1. ΓΘΘΕΚΓ΢ ΗΑΖ ΢ΓΡΒΟΖ
...
Ο΢Α ΙΑ΢ ΓΚΩΚΟΤΚ...

2. •Δμοκ ςξ κμμάδεξ ζηα βόνεηα ημο Δμύκαβε:
•Σεκ επμπή ηςκ μεγάιςκ μεηαθηκήζεςκ(5μξ θαη ανπέξ 6μο αη). ηα ζιαβηθά
θύια δηεθδηθμύκ ημκ ακαημιηθό εονςπασθό πώνμ  επηδνμμέξ
΢ιάβμη
η

3. ΣΟ ΒΤΔΑΚΣΖΟ ΗΑΖ ΟΖ
ΓΓΖΣΟΚΖΗΟΖ ΘΑΟΖ

4. Oη ΢ιάβμη θαη μη ζπέζεηξ ημοξ με ημ
Βοδάκηημ
500 600 700 800 900
ΠΡΩΣΟΒΤΔΑΚΣΖΚΕ ΠΓΡΖΟΔΟ΢ ΙΓ΢ΟΒΤΔΑΚΣΖΚΕ ΠΓΡΖΟΔΟ΢
565
Γπηδνμμέξ
Αβάνςκ θαη
΢ιάβςκ
610
΢ηέρε
Εναθιείμο
717
΢ηέρε
Θέμκημξ Γ΄
Γγθαηαζηάζεηξ
΢ιάβςκ
784
Αλξή
ειεηηγθεζμκύ
Οηάΰπθ

5. ΢ιάβμη θαη Βοδάκηημ
• 6μξ αηώκαξ : Αθμιμοζμύκ ημοξ Ούκμοξ θαη ημοξ Αβάνμοξ θαη θάκμοκ
επηδνμμέξ ζηε κόηηα Βαιθακηθή θαη ζημκ ειιαδηθό πώνμ ζηναηηςηηθά.
• Από ημ 578 ανπίδεη ε εγθαηάζηαζε ζιαβηθώκ θύιςκ ζηε ζνάθε, ηε
Ιαθεδμκία, ηε Θεζζαιία θαη Πει/κεζμ
• 1μ ηέηανημ 7μο αη : Γγθαζίζηακηαη ζε πμιιέξ πόιεηξ θαη ζηεκ ύπαηζνμ
ηεξ Επείνμο , ηεξ Θεζζαιίαξ, Δοη. Ιαθεδμκίαξ, Πει/κήζμο, ζηα κεζηά
ημο Αηγαίμο
•Από ηα μέζα ημο 7μο αη : εγθαηαζηεμέκμη ζε πμιιέξ πενημπέξ,
μανηονμύκηαη ςξ γεςνγμί θαη θηεκμηνόθμη , όπςξ ε πενίπηςζε ηςκ
Βειεγεδεηώκ ζηε Θεζζαιία.

6. Οη ΢ιάβμη ημκ 7μ αηώκα
•Γαζαηάζηαζγ ζηαΰεζώθ κμάδπθ ζηγθ γπεελπηεζή Γηηάδα
΢θιαβεκίεξ:
αοηόκμμεξ κεζίδεξ
΢ιάβςκ, δηάζπανηεξ
ακάμεζα
ζημοξ Έιιεκεξ
Γπηζέζεηξ-Θεειαζίεξ
Πνμβιήμαηα επηθμηκςκίαξ
Ηςκζηακηηκμύπμιεξ-
Γονςπασθέξ επανπίεξ
( Θεζζαιμκίθε)

7. Ιέζα 8μο αη. :
Θαμβάκεη πώνα ε μεγάιε απμίθεζε ηεξ Πει/κήζμο.
Ανπέξ 9μο αη :
Ο αοημθνάημναξ Κηθεθόνμξ Α΄ εγθαηκηάδεη κέα
επμηθηζηηθή πμιηηηθή θαη ηεκ πενηιαμβάκεη ζηηξ
«θαθώζεηξ», δει. ημιμενά μηθμκμμηθά μέηνα πμο
πήνε γηα ηεκ ακάθαμρε ηεξ μηθμκμμίαξ :
Ιεηαθένμκηαη ζηηξ ζθιαβεκίεξ βοδακηηκμί οπήθμμη
απ΄όια ηα ζέμαηα ημο Βοδακηίμο.

8. Οη ΢ιάβμη θαη μη Γιιεκηθμί πιεζοζμμί ζημ
πέναζμα ηςκ πνόκςκ
•Ακάπηολε θμηκςκηθώκ + μηθμκμμηθώκ ζπέζεςκ
•Γπίδναζε πμιηηηζμμύ ειιεκηθώκ πιεζοζμώκ
•Ομαιή έκηαλε ημοξ ζηε βοδακηηκή θμηκςκία
ημκ 9μ θαη 10μ αηώκα
Γλειιεκηζμόξ ημοξ ζε ηνία (3) ζηάδηα
΢ηναηηςηηθή οπμηαγή
Γθπνηζηηακηζμόξ
Αθμμμίςζε θμηκςκηθή/εζκμιμγηθή

9. Γθπνηζηηακηζμόξ ηςκ ΢ιάβςκ
• Σμ 863 μ Ραηηζιάβμξ , εγεμόκαξ ηςκ ΢ιάβςκ, δεηά από
ημοξ Βοδακηηκμύξ κα ζηείιμοκ ηεναπμζηόιμοξ, γηα κα
δηδάλμοκ ζημ ιαό ημο ημ πνηζηηακηζμό.
• Ο Ιηπαήι Γ΄, αοημθνάημναξ ημο Βοδακηίμο , δέπηεθε ημ
αίηεμά ημο θαη μ παηνηάνπεξ Φώηημξ ακέζεζε ημ ένγμ ζε
δύμ αδέιθηα από ηε Θεζ/κίθε,ημκ Ηύνηιιμ θαη ημ Ιεζόδημ.
• Πανέμεηκακ εθεί γηα 3 πνόκηα

