jSu;a" ta iZoyd .skak udOHhla fldg .ekSu;a hk lreKq fol m@Odk jYfhka tlS iudkFjhg fya;` idOl fjz' tfiau n@yau ixl,amh cSjudk n@yauhdf.a iajrEmfhka fmd|= ck uki weZo neZo ;nd .kakd whqrska jrAKkd l,dla fukau" us;@ ixl,amh o us;@ keue;s l,ams; foajshl`f.a fjzIfhka fmd|= ck uki weZo neZo ;nd .ekSu msKsi fujeks jD;a;dka; rpkh b;du;au idrA:l wdldrfhka Wmfhda.S lr.;a whqre fmfka' "hoskakkag msysg jk us;@ fojshkaf.a m@idoh hym; f.k ths' ( hym; ) 40 w;Hka; oSma;su;a Okh f.k ths' " us;@ ixl,amh l@ufhka wdOHd;ausl ;,h w;sl@uKh lruska f,#lsl ;,h lrd <Z.d jkakd jQ ijrEmhla oSma;su;a Okh hk fh|=u uZ.ska .uH fjz' fmr oS us;@ ixl,amfhka n,dfmdfrd;a;` jQfha wdOHd;ausl m@idoh muKs' kuq;a jrA;udkfhys wdOHd;ausl m@idoh wNsnjkh lrjd f,#lsl oshqKqj o fuz uZ.ska Wod lr.; yelsh hk ;ekg ffjoslhkaf.a us;@ ixl,amh jsldYh jSu iduQyslFjh ;`,ska tlS YsIaGdpdrh Wod lr.kq ,enQ tla;rd ch.@yKhla f,i o wF:! oelajsh yelsh' iduQyslFjh jeo.;a jkqfha tl, fnfyjska jHdma; meje;s cSjk rgdj wkqj ;ksj cSj;a jSu w.h fkdlrk ,o w;r Tjqka iduQysl f,i ish cSjk rgdj f.dv kZ.d .kq ,enQ nejsks' lDIslrAuh" iFjmd,kh" fj<odu" rgj,a wdl@uKh jeks l`uk fyda lghq;a;l oS jqj;a tod mej;s wrA: l@uhg wkqj uq,a nei f.k ;snqfka iduQysl cSjk rgdjhs' 12
  • 13. tnejska fuu wF:!l@uh wkqj Tjqkag jeo.;a jQfha udkj m@.aOkh fyj;a usksia Y@uhhs' usksia Y@uh yiqrjd,Sug fukau h:d mrsos th l<ukdlrKh uZ.ska fhdojd .ekSu msKsi wdl,amuh jYfhka udkjhd ;`< iduQyslFjh f.dvkeZ.su wjYH jS ;snqKs' fuz iZoyd ffjoslhka Ndjs;d lrk ,o ixl,amh f,i us;@ ixl,amh yZ|=kajd osh yelsh' us;@ ixl,amfhys fuu jsldYh uZ.ska fmkajd fokqfha tu ;;ajhhs' fmr wdOHd;ausl jYfhka yqfola m@idoh ckkh lsrSu iZoyd muKlau Ndjs;d lrk ,o us;@ ixl,amh fN#;sl w.hla jQ Okh keue;s f,#lsl jgskdlu ckkh lsrSu iZoyd o Ndjs;hg f.k ;snSu uZ.ska fuh ;yjqre fjz' us;@ ixl,amh uZ.ska ,nd fokq ,nk Okh wksjdrAhfhkau hym;a fydZo Okhla jSfuz wksjdrAhh ,CIKh o tys .enzjk nj ffjoslhka m@ldY fldg we;af;a tu Okh fydZo" OdrAusl Okhla fyj;a oSma;suka Okhla f,i fmkajSu uZ.sks' iduQyslFjh fukau idOdrK nj o us;@ ixl,amh ;`<u wka;rA.; ;j;a udkj idrOu!hla f,i fuz wdldrhg ffjoslhska jsiska m@lg lr ;sfnz' " lSrA;su;a ta us;@ foajsfhda uysufhka fojz f,djg W;a;rS;rh'" f;aciska uy fmdf<djg W;a;rS;rh'" us;@f.a wdOHd;aul ;,h uysuh f,i;a" f,#lsl ;,h f;aci f,i;a fmkajd oS ;sfnz' fuys uysuh lsishuz W;a;rS;r udkqqIsl .`KOu! /ila ksfhdackh lsrSu msKsi Ndjs;d lr ;sfnz' ohdj" wkHhka jsIfhys iudkd;au;djfhka hqla;j lghq;` lsrSu jeks .`Kdx. us;@g wh;a fia olajd we;' fuzjd idudkH ukqIHFjfhka Tnzng jsyso hk nejska idudkH ukqIHhdf.ka fjkia jk lreKla f,i f.k W;a;rS;r ;;ajh m@odkh lr we;' fmd|= nj iudkd;au;djh jeks lreKq ffcj jsoHd;aulj o udkj taldnoaO;djh iqrCIs; lsrSu msKsi bjy,a jsh yels lreKqh' iduqysl cSjk meje;aulska hqla; ukqIHhdg fujeks foa b;du;a w.kd iudc fuj,ula jQjdg iel ke;' ta Tiafia fujeks lreKq W;a;rS;r ;;ajfhka by,g Tijd ;nkakg we;' tfukau fuys oS f;aci hkafkka woyia flfrkafka md,kh lsrSuhs' fyj;a l<ukdlrK uQ<OrAu Ndjs;hhs' l<ukdlrK uQ<OrAu Ndjs;fhys oS udkj m@d.aOkh yeisrjSfuz wjYH;djh yg.kS' udkj m@d.aOkh ;ukag wjYH wdldrhg l<ukdlrKh lsrSfuys,d us;@ ixl,amh olajkakd jQ odhlFjh i,ld thg f;aci hehs jHjydr lr ;sfnz' us;@ ixl,amfhys f,#lsl mCIh wjOdrKh jkqfha fuz wdldrfhks' " us;@ fojshkag hg;a j hosk mZ[ap ( il, ) ck;djg Wojq lrkakg iu;a 41 fy;u il, foaj iuQyh ord isgS'" 13
  • 14. us;@ ixl,amh fuys oS BYajr ;;ajhg Tijd ;sfnz' tkuz il, oeh ord isgsh iEu fohlu wOsm;shd jYfhks' ffjoslhka talfoajjdoSka fukau nyqfoajjdoska f,i;a lghq;` l< njg idOl uska imhhs' tla tla oehg wOsm;SFjh Wiq,kq ,nk tla tla foaj;djre jev isgsk w;r ta ish,a,kagu by,ska us;@ jev isgsk nj yd lghq;` lrk nj mjikafka tfyhsks' fuys foaj hkak jHjydr lrkq ,nkqfha idudkH ukqIHFjhg jH;sfrAl jYfhka .; yels tla tla udkj .`Kdx.hkays wfmaCIs; mrsidOk ugzgu weZ.jSu msKsi nejz jgyd .ekSu fuys oS jeo.;ah' " us;@ f;fuz wdZ{djg wkqj" fojz usksiqka w;r hd. ;DKh we;`rE ckhdg 42 wdydrh imhd we;' " us;@ talfoaj jdofhka nyqfoaj jdohg meusKu Ndr;Sh ixialD;sl b;sydih S ;`< wd.usl wxYh iuznJOfhka b;du;a jeo.;a iJOsia:dkhla lksgqyka lrkakls' us;@ ixl,amh jsldYh jSu;a iuZ.u us;@ ixl,amhg muKla wh;a f,i i,lk ,o fndfyda .`K jreK keue;s ;j;a ixl,amhlg wdfoaY lr tu ixl,am oajsFjh uZ.skau us;@f.a iajrEmh olajk ,oS' fuu oajsFjh i;` jsfYaI .;s.`K iy ldrAh isoaOs m@fhda.sl jYfhka iudkh' fuu oajsFjh ms<sisZo f.k we;af;a ;dreKHhjh' orAYk lD;H lrkakd jQ wei ysre fjz' ysre /ia m;s; jkafka l@udkql~, f,i .ufkys ks;r jS isgshoSuh' wZosk m<Zok jia;@ b;du oSma;su;ah' wyfiys rsh uZ.ska .ufkys ksr; fjz' fojz f,dj msysgs rkauqjd ksjil jdih flfrA' th l`,qKq oyilskao" fodr oyilskao" iukajs; fnfyjska Wia jQ ia:djr iqjsi,a ksjils' fuys rcjre f,i l@shd lrk b;du;a nqoaOsu;a ryia T;a;` lrefjda fj;a' Tjqyq pl@jrA;s rcjreh' fuu ixl,am oajsFjh udhd kuska yeZoskafjk .`ma; n,hlska l@shd lrk tfukau ishZM ;kays ish wdOsm;H m;`rjd yer lghq;` lrk wiqr kuska yeZoskafjkafkda fj;a' Tjqkaf.a lD;H jQfha wreK bj; m,jd yerSu;a" wjldYh yryd ysre fufyh jSu;a" th jeiafika yd j<dl`,ska jid oeuSu;ah' fuu ixl,am oajsFjh iuia; f,dalhu md,kh lrkafkda fj;a' Tjqyq wyi" fmd<j iy iq<Z. ord isgsk w;r wdrCIlhka f,i o l@shd lr;s' .x.d iuQyfhys iajdusm@;@hka kuz fuu ixl,am oajsFjhuh' jrAIdj usksiqka fj; m@odkh lrkafkda fudjqyqh' tnejska fndfyda usksiqkaf.a ksrka;r m@oCIdjg fudjqyq ,la fj;a' Tjqkayg ukqIHhka hd. msKsi okafok lEu nSu yd uOqmdkhkays m@udKh fld;ruz o h;a tajd osiajkqfha osh myrj,a fuks' ishZM c,hg iy jrAIdjg wOsm;s nj ork Tjqyq ta ish,a, md,kh lrkq ,nkafkdah' Tjqyq ;Knsuz .sf;,a keue;s jrAIdfjka yd wNHdjldYh uOq mdkfhka o f;ud yrs;s' Tjqyq wyiska uqod yrskafka jeiai yd jsY@dka;shhs' 14
