SlideShare a Scribd company logo
‫ائض‬‫ر‬‫الف‬ ‫علم‬
SYI 20503
‫تعريف‬‫الرد‬:
‫الرد‬‫في‬‫اللغة‬:‫يطلق‬‫على‬‫معان؛‬‫منها‬:،‫الرجوع‬،‫والصرف‬
‫وعدم‬‫القبول‬.
‫والرد‬ً‫اصطالحا‬:‫نقصان‬‫في‬‫سهام‬،‫المسألة‬‫وزيادة‬‫في‬‫أنص‬‫باء‬
‫الورثة‬:‫فهو‬‫إذا‬‫ضد‬‫العول‬.
‫فإذا‬‫أخذ‬‫ذوو‬‫الفروض‬،‫حقوقهم‬‫وبقي‬‫شيء‬‫من‬،‫السهام‬‫ال‬
‫مستحق‬،‫له‬‫فإنه‬‫يرد‬‫على‬‫جميع‬‫ذوي‬‫الفروض‬‫بقدر‬‫حقوق‬،‫هم‬‫إال‬
،‫الزوجين‬‫فإنه‬‫ال‬‫يرد‬‫عليهما‬.
‫شرعا‬ ‫الرد‬ ‫حكم‬:
ً‫اابقا‬‫ا‬‫ااًس‬‫ا‬‫قلن‬:‫ديًالح‬ ‫ا‬‫ا‬‫ًي‬ ‫ا‬‫ا‬‫ًبحي‬‫اا‬‫ا‬‫االًمنتحم‬‫ا‬‫امًالم‬‫ا‬‫اانًبي‬‫ا‬‫إذاًك‬ً‫اى‬‫ا‬‫اوإًإل‬‫ا‬‫ق‬
‫أصحابها،ًويصرفًالتركةًفيًوجوهها،ًفإنهًالًيردًعلىًأحد‬ً‫مان‬
‫أصحابًالفروض‬
ً‫ًبقااولًالنبااي‬‫عمااال‬" :ً‫ًفااإلي،ًوماانًكاارًًماااال‬‫ماانًكاارًًكااال‬
‫فلورثته،ًوأناًوارثًمنًالًوارثًله،ًأعقلًعنهًوأرثه‬"
‫ًبيامًالماال،ًوجعلاواًمركبتاهًبعادًأصا‬ ‫ومنًهناًأفتاواًبتوريا‬ً‫حاب‬
‫اابا‬‫ا‬‫ااروضًوالعص‬‫ا‬‫الف‬.‫اااح‬‫ا‬‫اانًص‬‫ا‬‫اامًية‬‫ا‬‫اابة،ًول‬‫ا‬‫اانًعص‬‫ا‬‫اامًية‬‫ا‬‫ااإذاًل‬‫ا‬‫ف‬
‫فرض،ًأوًلمًيستغرإًأصاحابًالفاروضًبساهامهمًجمياعًالت‬ً،‫ركاة‬
ً‫اال‬‫ا‬‫اال،ًعم‬‫ا‬‫امًالم‬‫ا‬‫ًبي‬ ‫اي‬‫ا‬‫انًنص‬‫ا‬‫اا،ًم‬‫ا‬‫الًمنه‬‫ا‬‫ااًفا‬‫ا‬‫اة،ًأوًم‬‫ا‬‫امًالترك‬‫ا‬‫كان‬
‫بالقاعدةًالمعروفة‬( :‫م‬ْ‫ن‬ُ‫غ‬‫مًبال‬ ْ‫ر‬ُ‫غ‬‫ال‬.)
‫أما‬‫إذا‬‫كان‬‫بيم‬‫المال‬‫غير‬،‫منتحم‬‫فإنه‬‫ال‬‫حق‬‫له‬‫في‬‫المي‬‫راث‬.
‫وقد‬‫أفتى‬‫المتأخرون‬‫من‬،‫العلماء‬‫بعدم‬‫انتحام‬‫بيم‬‫المال‬.
