1. ШУТИС Улаанбаатар хот дахь О. Тлейханы нэрэмжит Политехник коллеж
МОНГОЛ ХЭЛНИЙ
ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР
Политехник коллежийн анхан шатны I ангийн сурагчдад зориулав.
Нийт-54 цаг
Улаанбаатар хот
2012 он
Батлав: Сургалтын албаны дарга / М. Энхжаргал /

2. Зөвшөөрөв: Тэнхимийн эрхлэгч / Д.Баярцэцэг/
Ерөнхий боловсролын тэнхим
МОНГОЛ ХЭЛНИЙ
ХИЧЭЭЛИЙН ХӨТӨЛБӨР
Хөтөлбөрийг боловсруулсан багш: / Ш.Ариунзаяа /
/Х. Нямдулам /
/Х.Сүнжидмаа /
Улаанбаатар хот
2012 он
Хичээлийн тодорхойлолт

3. 1. Хичээлийн нэр: Монгол хэл
2. Сургалтын түвшин Анхан шатны I анги
3. Багц цаг: 54 цаг (семинар)
4. Долоо хоногт хичээллэх цаг: 4цаг
5. Өмнөх холбоо: Ерөнхий боловсролын сургуульд эзэмшсэн Монгол хэлний
мэдлэгийг үргэлжлүүлэн гүнзгийрүүлнэ.
6. Хичээл заах багшийн нэр: Ш. Ариунзаяа, Х.Нямдулам, Х.Сүнжидмаа
Өрөө 226
Утас 77200221
E_mail sh_zaya33@yahoo.com, nyamaa_08@yahoo.com,
cc_zaya@yahoo.com
7. Хичээлийн зорилго: Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын үгийн баялагийг нэмэгдүүлэх
зөв боловсон харьцах, хэл ярианы соѐлд сурах, бичлэгийн бүх төрлийн найруулгаар зөв
бичих, эх хэлний авиа зүй хэлний зүйн хувьсал өөрчлөлтийн үзэгдлийг дадлагад хэрэглэж
сурахад оршино.
8. Оюутанд олгох мэдлэг:
Чадвар: Өөрийн санаа бодлыг илэрхийлэж бичих чадварт суралцах, төрөл бүрийн эхэд
задлал хийж хэлний нэгжүүдийн утга бүтэц, хувиргал, соѐлын тухай мэдлэг
чадвар эзэмших.
Дадал: Монгол хэлний хичээлийн онолын мэдлэгийг эзэмшиж, практикт ашиглах
9. Сурах бичиг:
- Ө. Цэндсүрэн, Г. Батсүх, Б. Пүрэвсүрэн, Б. Балжинням.Монгол хэлний хичээлээр бодит
чадвараа хөгжүүлэх нь. УБ. 2005
- Ө. Цэндсүрэн, Б. Цасанчимэг, С. Амаржаргал, Д. Алтанцог, Б. Батсүрэн. Монгол хэл 8.
УБ.2007
- Ц. Өнөрбаян, Ж. Батбаатар. Эсээ бичихүйн үндэс. УБ.2006
- Л. Уранчимэг. Төрөл бүрийн найруулгын эхэд задлал хийх зөвлөмж сургалтын эхүүд.
УБ.2004
- Ш. Соѐлзул. Эх хэлний сорил. УБ.2009
- Ш. Ариунзаяа, Р. Цэцэгмаа, Б. Алтанзул. Монгол хэл. УБ.2010
10. Үнэлгээ 100 оноо:
- Хичээлийн явц, бие даан гүйцэтгэх дасгал ажлууд, гэрийн даалгавар, сэдвийн шалгалт
11.1. Хичээлийн сэдэвчилсэн төлөвлөгөө

4. Ñýäýâ
¹ ñåì
Äýä Ñýäýâ Öàã
1 ªìíºõèéã äàâòàõ 2 2
2 Эх судлалын òóõàé эõèéí òóõàé îéëãîëò,эхийн 2 2
утга санаа,сэдэв
3 Эх зохиох төлөвлөгөө , эх зохиох 2 2
4 Эхэд задлал хийх дэс дараалал 2 2
5 Эхэд задлал хийх дасгал 2 2
6 Эхийн утгыг нэмэн дэлгэрүүлэх дасгал 2 2
Ýõ
7 Эхийн утгыг хураах дасгал 2 2
8 Даган дуурайх эх зохиох 2 2
9 Эхийн найруулгын алдаа түүнийг засах 2 2
10 Ñýäâèéí ä¿ãíýëò, òåñò 2 2
11 Ìîíãîë õýëíèé ýõèéí íàéðóóëãûí òºðºë албан 2 2
бичгийн найруулга
Найруулгын төрөл
12 Àëáàí áè÷ãèéí íàéðóóëãын төрөл өргөдөл,
тодорхойлолт,3 үеийн намтар,тайлан бичих
13 Àëáàí áè÷ãèéí íàéðóóëãын онцлог 2 2
14 Давтлага дасгал хичээл 2 2
15 Ýðäýì øèíæèëãýýíèé íàéðóóëãà 2 2

5. 16 Ýðäýì øèíæèëãýýíèé íàéðóóëãûí òºðºë 2 2
17 Давтлага дасгал хичээл 2 2
Ñîíèí ñýòã¿¿ëèéí íàéðóóëãà 2 2
18
19 Óðàí çîõèîëûí íàéðóóëãà 2 2
20 Ñýäâèéí ä¿ãíýëò, òåñò 2 2
21 Үг унших,цээжилж нүдлэх 2 2
22 Өгүүлбэр бичих, унших,дасгал 2 2
Монгол
23 Эх унших хуулан бичих 2 2
бичиг
24 Үг унших,цээжилж нүдлэх 2 2
25 Өгүүлбэр бичих, унших,дасгал 2 2
26 Эх унших хуулан бичих 2 2
27 Сэдвийн шалгалт 2 2
Нийт 54 цаг

