Gezi Parkı Protestoları, Türkiye Tüketicisinin değişen ve yükselen değerlerinin yanısıra tutumlarına ilişkin çok önemli örnekler sergilemiştir. Yeni Türkiye’nin yeni tüketicilerini anlamak ve bu doğrultuda iletişim stratejilerini gözden geçirmek, artık zorunluluktur

1. GEZİPARKI’ndan
Şirketlerinve
İletişimcilerin
çıkarabileceği
DERSLER
SelimErbay-2014

2. 1

3. GeziParkıProtestoları,TürkiyeTüketicisinindeğişenveyükselendeğerlerinin
yanısıratutumlarınailişkinçokönemliörneklersergilemiştir. YeniTürkiye’ninyeni
tüketicilerini anlamakvebudoğrultuda iletişimstratejilerinigözdengeçirmek,artık
zorunluluktur!
2

4. “Gezi, devasa bir rahimdi, ve yine orada yepyeni
bir kuşak doğdu.” Küçük İskender /Şair
3
Türkiye’nin yeni tüketicisi, 5-10 yıl öncesindan çok daha farklı tercih ve tutumlara sahiptir.

5. 1980 sonrası, toplu hareketlerden ve gruplaşmalardan
kaçınan Türk Tüketicisi, global networkleşme trendleri
doğrultusunda ve sosyal medya kullanım alışkanlıklarının
etkisi ile paylaşılan değerler ekseninde, toplu/grup
(tribe) olarak davranmayı benimsemektedir. Ait olma
(inclusiveness ) veya bir parçası olma (tribal) , Gezi Parkı
protestoları ile ortak bilinç düzeyine ulaşmıştır.
4
1- Kimlik ve Aidiyet
Identity and Belonging

6. Pazarlama jargonunun klasik müşteri segmentasyon kriterleri (eğitim, gelir grubu, yaş, cinsiyet)
geçerliliğini yitirmiştir. Türk tüketicisi kendi kimliğini, sosyal etkileşimleri, paylaştığı değerler, iletişim
içinde ve parçası olduğu sosyal gruplar ekseninde, kendisi tanımlamayı ve önermeyi tercih etmektedir.
Bu yeni tüketiciyi, paylaşılan değerler doğrultusunda tanımlamak, dinlemek, anlamak ve aynı dili
konuşarak iletişime geçmek, başarının temel koşullarından biri olarak değerlendirilmelidir.
5
1- Kimlik ve Aidiyet
Identity and Belonging

7. 2- Evrensel Değerler ve Sorumluluk
Universal Values and Responsibility
6
Çevresel duyarlılık, saygın kentleşme, insanca çalışma koşulları, etik yönetim, bireysel yaşam
alanlarına saygı, kendini ifade etme ve iletişim özgürlüğü, yeni Türkiye Tüketicisini tanımlayan, ve
etkileyen temel ve paylaşılan değerler olarak öne çıkıyor ve kurumlardan da talep ediliyor.
Üreticilerin, kalite, fiyat ve satış sonrası hizmetleri kadar, sosyal sorumluluk, etik iş yapma
ilkeleri ve çevresel duyarlılık gibi evrensel değerlere yönelik çabaları, bir o kadar önem kazanıyor.

8. Kurumlar ve markalar, tüketicileri ile
duygusal iletişimlerini, sorumluluk
üstlendikleri evrensel ve paylaşılan
değerler üzerinden planlama gerçeğini
ve gereğini, artık anlamalıdırlar.
Dünyayı umursuyorlar ve markalarının
dünya için yaptıklarını ve satınalma
kararlarının, çevresel etkilerini
bilmek istiyorlar.
7
2- Evrensel Değerler ve Sorumluluk
Universal Values and Responsibility

9. 3- Diyalog ve Sosyal Etkileşim
Conversation and Social interaction
Türkiye Tüketicisi, kendisine tek yönlü iletişim ile sunulan tekliflerden eskisi kadar etkilenmiyor ve
diyalog talep ediyor. Kendini içine alacak her paylaşılan değere dayalı olarak harekete geçmeye hazır.
Markaların insanları biraraya getirme çabaları, bireyselleşmiş vaadlerden çok daha önemli bir iletişim
şekline dönüşüyor. Bireysel marka sadakatı, ait olduğu sosyal grubun marka sadakati ile yer
değiştiriyor. Markanın tek taraflı önerisi yerine, sosyal network paydaşının önerisi daha geçerli oluyor.
Eski segmentasyon formullerine dayalı iletişim mesajları, sahibini bulmadan kayboluyor.
8