  • 15. jeiafika ,efnk c,h jQ l,S osjHuh jQjls' fuz whqrska iuzmQrAK iQla;hlau fudjqka fjkqfjka fjka jS we;' us;@ ixl,amfhys fuu oajsFjfhys n,h fl;ruzo h;a" fuys jHjia:dj ia:sr fkd fi,afjk tlls' th wurKSh fojsjreka mjd W,a,x>kh fkdlg yelalls' ksrka;rfhka u wdZ{dj ord isgskafkda kuz us;@ ixl,amfhys fuu oajsFjh iajrEmhhs' tfiau tu wdZ{dj lv fkdfldg th wdorfhka /l n,d .kafkdah' ;uka jsiska wkHhkaf.a jro oel th ms<sl`,a lrk thg oKavkh mKjk th m,jd yrsk iajNdjh we;af;ah' tfiau lsisfjl` th lrf;d;a" thg tfrysj keZ.S isgskafkda fj;a' tfiau ;ukag kshus; hd. fydau iy mqo mQcd fkdlrkakjqka yg ksis oZvqjuz oSugo Tjqyq wu;l fkdlr;s' tjka whg f,v frda.dndO iEojSfuka ysxid mSvd is|= lr;s' us;@ ixl,amfhys fuu oajsFj .`Khkayg lrkq ,nk jkaokdj bka|= - brdk hq. jljdkqfjys b;du;a |=rd;S;h olajd wE;g osj hhs' thg fya;` jkqfha wfjia;dfjys fuz wdldrfhkau wyqr yd us;@ ixl,amhkays oajsFj .`Khkayg lrkq ,nk fuz wdldru jQ mqo mQcd weoySuz yd wd.usl ixialdr jsOSka wka;rA.; nejsks' mYapd;a ld,Skj hqfojz pska;khg mjd fuhska huzlsis n,mEula jQ nj is;sh yelshs' BY@dh,a cd;slhka ;`< we;s mdruzmrsl wd.usl weoys,s yd jsYajdi cks; jSu iZoyd fuhska huzlsis msgsjy,la ,efnkakg we;ehso iel flfrA' jsfYaI jYfhka lf;da,sl oyu ;`< wka;rA.; m@Odk udkj fm@arKh jQ fm@au ixl,amh yd fuu us;@ ixl,amh w;r huzlsis iuznJOhla we;aoehs jsuiSu jgS' ohdj yd fm@auh hk jHjydrhka lf;da,sl oyu ;`< fkdfhla f,iska jHjydr jS 15
  • 16. ;sfnz' us;@ ixl,amfhys iudf,dapkhla fyda ixfCIamhla fuz ;`< .enz fkdfj;;a" iduQyslFjh yd fmd|= nj ms<snZoj huzlsis b;du;a iqZM wdl,amuh idudkFjhla osia fjz' fuu hq.fhys tla;rd iJOsia:dkhl oS us;@ ixl,amh oajsFj iajrEmhlg mrsjrA;kh fjz' ta us;@ yd jreK hkqfjks' fuys oS us;@ ixl,amh jreK iuZ. iuznJO lf,a wehsoehs jsuiSu jeo.;ah' us;@ jreKf.a iydhlhd f,i olajd ;sfnz' msysg yd wdYsrAjdo me;Sfuz oS idudkHfhka us;@ hoskq ,nkqfha fuu jreK yd tlguh' us;@ ixl,amh uZ.ska br yd br t<sh ksrEmKh lrhs' Tyq fuf,djg m@Ndj f.k tkafka hehs ie,fla' us;@ ;`< wka;rA.; .`K iuyrla us;@ ;`<u wka;rA.; fldg oelajSu fjkqjg jreK keue;s ixl,amhla ksrAudKh fldg tuZ.ska us;@g wdfjzKsl .`K iuyrla ksrEmKh lr olajk ,oafoa bka iduQysl nj ms<snZoj mKsjqvhla ,nd oSug jsh hq;`h' flfia fj;;a" us;@ ish,a, olakd iqZM jQ o" ish,a, wjfndaO l<d jQo" ish,a, flfrys wOsm;SFjh mj;ajkakd jQo" i;H .rel" i;HlduS idrOu! iqrCIs; lsrSu msKsi lemjS ls@hd lrkq ,nk iduh .re lrk fi#uH iy.; fojsfhl` f,i wF:! ksrEmKh lr ;sfnz' wkql@ufhka us;@ ixl,amh jreK yd iuzznJO lsrSfuz oS fuf;la tlu wdf,dalh f.k fokakd jQ uQ,h f,i ie,l`Kq us;@f.a n,Yla;sh fldgia follg f.k us;@ m@Nd;df,dalh iuZ. o jreK rd;@S wjldYh iuZ. o iuznJO lr olajk ,oS' tfiau fuz ksid us;@ yd jreK wdhH!uka yd N. iuZ. wdos;Hfhdah' ( ysre ) ke;fyd;a wos;sf.a mq;@fhda hehs olajkq ,efnz' wdos;Hhg ysre ke;fyd;a iQhH! hehs lshkq ,efnz' us;@ yd jreK fhoSfuka woyia lrk ,oafoa fuz iQhH!df.a n,h fldgia follska hq;`j ksrEmKh lsrSuhs' Woh ld,fhys iQhH! wdf,dalh us;@f.ka o rd;@S iQhH! wdf,dalh wia;hg hEu jreK f.ka o olajk ,oS' us;@f.ka ksrEmKh lrk ,o ysre jkaokdj f,dal YsIaGdpdrfhys iEu m@d.a ft;sydisl wd.usl wNspdr jsOs ish,a, ;`<u jsjsO iajrEm j,ska jsjsO kuz j,ska oel .ekSug ,efnz' " jreK ( iy us;@ ) fojshks" fofojz Tnf.a mshlre wei jQ ysre ( /ia ) m;`rjuska by< kZ.S' hfula il, f,dal i;a;ajhka jsuid n,hs o" fyf;u uefrkakjqka w;r mrudrA: ksrSCIKh lrhs' " fuys oS jreK yd us;@ hk fojsjrekaf.a weia f,i ysre olajd ;sfnz' weiska is|= lrkqfha oY!k lD;Hhhs' fuys oS wei ysre f,i ksrEmKh jSu uZ.ska wdf,dalh yd wZ|=re iajNdjfhys .enzjk odrAYksl ldrAhNdrh u;`lr fmkajhs' odrAYksl ixorANh ;`< wdf,dalhg fukau wZ|=rg o jgskdula we;' idudkHfhka fjk;a jsIh oekquz moaO;Ska ;`< nska|=jg jgskdkula fkdue;sjqj o fmros. orAYkfhys nska|=fjys b;du;a jsYd, 16
  • 17. jgskdlula .enzjk nj fmkajd oS ;sfnz' orAYksl ixorANh ;`< nska|=j yeZoskafjkafka Y~kHh kusks' fuys Y~kHh hkq ixLHd;aul jYfhka lsisjla fkdue;s nj fkdj fuz f,dj we;s ;dla ish,af,ys u .`Kd;aul jYfhka lsis|= yrhla fkdue;s njhs' odrAYksl mCIfhka Y~kHfhys .enzjk jgskdlu fjk;a Bg jvd jsYd, ixLHd;aul w.hl .enz fkdfjz' tfukau wdf,dalfhys jgskdlu f,djg fmfkafka wZ|=r ksid fyhska wdf,dalhg fukau w.hla wZ|=rg o ,efnk nj fmkajd fohs' fjk;aa f,ilska lsjfyd;a wdf,dalh yd wZ|=r Tjqfkdjqkag idfmaCIlh' fuu Yaf,dlfhys wrA:h mrudrA: .fjzIkh lsrSuhs' ukqIH iajNdjhla jYfhka urKh Wreu jqjo urKfhys jsoHudk fmd|= nj" mrudrA:uh i;a;dj .