‫دليل‬‫مشروعية‬‫الرد‬:
‫قال‬‫كعالى‬:ًْ‫ا‬‫و‬ُ‫ل‬ ْ‫و‬ُ‫أ‬ َ‫و‬ً‫ام‬َ‫ح‬ ْ‫ر‬َ‫أل‬‫ا‬ًْ‫م‬ُ‫ه‬ُ‫ا‬ْ‫ع‬َ‫ب‬‫ى‬َ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫أ‬ً‫ض‬ْ‫ع‬َ‫ب‬‫ب‬‫ي‬‫ف‬ً‫ك‬ً‫اب‬َ‫ت‬
ًّ‫الل‬[‫األنفال‬:75].
‫ولذلك‬‫لم‬‫يردوا‬‫على‬،‫الزوجين‬‫ألنهما‬‫ليسا‬‫من‬‫ذوي‬‫األرحام‬.
‫ومن‬‫األدلة‬ً‫أياا‬‫في‬‫كوري‬‫ذوي‬،‫األرحام‬‫حدي‬‫سعد‬‫بن‬
‫أبي‬‫وقاص‬
‫الرد‬ ‫شروط‬:
‫يشترطًفيًالرد،ًثالثةًشروط‬:
.1‫ًفرضًمنًورثةًالميم،ًغيرًالزوجين‬ ‫وجودًصاح‬.
.2‫بقاءًشيءًمنًالتركة،ًبعدًأصحابًالفروض‬.
.3‫ا‬‫ا‬‫اتحق،ًك‬‫ا‬‫ابةًيس‬‫ا‬‫اة،ًألنًالعص‬‫ا‬‫اينًالورث‬‫ا‬‫ابةًب‬‫ا‬‫اودًعص‬‫ا‬‫ادمًوج‬‫ا‬‫ع‬ً‫ل‬
‫اح‬‫ا‬‫ًأص‬ ‫اا‬‫ا‬‫ااًأبق‬‫ا‬‫الًم‬‫ا‬‫اذًك‬‫ا‬‫ارد،ًأوًيأخ‬‫ا‬‫ًإذاًانف‬ ‫اي‬‫ا‬‫االًبالتعص‬‫ا‬‫الم‬ً‫اب‬
‫الفروض،ًفالًيتصورًالردًمعًوجود‬.
‫الرد‬ ‫قاعدة‬:
ً‫الًيخلااوًحااالًأصااحابًالفااروضًماانًأنًالًيةااونًمعهاامًأحااد‬
ً‫الزوجين،ًأوًأنًيةونًمعهامًأحادًالازوجين،ًوإذاًفاإنًموضاوع‬
‫الردًينقسمًإلىًحالتين‬:
‫الحالة‬‫األولى‬:‫أن‬‫ال‬‫يةون‬‫مع‬‫من‬‫يرد‬‫عليه‬‫أحد‬‫الزوجين‬:
‫وفي‬‫هذ‬‫الحالة‬‫نقول‬:
‫إذا‬ ‫أ‬-‫كان‬‫من‬‫يرد‬‫عليه‬ً‫شخصا‬،‫واحدا‬‫كأن‬‫ما‬‫وخلف‬‫ب‬ً‫نتا‬
،‫فقط‬‫فلها‬‫كل‬‫المال‬،‫فرضا‬ً‫وردا‬.
‫إذا‬ ‫ب‬-‫كان‬‫من‬‫يرد‬‫عليه‬‫أكثر‬‫من‬،‫واحد‬‫وكانوا‬ً‫صنفا‬‫واح‬،‫دا‬
‫كأن‬، ‫ما‬‫وخلف‬‫خمس‬، ‫بنا‬‫فإن‬‫المسألة‬‫كةون‬‫من‬‫عدد‬
،‫رؤوسهن‬‫ويقتسمن‬‫المال‬‫بالسوية‬.