6. 11.2. Хичээлийн цөм агуулга
№ Ñýäýâ Äýä ñýäýâ Ìýäâýë çîõèõ ç¿éë ×àäâàë çîõèõ ç¿éë
Монгол хэлний Монгол хэлний
хичээлээр Эх хичээлээр Эх
судлалын тухай,эх судлалын тухай унших
гэж юу вэ? эхийн түүнийг ойлгож
сэдэв, эхийн ярилцах, эхийн сэдэв,
санаанууд болох эхийн санаанууд болох
төрсөн санаа, шинэ төрсөн санаа, шинэ
санаа, зорьсон санаа санаа, зорьсон санаа
Эх судлалын тухай,эхийн зэргийг мэдэх,эхийн зэргийг тодорхойлж
тухай,эхийн зохиомжийг чаддаг байх,эхийн
сэдэв,санаа,зохиомж,эх судлах,эх зохиох зохиомжийг судлах,эх
зохиох дасгал, эхийн нэгж, дасгал, эхийн нэгж, зохиох , эхийн нэгж,
1 Эхийн эхийн баймж чанар, эхийн эхийн баймж чанар, эхийн баймж чанар,
найруулга мэдээллийн бүтэц,холбох эхийн мэдээллийн эхийн мэдээллийн
хэрэглүүр, эхийн утгыг бүтэц,холбох бүтэц,холбох
нэмэн дэлгэрүүлэх, хэрэглүүр, эхийн хэрэглүүр, эхийн утгыг
хураах,эхэд тонгоргол хийх, утгыг нэмэн нэмэн дэлгэрүүлэх,
даган дуурайх эх дэлгэрүүлэх, хураах,эхэд тонгоргол
бичих,эхийн найруулгын хураах,эхэд хийх, даган дуурайх эх
алдааг засах тонгоргол хийх, бичих,эхийн
даган дуурайх эх найруулгын алдааг
бичих,эхийн засах зэрэг дасгал
найруулгын алдааг дадлага ажлуудыг
засахын тулд хийж гүйцэтгэж чаддаг
онолын талаас байх
мэдлэг олж авах
2 Найруулга Монгол хэлний эхийн Монгол хэлний Монгол хэлний эхийн
зүйн төрөл найруулгын төрөл, албан эхийн найруулгын найруулгын
бичгийн найруулга,эрдэм төрлийн тухай төрлүүдийг
шинжилгээний болон түүний тодорхойлж чаддаг
найруулга,сонин ангилалын талаар байх, албан бичгийн
нийтлэлийн найруулга,уран мэдэх, албан найруулга,эрдэм
зохиолын найруулгын төрөл бичгийн шинжилгээний
зүйл сэдвийн дүгнэлт найруулга,эрдэм найруулга,сонин
шинжилгээний нийтлэлийн
найруулга,сонин найруулга,уран
нийтлэлийн зохиолын найруулгын
найруулга,уран төрөл зүйл тус бүр дээр
зохиолын дасгал дадлага хийж
найруулгын төрөл чаддаг байх,
зүйлүүдийн талаар тэдгээрийн ялгаа
мэдэж уншиж зориулалт үүргийг
судлах сэдвийн дагуу хийж
гүйцэтгэх чадвартай
болох
Монгол бичгээр үг Монгол бичгээр үг
унших, үг нүдлэх,үг унших, үг нүдлэх,үг

7. цээжлэх цээжлэх
Монгол бичгээр үг унших, Монгол бичгээр Монгол бичгээр
үг нүдлэх,үг цээжлэх өгүүлбэр өгүүлбэр
3 Монгол Монгол бичгээр өгүүлбэр унших,бичих,крилл унших,бичих,крилл
бичиг унших,бичих,крилл бичигт бичигт хөрвүүлэг бичигт хөрвүүлэг хийж
хөрвүүлэг хийх хийх чаддаг болох
Монгол бичгээр эх Монгол бичгээр эх Монгол бичгээр эх
унших,хөрвүүлэг хийх, унших,хөрвүүлэг унших,хөрвүүлэг хийх,
Крилл бичгээс монгол хийх, Крилл бичгээс монгол
бичигт хөрвүүлэн бичих Крилл бичгээс бичигт хөрвүүлэн
монгол бичигт бичиж чаддаг байх
хөрвүүлэн бичих
Монгол хэлний хичээлээр суралцагчдын
мэдлэг чадварыг үнэлж дүгнэх
Оноо А B C D F
Шалгуур 90-100 80-89 70-79 60-69 0-59

8. Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын үгийн 18-20 16-18 14-16 12-14 0-12
баялаг нэмэгдүүлэх, зөв боловсон харьцах
хэл ярианд суралцах чадвар
Эх хэлний соѐлд суралцаж өөрийгөө 28-30 25-27 24-25 22-23 0-21
илэрхийлэх чадвар
Найруулгын бүх төрлөөр зөв найруулан 13-15 12-13 9-11 8-9 0-7
бичих чадвар
Монгол хэлний хэлний зүйн хувьсал 13-15 12-13 9-11 8-9 0-7
өөрчлөлтүүдийг зөв хэрэглэх чадвар
Монгол бичгийг үг үсгийг нүдлэх , 18-20 16-18 14-16 12-14 0-12
хөрвүүлэх , танин мэдэх чадвар