10. Οη άγημη Ηύνηιιμξ θαη Ιεζόδημξ
δηδάζθμοκ ημ πνηζηηακηζμό ζε
ζιαβόθςκμοξ πιεζοζμμύξ

11. Ε ζεμαζία ημο ένγμο ημο Ηύνηιιμο θαη
Ιεζόδημο
• Δηαμόνθςζακ ηε γναπηή γιώζζα ηςκ ΢ιάβςκ
• Γθπνηζηηάκηζακ ημοξ ΢ιάβμοξ
• Ονγάκςζακ ηεκ εθθιεζία ημοξ
• ΢οκέβαιιακ ζηεκ ακάπηολε θηιηθώκ δεζμώκ ακάμεζα ζημοξ
΢ιάβμοξ θαη ζημ Βοδάκηημ
Ο Υνηζηηακηζμόξ βμήζεζε ηα ζιαβηθά έζκε :
•κα ηζπονμπμηήζμοκ ηεκ θναηηθή ελμοζία,
•κα μνγακςζμύκ θμηκςκηθά θαη
•κα εηζέιζμοκ ζηεκ μμάδα ηςκ πμιηηηζμέκςκ ιαώκ

12. Ακηηζημηπία ιαηηκηθμύ-γιαγμιηηηθμύ
αιθαβήημο

13. Οη ΢ιάβμη ζηε Ιαγκεζία
• ΢ηε Ιαγκεζία εγθαηαζηάζεθακ ΢ιάβμη ηεξ θοιήξ ηςκ
Βειεγεδεηώκ ζηε δηάνθεηα ημο 7μο αη.
• Δεκ θαηάθενακ κα θαηαιάβμοκ ηε βοδακηηκή πόιε ηεξ
Δεμεηνηάδαξ.
• Υςνίξ πμιηηεηαθή μνγάκςζε, εκηάπζεθακ ζημ δημηθεηηθό
βοδακηηκό θμνμό θαη πανέμεηκακ θόνμο οπμηειείξ ζημοξ
Βοδακηηκμύξ.
• Απμθαιμύζακ ηεκ πόιε ηεξ Δεμεηνηάδαξ θαη ηε ζοκμηθία ημο
ιόθμο ηςκ Αγίςκ ζεμδώνςκ με ημ όκμμα “Goloz” , πμο
ζεμαίκεη ζηεκ παιαημζιαβηθή δηάιεθημ Ηέκηνμ Δημίθεζεξ.
• To “Goloz” , από πνμζδημνηζηηθόξ όνμξ ημο ηόπμο έγηκε
θονηώκομμ ημπςκύμημ ημκ 8μ αη., μεηαηνάπεθε ζηα ειιεκηθά
ζε «Γόιμξ» (ζεμενηκόξ Βόιμξ) θαη με ημ όκμμα αοηό
ακαθένεηαη ςξ ημ14μ αη.

14. Ο παιηόξ Βόιμξ

15. Ε ΢ΓΡΒΖΗΕ Ζ΢ΣΟΡΖΑ
΢ΣΑ ΒΑΘΗΑΚΖΑ

16. Μ Οηέθαθκμ Κεμάθεα είθαε κ δγμεκνλαόμ ηκν εζξνλκύ μεζαεπθεζκύ Οελΰεζκύ
ζλάηκνμ ζαε εδλνηήμ ηγμ μεαάηγμ δνθαζηείαμ ηπθ Κεμαθεδώθ. Θεπλείηαε έθαμ
από ηκνμ πεκ ζγμαθηεζκύμ Οέλΰκνμ γαεμόθεμ ζαε μαβί με ηκ αεκ ηκν Οάΰΰα
είθαε δεμεηεπηήμ ηγμ Οελΰεζήμ Μλδόδκιγμ Γζζηγζίαμ. Ε πελίκδκμ ηγμ
γαεμκθίαμ ηκν δεπλείηαε γ ζγμαθηεζόηελγ αεα ηγθ εζηκλία ζαε ηκθ πκηεηεζμό ηπθ
Οέλΰπθ.
΢ηέθακμξ Κεμάκηα Άγημξ ΢ομεώκ o Υηιακδανηκόξ

17. Άγημξ ΢άββαξ

18. ΙΟΚΕ ΥΖΘΑΚΔΑΡΖΟΤ

19. • Ὁ Ιηιμύηηκ βαζίιεοζε θαηά ηήκ
πενίμδμ 1282 - 1321. ΢' αὐηόκ ἡ
μεζαηςκηθή ΢ενβία ὀθείιεη ηήκ
ἐπέθηαζή ηεξ ζέ βάνμξ Ἑιιήκςκ θαί
Βμοιγάνςκ.
• Σό 1299 ὁ Αὐημθνάημναξ Ἀκδνόκηθμξ
Β' ὁ Παιαημιόγμξ ζύκαρε εἰνήκε μαδί
ημο, πμο ἐπηζθαγίζζεθε μέ ηόκ
πμιηηηθῆξ ζθμπημόηεημξ γάμμ ημῦ
΢ένβμο Ηνάιε μέ ηήκ μόιηξ πέκηε
ἐηῶκ ζογαηένα ημῦ Ἀκδνμκίθμο , ηήκ
΢ημςκίδα.
• Ἡ πνμίθα ηῆξ Βοδακηηκῆξ
Πνηγθίπηζζαξ ἦηακ ἡ ἀκαγκώνηζε ηῆξ
΢ενβηθῆξ θονηανπείαξ ζηίξ
θαηαθηεμέκεξ πενημπέξ.

