Download to read offline
สื่อการสอน พันธุกรรมนอกกฎเมนเดล ชุด 1.pptx
- 1. 1 Non-Mendelian Inheritance Genetic disorder การถ่ายทอดลักษณะทาง พันธุกรรม ที่ไม่เป็นไปตามกฎของเมน เดล ชุด1 - incomplete dominant - codominant
- 2.
- 3.
- 4. Incomplete dominance ยีนเด่นไม่สามารถข่มยีนด้อยอย่าง สมบูรณ์ ในการผสม ระหว่างพ่อแม่ที่เป็นเด่นพันธุ์แท้และด้อย ได้F1 มีลักษณะผสม ระหว่างลักษณะของพ่อและแม่โดยค่อนไป ทางยีนเด่น เรียก การข่มของยีนที่ควบคุมลักษณะเช่นนี้ว่า การข่มแบบไม่สมบูรณ์ (Incomplete dominance) ได้แก่ สีด 4
- 5. การกำหนดสัญลักษณ์แทนยีน กำหนดได้หลายแบบ เช่น ในสีขนวัว Rสีแดง r สีขาว R สีแดง W สีขาว CR สีแดง CW สีขาว 5
- 6. Hypercholesterolemia • HH มีระดับคอเลสโทรอลในเลือด ปกติ •Hh มีระดับคอเลสโทรอลในเลือด 2 เท่าของคนปกติ คอเลสโทรอลเกาะ ที่ผนังเส้นเลือดแดง อาจทำให้ หัวใจล้มเหลว • hh มีระดับคอเลสโทรอลในเลือด 5
- 7.
- 8. Incomplete dominance • ในการผสมดอกบานเย็นระหว่างพ่อแม่ที่ เป็นเด่นพันธุ์แท้ และด้อยF1 , F2 มี genotype , phenotype อย่างไร ในดอกบานเย็น R ควบคุมดอกสีแดง W ควบคุมดอกสีขาว genotype RR ดอกสีแดง WW ดอกสีขาว RW ดอกสีชมพู 8
- 9.
- 10.
- 11.
- 12. 12 Intra-allelic interaction Incomplete dominanceในดอกบานเย็น parental gamete F1 RR rr × ดอกสีแดง ดอกสีขาว R r Rr ดอกสีชมพู
- 13. 13 Incomplete dominance ต่อ parental gamate F2 Rr ดอกสีแดง Rr Rr ดอกสีชมพู ดอกสีชมพู R r 1/4 RR 1/4 rr ดอกสีชมพู ดอกสีขาว 2/4 Rr อัตราส่วน genotype RR: Rr : rr = 1:2:1 อัตราส่วน phenotype ดอกสีแดง : ดอกสีชมพู : ดอกสีขาว = 1:2:1 X
- 14. 14 Notice! The hybrid (heterozygous)offspring displays a THIRD Phenotype!! Neither trait is completely dominant, as a result, there appears to be Incomplete dominance
- 15. 15 Co-dominance ยีนที่ควบคุมลักษณะจะไม่สามารถข่ม กันได้ เมื่ออยู่คู่กัน จะแสดงเด่นได้เท่ากัน ไม่ใช่ผสมของ 2ลักษณะ ได้แก่ ABO blood group, MN blood group , สีขนม้า , สีขนแมว , สีขนวัว , รูปร่างเซลล์เม็ด เลือด
- 16. Codominance - M,N, MN blood groups MM NN MN BOTH traits expressed
- 17.
