c1 3216036 Г.Алтангэрэл

1. Хүний эрх гэж юу вэ?
Төр хүний эрхийг хязгаарлаж болох уу?
Хүний эрхийг Хязгаарлаж болно. Хүний
эрх,эрх чөлөөг үндэсний аюулгүй байдал, нийгмийн хэв журам, нийгмийн эрүүл мэнд,
нийгмийн ёс суртахуун, бусдын эрх, эрх чөлөөг хамгаалах зорилгоор хязгаарлаж болно.
Хүний эрхийг хэзээнээс баталгаажуулсан бэ?
Хүний сайн сайхан байдал, тэгш эрхийг
баталгаажуулах нь энх тайван амьдралын үндэс болохыг дэлхийн 2-р дугаар дайнд
ялгаварлан гадуурхалт, хүчирхийлэл хүн төрөлхтөнд ойлгуулсан. Иймээс энэхүү уй
гашууг дахин амсахгүйн тулд
НҮБ - аас Хүний Эрхийн Түгээмэл Тунхаглалыг
батлан гаргажээ. Энхүү тунхаглалыг орчин үеийн хүний эрх, эрх чөлөөний хэм
хэмжээний
Ээж
гэж хэлж болно. 12-р сарын 10-ны өдрийг Олон Улсын Хүний Эрхийн Өдөр хэмээн
дэлхий даяар тэмдэглэх болсон байна.
1.
Хүний хувийн эрх, эрх чөлөө
2.
Улс төрийн эрх, эрх чөлөө
Эрхээ бүрэн дүүрэн эдлэх боломжийг
олж авна. Эрхээ зөрчигдөж байгаа гэдгийн мэдэж, зөрчигдсөн эрхээ сэргээлгэх арга
хэмжээ авна. Үүгээр ч зогсохгүй эрхээ зөрчигдөхөөс хамгаалж, түүнд нийцсэн баталгаа
бүрдүүлэхийг төрөөс шаардаж болно.
Эрхээ бүрэн дүүрэн эдлэнэ гэдэг
нийгмийн амьдралд идэвхтэй оролцоно гэсэн үг юм. Таны оролцоо, хяналт төрийг
хариуцлагатай болгож, хууль төрийн бодлогыг сайжруулж, эрүүл нийгмийг бүтээх
боломжтой.
Эрүүл нийгэм биднийг энх тайван, амар
амгалан амьдрах, хөгжил дэвшилд хөтлөнө.
Хүний эрх ба Төрийн үүрэг
Хүний эрх гэж юу вэ?
Хүний эрх гэдэг нь товчхондоо хүн болж төрсний
хувьд заяагдсан ямар нэгэн ялгаатай байдлаас үл хамааран эдэлвэл зохих, эрх чөлөөг
хүний эрх
гэнэ.
Хүн бүр төрөхөөсөө эрх чөлөөтэй, нэр төр эрхийн
хувьд адил тэгш байна. Тэдэнд оюун ухаан, өрлөг сэтгэл заяасан бөгөөд өөр хоорондоо
ахан дүүсийн ёсоор харилцах ёстой.
Тухайн хүн эрхээ мэдэж эдэлж чадваас таныг хүний
зэрэгтэй амьдрахад шаардагдах наад захын баталгаа юм.
Х
үний эрх
Хувь хүнд хамгийн чухал үнэ цэнэтэй