20. H βοδακηηκή πνηγθίπηζζα ΢ημςκίδα, ζογαηένα ημο αοημθνάημνα Aκδνόκηθμο
B΄ Παιαημιόγμο θαη ζύδογμξ ημο θνάιε Mηιμύηηκ
(Mμκή Γθναηζάκηηζα, ημηπμγναθία πενί ημ 1318)

21. Νύλακμ Ιεηκύηεθ
( 13κμ αε.)
Ηαζηλκμκθαζηήλε
ζηκ Άαεκθ Όλκμ

22. Ε ΢ΣΓΦΕ ΣΟΤ ΑΤΣΟΗΡΑΣΟΡΑ
΢ΣΓΦΑΚΟΤ ΔΟΤ΢ΑΚ (1331)

23. Ο ζένβμξ εγεμόκαξ
΢ηέθακμξ Δμοζάκ
(1308-1355)
με ηε γοκαίθα ημο
Έιεκα ζε
ημηπμγναθία
ηεξ μμκήξ ημο
Θέζκμβμ, ζηα
ζεμενηκά ΢θόπηα

24. Δοκαζηηθμί γάμμη΢ένβςκ Βοδακηηκςκ
• Με δεζμκί Βνβαθηίκν ζαε Οελΰίαμ ηκθώδγζαθ ζαε με αάμκνμ μεηαιύ ηπθ
ΰαζεηεζώθ κεζκαεθεεώθ ηπθ δύκ ξπλώθ, πκν απκηεηκύζαθ μεα εδεόμκλθγ
δεεδθή αθααθώλεζγ αεα ηκ ζλάηκμ ηγμ ζελΰεζήμ δνθαζηείαμ :
• 1) Μ Οηέθαθκμ , αεκμ ηκν Κεμάθεα, παθηεύεηαε ηγθ Γνδκζία, αθεοεά ηκν
Ζζαάζεκν Ηκμθγθκύ(1190)
• 2) Μ ΰαζεηεάμ Ξάθηκζηαΰ παθηλεύεηαε ηγθ Άθθα,ζόλγ ηκν γαεμόθα ηκν
δεζπκηάηκν ηγμ Επείλκν (1219)
• 3) Μ ΰαζεηεάμ Ιεηκύηεθ παθηλεύεηαε ηγθ Οεμπθίδα, ζόλγ ηκν ανηκζλάηκλα
Αθδλόθεζκν Β΄Ναηαεκηκακν (1299)
• 4) Μ ΰαζεηεάμ Οηέθαθκμ Κηεηζάθζζε παθηλεύεηαε ηγθ Ιαλία Ναηαεκηκαίθα
(1324)
• 5) Μ ανηκζλάηκλαμ ηκν Βνβαθηίκν Ιαθκνήη Β΄Ναηαεκηόακμ παθηλεύεηαε
ηγθ Γηέθγ Δλααάζγ , ζόλγ ηκν Οέλΰκν άλξκθηα Ηπθ/θκν Δλααάζγ
(Κηλάαζαμ)
• 6) Μ Πβκύλαηβ Ιπλάθζκΰεημ παθηλεύεηαε ηγθ Γελήθγ Ηαθηαζκνβεθκύ,
δεζέαακθγ ηκν ανηκζλάηκλα Ζπάθθγ ΟΠ΄Ηαθηαζκνβεθκύ (1414)
• 7) Μ Θάβαλκμ Ιπλάθζκΰεημ παθηλεύεηαε ηγθ Γηέθγ Ναηαεκηκαίθα, ζόλγ ηκν
δεζπόηγ ηκν Ιπλεά (1446).

25. ΢ένβμη ζηε Θεζζαιία
• Ιεηαιύ ηπθ εηώθ 1349-1356 γ δεζζαηεζή εθδκξώλα ζαηά ηκ
μεααηύηελκ μέλκμ ηγμ εθζπμαηώθεηαε ζηκ ζλάηκμ ηκν
΢ηέθακμο Δμοζάκ , κ κπκίκμ ηκ 1345 είξε ανηκαθαζγλνξδεί
«ανηκζλάηπλ Οέλΰπθ , Γηηήθπθ , Βκνηαάλπθ ζαε Αηΰαθώθ».
• Μ ΢ομεώκ Οονόξ Παιαημιόγμξ, εηελκδαηήμ αδεηθόμ ηκν
Δκνζάθ από εηηγθίδα μγηέλα, κλίβεηαε γαεμόθαμ ζηγ Θεζζαηία.
• Γαζαδίζηαηαε ζηα Πλίζαηα , αηηά δεθ θηάθεε ζηγθ Αθαηκηεζή
Θεζζαηία, ηγ Δγμγηλεάδα ζαε ηκ Νήηεκ.
• Με Οέλΰκε γαεμόθεμ δγμεκύλαγζαθ ηεμ ΰάζεεμ αεα ηγθ άθδεζγ
ηκν μκθαξεζμκύ ζηα Ιεηέπλα.
• Μ ίδεκμ κ Ονμεώθ Μνλόμ Ναηαεκηόακμ αζπάζηγζε ηκ
μκθαξεζμό με ηκ όθκμα Ζςάζαθ ζαε έαεθε γαέηγμ ηγμ
μκθαζηεζήμ ζκεθόηγηαμ