@yKh lsrSu iZoyd idudkH weiska ksrSCIKh lr ,nd .kakd f;dr;`re j,g jvd by< ksrSCIKhla fukau odrAYksl pska;khla o wjYH nj fuz ;`<ska u;` lrfohs' jreK yd us;@ ixl,amhkaf.ka fmkajk us;@Fjh ( yeufoku ush hkafka kuz ush hEu Wreu fldg we;s ish,q iFjhka jsIfhys oelajsh hq;` wkqluzmdj uqiq us;@YS,S iajNdjh ) urKh keue;s fmd|= mrudrA:uh i;a;dj .fjzIKh lsrSu uZ.ska ,nd .;hq;` by,u nqoaOsM,h nj fuhska fmkajd fokq ,nhs' " us;@ iy jreK fofokdKks" ta ieoeyej;a mQclhd ( uu ) Tn fofokdg |=rska wefik iaf;da;@ .S;sld tjhs' nqoaOsu;`ka fofokdfKks" ta Tyqf.a hd;sld wi;ajd! huz nqoaOshlska fuka Tjqkaf.a cSjs;fha wjika iuh mqrjkq uekjs' " wksjdrAfhkau fuu iaf;da;@ .dhkd lrkq ,nkafka wd.usl mQcljrfhls' ke;fyd;a lskuz fyda mqoa.,fhla fuz iaf;daia;@ .dhkd lsrSfuka fy;u taldka; jYfhka ta fya;`fldg f.ku mQcljrh ,nhs' fuys iaf;daia;@ mGkh hkq fu;a;d ixl,amfhys .`K .dhkd lsrSuhs' fu;a;d kuz us;`renjhs' us;@Fjh m;`rejk ,nkakd fyj;a us;@Fjfhys .`K .dhkd lrkq ,nkakd taldka;fhkau mQcljrfhls' ke;fyd;a ta fya;`j ksidu mQcljrh ,enQfjls' fuys mQcljr ,enSfuz fya;`j f,i oelajkqfha us;`renj me;srjSuh' ish,q iFjhka fj; us;`re nj m;`rejkakd is|=rkqfha ish,q iFjhkag cSjs; odkh ,nd oSuh' ta fy;`fjka fy;u urKhg m@;sjsreoaO Yla;sfhys n,fjz.h fjz' us;`renj m;`rejk mQcljrhd urKh Wreu fldg isgskakd jQ f,dj jeis iFjhkayg wNh fokafkla fjz' cSjh fokafkla fjz' Tyqg us;`re nfjys wOsm;s jQ jreK yd us;@ hk fojsjreka i;` osjHuh n,h wdrdamKh fldg we; tfukau jreK yd us;@ fojsjrekaf.a ksrka;r msysgg yd ie,ls,a,g nZ|=ka jkakd jQ w;sYhska ldreKsl mqoa.,fhla o jkafkah' " us;@ iy jreK fofojshks" ;Hd.YS,SkS" ( Tn ) jHdma; jQ mD:sjsfhka ih Wi jQ" Wodr jQ wyiska" msh fkd fyZME weiska ( n,d ) wdrCId lrk Ydlhkays;a" ( usksia ) ksjykys;a fjk fjk u ryia T;a;`lrejka uekjska fhdokafkdah' " 17
  • 18. us;@ yd jreK hk ixfla; folska wdf,dalfhys me;srSu yd wia;h hk fol ksrEmKh fjz' tfukau us;@Fjfhys WKqiquz nj fukau iqug nj o fmkajhs' us;@f.a fojshdf.a iajrEmfhka us;@Fjfhys WKqiqu oyj, ysre f,i o" jreK foajshdf.a iajrEmfhka us;@Fjfhys iqug nj rd;@sfhys ysre wia;hg hdu fya;`fjka yg .efkk isis,a nj f,i o ksrEms;h' fuh iuia; ffcj f,dalfhys werUquhs' usksid we;`ZM iuia; cSjSkau wdYajdi m@dYajdi lrk jdhqfhys wka;rA.; wuz,lr ( Tlaiscka ) iajNdjh yg .efkkqfha osjd l, us;@f.a fijfkys we;s Ydl uZ.sks' tfukau rd;@sfhys oS jreKf.a wkqn,fhka tu Ydlu m@;s – wuz,lr ( ldnkavfhdlaihsvz ) ksmojkq ,nhs' fuu iQrAhdf,dalh flaJ|@ lrf.k Ydl m;@ ;`< wka;rA.; yrs;m@o Wmfhda.Sfldg m@Ndixiaf,aIK l@shdj<sh ksid yg .efkk funZ|= wuz,lr yd m@;s – wuz,lr iajNdjh us;@ yd jreK oajs l@shdldrSFjh ksid we;sjk tla ffcj ridhk ixisoaOshla muKs' idudkHfhka funZ|= ffcj ridhk ixisoaOSka b;d jsYd, m@udKhla wdf,dalfhys yd wkaOldrfhys moku jQ iQrAhhd fya;`fldg f.k yg.kS' jsoHd;aul pska;kh jrAOs; jrA;udkfhys fuka ta iEu ixisoaOshlau ijsia;r f,i fN#;sl jsoHd yd Y`oaO jsoHd kHdkqidrSj mejiSug yels fkdjQ |=rd;S;fhys oS tnZ|= jsoHd;aul ixisoaOSka ryia yd fkdjsiZosh yels .egZM f,i ie,lsKs' |=rd;S;fhys mej;s oekqu wkqj tnZ|= oekquz moaO;Ska wkdjrKh lr .ekSu uy;a jsYd, fohla f,i fmksks' ryia f;dr;`re .fjzIKh iZoyd m@OdkSka fhdojk ,o ta ioZyd mqre|= mqyqKq l, jsfYaIs; mqoa.,hka ryia T;a;`lrejka yd pr mqreIhka f,i yeZoskajsKs' jreK yd us;@hk fojsjre m@OdkSka f,i ie,l`Kq fyhska Tjqka iajNdj Ou!hdf.a ryia iajNdjh wkdjrKh fldg tuZ.ska ck;djg Wojz Wmldr lsrSu WmudrEml yd w,xldrj;a f,i idys;Huh iajrEmhlska hqla;j mejiSug h;ak ord we;s wdldrh fuz Yaf,dalh uZ.ska b;d losug ksrEmKh fjz' " ( uu ) us;@f.a;a" jreKf.a;a wKil jrAKkd lrus' ( Tjqkaf.a ) n,h" uyd jsl@ufhka fodf,dj ( wyi iy fmdf<dj ) fjka lrhs' hd. fkd lrkakjqkaf.a udi ( ld,h ) mq;`kaf.ka f;dr j .; jS fhajd! hd.h flfrys ;u is; ia:djr l< ;eke;af;a ( ish ) 43 mrmqr jrAOkh flfrAjd! " fuys uu hkqfjka jrAKs;j we;af;a funZ|= hd. ldrAhhka iZoyd ks, jYfhkau kuz flrS isgskakd jQ mQclhska jsh hq;`h' us;@ yd jreK fojshkaf.a wKil jrAKkd lrkafka tu wKil os.ska os.gu mj;ajd f.k hEfuz ldrAhNdrh tu mQcl fmf<ka;sh w;ska bgq jQ hq;`lula jQ fyhsks' tu hq;`lu bgq lsrSu hkq iudcfhys wdlD;sluh iajrEmh ta jQ wdldrfhkau ixjsOs;j mj;ajd .ekSug W;aiy .ekSuhs' fuys wka;rA.; wKil hk jofkys wK hkq jsOdkd;aul iajrEmhhs' tfia fyhska wKil hkak mqZM,a jYfhka wF:!l:kh l< jsg tys ffk;sl isoaOdka; ish,a,u .enzjS we;' tfukau fuys wka;rA.; n,h ms<snZo ioyk kQ;k orAYkfhys yd iudc jsoHdfjys n,h ( Power ) ms<snZo 18
  • 19. b.ekajSuz iuZ. tla;rd wdldrhl iudk njla Wiq,kq ,nhs' kQ;k jsIhhka j,oS n,h ms<snZo fokq ,enQ wrA:l:kj,ska n,h hym;a f,i fhdojkafka flfiao hk meyeos,s lsrSuz iuZ. fuzjd jvd;a jevs iudkFjhla olajhs' ta wkqj us;@ yd jreK ixl,am uZ.ska fmkajkq ,nk us;@Fjh ms,snZo wdl,amh n,h flfia l@shdfjz fhosh hq;` oehs hk m@Yakhg ms<s;`rla f,i bosrsm;a jS ;sfnz' fuys hd.h hkqfjka jsia;r js ;sfnkqfha ffu;@sh oelajSuhs' ta wkqj il,jsO ffc m@cdj flfrysu ffu;@sfhka hqla;j jdih lsrSu jsYd,u hd.hhs' tfia jdih fkdlrkakd jQ mqoa.,hdf.a mrmqr mj;ajd f.k hEfuys Yla;sh wju jk nj fuys fmkajd fokq ,nhs' mq;`ka jsrys;j l,ayerSug is|=jk nj fmkajd oS ;sfnkqfha fuz ksidh' tf,i iuia; ffcj m@cdj jsIfhysu ffu;@sh me;srjSug yels mqoa.,hka flfrys ish mrmqr mj;ajd f.k hEfuys Yla;sh fkduZoj msysgk nj fuhska fmkajd fokq ,nhs' fuhska jHx.fhka