2. эрхүүдийг хэлнэ хувь хүний эрх, эрх чөлөө гэнэ.
Хувь хүний 18 эрх, эрх чөлөө байдаг юм.
Үүнд: Амьд явах, Гэм буруугүйд тооцогдох эрх, Нэр төр алдар хүндээ хамгаалуулах эрх,
өмгөөлөх ба өмгөөлүүлэх эрх, нэртэй байх эрх гэх мэт эрхүүд байдаг юм.
Хүний эрхийг хүндэтгэх
Хүний эрхийг
хүндэтгэх
гэдэг нь тухай эрхийг эдлэхэд ямарваа нэгэн саад учруулахгүй, зөрчихгүй байхыг хэлнэ.
Хүний эрхийг хангах
Хүний эрхийг
хангах
гэдэг
нь хүний эрхийг хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн баталгааг бий болгох эерэг алхмуудыг
дэвшилтэт байдлаар авах ёстой. Ялангуяа хялбаршуулсан арга хэмжээг авна.
Хүний эрхийг хамгаалах
Хүний эрхийг
хамгаалах
гэдэг
нь хүний эрхийг зөрчхөөс урьдчилан сэргийлэх, зөрчигдсөн эрхийг нь сэргээх, хохирлыг
арилгах бүтэц, тогтолцоог боловсронгуй ойлгомжтойгоор бий болгох хууль тогтоомж
батлахыг ойлгодог.
Хүний эрхийг хязгаарлахад учир бий
1.
Хүний эрхийг ямар нөхцөлд, хэрхэн хязгаарлахыг хуулиар урьдчилан зохицуулсан байх
ёстой
2.
Ийнхүү хязгаарлах нь шударга ёс, хүмүүнлэг, иргэний, ардчилсан нийгмийн шаардлагад
нийцсэн байх ёстой
3.
Хүний эрхийг хязгаарлах хэмжээ нь хязгаарлах болсон зорилготой тэнцүү чанартай байх
ёстой / хязгаарлалт зорилгоос хэтэрсэн байж болохгүй /
Хүний эрхийг хэд ангилдаг вэ?
Хүний эрхийг ерөнхийд нь 4 хувааж үздэг юм
Анхаарал хандуулсан танд баярлалаа
Үүнд: Ард түмэн өөртөө засан тохинох эрх, итгэл үнэмшилтэй байх эрх, хэвлэн нийтлэх
эрх, өргөдөл гомдол гаргаж шийдвэрлүүлэх эрх, сонгох сонгогдох эрх, элс орноо
удирдахад оролцох эрх, үзэл бодолоо чөлөөтэй илэрхийлэх гэх мэт
3.
Эдийн засаг, нийгэм, соёлын эрх, эрх чөлөө
Үүнд: Адил хөдөлмөрт адил хэмжээний шан хөлс авах эрх, Ажил хаях эрх, Ажилын цагаа
зохистойгоор тогтоолгох эрх, амрах зав чөлөөтэй байх эрх, боловсролын чиглэлийг сонгох
эрх хөдөлмөрлөх эрх гэх мэт олон эрх бий
4.
Бүлгийн эрх

3. Хүүхдийн эрх
18 нас хүрээ бүх хүнийг хүүхэд гэнэ. Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай хуульд зааснаар
хүүхэд төрмөгцөө бүртгүүлэх, нэр авах иргэний харьяалалтай болох, амад явах, эсэн мэнд
хамгаалуулах, тоглож наадах, сурч боловсрох, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх гэх мэт
эрхүүдийг эдэлнэ.
Эмэгтэйчүүдийн эрх
Эмэгтэйчүүдийн эрх гэдэг нь эмэгтэйчүүд шууд болон шууд бусаар хамаарах бүх эрхийг
тодорхойлсон ойлголт юм.
Хөгжилийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн эрх
Дэлхийн хүн амын 10% орчим нь буюу 650 сая хүн хөгжлийн бэрхшээлтэй гэсэн тооцоог.
Дэлхийн
эрүүл мэндийн байгуулагаас гаргасан байна.
Дүрвэгсэдийн эрх
Хүн бүр аливаа орныг, түүний дотроос эх орноо орхин явах эрхтэй
Үндэстний цөөнхийн эрх
Угсаатан, шашны ба хэлний цөөнх оршдог орнууд багтдаг. Үндэсний цөөнх маань өөрийн
соёлын эзэмших,шашнаа шүтэх ёслолоо үйлдэх, түүнчлэн эх хэлээрээ ярих эрхтэй.