26. ΖΓΡΑ ΙΟΚΕ ΙΓΣΑΙΟΡΦΩ΢Ε΢ ΣΟΤ
΢ΩΣΕΡΟ΢, ΟΠΟΤ ΙΟΚΑ΢Γ Ο
ΖΩΑ΢ΑΦ

27. Ε ημονθμθναηία ζηα
Βαιθάκηα

28. Ε ΟΘΩΙΑΚΖΗΕ ΑΤΣΟΗΡΑΣΟΡΖΑ

29. Ε πμιημνθία ηεξ Βηέκκεξ 1683

30. ΢ένβμη θαη ΄Γιιεκεξ επακαζηάηεξ
΢ένβμξ Υασκημύθμξ Έιιεκαξ ανμαηςιόξ

31. Γθναβμύνα ημο Βειηγναδίμο 16μξ αηώκαξ

32. • Γεώνγημξ Πέηνμβηηξ
(Ηαναγεώνγεξ).
• Μ αλξγαόμ ηπθ Οέλΰπθ
ζαηά ηγθ επαθάζηαζγ ηκν
1804-1813 πκν ηεηεζά
ζαηεζηάηγ από ηκθ
΢κνλζίη παζά.

33. Ιίιμξ Ομπνέκμβηηξ
΢ένβμξ
επακαζηάηεξ,
πνηζηηακόξ
μνζόδμλμξ, θαηά ημ
ζνήζθεομα,
Πνίγθηπαξ, ηδνοηήξ
θαη Εγεμόκαξ ηεξ
κεόηενεξ ΢ενβίαξ,
θαζώξ θαη ηεξ
μμώκομεξ βαζηιηθήξ
δοκαζηείαξ ηεξ
΢ενβίαξ.

35. Γιιεκηθέξ πανμηθίεξ ζηε ΢ενβία
΄Ιέζα 16μο-ηέιε 17μο αε.κε πλώηεμ αθαθκλέμ εηηγθεζήμ παλκνζίαμ ζηγ
Βκρΰκθηίθα.
Ανπέξ 17μο αη. μεηά ηγθ πααίπζγ ηγμ εελήθγμ ζηγ ΰαηζαθεζή αθδεί ηκ εμπόλεκ,
ζηκ κπκίκ επεδίδκθηαε με επεηνξία κε Έηηγθεμ έμπκλκε.
Νκηηά ηα μεηαθαζηενηεζά λεύμαηα Γηηήθπθ, ζνλίπμ ηγμ Ιαζεδκθίαμ, έςξ ημ
19μ αη ζηγ Οελΰία, ζηγ Κίζζα, Ηναγθμύγεβαηξ, Ηνμύζεβαηξ, ΢μεκηένεβμ,
΢άμπαηξ, Πμδάνεβαηξ, Βειηγνάδη.
Οηκ ΢εμιίκμ,18μ θαη 19μ αε.κε Έηηγθεμ αλεδμκύζαθ 1000 πελίπκν ονξέμ.
Ιέζα 19μο αη ζημ Βειηγνάδη βκύζαθ πελίπκν 109 εηηγθεζέμ κεζκαέθεεεμ, πκν
δεαζλίδγζαθ : π.ξ. κ Ζ. Αθδκύηαμ πμ εδλνηήμ ηγμ Γδθεζήμ Πλάπεβαμ ηγμ
Οελΰίαμ, γ κεζκαέθεεα Ηκνμαθκύδγ, κε αδεηθκί Γελμάθγ πμ ηλαπεβίηεμ, κ
ΰεκμήξαθκμ Οεόθηκμ, κε μεααηέμπκλκε Γν. Θπμάμ, Ιπκνζκνΰάηαμ, Νκύηεκν,
Δπαλάθκν ζαε πκηηκί άηηκε.

36. Ημηκςκηθή ζέζε Γιιήκςκ ΢ενβίαξ
Με Έηηγθεμ ηγμ δεαζπκλάμ, όπκν ήηαθ ζνμπααείμ ζαε είξαθ κεζκθκμεζή
ενξέλεεα έξηεβαθ δηθά ημοξ ζπμιεία («Γηηγθκμκνζείκ» ζηκ Οεμηίθκ, εηηγθεζό
ζξκηείκ ζηκ Βεηεαλάδε, ζηκ Κόΰε Οαθη, όπκν θκεηκύζαθ ζαε Οέλΰκε μαδγηέμ) ή
εδλύκθηαθ εηηγθεζέμ ζξκηεζέμ αδεηθόηγηεμ
Με Έηηγθεμ απόδγμκε με ζζηγλή ελααζία πιμύηηζακ, εκζςμαηώζεθακ αλήακλα
ζηγ ζελΰεζή ζκεθπθία νεκδεηώθηαμ ηγ ζελΰεζή αηώζζα ζαε θκκηλκπία ζαε με
εοενγεζίεξ ηίμγζαθ ηγ ξώλα πκν ηκνμ θεηκιέθγζε ζαε ηκνμ αθέδεειε.
Ιεαάηκε ενελαέηεμ κ Γν. Θπμάμ, ηκ βεύακμ Ηίζγ, γ Ι. Πλεαθηαθύηηκν, κ Οίμκμ
Ιπάζεαμ ζ. Ά.
Πλεεμ από ηκνμ πεκ ζπκνδαίκνμ δεμάνπμοξ ημο ΢εμιίκμο ήηαθ Έηηγθεμ, κ Ζπ.
Ηαηηεαλάθκν, κ Ηπθ/θκμ Αδαθαζίκν Νέηλκΰεημ, κ Ναθααεώηγμ Ιόλθγμ.
΢ημ Βειηγνάδη , δεέπλεοε πμ δήμαλξκμ κ Ηώζηαμ Ηκνμαθκύδγμ , κ κπκίκμ
δεεηέηεζε ζαε Ρπκνλαόμ Μεζκθκμεζώθ ηγμ Οελΰίαμ.