‫إذا‬‫كان‬‫الورثة‬‫الذين‬‫يرد‬‫عليهم‬،‫صنفين‬،‫فأكثر‬‫كان‬‫أصل‬
‫المسألة‬‫من‬‫مجموع‬‫سهامهم‬.
(‫أصل‬)
6
(‫رد‬)
5
1/6
ً‫أما‬
11
1/2
‫شقيقة‬
33
1/6
‫ألب‬ ‫أختا‬
11
‫الحالة‬‫الثانية‬:‫أن‬‫يةون‬‫مع‬‫من‬‫يرد‬‫عليه‬‫أحد‬‫الزوجين‬:
‫وفي‬‫هذ‬‫الحالة‬‫نقول‬:
‫نبدأ‬ً‫أوال‬‫بإعطاء‬،‫الزوج‬‫أو‬‫الزوجة‬،‫فرضه‬‫ونجعل‬‫المس‬‫ألة‬
‫من‬‫مخرج‬‫فرض‬،‫الزوج‬‫أو‬،‫الزوجة‬‫وهو‬:،‫اثنان‬‫أو‬،‫أربعة‬
‫أو‬‫ثمانية‬.
‫ثم‬‫يقسم‬‫الباقي‬‫على‬‫من‬‫يرد‬،‫عليه‬‫وفق‬‫التركي‬‫الت‬‫الي‬:
‫الحالة‬‫الثانية‬:‫أن‬‫يةون‬‫مع‬‫من‬‫يرد‬‫عليه‬‫أحد‬‫الزوجين‬:
1-‫إذا‬‫كان‬‫من‬‫يرد‬‫عليه‬ً‫شخصا‬،‫واحدا‬‫كان‬‫الباقي‬‫بعد‬‫فرض‬
‫الزوجية‬‫له‬.،‫مثاله‬‫ما‬‫له‬‫خلف‬‫شخص‬:
8
1/8‫زوجة‬1
1/2‫بنتا‬7
.2‫إذا‬‫كان‬‫من‬‫يرد‬‫عليه‬،‫شخصين‬،‫فأكثر‬‫وكانوا‬‫من‬‫ص‬‫نف‬
‫واحد‬.
4
1/4ً‫زوجا‬1
2/3‫بنات‬ ‫ثالث‬3
.3‫إذا‬‫كان‬‫من‬‫يرد‬‫عليه‬‫أكثر‬‫من‬‫صنف‬،‫واحد‬‫فإن‬‫كان‬‫الباقي‬
‫بعد‬‫فرض‬‫الزوجية‬ً‫منقسما‬‫على‬‫من‬‫يرد‬،‫عليهن‬،ً‫فذا‬‫و‬‫كصح‬
‫المسألة‬‫من‬‫مخرج‬‫فرض‬‫الزوجية‬.
‫مسألة‬
‫الزوجية‬
‫مسألة‬
‫الرد‬
‫الجامعة‬
464
1/4‫زوجة‬1-1
1/6‫وأم‬
3
11
1/3‫ألم‬ ‫وأخوين‬23
‫جزء‬
‫السهم‬
(4)
‫جزء‬
‫السهم‬
(3)
ً‫مسألة‬
‫الزوجية‬
ً‫مسألة‬
‫الرد‬
‫الجامعة‬
4416
1/4‫زوجة‬104
1/2‫شقيقة‬
3
39
1/6‫ألب‬ ‫أخت‬13
‫مسألة‬
‫الزوجية‬
‫مسألة‬
‫الرد‬
‫الجامعة‬‫التصحي‬‫ح‬
4
3412
1/4
‫زوجة‬101
3
1/6
‫أم‬
3
11
3
1/3
‫أخوات‬ ‫ثالث‬
‫ألم‬
22
6
‫ا‬‫ر‬‫شك‬
‫اللقاء‬ ‫وإىل‬....
‫ا‬‫ر‬‫شك‬
‫اللقاء‬ ‫وإىل‬....