- 18. สีขนของวัว 18 - red (ขนสีแดง) -white (ขนสีขาว) - roan (red & white hairs together) (ขนสี roan มีสีแดงและขาว)
- 19. Codominance Black Cow XWhite Cow = Spotted Cow (BB) (WW) (BW)
- 20. สีขนแมว 20 abby (BT) pattern(black & tan fur together). black (BB) tan (TT) tabby (BT) tan (TT) cat
- 21. Co-dominance DD = darkdd = white Dd=
- 22. Codominance Sickle Cell Anemiais also co-dominant. Having sickle cell disease makes your red-blood cells sickle-shaped instead of circular. They can’t carry as much oxygen, which can leave tissues oxygen deprived (anemia) = pain! The disease is recessive, but co-dominant because heterozygotes also have a mild form of the disease. SS= No disease Ss = Sickle Cell Trait (mild form)
- 23. Co-dominance ABO blood groupเรียกชื่อหมู่ เลือดตามสารประกอบ glycoprotein ที่เยื่อหุ้มเซลล์เม็ด เลือดแดง 2 ชนิด คือ Antigen A แทนด้วย IA และ antigen B แทนด้วย IB หมู่A มี antigen A หมู่B มี antigen B • IA และIB มีความสามารถในการข่ม A B 23
- 24. Co-dominance ต่อ ABO bloodgroup IA IB แสดงหมู่ AB MN blood group LM LN แสดงหมู่ MN 24
- 25. 25 Co-dominance ต่อ • ABOblood group เมื่อ IA =IB พ่อมีเลือดหมู่ A genotype IA IA แม่มีเลือดหมู่ B genotype IB IB P IA IA × IB IB Gamete IA IB F 1 genotype IA IB phenotype หมู่ AB เมื่อ IA และIB อยู่คู่กันแสดงออกร่วมกัน
- 26. Co-dominance Notice! Both traitsare dominant, and show up in the phenotype together. Co means “together” not to blend 26
- 27. Multiple Alleles When morethan 2 varieties exist in a trait. Many animals have a variety of coat colors.
- 28. 28 Multiple alleles กลุ่มของalleles ที่มากกว่า2 allelesขึ้นไปที่อยู่ตำแหน่ง เดียวกัน(single locus)บน homologous chromosome แต่genotype ยังคงมียีน 2 ตัว ได้แก่ยีนที่ ควบคุมลักษณะต่อไปนี้ Color the hair of rabbits Color the eyes of Drosophila melanogaster ABO Blood group
- 29. 29 Multiple alleles ถ้าการมีขนที่ข้อกลางนิ้วทั้ง 4ของคนควบคุมด้วย gene : A1, A2, A3, A4, A5 - ลำดับการข่มของยีน A1 > A2 > A3 > A4 > A5 - genotype = ½ n(n+1) n = number of alleles
- 30. 30 ตัวอย่าง การมีขนที่ข้อกลาง 4นิ้วและไม่มี ขนทั้ง 4 นิ้ว ควบคุม ด้วย multiple alleles A1 , A2 , A3 , A4 , A5 ตามลำดับโดย A1>A2>A3>A4>A5 เขียน genotype ได้ดังนี้ phenotype genotype ขนที่ข้อกลาง 4 นิ้ว A1A1, A1A2 , A1A3 ,A1A4 ,A1A5 ขนที่ข้อกลาง 3 นิ้ว A2A2 , A2A3 ,A2A4 ,A2A5 ขนที่ข้อกลาง 2 A3A3 , A3A4 , A3A5
- 31. 31 จำนวนGenotype = ½ n(n+1)= ½ 5(5+1) = 15 gamete A1 A2 A3 A4 A5 A1 A1 A1 A1 A2 A1 A3 A1 A4 A1 A5 A2 A2 A2 A2 A3 A2 A4 A2 A5 A3 A3 A3 A3 A4 A3 A5 A4 A4 A4 A4 A5 A5 A5 A5
- 32. 32 Color the hairof rabbits Multiple alleles C = ขนสีน้ำตาลปนเทา (wild type) c ch = ขนสีเทาเงิน (chinchilla) c h = ขนส่วนลำตัวสีขาวแต่ปลายจมูก เท้า และหางสี ดำ(himalayan) c = สีขาวทั้งตัว (albino) ลำดับการข่มของยีน C > c ch > c h > c