37. Έιιεκεξ θαη ΢ένβμη ζημκ
20μ αη.

38. ΠΑ ΒΑΘΗΑΚΖΑ ΙΓΠΑ ΠΜΚ
Α΄ΝΑΓΗΜΟΙΖΜ ΝΜΘΓΙΜ

39. Γιςζζηθέξ επηδνάζεηξ
• Ε ηελάζηεα μεηαζίθγζγ ηπθ ζηαΰεζώθ θύηπθ ζαηά ηκθ 5κ ζαε 6κ αε, → θέεμ
ζνθδήζεμ ζηα Βαηζάθεα.
• Ε ζνθύπαλιγ ηπθ 2 ηαώθ ζαε γ αθάπηνιγ δεζμώθ ζε πκηηκύμ ηκμείμ είξε
ζαθ απκηέηεζμα αηπζζεζέμ αηηγηεπεδλάζεεμ.
• Πμιιμί ΢ιάβμη αθμμμηώζεθακ γιςζζηθά :
• Οηα ξλόθεα ηγμ αθκδεζήμ αθάπηνιγμ ηκν Βνβαθηίκν πκηηκί Οηάΰκε,
πλκζεεμέθκν θα ζνθαηηάζζκθηαε ζηα αζηεζά ζέθηλα, έμαδαθ εηηγθεζά ζαε
πλώηκε ήηαθ κε πλκύξκθηεμ Οηάΰκε.
• Όηαθ αζπάζηγζαθ ηκ ΢λεζηεαθεζμό , ηόζκ ζηα μκθαζηήλεα όζκ ζαε ζηα
ζηαΰεζά ξπλεά δεαδόδγζε γ ζκεθή εηηγθεζή.
• Νκηηκί Οηάΰκε επίζγμ νπγλεηκύζαθ ζηκ ΰνβαθηεθό ζηλαηό, πκηηκί πήλαθ
αιεώμαηα ζαε αθααζάζηγζαθ θα μεηκύθ εηηγθεζά

40. Β)΢ιαβηθά ημπςκύμηα θαη ζιαβηθέξ ιέλεηξ ζηεκ ειιεκηθή
• Πα ζιαβηθά ημπςκύμηα μαληνλκύθ ηγθ εαζαηάζηαζγ ηπθ Οηάΰπθ ζηκθ
εηηαδεζό ξώλκ.
• Ιόθκ ζηγθ πελεκξή μαμ ζαηααλάθκθηαε ηα παλαζάηπ :
• Βειεζηίκμ (από ηκ Veles=κ Βέηεμ είθαε κ δεόμ ηπθ ζκπαδεώθ ζαε ηπθ
πκεμέθπθ, εθώ ζξεηίβεηαε με ηκ εμπόλεκ ζαε ηγ μααεία ), Βόιμξ, Βνβίηζα,
Βλύθεθα, Γαύλεαθγ, Γκλίηζα, Δαακλά, Δάζδεθγ, Ιαζλεθίηζα, Νηεαζίδε,
Οηααεάηεμ, Πύλθαΰκμ, Γλεΰεθά, Πζαλίηζαθγ ζ. ά.
• Σα δάκεηα από ηε ζιαβηθή, πκν επεΰεώθκνθ ζήμελα ζηγθ εηηγθεζή αηώζζα,
πλκέλξκθηαε πμ επί ηκ πηείζηκθ από ηγ ζθαίλα ηήμ αεπλαίαμ, ηγμ ζηγθκ-
ηλκθίαμ ζαε ηγμ κλκηκαίαμ θνηώθ ζαε βώπθ [π.ξ. ιόγγμξ (ζηαΰ. longu),
βάιημξ (blato) ζ.ά.], βίηζα, μπμοπόξ (=ζζόθγ), κηόμπνμξ (=εεηεζλεθήμ),
νμύπμ, ζακόξ, ζβάνκα (=ζνλόμεθκ αεπλαεζό ελααηείκ), ηζακηήια
(=αλαξθκίθαθηκ ύθαζμα αεα ηκ ζηλάααεζμα ηκύ ηνλεκύ) , βνοθόιαθαξ,
γαύνμξ, γηάθθα, γθιάβα, γμύκα, δναγάηεξ, θανβέιη, θόνα, θμηέηζη,
θόηζη, πνμγθάς, ζηάκε, ζημύμπμξ,ζηνίγγια, ηζέιηγθαξ θ. ά.
• .

41. ΓΘΘΕΚΖΗΑ ΓΠΩΚΤΙΑ ΢ΓΡΒΖΗΕ΢
ΠΡΟΓΘΓΤ΢Ε΢
 ΒΑΗΡΑΣ΢Α΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ bakrac ζαβάθε
(bakar ξαηζόμ)
 ΒΓΔΟΤΡΕ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ vedar, ιύηεθκ
πκεμεθεζό) δκξείκ
 ΒΓΘΘΕ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ bel πκν ζγμαίθεε
άζπλκμ.
 ΒΖΗΓΘΑ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ bik πκν ζγμαίθεε
ηαύλκμ.
 ΒΘΑΔΕ΢ :. επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ vlad πκν ζγμαίθεε
εικνζία.
 ΓΗΘΑΒΑΚΕ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ glavan πκν
ζγμαίθεε ζπκνδαίκμ, ζύλεκμ (glava = ζεθάηε)
 ΓΗΟΘΓΙΕ΢, ΓΟΘΓΙΕ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ
golem πκν ζγμαίθεε μεαάηκμ.
 ΓΗΟΘΓΣ΢Ο΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ golec πκν
ζγμαίθεε ανμθόμ

