031Bağlantı elemanları.ppt

www.modulteknik.com www.egemod.com
Hidrolik devrelerde hatların oluşturulmasında kullanılan boru, hortum, rakor vb. elemanlara
"Bağlantı Elemanı" adı verilir. Devre elemanlarının birbirlerine montajında ya da rakor, boru
ve hortum gibi elemanlara bağlantısında kullanılır.
BAĞLANTI ELEMANLARI
Bağlantı elemanları en yüksek basınca dayanacak nitelikte seçilmeli ve tüm bağlantı ölçüleri
birbirleriyle uyumlu olmalıdır.
Hatlarda kullanılan bağlantı ve devre elemanları, gerekli debi ve hızı karşılayacak
büyüklükte seçilmelidir.

Hidrolik devrede hatlar 5 gruba ayrılır.
Uyarı hatları basınç hattında kullanıldığı için basınç hattında kullanılan borularla aynı çapta
olmalıdır. Sızıntı hatlarında kullanılan boru çapları dönüş hattında kullanılan boru çapıyla
aynıdır. Buna göre sadece emiş, dönüş ve basınç hattında kullanılacak boru çaplarının
hesaplanması yeterlidir diyebiliriz.

Q=Debi miktarı......... lt/dak
v =Ortalama hız........ m/s
d =Boru iç çapı......... mm
Boru çaplarının hesaplanmasında Q= A . v debi formülü kullanılır. Formülün
sadeleştirilmiş hali aşağıda görüldüğü gibidir.
*Hesaplanan boru çapı küsuratlı ise bir üst değere yuvarlanmalıdır.
Devrenin verimli çalışmasını sağlayacak ideal akış hızları aşağıdaki tabloda görüldüğü
gibidir. Yüksek akış hızı yüksek sürtünme kuvveti anlamına gelir.

BORU BAĞLANTILARINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Borular, kullanılmadan önce asit banyosunda yıkanmalı ve daha sonra nötüralize
edilmelidir.
Bükme yarı çapı boru çapının en az 5 katı büyüklüğünde olmalıdır.
Dönüş hattı borusu kesinlikle yağın içinde bulunmalıdır.
Emiş hattında kullanılacak boru çapı dikkatle seçilmelidir. Emiş hattı kısa ve düz olmalı,
dirsek ve dönüşlerden kaçınılmalıdır.
Düşük basınç ve sürekli çalıştırmalarda akış hızları daha da düşürülmelidir. Sürtünme
kayıplarını minimum değerde tutabilmek için yüksek akış hızlarından kaçınılmalıdır.
Titreşimi önlemek amacıyla borular kelepçeler yardımıyla sabitlenmelidir. Basınç hattına
göre dönüş hattı, sızıntı hattı gibi diğer hatlarda kullanılan borular, daha uzun aralıklarla
sabitlenebilir.

Boru Bağlantı Yöntemleri
1- 24o Yüksüklü bağlantı: Basınçlı ortamlarda sızdırmazlık için çok kullanılan bir yöntemdir.
Boru ve yüksüğün hazırlanması

Yüksüğün ince kesitli kısmı boru ucuna bakmalıdır

Bağlantı yapılacak 4 elemanın montaj öncesi ve montaj sonrası durumu

Somun elle döndürülür ve boşluğu alınır. Somun ve rakor işaretlenir. Bir elle anahtar
döndürülürken diğer elle boru aşağıya bastırılır. Bu sırada boru dönmemelidir. Somun
ilerledikçe yüksüğü rakora doğru iter. Koniklikten dolayı çap küçüldükçe yüksük boruya
batar. Anahtarı yaklaşık 1,5 tur döndürdükten sonra işlem tamamlanır.

Boru ve somun işaretlenir Boru aşağı doğru bastırılır 1,5 tur döndürülür
Yüksük ile boru ucu arasında boşluk kalmalıdır

Sızdırmazlık Halkalı Boru Bağlantısı

2- Sızdırmazlık halkalı yüksüklü bağlantı: Bu bağlantı yönteminde ilâve bir sızdırmazlık
halkası kullanılır Sızdırmazlık halkası; boru ve yüksüğün imalâtından kaynaklanan ölçü ve
şekil bozukluklarını belirli bir değere kadar telâfi eder. Statik bir sızdırmazlık sağlar, yüksek
basınçlara karşı dayanımı arttırır ve sisteme hava girişini önler.

Sızdırmazlık Halkalı Boru Bağlantısı
Yüksüğün az ya da çok sıkılması gibi sorunlar bu bağlantıda yoktur. Sızdırmazlık halkası ile
yüksük arasındaki boşluk kapandığında ön montaj bitmiş demektir. Bu tür bağlantıların
yapılmasında tecrübeli bir eleman kullanmaya gerek yoktur.
Sık olarak sökülüp takılmaya elverişlidir. Zamanla sızdırmazlık halkasında meydana
gelebilecek bir bozulma sonucu sızdırmazlık halkası değiştirilebilir.

Et kalınlığı az olan hidrolik borularda yüksüğün sıkılması sonucu boru esner ve borunun
şekli bozulur. Borunun esnemesini önlemek için boru içine çakılan, burçlar kullanılır. Burç
kullanmanın en önemli dezavantajı; burcun çakılması sonucu borunun iç çapında daralma
meydana gelmesidir.
Et kalınlığı az olan borularda borunun dayanımını arttırmak için boru içine burç çakılmalıdır.