More Related Content

More from abuhannan78

3. syd10102 fiqh ibadat- jenis taharah
3. syd10102 fiqh ibadat- jenis taharah3. syd10102 fiqh ibadat- jenis taharah
3. syd10102 fiqh ibadat- jenis taharah
abuhannan78
 
2 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan taharah
2 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan taharah2 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan taharah
2 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan taharah
abuhannan78
 
1 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan ilmu fiqh
1 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan ilmu fiqh1 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan ilmu fiqh
1 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan ilmu fiqh
abuhannan78
 
12 al jad wal ikhwah-faraid syi20503
12 al jad wal ikhwah-faraid syi2050312 al jad wal ikhwah-faraid syi20503
12 al jad wal ikhwah-faraid syi20503
abuhannan78
 
24 04 17_slide minggu 10 - syi34102
24 04 17_slide minggu 10 - syi3410224 04 17_slide minggu 10 - syi34102
24 04 17_slide minggu 10 - syi34102
abuhannan78
 
11 04 17_slide minggu 9- syi34102
11 04 17_slide minggu 9- syi3410211 04 17_slide minggu 9- syi34102
11 04 17_slide minggu 9- syi34102
abuhannan78
 
11-munasakhat faraid syi20503
11-munasakhat faraid syi2050311-munasakhat faraid syi20503
11-munasakhat faraid syi20503
abuhannan78
 
9 update aul faraid syi20503
9 update aul faraid syi205039 update aul faraid syi20503
9 update aul faraid syi20503
abuhannan78
 
10 04 17_slide minggu 8- syi34102
10 04 17_slide minggu 8- syi3410210 04 17_slide minggu 8- syi34102
10 04 17_slide minggu 8- syi34102
abuhannan78
 
7 nota faraid syi20503 asabah
7 nota faraid syi20503 asabah7 nota faraid syi20503 asabah
7 nota faraid syi20503 asabah
abuhannan78
 
6 nota faraid syi20503 ashab al furud thuluthain sudus
6 nota faraid syi20503 ashab al furud thuluthain   sudus6 nota faraid syi20503 ashab al furud thuluthain   sudus
6 nota faraid syi20503 ashab al furud thuluthain sudus
abuhannan78
 
5 nota faraid syi20503 ashab al furud nifs - thumun
5 nota faraid syi20503 ashab al furud nifs - thumun5 nota faraid syi20503 ashab al furud nifs - thumun
5 nota faraid syi20503 ashab al furud nifs - thumun
abuhannan78
 
24 03 17_slide minggu 6- syi34102
24 03 17_slide minggu 6- syi3410224 03 17_slide minggu 6- syi34102
24 03 17_slide minggu 6- syi34102
abuhannan78
 
Act 98
Act 98Act 98
Act 98
abuhannan78
 
4 nota faraid syi20503 anwak al irth
4 nota faraid syi20503 anwak al irth4 nota faraid syi20503 anwak al irth
4 nota faraid syi20503 anwak al irth
abuhannan78
 
16 03 17_slide minggu 5- syi34102
16 03 17_slide minggu 5- syi3410216 03 17_slide minggu 5- syi34102
16 03 17_slide minggu 5- syi34102
abuhannan78
 
10 03 17_slide minggu 4-asas ilmu faraid-syi34102
10 03 17_slide minggu 4-asas ilmu faraid-syi3410210 03 17_slide minggu 4-asas ilmu faraid-syi34102
10 03 17_slide minggu 4-asas ilmu faraid-syi34102
abuhannan78
 
3 nota faraid syi20503 syurut arkan asbab dan mawanik
3 nota faraid syi20503 syurut arkan asbab dan mawanik3 nota faraid syi20503 syurut arkan asbab dan mawanik
3 nota faraid syi20503 syurut arkan asbab dan mawanik
abuhannan78
 
1 nota faraid syi20503 minggu pertama
1 nota faraid syi20503 minggu pertama1 nota faraid syi20503 minggu pertama
1 nota faraid syi20503 minggu pertama
abuhannan78
 
2 nota faraid syi20503 al huquq al mutaaliqah bil tarikah
2 nota faraid syi20503 al huquq al mutaaliqah bil tarikah2 nota faraid syi20503 al huquq al mutaaliqah bil tarikah
2 nota faraid syi20503 al huquq al mutaaliqah bil tarikah
abuhannan78
 