- 33. 33 Phenotype Genotype Color thehair of rabbits Multiple alleles ขนสีน้ำตาลปนเทา CC Cc ch Cc h Cc ขนสีเทาเงิน c ch c ch c ch c h c ch c Himalayan c h c h c h c สีขาวทั้งตัว cc
- 34. 34 Color the eyesof Drosophila melanogaster Multiple alleles w+= red eye w ch = cherry eye w t = tinged eye w co = coral eye w a = apricot eye w f = pearl eye w bl = blood eye w h = horney eye w i = ivory eye w e = eosin eye w bf = buff eye w = white eye genotype = ½ n (n+1) = 12/2 (12+1) = 78
- 35. Multiple alleles ในสีขนเป็ด 35 Duckfeather pattern M R - restricted M - mallard m d - dusky M R > M > m d เขียน Genotype ต่อไปนี้ Restricted - Mallard - Dusky -
- 36. 36 ABO Blood group(K. Landsteiner , 1901) หมู่A มี galactosamine หมู่ B มี galactose หมู่ AB มี galactosamine และ galactose หมู่ Oไม่มีคาร์โบไฮเดรตที่เป็น antigen ใดเลยเมื่อรับ antigen แปลกปลอมจะสร้างโปรตีนในเลือด เรียก antibodyที่จะรวมตัว
- 37. 37 Multiple alleles ABO Bloodgroup (K. Landsteiner , 1901) Genotype Ag on erythocyte Ab in serum Agglutination Antibody A Antibody B IA IA , IA i IB IB , IB i IA IB ii A B A,B - B A - A,B + - + - - + + - + เกิดปฏิกิริยาตกตะกอน - ไม่เกิดปฏิกิริยาตกตะกอน ผู้ให้ ผู้รับ
- 38. 1 Locus, >2Alleles ผู้ให้ ผู ้ ร ั บ
- 39.
- 40.
- 41. 41 การตรวจสอบหมู่เลือด นำมาใช้ในทางทำนายโอกาสที่ ลูกจะมีหมู่เลือดใด หรือ พิสูจน์ความสัมพันธ์พ่อลูก แต่จะใช้ ในการปฏิเสธเท่านั้น ในการยอมรับว่าเป็นพ่อของเด็ก นั้นจำเป็นต้อง มีการตรวจสอบละเอียดอีก ได้แก่ การ
- 42. 42 แม่หมู่ A ลูกหมู่Oกล่าวหาชายหมู่ AB เป็นพ่อ ศาลจะตัดสิน อย่างไร ควบคุมด้วย IA ,IB ,i โดย IA = IB > i P ชาย IA IB × หญิง IA IA Gamete ½ IA , ½ IB IA F1 ½ IA IA , ½ IA IB หรือ ชาย IA IB × หญิง IA i Gamete ½ IA , ½ IB ½ IA , ½
- 43. 43 • เด็กคนหนึ่งมีเลือดหมู่ ABแม่ประสบ อุบัติเหตุเสียชีวิต มีชายคนหนึ่งเลือด หมู่ O อ้างตัวว่าเป็นพ่อขอจัดการผล ประโยชน์ ศาลจะตัดสินอย่างไร P _ _ x ii พ่อ ลูก ลูกได้ยีนจากพ่อและแม่อย่างละ 1 ซึ่ง พ่อไม่มีโอกาสให้ IA หรือ IB แก่ลูกได้เลย กรณีนี้ศาล I A I B
- 44. Polygenic Inheritance •Means ManyGenes, One Character •Influenced by alleles at two or more loci, with each making a contribution to the phenotype
- 45. 45 Polygene • ปีพ.ศ. 2452เอช. นิลสัน เอล และ อี. เอ็ม. อีสท์ ( H. Nilsson Ehle และ E.M. East ) เสนอทฤษฎีว่าลักษณะ บางอย่างควบคุมด้วยยีนหลายคู่ ยีน แต่ละคู่มีผลต่อลักษณะเท่าๆกัน มีการ แสดงออกแบบบวกสะสม(additative effect) เนื่องจากสังเกตว่ามีความแตก ต่างของลักษณะลดหลั่นไป ทำให้การก ระจายตัวต่อเนื่องหรือกระจายแบบโค้ง
- 46. Polygene ต่อ ได้ศึกษาการถ่ายทอดลักษณะ สีในเมล็ดข้าวสาลี เมื่อผสมข้าวสาลีเมล็ดสีแดงเข้มพันธุ์แท้ กับเมล็ดสีขาว พันธุ์แท้ ได้F1 เมล็ดสีชมพูทั้งหมด เมื่อ F1 ผสมกันเอง ได้ F2 สีแดงเข้ม แดงอ่อน ชมพู ชมพู อ่อน และขาว พบว่ายีนควบคุม 3 คู่อยู่ที่ตำแหน่งต่าง
- 47.