lsh fjkafka ffu;@S n,fhka iuia; ffcj m@cdj tlai;a jk nj;a tfia fkdjQ l, yeu jsg hqouh jYfhka yd W;am;a;suh jYfhka Tjqka jskdYhg meusfKk njhs' " nqoaOsu;a n,j;`ka fofoKdKks" huz ;ekl wreuhla fkd fmfkk" wnsryila fkd jk ( fkd fmfkk ) fuz ish,a, ( m@Yxid ) Tn fofokdghs' ( Tnf.a ) ryia T;a;`lrejda usksiqkaf.a us:Hdjka ,qyq neZo fh;a' Tn fofokd fkd oek is|= jk ryia oek .kakg ke;' " jsYajh i;` usksia nqoaOshlska oek .ekSug wiSre tfy;a il,jsO f,dal iajNdjh wkdjrKh lsrSug tlu udrA.h jkqfha us;@ yd jreK ixl,am folska fmkajk mrsos ffu;@sh jevSuhs' iuia; ffcj m@cdfjys iuzNjh meje;au yd jrAOkh ms<snZoj tlu ryi jkafka o thhs' usksiqka jsIfhys ta ryi wkdjrKh lr .ekSu msKsi Tn foofkdf.a ryia T;a;` lrejka jQ us;@ yd jreK fojsjreka i;` wiydh ffcj wdnJOkSh ,CIKh tkuz fu;a;d ixl,amh jsjsO iajrEm j,ska fmkS isgS' tu ixl,amh usksiqka w;r me;sr we;s jsjsO jQ uk%l,ams; ms<s.ekSuz w;rg tkafka tu ms<s.ekSuzj, ksrEmKh jkakd jQ jsjsO iajrEmj,ska hqla;jh' ohdj" fm@auh" ifydorFjh" lreKdj" fifkyi" ud;DFjh yd us;`renj tjka ijrEmhkaf.ka iuyrls' usksiqkaf.a ms,s.ekSuzj,g wkqj Tjqkaf.a jsjsO is;sjs,sj,g wkqrEmj us;@Fjh fl;ruz jsYd, yeZ.Suz m@udKhlg mrsjrA;kYS,S jqjo ta yeu yeZ.Sulu moku us;@Fjhhs' fuz ksid us;@Fjh ta ms<snZoj fkdoek l`uk yeZ.Sulaj;a fyda is;sjs,a,laj;a cSjS is;lg we;s fkdfjz' us;@Fjfhys ryia wkdjrKh lr.ekSfuz yelshdj t;ruzu wisrsu;ah' ffcj f,dj ;`< yg .kakd iEu is;sjs,a,lau oek .kakd iqZM iajNdjhla us;@Fjfhys .enzjk nejska us;@ yd jreK uZ.ska ksrEmKh jk fu;a;d ixl,amh i;` fkdjkakd jQ ryia wkdjrKh fkdjkakd jQ l@ufjzohla we;af;a ke;' o; hq;` jQ ryiH jQ ish,af,au wkdjrKlhd kuz us;@ yd jreK hk fofokdh' fuhska lshfjkafka fu;a;d ixl,amh ;`< .enz fkdjkakd jQ fohla fkdue;s nj yd iEu fohlau fu;a;d ixl,amh uZ.ska ksrEmKh jk njh' 19
  • 20. " ( uu ) oeka kuialdr iys; j hd.h Tn fofokdg lem lrus' ( uu ) us;@ yd jreK jQ Tn fofokdg Woafhda.fhka yZv kZ.d lshus' ( fuz ) kj ixl,amkd Tn fofokdg m@Yxikh msKsi hs' fuz msrskuk ,o hd;sldfjda Tn fofokd i;`gq lr;ajd' " fu;a;d ixl,amh isf;ys jrAOkh lr .ekSu msKsi jer jvkakd jQ mqoa.,fhl` jsiska fuz wdldrfhka l,amkd l< hq;` nj by; Yaf,dalfhys fmkajd oS ;sfnz' fndfydfia f.#rjfhka hqla;j us;@Fjh jrAOkh lsrSug leu;s jkafkus' th tfiau nj us;@ yd jreK foaj ixl,amfhka uqrA;su;a jkakd jQ us;@Fjh kuska oevs wdya,dofhka hqla;j ta us;@Fjh fjkqfjkau lemfjus' th yZv kZ.d wduka;@Kh lsrSu hkqfjka wF:!j;a jkqfha thhs' kshudrA:hka iZ.jd lshk ,oafoys ienE wF:!hka fy,s lrjSu Tn fofokdg wkq.@y msKsihs' wik fndfyda fokdo fu;a;d ixl,amfhys .`K yeZosk ta uZ.g fhduq jk nejska fuz ms<snZo oek .ekSu ish,q fokdf.au i;`gg fya;`jla o fjz' tu .`K kshudldrfhka oek yeZoska myka is;ska hqla;j iqprs;fhys yeisr fu;a;d ixl,amkdj fmrgq fldg f.k ia;~;s m@Yxid msrskuk is;ska hqla;j l,a yerSu us;@ yd jreK ixfla;fhka uQrA;su;a flfrk fu;a;d ixl,amfhys ienE .`K iqjZo iamrAY lsrSula o fjz' fu;a;d ixl,amh ksrka;r isf;ys i;`g ckkh lrkq ,nkakla f,i o fuz ;`<ska fmkakquz flfrA' " us;@ iy jreK fofojshks" hd.hkays oS fuz mQcl fiajdj Tng bgq lerefKah' wm ish,q |=la lror Tiafia ( bka Tnzng ) f.k uekjs' Tn wm iZoyg u fi;a Ydka;sfhka 44 hqla; j wdrCId lr;ajd' " wjidkfhys fu;a;d ixl,amfhys Wmfhda.S;djh ms<snZoj wkHhka oekqj;a lrkq ,nk mQcljrhd ms<snZoj wjOdkh fhduq lrkq ,nhs' us;@ yd jreK hk fojsjreka ukqIHhka w;rg f.k hkq ,nk md,u f,i l@shdlrkafka fulS mQclhka nejska fuu fu;a;d ixl,amh m@cdj ;`< jrAOkh lrjSu ms<snZoj m@udKSlD; ldrAhNdrhla Tjqka w;ska bgq fjz' fojshkag iDcqju usksiqka w;rg hd fkdyels nejska usksiqka w;rg f.dia fojsshkaf.ka ,;a odhdoh jk us;@Fjh usksiqka w;r jHdma; lr yrskakd jQ mQcljreka fojsjre jsiska o iuzudks; nejz fuz uZ.ska fmkajd fokq ,nhs' usksiqkaf.a ish,qu |=la lror |=re lrkakd jQ tu |=la lror j,ska Tnzng Tjqka leZojd f.k hkq ,nkakd jQ mqoa.,hd kuz mQcljrhdh' ta iZoyd mQcljrhdg us;@ ixl,amfhys;a fkduZo iyh ,efnz' us;@ ixl,amfhka ,efnk fkduZo iyh msgsjy,a fldgf.k ish,a,kaf.au ish,qu |=la luzlfgdZM bj;g m<jd yrskq ,nhs' fu;a;d ixla,mh isf;ys jrAOkh lrjSu fya;`fldg f.k is;g we;sjk mgs> is;sjs,s yd .efgk iajNdjh bj;a lr is; m@uqos;j i;`gska ;efnhs' by; ish,q |=la luzlfgdZM m<jd yrsk nejz iZoyka jSu uZ.ska fmkakquz lrkqfha fuhhs' is;g wjYH m@udKhg ffu;@sh jrAOkh lr.;a ;eke;a;dg wjYH ;ruz ld,hla wjYH ;ruz 20
  • 21. m@udKhlska is;g m@S;sh we;`,;a fldg f.k iqrCIs;j jdih l< yelsh' nsh" wkdrCIs; yeZ.Su" ielh" BrAIHdj" |=la uqiq is;sjs,s fu;a;d ixl,amh fkdue;s nfjys ,CIK jk w;r fuu yeZ.Suz is;ska bj;a jSug kuz fu;a;d ixl,amh wjYH m@udKhg isf;ys jrAOkh l< hq;`h' mYapd;a ld,Skj ffjosl ckhd jsiska iQrAh fojshka yeZoskajSu iZoyd m@Odk kuz ;`kla Ndjs;d lr we;' tajdkuz ‘us;@’jsIaKq yd mQIka hk kuz ;`khs' thska ‘us;@’ hk kduh bka|=- BrdKSh hq.fha mgka jsldYh fjuska mej; wd jpkhhs. uq,oS ffjoslfhda us;@ jsIaKq yd mQIka hk kuz ;`k iQrAhhdg jsfYaIK kdu f,i jHjydr l<y.miqj th ta ta f.da;@hg wh;a iQrAhh foaj;d iuQyhlg jHjydr jkakdjQ kdu f,i jsldYhg m;ajsh' 45 iEu YsIaGdpdrhl u m@d.a ft;sydisl wd.usl wNspdr jsOs ish,a, ;`<u fu f,i ysre msoSu usksia udkisl l@shdldrSFjh wkqj b;du;a iajNdjsl ixisoaOshls' fuh .