42. ΓΘΘΕΚΖΗΑ ΓΠΩΚΤΙΑ ΢ΓΡΒΖΗΕ΢
ΠΡΟΓΘΓΤ΢Ε΢
 ΔΑΙΠΑ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ zaba
πκν ζγμαίθεε ΰάηλαξκμ.
 ΔΑΡΟ΢-ΔΑΡΑ΢ : επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ
zar πκν ζγμαίθεε αθαμμέθκ ζάλΰκνθκ.
 ΔΖΣ΢Α΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ zica
πκν ζγμαίθεε ζύλμα.
 ΔΘΑΣΑΚΟ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ
zlatan πκν ζγμαίθεε μαηαμαηέθεκμ (zlato = ξλνζάθε).
 ΔΟΘΩΣΑ΢: : επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ
zoloto πκν ζγμαίθεε ξλνζάθε
 ΗΑΙΓΚΟ΢, ΗΑΙΓΚΟΠΟΤΘΟ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από
ηγ ζηαΰεζή ηέιγ kamen πκν ζγμαίθεε ηίδκμ-πέηλα.
 ΗΑΣ΢ΑΡΕ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ
kacar πκν ζγμαίθεε ζαδκπκεόμ-ΰαλεηκπκεόμ.
 ΗΟΤΓΖΑ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ kuja
πκν ζγμαίθεε πεηαηπηήμ
 ΗΡΑΘΕ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ kral
πκν ζγμαίθεε ΰαζεηεάμ

43. ΓΘΘΕΚΖΗΑ ΓΠΩΚΤΙΑ ΢ΓΡΒΖΗΕ΢
ΠΡΟΓΘΓΤ΢Ε΢
 ΘΖΟΤΙΠΕ΢: : επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή
ηέιγ ljubi πκν ζγμαίθεε ααάπγ.
 ΙΠΓΘΟ΢,ΙΠΓΘΘΟ΢,ΙΠΓΘΕ΢,ΙΠΓΘΖΑ΢: επώθνμκ
πλκελξόμεθκ από ηγθ ζηαΰεζή ηέιγ bel=άζπλκμ
 ΡΑΓΗΑΒΕ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ
rqkavu πκν ζγμαίθεε ξεελκδύθαμκμ.
 Σ΢ΓΚΣΟ΢: επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ
cedo πκν ζγμαίθεε παεδί, ηέζθκ.
 Σ΢ΖΣ΢Ο΢, Σ΢ΖΣ΢Ε΢, Σ΢ΖΣ΢ΟΠΟΤΘΟ΢: επώθνμκ
πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ cico πκν ζγμαίθεε,
δείκμ.
 ΢ΟΤΡΘΑ΢ : επώθνμκ πλκελξόμεθκ από ηγ ζηαΰεζή ηέιγ
surla πκν ζγμαίθεε πλκΰκζζίδα ή θηκαέλα.
 ΓΡΑΖΗΟ΢ : μεα από ηεμ πεδαθέμ πλκεηεύζεεμ ηγμ ηέιγμ
είθαε ζαε από ηγ ζελΰεζή ηέιγ greki = έμπκλκμ

44. ΢ενβηθή μεζαηςκηθή ιμγμηεπκία
• Πκθ 9μ αη.:
• ζημ Βοδάκηημ εζδγηώθεηαε εδεαίηελκ εθδεαθέλκθ αεα ηγθ αλξαία
εηηγθεζή ζηγλκθκμεά.
• Ε δγμεκνλαία ηγμ ζηαΰεζήμ αλαθήμ →
• ανάπτυξη ςερβικήσ λογοτεχνίασ
• ηέιε 12μο θαη ανπέξ 13μο αη :
• Νάθπ ζηεμ παλαδόζεεμ ηκν Ηύλεηηκν ζαε ηκν Ιεδόδεκν
αθαπηύζζεηαε ε ακελάνηεηε ζενβηθή μεζαηςκηθή ιμγμηεπκία.
• Ογμαθηεζή γ ζνμΰκηή ηκν πλώηκν Οελΰκν αλξεεπεζζόπκν
΢άββα ζαε ηκν ζελΰεζκύ μμκαζηενημύ Υηιακδανίμο

45. Ημηκμί βαιθακηθμί μύζμη
Ο ηζημνηθόξ Nikolaj Todorov μαμ ηέεε όηε από ηκθ 15κ-19κ αεώθα κ
ΰαηζαθεζόμ ξώλκμ αθήζεε ζε μεα ζνθέξεεα ηγθ κπκία δεθ δεέζπαζε, αηηά
εθίζξνζε γ κδπμαθεζή Ηαηάζηγζγ.
1) ε θμηκή ηζημνηθή μμίνα θαη
2) ε θμηκή ζνεζθεία ηςκ ιαώκ ηεξ Βαιθακηθήξ θάης από ηεκ
μζςμακηθή θονηανπία → δεμημονγήζεθακ πμιηηηζμηθέξ μμμηόηεηεξ
ακάμεζα ζημοξ ιαμύξ
Μ Βάιηεν Πμύπκεν αθαθέλεε όηε γ εζηκλία ηγ Κκηεκαθαηκηεζήμ
Γνλώπγμ ΰκήδγζε ζηγθ αθάμεειγ ηπθ πκηεηεζμώθ,ηπθ γδώθ ζαε ηπθ
εδίμπθ,ζαδώμ ζαε ηγμ αηώζζαμ, από ηγθ ΰνβαθηεθή επκξή μέξλε ηγθ
πελίκδκ ηγμ Πκνλζκζλαηίαμ.
Ε Σμονθμθναηία θαη μη ζοκέπεηέξ ηεξ, ηδηαίηενα ανκεηηθέξ εμπεηνίεξ
γηα ημοξ ιαμύξ, απμηειεί θμηκό ηόπμ ηόζμ ζηε ιασθή όζμ θαη ζηε
ιόγηα ιμγμηεπκηθή πανάδμζε ηςκ ιαώκ ηεξ Βαιθακηθήξ, πμο
εθθνάδεη ηηξ ειπίδεξ ηςκ βαιθακηθώκ ιαώκ γηα απειεοζένςζε.
Αθνηηηθά θαη θιέθηηθα δεμμηηθά ηναγμύδηα έπμοκ πμιιέξ μμμηόηεηεξ
με ηα ηναγμύδηα γηα ημοξ ΢ένβμοξ Υασκημύθμοξ.