More from abuhannan78 (20)

3. syd10102 fiqh ibadat- jenis taharah
3. syd10102 fiqh ibadat- jenis taharah3. syd10102 fiqh ibadat- jenis taharah
3. syd10102 fiqh ibadat- jenis taharah
 
2 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan taharah
2 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan taharah2 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan taharah
2 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan taharah
 
1 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan ilmu fiqh
1 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan ilmu fiqh1 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan ilmu fiqh
1 syd10102-fiqh ibadat- pengenalan ilmu fiqh
 
12 al jad wal ikhwah-faraid syi20503
12 al jad wal ikhwah-faraid syi2050312 al jad wal ikhwah-faraid syi20503
12 al jad wal ikhwah-faraid syi20503
 
24 04 17_slide minggu 10 - syi34102
24 04 17_slide minggu 10 - syi3410224 04 17_slide minggu 10 - syi34102
24 04 17_slide minggu 10 - syi34102
 
11 04 17_slide minggu 9- syi34102
11 04 17_slide minggu 9- syi3410211 04 17_slide minggu 9- syi34102
11 04 17_slide minggu 9- syi34102
 
11-munasakhat faraid syi20503
11-munasakhat faraid syi2050311-munasakhat faraid syi20503
11-munasakhat faraid syi20503
 
9 update aul faraid syi20503
9 update aul faraid syi205039 update aul faraid syi20503
9 update aul faraid syi20503
 
10 04 17_slide minggu 8- syi34102
10 04 17_slide minggu 8- syi3410210 04 17_slide minggu 8- syi34102
10 04 17_slide minggu 8- syi34102
 
7 nota faraid syi20503 asabah
7 nota faraid syi20503 asabah7 nota faraid syi20503 asabah
7 nota faraid syi20503 asabah
 
6 nota faraid syi20503 ashab al furud thuluthain sudus
6 nota faraid syi20503 ashab al furud thuluthain   sudus6 nota faraid syi20503 ashab al furud thuluthain   sudus
6 nota faraid syi20503 ashab al furud thuluthain sudus
 
5 nota faraid syi20503 ashab al furud nifs - thumun
5 nota faraid syi20503 ashab al furud nifs - thumun5 nota faraid syi20503 ashab al furud nifs - thumun
5 nota faraid syi20503 ashab al furud nifs - thumun
 
24 03 17_slide minggu 6- syi34102
24 03 17_slide minggu 6- syi3410224 03 17_slide minggu 6- syi34102
24 03 17_slide minggu 6- syi34102
 
Act 98
Act 98Act 98
Act 98
 
4 nota faraid syi20503 anwak al irth
4 nota faraid syi20503 anwak al irth4 nota faraid syi20503 anwak al irth
4 nota faraid syi20503 anwak al irth
 
16 03 17_slide minggu 5- syi34102
16 03 17_slide minggu 5- syi3410216 03 17_slide minggu 5- syi34102
16 03 17_slide minggu 5- syi34102
 
10 03 17_slide minggu 4-asas ilmu faraid-syi34102
10 03 17_slide minggu 4-asas ilmu faraid-syi3410210 03 17_slide minggu 4-asas ilmu faraid-syi34102
10 03 17_slide minggu 4-asas ilmu faraid-syi34102
 
3 nota faraid syi20503 syurut arkan asbab dan mawanik
3 nota faraid syi20503 syurut arkan asbab dan mawanik3 nota faraid syi20503 syurut arkan asbab dan mawanik
3 nota faraid syi20503 syurut arkan asbab dan mawanik
 
1 nota faraid syi20503 minggu pertama
1 nota faraid syi20503 minggu pertama1 nota faraid syi20503 minggu pertama
1 nota faraid syi20503 minggu pertama
 
2 nota faraid syi20503 al huquq al mutaaliqah bil tarikah
2 nota faraid syi20503 al huquq al mutaaliqah bil tarikah2 nota faraid syi20503 al huquq al mutaaliqah bil tarikah
2 nota faraid syi20503 al huquq al mutaaliqah bil tarikah
 