@Sl wd.usl wNspdr jsOs ;`< wksjdrAh wx.hla f,i oela fjz' maf,afgda jsiska rps; Republic ( iuQydKavqj )46 kuz .@J:fhys iQhH!hdg lrkq ,nk fuu mQcdjka mrudorAY njg m;alrkq ,ensks' Tyqg wkqj iQhH!hd hkq idOqFjfhys ixfla;hls' mrAishdfjz o fuu iQhH! mqcdj oel .ekSug ,efnz' f,dalfha ish,q wdf,dalfha yd cSjfha l;D jQ iQhH!hdg mjrd fok ,o W;a;rs udkqIsl n,hka we;' ia:djr yd cx.u ish,af,ys u cSjh jkafka o Tyqh' ish,a, olakd jQ ish,a, fufyhjkq ,nkakd jQ f,dalfhys wOsm;shd Tyqh' Tyq usksiqka Tjqkaf.a ldhH!hka bgq lsrSug mqnq|=jhs' wZ|=r |=r ,hs' t,sh fohs' ia:djr cx.u ish,af,a u wdrCIlhd jQ iQhH!d usksiqka foi my; n,uska usksiqka w;r yrs jeros wjf,dalkh lruska WNh f,dalhka ;rKh lrkq iZoyd Wodfjhs' fuz wkqj iQhH!hd f,dalfhys uejqulre yd tys woajS;Sh z md,lhd njg ksrdhdifhka u m;a fjhs' us;@ ixl,amh uZ.ska ksrEmKh lr olajkq ,nkafka fuu iQhH!hd i;` n,hhs' fuz wkqj us;@ ixl,amh uZ.ska uqZM uy;a udkj YsIaGdpdrfhys u .enzjk w;sYhska m@d.a ft;sydisl wd.usl jsYajdihla ksrEmKh fldg 47 olajhs' us;@ weoys,a,g ;j;a ksoiqkla kuz mqrdK mrAishdkqjka yd bkaoshdkqjkaf.a ysre fojshdhs' fuu ysre fojshd ms<snZo weoys,a, l@s' mQ' 67 jk Y; jrAIfha oS frdauh wdl@uKh l< fY@aIaG wef,laiekavrA wOsrdchdf.a wOsrdcHfhka Tnzng mjd jHdma; jQ wd.usl ixialdr jsOshls' th mqZM,aj ( 180 – 92 ) jHdma;j mej;sfha rdclShhka w;r mej;s 48 ufyaYdlH weoys,a,la f,ihs' jd.a jsoHdZ{hska jsiska jd.a jsoHd;aul mrAfhaIKhka wkqj fmkS hk lreKla kuz bka|= wdhH!hka kuska yZ|=kajkq ,nk ckfldgzGdYfhao" BrdKShjrekaf.ao" hjkhkaf.ao" ia,djz ,s;afjzkshka iy crAuka cd;slhkaf.ao" b;d,s cd;slhkaf.ao" hkdoS wdldrfhka wdishd;sl yd ngysr f,i jrA;udkfhys m@p,s;j we;a;djQ cklKavdhuzj, 21
  • 22. wdoSu uq;`ka us;a;ka w;r fu;a;d ixl,amh ms<snZoj jHdma;j mej;s tlu iajrEmfha wd.usl weoys,s yd jsYajdi wdosfhys mej;s mq|=u M<jk iq,q iudkjh ksid Tjqka |=rd;S;fha NdIdj yd isrs;a jsrs;a w;ska wfkHdakH iuznJOluz olajuska tlu jsYd, m@foaYhl iuQy jYfhka cSj;a jQ msrsila njhs' ;jo |=rd;S;fhys lsishuz osfkl tlu msrsila f,i jsiQ ngysr foaYjdiS ck iuQyhkaf.ka fjkaj wd Ndr;foaYSh jeisfhdao" BrdKSh cd;slfhdao" tfia fjkaj wd kuq;a tlg fjfiuska bka|=- BrdKSh ck iuQyh kuska jsfYaIfhka yZ|=kajkq ,enQy' fuz ld,fhaoS fudjqka w;r mej;s fu;a;d ixl,amh jv jvd;a ixjrAOkh jkakg jsh' miqj BrdKShjrekaf.ka o fjkajQ m@dpSk wdhH!hka tkuz Ndr; foaYjdiS wdhH!hka ta ngysr m@foaYj,ska bkaoshdjg ( Ndr; foaYhg ) bka|=l`Ia lZ|=jegsh yryd m@fjzYjkakg we;ehs ie,fla' fudjqka uZ.ska iuia; Ndr;h mqrdu fu;a;d ixl,amh jHdma; jkakg we;'49 us;@ ixl,amh ia;@SFjh yd ud;DFjh uQrA;su;a lsrSu msKsi Ndjs;d jS we;s wdldrh ffjosl idys;Hh wOHhkh lrkafkl`g oel .; yelsh' iQrAhhdf.a jsjsO ,CIK ms<snZoj wjOdkhg ,lal< ffjoslfhda tajd W;amdol Yla;sh m@dKj;a lsrSfuz n,h os,sfik iajNdjh jYfhka jrA.SlrKhg ,lafldg tu jsjsO ,CIK iZoyd jsjsOdlr mhH!dh kduhka wdfoaYl<y.Bg wkq.;j iQrAhhdf.a <ysre /iaj,ska kefZ.k m@Nd;h fldau< iajrEmhla .kakdnj ie,l~ ffjoslfhda tys wka;rA.; ,d,s;Hh ksid we,au we;s lrjk .`Kh hk wrA:fhka thg‘us;@’hk kduh jHjydr l<y.fuz wkqj ffjoslhka ‘us;@’Ynsofhka uq|=njo ia;@SFjfha iyc .;s iajNdjhka jQ ,d,s;Hh o fldau, iqkaor ugis,sgs pu;aldr ckl iajNdjho ta ksid is;a i;kays ,d W;alrAIj;a jk we,auo ksrAjpkh fldg ;sfnz.fuz woyia jrAOkh jSfuka miq l,l ‘us;@’Ynzoh fj; iuia; ia;@S iajNdjh yd ia;@SFjh wdfrdamKh fldg ;sfnz.ia;@SFjh ksrEmKh lrjkakdjQ fohla f,i ‘us;@’Ynzoh Ndjs;d lsrSu ksid iduQyslFjh neZoSu j.lSu udkj ys;jdoSnj jeks .`K wka;rA.; ia;@SFjfhys iyc ,CIKhla jQ ud;DFjfha iuzmrAlh fuhg ,efnkakg jsh.50 jsfYaIfhka iqrAhhd i;` jQ W;amdol Yla;sh flrys ffjosl ckhdf.a wjOdkh fhduq jS mej;sks' uqZM uy;a jsYajfhau W;amdolhd iQrAhh Yla;sh uZ.ska m@Njh jkakd jQ fohla hk yeZ.Su fujlg ffjoslhka ;`< uq,a nei.kakd ,o yeZ.Suls' b;sydiZ[hka yd udkj jsoHdZ{hska fmkajd fokafka fulS wdl,amh ffjoslhka i;`j muKla fkdj m@d.a udkj ish,qqu YsIaGdpdrhkays meje;s m@druzNl wNspdruh ixl,amhla njhs' udkj m@cdjf.a iuzNjh is|=jkqfha ia;@Sh i;` cSj W;amdol iY@SlFjh ksid fyhska iQrAhhd i;` jQ fuhg iudk jQ W;amdol Yla;sh ia;@shf.a tlS ksirA. Yla;shg iudk lr oelajSu ksid us;@ iuia; ffcj m@cdjf.a wdruzNl Yla;s m@Njh f,iska yd ish,q pu;aldr ckl jQ oE tlg wdnJOkSh lrjkakdla f,iska ffjoslhka w;r ms<s.ekSug md;@ jsks' us;@ ixl,amhg pu;aldr ckl iajrEmhla tla jSug yd tu iajrEmh ia;@shlf.a Ndjuh ,S,djg .,md 22
  • 23. .ekSug ffjoslhka fm<USug fya;`j us;@ i;`j we;s wdnJOkSh iajNdjh ksid il,jsO ffcj m@cdj w;r ifydaorFjh fyda us;@Fjh jeks Tjqka tluq;` lrkakd jQ lsishuz neZoSula yg .ks;ehs Tjqka jsYajdi lrkakg jSuhs'51 fmroS ud;DFjh we;`ZM fiiq ia;@SFjfhys iychka wdfrdamKh lr ;snqfka iajNdj OrAuhd fj;hs.t;l`|= jqj;a ixl,am mrsjrA;kh;a iuZ.u iajNdj OrAuhd fj; wdfrdamKh fldgoS ;snQ fuz foajFjh miqld,Skj udkj iajrEmfhka oelajSfuz wjYH;djh u;` jsh. fuu udkj iajrEmfhka oelajSfuz wjYH;djh u;` jSu;a iuZ.u mdfya ndysr |@jHhka uZ.ska Tjqkaf.a wNka;r ps;a; ixl,am bosrsm;a lsrSfuz l,d;aul pska;khg uQ,sl moku fuhska jegsks' mYapd;a ld,Sk hq.j, oS nsys jQ jsjsO l,d ksrAudKhka iZoyd wjYH lrk ksrAudKYS,S wdl,am o fuz wd.usl woyia Tiafia jsldYhg m;ajsh'52 us;@ ixl,amfhys b;sydih .fjzIKh lr ,nk mrAfhaIlfhl`yg tuZ.ska ffjosl ixialD;sh fmdaIKh jQ wdldrh oel.; yelsh' fuz jsIh fCIa;@h ms<snZoj mrAfhaIKh l< tuz' jskagksgzia ( M.Winternitz ) kue;s mZvsjrhd Tyqf.a ‘bkaoshdkq idys;H b;sydih’ ( Histoty of Indian Literature ) kuz lD;sh ;`,ska by; olajk ,o us;@ ixl,amfhys jsldYhg iuznJO lreKq fmkajd oS ;sfnz.tys‘us;@’ fojshd foaj iuQyhlg wh;a jkafkl` nj olajd we;.fuu foajiuQyhg wh;ajk fojsjre jkafka bka|@ jreK us;@ wos;s jsIaKq mQIka ure;a re|@ mc!kH wYajska hk fojsjrehs. uq<oS fuu fojsjreka fhdod.;akd ,oafoa iajNdjsl jia;~kag foajFjhla wdrfrdamKh fldg jK!kd lsrSfuz oS fhdod .kakd ,o jsfYaIK mo f,ih.miqj fuu kduhka ta iajNdjsl jia;~kays Wm,CIKdrA: jsfYaIKfhka tajd yZ|=kajdoSu msKi jHjydr jsk. wk;`rej ta kduhka tu s iajNdjsl jia;~ka yeZoskajSu msKsi Ndjs;dlrkakd jQ mrAhdh kdu njg fmr<S wjidkfha oS iajNdjsl jia;~kaf.ka fjkia jQ iajdOSk fojsjreka f,i jHjydr jkakg jsh.53 ‘us;@’fojshd ms<snZo woyio uq<oS ‘us;@’kue;s ixl,amh weiqrefldg by; olajk ,o wdldrfhka jsldYhjQ tlls.fuz ksid ‘us;@’fojshd ksremkh lsrSfuzoS tys uq,a ‘us;@’ ixl,amfha oelafjk wdldrhg uD|=nj yd ,d,s;Hh fmkajk whqrska ksrEms; jsh.fuz ‘us;@’ixl,amh fnfyjska m@p,s;j meje;sfha yd uq,aneif.k ;snQfha bka|= ksuzk ixialD;sh ;`,h.ta ksidu bka|+ksuzk jdiSka fnfyjska idulduS yd b;doshqKq iNHFjhlg ysusluz lS msrsilaj isgshy' fnfyjska iuDoaOsu;a osjsfmfj;la .;l< lDIs lrAudka;h iFjmd,kh yd fjk;a Ys,am lrAudka; wxYhkaf.ka oshqKq YsIaG iuzmkak cSjs;hla .; l<y.54 wdrAhhka kuska ;ukaj yZ|=kajd .;a ffjoslckhd ;u ixialD;sl wdOsm;Hh wfkl`;a ixialD;Ska flfrys me;srjSu;a iuZZ. bka|=ksuzk ixialD;sh ffjosl ixialD;sfhka 23
  • 24. hgm;ajsh.ta iuZ.u bka|= ksuzk ixl,amh hgm;a lrf.k ffjosl iuh ixl,amh wOsm;SFjh orkakg jsh.bka|=ksuzk jdiSka w;r m@p,s;j mej;s‘us;@’ixl,amfhys wdNdIh ffjosl ixialD;shg ,enqk;a ffjosl ixialD;sh ;`< ‘us;@’ixl,amh bka|=ksuzk ixialD;sfha ;ruz jHdma;j fkd mej;sfhah' thg jsjsO ldrKd fya;`jsh' tajd my; oelafjk mrsos oelajSug yel. 1' ‘us;@’ixl,amh ffjosl ixialD;shg wd.ka;`l ixialD;shlska meusKs fohla jSu ksid tu wd.ka;`l ixialD;sh i;` jQ foa flfrys we;s |=rjfndaOh" fkdie,ls,a, yd ms<sfkd.kakd iqM Ndjh jeks m@;sfYaOkd;aul lreKqj, n,mEu. 2' fuzjk jsg ffjosl ixialD;sh uq,a;ek f.k ;snQ ksid;a bka|=ksuzk jdiSka Tjqka jsiska hgm;a lrf.k ;snQ ksid;a ;udf.a ixialD;sh bka|=kuzk ixialD;shg jvd Wiiah hk udkisl wdl,amhl ffjoslhka miqjSu. 3' ;ukag jvd my< ixialD;shl fjfikakkaf.a iuh ixl,amhka nqoaOs f.dapr fkdfj;ehs fjoslhka ;`, ;snQ miq.duS m@;s ffjosl wdl,amh. 4' ;uka jsiska hgm;a lr.kakd,o ixialD;shl jQ ixialD;sl ,CIK yd wkHkH;d ,CIK ke;slr .ekSug fm<USu TzkEu wdl@uKsl ck;djlf.a ,CIKhlajSu. 5' ta hgm;a lrk,o ixialD;sfhys jQ iuh ixl,amhka flfrys iDcqju jsreoaO jSu fjkqjg Wmydid;aul f,i yd wjZ{d iy.; f,i ta foi ne,Sug ckhd fhduqlrjSu ksid ksrdhdifhkau iuh ixl,amhka hgm;ajSu. 6' bka|=ksuzk jeishkaf.a ‘us;@’ixl,amh ;ukaf.a iuh ixl,amhkg wEZod.kq ,enqfjz mQrAK wjfndaOhlska fyda ioaNdjhlska fkdjSu. 7' bka|=ksuzk jeishkaf.a iuh ixl,amhka ;uka jsiskao ms<s.kq ,enSu ;`,ska ffjoslhka Wml@uYS,S f,i ;u iuh fj; wdlrAYKh lr.ekSfuz Wml@usl fpz;kdj u; l@shd lsrSu. 8' bka|= ksuzk YsIaGdpdrh ffjoslhka jsiska w;am;a lr.kq ,enQfjz hqouh jYfhka ffjoslhka ,nd ;snQ w;aoelSuz flaJ|@ fldgf.k usi bka|= ksuzk jdiSkag muK ixialD;sl jYfhka oshqKq iNHFjhlg ysusluz lS msrsila fkdjSu' 9' fj<odu yd wdl@uKYS,SFjh uZ.ska w;am;a lr.;a oshqKq YsIaGdpdrhl iNH;ajh wjfndaO lr.kakg ;ruz jsfjzl nqoaOshla fyda Wjukdjla ffjoslhkayg fkd;snSu' 10' ;uka jsiska hgm;a fldg isgs ;ukaf.a ffjosl YsIaGdpdrhg jvd oshqKq YsIaGdpdrhla jQ bka|= ksuzk YsIaGdpdrh i;` ixialD;sl wkHkH;djh ms<snZoj ffjoslhka i;` w,am ud;@ oekqu ksid;a ta oshqKq YsIaGdpdrh i;` oshqKq iNH;ajh yd uqiq jSug ffjoslhkag fkdyels jSu' 11' ksrka;rfhka ;u YsIaGdpdrfhys Wiianj ms<snZoj is;~ bka|= ksuzk jdiSka ;ukag jvd fkdoshqKq ixialD;sl ,CIK ;snQ fjosl YsIaGdpdrh iuZ. ksrka;rfhkau u; jdoSj yd odrAYkslj .efguska ffjoslhka yg ;ukaf.a Wiia ixialD;sl ,CIK yd wkHkH;djh ms<snZoj m@cd;ka;@jdoSj lreKq wjfndaO lrjkakg W;aiyhkaj, ksr;jSu ksid 24
  • 25. Ndr;h mqrdu odrAYksl jsma,jhka werUSu' 12' fu;a;d ixl,amh flaJ|@ lr .kakd ,o Ndr;Sh odrAYksl jsma,jfhys uQ,sl moku f,i ilia jS ;snqfka wjsysxidjdoS b.ekajSuz yd ysxidjdoS b.ekajSuz mdol fldgf.k ksid tlS uqZm uy;a odrAYksl jsma,jh m@lg jQfha jsjsO Ydia;Djrekaf.a jsjsO wd.usl b.ekajSuz w;rjk idrOrAu jsma,jhla f,ihs' by; olajk lreKq ;`,ska fmfkkafka ‘us;@’ ixl,amh ffjosl ckhd ;`< t;ruz jHdma;j os.`l,la fkdmej;`kq njhs. miql,l oS n@dyauK iuzm@odh nsysjkafka ffjosl ixialD;sh miqnsuzfldg f.kh.55 b;d os.