46. ΖΓΡΑ ΙΟΚΕ ΥΖΘΑΚΔΑΡΖΟΤ

48. ΒΤΔΑΚΣΖΚΕ ΔΩΓΡΑΦΖΗΕ ΢ΣΖ΢ ΓΗΗΘΕ΢ΖΓ΢ ΗΑΖ ΣΑ
ΙΟΚΑ΢ΣΕΡΖΑ ΣΕ΢ ΢ΓΡΒΖΑ΢
Ε ζενβηθή ανπηηεθημκηθή απκηεηεί μίαμα ΰνβαθηεθκύ ζαε δνηεζκύ
λνδμκύ.
Ακηίζεηα ε Δςγναθηθή παλάδκζγ ηπθ ηκεξκαλαθεώθ είθαε
εθηεηώμ ΰνβαθηεθή, ζνξθά από ΰνβαθηεθκύμ βπαλάθκνμ .
Ηύλεα πγαή άθηηγζγμ ζαηηεηεξθεζώθ πλκηύππθ ζαε ζνξθά
πλόζζηγζγμ ΰνβαθηεθώθ βπαλάθπθ νπήλιε γ
Ηςκζηακηηκμύπμιε.
Γεα ηκνμ Οέλΰκνμ ζγμαθηεζή ήηαθ ζαε γ ζνμΰκηή ηγμ
Θεζζαιμκίθεξ, πκν δεαδέηεε ηκ πηεκθέζηγμα ηγμ γεςγναθηθήξ
γεηηκίαζεξ ζαε ηγθ αίαηγ ηγμ πόηγμ ηκν δανμαηκνλακύ Ααίκν
Δγμγηλίκν γ ηαηλεία ηκν κπκίκν αθώλεζε επίζγμ μεαάηγ
ειάπηπζγ.
Έθαμ ηλίηκμ πόηκμ έηιγμ νπήλιε ηκ Άγημκ Όνμξ πκν επγλέαζε
πκηύπηενλα ηκθ ζόζμκ ηπθ Οηάΰπθ.

49. Ηκμθήθεεα Δπαλαθεζή
Οηκ δεύηενμ μηζό ημο 12μο
αεώθα κ Άγημξ ΢άββαξ με ηκθ
παηέλα ηκν Ονμεώθ
επαθεδλύκνθ ηγ Ικθή
΢εηαθδαλίκν ζαε αθκίακνθ ηκ
δλόμκ αεα μεα μαζλόξλκθγ
πκηεηεζηεζή επαθή ηκν
ζελΰεζκύ ηακύ με ηκ Άαεκθ
Όλκμ ζαε ηγ Θεζζαηκθίζγ. Οηγ
Θεζζαηκθίζγ κ άαεκμ ηπθ
Οέλΰπθ πλκμγδεύεηαε
ηεεηκνλαεζά ζζεύγ ζαε εεζόθεμ
εθώ παλάηηγηα ζαηεί
βπαλάθκνμ αεα θα
δεαζκζμήζκνθ ζελΰεζά μθγμεία.

50. ΢μπόηζακη

51. Ηκίμγζγ ηγμ Θεκηόζκν Οκπόηζαθε 14κμ
αεώθαμ

52. Ιηιέζεβα

53. Μ Άααεηκμ από ηγθ παλάζηαζγ ηκν ηίδκν ζηγ
Ικθή Ιεηέζεΰα (1228)

55. Γθναηζάκηηζα

56. Ακάιερηξ ηεξ Θεμηόθμο Γθναηζάκηηζα 14μξ
αηώκαξ

57. Ο καόξ ημο Αγίμο ΢άββα ζημ Βειηγνάδη

58. Ε ΙΟΤ΢ΖΗΕ ΠΟΤ ΙΑ΢ ΓΚΩΚΓΖ…

60. Εδώ είναι ΒΑΛΚΑΝΙΑ!
• Με Βαηζαθεζέμ μεηπδίεμ είθαε εύζκηα
αθηεηγπηέμ ζαε αθααθπλίζεμεμ .
• Ε Οέλΰεζή μκνζεζή είθαε έθαμ ζνθδναζμόμ
παλαδόζεπθ:
●Οηαΰεζήμ παλάδκζγμ πλκξλεζηεαθεζώθ ξλόθπθ,
• Βνβαθηεθήμ ζαε
• Μδπμαθεζήμ.