10. 9
Sermayenin ve zenginliğin, yukarılarda bir yerlerde toplanmasına karşın bireyselleşen tüketici gücünün
aşağılarda hayli dağıldığının farkına varmış durumdalar. Ortak bir değer ekseninde harekete
geçebilme ve dengeleri değiştirebilme yeteneklerini keşfettiler. Kendilerine dokunabilen, doğru ve
ilham veren değer tekliflerini, sosyal iletişim araçları ile paylaşıyor ve ortak hareket edebiliyorlar.
Markalar, bireyselleşen tüketici üzerinde azalan güçlerini, ancak ortak algı ve etkileşim yaratarak
geri kazanabilirler. Nike, “ Just do it” yaklaşımı ile bunu başaran bir örnek.
3- Diyalog ve Sosyal Etkileşim
Conversation and Social interaction

11. 4- Dijitalizasyon
Digitalization
10
Dijital teknolojinin bicimlendirdiği yeni bilgi ve iletişim dünyasına adapte olmuş durumdalar. Bu yeni
yaşam tarzının etkilendiği tüm temel trendlerden (Globalization, Social Network, Prosumerization, Cloud
Platformization, Millennialization) paylarını alıyorlar.

12. 11
Bazı markalar, dijital platformlarda yer alarak, sosyal
medya stratejilerine sahip olduklarını düşünüyorlar.
Geleneksel tek yönlü iletişim taktiklerinin sosyal
medya türevleri, yeni tüketicinin istediği; karşılıklı
diyalog, interaktivite ve etkileşim sonuçları
yaratamaz ve başarısızdır.
4- Dijitalizasyon
Digitalization

13. 12
İsteklerini, beklentilerini ve kimliklerini, net bir şekilde ortaya koyarak, açık iletişimden yana olduklarını
sergiliyorlar, aynı samimi ve transparan yaklaşımı markalarını kullandıkları şirketlerden de bekliyorlar.
5- Açık İletişim ve samimiyet
Open Communication and sincerity

14. 413
Kurumlar ve markalar, karşılıklı, samimi ve açık iletişim tercihlerini ortaya koyan tüketicilerini,
raslantısal örnekleme dayalı anketler ve seçmeli sorulara verilen yanıtlara dayanarak tanıyamaz ve
anlayamaz. Karşılıklı iletişimi olanaklı kılacak, monologlar yerine diyalogları yaratacak, yaratıcı ve
samimi iletişim platformlarını, tüketici günlerini ve forumlarını, saydam tüketici bilgilendirme
yayınlarını geliştirmek ve katılımcılığı özendirmek zorundadırlar.
5- Açık İletişim ve samimiyet
Open Communication and sincerity

15. 4
6- Yaratıcı ve Zeki Mizah Anlayışı
Creative and Clever Sense of Humor
14
Geleneksel mizah anlayışı yerine, durumsal komediye daha yatkın espri ve nükte odaklılar. Dijital
iletişimin zorladığı karekter sınırlamaları, yaratıcılıklarını daha da zorluyor ve keskinleştiriyor. Bireylerin
komiklikleri yerine olayların ve koşulların gülmece tarafını tercih ediyorlar. Kendilerini eğlendiren zekice
tasarlanmış mesajlara karşı daha duyarlılar.

16. 15
1970 yılların mizah dergileri ile doruklara çıkan karikatürsel mizah anlayışı, Türkiye tüketicisinin Gezi
Parkı deneyimi ile durumsal sosyal medya mizahı deneyimine dönüşmüştür.
Her tüketici, marka/ürün iletişiminde mizaha tepki verir. Artık, yeni Türkiye tüketicisini kazanmak,
zeki ve yaratıcı mizah ile başarılabilir..
6- Yaratıcı ve Zeki Mizah Anlayışı
Creative and Clever Sense of Humor

17. 7- Pratiklik, Hız ve Yaratıcı Çözümler
Practicality, Speed, Creative Solution
16
İçinde bulunduğumuz koşullar; yaratıcı, pratik, ve hızla sunulan ürün ve teklifler ile, güçlü rekabet
avantajlarına sahip olma fırsatlarını yaratmakatadır. Gezi Parkı süreci, bireysel yaratıcılığı
tetiklediği kadar, hızlı ve yaratıcı tekliflerin başarı ile karşılığını bulduğu girişimcilik ve tüketici
kabul örneklerine de sahne olmuştur.