` l,la ffjosl ixialD;sfhka negluska hgm;aj tfy;a iuzmQrAKfhkau fkdkeiS mejf;uska wd bka|= ksuzk ixialD;sh miqnsuz fldg f.k miql,l oS Y@uK iuzm@odh nsys fjz'56 Y@uK iuzm@odh nsys jSu iZoyd uQ,slju mokuz jkqfha bkaoSh YsIaGdpdrfhys wdrAhd.ukh ksid hgm;aj .sh wkdrAh YsIaGdpdrh i;` m@d.a ft;sydisl ixialD;sl ,CIK nejska Y@uK iuzm@odfhys uQ,sl b.ekajSuz ilia jkqfha wdrAhh YsIaGdpdrh mokuz fldg nsys jQ n@dyauK b.ekajSuzys idrOu! jsfrdaOS iudch fj; n,y;aldrfhka mgjk ,o oroZvq wdlD;sluh ,CIKhkag jsreoaOj hk wdldrfhks'57 fuz fya;`j ksid n@dyauK b.ekajSuzys wka;rA.; whqla;s iy.; ysxidjdoS yd idrOu! jsfrdaOS ,CIKhka foi jspdr mQjlj l,amkd lr ne,Sug tod idudkH ck;djg wjia:djla ie,isks' ysxidj" ffjrh yd rgj,a wdl@uKh uZ.ska tod wdrAhhka n@dyauK b.ekajSuz uqZM uy;a Ndr;h mqrdu jHdma; lsrSug W;aiql jQ w;r tjeks l@shd uZ.ska oevs f,i mSvdjg m;a jQ idudkH ck;djg o tjeks foa j,g jsreoaOj l@shd lsrSfuz uy;a wjYH;djhla o ygf.k ;snsKs' ulaksid o h;a wdrAhhka fuka ysxidjdoS l@shdj, ksr; jSfuka fkdj wkHhka w;r us;@Fjh iyfhda.S;djh yd ifydaorFjh jrAOkh lsrSu uZ.ska ;Dma;su;a jkakg iajNdjfhka u bka|= ksuzk jdiSka yqre mqre|=luz ,enQ YsIaGdpdrhla jQ fyhsks'58 us;@ ixl,amfhys iuzmrAlh Igz Ydia;Djrekaf.a jsjsO b.ekajSuz jsIfhys Wmhqla; jQ wdldrh ms<snZoj lreKq wOHhkh lsrSu uZ.ska nq|=iuh my< jSug wdikak ld, jljdkqj ;`< tu ixl,amfhys jsldYh .ek ukd wjfndaOhla ,ensh yels fjz' by; olajk ,o jsia;r wkqj us;@ ixl,amh nsysjQfha;a th mqZM,aj yeoS jevS fmdaIK jQfha;a Y@uK iuzm@odh nsysjSug miqnsuzjQ bka|= ksuzk ixialD;sh ;`, nejz ;yjqre jsKs.fuz wkqj us;@ ixl,amh Y@uK iuzm@odh i;` wkH;djh m@lg lsrSfuz ,CIKhla f,io yZ|=kd.; yelsh.miq ld,hloS n@dyauK iuzm@odh wnsnjd .shdjQ mQrK liaim" ulaL,S f.daid," wcs; flai luzn," ll`O lpzpdhk" ixch fn,a,gzGs mq;@ yd ks.KaG kd: mq;a; hk Igz Ydia;Djreka wh;ajQfhao Y@uK iuzm@odhghs.Igz Ydia;Djreka my<jSu tod ld,Sk iudc wjYH;djhla jQfhao n@dyauK iuzm@odh i;` wd.usl ixl,am ;`< nyd md,l mx;sh fj; 25
  • 26. ms<s.kajk ,o" uqZM uy;a iudch mSvkhg m;a lrjk" oroZvq iudc md,k Wml@u wka;rA.; b.ekajSuz j,ska Ndr;Sh iudch fyuzn;aj mej;s nejsks'59 Igz Ydia;Djreka ishZMfokdf.au wd.usl b.ekajSuz taldka; jYfhkau n@dyauK iuzm@odfha uqZM uy;a iudch mSvkhg m;a lrjk" oroZvq iudc md,k Wml@u wka;rA.; b.ekajSuzj,g jsreoaOj bosrsm;a jQfha iudch oevs jevjiuz mx;s.; ffjrfhka yd ysxikfhka uqojd .ekSu ta Ydia;Djre ishZM fokdf.au wNsm@dh jQ ksidhs.fuz ksid Y@uK iuzm@odh ks;ru Wkka|= jQfha yqfola jspdr mQrAjl f,i fyda uqZM ukskau wOdk.@dyS f,i fyda iudch Wia my;a jYfhka jrA.SlrKh flaJ|@ lr.kakd,o b.ekajSuz j,g iDcq f,i tfrysj hkakd jQ b.ekajSuz ;u iuh ixl,am f,i yZ|=kajd fokakghs' tys uQ,slu woyi jkqfha iudcuh ysxikhg tfrysj hdu muKla jk nejska fydZo krl lu! jsmdl folu m@;sfCIam lrk ,o b.ekajSuz wdpdr jsoHdjg fkd.e,mqk;a tys wNsm@dh jQfha nuqKka jsiska fmkajd fokq ,enQ m@dK>d;l hd.h tkuz l`i,.duS m@;smodjla f,i yZ|=kajd fokq ,enQ foa idjoH jQjla nj ck;djg fmkajd oSu jk nejska uQ,sl jYfhka hym;a fpz;kdjla Tiafia Y@uK iuzm@odh ;u wd.usl b.ekajSuz bosrsm;a l< nejz ms<s.ekSug is|= fjz' fuz hgf;a iDcqju us;@ fyda fu;a;d hkqfjka kduslj jHjydr fkdjqk;a iuzmQrAK jYfhka idrA:l fyda ffck iufhys fuka wO! jYfhka idrA:l jHdhduhla fkdjqk;a" fu;a;d hkafkys woyi .enzjk b.ekajSuz Y@uK iuzm@odh ;`< b;d nyq, jYfhka bosrsm;a lrkakg huzlsis wjxl mrsY@uhla ord we;s nj fmfka. fu;a;d ixl,amfhka flfrkafka o ish,q wdldrfha ysxihkahg jsreoaO jSu nejsks' kuq;a wjdikdjlg ffck iuh yer fiiq Y@uK iuzm@odhhka uZ.ska bosrsm;a lrk ,o b.ekajSuz ksid iuia; Ndr;Sh iudch wdpdr jsoHd;aul mCIfhka oevs f,i mrsydksh lrd .uka l< nj;a tlS wvqmdvqj ksidu tu wvqmdvqluz |=re lsrSu msKsi nq|=iuh my< jQ nj;a fmfkkag ;sfnz' Igz Ydia;Djreka w;rska wka; fN#;sl jdoS u;hla ork wcs; flai luzn, f.a b.ekajSuz wkqj fmfkkafka ish,qu wdldrfha l@shdjkaf.a m@;sM, fudyq jsiska m@;sfCIam lrk ,o njhs'60 tfukau ish oyfuz uQ,sl ixl,amh f,i wlsrshjdoh bosrsm;a lrk mQrK liaim ta b.ekajSuz uZ.ska fydZo krl jYfhka l@shdjka jsksYaph lsrSu m@;sfCIam lrk ,o nj fmfka'61 ;u uQ,sl b.ekajSu f,i ima;ldh jdoh bosrsm;a lrk ,o ml`O lpzpdhk ish b.ekajSuz uZ.ska fmkajd fokqfha Tyq lu!h yd lu! M,h fkdms<s.;a njhs'62 oevs ixYhjdoS odrAYksl ia:djrhla weiqre lsrSu ;u uQ,sl oyu f,i olajk ,o ixch fn,a,gzGs mq;a; ish b.ekajSuz uZ.ska ksYaps; l`i, m@;smodjla yZ|=kajd fkd|=ka nj fmfka'63 ksh; ix.;sjdoh ish uQ,sl oyu f,i fmkajd fokq ,enQ ulaL,S f.daid, jsiska wlsrshjdoh" wfya;`ljdoh yd ixidr Y`oaOsjdoh jeks wfya;`l wm@;Hjdohka ;yjqre l<d jskd fya;`M, jdoS wd.usl b.ekajSula bosrsm;a fkdl< nj Tyqf.a b.ekajSuz wkqj fmfka'64 26
  • 27. fuu b.ekajSuz foi ne,sh hq;` jkafka yqfola wdpdr jsoHd;aul oDIags fldaKhg jvd ;;a hq.fhys m@p,s;j mej;s iduzm@odhsl wOsldrSjdoS wd.usl b.ekajSuz wrNhd fuu b.ekajSuz ljr wdldrhl n,mEula t,a, l<do ke;fyd;a fuu b.ekajSuz wcs; flai luzn," mQrK liaim" ml`O lpzpdhk" ixch fn,a,gzGs mq;a; yd ulaL,S f.daid, hk Ydia;Djreka miafokd jsiska bosrsm;a lrkakg fh|=fka l`ula fyhskao hk m@ia;;`h flaJ|@ fldgf.khs' ful, n@dyauK b.ekajsuz b;du;a ;on, f,i iudch fj,d me;sr mej;s hq.hla jS ;snsKs' b;d oevs wka;jdoS wd.usl ia:djrhla orK ,o nuqqKka jsiska wd.usl b.ekajSuz f,i iudchg bosrsm;a lrk ,oafoa iudch ;j ;j;a mSvdjg m;a lrk ,o ffjrh jmqrjk" ysxidj Wodlrjk" l`,fNaoh ;yjqre lrk" mx;sfNaoh we;s lrk" iudch oevs oroZvq wdlD;s.; ;;ajhlg yd wdjD; iajNdjhlg /f.k hkakd jQ lreKqh' Tjqka jsiska ish wd.usl b.ekajSuz iajrEmfhka wd.usl b.ekajSuz ;`< nyd" wd.usl b.ekajSuzj, iZM ms<s yZojd bosrsm;a lrk ,oafoa usksiqkaf.a jsuqla;sh Wod lrfok wkaofuz pska;khla fkdj jspdr mQrAjl pska;khlska hq;`j n,kakg