इस किताब में आप पढ़ सकेंगे मुस्लमानों की बीमारीयां और उन का ईलाज, बच्चों की परवरिश का इस्लामी तरीक़ा, निकाह के बाद की रस्में, औरतों का पर्दा, मौत के वक़्त की रस्में, कसब के नक़ली फ़ज़ाइल और बहुत कुछ

2. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 167
çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè Îé¥GG¢
¥…G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜUG¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è, ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜUG¢çÎÚè Ú…G±è
ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜGU ÐÉGÝï „ï ÐãHï …ñGH }¢ïæ Îè ãé§ü Îé¥GG¢
ÐÉG Hèç…²ï …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J Îé¥GG¢ ²ïã ãñ :
¼…ü}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜïU ÎÚ±¢…Gï ¶¢ïH Îï
¥¢ñÚ ã}¢ ÐÚ ¥ÐÝè ÚãG}¢¼ Ý¢ç…GH ÈUGÚ}¢¢ ! »ï ¥G…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢éÁG¢éx¢èü ±¢Hï J
Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG Hèç…²ï J
çÜU¼¢Ï¢ ÜïU ¶GÚèÎ¢Ú }¢é¼±Á…ïã ã¢ïæ
çÜU¼¢Ï¢ ÜUè ¼GÏ¢¢¥G¼ }¢ïæ Ýé}¢¢²¢æ ¶GڢϢè ã¢ï ²¢ „ÈGUãG¢¼ ÜU}¢ ã¢ïæ ²¢ Ï¢¢§ô‹Çx¢
}¢ïæ ¥¢x¢ï ÐèÀï ã¢ï x¢» ã¢ïæ ¼¢ï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï L…ê¥G ÈGUÚ}¢¢§²ï J
çÜGU²¢}¢¼ ÜïU Ú¢ï…G ãG„Ú¼
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : „Ï¢ „ï ç…G²¢Î¢ ãG„Ú¼
çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ©„ ÜU¢ï ã¢ïx¢è ç…„ï Î鋲¢ }¢ïæ §GË}¢ ãG¢ç„H ÜUÚÝï ÜU¢
}¢¢ñÜGU¥G ç}¢H¢ }¢x¢Ú ©„ Ýï ãG¢ç„H Ý çÜU²¢ ¥¢ñÚ ©„ à¢wG„ ÜU¢ï ã¢ïx¢è
ç…„ Ýï §GË}¢ ãG¢ç„H çÜU²¢ ¥¢ñÚ Îê„Ú¢ïæ Ýï ¼¢ï ©„ „ï „éÝ ÜUÚ ÝzG¥G
©Æ¢²¢ HïçÜUÝ ©„ Ýï Ý ©Æ¢²¢ (²¢’Ýè ©„ §GË}¢ ÐÚ ¥G}¢H Ý çÜU²¢)
¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢
Ï¢ÜUGè¥G
± }¢x¢GçÈGUÚ¼
13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ 1428 çã.
A-1

3. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 168A-2
ÝïçÜU²¢ïæÜUèÁ¢Á¢G¢»æ¥¢ñÚx¢éÝ¢ã¢ï´ÜUèS¢Á¢G¢»æ
n ΢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè }¢Á¢çHS¢ “¥H }¢ÎèݼéH
§GçË}¢Ä²¢” Ýï ²ïã çÜU¼¢Ï¢ “©Îêü” …GÏ¢¢Ý }¢ïæ ÐïࢠÜUè ãñ ¥¢ñÚ }¢Á¢çHS¢ï
¼Ú¢çÁ¢}¢ Ýï §„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ “çã‹Îè” ÚS}¢éH ¶G¼G (Hèçв¢æ¼Ú) ÜUÚÝï
ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ÜUè ãñ [|¢¢¯¢æ¼Ú (TRANSLATION) Ýãèæ
Ï¢çËÜU ç„ÈüGU Hèçв¢æ¼Ú (TRANSLITERATION) ²¢’Ýè …GÏ¢¢Ý
¼¢ï ©Îêü ãè ãñ …Ï¢ çÜU HèçÐ çã‹Îè Ú¶è ãñ] ¥¢ñÚ }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢
„ï ࢢ»¥G ÜUÚ±¢²¢ ãñ J
§„ çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ ¥x¢Ú çÜU„è …x¢ã ÜU}¢è-Ï¢ïà¢è ²¢ x¢GH¼Gè
Т»æ ¼¢ï }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ ÜU¢ï (Ï¢ …GÚè¥G» SMS ²¢ E-MAIL)
}¢éœ¢GH¥G ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ S¢±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï J
-: Ú¢çÏ¢¼G¢ :-
}¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢, }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ (΢’±¼ï §SH¢}¢è)
}¢ÎÝè }¢ÜüU…G, ÜGU¢ç„}¢ ã¢H¢ }¢çS…Î, „õÜU‹Ç zGH¢õÚ,
Ý¢x¢Ú ±¢ÇG¢ }¢õÝ Ú¢õÇ, Ï¢Ú¢ïÇ¢, x¢é…Ú¢¼, ¥H çã‹Î
Mo. + 91 9327776311
E-mail : translation.baroda@dawateislami.net
ç = - = ê =è =ììììì = ¢ =
©Îêü „ï çã‹Îè ÚS}¢éH ¶G¼G ÜU¢ Hèçв¢æ¼Ú ™¢Åü
¥ =Ï¢ =|¢ =Ð =ÈU =¼ =
ƒ =Å =S¢ =… =Û¢ =
ãG =¶G =Î =Ç ={ =
Ú =
ࢠ=
É =
…G=
ÉG =
¼G =
…G =
¥G =
ÈGUU=ÜGU =
„ =
ÜU =¶=
± =ã =² = }¢ =
ÇG = …G =
…G =
…G =
’ =x¢G =x¢ =
H =Ý =
é =
„ =
Æ =
Í¢=

4. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 1
¶Géà¢è x¢G}¢è ÜïU }¢¢ñÜGU¥G¢ï ÜUè ÚS}¢¢ïæ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ à¢Ú§Gü
ÚãÝé}¢¢§ü ÐÚ }¢éà¼ç}¢H }¢-ÎÝè x¢éHÎS¼¢
§SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è
}¢¢ï¥çËHÈGU
ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼, }¢éÈGUçS„Úï à¢ãèÚ,
}¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ݧüG}¢è
Ðïà¢ÜUà¢
}¢Á¢çHS¢ï ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢
ࢢï’Ï¢» ¼¶GÚèÁ¢ (΢’±¼ï §SH¢}¢è)
Ý¢çà¢Ú
}¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢
421, ©Îêü }¢¢ÜUïüÅ, }¢Å²¢ }¢ãGH, …¢}¢ï¥G }¢çS…Î,
ÎïãHè - 6 ÈGU¢ïÝ : (011) 23284560

5. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 2
Ý¢}¢ çÜU¼¢Ï¢ : §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è
}¢¢ï¥çËHÈGU : ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼, }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ݧüG}¢è
Ðïà¢ÜUࢠ: ࢢï’Ï¢» ¼¶GÚè… (}¢…çH„ï ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢)
çS¢Ýï ¼GÏ¢¢¥G¼ : ç…GH çãGÁ…¼éH ãGÚ¢}¢, ç„. 1433 çã.
Ý¢çà¢Ú : }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢, }¢Å²¢ }¢ãGH, ÎïãHè - 6
}¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢éwG¼çHÈGU ࢢ¶Gïæ
.... ¥ãG}¢Î¥¢Ï¢¢Î : ç„HõvÅïÇ ã¢ª„, ¥çHÈGU ÜUè }¢çS…Î ÜïU „¢}¢Ýï,
¶G¢„ Ï¢¢…G¢Ú, ¼èÝ ÎÚ±¢…G¢, ¥ãG}¢Î¥¢Ï¢¢Î,
x¢é…Ú¢¼, ÈGU¢ïÝ 079-25391168
.... }¢é}Ï¢§ü : 19, 20, }¢éãG}}¢Î ¥GHè Ú¢ïÇ, }¢¢æDZè ТïSÅ
¥¢ïçÈGUS¢ ÜïU S¢¢}¢Ýï, }¢é}Ï¢§ü ÈGU¢ïÝ : 022-23454429
.... Ý¢x¢ÐéÚ : }¢éãG}}¢Î ¥GHè S¢Ú¢² Ú¢ïÇ (C/O) …¢ç}¢¥G¼éH
}¢ÎèÝ¢, ÜU}¢¢H ࢢ¢ã Ï¢¢Ï¢¢ ÎÚx¢¢ã ÜUï ТS¢,
}¢¢ïç}¢ÝÐéÚ¢ Ý¢x¢ÐéÚ ÈUG¢ïÝ : 0712 -2737290
.... ¥Á¢}¢ïÚà¢ÚèÈGU : 19 / 216 ÈGUH¢ãïG ΢ÚñÝ }¢çS…Î ÜUï ÜGUÚèÏ¢, ÝH¢
Ï¢¢Á¢G¢Ú, SÅïà¢Ý Ú¢ïÇ, ÎÚx¢¢ã, (0145) 2629385
.... ãéÏ¢Hè : A.J. }¢é{H ÜU¢ï}ÐHïv„,A.J. }¢é{H Ú¢ïÇ, Ï¢íè…
ÜïU Т„, ãéÏ¢Hè - 580024
.... ãñGÎÚ¥¢Ï¢¢Î : }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢, }¢éx¢GH ÐêÚ¢, ТÝè ÜUè ÅæÜUè,
ãñGÎÚ¥¢Ï¢¢Î, (040) 2 45 72 786
E.mail:ilmia@dawateislami.net
www.dawateislami.net
}¢-ÎÝè §Ë¼ï…¢ : çÜU„è ¥¢ñÚ ÜU¢ï ²ïã (¼¶GÚè… à¢é΢) çÜU¼¢Ï¢ À¢ÐÝï ÜUè §…¢…G¼ Ýãèæ

6. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 3
ÐãHè ÈGUSH
ÎéËãÝ ÜUè ¼H¢à¢, }¢æx¢Ýè
¥¢ñÚ ¼¢Úè¶G Æãڢݢ
}¢¢ñ…ê΢ ÚS}¢ïæ
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
§SH¢}¢è ÚS}¢ïæ
Îê„Úè ÈGUSH
çÝÜU¢ãG ¥¢ñÚ LwG„¼ ÜUè ÚS}¢ïæ
}¢¢ñ…ê΢ ÚS}¢ïæ
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢
}¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜïU ÜéUÀ Ï¢ã¢Ýï
çÏ¢²¢ã ࢢÎè ÜUè §SH¢}¢è ÚS}¢ïæ
…ãï…G
ãG…GÚ¼ï ÈGU¢ç¼G}¢¼éÁG…GãÚ¢
ÜU¢ çÝÜU¢ã
…ãï…G
à¢ã…G¢çβï ÜU¢ñÝñÝ
ÜUè ç…G‹Îx¢è
¼è„Úè ÈGUSH
çÝÜU¢ãG ÜïU Ï¢¢’Î ÜUè ÚS}¢ïæ
}¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
§Ý ÜUè §SH¢ãG
ÈGïUãçÚS¢
©Gݱ¢Ý S¢ÈGUãG¢ ©Gݱ¢Ý S¢ÈGUãG¢
5
9
11
17
17
18
20
21
22
24
27
27
28
30
33
34
34
35
38
41
41
43
48
51
54
57
58
59
63
63
65
65
§„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï ÐÉGÝï ÜUè çÝIJ¼ïæ
Ðïà¢ï HzG…G
}¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè Ï¢è}¢¢çÚ²¢æ
¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ §GH¢…
ÐãH¢ Ï¢¢Ï¢
Ï¢Ó™ï ÜUè Ðñ΢§à¢
}¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
§SH¢}¢è ÚS}¢ïæ
Îê„Ú¢ Ï¢¢Ï¢
¥GÜGUèÜGU¢ ¥¢ñÚ ¶GyÝ¢ ÜUè
}¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
¥GÜGUèÜGU¢ ¥¢ñÚ ¶GyÝ¢ ÜïU §SH¢}¢è ¼GÚèÜïGU
¼è„Ú¢ Ï¢¢Ï¢
Ï¢Ó™¢ïæ ÜUè ÐÚ±çÚà¢
ÐÚ±çÚࢠÜUè }¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
Ï¢Ó™¢ïæ ÜUè ÐÚ±çÚࢠÜU¢
§SH¢}¢è ¼GÚèÜGU¢
™¢ñƒ¢ Ï¢¢Ï¢
çÏ¢²¢ã ࢢÎè ÜUè ÚS}¢ïæ

7. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 4
70
70
72
75
75
77
77
77
79
79
81
82
88
96
98
99
108
111
115
116
117
118
120
123
125
131
137
137
139
142
143
144
145
146
148
151
153
154
154
154
156
157
158
160
Т晱¢æ Ï¢¢Ï¢
}¢éãGÚü}¢, à¢Ï¢ï Ï¢Ú¢¥¼,
§GüÎ, Ï¢ÜGUÚ §üGÎ ÜUè ÚS}¢ïæ
}¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
Ú…Ï¢ à¢ÚèÈGU
à¢Ï¢ï Ï¢Ú¢¥¼
Ú-}¢…G¢Ý à¢ÚèÈGU
§üGÎ, Ï¢ÜGUÚ §üGÎ
§Ý çÎÝ¢ïæ }¢ïæ §SH¢}¢è ÚS}¢ïæï
Ú-}¢…G¢Ý à¢ÚèÈGU
„¼¢§üS±èæ Ú-}¢…G¢Ý
ÀÅ¢ Ï¢¢Ï¢
ݲ¢ ÈGUñà¢Ý ¥¢ñÚ Ð΢ü
ÐãHè ÈGUSH
Ý» ÈGUñà¢Ý ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
}¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜïU ©G…íG
§SH¢}¢è à¢vH ¥¢ñÚ çHÏ¢¢„
§SH¢}¢è çHÏ¢¢„
Îê„Úè ÈGUSH
¥G¢ñÚ¼¢ïæ ÜU¢ Ð΢ü
§SH¢}¢è Ð΢ü ¥¢ñÚ ¼GÚèÜGU» ç…G‹Îx¢è
HÇGçÜU²¢ïæ ÜUè ¼¢’Hè}¢
Ý¢ Є‹Îè΢ L„ê}¢
}¢¢ñ¼ ÜïU ±vG¼ ÜUè ÚS}¢ïæ
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
}¢¢ñ¼ ÜïU ±vG¼ ÜUè §SH¢}¢è ÚS}¢ïæ
}¢¢ñ¼ ÜïU Ï¢¢’Î ÜUè }¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ
}¢¢ñ¼ ÜïU Ï¢¢’Î ÜUè §SH¢}¢è ÚS}¢ïæ
}¢èÚ¢¯
Ï¢¢Úã }¢ãèÝ¢ïæ ÜUè }¢é¼Ï¢<ÚÜU
¼¢çÚ¶G¢ïæÜïU±…GèÈïGU¥¢ñÚ
¥G-}¢çH²¢¼
…G}¢è}¢¢ §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è
}¢é„H}¢¢Ý ¥¢ñÚ Ï¢ïÜU¢Úè
ÜUSÏ¢ ÜïU ÝvGHè ÈGU…G¢§H
ÜU}¢¢§ü ÜïU ¥GvGHè ÈGU±¢§Î
¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ Ýï v²¢ Ðïà¢ï
§çwG¼²¢Ú çÜU²ï
Ï¢ïã¼Ú Ðïࢢ
Ý¢ …¢§…G Ðïà¢ï
}¢¢’ÁG¢êÚ }¢é„H}¢¢Ý
Ðïࢢ ¥¢ñÚ ÜGU¢ñç}¢Ä²¼
ç¼…¢Ú¼
¶Géࢠ¥wGH¢ÜGUè
çβ¢Ý¼Î¢Úè
}¢ïãGݼ
ç¼…¢Ú¼ ÜïU ©„êH
»ÜU „wG¼ x¢G-H¼Gè
}¢é„H}¢¢Ý¶GÚè΢ڢïæÜUèx¢G-H¼Gè
}¢¢H ÜïU çH²ï ©HÅ ÐHÅ
}¢¥¢¶G…G¢ï }¢Ú¢…ï¥G

8. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 5
“„¢Îx¢è }¢-ÎÝè ¥¢ÜGU¢ ÜUè „é‹Ý¼ ãñ”
ÜïU ©‹Ýè„ ãGéMÈGU ÜUè çÝSÏ¢¼ S¢ï §S¢ çÜU¼¢Ï¢
ÜU¢ï ÐÉGÝï ÜUè “19 çÝIJ¼ï´”
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ :
“¥ÓÀè çÝIJ¼ Ï¢‹Îï ÜU¢ï …‹Ý¼ }¢ïæ ΢ç¶GH ÜUÚ Îï¼è ãñ J”
΢ï }¢-ÎÝè ÈêUH :
1 çÏ¢x¢GñÚ ¥ÓÀè çÝIJ¼ ÜïU çÜU„è |¢è ¥G-}¢Hï ¶GñÚ ÜU¢ ¯±¢Ï¢
Ýãèæ ç}¢H¼¢ J
2 ç…¼Ýè ¥ÓÀè çÝIJ¼ïæ ç…G²¢Î¢, ©¼Ý¢ ¯±¢Ï¢ |¢è ç…G²¢Î¢ J
1 ãÚ Ï¢¢Ú ãG}Î ± 2 S¢H¢¼ ¥¢ñÚ 3 ¼¥GñéÁ¢G ±
4 ¼çS}¢²¢ S¢ï ¥¢x¢G¢Á¢G ÜUMæx¢¢ J (§S¢è S¢ÈGUãGï ÐÚ ªÐÚ Îè ãé§ü ΢ï
¥G-ÚÏ¢è §GÏ¢¢Ú¢¼ ÐÉG HïÝï S¢ï Ó¢¢Ú¢ï´ çÝIJ¼¢ï´ ÐÚ ¥G}¢H ã¢ï Á¢¢»x¢¢)
5 ¥ËH¢ã ÜUè çÚ…G¢ ÜïU çH²ï §„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ ¥Ã±H ¼¢
¥¢ç¶GÚ }¢é¼G¢H¥G¢ ÜUMæx¢¢ 6 ãGœ¢H §}¢ÜU¢Ý §„ ÜU¢ Ï¢¢ ±éÁG¢ê ¥¢ñÚ
7 çÜGUÏH¢ M }¢é¼G¢H¥G¢ ÜUMæx¢¢ 8 ÜéGUÚ¥¢Ýè ¥¢²¢¼ ¥¢ñÚ
9 ¥ãG¢Îè¯ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜUè ç…G²¢Ú¼ ÜUMæx¢¢ 10 …ã¢æ …ã¢æ
“¥ËH¢ã” ÜU¢ Ý¢}¢ï ТÜU ¥¢»x¢¢ ±ã¢æ ¥¢ñÚ 11 …ã¢æ …ã¢æ
“„ÚÜU¢Ú” ÜU¢ §S}¢ï }¢éÏ¢¢ÚÜU ¥¢»x¢¢ ±ã¢æ ÐÉGêæx¢¢
12 (¥ÐÝï …G¢¼è ÝéS¶Gï ÐÚ)“²¢Î ΢༔ ±¢Hï S¢ÈGUãGï ÐÚ Á¢GMÚè
çÝÜU¢¼ çH¶êæx¢¢ 13 (¥ÐÝï Á¢G¢¼è ÝéS¶Gï ÐÚ) §G‹ÎÁGÁ¢GMÚ¼ (²¢’Ýè
…GMÚ¼Ý) ¶G¢S¢ ¶G¢S¢ }¢ÜGU¢}¢¢¼ ÐÚ ¥‹ÇÚ H¢§Ý ÜUMæx¢¢
14 ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï ²ïã çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢ªæx¢¢ 15 §S¢

9. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 6
¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝIJ¼¢ï´ S¢ï }¢é¼¥GçËHÜGU ÚãÝé}¢¢§ü ÜïU çH²ï,
¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ ÜU¢ S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Ú¢ Ï¢²¢Ý
“çÝIJ¼ ÜU¢ ÈUH” ¥¢ñÚ çÝIJ¼¢ï´ S¢ï }¢é¼¥GçËHÜGU ¥¢Ð ÜïU
}¢éÚœ¢Ï¢ ÜU΢ü ÜU¢Çü ¥¢ñÚ Ðï}ÈGUHïÅ }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè çÜUS¢è
|¢è ࢢ¶G S¢ï ãçÎIJ¼Ý ¼GHÏ¢ ÈGUÚ}¢¢§²ïæ J
ãGÎè¯ï ТÜU »ÜU ÎêS¢Úï ÜU¢ï ¼¢ïãGÈGU¢ Î¢ï ¥¢ÐS¢ }¢ï´ }¢ãGÏÏ¢¼
Ï¢ÉGïx¢è J ÐÚ ¥G}¢H ÜUè çÝIJ¼
S¢ï (»ÜU ²¢ ãGSÏ¢ï ¼¢ñÈGUèÜGU ¼¢’΢Π}¢ïæ) ²ïã çÜU¼¢Ï¢ïæ ¶GÚèÎ ÜUÚ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï
¼¢ïãGìÈGU¼Ý Îêæx¢¢ 16 çÁ¢Ý ÜU¢ï Îêæx¢¢ ãGœ¢H §}¢ÜU¢Ý ©‹ãï´ ²ïã ãÎÈGU |¢è
Îêæx¢¢ çÜU ¥¢Ð §¼Ýï (}¢-¯HÝ 26) çÎÝ ÜïU ¥‹ÎÚ ¥‹ÎÚ }¢éÜU}}¢H ÐÉG
HèçÁ¢²ï 17 §S¢ çÜU¼¢Ï¢ ÜïU }¢é¼G¢H»G ÜU¢ S¢¢Úè ©}}¢¼ ÜU¢ï §ü¯¢Hï
¯±¢Ï¢ ÜUMæx¢¢ 18 ãÚ „¢H »ÜU Ï¢¢Ú ²ïã çÜU¼¢Ï¢ ÐêÚè ÐÉG¢ ÜUMæx¢¢
19 çÜU¼¢Ï¢¼ ±x¢GñÚ¢ }¢ïæ à¢Ú§üG x¢G-H¼Gè ç}¢Hè ¼¢ï Ý¢çà¢ÚèÝ ÜU¢ï ¼ãGÚèÚè
¼G¢ñÚ ÐÚ }¢éœ¢GH¥G ÜUMæx¢¢ J (Ý¢çà¢ÚèÝ ± }¢éS¢ç‹ÝÈGU ±x¢ñGÚ¢ ÜU¢ï çÜU¼¢Ï¢¢ïæ ÜUè
¥x¢GH¢¼G ç„ÈüGU …GÏ¢¢Ýè Ï¢¼¢Ý¢ ¶G¢„ }¢éÈGUèÎ Ýãèæ ã¢ï¼¢)
Ï¢Ó™ï ÜU¢ï ÜGéUÚ¥¢Ý ÐÉG¢Ýï ÜUè ÈGU…GèH¼
Î¢ï …ã¢æ ÜïU „é˼G¢Ý, „Ú±Úï …Gèà¢¢Ý , „¢çãGÏ¢ï
ÜGéUÚ¥¢Ý, }¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚãG}¢¢Ý ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢x¢GçÈGUÚ¼
çÝà¢¢Ý ãñ, …¢ï à¢wG„ ¥ÐÝï Ï¢ïÅï ÜU¢ï Ý¢ç…GÚ¢ ÜéUGÚ¥¢Ýï ÜUÚè}¢
然¢» ©„ ÜïU „Ï¢ ¥x¢Hï çÐÀHï x¢éÝ¢ã Ï¢wGࢠçÎ²ï …¢¼ï ãñæ J

10. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 7
¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢
¥Á¢G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHïï S¢é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H}¢éãG}}¢Î§Ë²¢S¢¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-Á¢G±è çÁ¢G²¢§ü
¼ÏHèx¢Gï ÜéGUÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU
“΢’±¼ï §SH¢}¢è” ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼, »ãG²¢» S¢é‹Ý¼ ¥¢ñÚ §à¢¢¥G¼ï
§GË}¢ï à¢Úè¥G¼ ÜU¢ï Î鋲¢ |¢Ú }¢ï´ ¥G¢}¢ ÜUÚÝï ÜU¢ ¥GÁG}¢ï }¢éS¢}}¢}¢ Ú¶¼è
ãñ, §Ý ¼}¢¢}¢ ©}¢êÚ ÜU¢ï Ï¢ ãGéSÝï wG¢êÏ¢è S¢Ú ¥‹Á¢¢}¢ ÎïÝï ÜïU çH²ï
}¢é¼¥GgÎ }¢Á¢¢çHS¢ ÜU¢ çÜGU²¢}¢ ¥G}¢H }¢ï´ H¢²¢ x¢²¢ ãñ çÁ¢Ý }¢ï´ S¢ï
»ÜU }¢Á¢çHS¢ “¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢” |¢è ãñ Á¢¢ï ΢’±¼ï
§SH¢}¢è ÜïU ©G-H}¢¢ ± }¢éçzG¼²¢Ýï çÜUÚ¢}¢ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H
ãñ, çÁ¢S¢ Ýï ¶G¢çHS¢ §GË}¢è, ¼ãGÜGUèÜGUè ¥¢ñÚ §à¢¢¥G¼è ÜU¢}¢ ÜU¢ Ï¢èÇG¢
©Æ¢²¢ ãñ J §S¢ ÜïU }¢é‹ÎçÚÁ¢» Á¢GñH Àï ࢢï’Ï¢ï ãñ´ :
1 ࢢï’Ï¢» ÜéU¼éÏ¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ 2 ࢢï’Ï¢» ÎS¢èü ÜéU¼éÏ¢
3 ࢢï’Ï¢» §SH¢ãGGè ÜéU¼éÏ¢ 4 ࢢï’Ï¢» ¼Ú¢çÁ¢}¢ïU ÜéU¼éÏ¢
5 ࢢï’Ï¢» ¼zG¼èà¢ï ÜéU¼éÏ¢ 6 ࢢï’Ï¢» ¼¶GÚèÁ¢
“¥H}¢ÎèݼéH§GçË}¢Ä²¢” ÜUè ¥Ã±HèÝ ¼ÚÁ¢èãG S¢ÚÜU¢Úï
¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, ¥GÁ¢Gè}¢éH Ï¢-ÚÜU¼, ¥GÁ¢Gè}¢éH }¢¼üÏ¢¼,
ÐÚ±¢Ý» à¢}¢»G çÚS¢¢H¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ãG¢ç}¢²ï S¢é‹Ý¼, }¢¢çãG²ï
çϢΥG¼, ¥G¢çH}¢ï à¢Úè¥G¼, ÐèÚï ¼GÚèÜGU¼, Ï¢¢§G¯ï ¶GñÚ¢ï Ï¢-ÚÜU¼, ãGÁ¢GÚ¼ï

11. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 8
¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥HãG¢Á¢ ¥H ãG¢çÈGUÁ¢G ¥H ÜGU¢Úè ࢢ㠧}¢¢}¢
¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÜUè çx¢Ú¢æ }¢¢²ã ¼S¢¢ÝèÈGU ÜU¢ï
¥G„Úï ãG¢çÁ¢GÚ ÜïU ¼ÜGU¢Á¢G¢ï´ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ãGœ¢H ±S¥G S¢ãìH ©SHêÏ¢ }¢ï´ Ðïà¢
ÜUÚÝ¢ ãñ J ¼}¢¢}¢ §SH¢}¢è |¢¢§ü ¥¢ñÚ §SH¢}¢è Ï¢ãÝï´ §S¢ §GË}¢è, ¼ãGÜGUèÜGUè
¥¢ñÚ §à¢¢¥G¼è }¢-ÎÝè ÜU¢}¢ }¢ï´ ãÚ }¢é}¢çÜUÝ ¼¥G¢±éÝ ÈGUÚ}¢¢»æ ¥¢ñÚ
}¢Á¢çHS¢ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ࢢ»¥G ã¢ïÝï ±¢Hè ÜéU¼éÏ¢ ÜU¢ ¶GéÎ |¢è }¢é¼G¢H¥G¢
ÈGUÚ}¢¢»æ ¥¢ñÚ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï |¢è §S¢ ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢»æ J
¥ËH¢ã “΢’±¼ï §SH¢}¢è” ÜUè ¼}¢¢}¢ }¢Á¢¢çHS¢ Ï¢
à¢é}¢êH “¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢” ÜU¢ï çÎÝ x²¢Úã±è´ ¥¢ñÚ Ú¢¼
Ï¢¢Úã±è´ ¼ÚvGÜGUè ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ ã}¢¢Úï ãÚ ¥G-}¢Hï ¶GñÚ ÜU¢ï Á¢Gï±Úï
§wGH¢S¢ S¢ï ¥¢Ú¢S¼¢ ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ Î¢ïÝ¢ï´ Á¢ã¢æ ÜUè |¢H¢§ü ÜU¢ S¢Ï¢Ï¢
Ϣݢ» J ã}¢ï´ Á¢GïÚï x¢é}Ï¢Îï ¶GÁ¢GÚ¢ à¢ã¢Î¼, Á¢‹Ý¼éH Ï¢ÜGUè¥G }¢ï´ }¢ÎÈGUÝ ¥¢ñÚ
Á¢‹Ý¼éH çÈGUÚ΢ñS¢ }¢ï´ Á¢x¢ã ÝS¢èÏ¢ ÈGUÚ}¢¢» J
Ú-}¢Á¢G¢ÝéH }¢éÏ¢¢ÚÜU, 1425 çã.

12. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 9
Ðïà¢ï HzG…G
! }¢…çH„ï ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢ ¥ÜU¢çÏ¢ÚèÝï
¥ãHï „é‹Ý¼ çÏ¢H ¶éG„ê„ §}¢¢}¢ï ¥ãHï „é‹Ý¼, }¢é…çgÎï
ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, }¢¢ñH¢Ý¢ ࢢ㠧}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î Ú…G¢ ¶G¢Ý ÜUè
}¢¢²» Ý¢…G ÜéU¼éÏ¢ ÜU¢ï ãGœ¢H }¢vGÎêÚ …ÎèΠ΢ñÚ ÜïU ¼ÜGU¢…G¢ïæ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ࢢ»¥G
ÜUÚÝï ÜU¢ ¥GÁG}¢ Ú¶¼è ãñ J §„ ç„çË„Hï }¢ïæ ÜU§ü ÜéU¼éÏ¢¢ï Ú„¢§H (¼¶GÚè… ±
¼S¢ãèH à¢é΢) ¼GÏ¢¥G ã¢ï ÜUÚ }¢‹…GÚï ¥G¢}¢ ÐÚ ¥¢ ™éÜïU ãñæ J ç…Ý }¢ïæ “Ï¢ã¢Úï
à¢Úè¥G¼” ¥¢ñÚ “…géH }¢é}¼¢Ú” …ñ„è …G¶Gè}¢ ÜéU¼éÏ¢ |¢è ࢢç}¢H ãñæ
¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜïU ÈGUñ…G¢Ý „ï ²ïã ç„çË„H¢ …¢Úè Úãïx¢¢ J …ïGÚï
Ý…GÚ çÜU¼¢Ï¢ “§SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è” |¢è §„ ç„çË„Hï ÜUè »ÜU ÜUÇGè ãñ
…¢ï çÜU ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ݧüG}¢è
ÜUè §SH¢}¢è L„ê}¢¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ »ÜU }¢¢²» Ý¢…G ¼¢HèÈGU ãñ J
§„ çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ ©Ý ÚS}¢¢ïæ ÜU¢ Ï¢²¢Ý ãñ …¢ï }¢¢’}¢êHè ÈGUÜUüG ÜïU „¢ƒ
ТÜU ± çã‹Î }¢ïæ Ú¢§… ãñæ J }¢ézG¼è „¢çãGÏ¢ Ýï ¥Ã±HÝ
}¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ Ï¢²¢Ý ÜUÚ ÜïU §Ý }¢ïæ Т§ü …¢Ýï ±¢Hè ÜGUÏ¢¢ãG¼¢ïæ ÜUè çÝࢢÝÎïãè
ÜUè ãñ çÈUÚ §SH¢}¢è ÝévG¼G» Ý…GÚ „ï §Ý ÜUè …¢§…G „êÚ¼¢ïææ ÜUè ¼GÚÈGU ÚãÝé}¢¢§ü
ÈUÚ}¢¢§ü ãñ J ²ïã çÜU¼¢Ï¢ ¥¢… „ï ¼ÜGUÚèÏ¢Ý 64 Ï¢Ú„ ÜGUÏH çH¶è x¢§ü ƒè
²ïãè ±…ã ãñ çÜU ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ Ýï §Ý ÚS}¢¢ïæ ÜïU ¥¶GÚ¢…¢¼
|¢è ¥ÐÝï ΢ñÚ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU Ï¢²¢Ý çÜU²ï ãñæ, ÈGUè …G}¢¢Ý¢ §Ý ÚS}¢¢ïæ ÐÚ çÜU²ï
…¢Ýï ±¢Hï ¥¶GÚ¢…¢¼ }¢ïæ ÜU§ü x¢éÝ¢ §…G¢ÈGU¢ ã¢ï ™éÜU¢ ãñ J ¥ËH¢ã ÜUè
Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ïæ §Ë¼ï…¢ ãñ çÜU ã}¢ïæ §„ çÜU¼¢Ï¢ ÜUè Ú¢ïà¢Ýè }¢ïæ Ý¢ …¢§…G ÚS}¢¢ïæ ÜU¢
¶G¢ç¼}¢¢ ÜUÚ ÜïU §SH¢}¢è ÚS}¢¢ïæ ÜU¢ï ¥ÐÝ¢Ýï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J
¥¢}¢èÝ

13. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 10
“΢’±¼ï §SH¢}¢è” ÜUè }¢…çH„ “¥H }¢ÎèÝݼéH §GçË}¢Ä²¢”
§„ }¢-ÎÝè x¢éHÎS¼ï ÜU¢ï ΢ñÚï …ÎèÎ ÜïU ¼ÜU¢…G¢ïæ ÜU¢ï }¢gï Ý…GÚ Ú¶¼ï ãé» Ðïà¢
ÜUÚÝï ÜUè „¥G¢Î¼ ãG¢ç„H ÜUÚ Úãè ãñ, ç…„ }¢ïæ }¢-ÎÝè ©-H}¢¢» çÜUÚ¢}¢
Ýï Î…ïü …ñGH ÜU¢}¢ ÜUÚÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè ãñ :
çÜU¼¢Ï¢ ÜUè ݧü ÜU}ТõçÁ¢Gæx¢, çÁ¢S¢ }¢ï´ L}¢êÁ¢Gï ¥±ÜGU¢ÈGU ÜU¢ |¢è ¶G²¢H Ú¶Ýï
ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè x¢§ü ãñ
Îèx¢Ú ÝéS¶¢ïæ „ï ¼ÜU¢Ï¢éH
ãG±¢H¢ Á¢¢¼ ÜUè ãGœ¢H }¢vGÎêÚ ¼wGÚèÁ¢
¥G-ÚÏ¢è ± ÈGU¢Ú„è §GÏ¢¢Ú¢¼ ¥¢ñÚ ¥¢²¢¼ï ÜGéUÚ¥¢çÝIJ¢ ÜïU }¢¼Ý ÜUè
¼y¢GÏ¢èÜGU ± ¼SãGèãG
»ãGç¼²¢¼G ÜïU S¢¢‰¢ }¢éÜUÚüÚ ÐíêÈGU ÚèôÇx¢ ¼¢çÜU ¥x¢GH¢¼G ÜU¢ §}¢ÜU¢Ý ÜU}¢ ã¢ï
ãG±¢à¢è }¢ïæ Î…ïü …GñH ©}¢êÚ ÜU¢ »ã¼ï}¢¢}¢ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ :
* }¢éçàÜUH ¥Ë¢ÈGU¢… ÜUè ¼SãèH, ¥G-ÚÏ¢è ± ÈGU¢Ú„è §GÏ¢¢Ú¢¼ ÜU¢ ¼…ü}¢¢
* ÜGéUÚ¥¢Ýè ¥¢²¢¼ ÜU¢ ¼…ü}¢¢ “ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý à¢ÚèÈGU” „ï
* ¥ãG¢Îè¯ ± çÚ±¢²¢¼ ÜïU ãG±¢H …¢¼
¥¢ç¶GÚ }¢ï´ }¢¥G¢¶GÁ¢G¢ï }¢Ú¢Á¢ï¥G ÜUè ÈGïUãçÚS¼ }¢éS¢ç‹ÝÈGUèÝ ± }¢é¥çËHÈGUèÝ
ÜïU Ý¢}¢¢ï´, ©Ý ÜïU çS¢Ýï ±ÈGU¢¼ ¥¢ñÚ }¢¼G¢Ï¢ï¥G ÜïU S¢¢‰¢ çÁ¢GRU ÜUÚ Îè x¢§ü ãñ J
§S¢ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï ãGœ¢H }¢vGÎêÚ ¥ãGS¢Ý ¥‹Î¢Á¢G }¢ïæ ÐïࢠÜUÚÝï }¢ïæ
©-H}¢¢» çÜUÚ¢}¢ Ýï …¢ï }¢ãGݼ ± ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè ¥ËH¢ã ©S¢ï ÜGUÏ¢êH
ÈGUÚ}¢¢», §‹ãï´ Ï¢ïã¼ÚèÝ Á¢Á¢G¢ Îï ¥¢ñÚ §Ý ÜïU §GË}¢¢ï ¥G}¢H }¢ï´ Ï¢-Ú-ÜU¼ï´ ¥G¼G¢
ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè }¢Á¢çHS¢ “¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢”
¥¢ñÚ Îèx¢Ú }¢Á¢¢çHS¢ ÜU¢ï çÎÝ x²¢Úã±è´ Ú¢¼ Ï¢¢Úã±è´ ¼ÚvGÜGUè ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J
ࢢï’Ï¢» ¼wGÚèÁ¢, }¢Á¢çHS¢ï ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢
(΢’±¼ï §SH¢}¢è)

14. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 11
}¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè Ï¢è}¢¢çÚ²¢æ ¥¢ñÚ §Ý ÜU¢ §GH¢…
¥¢… ÜU¢ñÝ „¢ ÎÎü Ú¶Ýï ±¢H¢ çÎH ãñ …¢ï }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè
}¢¢ñ…ê΢ ÐS¼è ¥¢ñÚ §Ý ÜUè }¢¢ñ…ê΢ ç…GËH¼¢ï wG±¢Úè ¥¢ñÚ Ý¢Î¢Úè ÐÚ Ý
Î鶼¢ ã¢ï ¥¢ñÚ ÜU¢ñÝ „è ¥¢æ¶ ãñ …¢ï §Ý ÜUè x¢éGÏ¢ü¼, }¢éçzGH„è, Ï¢ï
Ú¢ï…Gx¢¢Úè ÐÚ ¥¢æ„ê Ý Ï¢ã¢¼è ã¢ï, ãéGÜêU}¢¼ §Ý „ï çÀÝè, ΢ñH¼ „ï ²ïã
}¢ãGM}¢ ãé», §GÁG…G¼ ± ±ÜGU¢Ú §Ý ÜU¢ ¶Gy}¢ ã¢ï ™éÜU¢ …G}¢¢Ýï ÜUè ãÚ
}¢é„èÏ¢¼ ÜU¢ çà¢ÜU¢Ú }¢é„H}¢¢Ý Ï¢Ý Úãï ãñæ §Ý ãG¢H¢¼ ÜU¢ï Îï¶ ÜUÚ
ÜUHï…¢ }¢éæã ÜU¢ï ¥¢¼¢ ãñ }¢x¢Ú ΢ïS¼¢ï ! ÈGUÜGU¼ Ú¢ïÝï ¥¢ñÚ çÎH Î鶢Ýï „ï
ÜU¢}¢ Ýãèæ ™H¼¢ Ï¢çËÜU …GMÚè ãñ çÜU §„ ÜïU §GH¢… ÐÚ ¶GéÎ }¢é„H}¢¢Ý
ÜGU¢ñ}¢ x¢G¢ñÚ ÜUÚï, §GH¢… ÜïU çH²ï ™‹Î ™è…Gïæ „¢ï™Ý¢ ™¢çã²ïæ :
¥Ã±H ²ïã çÜU ¥SH Ï¢è}¢¢Úè v²¢ ãñ, Îê„Úï ²ïã çÜU §„ ÜUè
±…ã v²¢ ? v²êæ }¢Ú…G Ðñ΢ ãé±¢ ? ¼è„Úï ²ïã çÜU §„ ÜU¢ §GH¢… v²¢ ãñ ?
™¢ñƒï ²ïã çÜU §„ §GH¢… }¢ïæ ÐÚãï…G v²¢ ãñ ? ¥x¢Ú §Ý ™¢Ú Ï¢¢¼¢ïæ ÜU¢ï x¢G¢ñÚ
ÜUÚ ÜïU }¢¢’Hê}¢ ÜUÚ çH²¢ x¢²¢ ¼¢ï „}¢Û¢¢ï çÜU §GH¢… ¥¢„¢Ý ãñ J §„ „ï
ÐãHï Ï¢ãé¼ „ï HèÇÚ¢Ýï ÜGU¢ñ}¢ ¥¢ñÚ Ðïà±¢²¢Ýï }¢éËÜU Ýï Ï¢ãé¼ x¢G¢ñÚ çÜU²ï
¥¢ñÚ ¼GÚãG ¼GÚã ÜïU §GH¢… „¢ï™ï J çÜU„è Ýï „¢ï™¢ çÜU }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢
§GH¢… ç„ÈUüG ΢ñH¼ ãñ J }¢¢H ÜU}¢¢¥¢ï ¼ÚvGÜGUè Т …¢¥¢ïx¢ï J çÜU„è Ýï
ÜU㢠: §„ ÜU¢ §GH¢… §GÁG…G¼ ãñ J ÜU¢©ç‹„H ÜïU }¢ï}Ï¢Ú Ï¢Ý¢ï ¥¢Ú¢}¢ ã¢ï
…¢»x¢¢ J çÜU„è Ýï ÜU㢠çÜU ¼}¢¢}¢ Ï¢è}¢¢çÚ²¢ïæ ÜU¢ §GH¢… ç„ÈUüG Ï¢ïË™¢ ãñ J
Ï¢ïË™¢ ©Æ¢¥¢ï Ï¢ïÇG¢ Ð¢Ú ã¢ï …¢»x¢¢ J §Ý „Ï¢ Ý¢Î¢Ý ¼GÏ¢èÏ¢¢ïæ Ýï ÜéUÀ Ú¢ï…G

15. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 12
Ï¢ãé¼ à¢¢ïÚ }¢™¢²¢ }¢x¢Ú }¢Ú…G Ï¢ÉGÝï ÜïU 焱¢ ÜéUÀ ãG¢ç„H Ý ãé±¢ J §Ý
ÜUè ç}¢¯¢H ©„ Ý¢Î¢Ý }¢¢æ ÜUè „è ãñ ç…„ ÜU¢ Ï¢Ó™¢ ÐïÅ ÜïU ÎÎü „ï ڢＢ
ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã ¶G¢}¢¢ïࢠÜUÚÝï ÜïU çH²ï ©„ ÜïU }¢éæã }¢ïæ Îê{ Îï¼è ãñ ç…„ „ï
Ï¢Ó™¢ ÜéUÀ ÎïÚ ÜïU çH²ï Ï¢ãH …¢¼¢ ãñ }¢x¢Ú çÈUÚ ¥¢ñÚ |¢è ç…G²¢Î¢
Ï¢è}¢¢Ú ã¢ï …¢¼¢ ãñ J v²êæçÜU …GMÚ¼ ¼¢ï §„ ÜUè ƒè çÜU Ï¢Ó™ï ÜU¢ï
}¢é„çãH (1)
Îï ÜUÚ ©„ ÜU¢ }¢ï’΢ „¢ÈGU ÜUÚ çH²¢ …¢», §„è ¼GÚãG }¢ñæ
΢’±ï „ï ÜUã „ÜU¼¢ ãêæ çÜU ¥¢… ¼ÜU çÜU„è HèÇÚ }¢é¥G¢çH… Ýï ¥SH
}¢Ú…G Ý Ð㙢ݢ ¥¢ñÚ „ãGèãG §GH¢… §çwG¼²¢Ú Ý çÜU²¢ ¥¢ñÚ ç…„
¥ËH¢ã ÜïU Ï¢‹Îï Ýï }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï ©Ý ÜU¢ „ãGèãG §GH¢… Ï¢¼¢²¢ ¼¢ï
}¢éçSH}¢ ÜGU¢ñ}¢ Ýï ©„ ÜU¢ }¢…G¢ÜGU ©ÇG¢²¢ ©„ ÐÚ ¥¢±¢…Gï ÜU„ï (2)
…GÏ¢¢Ý ¼G¢’Ý¢ ÎÚ¢…G ÜUè, x¢GÚ…Gï çÜU „ãGèãG ¼GÏ¢èÏ¢¢ïæ ÜUè ¥¢±¢…G ÐÚ ÜU¢Ý Ý
{Ú¢ J ã}¢ §„ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU ¥…üG ÜUÚÝï „ï ÐãHï »ÜU çãGÜU¢²¼ ¥G…üG
ÜUÚ¼ï ãñæ :
G »ÜU Ï¢êÉG¢ çÜU„è ãGÜUè}¢ ÜïU Т„ x¢²¢ ¥¢ñÚ ÜUãÝï Hx¢¢ çÜU
“ãGÜUè}¢ „¢çãGÏ¢ ! }¢ïÚè çÝx¢¢ã }¢¢ïÅè ã¢ï x¢§ü ãñ J” ãGÜUè}¢ Ýï ÜU㢠:
“Ï¢éÉG¢Ðï ÜUè ±…ã „ï J” Ï¢êÉG¢ Ï¢¢ïH¢ : “ÜU}¢Ú }¢ïæ ÎÎü |¢è Úã¼¢ ãñ J”
ãGÜUè}¢ Ýï …±¢Ï¢ çβ¢ : “Ï¢éÉG¢Ðï ÜUè ±…ã „ï J” Ï¢éIï Ýï ÜU㢠: “™HÝï
}¢ïæ „¢æ„ |¢è ÈêUH …¢¼¢ ãñ J” …±¢Ï¢ ç}¢H¢ çÜU “Ï¢éÉG¢Ðï ÜUè ±…ã „ï J”
Ï¢éI¢ Ï¢¢ïH¢ : “ãG¢çÈGU…G¢ |¢è ¶GڢϢ ã¢ï x¢²¢, ÜU¢ï§ü Ï¢¢¼ ²¢Î Ýãèæ Úã¼è J”
¼GÏ¢èÏ¢ Ýï ÜU㢠: “Ï¢éÉG¢Ðï ÜUè ±…ã „ï J” Ï¢Iï ÜU¢ï x¢éGS„¢ ¥¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ
Ï¢¢ïH¢ çÜU “»ï Ï¢ï ±éÜGêUÈGU ãGÜUè}¢ ! ¼ê Ýï „¢Úè çãGv}¢¼ }¢ïæ Ï¢éÉG¢Ðï ÜïU 焱¢
ÜéUÀ Ýãèæ ÐÉG¢ J” ãGÜUè}¢ Ýï ÜU㢠çÜU “Ï¢éIï ç}¢²¢æ ! ¥¢Ð ÜU¢ï …¢ï }¢éÛ¢ Ï¢ï
ÜGéU„êÚ ÐÚ çÏ¢H¢ ±…ã x¢éGS„¢ ¥¢ x¢²¢ ²ïã |¢è Ï¢éÉG¢Ðï ÜUè ±…ã „ï ãñ J”
1 ....²¢’Ýè ÐïÅ „¢ÈGU ÜUÚÝï ±¢Hè α¢§ü ....¼G‹…G çÜU²¢2

16. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 13
çÏ¢ »ïGçÝãè ¥¢… ã}¢¢Ú¢ |¢è ²ïãè ãG¢H ãñ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè Ï¢¢Îࢢã¼
x¢§ü, §GÁG…G¼ x¢§ü, ΢ñH¼ x¢§ü, ±ÜGU¢Ú x¢²¢, ç„ÈUüG »ÜU ±…ã „ï ±¢ïã ²ïã çÜU
ã}¢ Ýï à¢Úè¥G¼ï }¢éS¼GÈGU¢ ÜUè ÐñÚ±è À¢ïÇG Îè ã}¢¢Úè ç…G‹Îx¢è §SH¢}¢è Ý
Úãè J ã}¢ïæ ¶Gé΢ ÜU¢ ¶G¢ñÈGU, ÝÏ¢è ÜUè à¢}¢ü, ¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢ ÇÚ Ý Ú㢠²ïã
¼}¢¢}¢ ÝéãGꄼïæ ç„ÈUüG §„è çH²ï ãñæ, ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ J
çÎÝ Hãì± }¢ïæ ¶¢ïÝ¢ ¼éÛ¢ï à¢Ï¢ ÝèæÎ |¢Ú „¢ïÝ¢ ¼éÛ¢ï
à¢}¢ïü ÝÏ¢è, ¶G¢ñÈGïU ¶Gé΢, ²ïã |¢è Ýãèæ ±¢ïã |¢è Ýãèæ (1)
}¢çS…Îïæ ã}¢¢Úè ±èÚ¢Ý, }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ „ï „èÝï}¢¢ ± ¼}¢¢à¢ï ¥¢Ï¢¢Î
ãÚ çÜGUS}¢ ÜïU ©G²êÏ¢ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ }¢ïæ }¢¢ñ…êÎ J çã‹Î±¢Ýè ÚS}¢ïæ ã}¢ }¢ïæ
ÜGU¢§}¢ ãñæ ã}¢ çÜU„ ¼GÚãG §GÁG…G¼ Т „ÜU¼ï ãñæ J }¢éãG}}¢Î ¥GHè …¢ñãÚ Ýï
¶GêÏ¢ ÜU㢠ãñ J
Ï¢éËÏ¢éH ± x¢éH x¢» x¢» HïçÜUÝ !
ã}¢ ÜU¢ï x¢G}¢ ãñ ™}¢Ý ÜïU …¢Ýï ÜU¢ !
Î鋲¢±è ¼}¢¢}¢ ¼ÚçvGÜGU²¢æ Ï¢éHÏ¢éHïæ ƒèæ ¥¢ñÚ Î¢ñH¼ï §ü}¢¢Ý ™}¢Ý,
¥x¢™ïü ™}¢Ý ¥¢Ï¢¢Î ãñ ã…G¢Ú㢠ϢéHÏ¢éHïæ çÈUÚ ¥¢ …¢»æx¢è }¢x¢Ú …Ï¢
™}¢Ý ãè ©…ÇG x¢²¢ ¼¢ï ¥Ï¢ Ï¢éHÏ¢éH¢ïæ ÜUè ¥¢Ýï ÜUè v²¢ ©}}¢èÎ ãñ,
}¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè ¥SH Ï¢è}¢¢Úè ¼¢ï à¢Úè¥G¼ï }¢éS¼GÈGU¢ ÜU¢ï À¢ïÇGÝ¢ ãñ ¥Ï¢
§„ ÜUè ±…ã „ï ¥¢ñÚ Ï¢ãé¼ „è Ï¢è}¢¢çÚ²¢æ Ðñ΢ ã¢ï x¢§üæ J }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè
„Π㢠Ϣè}¢¢çÚ²¢æ ¼èÝ çÜGUS}¢ }¢ïæ }¢é‹ãGç„Ú ãñæ J ¥Ã±H Ú¢ï…G¢Ý¢ Ý» Ý»
}¢…GãÏ¢¢ïæ ÜUè Ðñ΢±¢Ú ¥¢ñÚ ãÚ ¥¢±¢…G ÐÚ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ ¥¢æ¶ïæ Ï¢‹Î
ÜUÚ ÜïU ™H ÐÇGÝ¢ J Îê„Úï }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè ¶G¢Ý¢ …æçx¢²¢æ ¥¢ñÚ }¢éÜGUg}¢¢
Ï¢¢ç…G²¢æ ¥¢ñÚ ¥¢Ð„ ÜUè ¥G΢±¼ïæ J ¼è„Úï ã}¢¢Úï …¢çãH Ï¢¢Ð ΢΢ïæ ÜUè
çÎÝ Hãì± }¢ïæ ¶¢ïÝ¢ ¼éÛ¢ï, à¢Ï¢ „éÏã ¼ÜU „¢ïÝ¢ ¼éÛ¢ï
à¢}¢ïü ÝÏ¢è, ¶G¢ñÈGïU ¶Gé΢, ²ïã |¢è Ýãèæ ±¢ïã |¢è Ýãèæ
1 .... ãG΢§ÜGïU Ï¢çwGà¢à¢ à¢ÚèÈGU çãGS„» ¥Ã±H, „ÈGUãG¢ 68 ÐÚ ²ïã à¢ï’Ú ²êæ çH¶¢ ãñ :

17. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 14
§ü…¢Î ÜUè ãé§ü ç¶GH¢ÈGUï à¢Ú¥G ²¢ ÈGéUÁG¢êH ÚS}¢ïæ J §Ý ¼èÝ çÜGUS}¢ ÜUè
Ï¢è}¢¢çÚ²¢ïæ Ýï }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï ¼Ï¢¢ã ÜUÚ Ç¢H¢, Ï¢ÚÏ¢¢Î ÜUÚ çβ¢, Í¢Ú „ï
Ï¢ï Í¢Ú Ï¢Ý¢ çβ¢ }¢ÜGUM…G ÜUÚ çβ¢ J x¢…ïüG çÜU ç…GËH¼ ÜïU x¢ÉGï }¢ïæ ÉÜïUH
çβ¢ J
ÐãHè Ï¢è}¢¢Úè ÜU¢ §GH¢… ç„ÈUüG ²ïã ãñ çÜU }¢é„H}¢¢Ý »ÜU
Ï¢¢¼ ¶GêÏ¢ ²¢Î Ú¶ïæ ±¢ïã ²ïã çÜU ÜUÐÇG¢ ݲ¢ ÐãÝ¢ï, }¢ÜU¢Ý ݲ¢ Ϣݢ¥¢ï,
çx¢G…G¢»æ ݧü ݧü ¶¢¥¢ï ãÚ Î鋲¢±è ÜU¢}¢ Ý» Ý» ÜUÚ¢ï }¢x¢Ú ÎèÝ ±¢ïãè
¼ïÚã „¢ï Ï¢Ú„ ±¢H¢ Ðéڢݢ §çwG¼²¢Ú ÜUÚ¢ï ã}¢¢Ú¢ ÝÏ¢è Ðéڢݢ, ÎèÝ
Ðéڢݢ, ÜGéUÚ¥¢Ý Ðéڢݢ, ÜU¢’Ï¢¢ Ðéڢݢ, ¶Gé΢ ¼¥G¢H¢ Ðéڢݢ (ÜGUÎè}¢) ã}¢
§„ ÐéÚ¢Ýè HÜUèÚ ÜïU ÈGUÜGUèÚ ãñæ ²ïã ÜUçH}¢¢¼ ±¢ïã ãñæ …¢ï ¥ÜU¯Ú ãG…GÚ¼ï
çÜGUÏH» ¥G¢H}¢ ÐèÚ „çIJΠ…}¢¢¥G¼ ¥GHè ࢢ㠄¢çãGÏ¢ }¢ãüGê}¢ ± }¢xGÈGêUÚ
ÐèÚï ¼GÚèÜGU¼ ¥GHè ÐêÚè ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ ÐÚãï…G ²ïã ãñ çÜU
ãÚ Ï¢Î }¢…GãÏ¢ ÜUè „¢ïãGÏ¢¼ „ï Ï¢™¢ï, ©„ }¢¢ñH±è ÜïU Т„ Ï¢ñÆ¢ï ç…„ ÜïU
Т„ Ï¢ñÆÝï „ï ãéGÁG¢êÚ ÜU¢ §GàÜGU ¥¢ñÚ §çœ¢Ï¢¢»G à¢Úè¥G¼ ÜU¢
…ÁGÏ¢¢ Ðñ΢ ã¢ï J
Îê„Úè Ï¢è}¢¢Úè ÜU¢ §GH¢… ²ïã ãñ çÜU ¥ÜU¯Ú çÈGUyÝ¢ ± ÈGU„¢Î
ÜUè …ÇG Î¢ï ™è…Gïæ ãñæ »ÜU x¢éGS„¢ ¥¢ñÚ ¥ÐÝè Ï¢ÇG¢§ü ¥¢ñÚ Îê„Úï ãéGÜGêUÜïGU
à¢Ú§GIJ¢ „ï x¢GzGH¼ J ãÚ à¢wG„ ™¢ã¼¢ ãñ çÜU }¢ñæ „Ï¢ „ï ªæ™¢ ãêæ ¥¢ñÚ „Ï¢
}¢ïÚï ãéGÜGêUÜGU ¥Î¢ ÜUÚïæ }¢x¢Ú }¢ñæ çÜU„è ÜU¢ ãGÜGU ¥Î¢ Ý ÜUMæ ¥x¢Ú ã}¢¢Úè
¼GÏ¢è¥G¼ }¢ïæ „ï “¶GéΔ çÝÜUH …¢» ¥G¢ç……Gè ¥¢ñÚ ¼±¢…G¢ï¥G Ðñ΢ ã¢ï ã}¢
}¢ïæ „ï ãÚ à¢wG„ Îê„Úï ÜïU ãéGÜGêUÜGU ÜU¢ ¶G²¢H Ú¶ï ¼¢ï ÜU|¢è
…æx¢¢ï ç…΢H ¥¢ñÚ }¢éÜGUg}¢¢ Ï¢¢…Gè ÜUè Ý¢ñÏ¢¼ ãè Ý ¥¢» J ÈGUÜGUèÚ ÜUè ²ïã
ƒ¢ïÇGè „è x¢ézG¼-x¢ê Ï¢ãé¼ ÝzG¥G Îïx¢è Ï¢ ࢼïüG ÜUè §„ ÐÚ
¥G}¢H çÜU²¢ …¢» J

18. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 15
¼è„Úè Ï¢è}¢¢Úè ±¢ïã ãñ ç…„ ÜïU §GH¢… ÜïU çH²ï ²ïã çÜU¼¢Ï¢
çH¶è …¢ Úãè ãñ çã‹ÎéS¼¢Ý ÜïU }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ }¢ïæ Ï¢Ó™ï ÜUè Ðñ΢§à¢ „ï Hï
ÜUÚ }¢ÚÝï ¼ÜU }¢éwG¼çHÈGU }¢¢ñÜGU¥G¢ïæ ÐÚ »ï„è ¼Ï¢¢ãÜéUÝ ÚS}¢ïæ …¢Úè ãñæ ç…‹ã¢ïæ
Ýï }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè …ÇGïæ ¶¢ï¶Hè ÜUÚ Îè ãñæ }¢ñæ Ýï ¶éGÎ Îﶢ ãñ çÜU ©Ý ÜïU
}¢ÚÝï …èÝï ࢢÎè çÏ¢²¢ã ÜUè ÚS}¢¢ïæ ÜUè Ï¢ ΢ñH¼ „Π㢠}¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè
…¢»Î¢Îïæ, }¢ÜU¢Ý¢¼ ÎéÜU¢Ýïæ, çã‹Î饢ïæ ÜïU Т„ „êÎè ÜGU…üGï }¢ïæ ™Hè x¢§üæ ¥¢ñÚ
Ï¢ãé¼ „ï ¥¢’H¢ ¶G¢ÝÎ¢Ý ÜïU H¢ïx¢ ¥¢… çÜUÚ¢²ï ÜïU }¢ÜU¢Ý¢ïæ }¢ïæ x¢é…GÚ ÜUÚ
Úãï ãñæ ¥¢ñÚ Æ¢ïÜUÚïæ ¶¢¼ï çÈUÚ¼ï ãñæ J »ÜU çÝ㢲¼ à¢ÚèÈGU ¶G¢Ý΢Ýè Ú§ü„ Ýï
¥ÐÝï Ï¢¢Ð ÜUè ™¢H脱ïæ ÜUè Ú¢ïÅè ÜïU çH²ï »ÜU çã‹Îê „ï ™¢Ú „¢ï Mçвï
ÜGU…üG çH²ï ç…„ „ï „¼¢§ü„ „¢ï MÐñ Îï ™éÜïU ãñæ ¥¢ñÚ Ð‹ÎÚã „¢ï ¥¢ñÚ Ï¢¢ÜGUè
ƒï ©Ý ÜUè …¢»Î¢Î |¢è ¼ÜGUÚèÏ¢Ý ¶Gy}¢ ã¢ï ™éÜUè, ¥Ï¢ ±¢ïã ç…G‹Î¢ ãñæ,
„¢çãGÏ¢ï ¥¢ñH¢Î ãñæ ÈGU¢ÜïGU „ï x¢é…GÚ ÜUÚ Úãï ãñæ J
¥ÐÝè ÜGU¢ñ}¢ ÜUè §„ }¢é„èÏ¢¼ ÜU¢ï Îï¶ ÜUÚ }¢ïÚ¢ çÎH |¢Ú
¥¢²¢ J ¼GÏ¢è¥G¼ }¢ïæ …¢ïࢠÐñ΢ ãé±¢ çÜU ÜéUÀ ç¶GÎ}¢¼ ÜUMæ J Ú¢ñàÝ¢§ü ÜïU
²ïã ™‹Î ÜGU¼GÚï ãGÜGUèÜGU¼ }¢ïæ }¢ïÚï ¥¢æ„ꥢïæ ÜïU ÜGU¼GÚï ãñæ ¶éG΢ ÜUÚï çÜU §„ „ï
ÜGU¢ñ}¢ ÜUè §SH¢ãG ã¢ï …¢» J }¢ñæ Ýï ²ïã }¢ãG„ê„ çÜU²¢ çÜU Ï¢ãé¼ „ï H¢ïx¢ §Ý
ࢢÎè çÏ¢²¢ã ÜUè ÚS}¢¢ïæ „ï Ï¢ï…G¢Ú ¼¢ï ãñæ }¢x¢Ú çÏ¢Ú¢ÎÚè ÜïU ¼G¢’Ý¢ïæ ¥¢ñÚ
¥ÐÝè Ý¢ÜU ÜUÅÝï ÜïU ¶G¢ñÈGU „ï ç…„ ¼GÚãG ã¢ï „ÜU¼¢ ãñ ÜGU…üG ©{¢Ú Hï ÜUÚ
§Ý …ã¢H¼ ÜUè ÚS}¢¢ïæ ÜU¢ï ÐêÚ¢ ÜUÚ¼ï ãñæ J ÜU¢ï§ü »ï„¢ }¢Îüï }¢ñÎ¢Ý Ýãèæ Ϣݼ¢
…¢ï çÏ¢H¢ ¶G¢ñÈGU ãÚ »ÜU ÜïU ¼G¢’Ýï Ï¢Ú΢༠ÜUÚ ÜïU ¼}¢¢}¢ ÚS}¢¢ïæ ÐÚ H¢¼
}¢¢Ú Îï ¥¢ñÚ „é‹Ý¼ ÜU¢ï ç…G‹Î¢ ÜUÚ ÜïU çζ¢ Îï çÜU …¢ï à¢wG„ „é‹Ý¼ï
}¢é¥vÜU΢ ÜU¢ï ç…G‹Î¢ ÜUÚï ©„ ÜU¢ï „¢ï à¢ãè΢ïæ ÜU¢ ¯±¢Ï¢ ç}¢H¼¢ ãñ v²êæçÜU
à¢ãèÎ ¼¢ï »ÜU ÎzG¥G ¼Ë±¢Ú ÜU¢ …GwG}¢ ¶¢ ÜUÚ }¢Ú …¢¼¢ ãñ }¢x¢Ú ²ïã
¥ËH¢ã ÜU¢ Ï¢‹Î¢ ©G}¢í |¢Ú H¢ïx¢¢ïæ ÜUè …GÏ¢¢Ý¢ïæ ÜïU …GwG}¢ ¶¢¼¢ Úã¼¢ ãñ J

19. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 16
±¢…GïãG Úãï çÜU }¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ ΢ï çÜGUS}¢ ÜUè ãñæ »ÜU ¼¢ï ±¢ïã …¢ï
à¢Ú¥GÝ Ý¢ …¢§…G ãñæ Îê„Úè ±¢ïã …¢ï ¼Ï¢¢ãÜéUÝ ãñæ ¥¢ñÚ Ï¢ãé¼ ÎzG¥G¢ ©Ý ÜïU
ÐêÚ¢ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï }¢é„H}¢¢Ý „êÎè ÜGU…üG Hï¼ï ãñæ ¥¢ñÚ „êÎ ÎïÝ¢ |¢è ãGÚ¢}¢ ãñ
¥¢ñÚ HïÝ¢ |¢è J §„ çH²ï ²ïã ÚS}¢ïæ ãGÚ¢}¢ ÜU¢}¢ ÜU¢ …GÚè¥G¢ ãñæ §„ çÚ„¢Hï
}¢ïæ ΢ïÝ¢ïæ çÜGUS}¢ ÜUè ÚS}¢¢ïæ ÜU¢ ç…GRU çÜU²¢ …¢»x¢¢ ¥¢ñÚ Ï¢²¢Ý ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢
²ïã ã¢ïx¢¢ çÜU §„ çÚ„¢Hï ÜïU ¥H¢çãG΢ ¥H¢çãG΢ Ï¢¢Ï¢ ã¢ïæx¢ï ²¢’Ýè
Ðï΢§à¢ ÜUè ÚS}¢¢ïæ ÜU¢ »ÜU Ï¢¢Ï¢ çÈUÚ çÏ¢²¢ã ࢢÎè ÜUè ÚS}¢¢ïæ ÜU¢ »ÜU
Ï¢¢Ï¢ çÈUÚ }¢¢ñ¼ ÜUè ÚS}¢¢ïæ ÜU¢ ¥H¢çãG΢ Ï¢¢Ï¢ ±x¢GñÚ¢ ±x¢GñÚ¢ J ãÚ ÚS}¢ ÜïU
}¢é¼¥GçËHÜGU ¼èÝ Ï¢¢¼ïæ ¥G…üG ÜUè …¢»æx¢è J ¥Ã±H ¼¢ï }¢éLñ…¢ ÚS}¢ ¥¢ñÚ
çÈUÚ ©„ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ çÈUÚ ©„ ÜU¢ }¢SÝêÝ ¥¢ñÚ …¢§…G ¼GÚèÜGU¢ J
§„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ Ý¢}¢ “§SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è” Ú¶¼¢ ãêæ ¥¢ñÚ
ÚÏÏ¢ï ÜUÚè}¢ ÜïU ÜUÚ}¢ „ï ©}}¢èÎ ãñ çÜU ±¢ïã ¥ÐÝï ãGÏ¢èÏ¢
ÜïU „ÎÜïGU }¢ïæ §„ ÜU¢ï §S}¢ï Ï¢¢ }¢é„}}¢¢ Ϣݢ» ¥¢ñÚ
ÜUÏ¢êH ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï §„ ÐÚ ¥G}¢H ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU Îï ¥¢ñÚ }¢ïÚï
çH²ï §„ ÜU¢ï ¼¢ïࢻ ¥¢ç¶GÚ¼ ¥¢ñÚ „ÎÜGU» …¢çÚIJ¢ Ϣݢ Îï J
Ý¢™è…G
¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ݧüG}¢è ¥¢ñÛ¢¢‹±è Ϣ΢²êÝè
Î¢ï „ÈGULH }¢é…GzGÈGUÚ ²¢ñ}¢ï …é}¢é¥G¼éH }¢éÏ¢¢ÚÜU ç„ 1363 çã.

20. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 17
ÐãH¢ Ï¢¢Ï¢
Ï¢Ó™ï ÜUè Ðñ΢§à¢
}¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ
Ï¢Ó™ï ÜUè Ðñ΢§à¢ ÜïU }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ }¢éwG¼çHÈGU }¢éËÜU¢ïæ }¢ïæ }¢éwG¼çHÈGU
ÚS}¢ïæ ãñæ }¢x¢Ú ™‹Î ÚS}¢ïæ »ï„è ãñæ …¢ï ¼ÜGUÚèÏ¢Ý çÜU„è ÜGUÎÚ ÈGUÜUüG „ï ãÚ
…x¢ã Т§ü …¢¼è ãñæ ±¢ïã ãGSÏ¢ï …GñH ãñæ :
1 HÇGÜU¢ Ðñ΢ ã¢ïÝï ÐÚ ¥G¢}¢ ¼G¢ñÚ ÐÚ ç…G²¢Î¢ ¶Géà¢è ÜUè …¢¼è ãñ ¥¢ñÚ
¥x¢Ú HÇGÜUè Ðñ΢ ã¢ï ¼¢ï Ï¢¢’…G H¢ïx¢ Ï¢…¢» ¶Géà¢è ÜïU Ú‹…¢ï x¢G}¢ }¢ãG„ê„
ÜUÚ¼ï ãñæ J
2 ÐãHï Ï¢Ó™ï ÐÚ ç…G²¢Î¢ ¶Géà¢è ÜUè …¢¼è ãñ çÈUÚ ¥¢ñÚ Ï¢Ó™¢ïæ ÐÚ
¶Géà¢è }¢Ý¢§ü ¼¢ï …¢¼è ãñ }¢x¢Ú ÜU}¢ J
3 HÇGÜU¢ Ðñ΢ ã¢ï ¼¢ï Ðñ΢§à¢ ÜïU Àï Ú¢ï…G ¼ÜU ¥G¢ñÚ¼ïæ ç}¢H ÜUÚ É¢ïH
Ï¢…¢¼è ãñæ J
4 Ðñ΢§à¢ ÜïU çÎÝ HÇìÇê ²¢ ÜU¢ï§ü ç}¢Æ¢§ü ¥ãHï ÜGUڢϢ¼ }¢ïæ ¼vG„è}¢
ã¢ï¼è ãñ J
5 ©„ çÎÝ }¢èÚ¢¯è Ç¢ï}¢, Îê„Úï x¢¢Ýï Ï¢…¢Ýï ±¢Hï Í¢Ú Í¢ïÚ Hï¼ï ãñæ ¥¢ñÚ
Ï¢ïãê΢ x¢¢Ýï x¢¢ ÜUÚ §‹¥G¢}¢ ÜïU wG±¢S¼x¢¢Ú ã¢ï¼ï ãñæ J }¢éæã }¢¢æx¢è ™è…G Hï ÜUÚ
…¢¼ï ãñæ J
6 Ï¢ãÝ, Ï¢ãÝ¢ï§ü ±x¢GñÚ¢ ÜU¢ï …¢ïÇGï MçÐ²ï ±x¢GñÚ¢ Ï¢ãé¼ „è ÚS}¢¢ïæ ÜïU }¢¢
¼ãìG¼ çÎ²ï …¢¼ï ãñæ, HÅ {éH¢§ü, x¢êæΠϢݱ¢§ü ±x¢GñÚ¢ J
7 ÎéËãÝ ÜïU }¢¢æ, Ï¢¢Ð, |¢¢§ü ÜUè ¼GÚÈGU „ï À¢ïÀÜU ¥¢Ý¢ …GMÚè ã¢ï¼¢ ãñ
ç…„ }¢ïæ çÜU ÎêË㢠ÎéËãÝ, „¢„ „„éÚ, ݋Π݋΢ï§ü ãGœ¢¢ çÜU Í¢Ú ÜïU
çÏ¢çãà¼è, |¢æx¢è ÜïU çH²ï |¢è ÜUÐÇG¢ïæ ÜïU …¢ïÇGï ÝÜGUÎè ¥¢ñÚ ¥x¢Ú HÇGÜUè

21. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 18
Ðñ΢ ãé§ü ãñ ¼¢ï Ï¢Ó™è ÜïU çH²ï À¢ïÅ¢ À¢ïÅ¢ …ïG±Ú ã¢ïÝ¢ …GMÚè ãñ x¢G…ïüG çÜU
}¢ñÜU¢ ± „é„Ú¢H ÜU¢ Îè±¢çH²¢ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J
8 }¢¢HÝ ¥¢ñÚ |¢çŲ¢Úè (1)
Í¢Ú ÜïU ÎÚ±¢…Gï ÐÚ Ðœ¢¢ïæ ÜU¢ „ãÚ¢ ²¢
ÜU¢x¢G…G ÜïU ÈêUH Ï¢¢æ{¼è ãñæ ç…„ ÜïU }¢é¥G¢±…Gï }¢ïæ »ÜU …¢ïÇG¢ ¥¢ñÚ Mçв¢
ÜU}¢ ¥…G ÜU}¢ ±é„êH ÜUÚ¼è ãñæ J
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ :
HÇGÜUè Ðñ΢ ã¢ïÝï „ï Ú‹… ÜUÚÝ¢ ÜéUzGÈGU¢Ú ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ ãñ ç…„ ÜïU
}¢é¼¥GçËHÜGU ÜGéUÚ¥¢Ýï ÜUÚè}¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :
Ï¢çËÜU ãGÜGU ²ïã ãñ çÜU ç…„ ¥G¢ñÚ¼ ÜïU ÐãHï HÇGÜUè Ðñ΢ ã¢ï,
±¢ïã ÚÏ¢ ¼¥G¢H¢ ÜïU ÈGUÁGH „ï ¶Géࢠ݄èÏ¢ ãñ v²êæçÜU ãéGÁG¢êÚ „çIJÎï ¥G¢H}¢
ÜïU ΢ñH¼ ¶G¢Ýï }¢ïæ ¥Ã±H ÎéwG¼Ú ãè Ðñ΢ ãé§ü ¼¢ï
x¢¢ï²¢ ÚÏ¢ ¼¥G¢H¢ Ýï „é‹Ý¼ï ÝÏ¢è ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ Îè J
…±¢Ý HÇGçÜU²¢ïæ ÜU¢ x¢¢Ý¢ Ï¢…¢Ý¢ ãGÚ¢}¢ ãñ v²êæçÜU ¥G¢ñÚ¼ ÜUè
¥¢±¢…G ÜU¢ Ý¢ }¢ãGÚ}¢¢ïæ „ï Ð΢ü ã¢ïÝ¢ …GMÚè ãñ ¥x¢Ú ¥G¢ñÚ¼ Ý}¢¢…G ÐÉG
Úãè ã¢ï ¥¢ñÚ ÜU¢ï§ü ¥¢x¢ï „ï x¢é…GÚÝ¢ ™¢ãï ¼¢ï ²ïã ¥G¢ñÚ¼ ÜUã ÜUÚ
§„ ÜU¢ï §çœ¢GH¢¥G Ý Îï Ï¢çËÜU ¼¢Hè „ï ¶GÏ¢Ú Îï (3)
…Ï¢ ¥¢±¢…G ÜUè §„
ÜGUÎÚ Ð΢ü ΢Úè ãñ ¼¢ï ²ïã }¢éLñ…¢ x¢¢Ýï ¥¢ñÚ Ï¢¢…ï ÜU¢ v²¢ ÐêÀÝ¢ J
..... Ú¢ïÅè ÐÜU¢Ýï ±¢Hè1
..... ¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ …Ï¢ ©Ý }¢ïæ çÜU„è ÜU¢ï Ï¢ïÅè ã¢ïÝï ÜUè ¶Géࢠ¶GÏ¢Úè Îè
…¢¼è ãñ ¼¢ï çÎÝ |¢Ú ©„ ÜU¢ }¢éæã ÜU¢H¢ Úã¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã x¢éGS„¢ ¶¢¼¢ ãñ J
2
..... ²¢’Ýè „è{ï 㢃 ÜUè ©æx¢çH²¢æ ©ËÅï 㢃 ÜUè Ðé༠ÐÚ }¢¢Úï J3

22. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 19
ÈGUÚ…G‹Î ÜUè Ðñ΢§à¢ ÜUè ¶Géà¢è }¢ïæ ݱ¢çÈGUH ÐÉGÝ¢ ¥¢ñÚ „-ÎÜGU¢
¶GñÚ¢¼ ÜUÚÝ¢ ÜU¢Úï ¯±¢Ï¢ ãñ }¢x¢Ú çÏ¢Ú¢ÎÚè ÜïU ÇÚ, Ý¢ÜU ÜUÅÝï ÜïU ¶G¢ñÈGU „ï
ç}¢Æ¢§ü ¼vG„è}¢ ÜUÚÝ¢ çÏ¢ËÜéUH Ï¢ï ÈGU¢§Î¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú „êÎè ÜGU…G¢ü Hï ÜUÚ
²ïã ÜU¢}¢ çÜU²ï ¼¢ï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢ x¢éÝ¢ã |¢è ãñ §„ çH²ï §„ ÚS}¢ ÜU¢ï Ï¢‹Î
ÜUÚÝ¢ ™¢çã²ï J
Ç¢ï}¢ }¢èÚ¢¯è H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ÎïÝ¢ ãÚçx¢…G …¢§…G Ýãèæ v²êæçÜU ©Ý ÜUè
ã}¢ÎÎèü ÜUÚÝ¢ ÎÚ ¥SH ©Ý ÜU¢ï x¢éÝ¢ã ÐÚ çÎHïÚ ÜUÚÝ¢ ãñ J ¥x¢Ú §Ý
}¢¢ñÜGU¥G¢ïæ ÐÚ ©Ý ÜU¢ï ÜéUÀ Ý ç}¢Hï ¼¢ï ²ïã ¼}¢¢}¢ H¢ïx¢ §Ý ãGÚ¢}¢ Ðïࢢïæ ÜU¢ï
À¢ïÇG ÜUÚ ãGH¢H ÜU}¢¢§ü ãG¢ç„H ÜUÚïæ }¢éÛ¢ï ¼¥GÁ…éÏ¢ ã¢ï¼¢ ãñ çÜU ²ïã ÜGU¢ñ}¢ïæ
²¢’Ýè …GÝ¢Ýï (¶éG‹„¢) Ç¢ï}¢ }¢èÚ¢¯è, Úç‹Ç²¢æ ç„ÈUüG }¢é„H}¢¢Ý ÜGU¢ñ}¢ ãè
}¢ïæ ãñæ J §üG„¢§ü, ²ãêÎè, çã‹Îê, 然 ¥¢ñÚ Ð¢Ú„è ÜGU¢ñ}¢¢ïæ }¢ïæ ²ïã H¢ïx¢ Ýãèæ J
§„ ÜUè v²¢ ±…ã ãñ ? ±…ã ç„ÈUüG ²ïã ãñ çÜU }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ }¢ïæ ¶éGÚ¢ÈGU¢¼è
ÚS}¢ïæ ç…G²¢Î¢ ãñæ, ¥¢ñÚ §Ý H¢ïx¢¢ïæ ÜUè §‹ãè ÚS}¢¢ïæ ÜUè ±…ã „ï ÐÚ±çÚà¢
ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ Îèx¢Ú ÜGU¢ñ}¢¢ïæ }¢ïæ Ý ²ïã ÚS}¢ïæ ãñæ Ý §„ çÜGUS}¢ ÜïU H¢ïx¢ ¥¢ñÚ
²ÜGUèÝÝ »ï„è Ðïࢢ±Ú ÜGU¢ñ}¢ïæ }¢éçSH}¢ ÜGU¢ñ}¢ ÜUè ÐïࢢÝè ÐÚ Ï¢ÎÝé}¢¢ ΢x¢G
ãñæ, ¶Gé΢ ÜUÚï ²ïã H¢ïx¢ ãGH¢H Ú¢ï…Gè ÜU}¢¢ ÜUÚ x¢é…G¢Ú¢ ÜUÚïæ J
Ï¢ãÝ, Ï¢ãÝ¢ï§ü ²¢ Îèx¢Ú ¥ãHï ÜGUڢϢ¼ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ ÜUÚÝ¢
Ï¢ïà¢ÜU ÜU¢Úï ¯±¢Ï¢ ãñ }¢x¢Ú …Ï¢ çÜU ¥ËH¢ã ± Ú„êH
ÜU¢ï ¶éGࢠÜUÚÝï ÜïU çH²ï ÜUè …¢» ¥x¢Ú Î鋲¢
ÜïU Ý¢}¢ ± Ýé}¢êÎ ¥¢ñÚ çζH¢±ï ÜïU çH²ï ²ïã ç¶GÎ}¢¼ïæ ã¢ïæ ¼¢ï çÏ¢ËÜéUH
Ï¢ïÜU¢Ú ãñ J çζH¢±ï ÜUè Ý}¢¢…G |¢è Ï¢ï ÈGU¢§Î¢ ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ §„ }¢¢ñÜGU¥G
ÐÚ çÜU„è ÜUè çÝIJ¼ çÚ…G¢» §H¢ãè Ýãèæ ã¢ï¼è }¢ãìG…G ÚS}¢ ÜUè ТϢ‹Îè
¥¢ñÚ çζH¢±ï ÜïU çH²ï „Ï¢ ÜéUÀ ã¢ï¼¢ ãñ ±ÚÝ¢ v²¢ …GMÚ¼ ãñ çÜU
À¢ïÀÜU ÜïU ¥¢x¢ï Ï¢¢…¢ |¢è ã¢ï, Î鋲¢ ÜU¢ï |¢è …}¥G çÜU²¢ …¢», çÈUÚ
}¢¢HÎ¢Ú ¥¢Î}¢è §„ ¶G™ü ÜU¢ï Ï¢Ú΢༠ÜUÚ Hï¼¢ ãñ }¢x¢Ú x¢GÚèÏ¢ }¢é„H}¢¢Ý
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜU¢ï ÐêÚ¢ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï ²¢ ¼¢ï „êÎè ÜGU…üG Hï¼¢ ãñ ²¢ Í¢Ú ÚãÝ

23. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 20
ÜUÚ¼¢ ãñ çH㢅G¢ §Ý ¼}¢¢}¢ }¢„¢çÚÈGU ÜU¢ï Ï¢‹Î ÜUÚÝ¢ çÝ㢲¼ …GMÚè ãñ J
ã…G¢Ú㢠}¢¢ñÜGU¥G¢ïæ ÐÚ ¥ÐÝè HÇGçÜU²¢ïæ ¥¢ñÚ Ï¢ãÝ¢ïæ ÜU¢ï §„ çH²ï ΢ï çÜU
²ïã Ú„êHï ¥ÜUÚ}¢ ÜU¢ ãéGv}¢ ãñ J }¢x¢Ú §Ý ÚS}¢¢ïæ ÜU¢ï
ç}¢Å¢ ΢ï, …éGÜU¢}¢ Ú¢ïÜU¢ï ¼¢çÜU Ï¢é¶G¢Ú …¢» J ¥¢… ²ïã ãG¢H¼ ãñ çÜU ¥x¢Ú
Ï¢Ó™¢ Ðñ΢ ã¢ïÝï ÐÚ ÎéËãÝ ÜïU }¢ñÜïU „ï ²ïã ÚS}¢ïæ ÐêÚè Ý ÜUè …¢±ïæ ¼¢ï „¢„
± Ý‹Î ÜïU ¼G¢’Ý¢ïæ „ï HÇGÜUè ÜUè ç…G‹Îx¢è ±Ï¢¢H ã¢ï …¢¼è ãñ ¥¢ñÚ §{Ú
¶G¢Ý¢ …æx¢è à¢éM¥G ã¢ï …¢¼è ãñ ¥x¢Ú ²ïã ÚS}¢ïæ ç}¢Å …¢»æ ¼¢ï §Ý HÇG¢§²¢ïæ
ÜU¢ ÎÚ±¢…G¢ ãè Ï¢‹Î ã¢ï …¢» J
§SH¢}¢è ÚS}¢ïæ
Ï¢Ó™ï Üï Ðñ΢ ã¢ïÝï ÐÚ ²ïã ÜU¢}¢ ÜUÚÝï ™¢çã²ïæ : Ï¢Ó™¢ Ðñ΢ ã¢ï¼ï ãè
x¢éGSH çβ¢ …¢», Ý¢H ÜU¢Å¢ …¢» ¥¢ñÚ ç…„ ÜGUÎÚ …ËÎè ã¢ï „ÜïU ©„ ÜïU
΢çãÝï ÜU¢Ý }¢ïæ ¥…G¢Ý ¥¢ñÚ Ï¢¢»æ ÜU¢Ý }¢ïæ ¼vÏ¢èÚ ÜUãè …¢» wG±¢ã Í¢Ú
ÜU¢ ÜU¢ï§ü ¥¢Î}¢è ¥…G¢Ý ¥¢ñÚ ¼vÏ¢èÚ ÜUã Îï ²¢ }¢çS…Î ÜU¢ }¢é¥çÁG…GÝ
²¢ §}¢¢}¢ ÜUãï ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ¥…G¢Ý ÜUãÝï ÐÚ ¶GñÚ¢¼ ± „-ÎÜGU¢ ÜUè çÝIJ¼
„ï ©Ý ÜUè ÜU¢ï§ü ç¶GÎ}¢¼ ÜUÚ Îè …¢» ¼¢ï Ï¢ãé¼ ¥ÓÀ¢ ãñ v²êæ çÜU ²ïã ãGÜGU
¼¥G¢H¢ ÜU¢ à¢éçRU²¢ ãñ çÈUÚ ²ïã ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè …¢±ï çÜU Ï¢Ó™ï ÜU¢ï ÐãHè
Í¢é^è (x¢ÇG¼è) ÜU¢ï§ü ÝïÜU ¥¢Î}¢è Îï v²êæçÜU ¼zG„èÚï MãGéH Ï¢²¢Ý }¢ïæ ãñ çÜU
“Ï¢Ó™ï }¢ïæ ÐãHè Í¢é^è ÎïÝï ±¢Hï ÜU¢ ¥¯Ú ¥¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ©„ ÜUè „è
¥G¢Î¢¼ Ðñ΢ ã¢ï¼è ãñæ” Ï¢çËÜU „é‹Ý¼ ¼¢ï ²ïã ãñ çÜU Ï¢Ó™ï ÜUè ¼ãGÝèÜU ÜUÚ
Îè …¢» J ¼ãGÝèÜU ©„ï ÜUã¼ï ãñæ çÜU ÜU¢ï§ü ÝïÜU ¥¢Î}¢è ¥ÐÝï }¢éæã }¢ïæ ¶…êÚ
²¢ ¶éGÚ}¢¢ ™Ï¢¢ ÜUÚ Ï¢Ó™ï ÜïU ¼¢Hê „ï Hx¢¢ Îï ¼¢çÜU Ï¢Ó™ï ÜïU ÐïÅ }¢ïæ „Ï¢
„ï ÐãHï …¢ï çx¢G…G¢ Ðãéæ™ï ±¢ïã ¶éGÚ}¢¢ ã¢ï ¥¢ñÚ çÜU„è Ï¢é…Géx¢ü ÜïU }¢éæã ÜU¢
Hé¥G¢Ï¢ J „ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ÝÏ¢è „ï ¥ÐÝï
Ï¢Ó™¢ïæ ÜUè ¼ãGÝèÜU ÜUÚ¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï J ΢§ü ÜUè ©…Ú¼ }¢éÜGUÚüÚ ã¢ïÝè ™¢çã²ï …¢ï
§„ ÜU¢}¢ ÜïU Ï¢¢’Î Îï Îè …¢» ¥x¢Ú ÈGUÚ…G‹Î ÜUè ¶Géà¢è }¢ïæ }¢èH¢Î à¢ÚèÈGU ²¢
ÈGU¢¼ïãG» Ï¢é…Géx¢¢üÝ ÜUÚ Îè …¢±ï ¼¢ï Ï¢ãé¼ ¥ÓÀ¢ ãñ §„ ÜïU 焱¢ ¼}¢¢}¢
L„ê}¢¢¼ Ï¢‹Î ÜUÚ Îè …¢»æ J À¢ïÀÜU ± |¢¢¼ ÜU¢ï ç}¢Å¢Ý¢ „wG¼ …GMÚè ãñ J

24. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 21
Îê„ڢϢ¢Ï¢
¥GÜGUèÜGU¢ ¥¢ñÚ ¶GyÝ¢ ÜUè }¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ
¥G¢}¢ ¼G¢ñÚ ÐÚ ¥GÜGUèÜGU¢ ¥¢ñÚ ¶GyÝ¢ ÜïU }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ ²ïã ÚS}¢ïæ ã¢ï¼è
ãñæ, Ï¢ãé¼ „è …x¢ã ¥GÜGUèÜGU¢ ÜUÚ¼ï ãè Ýãèæ Ï¢çËÜU ÀÅè ÜUÚ¼ï ãñæ, ±¢ïã ²ïã
çÜU Ï¢Ó™ï ÜUè Ðñ΢§à¢ ÜïU ÀÅï çÎÝ, Ú¢¼ ÜïU ±vG¼ ¥G¢ñÚ¼ïæ …}¥G ã¢ï ÜUÚ ç}¢H
ÜUÚ x¢¢¼è Ï¢…¢¼è ãñæ çÈUÚ …GÓ™ï ÜU¢ï ÜU¢ïÆÇGè „ï Ï¢¢ãÚ H¢ ÜUÚ ¼¢Úï çζ¢
ÜUÚ x¢¢¼è ãñæ çÈUÚ }¢èÆï ™¢±H ¼vG„è}¢ çÜU²ï …¢¼ï ãñæ J x¢è¼ çÝ㢲¼ Ï¢ïãê΢
x¢¢» …¢¼ï ãñæ ²ïã ÚS}¢ ¶G¢çH„ çã‹Î±¢Ýè ãñ ¥¢ñÚ …¢ï H¢ïx¢ ¥GÜGUèÜGU¢
ÜUÚ¼ï |¢è ãñæ ¼¢ï ±¢ïã ¥ÐÝè çÏ¢Ú¢ÎÚè ÜïU çHãG¢…G „ï …¢Ý±Ú …GÏãG ÜUÚ¼ï ãñæ
}¢ñæ Ýï ²ïã Îﶢ ãñ çÜU Ï¢ÇGè çÏ¢Ú¢ÎÚè ±¢Hï H¢ïx¢ Àï „¢¼ …¢Ý±Ú …GÏãG ÜUÚ
ÜïU ¼}¢¢}¢ x¢¢ï༠çÏ¢Ú¢ÎÚè }¢ïæ ¼vG„è}¢ ÜUÚ Îï¼ï ãñæ ²¢ ÐéÚ ¼ÜUËHéÈGU ¶¢Ý¢
ÐÜU¢ ÜUÚ ¥G¢}¢ ΢’±¼ ÜUÚ¼ï ãñæ ¥¢ñÚ ²ïã |¢è }¢àãêÚ ãñ çÜU ÎéËãÝ ÜU¢
ÐãH¢ Ï¢Ó™¢ }¢ñÜïU }¢ïæ Ðñ΢ ã¢ï ¥¢ñÚ ¥GÜGUèÜGU¢ ±x¢GñÚ¢ ÜU¢ „¢Ú¢ ¶G™¢ü ÎéËãÝ
ÜïU }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜUÚïæ ¥x¢Ú ±¢ï㠻 Ý ÜUÚïæ ¼¢ï „wG¼ Ï¢ÎÝ¢}¢è ã¢ï¼è ãñ J …Ï¢
¶GyÝ¢ ÜU¢ ±vG¼ ¥¢¼¢ ãñ ¼¢ï »ï„è ÚS}¢ïæ ã¢ï¼è ãñæ çÜU ¶éG΢ ÜUè ÐÝ¢ã !
¶GyÝ¢ „ï ÐãHï Ú¢¼ …x¢ Ú¢¼¢ ã¢ï¼¢ ãñ, ç…„ï ¶Gé΢§ü Ú¢¼ ÜUã¼ï ãñæ ç…„ }¢ïæ
„Ï¢ ¥G¢ñÚ¼ïæ …}¥G ã¢ï ÜUÚ Ú¢¼ |¢Ú x¢¢Ý¢ x¢¢¼è ãñæ ¥¢ñÚ Í¢Ú ±¢Hï x¢éHx¢éHï
ÐÜU¢¼ï ãñæ çÈUÚ ÈGU…í ÜïU ±vG¼ …±¢Ý HÇGçÜU²¢æ ¥¢ñÚ ¥G¢ñÚ¼ïæ x¢¢¼è ãé§ü
}¢çS…Î ÜU¢ï …¢¼è ãñæ ±ã¢æ …¢ ÜUÚ §Ý x¢éHx¢éH¢ïæ „ï ¼G¢ÜGU |¢Ú¼è ãñæ ²¢’Ýè
Í¢è ÜU¢ ™Ú¢x¢G ¥¢ñÚ ²ïã x¢éHx¢éHï, ÜéUÀ Ðñ„ï ¼G¢ÜGU }¢ïæ Ú¶ ÜUÚ x¢¢¼è ãé§ü
±¢Ð„ ¥¢¼è ãñæ ²ïã ÚS}¢ Ï¢¢’…G …x¢ã ࢢÎè ÐÚ |¢è ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ ²ïã ÚS}¢
²ê.Ðè. ÜUè Ï¢¢’…G ÜGU¢ñ}¢¢ïæ }¢ïæ ç…G²¢Î¢ ãñ }¢x¢Ú ¶GyÝ¢ ÜïU ±vG¼ §„ ÜU¢ ã¢ïÝ¢
…GMÚè ãñ, …Ï¢ ¶GyÝ¢ ÜU¢ ±vG¼ ¥¢²¢ ¼¢ï ÜGUڢϢ¼ Î¢Ú …}¥G ã¢ï¼ï ãñæ ç…Ý

25. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 22
ÜUè }¢¢ñ…êÎx¢è }¢ïæ ¶GyÝ¢ ã¢ï¼¢ ãñ Ý¢§ü ¶GyÝ¢ ÜUÚ ÜïU ¥ÐÝè ÜUÅ¢ïÚè Ú¶ Îï¼¢
ãñ ç…„ }¢ïæ ãÚ à¢wG„ »ÜU »ÜU, ΢ï Î¢ï ²¢ ™¢Ú ¥¢Ý¢, ¥¢Æ ¥¢Ýï Ç¢H¼¢
ãñ J „Ï¢ ç}¢H ÜUÚ x¢éGÚÏ¢¢ ÜïU ²ã¢æ ¼¢ï ЋÎÚã Ï¢è„ Mçвï ã¢ï …¢¼ï ãñæ }¢x¢Ú
¥}¢èÚ¢ïæ ÜïU Í¢Ú „¢ï, Î¢ï „¢ï, É¢§ü „¢ï Mçвï Ϣݼ¢ ãñ çÈUÚ Ï¢Ó™ï ÜïU ±¢çHÎ
ÜUè ¼GÚÈGU „ï çÏ¢Ú¢ÎÚè ÜUè Ú¢ïÅè ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ Ï¢Ó™ï ÜïU ±¢çHÎ ¥ÐÝè Ï¢ãÝ¢ïæ
Ï¢ãÝ¢ï§ü ± Îèx¢Ú ¥ãHï ÜGUڢϢ¼ ÜU¢ï ÜUÐÇG¢ïæ ÜïU …¢ïÇGï Îï¼¢ ãñ, §{Ú Ï¢Ó™ï ÜïU
ݢݢ, }¢¢}¢êæ ÜUè ¼GÚÈGU „ï ÝÜGUÎè, Mçв¢, ÜUÐÇG¢ïæ ÜïU …¢ïÇGï H¢Ý¢ …GMÚè
ã¢ï¼¢ ãñ J ¥ãHï ÜGUڢϢ¼ …¢ï Ý¢§ü ÜUè ÜUÅ¢ïÚè }¢ïæ Ðñ„ï Mçвï Ç¢H¼ï ãñæ ±¢ïã
“‹²¢ï¼¢” ÜUãH¢¼¢ ãñ, ²ïã ÎÚ ãGÜGUèÜGU¼ Ï¢Ó™ï ÜïU ±¢çHÎ ÐÚ ÜGU…üG ÜUè
¼GÚãG ã¢ï¼¢ ãñ çÜU …Ï¢ ©Ý H¢ïx¢¢ïæ ÜïU Í¢Ú ¶GyÝ¢ ã¢ï ¼¢ï ²ïã |¢è ©„ ÜïU Í¢Ú
ÝÜGUÎè Îï J
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
ÀÅè ÜUÚÝ¢ ¶G¢çH„ çã‹Îꥢïæ ÜUè ÚS}¢ ãñ …¢ï çÜU ©‹ã¢ïæ Ýï ¥GÜGUèÜïGU
ÜïU }¢éÜGU¢Ï¢Hï }¢ïæ §ü…¢Î ÜUè ãñ J ÐãHï ¥G…üG ÜUÚ ™éÜïU ãñæ çÜU ¥G¢ñÚ¼¢ïæ ÜU¢ x¢¢Ý¢
Ï¢…¢Ý¢ ãGÚ¢}¢ ãñ §„è ¼GÚãG …GÓ™ï ÜU¢ï ¼¢Úï çζ¢Ý¢ }¢ãGì…G Hx¢Gç±Ä²¢¼ ãñ
çÈUÚ x¢¢Ýï ±¢çH²¢ïæ ÜU¢ï }¢èÆï ™¢±H ç¶H¢Ý¢ ãGÚ¢}¢ ÜU¢}¢ ÜU¢ Ï¢ÎH¢ ãñ
çH㢅G¢ ²ïã ÀÅè ÜUè ÚS}¢ çÏ¢ËÜéUH Ï¢‹Î ÜUÚ ÎïÝ¢ …GMÚè ãñ ¥GÜGUèÜGU¢
¥¢ñÚ ¶GyÝ¢ }¢ïæ §„ ÜGUÎÚ ¶G™¢ü ÜUÚ¢Ýï ÜU¢ ²ïã ¥¯Ú ÐÇGïx¢¢ çÜU H¢ïx¢ ¶G™ïü
ÜïU ¶G¢ñÈGU „ï ²ïã „é‹Ý¼ ãè À¢ïÇG Îïæx¢ï, ¥GÜGUèÜGU¢ ¥¢ñÚ ¶GyÝ¢ ÜUÚÝ¢ „é‹Ý¼ ãñ
¥¢ñÚ „é‹Ý¼ §GÏ¢¢Î¼ ãñ, §GÏ¢¢Î¼ ÜU¢ï §„è ¼GÚãG çÜU²¢ …¢» ç…„ ¼GÚãG
ÝçϢIJï ÜUÚè}¢ „ï ¯¢çÏ¢¼ ãñ J ¥ÐÝè ¼GÚÈGU „ï §„ }¢ïæ
ÚS}¢ïæ ΢ç¶GH ÜUÚÝ¢ HxG± ãñ J Ý}¢¢…G ÐÉGÝ¢, …GÜU¢¼ ÎïÝ¢, ãG… ÜUÚÝ¢
§GÏ¢¢Î¼ ãñ ¥Ï¢ ¥x¢Ú ÜU¢ï§ü à¢wG„ Ý}¢¢…G ÜU¢ï x¢¢¼¢ Ï¢…¢¼¢ ãé±¢ …¢±ï ¥¢ñÚ

26. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 23
…GÜU¢¼ Îï¼ï ±vG¼ çÏ¢Ú¢ÎÚè ÜUè Ú¢ïÅè ÜU¢ï …GMÚè „}¢Û¢ï ¼¢ï ²ïã }¢ãìG…G Ï¢ïãê΢
Ï¢¢¼ ãñ }¢ñæ Ýï »ÜU …±¢Ý à¢wG„ ÜU¢ï ÜUã¼ï ãé» „éÝ¢ ãñ çÜU }¢ïÚ¢ ¶GyÝ¢ Ýãèæ
ãé±¢ J }¢ñæ Ýï ÐêÀ¢ v²êæ ? ©„ Ýï …±¢Ï¢ çβ¢ çÜU }¢ïÚï Ï¢¢Ð ÜïU Т„ çÏ¢Ú¢ÎÚè
ÜUè Ú¢ïÅè ÜUÚÝï ÜïU çH²ï Mçв¢ Ý ƒ¢, §„ çH²ï }¢ïÚ¢ ¶GyÝ¢ Ý ãé±¢ ! Îﶢ !
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ТϢç‹Î²¢ïæ }¢ïæ ²ïã ¶GڢϢè ãñ J Ï¢Ó™ï ÜU¢ ¶G™¢ü Ï¢¢Ð ÜïU
ç…G}}¢ï ãñ ©„ ÜU¢ ¥GÜGUèÜGU¢ ¥¢ñÚ ¶GyÝ¢ Ï¢¢Ð ÜUÚï J ²ïã ТϢ‹Îè Hx¢¢ ÎïÝ¢
çÜU ÐãHï Ï¢Ó™ï ÜU¢ ¶GyÝ¢ ݢݢ }¢¢}¢êæ ÜUÚïæ, §SH¢}¢è ÜGU¢§GÎï ÜïU ç¶GH¢ÈGU ãñ
§„è ¼GÚãG çÏ¢Ú¢ÎÚè ÜUè Ú¢ïÅè ¥¢ñÚ Ý¢§ü ÜU¢ï §„ ÜGUÎÚ ™‹Î¢ ÜUÚ ÜïU ÎïÝ¢
„wG¼ Ï¢éÚè ÚS}¢ ãñ §„ ÜU¢ï Ï¢‹Î ÜUÚ ÎïÝ¢ ™¢çã²ï J ‹²¢ï¼¢ |¢è Ï¢ãé¼ Ï¢éÚè
ÚS}¢ ãñ …¢ï x¢G¢çHÏ¢Ý Îê„Úè ÜGU¢ñ}¢¢ïæ „ï ã}¢ Ýï „è¶è ãñ §„ }¢ïæ ¶GÚ¢Ï¢è ²ïã
ãñ çÜU ²ïã Û¢x¢ÇGï ¥¢ñÚ HÇG¢§ü ÜUè …ÇG ãñ ±¢ïã §„ ¼GÚãG çÜU ÈGU…üG ÜUÚ¢ï çÜU
ã}¢ Ýï çÜU„è ÜïU Í¢Ú ™¢Ú }¢¢ñÜGU¥G¢ïæ ÐÚ Î¢ï ΢ï Mçвïæ çβï ãñæ ¼¢ï ã}¢ |¢è
çãG„¢Ï¢ Hx¢¢¼ï Úã¼ï ãñæ ¥¢ñÚ ±¢ïã |¢è ç…„ ÜU¢ï ²ïã Mçв¢ Ðãé晢 J ¥Ï¢
ã}¢¢Úï Í¢Ú ÜU¢ï§ü ¶Géà¢è ÜU¢ }¢¢ñÜGU¥G ¥¢²¢ ã}¢ Ýï ©„ ÜU¢ï Ï¢éH¢²¢ ¼¢ï ã}¢¢Úè
ÐêÚè çÝIJ¼ ²ïã ã¢ï¼è ãñ çÜU ±¢ïã à¢wG„ ÜU}¢ ¥…G ÜU}¢ ΄ MÐñ ã}¢¢Úï Í¢Ú
Îï ¼¢çÜU ¥¢Æ MÐñ ±¢ï㠥΢ ã¢ï …¢»æ ¥¢ñÚ Î¢ï MÐñ ã}¢ ÐÚ ™ÉG …¢»æ
§{Ú §„ ÜU¢ï |¢è ²ïãè ¶G²¢H ãñ çÜU ¥x¢Ú }¢ïÚï Т„ §¼Ýè ÚÜGU}¢ ã¢ï ¼¢ï }¢ñæ
±ã¢æ ΢’±¼ ¶¢Ýï …¢ªæ ±ÚÝ¢ Ý …¢ªæ, ¥Ï¢ ¥x¢Ú ©„ ÜïU Т„ ©„ ±vG¼
Mçв¢ Ýãèæ ¼¢ï ±¢ïã à¢<}¢‹Îx¢è ÜUè ±…ã „ï ¥¢¼¢ ãè Ýãèæ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú
¥¢²¢ ¼¢ï Î¢ï ™¢Ú Mçвï Îï x¢²¢ J Ï¢ãÚ ãG¢H §{Ú „ï çà¢ÜU¢²¼ Ðñ΢ ãé§ü,
¼G¢’Ýï Ï¢¢ç…G²¢æ ãé§üæ, çÎH çÏ¢x¢ÇGï J Ï¢¢’…G H¢ïx¢ ¼¢ï ÜGU…üG Hï ÜUÚ ‹²¢ï¼¢ ¥Î¢
ÜUÚ¼ï ãñæ J Ï¢¢ïH¢ï ! ²ïã ¶éGà¢è ãñ ²¢ »’H¢Ýï …æx¢ ? H¢ïx¢ ÜUã¼ïï ãñæ çÜU ‹²¢ï¼¢
„ï »ÜU à¢wG„ ÜUè ±çvG¼²¢ }¢ÎÎ ã¢ï …¢¼è ãñ J §„ çH²ï ²ïã ÚS}¢ ¥ÓÀè

27. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 24
ãñ }¢x¢Ú ΢ïS¼¢ï ! }¢ÎÎ ¼¢ï ã¢ï …¢¼è ãñ HïçÜUÝ çÎH ÜñU„ï Ï¢éÚï ã¢ï¼ï ãñæ ¥¢ñÚ
Mçв¢ çÜU„ ¼GÚãG ÈUæ„ …¢¼¢ ãñ Ý }¢¢’Hê}¢ ²ïã ÚS}¢ ÜUÏ¢ „ï à¢éM¥G ãé§ü,
Ï¢¢ã}¢è §}¢Î¢Î ÜUÚÝ¢ ¥¢ñÚ Ï¢¢¼ ãñ HïçÜUÝ ²ïã Ï¢¢ã}¢è §}¢Î¢Î Ýãèæ,
¥x¢Ú Ï¢¢ã}¢è §}¢Î¢Î ã¢ï¼è ¼¢ï çÈUÚ Ï¢ÎHï ÜU¢ ¼ÜGU¢…G¢ ÜñU„¢ ? çH㢅G¢
²ïã ‹²¢ï¼¢ ÜUè ÚS}¢ çÏ¢ËÜéUH Ï¢‹Î ã¢ïÝè ™¢çã²ï J ã¢æ, ¥x¢Ú ÜGUڢϢ¼Î¢Ú
ÜU¢ï Ï¢¼G¢ñÚï }¢ÎÎ ÜéUÀ çβ¢ …¢» ¥¢ñÚ ©„ ÜïU Ï¢ÎHï ÜUè ¼±vGÜGU¢ï¥G Ý
Ú¶è …¢» ¼¢ï ±¢ÜïGU§üG }¢ÎÎ ãñ §„ }¢ïæ ÜU¢ï§ü }¢é…G¢²ÜGU¢ Ýãèæ, ãçÎÄ²ï „ï
}¢ãGÏÏ¢¼ Ï¢ÉG¼è ãñ ¥¢ñÚ ÜGU…üG „ï }¢ãGÏÏ¢¼ Åêżè ãñ J ¥Ï¢ ‹²¢ï¼¢ Ï¢ïãê΢
ÜGU…üG ã¢ï x¢²¢ ãñ J
Ý¢ïÅ …GMÚè : ¥GÜGUèÜGU¢, ¶GyÝ¢, ࢢÎè, }¢¢ñ¼, ãÚ ±vG¼ ãè ‹²¢ï¼¢ ÜUè
ÚS}¢ …¢Úè ãñ ²ïã çÏ¢ËÜéUH Ï¢‹Î ã¢ïÝè ™¢çã²ï J
¥GÜGUèÜGU¢ ¥¢ñÚ ¶GyÝ¢ ÜïU §SH¢}¢è ¼GÚèÜïGU
¼GÚèÜGU» „é‹Ý¼ ²ïã ãñ çÜU Ï¢Ó™ï ÜUè Ðñ΢§à¢ ÜïU „¢¼±ïæ Ú¢ï…G
¥GÜGUèÜGU¢ ã¢ï ¥¢ñÚ ¥x¢Ú Ý ã¢ï „ÜïU ¼¢ï ЋÎÚã±ïæ çÎÝ ²¢ §vÜU脱ïæ Ú¢ï…G
²¢’Ýè Ðñ΢§à¢ ÜïU çÎÝ „ï »ÜU çÎÝ Ðïà¢¼Ú ¥x¢Ú …é}¢é¥G¢ ÜU¢ï Ï¢Ó™¢
Ðñ΢ ãé±¢ ¼¢ï …Ï¢ |¢è ¥GÜGUèÜGU¢ ã¢ï …é}¢¢’Ú¢¼ ÜU¢ï ã¢ï, ¥GÜGUèÜïGU ÜU¢ ãéGv}¢
²ïã ãñ çÜU HÇGÜïU ÜUè ¼GÚÈGU „ï ΢ï Ï¢ÜUçÚ²¢æ »ÜU „¢H ÜUè ¥¢ñÚ HÇGÜUè
ÜUè ¼GÚÈGU „ï »ÜU Ï¢ÜUÚè »ÜU „¢H ÜUè …GÏãG ÜUÚ Îè …¢» J ¥GÜGUèÜGï ÜïU
…¢Ý±Ú ÜUè ç„Úè Ý¢§ü ÜU¢ï ¥¢ñÚ Ú¢Ý Î¢§ü ÜU¢ï Îè …¢», ¥x¢Ú ²ïã ΢ïÝ¢ïæ
}¢é„H}¢¢Ý ã¢ïæ J (1)
x¢¢ï༠ÜïU ¼èÝ çãGS„ï ÜUÚ çÎ²ï …¢»æ : »ÜU çãGS„¢ ÈGéUÜGUÚ¢ ÜU¢ï
¶GñÚ¢¼ ÜUÚ çβ¢ …¢», Îê„Ú¢ çãGS„¢ ¥ãHï ÜGUڢϢ¼ }¢ïæ ¼vG„è}¢ ã¢ï,
¼è„Ú¢ çãGS„¢ ¥ÐÝï Í¢Ú }¢ïæ ¶¢²¢ …¢» J Ï¢ïã¼Ú ²ïã ãñ çÜU ¥GÜGUèÜïGU ÜïU
...... Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, ¥GÜGUèÜGï ÜU¢ Ï¢²¢Ý çãGS„¢ : 15, ç…. 3, „.154-155, }¢éHwG¶G„Ý1

28. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 25
…¢Ý±Ú ÜUè ãça²¢æ ¼¢ïÇGè Ý …¢»æ Ï¢çËÜU …¢ïÇG¢ïæ „ï ¥GH¢çãG΢ ÜUÚ Îè …¢»æ
¥¢ñÚ x¢¢ï༠±x¢GñÚ¢ ¶¢ ÜUÚ ãça²¢æ ÎzGÝ ÜUÚ Îè …¢»æ J „¢¼±ïæ Ú¢ï…G ãè
Ï¢Ó™ï ÜU¢ Ý¢}¢ |¢è Ú¶¢ …¢» „Ï¢ „ï Ï¢ïã¼Ú ãñ “}¢éãG}}¢Î” }¢x¢Ú ç…„
ÜU¢ Ý¢}¢ “}¢éãG}}¢Î” ã¢ï ©„ ÜU¢ï çÏ¢x¢¢ÇG ÜUÚ Ý ÐéÜU¢Ú¢ …¢» J ¥GÏÎéËH¢ã,
¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý ¥¢ñÚ ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ ¥¢ñÚ „ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢
ÜïU Ý¢}¢ ÐÚ Ý¢}¢ ڶݢ |¢è ¥ÓÀ¢ ãñ, §üG„¢, }¢ê„¢,
§Ï¢í¢ãè}¢, §S}¢¢§üGH, ¥GÏÏ¢¢„, ©G}¢Ú ±x¢GñÚ¢ ¥¢ñÚ Ï¢ï }¢¢’Ý¢ Ý¢}¢ Ý Ú¶ï
…¢»æ …ñ„ï Ï¢éŠ{ê, …é}¢¢’Ú¢¼è, ¶GñÚ¢¼è ±x¢GñÚ¢, §„è ¼GÚãG ç…Ý Ý¢}¢¢ïæ }¢ïæ ÈGUºG
…G¢çãÚ ã¢ï¼¢ ã¢ï Ý Ú¶ï …¢»æ …ñ„ï ࢢã…ã¢Ý, ݱ¢Ï¢, Ú¢…¢, Ï¢¢Îࢢã
±x¢GñÚ¢ J HÇGçÜU²¢ïæ ÜïU Ý¢}¢ ÜGU}¢Lç‹Ý„¢, …ã¢æ¥¢Ú¢ Ï¢ïx¢}¢ ±x¢ñGÚ¢ Ý Ú¶¢ï
Ï¢çËÜU ©Ý ÜïU Ý¢}¢ ÈGU¢ç¼G}¢¢, ¥¢ç}¢Ý¢, ¥G¢§à¢¢, }¢Ú²}¢, …ñGÝÏ¢, ÜéUË„ê}¢
±x¢GñÚ¢ Ú¶¢ï J ¥GÜGUèÜïGU ÜïU ±vG¼ …Ï¢ …¢Ý±Ú …GÏãG ã¢ï ¼Ï¢ Ï¢Ó™ï ÜïU Ï¢¢H
|¢è }¢éæDZ¢ çÎ²ï …¢»æ ¥¢ñÚ Ï¢¢H¢ïæ ÜU¢ï ™¢æÎè „ï ±ÁGÝ ÜUÚ ÜïU ¶GñÚ¢¼ ÜUÚ Îè
…¢» ¥¢ñÚ „Ú ÐÚ …G¢’ÈGUÚ¢Ý ç|¢x¢¢ï ÜUÚ }¢H çβ¢ …¢» J
²ïã …¢ï }¢àãêÚ ãñ çÜU Ï¢Ó™ï ÜïU }¢¢æ Ï¢¢Ð ¥GÜGUèÜïGU ÜU¢ x¢¢ï༠Ý
¶¢»æ }¢ãìG…G x¢GH¼G ãñ J ¥GÜGUèÜïGU ±¢Hï ÜU¢ï §çwG¼²¢Ú ãñ çÜU wG±¢ã ÜUÓ™¢
x¢¢ï༠¼vG„è}¢ ÜUÚ Îï ²¢ ÐÜU¢ ÜUÚ Î¢’±¼ ÜUÚ Îï }¢x¢Ú ¶G²¢H Úãï çÜU
Ý¢}¢¢ï Ýé}¢êÎ ÜU¢ï §„ }¢ïæ ÎwGH Ý ã¢ï, ÈGUÜGU¼G „é‹Ý¼ ÜUè çÝIJ¼ „ï ã¢ï, Ý¢§ü
¥¢ñÚ ÜGU„¢§ü ÜUè ©…Ú¼ ÐãHï „ï }¢éÜGUÚüÚ ã¢ï …¢ï ¥GÜGUèÜïGU ÜïU Ï¢¢’Î Îï Îè
…¢», ¥x¢Ú Ý¢§ü ¥ÐÝ¢ ÜGUÎè}¢è ç¶GÎ}¢¼ x¢é…G¢Ú ãñ ¼¢ï ©„ ÜU¢ï ç…G²¢Î¢
©…Ú¼ ΢ï, ç…„ „ï ©„ ÜU¢ ãGÜGU ¥Î¢ ã¢ï …¢» ¥¢ñÚ ¥x¢Ú Ýãèæ ¼¢ï ±¢…Ï¢è
©…Ú¼ Îïï ΢ï J ²ïã |¢è …¢§…G ãñ çÜU »ÜU x¢¢² ¶GÚèÎ ÜUÚ ™‹Î Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢
¥GÜGUèÜGU¢ »ÜU ãè x¢¢² }¢ïæ ÜUÚ çβ¢ …¢», ²¢’Ýè HÇGÜïU ÜïU çH²ï x¢¢² ÜïU
Î¢ï „¢¼±ïæ çãGS„ï ¥¢ñÚ HÇGÜUè ÜïU çH²ï »ÜU çãGS„¢ J ²ïã |¢è …¢§…G ãñ çÜU
¥x¢Ú ÜGéUÚÏ¢¢Ýè ÜUè x¢¢² }¢ïæ ¥GÜGUèÜïGU ÜU¢ çãGS„¢ Ç¢H çβ¢ …¢» çÜU HÇGÜïU
ÜïU çH²ï ΢ï çãGS„ï ¥¢ñÚ HÇGÜUè ÜïU çH²ï »ÜU çãGS„¢ J

29. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 26
Ý¢ïÅ …GMÚè : ¥GÜGUèÜGU¢ ÈGU…üG ²¢ ±¢ç…Ï¢ Ýãèæ ãñ ç„ÈUüG „é‹Ý¼ï }¢éS¼ãGÏÏ¢¢
ãñ, x¢GÚèÏ¢ ¥¢Î}¢è ÜU¢ï ãÚçx¢…G …¢§…G Ýãèæ çÜU „êÎè ÜGU…G¢ü Hï ÜUÚ ¥GÜGUèÜGU¢
ÜUÚï J ÜGU…G¢ü Hï ÜUÚ ¼¢ï …GÜU¢¼ |¢è ÎïÝ¢ …¢§…G Ýãèæ ¥GÜGUèÜGU¢ …GÜU¢¼ „ï Ï¢ÉG
ÜUÚ Ýãèæ ãñ J }¢ñæ Ýï Ï¢¢’…G x¢GÚèÏ¢ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï Îﶢ ãñ çÜU ÜGU…üG Hï ÜUÚ
¥GÜGUèÜGU¢ ÜUÚ¼ï ãñæ ¥x¢Ú ¥GÜGUèÜGU¢ Ý ÜUÚïæ ¼¢ï Ϣڢïæ ÜUè Ý¢ÜU ÜUÅ …¢»,
±¢ïã çÏ¢x¢GñÚ Ý¢ÜU ÜïU Úã …¢»æ x¢GÚ…G çÜU „é‹Ý¼ ÜU¢ ¶G²¢H Ýãèæ ¥ÐÝè Ý¢ÜU
ÜU¢ ¶G²¢H ãñ »ï„è Ý¢ÜU ¶Gé΢ ÜUÚï ÜUÅ ãè …¢±ï J
¶GyÝ¢
¶GyÝ¢ ÜU¢ „é‹Ý¼ ¼GÚèÜGU¢ ²ïã ãñ „¢¼±ïæ Ï¢Ú„ Ï¢Ó™ï ÜU¢ ¶GyÝ¢
ÜUÚ¢ çβ¢ …¢», ¶GyÝ¢ ÜUè ©G}¢í „¢¼ „¢H „ï Ï¢¢Úã Ï¢Ú„ ¼ÜU ãñ, ²¢’Ýè
Ï¢¢Úã Ï¢Ú„ „ï ç…G²¢Î¢ ÎïÚ Hx¢¢Ý¢ }¢‹¥G ãñ J (1)
¥¢ñÚ ¥x¢Ú „¢¼ „¢H „ï ÐãHï ¶GyÝ¢ ÜUÚ çβ¢ x¢²¢ …Ï¢ |¢è
ãGÚ… Ýãèæ J Ï¢¢’…G H¢ïx¢ ¥GÜGUèÜïGU ÜïU „¢ƒ ãè ¶GyÝ¢ ÜUÚ¼ï ãñæ, ²ïã ¥¢„¢Ýè
¥¢ñÚ ¥¢Ú¢}¢ „ï ã¢ï …¢¼¢ ãñ v²êæçÜU ©„ ±vG¼ Ï¢Ó™¢ ™HÝï çÈGUÚÝï ÜïU
ÜGU¢çÏ¢H ¼¢ï ãñ Ýãèæ, ¼¢çÜU …GwG}¢ Ï¢ÉG¢ Hï J ¥x¢Ú }¢¢æ ÜU¢ Îê{ ©„ ÐÚ
Ç¢H¢ …¢¼¢ Úãï ¼¢ï Ï¢ãé¼ …ËÎ …GwG}¢ |¢Ú …¢¼¢ ãñ J ¶GyÝ¢ ÜUÚÝï „ï ÐãHï
Ý¢§ü ÜUè ©…Ú¼ ¼Gñ ã¢ïÝ¢ …GMÚè ãñ …¢ï çÜU ©„ ÜU¢ï ¶GyÝ¢ ÜïU Ï¢¢’Î Îï Îè
…¢» J §GH¢… }¢ïæ ¶G¢„ ÜUÚ çÝx¢Ú¢Ýè Ú¶è …¢», ¼…çÚÏ¢¢ ÜU¢Ú Ý¢§ü „ï
¶GyÝ¢ ÜUÚ¢²¢ …¢» ¥¢ñÚ ¼…çÚÏ¢¢ ÜU¢Ú ¥¢Î}¢è §„ ÜU¢ ¶G²¢H Ú¶ï,
¶GyÝ¢ ç„ÈUüG §„ ÜU¢}¢ ÜU¢ Ý¢}¢ ãñ J Ï¢¢ÜGUè çÏ¢Ú¢ÎÚè ÜUè Ú¢ïÅè, Ï¢ãÝ
Ï¢ãݢ鱗¢ïæ ÜïU Й¢„ Й¢„ …¢ïÇGï ¥¢ñÚ x¢¢Ýï ±¢Hè ¥G¢ñÚ¼¢ïæ ¥¢ñÚ }¢èڢ篲¢ïæ
ÜïU ¥¶GÚ¢…¢¼ ²ïã „Ï¢ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè ÜU}¢…G¢ïÚ Ý¢ÜU Ýï Ðñ΢ ÜUÚ çβï ãñæ
²ïã „Ï¢ ™è…Gïæ çÏ¢ËÜéUH Ï¢‹Î ÜUÚ Îè …¢»æ J

30. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 27
¼è„ڢϢ¢Ï¢
Ï¢Ó™¢ïæ ÜUè ÐÚ±çÚà¢
ÐÚ±çÚࢠÜUè }¢éLñ…¢ ÚS}¢ïæ
¥G¢}¢ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ }¢ïæ ²ïã }¢àãêÚ ãñ çÜU “HÇGÜïU ÜU¢ï Î¢ï „¢H }¢¢æ
¥ÐÝ¢ Îê{ çÐH¢» ¥¢ñÚ HÇGÜUè ÜU¢ï „±¢ Î¢ï „¢H” ²ïã çÏ¢ËÜéUH x¢GH¼G
ãñ J }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ }¢ïæ ²ïã ¼GÚèÜGU¢ ãñ çÜU Ï¢™ÐÝ }¢ïæ ¥¢ñH¢Î ÜïU ¥wGH¢ÜGU ±
¥¢Î¢Ï¢ ÜU¢ ¶G²¢H Ýãèæ Ú¶¼ï J x¢GÚèÏ¢ H¢ïx¢ ¼¢ï ¥ÐÝï Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï ¥¢±¢Ú¢
HÇGÜU¢ïæ ÜïU „¢ƒ ¶ïHÝï ÜêUÎÝï ÜUè §…¢…G¼ Îï¼ï ãñæ ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè ¼¢’Hè}¢ ÜU¢
…G}¢¢Ý¢ ¶GڢϢ „¢ïãGÏ¢¼¢ïæ ¥¢ñÚ ¶ïH ÜêUÎ }¢ïæ Ï¢ÚÏ¢¢Î ÜUÚ Îï¼ï ãñæ, ±¢ïã Ï¢Ó™ï
²¢ ¼¢ï …±¢Ý ã¢ï ÜUÚ |¢èÜU }¢¢æx¢¼ï çÈUÚ¼ï ãñæ ²¢ ç…GËH¼ ÜUè Ý¢ñÜUçÚ²¢æ ÜUÚ¼ï
ãñæ ²¢ Ç¢ÜêU ™¢ïÚ ¥¢ñÚ Ï¢Î }¢é¥G¢à¢ Ï¢Ý ÜUÚ ¥ÐÝè ç…G‹Îx¢è …ïH ¶G¢Ýï }¢ïæ
x¢é…G¢Ú Îï¼ï ãñæ ¥¢ñÚ }¢¢HÎ¢Ú H¢ïx¢ ¥ÐÝï Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï à¢éM¥G „ï ࢢñÜGUèÝ
ç}¢…G¢… Ϣݢ¼ï ãñæ, §æx¢íï…Gè Ï¢¢H Ú¶¢Ý¢, ÈGéUÁG¢êH ¶G™ü ÜUÚÝ¢ 然¢¼ï ãñæ J
ãÚ ±vG¼ „êÅ ± Ï¢êÅ ±x¢GñÚ¢ ÐãÝ¢¼ï ãñæ, çÈUÚ ¥ÐÝï „¢ƒ ç„Ýï}¢¢ ¥¢ñÚ Ý¢™
ÜUè }¢…çH„¢ïæ }¢ïæ ©‹ãïæ à¢ÚèÜU ÜUÚ¼ï ãñæ, …Ï¢ ²ïã Ý¢ñ çÝã¢H ÜéUÀ ã¢ïà¢
„æ|¢¢H¼¢ ãñ ¼¢ï ©„ ÜU¢ï ÜUçH}¢¢ ¼ÜU Ý ç„¶¢²¢, ÜU¢õçH… ²¢ SÜêUH }¢ïæ
Ç¢H çβ¢ …ã¢æ ç…G²¢Î¢ ¶G™ü ÜUÚÝ¢, ÈGUñàÝïÏ¢H Ï¢ÝÝ¢ 然¢²¢ x¢²¢ J
¶GڢϢ „¢ïãGÏ¢¼¢ïæ „ï 焤GãG¼ ¥¢ñÚ }¢…GãÏ¢ ΢ïÝ¢ïæ Ï¢ÚÏ¢¢Î ã¢ï x¢» ¥Ï¢ …Ï¢
Ý¢ñ çÝã¢H ÜU¢õçH… „ï Ï¢¢ãÚ ¥¢» ¼¢ï ¥x¢Ú ¶G¢ç¼GÚ wG±¢ã Ý¢ñÜUÚè ç}¢H
x¢§ü ¼¢ï „¢çãGÏ¢ Ï¢ã¢ÎéÚ (1)
Ï¢Ý x¢» çÜU Ý }¢¢æ ÜU¢ ¥ÎÏ¢ …¢Ýïæ Ý Ï¢¢Ð ÜU¢ï
Ð㙢Ýïæ, Ý Ï¢èç±²¢ïæ ÜïU ãéGÜGêUÜGU ÜUè ¶GÏ¢Ú, Ý ¥¢ñH¢Î ÜUè ÐÚ±çÚࢠ„ï
±¢çÜGUÈGU, ©Ý ÜïU …GïãìÝ }¢ïæ ¥¢’H¢ ¼ÚvGÜGUè ²ïã ¥¢§ü çÜU ã}¢ ÜU¢ï H¢ïx¢ §æx¢íï…G
.....±¢ïã à¢wG„ …¢ï ²êÚ¢ïçÐ²Ý ¼ã…GèÏ¢ ± ¼}¢géÝ §çwG¼²¢Ú ÜUÚï J
(©Îêü Héx¢G¼, ¼ÚçvGÜGU²ï ©Îêü Ï¢¢õÇü, ç…ËÎ. 12, „. 831)
1

31. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 28
„}¢Û¢ïæ |¢H¢ ¥ÐÝï ÜU¢ï Îê„Úè ÜGU¢ñ}¢ }¢ïæ ÈGUÝ¢ ÜUÚ ÎïÝ¢ |¢è ÜU¢ï§ü ¼ÚvGÜGUè ãñ !
¥x¢Ú ÜU¢ï§ü }¢¢’ÜGêUH …x¢ã Ý ç}¢Hè ¼¢ï §Ý Ϣڢïæ ÜU¢ï Ï¢ãé¼ }¢é„èÏ¢¼
ÐÇG¼è ãñ v²êæçÜU ÜU¢õçH… }¢ïæ ¶G™ü ÜUÚÝ¢ „趢, ÜU}¢¢Ý¢ Ý „趢,
ç¶H¢Ý¢ Ý „趢, ¥ÐÝ¢ ÜU¢}¢ Ý¢ñÜUÚ¢ïæ „ï ÜUڢݢ „趢, ¶GéÎ ÜUÚÝ¢ Ý
„趢,
Ý ÐÉG¼ï ¼¢ï „¢ï ¼GÚãG ¶¢¼ï ÜU}¢¢ ÜUÚ
±¢ïã ¶¢ï» x¢», ¥¢ñÚ ¼¢’Hè}¢ Т ÜUÚ
¥Ï¢ ²ïã H¢ïx¢ ÜU¢õçH… ÜUè „è ç…G‹Îx¢è x¢é…G¢ÚÝï ÜïU çH²ï à¢ÚèÈGU
ϢΠ}¢é¥G¢à¢ ã¢ï …¢¼ï ãñæ ²¢ …¢’Hè Ý¢ïŠϢݢ ÜUÚ ¥ÐÝè ç…G‹Îx¢è …ïH }¢ïæ
x¢é…G¢Ú¼ï ãñæ ²¢ Ç¢ÜêU ϢΠ}¢é¥G¢à¢ Ϣݼï ãñæ (¥ÜU¯Ú Ç¢ÜêU ¼¢’Hè}¢ ²¢zG¼¢,
x¢íïÁ²ê»Å Т» x¢») ²ïã ±¢ïãè H¢ïx¢ ãñæ J
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
HÇGÜUè ÜU¢ï „±¢ Î¢ï „¢H Îê{ çÐH¢Ý¢ …¢§…G Ýãèæ HÇGÜUè ã¢ï
²¢ HÇGÜU¢ ΢ïÝ¢ïæ ÜU¢ï ΢ï, Î¢ï „¢H Îê{ çÐH¢²¢ …¢» J ÜGéUÚ¥¢Ýï ÜUÚè}¢
ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :
}¢¢æ Ï¢¢Ð ™¢ãïæ ¼¢ï Î¢ï „¢H „ï ÐãHï Îê{ ÀéÇG±¢ Îï }¢x¢Ú Î¢ï „¢H
ÜïU Ï¢¢’Î Îê{ çÐH¢Ý¢ }¢‹¥G ãñ, …¢ï Ï¢Ó™ï ÜUè ÐÚ±çÚࢠÜïU …G}¢¢Ýï }¢ïæ
¥ÓÀè „¢ïãGÏ¢¼ïæ Ýãèæ Т¼ï ±¢ïã …±¢Ý ã¢ï ÜUÚ }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜU¢ï Ï¢ãé¼ ÐÚïࢢÝ
ÜUÚ¼ï ãñæ ã}¢ Ýï Ï¢ÇGï ÈGUñàÝïÏ¢H „¢çãGÏ¢…G¢Î¢ïæ ÜïU }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜU¢ï Îﶢ ãñ çÜU
±¢ïã Ú¢ï¼ï çÈUÚ¼ï ãñæ, }¢ézG¼è „¢çãGÏ¢ ¼¢’±è…G ΢ï ç…„ „ï Ï¢Ó™¢ ÜUãÝ¢ }¢¢Ýï,
ã}¢¢Úï ÜGUÏ¢…Gï }¢ïæ ¥¢» J }¢x¢Ú ΢ïS¼¢ï ! ÈGUÜGU¼G ¼¢’±è…G „ï ÜU¢}¢ Ýãèæ ™H¼¢
ÜéUÀ ÆèÜU ¥G}¢H |¢è ÜUÚÝ¢ ™¢çã²ï J
..... ¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ }¢¢»æ Îê{ çÐH¢»æ ¥ÐÝï Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï ÐêÚï ΢ï Ï¢Ú„ J1

32. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 29
»ÜU Ï¢éIï Ýï ¥ÐÝï ÈGUÚ…G‹Î ÜU¢ï ç±H¢²¼ ÐÉGÝï ÜïU çH²ï |¢ï…¢ J
…Ï¢ Ï¢Ú¶GêÚÎ¢Ú ÈGU¢çÚx¢G ã¢ï ÜUÚ ±¼GÝ ¥¢Ýï Hx¢¢ ¼¢ï Ï¢éI¢ Ï¢¢Ð §çS¼vGÏ¢¢H
ÜïU çH²ï SÅïà¢Ý ÐÚ x¢²¢ J HÇGÜïU Ýï x¢¢ÇGè „ï ©¼Ú ÜUÚ Ï¢¢Ð „ï ÐêÀ¢ :
“±ïH Ï¢éI¢ ¼¢ï ¥ÓÀ¢ ãñ ?” §„ Ý¢ H¢§ÜGU Ï¢ïÅï ÜU¢ï ΢ïS¼¢ïæ Ýï ÐêÀ¢ çÜU
„¢çãGÏ¢ Ï¢ã¢ÎéÚ ²ïã Ï¢éI¢ ÜU¢ñÝ ãñ ? ÈGUÚ}¢¢Ýï Hx¢¢ : “}¢ïÚ¢ ¥¢àÝ¢ ãñ J”
Ï¢éIï Ï¢¢Ð Ýï ÜU㢠çÜU “„¢çãGÏ¢¢ï ! }¢ñæ „¢çãÏ¢ Ï¢ã¢ÎéÚ ÜU¢ ¥¢àÝ¢ Ýãèæ,
Ï¢çËÜU ©Ý ÜUè ±¢çH΢ ÜU¢ ¥¢àÝ¢ ãêæ J” ²ïã §„ ݧü ¼ã…GèÏ¢ ÜïU ݼè…ï ãñæ J
ãG…GÚ¼ï }¢¢ñH¢Ý¢ ¥ãG}¢Î …è±Ý …¢ï „é˼G¢Ý x¢G¢…Gè
}¢éãìG²égèÝ ¥G¢H}¢x¢èÚ ¥¢ñÚæx¢…GïÏ¢ ÜïU ©S¼¢Î ¥¢ñÚ à¢¢ã…ã¢æ ÜïU
²ã¢æ Ï¢ãé¼ ¥ÓÀè ãñGç¯Ä²¼ „ï }¢éH¢ç…G}¢ ƒï J }¢àãêÚ ²ïã ãñ çÜU »ÜU Ï¢¢Ú
…é}¢é¥G¢ ÜïU ±vG¼ }¢¢ñH¢Ý¢ ÜïU ±¢çHÎ }¢¢’}¢êHè çHÏ¢¢„ }¢ïæ …¢}¢ï¥G }¢çS…Î
ÎïãHè }¢ïæ ¥¢» ©„ ±vG¼ }¢¢ñH¢Ý¢ ࢢã…ã¢æ ÜïU Т„ Ï¢ñÆï ãé±ï ƒï J
ÐãHè „ÈGU „ï ©Æ ÜUÚ |¢¢x¢ï ¥ÐÝï Ï¢¢Ð ÜUè …êç¼²¢æ „¢ÈGU ÜUèæ J x¢Î¢ïü x¢éGÏ¢¢Ú
¥¢Ð ÜïU §G}¢¢}¢ï „ï Û¢¢ÇG¢ J ãG¢ñ…G ÐÚ H¢ ÜUÚ ±éÁG¢ê ÜUÚ¢²¢ ¥¢ñÚ ¶G¢„
ࢢã…ã¢æ ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú H¢ ÜUÚ Ï¢ñÆ¢ çβ¢ ¥¢ñÚ ÜU㢠çÜU ²ïã }¢ïÚï ±¢çHÎ ãñæ
Ý}¢¢…G ÜïU Ï¢¢’Πࢢã…ã¢æ Ï¢¢Îࢢã Ýï ©Ý „ï ÜU㢠çÜU ¥¢Ð ÆãÚ¢ï, ࢢãè
}¢ïã}¢¢Ý Ϣݢï J ©‹ã¢ïæ Ýï …±¢Ï¢ çβ¢ çÜU }¢ñæ ç„ÈUüG ²ïã Îï¶Ýï ¥¢²¢ ƒ¢ çÜU
}¢ïÚ¢ Ï¢Ó™¢ ¥¢Ð ÜïU ²ã¢æ Úã ÜUÚ }¢é„H}¢¢Ý Ú㢠ãñ ²¢ Ï¢ï ÎèÝ Ï¢Ý x¢²¢ ãñ
Ð㙢Ýïx¢¢ ²¢ Ýãèæ J Ï¢Ó™¢ }¢é„H}¢¢Ý ãñ J
…ñ„¢ Ï¢¢ïÝ¢ ±ñ„¢ ÜU¢ÅÝ¢ J
.... ¼…ü}¢¢ : x¢‹Îé}¢ „ï x¢‹Îé}¢ ¥¢ñÚ …± „ï …± ©x¢¼ï ãñæ, }¢ÜU¢ÈGU¢¼ ¥G}¢H „ï
x¢G¢çÈGUH }¢¼ ã¢ï J
1

33. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 30
Ï¢Ó™¢ïæ ÜUè ÐÚ±çÚࢠÜU¢ §SH¢}¢è ¼GÚèÜGU¢
HÇGÜïU ¥¢ñÚ HÇGÜUè ÜU¢ï Î¢ï „¢H „ï ç…G²¢Î¢ Îê{ Ý çÐH¢¥¢ï,
…Ï¢ Ï¢Ó™¢ ÜéUÀ Ï¢¢ïHÝï ÜïU H¢§ÜGU ã¢ï ¼¢ï ©„ï ¥ËH¢ã ÜU¢ Ý¢}¢
然¢¥¢ï ÐãHï }¢¢»æ “¥ËH¢ã ¥ËH¢ã” ÜUã ÜUÚ Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï „éH¢¼è
ƒèæ ¥¢ñÚ ¥Ï¢ Í¢Ú ÜïU ÚïçDz¢ï ¥¢ñÚ x¢í¢}¢¢ïÈGU¢ïÝ Ï¢¢…ï Ï¢…¢ ÜUÚ Ï¢ïãH¢¼è ãñæ J
…Ï¢ Ï¢Ó™¢ „}¢Û¢Î¢Ú ã¢ï …¢±ï ¼¢ï ©„ ÜïU „¢}¢Ýï »ï„è ãG-ÚÜU¼ Ý ÜUÚ¢ï
ç…„ „ï Ï¢Ó™ï ÜïU ¥wGH¢ÜGU ¶GڢϢ ã¢ïæ v²êæçÜU Ï¢Ó™¢ïæ }¢ïæ ÝvGH ÜUÚÝï ÜUè
ç…G²¢Î¢ ¥G¢Î¼ ã¢ï¼è ãñ …¢ï ÜéUÀ }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜU¢ï ÜUÚ¼ï Îﶼï ãñæ ±¢ïãè ¶GéÎ
|¢è ÜUÚ¼ï ãñæ ©Ý ÜïU „¢}¢Ýï Ý}¢¢…Gïæ ÐÉG¢ï, ÜGéUÚ¥¢Ýï ТÜU ÜUè ç¼H¢±¼ ÜUÚ¢ï,
¥ÐÝï „¢ƒ }¢çS…΢ïæ }¢ïæ Ý}¢¢…G ÜïU çH²ï Hï …¢¥¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ï Ï¢é…Géx¢¢ïZ ÜïU
çÜGUS„ï ÜUã¢çݲ¢æ „éÝ¢¥¢ï J Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï ÜUã¢çݲ¢æ „éÝÝï ÜU¢ Ï¢ãé¼ à¢¢ñÜGU
ã¢ï¼¢ ãñ J „Ï¢ÜGU ¥¢}¢¢ï…G ÜUã¢çݲ¢æ „éÝ ÜUÚ ¥ÓÀè ¥G¢Î¼ïæ ÐÇGïæx¢èJ
…Ï¢ ¥¢ñÚ ç…G²¢Î¢ ã¢ïࢠ„æ|¢¢Hïæ ¼¢ï „Ï¢ „ï ÐãHï ©Ý ÜU¢ï Т晢ïæ
ÜUçH}¢ï §ü}¢¢Ýï }¢éÁ}¢H, §ü}¢¢Ýï }¢éÈGUS„H çÈUÚ Ý}¢¢…G 然¢¥¢ï J çÜU„è
}¢éœ¢ÜGUè ²¢ ãG¢çÈGU…G ²¢ }¢¢ñH±è ÜïU Т„ ÜéUÀ Ú¢ï…G çϢƢ ÜUÚ ÜGéUÚ¥¢Ýï ТÜU
¥¢ñÚ ©Îêü ÜïU ÎèçÝIJ¢¼ ÜïU çÚ„¢Hï …GMÚ ÐÉG±¢ ΢ï ç…„ „ï Ï¢Ó™¢ }¢¢’Hê}¢
ÜUÚï çÜU }¢ñæ çÜU„ ÎÚwG¼ ÜUè ࢢ¶G ¥¢ñÚ çÜU„ ࢢ¶G ÜU¢ ÈUH ãêæ, ¥¢ñÚ Ð¢ÜUè
ÐHèÎè ±x¢GñÚ¢ ÜïU ¥ãGÜU¢}¢ ²¢Î ÜUÚï J ¥x¢Ú ãGÜGU ¼¥G¢H¢ Ýï ¥¢Ð ÜU¢ï ™¢Ú
Ð¢æ™ HÇGÜïU çβï ãñæ ¼¢ï ÜU}¢ ¥…G ÜU}¢ »ÜU HÇGÜïU ÜU¢ï ¥G¢çH}¢ ²¢ ãG¢çÈGU…Gï
ÜGéUÚ¥¢Ý Ϣݢ¥¢ï v²êæçÜU »ÜU ãG¢çÈGU…G ¥ÐÝè ¼èÝ Ðé༢ïæ ÜU¢ï ¥¢ñÚ ¥G¢çH}¢
„¢¼ Ðé༢ïæ ÜU¢ï Ï¢wG±¢»x¢¢ J ²ïã ¶G²¢H }¢ãìG…G x¢GH¼G ãñ çÜU ¥G¢çH}¢ï ÎèÝ
ÜU¢ï Ú¢ïÅè Ýãèæ ç}¢H¼è J ²ÜGUèÝ ÜUÚ H¢ï çÜU §æx¢íï…Gè ÐÉGÝï „ï ¼vGÎèÚ „ï
ç…G²¢Î¢ Ýãèæ ç}¢H¼¢ J ¥G-ÚÏ¢è ÐÉGÝï „ï ¥¢Î}¢è ϢΠ݄èÏ¢ Ýãèæ ã¢ï
…¢¼¢, ç}¢Hïx¢¢ ±¢ïã ãè …¢ï ÚÁG…G¢ÜGU Ýï çÜGUS}¢¼ }¢ïæ çH¶¢ ãñ J Ï¢çËÜU
¼…çÚÏ¢¢ ²ïã ãñ çÜU ¥x¢Ú ¥G¢çH}¢ ÐêÚ¢ ¥G¢çH}¢ ¥¢ñÚ „ãGèãGéH ¥GÜGUè΢ ã¢ï

34. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 31
¼¢ï Ï¢ÇGï ¥¢Ú¢}¢ }¢ïæ Úã¼¢ ãñ ¥¢ñÚ …¢ï H¢ïx¢ ©Îêü ÜUè ™‹Î çÜU¼¢Ï¢ïæ Îï¶ ÜUÚ
±¢’…G x¢¢ï§ü ÜU¢ï |¢èÜU ÜU¢ …GÚè¥G¢ Ϣݢ Hï¼ï ãñæ çÜU ±¢’…G ÜUã ÜUÚ Ðñ„¢ Ðñ„¢
}¢¢æx¢Ý¢ à¢éM¥G ÜUÚ çβ¢ J ©Ý ÜU¢ï Îï¶ ÜUÚ ¥G¢çH}¢ï ÎèÝ „ï Ý ÇÚ, ²ïã
±¢ïã H¢ïx¢ ãñæ ç…‹ã¢ïæ Ýï ¥ÐÝ¢ Ï¢™ÐÝ ¥¢±¢Úx¢è }¢ñæ ¶GڢϢ ÜUÚ çβ¢ ãñ
¥¢ñÚ ¥Ï¢ }¢éãÁG…GÏ¢ ç|¢ÜU¢Úè ãñæ J ±ÚÝ¢ ©G-H}¢¢» ÎèÝ ÜUè ¥Ï¢ |¢è Ï¢ãé¼
ÜGUÎí¢ï §GÁG…G¼ ãñ J …Ï¢ x¢íïÁ²ê»Å }¢¢Úï }¢¢Úï çÈUÚ¼ï ãñæ ¼¢ï }¢éÎ<Ú„èÝ ©G-H}¢¢
ÜUè ¼H¢à¢ ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ Ýãèæ ç}¢H¼ï J ¥ÐÝï HÇGÜU¢ïæ ÜU¢ï ࢢñÜGUèÝ ç}¢…G¢…
¶G™èüH¢ Ý Ï¢Ý¢¥¢ï Ï¢çËÜU ©Ý ÜU¢ï „¢Îx¢è ¥¢ñÚ ¥ÐÝ¢ ÜU¢}¢ ¥ÐÝï 㢃
„ï ÜUÚÝ¢ 然¢¥¢ï, çRUÜïUÅ, ã¢õÜUè, ÈGéUÅÏ¢¢õH ãÚçx¢…G Ý ¶ïH¢¥¢ï J v²êæçÜU
²ïã ¶ïH ÜéUÀ ÈGU¢§Î¢ }¢‹Î Ýãèæ Ï¢çËÜU ©Ý ÜU¢ï ϢݱŠHÜUÇGè ÜU¢ ãéÝÚ,
Ç‹Ç, ÜU„Ú¼, ÜéUà¼è ÜU¢ ÈGUÝ, ¥x¢Ú }¢é}¢çÜUÝ ã¢ï ¼¢ï ¼Ë±¢Ú ™H¢Ý¢
±x¢GñÚ¢ 然¢¥¢ï ç…„ „ï ¼‹ÎéLS¼è |¢è ¥ÓÀè Úãï ¥¢ñÚ ÜéUÀ ãéÝÚ |¢è ¥¢
…¢±ï ¥¢ñÚ ¼¢à¢ Ï¢¢…Gè ¥¢ñÚ Ð¼æx¢ Ï¢¢…Gè, ÜUÏ¢ê¼Ú Ï¢¢…Gè, „èÝï}¢¢ Ï¢¢…Gè „ï
Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï Ï¢™¢¥¢ï v²êæçÜU ²ïã ¶ïH ãGÚ¢}¢ ãñæ Ï¢çËÜU }¢ïÚè Ú¢² ¼¢ï ²ïã ãñ
çÜU Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï §GË}¢ ÜïU „¢ƒ ÜéUÀ Îê„Úï ãéÝÚ |¢è 然¢¥¢ï ç…„ „ï Ï¢Ó™¢
ÜU}¢¢ ÜUÚ ¥ÐÝ¢ ÐïŠТH „ÜïU J ²ïã „}¢Û¢ H¢ï çÜU ãéÝÚ }¢‹Î ÜU|¢è ¶éG΢
ÜïU ÈGUÁGH „ï |¢êÜU¢ Ýãèæ }¢Ú¼¢ J §„ }¢¢H¢ï ΢ñH¼ ÜU¢ ÜU¢ï§ü »’ç¼Ï¢¢Ú Ýãèæ
§Ý Ï¢¢¼¢ïæ ÜïU „¢ƒ §æx¢íï…Gè 然¢¥¢ï ÜU¢õçH… }¢ïæ ÐÉG¢¥¢ï J …… Ϣݢ¥¢ï,
ÜUHïvÅÚ Ï¢Ý¢¥¢ï Î鋲¢ ÜUè ãÚ …¢§…G ¼ÚvGÜGUè ÜUÚ¢¥¢ï }¢x¢Ú ÐãHï §„ ÜU¢ï
»ï„¢ }¢é„H}¢¢Ý ÜUÚ Î¢ï çÜU ÜU¢ïÆè }¢ïæ |¢è }¢é„H}¢¢Ý ãè Úãï J ã}¢ Ýï Îﶢ
ãñ çÜU ÜGU¢çβ¢çݲ¢ïæ ¥¢ñÚ Ú¢ÈGUç…G²¢ïæ ÜïU Ï¢Ó™ï x¢íïÁ²ê»Å ã¢ï ÜUÚ çÜU„è ¥G¢ï-
ãÎï ÐÚ Ðãéæ™ …¢»æ }¢x¢Ú ¥ÐÝï }¢…GãÏ¢ „ï ÐêÚï ±¢çÜGUÈGU ã¢ï¼ï ãñæ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ
ÜïU Ï¢Ó™ï »ï„ï ©ËHê ã¢ï¼ï ãñæ çÜU }¢…GãÏ¢ ÜUè »ÜU Ï¢¢¼ |¢è Ýãèæ …¢Ý¼ï J
¶GڢϢ „¢ïãGÏ¢¼ Т ÜUÚ Ï¢ï ÎèÝ Ï¢Ý …¢¼ï ãñæ J ç…„ ÜGUÎÚ H¢ïx¢ ÜGU¢çβ¢Ýè,
Ýï™Úè, ±x¢GñÚ¢ Ï¢Ý x¢» J ²ïã „Ï¢ ÐãHï }¢é„H}¢¢Ý ƒï ¥¢ñÚ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜïU
Ï¢Ó™ï ƒï }¢x¢Ú ¥ÐÝè }¢…GãÏ¢è ¼¢’Hè}¢ Ý ã¢ïÝï ÜUè ±…ã „ï ϢΠ}¢…GãÏ¢¢ïæ

35. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 32
ÜU¢ çà¢ÜU¢Ú ã¢ï x¢» J ²ÜGUèÝ ÜUÚ¢ï çÜU §„ ÜU¢ ±Ï¢¢H ©Ý ÜïU }¢¢æ Ï¢¢Ð ÐÚ
|¢è …GMÚ ÐÇGïx¢¢ J
„ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ÜUè ÐÚ±çÚࢠϢ¢Úx¢¢ãï ÝéÏ¢éñ¼ }¢ïæ
»ï„è ÜU¢ç}¢H ãé§ü çÜU …Ï¢ ±¢ïã }¢ñ΢Ýï …æx¢ }¢ïæ ¥¢¼ï ¼¢ï ¥¢’H¢ Î-Ú…ï ÜïU
x¢G¢…Gè ã¢ï¼ï ƒï ¥¢ñÚ }¢çS…Î }¢ïæ ¥¢ ÜUÚ ¥¢’H¢ Î-Ú…ï ÜïU Ý}¢¢…Gè, Í¢ÚÏ¢¢Ú
}¢ïæ Ðãéæ™ ÜUÚ ¥¢’H¢ Î-Ú…ï ÜïU ÜU¢Ú¢ïÏ¢¢Úè, ÜU™ïãÚè }¢ïæ ¥¢ ÜUÚ ¥¢’H¢
Î-Ú…ï ÜïU ÜGU¢…Gè ã¢ï¼ï ƒï, ¥ÐÝï Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï §„ ¼¢’Hè}¢ ÜU¢ Ýé}¢êÝ¢
Ϣݢ¥¢ï ¥x¢Ú ÎèÝ¢ï Î鋲¢ }¢ïæ |¢H¢§ü ™¢ã¼ï ã¢ï ¼¢ï ²ïã çÜU¼¢Ï¢ïæ ¶éGÎ |¢è
}¢é¼G¢-H»G }¢ïæ Ú¶¢ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝè Ï¢è±è Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï |¢è ÐÉG¢¥¢ï J Ï¢ã¢Úï
à¢Úè¥G¼ }¢é„ç‹ÝÈGUãê ãG…GÚ¼ï }¢¢ñH¢Ý¢ ¥}¢…Î ¥GHè „¢çãGÏ¢
, çÜU¼¢Ï¢éH ¥GÜGU¢§Î }¢é„ç‹ÝÈGUãê ãG…GÚ¼ï }¢é<à¢Îè ± ©S¼¢Îè
}¢¢ñH¢Ý¢ }¢¢ñH±è }¢éã}}¢Î ݧüG}¢égèÝ „¢çãGÏ¢ ࢢÝï ãGÏ¢èÏ¢éÚüãG}¢¢Ý
„˼Gݼï }¢éS¼GÈGU¢ }¢é„ç‹ÝÈGUãê ÈGUÜGUèÚ ãGÜGUèÚ ÐéÚ ¥…G ¼vG„èÚ ¥ãG}¢Î ²¢Ú
¶G¢æ ݧüG}¢è J
HÇGçÜU²¢ïæ ÜU¢ï ¶¢Ý¢ ÐÜU¢Ý¢, „èÝ¢, çÐÚ¢ñÝ¢, ¥¢ñÚ Í¢Ú ÜïU ÜU¢}¢ÜU¢…,
ТÜU ΢}¢Ýè ¥¢ñÚ à¢}¢¢ïü ãG²¢ 然¢¥¢ï çÜU ²ïã HÇçÜU²¢ïæ ÜU¢ ãéÝÚ ãñ ©Ý
ÜU¢ï ÜU¢õHïç…²õÅ ¥¢ñÚ x¢íïÁ²ê»Å Ý Ï¢Ý¢¥¢ï çÜU HÇçÜU²¢ïæ ÜïU çH²ï §„
…G}¢¢Ýï }¢ïæ ÜU¢õçH… ¥¢ñÚ Ï¢¢…G¢Ú }¢ïæ ÜéUÀ ÈGUÜUüG Ýãèæ Ï¢çËÜU Ï¢¢…G¢Úè ¥G¢ñÚ¼
ÜïU Т„ H¢ïx¢ …¢¼ï ãñæ ¥¢ñÚ ÜU¢õçH… ÜUè HÇGÜUè H¢ïx¢¢ïæ ÜïU Т„ …¢¼è ãñ,
ç…„ ÜU¢ çÎÝ Ú¢¼ }¢éࢢ-ã΢ ã¢ï Ú㢠ãñ J
¼¢ñÏ¢¢ ÜUè ÈGU…GèH¼
ãGÎè¯ï ТÜU }¢ïæ ãñ :
²¢’Ýè “x¢éÝ¢ã „ï ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚÝï ±¢H¢ »ï„¢ ãñ …ñ„¢ çÜU ©„ Ýï
x¢éÝ¢ã çÜU²¢ ãè Ýãèæ J”

36. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 33
™¢ñƒ¢Ï¢¢Ï¢
çÏ¢²¢ã ࢢÎè ÜUè ÚS}¢ïæ
¥Ï¢ ç…x¢Ú ƒ¢}¢ ÜUÚ Ï¢ñÆ¢ï }¢ïÚè Ï¢¢Úè ¥¢§ü
çÝÜU¢ãG §SH¢}¢ }¢ïæ §GÏ¢¢Î¼ ãñ, ÜU|¢è ¼¢ï ÈGU…üG ãñ ¥¢ñÚ ¥ÜU¯Ú
„é‹Ý¼ J (ࢢ}¢è) (1)
}¢x¢Ú çã‹ÎéS¼¢Ý }¢ïæ }¢¢ñ…ê΢ …G}¢¢Ýï }¢ïæ çÝÜU¢ã §Ý
çã‹Î±¢Ýè ¥¢ñÚ ãGÚ¢}¢ ÚS}¢¢ïæ ¥¢ñÚ ÈGéUÁG¢êH ¶G<™²¢ïæ ÜUè ±…ã „ï ±Ï¢¢Hï
…¢Ý Ï¢Ý x¢²¢ ãñ J §„ ÜU¢ Ý¢}¢ ࢢÎè ¶G¢Ý¢ ¥¢Ï¢¢Îè, ¥Ï¢ §Ý ÚS}¢¢ïæ Ýï
§„ï Ϣݢ çβ¢, ࢢÎè ¶G¢Ý¢ Ï¢ÚÏ¢¢Îè Ï¢çËÜU ¶G¢Ý㢠ϢÚÏ¢¢Îè v²êæçÜU §„
}¢ïæ HÇGÜïU ¥¢ñÚ HÇGÜUè ΢ïÝ¢ïæ ÜïU Í¢Ú¢ïæ ÜUè ¼Ï¢¢ãè ¥¢¼è ãñ J çÝÜU¢ãG ÜïU
}¢é¼¥GçËHÜGU ¼èÝ çÜGUS}¢ ÜUèÚS}¢ïæ ãñæ : Ï¢¢’…G ±¢ïã …¢ï çÝÜU¢ãG „ï ÐãHï ÜUè
…¢¼è ãñæ J Ï¢¢’…G çÝÜU¢ãG ÜïU ±vG¼ ¥¢ñÚ Ï¢¢’…G çÝÜU¢ãG ÜïU Ï¢¢’Î ÐãHï ¼¢ï
HÇGÜUè ÜUè ¼H¢à¢ (}¢æx¢Ýè), ¼¢Úè¶G }¢éÜGUÚüÚ ã¢ïÝ¢, çÈUÚ çÝÜU¢ãG ÜïU Ï¢¢’Î
™¢ïƒè (2)
, ™¢H¢ (3)
ÜæUx¢Ý¢ ¶¢ïHÝï (4)
ÜUè ÚS}¢ïæ, çH㢅G¢ ã}¢ §„
Ï¢¢Ï¢ ÜUè ™‹Î ÈGUSHïæ ÜUÚ¼ï ãñæ J
..... ²¢’Ýè ݧü ÎéËãÝ ÜU¢ ࢢÎè ÜïU Ï¢¢’Î „é„Ú¢H „ï ™¢Ú Ï¢¢Ú }¢ñÜïU …¢Ý¢ J
(ÈGUèÚ¢ï…éËHéx¢G¢¼, „. 538)
3
..... ࢢÎè ÜïU ™¢ñƒï çÎÝ ÜUè …¢Ýï ±¢Hè »ÜU ÚS}¢ ç…„ }¢ïæ ÎéËãÝ ÜïU Í¢Ú …¢ ÜUÚ ÈêUH¢ïæ
ÜUè ÀçDz¢æ, „çÏ…G²¢æ ¥¢ñÚ }¢ï±ï »ÜU Îê„Úï ÐÚ ÈUïæÜïU …¢¼ï ãñæ J
(ÈGUèÚ¢ï…éËHéx¢G¢¼, „. 569)
2
.....»ÜU ÚS}¢ ç…„ }¢ïæ ÎéËãÝ ÎéËãï ÜïU 㢃 ÐÚ Ï¢‹{ï ãé±ï {¢x¢¢ïæ ÜUè x¢¢æÆïïæ ¶¢ïH¼è ãñ J
(©Îêü Héx¢G¼, ¼ÚçvGÜGU²ï ©Îêü Ï¢¢õÇü, ç…. 15, „. 265 ± §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è, „. 64)
4

37. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 34
ÐãHè ÈGUSH
ÎéËãÝ ÜUè ¼H¢à¢, }¢æx¢Ýè ¥¢ñÚ
¼¢Úè¶G Æãڢݢ
}¢¢ñ…ê΢ÚS}¢ïæ
çã‹ÎéS¼¢Ý }¢ïæ ¥G¢}¢ ¼G¢ñÚ ÐÚ HÇGÜïU ±¢H¢ïæ ÜUè ¼}¢‹Ý¢ ²ïã ã¢ï¼è ãñ
çÜU }¢¢HÎ¢Ú ÜUè HÇGÜUè Í¢Ú }¢ïæ ¥¢±ï …ã¢æ ã}¢¢Úï Ï¢Ó™ï ÜïU ¶GêÏ¢ ¥Ú}¢¢Ý
çÝÜUHïæ, §„ ÜGUÎÚ …ãï…G H¢±ï çÜU Í¢Ú |¢Ú …¢» J ©{Ú HÇGÜUè ±¢H¢ïæ ÜUè
²ïã ¥¢ÚÁG¢ê ã¢ï¼è ãñ HÇGÜU¢ }¢¢HÎ¢Ú ¥¢ñÚ à¢¢ñÜGUèÝ ã¢ï, §æx¢íï…Gè Ï¢¢H ÜUÅ¢¼¢
ã¢ï, ΢ÉGè }¢éæÇ¢¼¢ ã¢ï, ¼¢çÜU ã}¢¢Úè HÇGÜUè ÜU¢ï „èÝï}¢¢ çζ¢» ¥¢ñÚ ©„
ÜïU ãÚ Ý¢ …¢§…G ¥Ú}¢¢Ý çÝÜU¢Hï J }¢ñæ Ýï Ï¢ãé¼ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï ÜUã¼ïï „éÝ¢
çÜU ã}¢ ΢ÉGè ±¢Hï ÜU¢ï ¥ÐÝè HÇGÜUè Ý Îïæx¢ï, HÇGÜU¢ ࢢñÜGUèÝ ™¢çã²ï
¥¢ñÚ Ï¢ãé¼ …x¢ã ¥ÐÝè ¥¢æ¶¢ïæ „ï Îﶢ çÜU HÇGÜUè ±¢H¢ïæ Ýï ÎêË㢠„ï
}¢é¼G¢-HÏ¢¢ çÜU²¢ çÜU ΢ÉGè }¢éæDZ¢ Î¢ï ¼¢ï HÇGÜUè Îè …¢ „ÜU¼è ãñ, ™éÝ¢‹™ï
HÇGÜU¢ïæ Ýï ΢çÉG²¢æ }¢éæDZ¢§üæ, ÜUã¢æ ¼ÜU Îé¶ ÜUè Ï¢¢¼ïæ „éÝ¢ªæ, ²ïã |¢è ÜUã¼ïï
„éÝ¢ x¢²¢ çÜU Ý}¢¢…Gè ÜU¢ï HÇGÜUè Ý Îïæx¢ï, ±¢ïã }¢çS…Î ÜU¢ }¢éËH¢ ãñ, ã}¢¢Úè
HÇGÜUè ÜïU ¥Ú}¢¢Ý ¥¢ñÚ à¢¢ñÜGU ÐêÚï Ý ÜUÚïx¢¢ J Ð慢Ϣ }¢ïæ ²ïã ¥¢x¢ ç…G²¢Î¢
Hx¢è ãé§ü ãñ J …Ï¢ ¥ÐÝè }¢Ú…Gè ÜU¢ HÇGÜU¢ ç}¢H x¢²¢ ¼¢ï ¥Ï¢ ¶GñÚ „ï }¢æx¢Ýè
(ÜéUÇG}¢¢§ü) ÜU¢ ±vG¼ ¥¢²¢, §„ }¢ïæ ÎéËãÝ ±¢H¢ïæ ÜUè ¼GÚÈGU „ï }¢é¼G¢-HÏ¢¢
ãé±¢ çÜU »ï„ï ÜUÐÇG¢ïæ ÜU¢ …¢ïÇG¢, §„ ÜGUÎÚ „¢ïÝï ÜU¢ …ïG±Ú ™ÉG¢¥¢ï, §„
ÈGUÚ}¢¢§à¢ ÜU¢ï ÐêÚ¢ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï HÇGÜïU ±¢Hï ¥ÜU¯Ú ÜGU…üG Hï ÜUÚ ²¢
çÜU„è …x¢ã „ï …Gï±Ú }¢¢æx¢ ÜUÚ ™ÉG¢ Îï¼ï ãñæ J …Ï¢ }¢æx¢Ýè ÜU¢ ±vG¼ ¥¢²¢
¼¢ï HÇGÜïU ±¢H¢ ¥ÐÝï ÜGUڢϢ¼Î¢Ú¢ïæ ÜU¢ï …}¥G ÜUÚ ÜïU ¥Ã±HÝ ©Ý ÜUè
΢’±¼ ¥ÐÝï Í¢Ú ÜUÚ¼¢ ãñ çÈUÚ ÎéËãÝ ÜïU ²ã¢æ §Ý „Ï¢ ÜU¢ï Hï …¢¼¢ ãñ J
…ã¢æ ÎéËãÝ ±¢H¢ïæ ÜïU ÜGUڢϢ¼ Î¢Ú ÐãHï ãè „ï …}¥G ã¢ï¼ï ãñæ x¢GÚ…G çÜU
ÎéËãÝ ÜïU Í¢Ú Î¢ï çÜGUS}¢ ÜïU }¢ñHï Hx¢ …¢¼ï ãñæ çÈUÚ ©Ý ÜUè ÐéÚ ¼ÜUËHéÈGU

38. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 35
΢’±¼ ã¢ï¼è ãñ J ²ê.Ðè. }¢ïæ ¼¢ï ¶¢Ýï ÜUè ΢’±¼ ã¢ï¼è ãñ }¢x¢Ú Ð慢Ϣ }¢ïæ
ç}¢Æ¢§ü ¥¢ñÚ ™¢² ÜUè ΢’±¼ ç…„ }¢ïæ §„ ÚS}¢ ÐÚ Î¢ïÝ¢ïæ ¼GÚÈGU „ï ™¢Ú
Ð¢æ™ „¢ï MçÐ²ï ¼ÜU ¶G™ü ã¢ï …¢¼ï ãñæ çÈUÚ ÎéËãÝ ÜïU ²ã¢æ „ï HÇGÜïU ÜU¢ï
„¢ïÝï ÜUè ¥æx¢êÆè ¥¢ñÚ ÜéUÀ ÜUÐÇGï ç}¢H¼ï ãñæ ¥¢ñÚ HÇGÜUè ÜU¢ï ÎêË㢠±¢H¢ïæ
ÜUè ¼GÚÈGU „ï ÜGUè}¢¼è …¢ïÇG¢, |¢¢Úè „éƒÚ¢ …Gï±Ú çβ¢ …¢¼¢ ãñ çÈUÚ }¢æx¢Ýè
„ï ࢢÎè ¼ÜU ãÚ §üGÎ, Ï¢ÜGUÚ §üÎ ±x¢GñÚ¢ ÐÚ ÜUÐÇGï ¥¢ñÚ ±vG¼Ý ÈGU ±vG¼Ý
}¢¢ñ„}¢è }¢ï±¢ (ÈéíGÅ) ¥¢ñÚ ç}¢Æ¢§²¢æ HÇGÜïU ÜïU Í¢Ú „ï …¢Ý¢ …GMÚè ãñ J
¼¢Úè¶G ÆãÚ¢Ýï ÐÚ H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ }¢Á}¢¥G, ΢’±¼ ¥¢ñÚ ç}¢Æ¢§ü ¼vG„è}¢ ã¢ï¼è
ãñ çÈUÚ ¼¢Úè¶G }¢éÜGUÚüÚ ã¢ïÝï „ï ࢢÎè ¼ÜU ΢ïÝ¢ïæ Í¢Ú¢ïæ }¢ïæ ¥G¢ñÚ¼¢ïæ ÜU¢ …}¥G ã¢ï
ÜUÚ §GçàÜGU²¢ x¢¢Ýï, É¢ïH Ï¢…¢Ý¢ H¢ç…G}¢ ã¢ï¼¢ ãñ ç…„ }¢ïæ ãÚ ¼è„Úï çÎÝ
ç}¢Æ¢§ü …GMÚ ¼vG„è}¢ ã¢ï¼è ãñ §„ }¢ïæ |¢è ÜU¢ÈGUè ¶G™¢ü ã¢ï¼¢ ãñ, §Ý ¼}¢¢}¢
ÚS}¢¢ïæ }¢ïæ Ï¢ ÎS¼êÚ ÚS}¢ }¢¢§²¢ïæ (}¢¢§²¢æ) ¥¢ñÚ ©ÐÅÝ ÜUè ÚS}¢ïæ ãñæ ç…„ }¢ïæ
¥ÐÝè ÐÚ¢§ü ¥G¢ñÚ¼ïæ …}¥G ã¢ï ÜUÚ ÎêË㢠ÜïU ©ÐÅÝ, }¢ãïæÎè Hx¢¢¼è ãñæ,
¥¢Ð„ }¢ïæ ãæ„è, çÎËHx¢è, ÎêË㢠„ï }¢…G¢ÜGU ±x¢GñÚ¢ Ï¢ãé¼ Ï¢ï §GÁG…G¼è ÜUè
Ï¢¢¼ïæ ã¢ï¼è ãñæ J ²ïã }¢ñæ Ýï ±¢ïã ÚS}¢ïæ ¥G…üG ÜUè ãñæ …¢ï ÜGUÚèÏ¢ ÜGUÚèÏ¢ ãÚ …x¢ã
ÜéUÀ ÈGUÜUüG „ï ã¢ï¼è ãñæ ¥¢ñÚ …¢ï }¢éwG¼çHÈGU çÜGUS}¢ ÜUè ¶G¢„ ¶G¢„ ÚS}¢ïæ
…¢Úè ãñæ ©Ý ÜU¢ à¢é}¢¢Ú }¢éçàÜUH ãñ J
§Ý ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ
„wG¼ x¢G-H¼Gè ²ïã ãñ çÜU HÇGÜUè ¥¢ñÚ HÇGÜïU }¢¢HÎ¢Ú ¼H¢à¢
çÜU²ï …¢»æ v²êæçÜU }¢¢HÎ¢Ú ÜUè ¼H¢à¢ }¢ïæ HÇGÜïU ¥¢ñÚ HÇçÜU²¢æ …±¢Ý,
…±¢Ý Ï¢ñÆï Úã¼ï ãñæ Ý ÜU¢ï§ü ¶G¢ç¼GÚ wG±¢ã }¢¢HÎ¢Ú ç}¢H¼¢ ãñ Ý à¢¢çβ¢æ
ã¢ï¼è ãñæ ¥¢ñÚ …±¢Ý HÇGÜUè, }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜïU çH²ï Ðã¢ÇG ãñ ©„ ÜU¢ï Í¢Ú }¢ïæ
çÏ¢x¢GñÚ çÝÜU¢ãG ڶݢ „wG¼ ¶GÚ¢çÏ¢²¢ïæ ÜUè …ÇG ãñ J Îê„Úè ²ïã çÜU …¢ï
}¢ãGÏÏ¢¼ ± ¥wGH¢ÜGU x¢GÚèÏ¢¢ïæ }¢ïæ ãñ ±¢ïã }¢¢H΢ڢïæ }¢ïæ Ýãèæ, ¼è„Úï ²ïã çÜU
¥x¢Ú }¢¢HÎ¢Ú ÜU¢ï ¼é}¢ ¥ÐÝè ¶¢H |¢è ©¼¢Ú ÜUÚ Îï ΢ï, ©Ý ÜUè ¥¢æ¶ }¢ïæ

39. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 36
Ýãèæ ¥¢¼¢, ²ïã ¼G¢’Ýï ã¢ï¼ï ãñæ çÜU ã}¢ïæ ÜéUÀ Ýãèæ ç}¢H¢ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ÎéËãÝ
±¢Hï }¢¢HÎ¢Ú ãñæ ¼¢ï ΢}¢¢Î ç}¢cHï Ý¢ñÜUÚ ÜïU „é„Ú¢H }¢ïæ Úã¼ï ãñæ J Ï¢è±è ÐÚ
ࢢñãÚ ÜU¢ ÜU¢ï§ü Ú¢ï’Ï¢ Ýãèæ ã¢ï¼¢ J ¥x¢Ú ÎêË㢠±¢Hï }¢¢HÎ¢Ú ãñæ ¼¢ï HÇGÜUè
©„ Í¢Ú }¢ïæ H¢ñæÇè ²¢ Ý¢ñÜUÚ¢Ýè ÜUè ¼GÚãG ã¢ï¼è ãñ ¥ÐÝè HÇGÜUè »ï„ï Í¢Ú }¢ïæ
΢ï, …ã¢æ ±¢ïã HÇGÜUè x¢GÝè}¢¼ „}¢Û¢è …¢» J ¼…çÚÏ¢ï Ýï Ï¢¼¢²¢ çÜU x¢GÚèÏ¢
¥¢ñÚ à¢ÚèÈGU Í¢Ú¢Ýï ±¢Hè HÇGçÜU²¢æ ©Ý HÇGçÜU²¢ïæ „ï ¥¢Ú¢}¢ }¢ïæ ãñæ …¢ï
}¢¢H΢ڢïæ }¢ïæ x¢§üæ J HÇGÜUè ±¢H¢ïæ ÜU¢ï ™¢çã²ï çÜU ÎêË㢠}¢ïæ ¼èÝ Ï¢¢¼ïæ Îï¶ïæ,
¥Ã±H ¼‹ÎéLS¼ ã¢ï, v²êæçÜU ç…G‹Îx¢è ÜUè Ï¢ã¢Ú ¼‹ÎéLS¼è „ï ãñ J Îê„Úï
©„ ÜïU ™¢H ™HÝ ¥ÓÀï ã¢ïæ, ϢΠ}¢é¥G¢à¢ Ý ã¢ï, à¢ÚèÈGU H¢ïx¢ ã¢ïæ, ¼è„Úï
²ïã çÜU HÇGÜU¢ ãéÝÚ }¢‹Î ¥¢ñÚ ÜU}¢¢± ã¢ï çÜU ÜU}¢¢ ÜUÚ ¥ÐÝï Ï¢è±è
Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï ТH „ÜïU J }¢¢H΢Úè ÜU¢ ÜU¢ï§ü »’ç¼Ï¢¢Ú Ýãèæ ²ïã ™H¼è
çÈUÚ¼è ™¢æÎÝè ãñ J ãGÎè¯ï ТÜU }¢ïæ ãñ çÜU çÝÜU¢ãG }¢ïæ ÜU¢ï§ü }¢¢H Îﶼ¢ ãñ
ÜU¢ï§ü …}¢¢H }¢x¢Ú (1)
“¼é}¢ ÎèÝ΢Úè Îﶢï J”
²ïã |¢è ²¢Î Ú¶¢ï çÜU ¼èÝ çÜGUS}¢ ÜïU }¢¢H¢ïæ }¢ïæ Ï¢-ÚÜU¼ Ýãèæ J »ÜU
¼¢ï …G}¢èÝ ÜU¢ Ðñ„¢ ²¢’Ýè …G}¢èÝ ²¢ }¢ÜU¢Ý ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜUÚ ÜïU ¶¢¥¢ï J §„ }¢ïæ
ÜU|¢è Ï¢-ÚÜU¼ Ýãèæ, ™¢çã²ï çÜU ²¢ ¼¢ï …G}¢èÝ Ý ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜUÚ¢ï ¥¢ñÚ ¥x¢Ú
ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜUÚ¢ï ¼¢ï ©„ ÜU¢ Ðñ„¢ …G}¢èÝ ãè }¢ïæ ¶G™ü ÜUÚ¢ï J (ãGÎè¯) (2)
Îê„Úï HÇGÜUè ÜU¢ Ðñ„¢ ²¢’Ýè HÇGÜUè ±¢Hï …¢ï Mçв¢ Hï ÜUÚ
ࢢÎè ÜUÚ¼ï ãñæ ©„ }¢ïæ Ï¢-ÚÜU¼ Ýãèæ ¥¢ñÚ Ðñ„¢ HïÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ v²êæçÜU ²¢ ¼¢ï
²ïã HÇGÜUè ÜUè ÜGUè}¢¼ ãñ ²¢ çÚà±¼ ²ïã ΢ïÝ¢ïæ ãGÚ¢}¢ ãñæ J ¼è„Úï ±¢ïã …ãï…G
± }¢¢H …¢ï HÇGÜUè ¥ÐÝï }¢ñÜïU „ï H¢±ï ¥x¢Ú ÎêË㢠©„ ÜU¢ï x¢é…GÚ
¥±ÜGU¢¼ ÜU¢ …GÚè¥G¢ Ϣݢ Îï ¼¢ï §„ }¢ïæ Ï¢-ÚÜU¼ Ýãèæ ã¢ïx¢è J ¥ÐÝè

40. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 37
ÜGéUñ¼ï Ï¢¢ÁG¢ê ÐÚ |¢Ú¢ï„¢ ÜUÚ¢ï, ΢ÉGè ¥¢ñÚ Ý}¢¢…G ÜU¢ }¢…G¢ÜGU ©ÇG¢Ýï ±¢Hï
„Ï¢ ÜU¢çÈGUÚ ãé» J (1)
²ïã |¢è ²¢Î Ú¶¢ï çÜU }¢¢ñHç±²¢ïæ ¥¢ñÚ ÎèÝ΢ڢïæ ÜUè
Ï¢èç±²¢æ ÈGUñà¢Ý ±¢H¢ïæ ÜUè Ï¢èç±²¢ïæ „ï ç…G²¢Î¢ ¥¢Ú¢}¢ }¢ïæ Úã¼è ãñ J ¥Ã±H
¼¢ï §„ çH²ï çÜU ÎèÝÎ¢Ú ¥¢Î}¢è ¶Gé΢ ÜïU ¶G¢ñÈGU „ï Ï¢è±è Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ ãGÜGU
Ð㙢ݼ¢ ãñ J Îê„Úï ²ïã çÜU ÎèÝÎ¢Ú ¥¢Î}¢è ÜUè çÝx¢¢ã ç„ÈUüG ¥ÐÝè
Ï¢è±è ÐÚ ãè ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ ¥¢…G¢Î H¢ïx¢¢ïæ ÜUè Åï}ÐÚÚè Ï¢èç±²¢æ Ï¢ãé¼ „è
ã¢ï¼è ãñæ ç…Ý ÜU¢ çÎÝ Ú¢¼ ¼…çÚÏ¢¢ ã¢ï Ú㢠ãñ J ±¢ïã ãÚ ÈêUH ÜU¢ï „êæÍ¢¼¢
¥¢ñÚ ãÚ Ï¢¢x¢G }¢ïæ …¢¼¢ ãñ J ÜéUÀ çÎÝ¢ïæ ¼¢ï ¥ÐÝè Ï¢è±è „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚ¼¢
ãñ çÈUÚ ¥¢æ¶ ÈUïÚ Hï¼¢ ãñ J }¢æx¢Ýè ÜUè ÚS}¢¢ïæ ÜUè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ Ï¢²¢Ý „ï Ï¢¢ãÚ
ãñæ J Ï¢ãé¼ „ï H¢ïx¢ „êÎè ÜGU…üG „ï ²¢ }¢¢æx¢ ÜUÚ …Gï±Ú ™ÉG¢ Îï¼ï ãñæ J ࢢÎè ÜïU
Ï¢¢’Î çÈUÚ ÎéËãÝ „ï ±¢ïã …Gï±Ú ãGèHï Ï¢ã¢Ýï „ï Hï ÜUÚ ±¢Ð„ ÜUÚ¼ï ãñæ J
ç…„ ÜUè ±…ã „ï ¥¢Ð„ }¢ïæ ¶GêÏ¢ HÇG¢§²¢æ ã¢ï¼è ãñæ ¥¢ñÚ à¢éM¥G ÜUè ±¢ïã
HÇG¢§ü »ï„è ã¢ï¼è ãñ çÜU çÈUÚ ¶Gy}¢ Ýãèæ ã¢ï¼è ¥¢ñÚ ÜUãèæ »ï„¢ |¢è ã¢ï¼¢ ãñ
çÜU }¢æx¢Ýè ÀêÅ …¢¼è ãñ çÈUÚ ÎéËãÝ ±¢H¢ïæ „ï …Gï±Ú ±¢Ð„ }¢¢æx¢¢ …¢¼¢ ãñ
©{Ú „ï §‹ÜU¢Ú ã¢ï¼¢ ãñ ç…„ ÐÚ }¢éÜGUg}¢¢ Ï¢¢…Gè ÜUè Ý¢ñÏ¢¼ ¥¢¼è ãñ J §„è
¼GÚãG }¢æx¢Ýè ÜïU ±vG¼ ΢’±¼ ¥¢ñÚ ÈGéUÁG¢êH ¶G™èü ÜU¢ ãG¢H ãñ ¥x¢Ú }¢æx¢Ýè
ÀêÅ x¢§ü ¼¢ï }¢é¼G¢-HÏ¢¢ ã¢ï¼¢ ãñ çÜU ã}¢¢Ú¢ ¶G™¢ü ±¢Ð„ ÜUÚ Î¢ï ¥¢ñÚ Î¢ïÝ¢ïæ
ÈGUÚèÜGU ¶GêÏ¢ HÇG¼ï ãñæ J Ï¢¢’…G ÎzG¥G¢ }¢æx¢Ýè }¢ïæ §¼Ý¢ ¶G™ü ã¢ï …¢¼¢ ãñ çÜU
ÈGUÚèÜGUñÝ }¢ïæ ࢢÎè ÜïU ¶G™ü ÜUè çã}}¢¼ Ýãèæ Úã¼è J çÈUÚ ÜU|¢è ÜU|¢è ÜUÐÇG¢ïæ
ÜïU …¢ïÇGï ¥¢ñÚ ç}¢Æ¢§²¢ïæ ÜU¢ ¶G™ü HÇGÜïU ±¢H¢ïæ ÜU¢ Îè±¢çH²¢ çÝÜU¢H Îï¼¢
΢ÉGè ¥¢ñÚ Ý}¢¢…G ÜU¢ }¢…G¢ÜU ©ÇG¢Ýï „ï }¢é¼¥GçËHÜGU }¢¢’Hê}¢¢¼ ÜïU çH²ï ¥}¢èÚï
¥ãHï „é‹Ý¼ ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè
ÜUè }¢é‹ÈUçÚÎ ¼„ÝèÈGU “ÜéUçÈí GIJ¢ ÜUHï}¢¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ
„é±¢H …±¢Ï¢” „ÈGUãG¢ 362 ¼¢ 377 ¥¢ñÚ 417 ¼¢ 422 ÜU¢ Ï¢x¢G¢ñÚ }¢é¼G¢H¥G¢
ÈGUÚ}¢¢ Hèç…²ï J
1.....

41. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 38
ãñ ¥¢ñÚ à¢¢Îè ÜïU ±vG¼ x¢G¢ñÚ ÜUÚ¼¢ ãñ çÜU ÎéËãÝ ±¢Hï Ýï §„ ÜGUÎÚ …ãï…G ¥¢ñÚ
…Gï±Ú ±x¢GñÚ¢ çβ¢ Ýãèæ …¢ï }¢ïÚ¢ ¶G™ü ÜUÚ¢ ™éÜU¢ ãñ, ¥x¢Ú HÇGÜUè ±¢Hï Ýï
§¼Ý¢ Ý çβ¢ ¼¢ï HÇGÜUè ÜUè …¢Ý „êHè ÐÚ Úã¼è ãñ çÜU ¼ïÚï Ï¢¢Ð Ýï ã}¢¢Ú¢ Hï
Hï ÜUÚ ¶¢²¢, çβ¢ v²¢ ? ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ¶GêÏ¢ çβ¢ ¼¢ï ÜUã¼ïï ãñæ çÜU v²¢
çβ¢ ! ã}¢ „ï |¢è ¼¢ï ¶GêÏ¢ ¶G™ü ÜUÚ¢ çH²¢ J Ï¢¢ÜGUè x¢¢Ýï Ï¢…¢Ýï ÜUè ÚS}¢¢ïæ
}¢ïæ ±¢ïã ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ ãñæ …¢ï ã}¢ ÐãHï Ï¢²¢Ý ÜUÚ ™éÜïU ãñæ J }¢¢§²¢æ ¥¢ñÚ ©ÐÅÝ
ÜUè ÚS}¢ïæ Ï¢ãé¼ „ï ãGÚ¢}¢ ÜU¢}¢¢ïæ ÜU¢ }¢Á}¢ê¥G¢ ãñæ §„ çH²ï §Ý ¼}¢¢}¢ ÚS}¢¢ïæ
ÜU¢ï Ï¢‹Î ÜUÚÝ¢ …GMÚè ãñ J
§SH¢}¢è ÚS}¢ïæ
HÇGÜUè ÜïU çH²ï HÇGÜU¢ ¥¢ñÚ HÇGÜïU ÜïU çH²ï HÇGÜUè »ï„è
¼H¢à¢ ÜUè …¢» …¢ï à¢ÚèÈGU ¥¢ñÚ ÎèÝÎ¢Ú ã¢ï ¼¢çÜU ¥¢Ð„ }¢ïæ }¢ãGÏÏ¢¼
Úãï J …ã¢æ HÇGÜïU ÜUè }¢Ú…Gè Ý ã¢ï ±ã¢æ ãÚçx¢…G çÝÜU¢ãG Ý ã¢ï J §„è ¼GÚãG
…ã¢æ HÇGÜUè ²¢ HÇGÜUè ÜUè }¢¢æ ÜUè }¢‹à¢¢ Ý ã¢ï ±ã¢æ çÝÜU¢ãG ÜUÚÝ¢ …GãìÚï
ÜGU¢ç¼H ãñ, ã}¢ Ýï Îﶢ ãñ çÜU »ï„è ࢢçβ¢æ ÜU¢}²¢Ï¢ Ýãèæ ã¢ï¼èæ J §„è
çH²ï à¢Ú¥GÝ …GMÚè ãñ çÜU HÇGÜUè „ï §ÁGÝ Hï¼ï ±vG¼ HÇGÜïU ÜU¢ Ý¢}¢ }¢¥G
©„ ÜïU ±¢çHÎ ÜïU ¥¢ñÚ }¢ãÚ Üï Ï¢¼¢²¢ …¢» çÜUU “»ï Ï¢ïÅè ! ã}¢ ¼ïÚ¢
çÝÜU¢ãG ÈGéUH¢æ HÇGÜïU ÜïU ÈGéUH¢æ ÜïU Ï¢ïÅï „ï ÜUÚ Îïæ ±¢ï ÜUãï ã¢æ ¼Ï¢ çÝÜU¢ãG
ã¢ï¼¢ ãñ J ²ïã §ÁGÝ HÇGÜUè ÜUè Ú¢² }¢¢’Hê}¢ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï ãè ¼¢ï ãñ ¥x¢Ú
}¢¢ñÜGU¥G ã¢ï ¼¢ï HÇGÜïU ÜU¢ï HÇGÜUè Ðñx¢G¢}¢ „ï ÐãHï çÜU„è Ï¢ã¢Ýï „ï ¶GézG²¢
¼G¢ñÚ ÐÚ çζ¢ Îè …¢» çÜU HÇGÜUè ÜU¢ï ²ïã ¶GÏ¢Ú Ý ã¢ï J (ãGÎè¯) Ï¢çËÜU
çÝÜU¢ãG „ï Ðïà¢¼Ú ¥ÐÝï „¢Úï ÜGUڢϢ¼Î¢Ú¢ïæ ÜU¢ }¢à±Ú¢ HïÝ¢ |¢è Ï¢ïã¼Ú ãñ J
ÜéGUÚ¥¢Ýï ÜUÚè}¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ : »ï„ï çÝÜU¢ãG ÜïU „¢Úï
¼Ú-…-}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ ÜU¢}¢ ©Ý ÜïU ¥¢Ð„ ÜïU }¢à±Úï „ï ãñ J1.....

42. §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è 39
ÜGUڢϢ¼Î¢Ú ç…G}}¢¢Î¢Ú ã¢ï …¢¼ï ãñæ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ÎéËãÝ ¥¢ñÚ ÎêË㢠}¢ïæ Ý¢
§çœ¢ÈGU¢ÜUè ã¢ï …¢» ¼¢ï ²ïã H¢ïx¢ ç}¢H ÜUÚ §çœ¢ÈGU¢ÜGU ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ¼ï
ãñæ J }¢æx¢Ýè ÎÚ ¥SH çÝÜU¢ãG ÜU¢ ±¢’΢ ãñ ¥x¢Ú ²ïã Ý |¢è ã¢ï …Ï¢ |¢è
ÜU¢ï§ü ãGÚ… Ýãèæ J çH㢅G¢ Ï¢ïã¼Ú ²ïã ãñ çÜU }¢æx¢Ýè ÜUè ÚS}¢ çÏ¢ËÜéUH
¶Gy}¢ ÜUÚ Îè …¢» §„ ÜUè ÜU¢ï§ü …GMÚ¼ Ýãèæ ãñ ¥¢ñÚ ç„±¢» ÝévG„¢Ý ÜïU
§„ „ï ÜU¢ï§ü ÈGU¢§Î¢ Ýãèæ x¢G¢çHÏ¢Ý ã}¢ Ýï ²ïã ÚS}¢ïæ çã‹Îꥢïæ „ï „è¶è ãñæ
v²êæçÜU 焱¢» çã‹ÎéS¼¢Ý ÜïU ¥¢ñÚ ÜUãèæ ²ïã ÚS}¢ Ýãèæ ã¢ï¼è Ï¢çËÜU
¥G-ÚÏ¢è ¥¢ñÚ ÈGU¢Ú„è …GÏ¢¢Ý¢ïæ }¢ïæ §„ ÜU¢ ÜU¢ï§ü Ý¢}¢ |¢è Ýãèæ J §„ ÜïU
ç…¼Ýï Ý¢}¢ ç}¢H¼ï ãñæ „Ï¢ çã‹Îè …GÏ¢¢Ý ÜïU ãñæ J ™éÝ¢‹™ï }¢æx¢Ýè, „x¢¢§ü,
ÜéUÇG}¢¢§ü, „¢¶ ²ïã §„ ÜïU Ý¢}¢ ãñæ ¥¢ñÚ §Ý }¢ïæ „ï ÜU¢ï§ü |¢è ¥G-ÚÏ¢è,
ÈGU¢Ú„è Ýãèæ J ¥¢ñÚ ¥x¢Ú §„ ÜU¢ ÜUÚÝ¢ …GMÚè ãè ã¢ï ¼¢ï §„ ¼GÚãG ÜUÚ¢ï çÜU
ÐãHï HÇGÜïU ±¢Hï ÜïU ²ã¢æ ©„ ÜïU ÜGUڢϢ¼Î¢Ú …}¥G ã¢ïæ ¥¢ñÚ ±¢ïã ©Ý ÜUè
¶G¢ç¼GÚ ± ¼±¢…G¢ï¥G ç„ÈUüG Ð¢Ý ¥¢ñÚ ™¢² „ï ÜUÚï J ¥x¢Ú ÜUãèæ Ð¢Ý ÜU¢
Ú±¢… Ý ã¢ï …ñ„ï Ð慢Ϣ ¼¢ï ±¢ïã ç„ÈUüG ¶G¢Hè ™¢² „ï ç…„ ÜïU „¢ƒ ÜU¢ï§ü
ç}¢Æ¢§ü Ý ã¢ï, çÈUÚ ²ïã H¢ïx¢ ©Æ ÜUÚ HÇGÜUè ±¢Hï ÜïU ²ã¢æ ¥¢ …¢±ïæ ±¢ïã
|¢è §Ý ÜUè ¼±¢…G¢ï¥G ç„ÈUüG Ð¢Ý ²¢ ¶G¢Hè ™¢² „ï ÜUÚï J HÇGÜïU ±¢Hï
¥ÐÝï „¢ƒ ÎéËãÝ ÜïU çH²ï »ÜU „ê¼è ÎêÐ^¢ ¥¢ñÚ »ÜU „¢ïÝï ÜUè ݃
(݃Ýè) H¢» …¢ï ÐïࢠÜUÚ Îï J ÎéËãÝ ±¢H¢ïæ ÜUè ¼GÚÈGU „ï HÇGÜïU ÜU¢ï »ÜU
„ê¼è M}¢¢H »ÜU ™¢æÎè ÜUè ¥æx¢êÆè, »ÜU Ýx¢èÝï ±¢Hè ÐïࢠÜUÚ Îè …¢»
ç…„ ÜU¢ ±ÁGÝ „±¢ ™¢Ú }¢¢à¢¢ „ï ç…G²¢Î¢ Ý ã¢ï v²êæçÜU }¢Îü ÜU¢ï Úïà¢}¢
¥¢ñÚ „¢ïÝ¢ ÐãÝÝ¢ ãGÚ¢}¢ ãñ, H¢ï ²ïã }¢æx¢Ýè ã¢ï x¢§ü ¥x¢Ú Îê„Úï à¢ãÚ „ï
}¢æx¢Ýè ÜUÚÝï ±¢Hï ¥¢» ãñæ ¼¢ï ©Ý }¢ïæ „¢¼ ¥¢Î}¢è „ï ç…G²¢Î¢ Ý ¥¢»æ ¥¢ñÚ
ÎéËãÝ ±¢Hï }¢ïã}¢¢Ýè ÜïU çHãG¢…G „ï ©Ý ÜU¢ï ¶¢Ý¢ ç¶H¢±ïæ }¢x¢Ú ©„
¶¢Ýï }¢ïæ Îê„Úï }¢ãGËHï ±¢H¢ïæ ÜUè ¥G¢}¢ ΢’±¼ ÜUè ÜU¢ï§ü …GMÚ¼ Ýãèæ çÈUÚ
§„ ÜïU Ï¢¢’Î HÇGÜïU ±¢Hï …Ï¢ |¢è ¥¢»æ ¼¢ï ©Ý ÐÚ ç}¢Æ¢§ü ¥¢ñÚ ÜUÐÇG¢ïæ