- 48. Polygene ต่อ ลักษณะที่ควบคุมด้วยยีนหลายคู่เรียก polygenic trait ได้แก่ความสูง สีตา สีผิว เชาว์ ปัญญา น้ำหนักตัว ปริมาณการให้เนื้อ นม ไข่ เรียกยีน นี้ว่า polygene หรือ multiple gene
- 49. Environmental Effects onGene Expression • Himalayan markings: temperature sensitive allele อากาศเย็นจะสร้างเม็ดสีได้ • Phenocopies –phenotype result of environment –mimics mutant allele
- 51.
- 52. • ในคน ให้ABC ควบคุมผิวดำสนิท abc ควบคุมผิวขาวปกติ P AABBCC × aabbcc Gamete ABC abc F1 AaBbCc ผิวสีน้ำตาล หรือผิวสองสี F1 ผสมตัวเอง AaBbCc ×AaBbCc gamete = 2n ( เมื่อ n เป็นจำนวนคู่ ต่าง ) = 23 = 8 ชนิด จำนวนลูกทั้งหมด = 8 × 8 = 64 ผิวสีขาว สีน้ำตาล สีดำ Genotype ลูก = 3n = 33 = 27 Phenotype ลูก = 2n = 23 = 8
- 53. 53 จัดทำโดย • นางสาวนภาภรณ์ เพียงดวงใจ นางปรานีทรัพย์ทวี โรงเรียนรัตนราษฎร์ บำรุง อำเภอบ้านโป่ง จังหวัด ราชบุรี
- 54. 54 บรรณานุกรม โครงการตำราวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์มูลินิธิสอวน. ชีววิทยา สัตววิทยา 2.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ด่าน สุทธาการพิมพ์, 2548. โครงการตำราวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์มูลินิธิสอวน. ชีววิทยา 1. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ด่านสุทธาการ พิมพ์, 2548. โครงการตำราวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์มูลินิธิสอวน. ชีววิทยา 3. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : ด่านสุทธาการ พิมพ์, 2548. ศึกษาธิการ, กระทรวง. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี. คู่มือครู สาระการเรียนรู้พื้นฐานและเพิ่ม เติม ชีววิทยา เล่ม 5. กรุงเทพฯ : องค์การค้าของ สำนักงานคณะกรรมการ สกสค, 2549. 219 หน้า.
- 55. 55 บรรณานุกรม Campbell, Neil A.,Reece, Jane B. and Mitchell, Lawrence. G. Biology. 5th ed, New York. Addison Wesley Longman, p.1175. Campbell, Neil A., Reece, Jane B. and Mitchell, Lawrence. G. Biology. 7th ed, New York. Addison Wesley
- 56. บรรณานุกรม http://www.worldofteaching.com/ powerpoints/ biology/ Genetics2.ppt 635k12 พ.ย. 53 http://www.bios.niu.edu/ johns/ genetics/ Extensions%20to% 20Mendelism.... 2.3Mb 12 พ.ย.53 http://www.mansfield.ohio-state.edu/ ~sabedon/ lectures/ biology/ 56
- 57. บรรณานุกรม http://biobuddy.wikispaces.com/ file/ view/ Non-Mendelian+Genetics 12 พ.ย.53 ww2.madonna.edu/smithe/smith %20web/.../pierce3e_lectu re_ch05. ww2.madonna.edu/smithe/smith 57
Editor's Notes
- #40 5.5 ABO blood types and possible blood transfusions.