2. I. Hình thành loài khác khu vực địa lí
1. Hình thành loài bằng con đường cách li địa lí
Cách li địa lí là những trở
Cách li ngại về mặt địa lí như
địa lí là sông, núi, biển…ngăn
gì? cản các cá thể của các
quần thể cùng loài gặp gỡ
và giao phối với nhau.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 2
4. Những trở ngại này sẽ tác
động đến quần thể ban đầu
như thế nào?
Do có các trở ngại về mặt địa lí, một
quần thể ban đầu được chia thành
nhiều quần thể cách li với nhau.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 4
5. Những trở ngại này sẽ tác
động đến quần thể ban đầu
như thế nào?
Do có các trở ngại về mặt địa lí, một
quần thể ban đầu được chia thành
nhiều quần thể cách li với nhau.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 5
6. Những trở ngại này sẽ tác
động đến quần thể ban đầu
như thế nào?
Do có các trở ngại về mặt địa lí, một
quần thể ban đầu được chia thành
nhiều quần thể cách li với nhau.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 6
8. Khi những Những quần thể nhỏ sống
quần thể này cách biệt trong các điều kiện
cách li thì
môi trường khác nhau dần
điều gì sẽ
xảy ra? dần được chọn lọc tự nhiên
và các nhân tố tiến hóa làm
cho khác biệt về tần số alen
12/05/2012
và thành phần kiểu gen.
Nguyễn Thị Kim Phụng 8
9. Sự khác biệt này
là khác biệt so
với ai?
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 9
10. Sự khác biệt về tần số alen và
thành phần kiểu gen dưới tác
động của CLTN sẽ được duy trì
hay biến đổi nữa?
Sự khác biệt về tần số alen được tích lũy dần và đến một
lúc nào đó có thể xuất hiện các trở ngại dẫn đến cách li
sinh sản.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 10
11. Nhắc lại những
dấu hiệu nào
nhận biết 2
nhóm cá thể hay
quần thể cách li
sinh sản với
nhau?
Cách li sinh sản có thể nhận biết được khi các
quần thể khác nhau sống cùng nhau nhưng vẫn
không giao phối với nhau hoặc có giao phối với
nhau nhưng không tạo ra đời con hoặc tạo ra đời
con nhưng lại bị bất thụ.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 11
12. Khi nào loài mới được hình thành?
Khi sự cách li sinh
sản giữa các quần
thể xuất hiện thì loài
mới được hình
thành.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 12
13. Quan sát trên sơ đồ cho biết loài A ban đầu đã hình
thành loài mới chưa?
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 13
14. Cho biết vai trò của cách li địa lí?
Sự cách li địa lí chỉ góp phần duy trì sự khác biệt
về tần số alen và thành phần kiểu gen giữa các
quần thể được tạo ra bởi các nhân tố tiến hóa.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 14
15. Sự cách li địa lí có phải là sự cách
li sinh sản không?
Sự cách li địa lí không phải là sự cách li sinh sản
mặc dù do có sự cách li địa lí nên các cá thể của
các quần thể cách li ít có cơ hội giao phối với
nhau.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 15
16. Loài mới
Cách li địa lí ngăn cản sự giao phối giữa các cá thể của các
quần thể khác nhau duy trì và thúc đẩy sự phân hóa về tần Cách li sinh sản
số các alen và thành phần kiểu gen của các quần thể
Quần thể
ban đầu Loài mới
Quần thể mở rộng Dưới tác dụng của các nhân tố tiến hóa,
khu phân bố hình mỗi quần thể tích lũy các đột biến khác Cách li sinh sản
thành những quần nhau do chọn lọc tự nhiên theo các hướng giữa các quần
thể mới, mỗi quần khác nhau ở những môi trường sống khác thể hình
thể chiếm một khu nhau Có sự khác biệt về tần số các alen thành loài mới
phân bố riêng. và thành phần kiểu gen giữa các quần thể.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 16
17. 12/05/2012
Hình thành loài khác khu vực địa lí
Nguyễn Thị Kim Phụng 17
18. Tại sao trên các đảo đại dương lại hay
tồn tại các loài đặc hữu ( loài chỉ có ở
một nơi nào đó mà không có ở nơi nào
khác trên trái đất)?
Cây huyết rồng ở đảo Socotra Rùa đảo Pinta
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 18
19. Ban đầu một số ít cá thể di cư tới đảo lập quần thể mới
nhưng do số lượng cá thể ít nên yếu tố ngẫu nhiên đóng
vai trò quan trọng phân hóa vốn gen của quần thể mới
với vốn gen của quần thể gốc.
Chọn lọc tự nhiên, sự giao phối không ngẫu nhiên (giao
phối gần) giữa các cá thể trong quần thể nhỏ phân
hóa vốn gen.
Quần đảo cách li địa lí không bị hiện tượng di - nhập
gen chi phối nên các đặc điểm thích nghi của sinh vật
đảo sẽ khó tìm thấy ở nơi nào khác trên trái đất.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 19
20. Nghiên cứu hình 29 trang 127 SGK cho biết quá
trình hình thành loài mới bằng con đường địa lí
diễn ra như thế nào?
Hình 29. Hình thành loài bằng cách li địa lí
Tạisao loài C không tạo thành loài khác?
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 20
21. 2. Quần đảo là điều kiện lí tưởng cho
việc hình thành loài mới
Thế nào Quần đảo là tập
là quần hợp những đảo
đảo? lân cận nhau.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 21
22. Trong các khu vực địa lí thì quần đảo có các điều kiện lí tưởng
để một loài phát sinh thành nhiều loài khác nhau.
Ví dụ quần dảo Galapagos
Quần đảo
Galapagos
Quần đảo Galapagos nằm trên đường xích đạo trong vùng Thái bình
dương, cách khoảng 950 km về phía Tây bờ biển của Ecuador. Các
đảo này không nối liền nhau, chúng nổi lên từ đáy biển là miệng núi
lửa cách đây 35 triệu năm.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 22
23. Những loài nào thích hợp với hình thành
loài bằng con đường cách li địa lí?
Hình thành loài bằng con đường cách li địa lí
hay xảy ra đối với các loài động vật có khả
năng phát tán mạnh.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 23
24. Quá trình hình thành
Thời gian diễn
ra quá trình loài bằng con đường
hình thành loài cách li địa lí thường
nhanh hay
chậm? xảy ra một cách chậm
chạp, qua nhiều dạng
trung gian chuyển tiếp.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 24
25. Quá trình này thường gắn
liền với quá trình gì?
Quá trình hình thành loài thường gắn liền với
quá trình hình thành quần thể thích nghi.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 25
26. Quá trình hình thành
quần thể thích nghi có
nhất thiết dẫn đến hình
thành loài mới hay
không?
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 26
27. Các chủng tộc người hiện nay khác biệt nhau về
nhiều đặc điểm hình thái, kích thước, màu
da…do thích nghi với các điều kiện môi trường
sống khác nhau nhưng vẫn giao phối được với
nhau.
12/05/2012 Nguyễn Thị Kim Phụng 27