Recently uploaded

استراتيجية شبة المحسوس والمحسوس والمجرد.pptx
استراتيجية شبة المحسوس والمحسوس والمجرد.pptxاستراتيجية شبة المحسوس والمحسوس والمجرد.pptx
استراتيجية شبة المحسوس والمحسوس والمجرد.pptx
rabieazaz8
 
PPT SEMINAR HASIL PRODI BAHASA DAN SASTRA ARAB RADA ISDA SARI
PPT SEMINAR HASIL PRODI BAHASA DAN SASTRA ARAB RADA ISDA SARIPPT SEMINAR HASIL PRODI BAHASA DAN SASTRA ARAB RADA ISDA SARI
PPT SEMINAR HASIL PRODI BAHASA DAN SASTRA ARAB RADA ISDA SARI
RadaIsdasari
 
أهمية تعليم البرمجة للأطفال في العصر الرقمي.pdf
أهمية تعليم البرمجة للأطفال في العصر الرقمي.pdfأهمية تعليم البرمجة للأطفال في العصر الرقمي.pdf
أهمية تعليم البرمجة للأطفال في العصر الرقمي.pdf
elmadrasah8
 
مدخل الى مجال المقاربات البيداغوجية .pdf
مدخل الى مجال المقاربات البيداغوجية .pdfمدخل الى مجال المقاربات البيداغوجية .pdf
مدخل الى مجال المقاربات البيداغوجية .pdf
AhmedLansary1
 
تطبيقات الواقع المعزز في التعليم والتعلم.pdf
تطبيقات الواقع المعزز في التعليم والتعلم.pdfتطبيقات الواقع المعزز في التعليم والتعلم.pdf
تطبيقات الواقع المعزز في التعليم والتعلم.pdf
joreyaa
 
عرض حول كيفية منهجية التراسل الاداري.pptx
عرض حول  كيفية منهجية التراسل الاداري.pptxعرض حول  كيفية منهجية التراسل الاداري.pptx
عرض حول كيفية منهجية التراسل الاداري.pptx
miloudaitblal001
 

Recently uploaded (6)

استراتيجية شبة المحسوس والمحسوس والمجرد.pptx
استراتيجية شبة المحسوس والمحسوس والمجرد.pptxاستراتيجية شبة المحسوس والمحسوس والمجرد.pptx
استراتيجية شبة المحسوس والمحسوس والمجرد.pptx
 
PPT SEMINAR HASIL PRODI BAHASA DAN SASTRA ARAB RADA ISDA SARI
PPT SEMINAR HASIL PRODI BAHASA DAN SASTRA ARAB RADA ISDA SARIPPT SEMINAR HASIL PRODI BAHASA DAN SASTRA ARAB RADA ISDA SARI
PPT SEMINAR HASIL PRODI BAHASA DAN SASTRA ARAB RADA ISDA SARI
 
أهمية تعليم البرمجة للأطفال في العصر الرقمي.pdf
أهمية تعليم البرمجة للأطفال في العصر الرقمي.pdfأهمية تعليم البرمجة للأطفال في العصر الرقمي.pdf
أهمية تعليم البرمجة للأطفال في العصر الرقمي.pdf
 
مدخل الى مجال المقاربات البيداغوجية .pdf
مدخل الى مجال المقاربات البيداغوجية .pdfمدخل الى مجال المقاربات البيداغوجية .pdf
مدخل الى مجال المقاربات البيداغوجية .pdf
 
تطبيقات الواقع المعزز في التعليم والتعلم.pdf
تطبيقات الواقع المعزز في التعليم والتعلم.pdfتطبيقات الواقع المعزز في التعليم والتعلم.pdf
تطبيقات الواقع المعزز في التعليم والتعلم.pdf
 
عرض حول كيفية منهجية التراسل الاداري.pptx
عرض حول  كيفية منهجية التراسل الاداري.pptxعرض حول  كيفية منهجية التراسل الاداري.pptx
عرض حول كيفية منهجية التراسل الاداري.pptx
 

10 update rad faraid syi20503