Basınç değişimi çok olan ya da titreşimli yerlerde kullanılmalı

Kesinlikle kullanılmalı
Çelik borularda burçların kullanılması

Basınç değişimi çok olan ya da titreşimli yerlerde kullanılmalı

Kesinlikle kullanılmalı
Yumuşak borularda (bakır vb.) burçların kullanılması

3- 37o Havşalı bağlantı: Mobil ve endüstriyel sistemlerde 350 bar’a kadar olan basınçlarda
kullanılan bir bağlantı yöntemidir. Ucuna 37o havşa açılmış bir boru, ucu aynı açıda konik
olarak işlenmiş bir rakor ve bağlantı somunundan oluşur. Eğer yüksek basınçlarda
kullanılacaksa ek olarak kovan kullanılır.

Havşaların açılması, aparatla ya da makineyle yapılabilir. Makine yardımıyla havşa açma
yöntemi, sert malzemelere havşa açılmasının yanı sıra seri üretimde kullanılır.

4- Kaynaklı bağlantı: Darbeli ve titreşimli ortamlarda, ısıl genleşmelerin olduğu durumlarda,
basınç şoklarında, hidrolik preslerde vb. yerlerde kullanılan bir bağlantı yöntemidir.
Kaynaklı bağlantı yönteminde metal metale konik sızdırmazlık söz konusudur. Buna ek
olarak O-halkalı sızdırmazlık da güvenirliği arttırır.

Hidrolik Hortumlar
Darbe ve titreşimlerin önlenmesi amacıyla hareket eden düzeneklerde kullanılan bağlantı
elemanlarına "Hortum" denilir. Hortumların esneme kabiliyeti nedeniyle hidrolik devrelerde
titreşimleri sönümlemek amacıyla kullanıldığını görmekteyiz.
Hortumlar, farklı malzemelerden yapılan katmanlardan oluşur. Hortumun en içteki tabakası
devrede kullanılan hidrolik akışkana dayanıklı özel bir sentetik kauçuktan yapılmalıdır.
Hortumun dış tabakası ise hava şartlarına, yağlara ve aşınmaya dayanıklı malzemeden
yapılmalıdır. Hortumların basınca dayanıklı olabilmesi için iç ve dış tabakalar arasında çelik
tel örgü, sentetik tekstil örgü vb. malzemeler kullanılır.

Hortum Bağlantısında Dikkat Edilecek Hususlar
Hortumların sınırlı bir ömrü vardır. Ömrünü tamamlayan hortumlar zaman geçirilmeden
değiştirilmelidir.
Montaj ve çalışma sırasında hortumlar kırılmamalı, gergin durumda bağlanmamalıdır.
Aşındırıcı yüzeylerden uzak tutulmalıdır.
Boyu uzun hortumların sarkık durumda çalışmasına izin verilmemelidir.
Kangal halindeki hortumlar yatay biçimde istiflenmelidir.
Stoklama sırasında sıcaktan, nemden, yağdan, güneş ışığından, ozondan, korozif
sıvılardan, böcek ve kemirgenlerden korunmalıdır.
Depolama sıcaklığı 38 oC' yi geçmemelidir. Hortumlar 0 oC' nin altında sertleşmeye
başlar.
Soğuk ortamlarda depolanan hortumlar kullanmadan önce ortam sıcaklığına gelinceye
kadar bekletilmelidir.
Radyatör petekleri, soba ve klima gibi ısı kaynaklarından uzak tutulmalıdır.

Hortumların İmal Edilmesi
Hortumun kesilmesi

Hortumun kesilmesi

Hortumların İmal Edilmesi
Hortumun sıkılması

Hortumların Test Edilmesi
Hortum kullanılmadan önce DIN 20024’ e göre test edilmelidir. Test işleminde hortum test
düzeneğine takıldıktan sonra basınç tatbik edilir ve hortumun durumu kontrol edilir. Test
basıncı, çalışma basıncının en az 2 katı büyüklüğünde olmalıdır. Hortumun bu basınçta
patlayıp patlamadığı 30-60 saniye süreyle kontrol edilir.
Test işlemi sonucu hortumun patlaması

Hava Boşaltma Valfleri
Otomatik olarak hava almak amacıyla hava alma valfleri kullanılır. Bu elemanlar devrenin en
üst noktalarına yerleştirilir. Hava, devrenin üst kısımlarına doğru hareket eder. Burada
sıkışan havanın basıncı artar. Basıncın çok küçük değerlerde artması ile valf içindeki sürgü
bir miktar yukarı doğru hareket eder (a). Hava, valfin üst kısmından dışarı atılır (b). Hava
bitip yağ gelmeye başladığında sürgü tamamen yukarı doğru hareket eder ve valfi kapalı
duruma getirir (c).

031Bağlantı elemanları.ppt

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to 031Bağlantı elemanları.ppt

Similar to 031Bağlantı elemanları.ppt (20)

More from halilyldrm13

More from halilyldrm13 (20)

031Bağlantı elemanları.ppt