62. Οη μμοζηθμί Ρμμ
• Με μκνζεζκί Ξκμ πκν μεηαθάζηενζαθ από ηγθ Ζθδία
ζηγθ Αθαηκηία ζαε μεηά από ηγθ Αθαηκηία ζηα
Βαηζάθεα μεηά ηκ 14κ αεώθα, έμαδαθ πκηύ ζύθηκμα ηγ
μκνζεζή δεαθόλπθ ηαώθ, με ηγθ μκνζεζή ηγμ
Αθαηκηίαμ πμ ΰάζγ.
• Μ θκμαδεζόμ ηλόπκμ ηγμ βπήμ ηκνμ ζνθέΰαηε ζηκ θα
δεαδώζκνθ ό, ηε αθώλεβαθ ζε ζάδε απθεά ηπθ
Βαηζαθίπθ ζαε ζηγθ Αθαηκηία.

63. ηζηγγάκηθε μνπήζηνα

65. ΢αλαζηγλεζηεζά Βαηζαθεζήμ
μκνζεζήμ
• 1. Ε μκνζεζή ζηγθ Γνλώπγ είθαε ζνλίπμ
μκθκθπθεζή. Αθηίδεηα ζηγ Ιεζόαεεκ ζαε ηα
Βαηζάθεα ζνθαθηεέηαε ηκ πκηνθπθεζό ηλαακύδε .
• 2. Με μεαάηεμ δεαθκλέμ ζηγθ παλαδκζεαζή
μκνζεζή ηγμ Γνλώπγμ εμθαθίβκθηαε ζνλίπμ ζηγ
ξλήζγ ηγμ θπθήμ ζαε ηκ γξόξλπμα ηπθ
μκνζεζώθ κλαάθπθ.

66. θλκύηα

67. γθμύζια

68. • Το «ηζόηζεθ» čoček εκθαλίδεηαη αρτηθά
ζηα Βαιθάληα, ζηης αρτές ηοσ 19οσ αη.
Πρόθεηηαη γηα ηης κπάληες ηωλ χάλκινων
πνευζηών ηωλ ηζηγγάλωλ θαη ηε κοσζηθή
ποσ παίδοσλ ασηές.
• Αποηειεί θαηάιοηπο από ηελ παροσζία ηωλ
οζωκαληθώλ ζηραηηωηηθώλ κπαληώλ ζηελ
εσρύηερε περηοτή ηωλ Βαιθαλίωλ, θσρίως
ζηε Σερβία θαη ζηε Γσηηθή Μαθεδολία.

69. Σα Υάιθηκα

70. Γζόλαθ Ιπλέαζκΰεημ

71. Ε ΙΟΤ΢ΖΗΕ ΠΟΤ ΙΑ΢ ΓΚΩΚΓΖ

73. « Σηα Βαιθάληα οη Σέρβοη περηβάιιοληαη από κε ζιαβηθούς ιαούς, ο
θαζέλας από ηοσς οποίοσς έτεη δηθή ηοσ τορεσηηθή παράδοζε. Ιδηαίηερε
αιιειεπίδραζε θαη ποιιά θοηλά ζεκεία σπάρτοσλ κε ηοσς ειιεληθούς
τορούς, ηδηαίηερα ηες Μαθεδολίας».

74. ΢κλόμ Ιαζεδκθίαμ

75. • ” Πα ξάηζεθα είθαε ηα όλααθα πκν ξλγζεμκπκεκύζαθ κε
πελεθελόμεθεμ ζκμπαθίεμ, ζε όηα ζξεδόθ ηα Βαηζάθεα, αιιά
αγαπήζεθακ ηδηαίηενα ζηε ΢ενβία θαη ζηε Ιαθεδμκία. Αθ ζαε
κ λνδμόμ ηκνμ δεαθέλεε από πελεκξή ζε πελεκξή, ηα ξάηζεθα
πθενζηά όλααθα είθαε παθηκύ ηα ίδεα: θιανίκμ, ηνμμπόκη,
ηνμμπέηα θαη θμνκέηα ζοκμδεύμκηαη από ημ κηαμύιη θαη ημ
ηύμπακμ με πηαηίκη, δγμεκνλακύθ ηκθ ξαλαζηγλεζηεζό ήξκ ηγμ
μαζεδκθεζήμ παλαδκζεαζήμ μκνζεζήμ.

76. ζέλΰεζκμ ξκλόμ

77. ζέλΰεζκμ ξκλόμ

78. ΢κλόμ Δνηεζήμ Ιαζεδκθίαμ

79. ΢αζαπκζέλΰεζκ

80. ΢αζαπκζέλΰεζκ

81. ΢αζαπκζέλΰεζκ

82. «Από ηεμ μεηπδίεμ πκν επγλέαζαθ
πελεζζόηελκ ηγθ ζαηηεηεξθεζή μκν
πλκζππεζόηγηα, είθαε γ μκνζεζή από ηγθ
ηαεθία «Ξεμπέηεζκ» ηκν Οηαύλκν
Λαλξάζκν (1983).
Πα λεμπέηεζα είθαε, μάηηκθ, γ ζαηύηελγ
μκνζεζή πκν έξκνθ ηα Βαηζάθεα - έθα
θνζεζό μείαμα κδπμαθεζήμ ζαε κλδόδκιγμ
μκνζεζήμ. Ε ζένβηθε μμοζηθή πάκηα
οπήνλε θάης από ηε μεγάιε επηννμή
ηεξ ειιεκηθήξ μμοζηθήξ. Πκ λεμπέηεζκ,
ηκ αθαζάηεμα ηγμ κδπμαθεζήμ ζαε ηγμ
κλδόδκιγμ μεηααξκηίαμ, είθαε ίζπμ ηκ
ζαηύηελκ πκν έξκνμε ζηα Βαηζάθεα».
Γζόλαθ Ιπλέαζκΰεημ

83. ΢ενβία θαη Γιιάδα ζημ πάνηε ηεξ
Γονώπεξ