usksiqka yqre mqre|= fjuska mej;s tu ld,jljdkqfjz ke;sjS hk ish n@dyauK wdOsm;Hh kej;;a iudch ;`< ;yjqre lr.ekSug wjYH lrk lreKq muKs'65 tu ksid tjka iudc wdrA:sl wd.usl foaYmd,k jd;djrKhla yuqfjz ld,Sk iudcuh wjYH;djhla jS ;snqfKao yels Wmrsu whqrska tu wka;jdoS ysxidjdoS n@dyauK b.ekajSuz j,g tfrysj l@shdlrkakd jQ b.ekajSula bosrsm;a lsrSu usi tuZ.ska iudcfhys wdpdr jsoHd;aul moku nsZo jefgk nj is; is;d l,auruska isgSu fkdfjz' fuz ksid iFj >d;kh wdoS fkdfhl`;a ysxil l@shd wkq.ukfhka mj;ajkq ,enQ hd.fhys yd hZ{fhys udrA.fhka jsuqla;sh Wodfj;ehs i,lkakg lshd|=ka nuqKq oyu ijoH jQjla nj;a" tys fydZo krl l`i, wl`i, mska mjz f,i fmkajd oS ;snQ lrKq idjoH nj ;rAldkqidrSj fmkajd oSu;a hq.fhys ld,Sk iudc wjYH;djh fia ie,lsks'66 ta uZ.ska wysxil ck;dj fj;" n@dyauK b.ekajSuz uZ.ska we;s lrkq ,enqjd jQ" nuqKq wdOsm;Hfhka ksoyia lr .ekSfuz hym;a fpz;kdj fmrgq lrf.k ;;a hq.fhys ish,qu Y@uK iuzm@odhhkays b.ekajSuz bosrsm;a jsks' fuz wkqj fN#;sljdoh" wlsrshjdoh" ixYhjdoh jeks b.ekajSuz bosrsm;a jQfha o fulS wdl,amh fmroers lrf.kh' we;euzyq fuu b.ekajSuzj, wdpdr jsoHd;aul wufkdaZ{njla fmkajd fokq ,nkafka tajd bosrsm;a lrk ,o uQ,sl wruqK ksis f,i ixcdkkh lsrSfuka f;drj idudkH ck;dj fujeks b.ekajSuz idjoH wdldrhg .@yKh lr.ekSu ksid iudcfhys we;s jkakd jQ wdpdr jsoHd;aul nsZo jegSu muKla ie,ls,a,g f.kh'67 fuz w;r nq|=iuh yqfola n@dyauK b.ekajSuz j,g jsreoaO jSfuka muKla fkdkej;S wkq.ukh lsrSu iZoyd iq|=iq irAj iuzmQrAK jsuqla;sh Wod lr.ekSfuz wdpdr jsoHd;aul yd Z{dk uSudxil l@ufjzohla yZ|=kajd fokq ,enQ w;r fiiq Igz Ydia;Djreka w;rska wcs; flai luzn," ml`O lpzpdhk" mQrK 27
  • 28. liaim" ulaL,S f.daid," ixch fn,a,gzGs mq;a; hk Ydia;Djreka mia fokdf.a b.ekajSuz yqfola n@dyauK b.ekajSuz j,g jsreoaO jSu muKlau ish b.ekajSuzj, wruqK lr.;a nj 68 meyeos,sj fmfkkakg ;sfnz' fu;a;d ixl,amh n,mEu ffck Ou!h jsIfhys we;sl< n,mEu ms<snZoj wOHhkh lsrSu tys mYapd;a ld,Sk jsldYh l`uk mokula u; ilia jsKs oehs f;areuz .ekSug jsYd, msgsjy,la fjz' Igz Ydia;Djre w;rska ks.KaG kd: mq;a; jsiska bosrsm;a lrk ,o b.ekajSuz ffck oyu nsys jSug WmldrS jsh'69 ffck oyfuz moku f,i ie,lsh yels mru wjsysxidjdoh uZ.ska o us;@ ixl,amhg ,efnkafka ukd msgsjy,ls' fuu wjsysxidj jkdyS cSjh iys; iEu fohlska u wE;a jsh hq;` hehs mjik YsCIK udrA.hhs' kuq;a nq|=iuhdkql~,j fuu YsCIK l@uh ksrjoH hehs mejish fkd yelafla b;du;a wka;.duS f,i w;a;ls,u:dkqfhda.hg .shd jQ l@ufjzohla fudjqka jsiska wkq.ukh l< nejsks' lsishuz cSjSka fldgilg ydks is|=fj;ehs hk nsfhka iuyr ffckfhda .uka lrk uZ. msioeuSu o" wdYajdi lrk jsg im@dKsl laIq|@ cSjSka weoS t;ehs hk nsh ksid .uka lrk jsg ysi yd uqyqKq wdjrKh fldg .ekSu o" c,h fmrd mdkh lsrSu o" uS meKs mjd m@;sfCIam lsrSu o lr;s' fudjqka jsiska wkq.ukh l< wjsysxidj wka;hgu .sh fohla nejska idudkHfhka wkq.ukh lsrSu b;du;a |=Ialrh'70 fuz |=IalrFjh uydNdr;fhys fufia olajd ;sfnz' weiska olskq ,ensh fkdyels jQ;a" ;rAlfhka wkqudk lrkq ,ensh fkdyels jQ;a" m@dKSkaf.ka f,dj msrS we;' wm weia msydgq fid,jk jsg Wkaf.a w;a md levS jefgz' hkqhs'71 Nd.j; mqrdKh olajkafka o fujeks woyils' tkuz m@dKh m@dKfhys m@dKh hehs olajhs'72 fuz iqZM i;Hh wu;l lr oeuQ jsg cSj;a jSu wmyiq jk ;ruzh' fld;kl fyda fjfik lsishuzu m@dKsfhl`yg ;uka w;ska b;du;a iqZM ysxidjla fyda is|=fj;ehs hk nsfhka ;ukaf.a wOHd;auhg mKjd .kakd ,o wd;au jOfhka yd wd;au ysxikfhka hqla;j l,ayerSug fujsg is|= fjz' wd;au ysxikh yd wd;au jOh .enzjk b.ekajSuz i,ld ne,Q l, ffck iuh mQrAK wjsxidjdoS b.ekajSulehs mejish fkdyelsh' ffck iuh ;`< jsia;r jk fulS wd;au jO yd wd;au ysxik l@ufjzohka w;a;ls,u:dkqfhda.S m@;smodjka f,i nq|=iufhys fmkajd oS we;s w;r wkHhka jsIfhys wysxidjdoS jqj;a ;uka jsIfhys w;a;ls,u:dkqfhda.h f,i wd;au jOh yd ysxikh wkq.ukh l, hq;` jQ wd.usl m@;smodj f,i fmkajd oS we;s nejska ffck iuh ;`< we;af;a wfkla wdpdr jsoHd;aul wd.usl b.ekajSuz ish,af,ysu wka;rA.; jkakdla fuka wO! wysxidjdohla nj iuh iudc jsoHdj wkqj o fmkajd osh yelsh' fu;a;d ixl,amfhys iudcuh yd fm#oa.,sl Ndjs;dfjz Wmrsuh ms<sUsnq jkafka mQrAK wjsysxidjdoS mokul nejska tnZZ|= mokul isg ish wd.usl b.ekajSuz bosrsm;a 28
  • 29. lrkakd jQ ;@smsgld.; b.ekajSuz ;`< muKla tu ixl,amfhys WmrSu Wmfhda.s;duh ,CIK jsoHudk jk nj fmkajd osh yelsh' fuz wkqj iuhdka;r miqnsu ;`< nq+|=iufhys oelafjk b.ekajSuz ;`< fu;a;d ixl,amfhys WmrSu ixjrAOkd;aul wjia:djka lrd <Z.d jsh yels ffcj idrOrAu ugzguz l@shd;aul jk nj meyeos,s fjz' idrOu!hkays WmrSu ;,h yeujsgu fmd|= uy;a jsYajjSh tald;ausl nj yd ffcj iqrCIs;;djh mokuz lrf.k we;sjQjla jk fyhska fu;a;d ixl,amfhys wdOHd;ausl yd iudcuh Wmfhda.S;djh jvd;a m@n, f,i nq|=iuh jsiska fuysoS jvd;a oevs f,i wjOdrKh lrkq ,nhs' fuz wkqj ;@smsgld.; iEu b.ekajSulskau mdfya iuia; ffcj m@cdj fj; f.k tk mKsjqvh jkqfha o fu;a;d ixl,amfhka m@uqos; ffcj ys;jdoS njuhs' isjzjkla msrsi w;rska .sys mejsos fomsrsigu fu;a;d ixl,amfhys .enzjk ffcj ys;jdoS ,CIK nq|=iufhka fmkajd oS we;s w;r mejsos Ndjfhys uQ,sl moku ilia jS we;af;ao fu;a;d ixl,amh fmroers lrf.k nejska nq|=iuh fiiq iuhjdohka blaujd .sh irAj iuzmQrAK wjsysxidjdoS b.ekajSula bosrsm;a lrkakd jQ oyula jQ nj fmkajd osh yelsh' 29