18. 17
7- Pratiklik, Hız ve Yaratıcı Çözümler
Practicality, Speed, Creative Solution

19. 8- Bireysellik, Farklılık, Otantiklik
Individuality, Diversity, Authenticity
18
Türk tüketicisi; bireysellik ve farklılıkları höşgörü ile karşılamayı, ortak değerler ekseninde
kucaklamayı kabul etmesine karşın, benzerleşmeyi ve aynılaşmayı redederek, otantikliğinde ısrar
etmektedir.

20. 19
8- Bireysellik, Farklılık, Otantiklik
Individuality, Diversity, Authenticity
Şirketler ve markalar, taklitler ve benzerliklere dayalı yaklaşımları ile sürüdürülebilir rekabet
avantajları elde edemez ve kalıcı olmayı başaramazlar. Kişisel değerleri doğrultusunda ayrımlaşan
tüketici kitlelerini “bende / me2” taktikleri ile ikna etmek şansı çok düşüktür. Üründe, tüketici değer
teklifinde ve iletişimde hızla benzerleşen şirketlerin, farklılaşma odaklı inovasyonların peşinden
koşuyor olmaları, uzun soluklu başarılarının en temel koşuludur.

21. 9- Dayanışma ve Paylaşım
Solidarity and Sharing
20
Sosyal network kabileleri (tribe) ve ortak paydaşlarda doğan gruplar, ortak mutsuzluklar karşısında,
hızla paylaşıma geçerek, birbirlerini etkiliyebiliyorlar ve dayanışma içine girebiliyorlar.

22. 21
9- Dayanışma ve Paylaşım
Solidarity and Sharing
Şirketler ve markalar, mutlu ve mutsuz ürün deneyimlerini
paylaşan, farklı avantajlardan birbirini haberdar eden ve
daha önemlisi, olumsuzluklar karşısında ortak harekete
geçebilen “connected tüketici” kitleleri ile karşı karşıya
olduklarını bilmelidirler. Bu, hem olumlu referanslar ile
fayda sağlamaya, hem de olumsız referanslar ile hasar
görmeye açık bir durumdur.

23. 22
10- İçtenlik, Sadakat ve Vefa
Faithfulness , Fidelity and Trueness
İçtenlik, sadakat, vefa ve sahiplenme, Gezi Parkı ile ortaya çıkan ve birbirini ilk kez tanıyan insanlar
arasında, yüksek ve paylaşılan deneyime bağlı filiz veren güçlü değerler olarak dikkati çekmektedir.
Ortak hedefler, ortak deneyimler ve özveri ekseninde yaşanarak paylaşılanlar, eski değerlerin
hatırlanmasını sağlamıştır.

24. 10- İçtenlik, Sadakat ve Vefa
Faithfulness , Fidelity and Trueness
23
“Gezi, devasa bir rahimdi, ve
yine orada yepyeni bir kuşak doğdu.”
Küçük İskender /Şair
Şirketler ve markalar, Gezi Parkı Protestolarında filizlenen ve yeni Türkiye tüketicinin yükselen
değerlerine daha farklı bir mercekten bakmalıdır ve Küçük İskender’e bir kez daha kulak vermelidir.

25. Lokasyon bağlantılı müzik ve Holladay Kardeşleri
Gezi Parkı için birşeyler yapmaya ikna etme rüyası!
http://on.ted.com/Holladay
selimerbay.wordpress.com, selimerbay.blogspot.com.tr
Bloğumda 29.04.2014deyayınladığımbİRyazı
24

26. Postgraduate
Undergraduate
Selim Erbay
BA MSc MBA
selimerbay@gmail.com
selimerbay.wordpress.com
selimerbay.blogspot.com.tr
Teşekkürler
25